iTalanoa ni Nona Bula

Au Cakacaka Vakaitalatala Vakatabakidua Meu Vakavinavinakataki Jiova Kina!

TALANOATAKA O STANLEY E. REYNOLDS

Au a sucu ena 1910 mai Lodoni, Igiladi. Oti na iMatai ni iValu Levu, rau toki na noqu itubutubu ina dua na koro lailai mai Wiltshire, yacana o Westbury Leigh. Au dau vakataroga niu se gone, ‘O cei mada na Kalou?’ Sega sara ga ni dua e sauma rawa vei au. Qai dredre tale ga meu taura se cava e lai rua tu kina na valenilotu lailai kei na dua na ka levu me sokaloutaki kina na Kalou ena itikotiko lailai keitou lai tiko kina oya.

ENA 1935, ni se vo e va na yabaki me qai carubi na iKarua ni iValu Levu, keirau vodo basikeli ena dua na ilakolako ni gade kei koya e gone vei au, o Dick, i Weymouth, e toka ena dua na baravi ena ceva kei Igiladi. Ni keirau vakarogoca toka na tau ni uca mai na loma ni neirau valelaca, keirau veinanuyaka voli se cava me keirau cakava, e veisiko sara mai e dua na kena turaga qai vakaraitaka vei au e tolu na ivola me vulici kina na iVolatabu​—The Harp of God, Light I, kei na Light II. Au mani taura ena marau baleta ni sega ni dua na ka keirau cakava. E vesuki au sara ga na ka au wilika, ia au sega ni kila tiko ni na veisautaka vakadua noqu bula na veika oya kei na bula tale ga i taciqu.

Niu sa lesu i vale, kaya vei au o Nana ni dau veisoliyaka na ivola vakaivolatabu vata ga vaka oya e dua e tiko tale ga ena neitou koro, o Kate Parsons. E kilai levu baleta ni sa kena marama, ia e dau vodoka e dua na motopai lailai me sikovi ira na tamata ena dui vanua era tiko kina. Au lai raici koya sara qai solia vei au na ivola na Creation kei na Riches kei na so tale na ivola ni Watch Tower Society. E tukuna tale ga vei au ni dua na iVakadinadina i Jiova.

Niu sa wilika oti na ivola oya vata kei na noqu iVolatabu, au kila sara ni Kalou dina ga o Jiova, qai lomaqu meu sokalou vua. Au mani vola noqu ivola ni vakacegu mai na noqu lotu makawa, au tekivu lakova sara na vuli iVolatabu e dau caka ena vale i John kei Alice Moody. Rau vakaitikotiko mai Westbury, na tauni voleka duadua vei keitou. Keitou dau le vitu ga na tiko ena veisoqoni oya. Ni se bera na soqoni, ni oti tale ga na soqoni, dau vakatagitaka o Kate Parsons na harmonium, keitou qai tabalaka na domo i keitou ena lagasere ni vakavinavinaka!

iTekitekivu

Au raica rawa ni gauna bibi sara eda sa bula donuya tu, qai lomaqu meu vakaitavi ena cakacaka vakavunau e parofisaitaki ena Maciu 24:14. O koya gona, au muduka na vakatavako, volia noqu kato ni vunau, au yalataka sara noqu bula vua na Kalou Levu o Jiova.

Ena Okosita 1936, a sikovi Glasgow, e Sikoteladi o Joseph F. Rutherford, na peresitedi ni Watch Tower Society, me vosa ena usutu, “Amaketoni.” Dina ga ni 600 na kilomita na yawa kei Glasgow, sa dei tu na lomaqu meu lako kina meu na lai papitaiso ena soqo oya. A sega ni levu na noqu ilavo, au mani vakavodoka noqu basikeli ena sitimanivanua e gole i Carlisle, e dua na tauni ena iyalayala ni vanua kei Sikoteladi, mai kea, au qai qaqia noqu basikeli me 160 tale na kilomita ina vualiku. Niu sa suka i vale, au baci vodo basikeli lesu ena dua na iwase levu ni vanua. Niu sa tadu i neitou, au sa wawale dina vakayago, ia vakayalo au kaukaua vinaka.

