Ginaapresyar Mo bala ang Imo Palanublion?
“Tinguhaa inyo ang pagpakighidait . . . , bantayi sing maayo . . . nga walay isa nga makihilawason ukon wala nagaapresyar sa sagrado nga butang, subong kay Esau, nga sa isa ka kaonan nagbaligya sang iya pagpapanganay.”—HEBREO 12:14-16.
1, 2. (a) Ano ang panublion? (b) Anong mga pamangkot ang nagautwas nahanungod sa superyor nga panublion?
ANG tawo nagpatay tungod sini. Ang iban napatay nga wala ini matigayon. Madamu, nga nakatigayon sini, ang nag-uyang sini. Ano ini? Amo ini ang panublion. Kag masunson nga amo sina ang nagakatabo kon may palanublion nga propiedad.
2 Ang Biblia nagahambal tuhoy sa (mga) panublion sing 229 ka beses, kag sa kalabanan nga okasyon nagapatuhoy ini sa panublion nga duta ukon propiedad. Apang, nagahambal man ang Pulong sang Dios tuhoy sa panublion nga mas superyor sang sa bisan ano nga sarang mabilin sa kasulatan. Kag inang superlatibo nga panublion matigayon nimo kon indi mo ini pagpakadiutayon. Ano ining panublion? Sin-o ang nagahatag sini? Ngaa nawasi ini sang iban? Paano naton mapakita ang apresasyon para sa sini?
Ano ang Panublion?
3. Ano ang Cristianong panublion, kag sin-o ang nagahatag?
3 Sang ginsikway sang mga Judiyo sa Antioquia ang mensahe ni apostol Pablo tuhoy sa kaluwasan, nagliso sia sa mga indi Judiyo, “sa mga iya sang pungsod,” “Nagkasadya sila kag ginhimaya sang pulong ni Jehova, kag ang kapid-an nga gintangdoan sa kabuhing walay katapusan nagtuo.” (Binuhatan 13:45-48) Huo, ang panublion amo ang kabuhi nga walay katapusan. Para sa iban nagakahulugan ini sing “panublion nga dimadinulunton, kag walay dagta kag nagapadayon . . . sa langit.” Sin-o ang nagahatag? “Ang Dios kag ang Amay sang aton Ginuong Jesucristo,” siling ni Pedro—1 Pedro 1:3, 4.
4. Ano nga panublion ang matigayon sang kalabanan nga katawhan?
4 Apang kausta ang dakung kadam-an sang katawhan nga wala sing langitnon nga paglaum? Ang ila panublion mahimu nga mangin himpit nga kabuhi subong bahin sang “bag-ong duta,” ang bag-ong katilingban sang mga tawo nga gingawad paagi sa halad ni Jesucristo. Nagahatag ini sing posibilidad nga mabuhi sa walay katapusan sa ginbag-o, wala na sing polusyon nga planeta. (Bugna 11:18; 21:3, 4; Juan 17:3) Luyag mo bala hulaton ina subong panublion? Kon amo sina ang imo ginahimu, ginaapresyar mo gid bala ini?
Pagkadiutay kag Pag-apresyar sa Pagkapanganay
5, 6. (a) Sin-o sanday Esau kag Jacob? (b) Ano ang pinasahi tuhoy sa ila panublion, kag sin-o ang una nga magabenepisyo?
5 Agod mahangpan sing maayo ang tuhoy sa pag-apresyar sa panublion, repasuhon naton sing makadali ang halimbawa sang duha ka mag-utod. Ang isa daku sing apresasyon sa espirituwal nga kabilihanan, samtang ang isa wala sing apresasyon sa sini kag gani nawasi ang hamili gid nga panublion. Sila amo sanday Jacob kag Esau, ang kapid nga anak sang Hebreong patriarka nga si Isaac.
6 Ang ila lolo nga si Abraham napatay sang 15 anyos sila. Ang materyal nga panublion nga ginbilin niya sa iya anak nga si Isaac naglakip sang daku nga panong sang mga hayop kag isa ka latagon diin nahamtang ang kueba nga lulubngan sang pamilya. (Genesis 25:5-10) Apang, ang mas importante nga bahin sang panublion indi ang propiedad ukon bisan ano nga makita. Isa ini ka panaad nga ginpanaad ni Jehova kay Abraham kag sang ulihi ginsulit kay Isaac: “Paagi sa imo binhi ang tanan nga pungsod sa duta pakamaayuhon.” (Genesis 22:18; 25:24-26; 26:2-5) Ginabuyagyag sini nga ang Mesias, sing aktual ang ginsaad nga “binhi” sang Genesis 3:15, magahalin sa kaliwatan ni Abraham sa palaabuton nga petsa. Sanglit si Esau ang panganay sa kapid, kon mapatay ang iya amay, nga si Isaac, sia ang may legal nga kinamatarong sa sining saad, subong man sing doble nga bahin sa propiedad. Karon ang pamangkot amo, Gin-apresyar bala niya ang iya panublion?
