Bɔ Ni Obaafee Otsɔ Naanyo Kpakpa
ANI sane ko enina bo ni onáaa mɔ ko aye abua bo pɛŋ? Wɔyɛ “bei krɛdɛi ni mli shihilɛ wa” mli, ni no hewɔ lɛ, ebɛ naakpɛɛ akɛ bei komɛi lɛ, wɔnijiaŋ baanyɛ aje wui ni wɔmiishɛɛ fɛɛ baatã ejaakɛ wɔnáaa mɔ ko ni wɔkɛ lɛ baasusu wɔnaagbai lɛ ahe. (2 Tim. 3:1) Shi wɔbaanyɛ wɔná mɛi ni baaye abua wɔ kɛ́ wɔkɛ naagba ko kpe. Biblia lɛ hãa wɔleɔ akɛ, nanemɛi kpakpai baanyɛ aye abua wɔ waa yɛ “haomɔ beiaŋ.”—Abɛi 17:17.
NƆ NI NANEMƐI KPAKPAI FEƆ KƐYEƆ AMƐBUAA
Be ni atsĩ bɔfo Paulo naa ni enyɛɛɛ eya he ko he ko lɛ, enanemɛi lɛ ye amɛbua lɛ ni etee nɔ etsu esɔɔmɔ nitsumɔ lɛ
Bɔfo Paulo kɛ enanemɛi komɛi fã gbɛ yɛ emaŋsɛɛ sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli, ni enanemɛi nɛɛ ye amɛbua lɛ yɛ gbɛi babaoo anɔ. (Kol. 4:7-11) Be ni awo Paulo tsũŋ yɛ Roma lɛ, enanemɛi lɛ tsu nibii srɔtoi ni enyɛɛɛ etsu lɛ kɛye amɛbua lɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Epafrodito kɛ nibii komɛi ni nyɛmimɛi ni yɔɔ Filipi lɛ miitao amɛkɛmaje Paulo lɛ bahã lɛ. (Fip. 4:18) Tihikoa hu kɛ woji ni Paulo ŋmala ehã asafoi lɛ yahã amɛ. (Kol. 4:7) No hewɔ lɛ, eyɛ mli akɛ atsĩ Paulo naa yɛ shĩa ni enyɛɛɛ eya he ko he ko moŋ, shi enanemɛi lɛ ayelikɛbuamɔ hewɔ lɛ, enyɛ etsu esɔɔmɔ nitsumɔ lɛ. Mɛɛ nibii nɛkɛ bo hu obaanyɛ ofee ni baahã otsɔ naanyo kpakpa?
Ŋmɛnɛ lɛ, nibii ni nyɛmimɛi komɛi efee lɛ hãa wɔnaa akɛ, nanemɛi kpakpai ahe yɛ sɛɛnamɔ waa. Naa nɔ ni nyɛmi yoo ko fee kɛye ebua daa gbɛgbalɔ ko ni yɔɔ Spain ni atsɛɔ lɛ Elisabet lɛ. Be ni Elisabet mami ná kansa lɛ, nyɛmi yoo lɛ kɛ Biblia mli wiemɔi ni woɔ mɔ hewalɛ waa sɛndiɔ lɛ tɛs mɛseji. Elisabet wie akɛ: “Kɛ́ esɛndi mi mɛseji nɛkɛ lɛ, mináa miishɛɛ waa, ejaakɛ minuɔ he akɛ mɔ ko susuɔ mihe ni enɛ wo mi hewalɛ ni minyɛ mitsu nɔ ni esa akɛ matsu lɛ.”—Abɛi 18:24.
Nɔ ni obaanyɛ ofee ni baaye abua bo ni okɛ onyɛmimɛi lɛ abɔ naanyo waa ji, ni obaaye obua amɛ yɛ shiɛmɔ mli, kɛ agbɛnɛ hu, kɛ́ aaya asafoŋ kpee. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, obaanyɛ okɛ otsɔne ayawó nyɛmi ko ni eda yɛ afii amli lɛ kɛya shiɛmɔ loo kɛya asafoŋ kpee. Kɛ́ ofee nibii ni tamɔ nɛkɛ lɛ, no baaye abua bo ni owo mɛi ni tamɔ nɛkɛ lɛ hewalɛ, ni amɛ hu amɛbaawo bo hewalɛ. (Rom. 1:12) Shi nyɛmimɛi komɛi hu yɛ ni amɛka tsũ mli. Amɛ hu mɛni obaanyɛ ofee kɛye obua amɛ akɛ naanyo kpakpa?