Tekivu mai kea noqu dau vodo basikeli meu lai tukuna noqu vakabauta ena veikoro voleka. Ena gauna oya, ra dau kauta wavoki na iVakadinadina na ivunau tabaki (testimony card) vakaivolatabu mera wilika na itaukeinivale. Keimami vakayagataka tale ga na phonograph me vakatagitaki kina na veleti ni nona ivunau vakaivolatabu na peresitedi ni iSoqosoqo. Qai sega ni yali na neimami kato ni ivoladraudrau,a e dusi keimami ni keimami iVakadinadina i Jiova.

Cakacaka Vakapainia Donuya na iValu

E papitaiso o taciqu ena 1940. A tekivu na iKarua ni iValu Levu ena 1939, keirau raica rawa e ke ni vinakati vakatotolo mera vunau vakatabakidua e so. Keirau kerea sara me keirau painia. Keirau marau ni keirau lesi vata ina itikotiko ni painia mai Bristol, eratou sa tiko rawa mai kina o Edith Poole, o Bert Farmer, o Tom kei Dorothy Bridges, o Bernard Houghton, kei na so tale na painia keirau doka nodra vakabauta.

Sega ni dede sa yaco mai e dua na lori lailai me mai kauti keirau, e volai e babana ena matanivola kata, “IVAKADINADINA I JIOVA.” Na kena draiva o Stanley Jones, e qai kaulotu i Jaina, mani vesu mai kea ena vuku ni nona cakacaka vakavunau qai bala ina dua na lokamu me tu duadua voli kina me vitu na yabaki.

Lailai na gauna ni neitou moce ni sa katakata cake na ivalu. Cacabolobolo ga ena yasa ni neitou itikotiko na painia na gasaukuro, e sega tale ga ni cegu na neitou qaqarauni toka de lutu mai na gasaukuro dau vakamakama. Dua na yakavi, keitou biuta na lomanikoro o Bristol ni oti e dua na soqo ni tabacakacaka totoka era tiko kina e 200 na iVakadinadina, keitou qai yaco bula i vale dina ga ni cacawiwi tu na miramira ni gasau ni dakai lelevu e lauvana tiko kina na waqavuka ni vala.

Ena mataka e tarava, keirau lesu tale ina lomanikoro kei Dick me keirau lai kauta mai na veika keitou a biuta tu yani. Keirau kidacala dina. Sa kabuwacara tu na loma i Bristol. E yanaraki na lomanikoro qai kamayavu. Na gaunisala na Park Street, na vanua a duri tu kina na Kingdom Hall, sa laurai wale ga kina na rusarusa ni vale sa ra kubou tu. Ia e sega ni mate se mavoa e dua na iVakadinadina. Ka ni marau ga ni sa tokitaki oti na neimami ivola mai na Kingdom Hall qai veisoliyaki vei ira na lewe ni ivavakoso mera maroroya ena nodra dui vale. Ena tikina ruarua oqo keirau vakavinavinakataki Jiova kina.

Galala Sega ni Namaki

Au ivakatawa daulewa ena ivavakoso e Bristol, sa 64 tiko na dautukutuku ena gauna au taura kina na ivola e tukuni kina meu curu ina mataivalu. Levu tale na iVakadinadina era sa bala i valeniveivesu ena vuku ni nodra itutu tawaveitovaki, au namaka gona ni na muduki tale ga vaka kina noqu galala ni vunau. E rogoci na noqu kisi ena dua na mata veivaqaqai e Bristol, qai vosa kina ena vukuqu o Brother Anthony Buck, e ovisa ni valeniveivesu e liu. E turaga yaloqaqa, sega ni datuvu, e dau valataka na dina ni iVolatabu, ena vinaka ni nona vosa ena vukuqu, ka ni kurabui ni soli vei au na galala meu kua ni veiqaravi ena mataivalu vakavo keu tomana tiko ga noqu cakacaka vakaitalatala vakatabakidua!