7. Paano magkatuhay sanday Esau kag Jacob sa apresasyon kag personalidad? (Genesis 26:34, 35; 28:6-9)
7 Sang magdalagku na ang kapid, nag-athag ang ila kinatuhayan sa personalidad. Si Esau sampaton nga mangangayam, “tawo sang latagon,” samtang si Jacob “tawo nga maligdong,” nga “nagkabuhi sing malinong.” (Genesis 25:27, The Jerusalem Bible; New World Translation; The New English Bible) Isa ka adlaw nga nagaluto si Jacob sing linaga, nag-abot si Esau gikan sa latagon nga kapoy kag gutom. “Kag si Esau nagsiling kay Jacob: ‘Dali, pakaona ako palihug sang mapula—sinang mapula nga linaga, kay gutom ako!’”—Genesis 25:30.
8. Anong makakilibot nga panugda ang ginpanugda ni Jacob sa iya utod, kag ano ang reaksion ni Esau?
8 Sa sining punto naghimu si Jacob sing talalupangdon nga panugda sa iya kapid, nga nagasiling: “Ibaligya anay sa akon ang imo pagkapanganay!” (Genesis 25:31) Ginpangabay niya ang panublion ni Esau nga kabaylo sang isa ka yahong nga linaga! Sa banta mo bala daku ang paglaum ni Jacob nga magmadinalag-on sa sinang baylohanay nga kahimusan? Maathag nga amo sina ang iya pagbanta. Ngaa? Bangod nahibal-an niya ang mga huyog kag pagpabalor sang iya utod. Nagsayop bala sia? Si Esau, maathag nga nagpasobra sang iya kahimtangan, nagsabat: “Nagatagumatayon ako; ano bala ang kapuslanan sa akon sang pagkapanganay?”—Genesis 25:32, NE.
9. Kabaliskaran sa iya utod, paano gintamod ni Esau ang panublion?
9 Ang kasugtanan gintandaan sang panumpa, kag ginserbehan ni Jacob ang iya utod sing tinapay kag linaga. Nagkaon si Esau kag naglakat nga “wala sing reklamo.” Nian ang inspirado nga rekord maathag nga nagakomento: “Busa ginpakita ni Esau kon daw ano kadiutay ang iya pagpabalor sa iya pagkapanganay.” (Genesis 25:33, 34, NE) Sa kabaliskaran, daku gid katama ang apresasyon ni Jacob sa pagkapanganay! Indi sia interesado sa propiedad—isa ka lulubngan nga latagon kag pila ka hayop. Luyag niya nga ang binhi sang ginsaad nga Mesias magakari paagi sa iya kaliwat. Luyag niya ang espirituwal nga panublion.—Ipaanggid ang Mateo 6:31-33.
Ibaylo Mo bala ang Imo Panublion?
10. (a) Anong makawiwili nga komento ang iya ni Pablo nahanungod kay Esau? (b) Ano ang kaangtanan sang pagpakighilawas kag pagbaylo ni Esau sang iya pagkapanganay?
10 Mga 19 ka siglo sang ulihi, gingamit ni apostol Pablo ang halimbawa ni Esau sa pagpaandam sa dumaan nga mga Cristiano, nga nagasiling: “Tinguhaa ninyo ang pagpakighidait sa tanan nga tawo, . . . bantayi sing maayo nga walay isa nga makulangan sang dibagay na kaluoy sang Dios; . . . nga walay isa nga makihilawason ukon wala nagaapresyar sa sagrado nga mga butang, subong kay Esau, nga sa isa ka kaonan nagbaligya sang iya pagkapanganay.” Ngaa gin-angot diri ni Pablo ang pakighilawas sa ginhimu ni Esau? Bangod ang pagtigayon sang kaisipan ni Esau sarang magdul-ong sa indi pag-apresyar sa sagrado nga mga butang kag nian sa mas serioso nga mga sala, kaangay sang pagpakighilawas.—Hebeo 12:14-16.
