Ang Konstitusyon sang Estados Unidos kag ang mga Saksi ni Jehova

Ang tuig 1987 nagmarka sang ika-200 nga anibersaryo sang Konstitusyon sang Estados Unidos. Sa pagtalupangod sa sining 200 anyos, ang mga Saksi ni Jehova sa Estados Unidos kag sa bilog nga kalibutan ginapahanumdom sang ila pagpakig-away sa sina nga pungsod sa pagdepensa kag sa pagtukod sing legal sang ila kinamatarong sa pagpalapnag sang ila relihioso nga mga pagtamod.

ANO ang kahulugan sa imo sang Konstitusyon? Sa pag-ilustrar, halimbawa luyag mo managtag sa inyo komunidad sa mga kalye kag sa balay kag balay sing naimprinta nga impormasyon nga sa banta mo importante sa mga tawo. Apang ano kon matukiban mo nga ang pagpanagtag sina nga materyal isa ka pagsupak sa kasuguan nga gintuyo agod siguraduhon ang kalinong kag kahim-ong sang publiko? Ukon kon dapat ka magkuha sing permiso sa paghimo sini, kag indi maghatag ang mga opisyal? Ukon dapat ka magbakal sing lisensya apang mabug-at para sa imo sa pinansial?

Amo sini ang kahimtangan sang mga Saksi ni Jehova sang katuigan 1930 kag 1940. Luyag nila managtag sing naimprinta nga balasahon nga nagaunod sang ila relihioso nga mga pagtamod. Apang, sa madamo nga komunidad gingamit ang lokal nga mga kasuguan kag mga ordinansa sa pag-upang sa ila. Sa amo, ginhimo ang mga pag-apelar pasad sa Konstitusyon sang E.U., nga nagagarantiya sing kinamatarong sa paghambal kag sa pagpabutyag sing opinyon. Apang agod matigayon ining mga kinamatarong nga ginagarantiyahan sang Konstitusyon, dapat nila dalhon ini sa korte. Tan-awon naton kon paano ang Konstitusyon nagagarantiya sing indibiduwal nga mga kinamatarong.

Pagtigayon sing Indibiduwal nga mga Kinamatarong

Kaangay sang bisan ano nga blue­print, ang konstitusyon nagahimo sing desisyon agod matigayon ang isa ka tulumuron—sa sini nga kaso amo ang pangulohan sang katawhan. Subong ginhambal sa Dec­la­ra­tion of In­de­pend­ence sang Estados Unidos, ang mga pangulohan ginapatok sa tunga sang mga tawo agod makatigayon para sa ginagamhan sang pila ka “indi mapaliton nga mga Kinamatarong.”

Ang Pream­ble to the U.S. Con­sti­tu­tion nagpili sini nga tema kag nagasiling nga ang Konstitusyon gin-ordenahan kag ginpatok sa pagtigayon sing “mga Kabulahanan sang Kahilwayan” para sa katawhan. Ang katapusan nga ­draft sang Konstitusyon gintapos sa In­de­pend­ence Hall sa Phil­a­del­phia, Penn­syl­va­nia, sang Septiembre 17, 1787. Tumalagsahon ining Konstitusyon bangod amo ini ang pinakadumaan nga konstitusyon nga ginasunod gihapon.

Kilala ang Konstitusyon sang E.U. sa indi pagsalig sini sa sobra ka gamhanan nga pangulohan kag sa pagbayaw sini sang indibiduwal nga mga kahilwayan nga indi mahilabtan sang pangulohan. Lakip sa kilala gid nga mga bahin sang Konstitusyon amo ang ginarantiya sini nga kahilwayan sa relihion, kahilwayan sa paghambal, kag kahilwayan sa pagpabutyag sing opinyon. Ining mga kahilwayan wala ginsambit sa Konstitusyon nga una nga ginhimo kag gin-aprobahan. Gindugang ini sang 1791 subong nahauna sang napulo ka umpisa nga mga kaligwatan ukon pagbag-o, nga kilala subong Bill of ­Rights.

Ang mga kahilwayan nga ginsambit sa Bill of ­Rights iya sang mga indibiduwal kag wala nasandig sa pagtugot sang pangulohan ukon sa pagdumili sang pangulohan. Ngaa pa kinahanglanon nga magpakig-away ang mga tawo para sa ila mga kinamatarong sa korte? Bangod kon kaisa ang hubon nga nagahimo sang kasuguan, nga nagahikot para sa ila ginakabig nga kaayuhan sang kalabanan, nagapaguwa sing kasuguan nga nagadumili sina nga mga kinamatarong.