Au marautaka dina noqu galala, mani lomaqu kina meu vakayagataka vinaka meu vunau kina ena kena levu duadua au rawata. Dua na siga, sa tukuni vei au meu rairai ina valenitabana e Lodoni me keirau lai veivosaki kei Albert D. Schroeder, na ivakatawa ni tabana. Veigoleyaki noqu vakasama se cava beka au kacivi kina. Dua na ka noqu kurabui niu sa sureti meu gole i Yorkshire meu lai veiqaravi vakaivakatawa dauveilakoyaki, meu vakasikova na ivavakoso ena veimacawa ena kena vinakati mera vukei, mera vakayaloqaqataki na veitacini. Au nanuma ni sega sara ga ni ganiti au na ilesilesi oya, ia au sa vagalalataki mai na mataivalu, sa na rawa kina meu lako. Au mani ciqoma na veidusimaki i Jiova, au lomarawarawa meu gole.

Ena dua na soqo mai Huddersfield, e kauti au o Albert Schroeder ena matadra na mataveitacini qai tukuni au vei ira. Ena Epereli 1941, au tekivu sara ena noqu ilesilesi vou. Sa dua na ka rekitaki meu veikilai kei ira na taciqu lomani oya mai Yorkshire! Ena nodra loloma kei na nodra yalovinaka, au sa qai raica votu ga kina nira tiko na tamata i Jiova era sokalou vua mai vu ni lomadra ra qai dau veilomani.​—Joni 13:35.

Levu Tale na iLesilesi Bibi

E vakayacori ena 1941 mai Leicester ena De Montfort Hall, e dua na soqo ni tikina siga lima guiguilecavi dredre. Dina ni yalani na kakana e veisoliyaki e Igiladi ena gauna oya, vakatabui tale ga na sala ni veilakoyaki vakamatanitu, e toso cake ga na kedra iwiliwili na mai vakarorogo ena Sigatabu me yacova na 12,000; ia ena gauna oya, era sivia toka ga vakalailai na 11,000 na levu ni iVakadinadina e Igiladi. E vakatagitaki na nona ivunau na peresitedi ni iSoqosoqo, qai veisoliyaki tale ga ena soqo oqo na ivola vou na Children. Dua na soqo vakairogorogo oya ena kedra itukutuku vakalou na tamata i Jiova e Peritania, ni yaco tu na soqo donuya na iKarua ni iValu Levu.

Oti ga na soqo oqo, au sureti meu sa lai tomani ira na veiqaravi e Peceli, mai Lodoni. Au cakacaka ena tabana e dau tawana qai vakauta na ivola, e muri, au qai biu ena tabana e raica na veika e vauca na ivavakoso.

Sosa ga na vuvale e Peceli ena kena vakalutugasaukurotaki tiko o Lodoni mai macawa ena siga kei na bogi, vaka kina nodra wavoki yani vakawasoma na vakailesilesi ni matanitu mera lai vaqaqai na veitacini era liutaka tiko na cakacaka e kea. O Pryce Hughes, Ewart Chitty, kei Frank Platt eratou vesu kece ena vuku ni nodratou itutu tawaveitovaki, yaco tale ga na gauna me vakau lesu i Mereke o Albert Schroeder. Dina ni yaco na veika dredre oqo, e qaravi vinaka tiko ga na veika e baleta na ivavakoso kei na Matanitu ni Kalou.

I Kiliati!

