Tuberi Ira na Yalododonu Nodra Yalodina

E KAYA na iVolatabu: “A tamata sa sucu maivua na yalewa sa vica walega na nona siga, ka sa vutu ni rarawa.” (Jope 14:1) E sa ivakarau tu ni bula na mosi kei na rarawa. E nuiqawaqawataki na tiko yavavala ni bula ena veisiga! Na cava e rawa ni taqomaki keda vinaka ena gauna dredre oqo qai vukei keda meda vakadonui mai vua na Kalou?

Dikeva mada na ivakaraitaki i Jope, e vutuniyau, a bula ena 3,500 na yabaki sa oti, ena vanua sa yacana o Arapea ena gauna oqo. Dua na ka na leqa a vakayacora o Setani vei koya na tamata daurerevaka na Kalou oqo! A vakayalia kece nona manumanu, ra qai tini mate kece na luvena lomani. Ni oti ga oya, a tauvi koya na vukavuka mai na buredelana yaco sara i yavana. (Jope, wase e 1 kei na 2) E sega ni kila o Jope na vuna e yacovi koya kina na ca. Ia, “sa sega ni cala ko Jope e na gusuna.” (Jope 2:​10) E kaya: “Au na sega ni biuta tani vei au na noqu yalododonu [se, “yalodina,” NW], ka yacova na siga ka’u na mate kina.” (Jope 27:5) Io, nona yalodina o Jope e taqomaki koya mai na veivakatovolei e sotava.

Na ibalebale ni yalodina oya na vinaka kei na dei tu ga ni itovo, okati kina na sega ni beitaki ena dua na ka qai sega ni cala ena mata ni Kalou. Ia, e sega ni kena ibalebale oya ni sa na uasivi nodra vosa kei na ka era cakava na kawatamata ivalavala ca, ni sega ni rawa vua me torova na ivakatagedegede cecere ni Kalou. Ia, na nona yalodina na tamata e vakaraitaka na nona solia vakatabakidua na lomana ena nona sokalou vei Jiova kei na nona inaki. Na qaravi Kalou vaka oqo e tuberi ira na yalododonu ena ituvaki cava ga era sotava ena veigauna kece ga. Na imatai ni iwasewase ni ika11 ni wase ni ivola na Vosa Vakaibalebale e vakaraitaka na sala e tukuni keda kina ena veibasoga ni noda bula noda yalodina, qai vakadeitaka na veivakalougatataki ena muria mai. Nida kauaitaka, meda raica mada na ka e volatukutukutaki kina.

Veituberi na Yalodina ina Daudina ena Bisinisi

Na tui makawa ni Isireli o Solomoni a vakamacalataka me vaka na serekali na ivakavuvuli ni daudina, ena nona kaya: “Ai vakarau lasu sa ka vakasisila vei Jiova: ia nai vakabibi dodonu na ka e vinakata ko koya.” (Vosa Vakaibalebale 11:1) E cavuti vakava ena Vosa Vakaibalebale na ivakarau kei na ivakabibi me vakaraitaka ni o Jiova e vinakati ira nona dauveiqaravi mera daudina ena caka bisinisi, oqo na imatai ni gauna e cavuti kina.​—Vosa Vakaibalebale 16:11; 20:​10, 23.

Ena veivagarogaroi beka na nodra vutuniyau na dau vakayagataka na ivakarau lasu se o ira na sega ni daudina. Eda na via cakitaka beka na ivakatagedegede ni Kalou ni ka e vinaka kei na ka e ca ena noda dau lawaki ena bisinisi? Eda na sega ni vakayacora oqori kevaka eda tuberi ena yalodina. Eda na cata na lasulasu baleta ni vatu ni bibi vinaka, na ivakarau dodonu e vakaraitaka nida daudina, ena vakamarautaki Jiova.

“Sa Tu Vei Ira na Yalomalumalumu na Vuku”

E tomana o Tui Solomoni: “Ni sa tubu mai na viavialevu, sa qai tubu talega na madua: ia sa tu vei ira na yalomalumalumu na vuku.” (Vosa Vakaibalebale 11:2) Ke vakavotui na yaloviavialevu ena dau kudru, talaidredre se na vuvu, oqori e dauveivakamadualaki. Ena yasana adua, ke da yalomalumalumu ena noda kila ni vakaiyalayala ga na ka eda dui rawata e ivakaraitaki ni yalomatua. E dina kina na ivakaraitaki e tukuni ena vosavakaibalebale oqo!