11. Ano ang natabo sa iban nga Cristiano sa modernong tion?
11 Nasulay ka bala kon kaisa nga ibaylo ang imo Cristianong panublion, ang kabuhi nga walay katapusan, sa butang nga nagataliwan subong sang isa ka ‘yahong nga linaga’? Imo bala ayhan nga wala makadipara, ginatamay ang “sagrado nga mga butang”? Halimbawa, sining karon lang ang iban nga mga Cristiano nangin biktima sang modernong pagkamatinuguton sa moral. Daw subong bala nga may yara sila sang dimapailubon nga handum ni Esau nga paayawan ang pisikal nga luyag. Subong sang ginsiling niya kay Jacob: “Dali, hatagi ako palihug sang mapula nga linaga,” indi bala, nga sila man, nagsiling: ‘Dali! Ngaa hulaton pa ang dungganon nga pag-asawahay?’—Genesis 25:30; ipaanggid ang Genesis 34:1-4.
12. (a) Paano ginpakita sang iban ang indi pag-apresyar sa sagrado nga mga butang? (b) Apang, ano nga aksion ang ginhimu sang iban?
12 Busa ano ang natabo? Ang handum para sa seksuwal nga kaayawan sa bisan anong bili nangin ang ila ‘yahong nga linaga.’ Subong resulta, gintamay nila ang sagrado nga mga butang, lakip ang ila kaangtanan kay Jehova nga Dios kag Jesucristo. Ginpakadiutay nila ang integridad, katutom kag kaputli. Ginbutang nila sa katalagman ang ila panublion. Apang, ang iban sa ila napahulag nga maghinulsuol sing tunay kag napanumbalik ang ila tindog upod sa Dios.—Ipaanggid ang Salmo 51.
Ngaa Nahulog ang Iban?
13. Anong mga bagay ang nagapaluya sang aton espirituwal nga kabilihanan?
13 Ano ang kabangdanan sining imoral nga mga huyog? Mahimu bala nga ginpahanugotan sining mga tawo ang ila espirituwal nga balor nga magluya? Madamung mga bagay ang may malimbungon nga epekto sa aton panghunahuna—ang mga abyan kag mga himata nga indi ugyon sa aton mga prinsipio, bisan ang maluya sa espirituwal nga mga tawo sa kongregasyon, ang lugak nga palibot sa trabaho, ang maduhaduhaan nga kalingawan kag balasahon, ang wala sa lugar nga pagpangita sing gugma kag pagpalangga gikan sa mga ditumuluo. Ini tanan sarang makadul-ong sa imoralidad. Ang bisan diin bala sa sini nagaapektar sa imo pagbatyag sing kabilihanan karon mismo?—2 Corinto 6:14; 2 Tesalonica 3:6.
14. Ano ang katalagman sa pila ka modernong kalingawan?
14 Halimbawa, nasapwan mo bala ang imo kaugalingon nga nagatan-aw sing telebisyon ukon sing sine nga nagapasaylo kag nagapadaku pa sang imoralidad? Ginabaton nga ining mga pelikula sarang makawili sa makasasala nga unod—kaangay sang alimpulos nga nagasuyop sa dimahalungon. May malimbungon ini nga epekto sa imo panghunahuna. Makita ini sing maathag sa makusog nga impluensia sang mga homoseksuwal sa kalibutan sang kalingawan. Ila ginapresentar ang mga pelikula kag mga palaguwaon nga nagapakamatarong sa homoseksuwalidad. Subong resulta, ang ginakabig anay nga sayop ginapabutyag karon subong “tal-us nga estilo sang pagkabuhi”! Ang kahimtangan naglab-ot sa ginlaragway ni apostol Pablo: “Kay nawad-an sing igbalatyag, gintugyan nila ang ila kaugalingon sa kaulag sa pagbuhat sang tanan nga kahigkoan nga may paghamkon.”—Efeso 4:19; 1 Corinto 6:9-11.
15. Paano naton malikawan ang siod sang imoralidad?
15 Ano ang solusyon? Magpahilayo sa “lakas nga pagpatuyang”! Ang Biblia nagalaygay: “Pangitaa ang maayo, kag indi ang malaut . . . Dumti ang malaut, kag higugmaa ang maayo.” Ti, yara ang matuod nga pagtilaw—nga dumtan gid ang malaut.—1 Pedro 4:4; Amos 5:14, 15.