Ni sa cava na ivalu ena 1945, au vola noqu kerekere meu lai vuli ena cakacaka ni kaulotu ena Watchtower Bible School of Gilead, mani vakadonui meu lai lewe ni ikawalu ni kalasi ena 1946. E vakarautaka na iSoqosoqo me keitou lai soko mai Fowey, e dua na koro ni qoliqoli mai Cornwall, o yau, o Tony Attwood, o Stanley Jones, o Harold King, o Don Rendell, kei Stanley Woodburn. E dua na iVakadinadina ena koro oya e veivosakitaka me keitou vodo ena dua na waqa lailai ni usa kako e usa tiko kina na qele ni tulituli. Keitou veiosoosoti toka ena neitou icili ni rui lailai qai dau vodo mai na ua ena muailiu ni waqa. Lutu sara ga na icegu ni sa tadu i Philadelphia na neitou waqa!

Totoka na irairai ni vanua e tu kina na koronivuli o Kiliati mai South Lansing, Niu Yoka, qai yaga dina na veika au tuberi kina mai kea. Era cavutu mai na 18 na matanitu na gonevuli ena neitou kalasi​—se qai imatai ni gauna ena iSoqosoqo me vakavulici e levu sara na italatala mai na veimatanitu​—ia e yaco me keimami veitokani dredre. Au marautaki koya vakalevu na noqu itokani keirau rumu vata, o Kalle Salavaara mai Finiladi.

Toso totolo wale na gauna, ia ni sa cava e lima na vula, yaco sara mai na peresitedi ni iSoqosoqo o Nathan H. Knorr, mai na itikotiko liu e Brooklyn me solia na neimami sitivikiti, me tukuna tale ga na vanua keimami sa na lesi kina. Ena gauna oya, era qai kila ga na nodra ilesilesi na gonevuli ni sa kacivaki ena soqo ni tuvaitutu. Noqu ilesilesi meu suka tale ina Peceli e Lodoni meu lai tomana noqu cakacaka e kea.

Suka Tale i Lodoni

Gauna dredre sara e vakilai e Peritania ni sa oti na ivalu. E yalani tiko ga na levu ni ka e rawa ni tauri me vaka na kakana kei na levu tale na ka ni bula ena veisiga, okati tale ga kina na pepa. Ia keimami sega ni leqa, toso ga na cakacaka me baleta na Matanitu i Jiova. Au sega wale ga ni cakacaka e Peceli, au bau lai veiqaravi ena soqo ni tikina kei na soqo ni tabacakacaka, sikova na ivavakoso, wili kina e so na ivavakoso mai Ailadi. Au a bau sota tale ga kei Erich Frost kei na so tale na mataveitacini mai Urope, au qai rogoca vei ira na nodra yalodina na wekaqu iVakadinadina era sotava na veika vakadomobula ena nodra keba ni veivakararawataki na ilawalawa i Itala. Au sa bau vakalougatataki dina ena noqu veiqaravi e Peceli.

Sa tini na yabaki na neirau veikilai voli mai kei Joan Webb, e dua na painia lavotaki e cakacaka tiko mai Watford, e dua na tauni e toka ga ena vualiku kei Lodoni. Keirau vakamau ena 1952. Neirau gagadre ruarua me keirau cakacaka tiko ga vakatabakidua, qai ka marautaki dina niu lesi meu ivakatawa ni tabacakacaka niu sa biuti Peceli. Na imatai ni neirau tabacakacaka na baravi ena ceva kei Igiladi, mai Sussex kei Hampshire. A sega ni rawarawa na veisiko ena gauna oya. Neirau sala levu ga ni veilakoyaki na basi, na basikeli, kei na taubale. Levu na ivavakoso e rabailevu sara nodra yalava ni vunau qai tu e lomanivanua, dau dredre kina me lakovi, ia e toso cake ga na kedra iwiliwili na iVakadinadina.