YE OBUA NYƐMIMƐI NI EKA TSŨ MLI LƐ
Nyɛmimɛi komɛi yɛ ni hela loo shihilɛ kroko hewɔ lɛ, amɛnyɛɛɛ amɛba Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ kɛ́ aaya asafoŋ kpee. Nakai eba lɛ yɛ wɔnyɛmi nuu ko ni atsɛɔ lɛ David ni ená kansa lɛ gbɛfaŋ. Tsofa ni efeɔ yɛ kansa lɛ hewɔ lɛ naa wa waa. No hewɔ lɛ, nyɔji ekpaa kɛ sɛɛ ni enyɛɛɛ eya asafoŋ kpeei. Yɛ nakai be lɛ mli fɛɛ lɛ, David kɛ eŋa, Lidia tsɔɔ videoconference nɔ kɛfeɔ asafoŋ kpeei.
Mɛɛ gbɛ nɔ nyɛmimɛi ni amɛkɛ yɔɔ asafo lɛ mli lɛ ye amɛbua amɛ? Daa kɛ́ akpa asafoŋ kpeei lɛ, nyɛmimɛi ni eba Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ lɛ, bɔɔ mɔdɛŋ akɛ amɛkɛ David kɛ Lidia baawie kɛtsɔ videoconference nɔ. Kɛ́ David kɛ Lidia hã sane hetoo hu lɛ, nyɛmimɛi lɛ sɛndiɔ amɛ tɛs mɛseji sɛɛ mli kɛwoɔ amɛ hewalɛ. Te amɛnu he amɛhã tɛŋŋ? Amɛna akɛ nyɛmimɛi lɛ sumɔɔ amɛ sane waa.
Okɛ mɛi ni eka tsũ mli lɛ afee ekome kɛshiɛ
Ani wɔbaanyɛ wɔto gbɛjianɔ ni wɔkɛ mɔ ko ni eka tsũ mli lɛ atsu nii yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli? Kɛ́ wɔfee tsakemɔi fioo komɛi yɛ wɔshihilɛ mli lɛ, wɔbaanyɛ wɔkɛ no atsɔɔ mɛi ni tamɔ nɛkɛ lɛ akɛ wɔhiɛ kpako amɛ nɔ. (Abɛi 3:27) Ekolɛ wɔbaanyɛ wɔkɛ amɛ afee ekome kɛye odase kɛtsɔ lɛtaŋmaa loo tɛlifoŋ nɔ. Asafoŋ onukpai lɛ baanyɛ ato gbɛjianɔ koni mɛi ni tamɔ nɛkɛ lɛ abo kpee kɛhã shiɛmɔyaa lɛ toi kɛtsɔ videoconference nɔ. Ato gbɛjianɔ nɛɛ eko ahã David kɛ Lidia ni amɛhiɛ sɔ waa. David wie akɛ, “Be kukuoo nɛɛ ni wɔkɛ wɔshiɛmɔyaa kuu lɛ feɔ ekome kɛboɔ shiɛmɔ wiemɔ lɛ toi ni asɔleɔ lɛ woɔ wɔ hewalɛ waa.” Agbɛnɛ hu, yɛ be kɛ beiaŋ lɛ, kɛ́ shihilɛ lɛ baaŋmɛ gbɛ lɛ, wɔbaanyɛ wɔkɛ wɔ-Biblia mli nikaselɔ lɛ ayakase nii yɛ mɔ ko ni eka tsũ mli lɛ shĩa.