Na Livai dauvuvu o Kora, a liutaka e dua na ilala era saqata na lewa i Jiova me baleta na nodrau digitaki na dauveiqaravi o Mosese kei Eroni. Na cava e yaco ena ivalavala viavialevu oya? ‘E tadola na qele qai tilomi ira e so, qai kani Kora kei ira na kena vo na bukawaqa.’ (Tiko Voli Mai na Lekutu 16:​1-3, 16-​35; 26:10; Vakarua 11:6) Sa veivakamadualaki dina! Raica mada na ivakaraitaki i Usa, e viavialevu nona dodoka na ligana me taura na kato ni veiyalayalati sa vakarau lutu. E qai vakamatei ena gauna vata ga oya. (2 Samuela 6:​3-8) E bibi dina kina meda kua ni dau viavialevu!

O koya e yalomalumalumu ena sega ni madua kevaka e cakacala. E ivakaraitaki vinaka o Jope ena vuqa na sala, ia e sega ni tamata uasivi. Na veivakatovolei e sotava e vakaraitaka ni cala e so na ka e nanuma. E tataivatia o Jope ena gauna eratou veisa vosa tiko kina kei iratou na nona itokani. E vakaraitaka mada ga ni dodonu cake o koya vua na Kalou. (Jope 35:​2, 3) Qai vakadodonutaka vakacava o Jiova na rai cala i Jope?

A vakavulici Jope o Jiova ena lailai ni ka e rawata na tamata ni vakatauvatani kei na nona cecere ena ka e bulia me vaka na vuravura, na wasawasa, na kalokalo e lomalagi, na manumanu kei na so tale na nona ibulibuli qoroi. (Jope, wase e 38-​41) E sega vakadua ni tukuna o Jiova na vuna e sotava kina o Jope na rarawa. E sega tale ga ni gadrevi me tukuni baleta ni tamata yalomalumalumu o Jope. Ena yalomalumalumu e kila vinaka o koya ni rau duidui kei na Kalou, e tamata ivalavala ca qai tu nona malumalumu, ia o Jiova e yalododonu qai kaukaua. “Ka’u sa beci au sara kina, ka veivutuni e na kuvu-ni-soso kei na dravusa.” (Jope 42:6) Nona yalodina o Jope e rawarawa nona ciqoma na veivakadodonutaki. Vakacava o keda? Kevaka eda yalodina, eda na ciqoma beka na veivakasalataki se veivakadodonutaki?

O Mosese tale ga e tamata yalomalumalumu. Ni sa oca na qarava na nodra leqa na tani, a qai vakatura na vugona o Jecoro e dua na iwali: Me wasea yani na itavi vei ira e so tale na tagane matua. E ciqoma o Mosese na nona vakatutu ni kila ni vakaiyalayala ga na ka e rawata. (Lako Yani 18:​17-​26; Tiko Voli Mai na Lekutu 12:3) Na tamata yalomalumalumu ena sega ni tu vakasuka ni wasea na itavi, ena sega tale ga ni rivarivabitaka de na sega ni nuitaki kevaka e wasea yani na itavi vei ira na tagane matua. (Tiko Voli Mai na Lekutu 11:​16, 17, 26-​29) Ia, ena vukei ira ga mera toso vakayalo. (1 Timoci 4:​15) E sega li ni dodonu me vaka tale ga oya o keda?

‘Nona Yalododonu na Lomadina ena Vakadodonutaka nona Sala’

Ena nona kila o Solomoni ni yalodina ena sega ni rawa ni dau taqomaki koya tu ga e yalododonu ena veigauna mai na leqa se ca, e kaya kina: “A nodra lomadina [se, “yalodina,” NW] na yalododonu ena tuberi ira: ia na nodra yaloveve na talaidredre ena vakarusai ira.” (Vosa Vakaibalebale 11:3) Na yalodina e taqomaki ira na yalododonu mera caka vinaka ena mata ni Kalou, ke mani drakidrakita vakacava na bula, ena qai yaga vei ira ena dua na gauna e muri. A yalodina o Jope, “ka sa vakalougatataka vakalevu ko Jiova na veiyabaki i Jope sa muri, ka vakalailai eliu.” (Jope 42:12) Era nanuma beka na dau veivakaisini nira cakava tiko na ka vinaka dina nira lai vakaleqai kina e so. Ia ena sega wale ga ni dede sa na kedra tale na isamunidawa.