Korolevu o Niu Yoka Ena 1958

Ena 1957, au se baci taura e dua na ivola ni veisureti mai Peceli: “Ena rawa beka ni o gole mai ina valenivolavola mo veivuke ena vakarautaki ni nodra ilakolako na mata ina soqo ni veimatanitu ena vakayacori tiko mai na raralevu na Yankee Stadium kei na Polo Grounds ena korolevu o Niu Yoka ena 1958?” Sega ni dede keirau sa lai ogaoga voli kei Joan ena qaravi ni nodra ivolakerekere na mataveitacini mera vodo ena waqavuka kei na waqa e veivosakitaka na iSoqosoqo. Oqo e dua na soqo vakairogorogo, yacana na Divine Will International Assembly, e tiko kina na ilawalawa vakaitamera era le 253,922. Ena soqo oqo era a papitaiso ena wai e 7,136 me ivakaraitaki ni nodra sa yalataki ira vei Jiova​—sivia ni vakaruataki na kedra iwiliwili era papitaiso ena soqo vakairogorogo ena Penitiko ni 33 S.K., me vaka e volatukutukutaki ena iVolatabu.​—Cakacaka 2:​41.

Keirau na sega ni guilecava kei Joan nona yalovinaka o Brother Knorr ni a sureti keirau me keirau lai tiko tale ga ena soqo oya me keirau veivuke ena nodra qaravi na mata mai na 123 na vanua era yaco yani ina korolevu o Niu Yoka. Dua na gauna marautaki dina qai veivakacegui vei keirau ruarua oya.

Veivakalougatataki na Veiqaravi Vakatabakidua

Ni keirau lesu i Igiladi, keirau lai tosoya tiko ga neirau cakacaka ni siko ivavakoso me yacova ni keirau sa tautauvimate. Curu i valenibula o Joan qai tauvi au na mate e dau vakavuna na tubunidra, ia e sega ni bibi sara. Keirau mani lesi me keirau sa cakacaka vakapainia lavotaki, ia ka ni marau ni keirau a vakaitavi tale vakalekaleka ena cakacaka vakaivakatawa ni tabacakacaka. Yaco na gauna me keirau sa toki vakadua i Bristol me keirau lai cakacaka voli ga kina vakatabakidua me yacova nikua. Toka volekati keirau na taciqu o Dick kei na nona vuvale, qai so na gauna keirau dau taleva lesu na gauna sa oti.

Mai ca sara vakalevu na mataqu ena 1971. Tekivu mai na gauna oya sa dredre niu wilivola, ia au vakavinavinaka vakalevu vei Jiova ena kena sa tu na kaseti ni ivola vakaivolatabu. Keirau se vakaitavi tiko ga kei Joan ena nodra vakavulici e so ena iVolatabu, qai ka marautaki vei keirau ena veiyabaki sa sivi oqo me keirau vukea e rauta ni 40 na tamata mera mai kila na ka dina, wili kina e dua na vuvale eratou le vitu na lewena.

Na neirau gagadre ena sivia na 60 na yabaki sa oti, mai na gauna keirau yalataka kina na neirau bula vei Jiova me keirau vakaitavi ena cakacaka vakaitalatala vakatabakidua me kua ni cegu. Dua na ka na neirau vakavinavinaka ni se tiko ga na neirau kaukaua me keirau qaravi koya kina na Kalou Levu o Jiova​—ni oqo na sala me keirau vakavinavinaka kina vua ena vuku ni nona vinaka vei keirau kei na vicasagavulu vata na yabaki keirau marautaka vata mai!

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 25]

O yau kei na taciqu o Dick (imawi e sau sara; e tucake tu o Dick) kei na so tale na painia ena mata ni neimami itikotiko na painia e Bristol

[iYaloyalo ena tabana e 25]

iTikotiko ni painia e Bristol ena 1940

[iYaloyalo ena tabana e 26]

O Stanley kei Joan Reynolds ena nodrau vakamau, ena 12 Janueri, 1952, o rau nikua