Gikan Bala sa Dios ang Tanan nga Tagna?

“ANG Dios . . . dapat hunahunaon subong tuman kadaku kag tuman ka unibersal nga limitehan niya ang iya Kaugalingon sa isa lamang ka relihion, sa isa ka banas ukon, tuhoy sa sina, sa isa lamang ka katawhan.” Amo ang ginsulat sang isa ka pilosopo sa The Guardian, isa ka pamantalaan sa Ni­ger­ia. Nagasiling sia nga ang tradisyonal nga mga relihion sang Aprika ginpahayag sang Dios para sa kahimtangan sa Aprika kag nagapahangop nga ang iban nga dalagku nga relihion ginporma agod ibagay sa lokal nga mga kahimtangan.

Ginatamod sang mga tradisyonalista ang Cristiandad subong isa ka Europeo nga relihion kag ang tradisyonal nga mga manalagna subong matuod nga mga ahente sang tagna. Ang isa ka sulat sa Daily Times sang Ni­ger­ia nagsiling: “Ang Labing Gamhanan nga Dios nagapahayag sang iya kaugalingon sa nanuhaytuhay nga mga tion sa nanuhaytuhay nga katawhan . . . Ang mga mangin-alamon nagasiling nga ang Supremo nga Persona nagapahayag karon sang iya Kaugalingon sa Aprika.” Ang iban nagahulat pa gani sa isa ka Aprikano nga manalagna, kaangay ni Jesus kag, siling sang iban, ni Mu­ham­mad.

Ining mga pagtamod nagapautwas sining mga pamangkot: Gikan bala sa Dios ang tanan nga tagna? Ginpahayag bala niya ang nanuhaytuhay nga relihiosong mga ideya nga nagabahinbahin sa kalibutan? Nagakatuhay bala ang iya relihioso nga mga kinahanglanon para sa nanuhaytuhay nga rasa? Ukon may yara bala matuod kag dimatuod nga mga manalagna, kag matuod kag dimatuod nga mga relihion? Ano gid ang matuod nga tagna, kag ano ang katuyuan sini?

Ano ang Tagna?

Ginapaathag sang Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary ang tagna subong “inspirado nga kapahayagan sang balaan nga kabubut-on kag katuyuan 2: inspirado nga pulong sang isa ka manalagna 3: pagtagna sing butang nga magaabot.” Ginapahangop sini nga mahimo may nanuhaytuhay nga ginahalinan ang mga tagna.

Sa pagpangapin sa tradisyonal nga mga relihion, ang propesor sang unibersidad sa relihioso nga pagtuon, si E. Bolaji Idowu, naghambal tuhoy sa “madamo nga pagpati tuhoy sa Dios sa Aprika.” Ang iya libro nga African Traditional Religion nagapaathag nga ini “sa masami nagakuha sing puersa kag kinaugali gikan sa sosyolohiko nga balayan kag kahimtangan.” Halimbawa, sia nagsiling nga “samtang sa kalabanan nga bahin sang Aprika, ang Dios ginapatihan nga lalaki, may yara mga lokalidad [labi na sa matriarkal nga mga komunidad] nga sia ginakabig nga babayi.” Mahimo bala nga ining lokal kag nagasumpakilay nga mga pagpati gin-inspirar sang Dios? Ginabaton ni Propesor Idowu nga “wala sing dapat magpugong . . . sa bisan ano . . . nga rasa sa Aprika sa paghimo sang iya kaugalingon nga pagpati sa Dios.” Nagapahangop ini nga ining relihioso nga mga pagpati naghalin sa tawhanon nga mga ideya kag obserbasyon sa baylo nga ginpahayag sang Dios.—Ipaanggid ang Roma 1:19-23.

Ang tradisyonal nga mga manugpamakot kag mga orakulo wala nagapahayag sang matuod nga personalidad sang Dios ukon sang iya kabubut-on kag katuyuan. Ang ginapahayag nila amo ang mga butang nga indi dapat himuon kag ang mga rito nga ginapangayo sang nanuhaytuhay nga lokal nga “mga dios.” Ang ila pagpamakot ginapasad sa mistiko nga ihibalo kag pagpamakot. Busa, ina nga mga tagna indi inspirado nga mga kapahayagan sang balaan nga kabubut-on. Ang Labing Gamhanan nga Dios, nga nagainspirar sang matuod nga pagpanagna, indi ang ila ginahalinan.—2 Pedro 1:20, 21; Deuteronomio 13:1-5; 18:20-22.

Ano, kon amo, ang ginahalinan sina nga mga pagpamakot? Basaha palihog ang masunod nga artikulo para sa sabat sa sining pamangkot kag sa iban pa nga ginpautwas kaina sa sini nga pagbinagbinag.