Subong ginsiling sang isa ka korte pederal sa Estados Unidos: “Ang pagkamalupigon sang kalabanan batok sa mga kinamatarong sang mga indibiduwal ukon wala sing mahimo nga mga minoridad ginakilala pirme subong isa sang labing daku nga mga katalagman sang popular nga pangulohan.” Amo gid sina nga pagkamalupigon ang nag-atubang sa mga Saksi ni Jehova sa Estados Unidos sang katuigan 1930 kag 1940.

Mga Manugbantala Ukon mga Manuglibod?

Samtang nagahilapit ang ikaduha nga inaway sa kalibutan, ang pagbantala sang mga Saksi ni Jehova sa publiko amo ang sentro sang daku nga pagpamatok. Ang mga ordinansa sang mga munisipyo nga nagapatuman sa mga solisitor kag sa mga manuglibod sa pagkuha sing permiso sayop nga gin-aplikar sa pagbantala nga hilikuton sang mga Saksi. Bangod narealisar nila nga ining pag-aplikar sina nga kasuguan nagasumpakil sa ila mga kinamatarong nga ginahatag sang Konstitusyon, ginhangkat sang mga Saksi ining mga ordinansa paagi sa pagpadayon sang ila pagbantala nga hilikuton nga wala anay magkuha sing permiso. (Marcos 13:10; Binuhatan 4:19, 20) Subong resulta, madamo nga Saksi ang inaresto.

Kon batok sa ila ang desisyon sang manubo nga korte, ang mga Saksi wala nagabayad sing multa kundi nagapabilanggo sa baylo. Nagpadayon sila sa pag-apelar tubtob sa pinakamataas nga korte nga mahimo agod magtukod sing kuta sang paborable nga mga desisyon nga magatapna sining indi suno sa Konstitusyon nga pagpasilabot sa ila hilikuton. Samtang nagaligad ang tion, makapila nga gintapna sang Korte Suprema sang E.U. ining mga ordinansa gid subong batok sa Konstitusyon ukon ang pag-aplikar sini, kag ang pagkilala sa mga Saksi ni Jehova ginbaliskad.

Dugang sa mga ordinansa nga magkuha sing lisensya, ang kasuguan sa pagbayad sing buhis nga lisensya gingamit sa pagdumili sa pagbantala nga hilikuton sang mga Saksi ni Jehova. Bangod ginatamod ina nga buhis subong isa ka dutan-on nga pagdumili sa pagbantala nga hilikuton nga ginsugo sang Dios, ang mga Saksi ni Jehova nagdumili sa pagbayad sini. Sa liwat, madamo nga Saksi ang inaresto, kag sa liwat, ang Korte Suprema nagdesisyon pabor sa kahilwayan sa paghambal kag sa pagsimba.

Ang Korte nagsiling nga ang pribilehiyo sa pagpalapnag sang relihioso nga mga panudlo paagi sa naimprinta nga pahina “wala sa awtoridad sang estado. Gingarantiya ini sa katawhan sang konstitusyon pederal.” Sa simple nga paghambal, indi makuha sang Estado ang nahatag na sang Konstitusyon.

Ang Pagsaludo sa Bandera

Ang mga Saksi ni Jehova masinulundon sa kasuguan nga mga banwahanon nga wala sing tuyo nga indi magtahod paagi sa ila pagdumili sa pagsaludo sa bandera sang bisan ano nga pungsod. Ang mga Saksi nagapati nga ang ila una nga katungdanan kag katutom para lamang sa ila Dios kag Magbubuhat, si Jehova. (Lucas 4:8) Ang pagsumpa sing bug-os nga katutom sa bisan anong dutan-on nga awtoridad mangin pag-una sa kalibutanon nga mga kaayuhan sang sa espirituwal nga mga kaayuhan. (Binuhatan 5:29) Walay sapayan sining sinsero nga motibo, ang pagdumili sang mga Saksi sa pagsaludo sa bandera masami nga nasal-an kag ginagamit subong sadsaran sa paghingabot sa ila.

Samtang nagahilapit ang ikaduha nga inaway sa kalibutan, ang lokal nga grupo sang mga manugdumala sang eskwelahan kag ang lehislatura sang estado sa Estados Unidos naghimo sang pagsaludo sa bandera nga obligado agod sakdagon ang paghiusa kag kalig-onan sang pungsod. Walay sapayan sang sulog sang popular nga opinyon nga nagasakdag sining mga kinahanglanon sa pagsaludo sa bandera, ang mga Saksi ni Jehova malig-on nga nagdumili sa pagkompromiso sang ila napasad sa Biblia nga mga prinsipio.