E kaya na tui vuku, “Sa sega ni yaga nai yau e na siga ni cudru: ia nai valavala dodonu sa ia na veivakabulai mai na mate.” (Vosa Vakaibalebale 11:4) E ka lialia na bobula ina ka vakayago me qai sega ni tiko na gauna ni vuli vakataki keda, na masu, tiko ena soqoni, kei na cakacaka vakavunau​—na veicakacaka e vakatitobutaka noda lomana na Kalou qai vakaukauataka noda qaravi koya! E sega ni dua na iyau ena veivakabulai ena gauna ni veivakararawataki levu sa roro tiko mai. (Maciu 24:21) O ira ga na yalododonu era cakadodonu era na bula. (Vakatakila 7:​9, 14) Eda na vuku kevaka eda taura matua na vakamamasu i Sefanaia: “Ni sa bera ni yacovi kemudou na siga ni cudru i Jiova. Dou vakasaqarai Jiova, oi kemudou kece sa yalomalumalumu e na vanua, oi kemudou sa cakava na nona lewa; dou qara mada na yalododonu, vakasaqara na yalomalumalumu.” (Sefanaia 2:​2, 3) Me noda isausau mada ga meda ‘dokai Jiova ena noda iyau kece ga.’​—Vosa Vakaibalebale 3:9.

Ni vakabibitaki na qarai ni yalododonu, a veidutaitaka o Solomoni na itinitini ni lomadina kei ira na tamata ca, e kaya: “A nona yalododonu na lomadina ena vakadodonutaki kina na nona sala: ia na nona ca na tamata ca ena bale kina ko koya. A nodra caka dodonu na yalododonu na ka era na vakabulai kina: ia na nodra caka ca na tamata be era na rawai kina. Ni sa mate na tamata ca sa yali na ka e nuitaka: kei na ka era nuitaka ko ira sa sega ni yalododonu ena yali ga. Sa dauvakabulai mai na ka rarawa na yalododonu, ka sa yaco na tamata ca me kenai sosomi.” (Vosa Vakaibalebale 11:​5-8) Na tamata lomadina qai dodonu na nona sala ena sega ni sikalutu ena nona ivalavala se vesuki koya na nona ivakarau. Na kena itinitini ni na vukei na yalododonu mai na nona leqa. O ira na tamata ivakarau ca era kaukaua tu beka, ia era na sega ni vakabulai.

“Sa Reki na Koro”

E vakayacoka tiko vei ira e so na nodra yalodina na tamata yalododonu kei na nodra ivalavala ca na tamata dukadukali. “Na gusuna na dauveivakaisini sa ca kina na kai nona,” e kaya na tui e Isireli, “ia na nodra vuku na yalododonu, era sa vakabulai kina.” (Vosa Vakaibalebale 11:9) O cei ena vakalecalecava ni vosa vakacaca, kakase, veivosacataki kei na italanoa e tawayaga e vakacaraki ira na tani? Ia, ena yasana adua na nona vosa na yalododonu e savasava, vakasamataki vinaka qai veikauaitaki. Ni yalomatua e vakabulai koya nona yalodina qai vukei koya me vakalasui ira na veibeitaki.

“Sa reki na koro ni ra sa yaco ko ira na yalododonu,” e tomana na tui, “ia ni ra sa rusa na tamata ca, sa ia na kaikaila.” (Vosa Vakaibalebale 11:10) Era dau taleitaki na yalododonu, ra qai dau vakamarautaki ira na tiko veivolekati. E sega ni dua e taleitaki ira na “tamata ca.” E tu tu yadua sara mera qai lolositaki nira mate. Ena sega tale ga ni rarawataki nona ‘muduki ira tani e vuravura na tamata ca qai cavuraki ira laivi na dautalaidredre’ o Jiova. (Vosa Vakaibalebale 2:​21, 22) Ena kune ga na marau dina nira sa na muduki tani. Vakacava o keda? Meda dikeva vinaka na noda ivakarau me rawa nira marau tale ga kina na tani.

“Sa Vue na Totoka ni Koro”

Ni vakuria tiko ga nona veidutaitaki ira na tamata yalododonu kei na tamata ca ena dua na koro, e kaya o Solomoni: “Ni ra sa ia na vosa ni veivakalougatataki na yalododonu, sa vue na totoka ni koro: ia e na gusu ni tamata ca sa vukici kina.”​—Vosa Vakaibalebale 11:11.