Kɛ́ wɔkɛ wɔnyɛmimɛi ni eka tsũ mli lɛ fee ekome kɛtsu nii lɛ, wɔnaa amɛsui kpakpai lɛ, ni no hãa naanyobɔɔ ni yɔɔ wɔ kɛ amɛ teŋ lɛ mli waa. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ okɛ mɛi ni eka tsũ mli lɛ fee ekome kɛshiɛ ni ona bɔ ni amɛkɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ tsu nii kɛshɛ mɔ ko tsui he lɛ, ebaahã ohiɛ asɔ amɛ waa. Kɛ́ oye obua nyɛmimɛi lɛ yɛ shiɛmɔ mli, kɛ agbɛnɛ hu, kɛ́ aaya asafoŋ kpee lɛ, ebaahã oná nanemɛi babaoo.—2 Kor. 6:13.
Be ni Paulo yaje shihilɛ ni mli wa mli lɛ, enaanyo Tito basara lɛ, ni enɛ shɛje Paulo mii waa. (2 Kor. 7:5-7) Ehi akɛ wɔbaatsɔ wɔwiemɔi anɔ wɔshɛje wɔnyɛmimɛi lɛ amii, shi nɔ ni Tito fee lɛ hãa wɔnaa akɛ, kɛ́ wɔyasara wɔnyɛmimɛi lɛ ni wɔfee nibii kɛye wɔbua amɛ lɛ, no hu shɛjeɔ amɛmii waa.—1 Yoh. 3:18.
YE OBUA ONYƐMIMƐI LƐ KƐ́ AAWA AMƐ YI
Wɔnyɛmimɛi ni yɔɔ Russia lɛ eye ebua amɛhe waa, ni enɛ ji nɔkwɛmɔnɔ kpakpa kɛhã wɔ. Hã wɔsusu Sergey kɛ eŋa Tatyana niiashikpamɔ lɛ he wɔkwɛ. Polisifoi bagbɛlɛ amɛshĩa lɛ ni no sɛɛ lɛ, amɛkɛ amɛ tee polis steshɛŋ lɛ koni amɛyabibii amɛ saji. Sɛɛ mli lɛ, aŋmɛɛ Tatyana he ni etee shĩa. Sergey wie akɛ: “Be ni [Tatyana] yashɛ shĩa nɔŋŋ ni nyɛmi yoo ko ni yɔɔ ekãa waa lɛ basara lɛ. Etsɛɛɛ tsɔ ni nyɛmimɛi krokomɛi baye amɛbua wɔ kɛsaa shĩa lɛ.”
Sergey wie kɛfata he akɛ: “Misumɔɔ ŋmalɛ ni yɔɔ Abɛi 17:17 lɛ waa. Jɛmɛ kɛɔ akɛ: ‘Naanyo kpakpa sumɔɔ mɔ yɛ bei fɛɛ mli, ni ebatsɔɔ nyɛmi yɛ haomɔ beiaŋ.’ Yɛ be ni awaa mi yi nɛɛ mli lɛ, minyɛmimɛi lɛ eye ebua mi waa ni enɛ ehã mina akɛ, wiemɔi ni yɔɔ Abɛi 17:17 lɛ ji anɔkwale. Yehowa ehã mi nyɛmimɛi ni yɔɔ ekãa, ni amɛyeɔ amɛbuaa mi.”b
Yɛ naagbee gbii nɛɛ amli lɛ, wɔnyɛmimɛi lɛ ayelikɛbuamɔ he baahia wɔ waa. Ni amɛyelikɛbuamɔ he baahia wɔ fe nɛkɛ po yɛ amanehulu kpeteŋkpele lɛ mli. No hewɔ lɛ, nyɛhãa wɔfea bɔ fɛɛ bɔ ni wɔbaanyɛ ni wɔtsɔmɔ nanemɛi kpakpai bianɛ!—1 Pet. 4:7, 8.
a Kwɛmɔ July 15, 1998 Buu-Mɔɔ lɛ, bf. 8.
b Kwɛmɔ sane ni yitso ji, “Yehowa Ehã Mi Nanemɛi Kpakpai Ni Kɛ Ekãa Fĩɔ Misɛɛ” yɛ jw.org lɛ nɔ.