16. Anong talaksan ang ginpahamtang ni Pablo para sa mga Cristiano?
16 Kon kita may hunahuna ni Cristo, indi bala kita mangalag-ag sa walay kabangdanan nga kasingki, malaut nga sadismo kag binuang nga imoralidad nga ginarepresentar sa kalabanan nga kalingawan karon? Sa pagkamatuod, ano dapat ang aton talaksan? Si Pablo nagasabat: “Ang bisan anong matuod, ang bisan anong halangdon, ang bisan anong matarong, ang bisan anong putli, ang bisan anong hilihugmaon, ang bisan anong dungganon, kon may diosnon nga gahom, kon may takus dayawon, painoinoha ining mga butang.”—Filipos 4:8.
17. (a) Ano ang pornograpiya? (b) Paano nalatnan ang hunahuna snag iban? (c) Ano ang maalamon nga kurso?
17 Sa pagkamatuod mas maayo kag mas walay peligro nga sundon ang laygay sang apostol. Apang ang iban ‘nagpainoino’ sang pornograpiko nga TV, sini kag literatura.a Subong resulta, nalatnan ang ila hunahuna kag tagipusuon sing imoralidad kag sayop nga sekso. Daw ano kaayo nga iaplikar ang laygay sang apostol: “Mga kautoran, dili kamo magpakabata sa ikasarang sa paghangop [sa espirituwal nga mga butan], kundi magpakabata kamo sa kalautan”!—1 Corinto 14:20.
Paano Naton Madugangan ang Aton Apresasyon
18. Ano ang sarang makapangalagad subong pangamlig kag makabulig sa aton nga apresyahon ang sagrado nga mga butang?
18 Ang suod nga kaangtanan sa mga ginikanan magahimu sa isa nga mabinalak-on katama sa ila gugma kag mga prinsipio, sa amo nagahimu sa iya nga indi pagpaslawon ang pamilya. Amo man sa aton kaangtanan kay Jehova. Apang paano naton mapabakud ina nga kaangtanan? Paagi sa pagkilala sa Dios sing suod. Ang aton hanuot nga personal nga pagtuon sang Pulong sang Dios magabulig sa aton nga makilala kag mahigugma sia sing maayo amo kon ngaa mabatoan naton ang bisan anong pagsulay. Subong sang ginsiling ni David sa Salmo 23, prime naton mabatyagan nga ang aton Manugbantay, nga si Jehova, kaupod naton. Daw ano ka binuang ang maghimu sing grabe nga sala samtang tuman kalapit ang Manugbantay!—Hebreo 4:13.
19, 20. (a) Ano ang duha ka problema sa personal nga pagtuon? (b) Ngaa daw diutay na lamang karon ang tion para sa personal nga pagtuon?
19 Apang, may yara duha ka sadsaran nga problema. Una, para sa madamu, isa ka lulan ang personal nga pagtuon. Bangod sang dimaayo nga sistema sa edukasyon, madamu karon ang nabudlayan sa pagbasa. Para sa ila, ang pagtuon isa ka panikasog. Apang ang bisan ano sa kabuhi nga permanente ang balor nagadalahig sing panikasog. Indi bala takus ang panikasog nga kilalahon si Jehova, ang Soberanong Ginuo sang uniberso, ang aton Amay kag Dios sang dibagay nga kaluoy?—Mateo 6:9; Santiago 4:8.
20 Ang ikaduha nga problema amo ang daw diutay katama nga tion para sa personal nga pagtuon. Apang sang nagligad nga 30 ukon 40 ka tuig daw may yara tion—tion sa paghambalanay, sa pagbasa, sa pagsulat, sa pagdayandayan subong pamilya, sa pagpamalandong. Ngaa nagbag-o na? Naapektohan sang implasyon ang aton tion. Sa matuod nga kahulugan ang isa ka adlaw masunson nga wala na nagabili sing 24 oras. Ngaa? Bangod nagsulod ang isa ka “makawat” sa madamung mga balay kag nagkuha sang madamung hamili na tion. Kilala mo bala inang “makawat”? Huo, amo ini ang telebisyon, kag ang iya nagaparalisar nga impluensia. Ginapakita sang isa ka pagtuon nga ang “kinaandan nga Amerikanong pamilya nagatan-aw sing telebisyon 7 ka oras kag 22 minutos sa isa ka adlaw.” Halos untersia ina sang isa ka adlaw! Sa promedyo, daw ano kadaku nga tion ang imo ginahinguyang sa pagtan-aw sing TV kada adlaw? Adlaw-adlaw, sa bug-os nga kalibutan, binilyon ka hamili nga oras sang kabuhi ang nawala samtang ang mga tawo nagapahimunong sa atubangan sang telebisyon. Matuod, ang iban nga programa matinlo, makalilingaw ukon edukasyonal. Apang bisan ini nagakonsumo sang tion. Makasululay katama ang ganyat sang TV.