Sang ginrepaso ini nga butang, ginkilala sang Korte Suprema sang E.U. nga samtang ang mga manugdumala sang eskwelahan may importante nga mga hilikuton sa pagdesisyon, ina nga mga hilikuton dapat himuon sa sulod sang latid sang Konstitusyon. Ang mga manugdumala sang eskwelahan wala sing kahilwayan sa pagpasilabot sa sadsaran nga mga kinamatarong nga ginagarantiya sang Konstitusyon sa indibiduwal. Sa amo nagdesisyon ang Korte Suprema nga ang mga ideya sang mga manugdumala sang eskwelahan nahanungod sa mga metodo sa pagpasalop sing apresasyon sa bandera kag sa pungsudnon nga palanublion wala nagapangibabaw sa konstitusyonal nga kinamatarong sang estudyante sa kahilwayan sa konsiensia tuhoy sa mga butang sang relihion.

Nahibaluan sang Korte Suprema ang pagkaserioso sang desisyon sini bangod sang nagakatabo sadto nga panikasog sang pungsod sa pagpakig-away. Apang wala magtalikod ang Korte sa iya katungdanan kag nagpaathag nga sa idalom sang Konstitusyon sang E.U., “ang kahilwayan nga mangin tuhay indi limitado sa mga butang nga indi tanto ka importante. Mangin landong lamang ina sang kahilwayan. Ang pagtilaw sa matuod nga kahulugan sini amo ang kinamatarong nga mangin tuhay sa mga butang nga nagatandog sang tagipusuon sang nagaluntad nga kahimusan.”

Ginhinakpan sang Korte Suprema ang opinyon sini tuhoy sa pagsaludo sa bandera paagi sa masunod nga mga pulong: “Kon may yara bituon sa aton konstitusyonal nga konstelasyon, amo ini nga wala sing opisyal, mataas ukon manubo, ang makasiling kon ano ang mangin talaksan sa politika, nasyonalismo, relihion, ukon sa mga butang sang opinyon ukon magapilit sa mga banwahanon sa pagtu-ad paagi sa pulong ukon buhat sang ila pagtuo.”

Ang Amot sang mga Saksi

Sa kabilugan, nagmadinalag-on ang mga Saksi ni Jehova sa 23 ka apelasyon sa Korte Suprema sang E.U. Daku ang ila naamot sa konstitusyonal nga kasuguan sang Estados Unidos, subong ginpatalupangod sang madamo legal nga mga eskolar. Kag imposible kuntani ini kon ang mga Saksi ni Jehova nangin indi handa sa pag-antos sing mga kahuy-anan, mga pagsakit, kag mga pagbilanggo sa ila panikasog nga mangin matinumanon sa ila Dios.

Nga ang konstitusyonal nga mga kinamatarong sa kahilwayan sa relihion, kahilwayan sa paghambal, kag kahilwayan sa pagpabutyag sing opinyon napauswag kag nangin kapin kaathag bangod sang mga Saksi ni Jehova isa gid lamang ka ikaduha nga bunga sang mataas nga tulumuron sang mga Saksi sa pag-alagad kay Jehova nahisuno sa iya Balaan nga Pulong.

Nagapasalamat ang mga Saksi ni Jehova sa pribilehiyo sa pag-alagad sa Soberano sang Uniberso, si Jehova nga Dios, kag gingamit nila ang madamo nga paagi, lakip ang mga proteksion nga ginaaman sang 200-anyos nga Konstitusyon sang E.U. sa pagtigayon sina.

[Kahon sa pahina 27]

Ginsakdag Liwat sang Konstitusyon ang mga Saksi

Sang Hunyo 10, 1987, ang korte nagdesisyon liwat pabor sa relihioso nga kahilwayan sang mga Saksi ni Jehova bangod sa Konstitusyonal nga mga kabangdanan. Subong ginreport sa “The New York Times,” ang ­Court of Ap­peals for the ­Ninth Cir­cuit sang E.U. nagdesisyon nga ang kahilwayan sa paghikot nahisuno sa ila relihioso nga mga pagtuluohan “dapat tugutan sang katilingban, sa idalom sang Konstitusyon, ‘subong bili nga takus bayaran sa pag-amlig sa kinamatarong sang relihioso nga pagkatuhay nga ginaagom sang tanan nga banwahanon.’” Nadalahig sa kaso ang kinamatarong sang mga Saksi sa pagtuman sa sugo sang Biblia nga ‘indi gid pagbatunon sa inyo balay ukon magtamyaw’ sa ila nga “wala nagapabilin sa panudlo ni Cristo.”—2 Juan 9-11.

[Laragway sa pahina 25]

Independence Hall, Philadelphia, nga sa diin ginhimo ang Konstitusyon

[Ginkuhaan]

Philadelphia Convention and Visitors Bureau

[Laragway sa pahina 26]

Ang orihinal nga Konstitusyon ginatago sa National Archives

[Ginkuhaan]

National Archives sang E.U.

Arkitekto sang Kapitolyo, Washington, D.C.