Na lewenikoro era muria na sala ni yalododonu era cuqena na veisaututaki kei na tiko vinaka ena koro ra qai uqeti ira tale ga na lewena. E vue se laveti cake kina na koro qai toso vinaka tale ga. O ira na dau vosavakacaca, tauca na vosa e mosi, kei na vosa ca era dau vakavuna na tiko yavavala, rarawa, veisei ra qai dau vakavuleqa. Vakabibi ke ra tamata rogo o ira na dau vakayacora na ka oqo. Na koro e yaco tiko kina na veika oqo ena sega ni tuvanaki vakamatau, levu kina na veidabui, torosobu na nodra itovo ra qai sotava tale ga na bula dredre.

Na ivakavuvuli ena Vosa Vakaibalebale 11:11 era vauci tale ga kina vakatautauvata na qaravi Jiova ena nodra dau vakasosoqoni vata ena loma ni ivavakoso me vaka ga era tiko ena dua na koro. Ena ivavakoso era veiqaravi kina na tamata vakayalo, era dau cakadodonu ra qai yalodina, era qaravi ira e dua na ilawalawa mamarau, ra dau cakacaka, ra dau veivukei, ra qai dau vakarokorokotaka na Kalou. E vakalougatataka na ivavakoso o Jiova qai toso vinaka vakayalo. Ena so na gauna era dau tiko e so era vosa kudrukudru se ra dau vakacauoca, era dau vaqara cala ra qai vosataka na ka e vakayacori tiko, o ira oqo era vaka na “waka gaga” e rawa ni tetevi ira na tani. (Iperiu 12:15) O ira na vaka oya era dau gadreva vakalevu na rogo se veiliutaki. Era dau vakaucaca ni sega na lewa dodonu, ni tiko na duidui vakamatatamata kei na so tale ena loma ni ivavakoso se vei ira na qase. Nodra vosa mada ga e rawa ni tawasea na ivavakoso. E sega li ni dodonu meda kua ni rogoca na nodra vosa, da qai saga ga meda tamata vakayalo nida cuqena na tiko vinaka kei na duavata ena ivavakoso?

Tomana o Solomoni ni kaya: “Sa beca na kai nona ko koya sa sega ni vuku: ia na tamata yalomatua sa na tiko lo. Ko koya sa lako voli ka daukakase sa tukuna tiko na ka e vuni tu: ia ko koya sa yalodina e sega ni dautukuna na ka.”​—Vosa Vakaibalebale 11:​12, 13.

Ena levu na leqa kevaka e dua e sega ni lewa vinaka se “sega ni vuku”! Ena tomana tiko ga na nona vosa vakaveitalia yaco sara me lai vosavakacacataka se beca kina e dua. Mera vuki totolo sara na qase mera tinia na ivakarau torosobu vaka oqo. Na tamata yalomatua e kila na gauna me galu kina, e sega ni vakataki koya “sa sega ni vuku.” Ena sega ni ceburaka na itukutuku vuni, ena taqomaka ga. Na tamata yalomatua ena “yalodina” ni kila ni rawa ni vakavu ca na yame e sega ni vakalaiseni. Nona daudina vei ira na vakabauta vata ena sega kina ni vakatakila na itukutuku vuni e rawa ni veivakaleqai. Era ka ni veivakalougatataki ena ivavakoso o ira na yalodina vaka oqo!

Na levu ni kakana vakayalo e vakarautaka mai o Jiova ena ruku ni veiliutaki nei koya “na dauveiqaravi yalo dina ka vuku,” e vukei keda ena noda ilakolako meda vakataki ira na tamata lomadina. (Maciu 24:​45, VV) E levu tale ga na veivuke era solia vei keda o ira na qase ni noda dui ivavakoso. (Efeso 4:​11-​13) Eda marautaki ira oqo, ni “sa sega na bose vuku, ena ca na tamata: ia sa na yaco na tiko vinaka ni sa lewe vuqa na daubose.” (Vosa Vakaibalebale 11:14) Ke mani cava ga e yaco meda tudei tiko ga ni ‘muria lako na noda yalodina.’​—Same 26:1.

[Tikina bibi ena tabana e 26]

E ka Lialia na Bobula ina ka Vakayago qai Vakaweleweletaki na Veika Vakayalo!

[iYaloyalo ena tabana e 24]

E taqomaki Jope na nona yalodina, qai vakalougatataki koya o Jiova

[iYaloyalo ena tabana e 25]

E mate o Usa ena nona viavialevu