21. (a) Ano ang mahimu na problema sang iban? (b) Ano sa banta mo ang solusyon?
21 Paano ang mga Cristiano makalikaw nga makawatan sining “makawat”? Paagi lamang sa estrikto nga pagdumala sa tion. Limitehi ang imo tion sa pagtan-aw sing TV. Ipahamtang ang mga ulunahon—ang mga tawo kag ang mga kaangtanan mas importante sang sa TV. Halimbawa, naugot ka bala sa mga bisita nga nagaabot sa panahon sang imo paborito nga palaguwaon sa TV? Kag nabudlayan ka bala sa pagpatay sa TV, bisan pa nga ang programa makatalaka ukon malain? Kon amo may problema ikaw.—1 Corinto 9:24-27.
22. Paano naton mabaylohan ang tion sa pagtan-aw sing TV sang iban nga butang?
22 Anong mga praktikal nga mga tikang ang sarang mo himuon agod mabalik inang hamili nga mga tion para sa personal nga pagtuon kag mga kaangtanan? Panilagi sing maayo ang programa nga takus tan-awon sang isa ka Cristiano kag tan-awa lamang ini kon wala na sing mas importante nga himuon. Ang iban nakahimu gani sing sobra pa—wala sing TV sa balay! Personal ina nga pamat-od. Apang pat-od nga indi sila imol sa espirituwal bangod nga wala sila sing telebisyon.—Efeso 5:15, 16.
23, 24. Ano ang sarang naton himuon agod mapakita naton ang aton apresasyon para sa aton panublion? (Hebreo 11:26)
23 Ano nian, ang sarang naton himuon kon luyag naton amligan ang aton hamili nga panublion kag indi mabaligya ini tungod sa isa ka ‘yahong nga linaga’? Siguradoha ang mas importante nga mga butang sa Cristianong kabuhi. Ipahamtang ang mga ulunahon kag himoa gid ini. Himoa ini sing mainukuron agod mabaton ang dulot nga kabuhi nga dayon, subong nga si apostol Pablo ‘nagapadayon padulong sa lalambuton tungod sa padya sang mataas nga pagtawag.’ Kaangay ni Jacob, ipakita ang hanuot nga apresasyon para sa panublion. Kaangay ni Moises, ‘tan-awa sing hanuot ang balus.’—Filipos 1:9, 10; 3:13, 14; Hebreo 11:24-26.
24 Paano naton pahulagon ang aton kaugalingon nga himuon ina tanan? Paagi sa maukod nga pagtuon sang Biblia. Iaplikar ini adlaw-adlaw sa imo kabuhi. Tambongi sing tayuyon ang Cristianong mga miting kag mamati sing maayo. Higugmaa ang matarong kag dumti ang malaut. Indi, indi pagtamaya ang imo panublion agod paayawan ang pila ka undanon nga handum. Ang imo panublion, ang kabuhi nga walay katapusan mas takus pa sang sa bisan anong ‘yahong nga linaga,’ sa bisan ano man nga modernong-adlaw nga dagway!—Hebreo 10:24, 25; 12:12-16.
[Footnote]
a Ang pornograpia ginasaysay subong “nasulat, buhi, ukon iban pa nga dagway sang komunikasyon nga gintuyo agod pukawon ang maibugon nga balatyagon. [Gikan sa Griegong pornographos, sinulatan nahanungod sa mga bigaon . . . ].”—The American Heritage Dictionary of the English Language.
Madumduman Mo Bala?
◻ Ano ang Cristianong panublion?
◻ Paano ginapakadiutay ni Esau ang iya pagkapanganay?
◻ Ano nga katalagman ang yara sa mga Cristiano karon nahanungod sa ila panublion?
◻ Sa anong nanuhaytuhay nga paagi sarang naton mapauswag ang aton apresasyon?
[Piktyur sa pahina 8]
Ibaylo mo bala ang imo panublion sa isa ka ‘yahong nga linaga’?