Ngaa Nagapangayo Sila sing Kapatawaran?

ANG ideya nga ang mga simbahan dapat maghinulsol sa ila mga kasaypanan kag magbag-o sang ila kaugalingon indi na bag-o. Ang Religioni e miti (Mga Relihion kag mga Mito), isa ka diksionaryo tuhoy sa relihion, nagasiling nga ang ginakunokuno nga integridad sang dumaan nga simbahan nagwili sa katawhan sang Edad Media kag nagdul-ong sa madamo nga manawagan para sa pagbag-o.

Sang 1523, pagkatapos magbulag si Martin Luther sa Roma, gintinguhaan ni Papa Adrian IV nga mabalik ang paghiusa paagi sa pagpadala sini nga mensahe sa Diet sang Nuremberg: “Nakahibalo gid kita nga sa sulod sang madamong tinuig may mga butang nga takus kangil-aran nga ginahimo sa Santa Sede . . . Panikasugan gid naton nga bag-uhon una sa tanan ang Romano nga Curia, nga gikan sini, ayhan, naghalin ining tanan nga kalainan.” Apang, wala madula sadto nga pag-ako ang pagbinahinbahin ukon masumpo ang kagarukan sa Curia sang papa.

Sining karon lang ang mga simbahan ginmulay tungod sa ila paghipos may kaangtanan sa Holocaust. Ginsumbong man sila nga wala nila ginapalas-ay ang ila mga katapo sa pagpakigbahin sa mga inaway. Sang 1941, samtang nagalapuyot ang Inaway Kalibutanon II, ang pari nga si Primo Mazzolari namangkot: “Ngaa wala maghulag ang Roma batok sa pagkalusod sang mga panudlo sang Katolisismo subong sang ginhimo niya anay, kag ginahimo sa gihapon, sa bahin sang indi tanto ka balaisan nga mga doktrina?” Mga doktrina nga indi tanto ka balaisan sangsa ano? Ginapatuhuyan sang pari ang nagasugyot sing inaway nga nasyonalismo nga nagrumpag sa sibilisasyon sadto nga tion.

Apang, ang kamatuoran amo nga tubtob sining karon lang, ang pag-ako sing sala sang mga relihion indi kinaandan. Sang 1832, bilang sabat sa pila nga naglaygay sa Iglesia Katolika nga ‘bag-uhon ang kaugalingon,’ si Gregory XVI nagsiling: “Makangilil-ad gid kag makahalalit ang magpanugda sing ‘pagpasag-uli kag pagbag-o’ para sa kaayuhan kag pagtubo [sang simbahan], kay mahimo ini makabig nga may diperensia.” Anong mga diperensia ang indi gid mapanghiwala? Nanuhaytuhay nga mga estratehiya ang ginhimo agod ipaathag ini. Halimbawa, ang pila ka teologo nagapati nga ang simbahan balaan kag makasasala. Ang institusyon mismo balaan kuno​—⁠gin-amligan sang Dios gikan sa sala. Apang, ang mga katapo sini makasasala. Busa, kon ang pagpamintas ginahimo sa ngalan sang simbahan, ang institusyon mismo indi dapat pagbasulon, kundi ang mga indibiduwal sa sulod sang simbahan. Makatarunganon bala ina? Indi para sa Romano Katoliko nga teologo nga si Hans Küng, nga nagsulat: “Wala sing himpit nga Simbahan sa dihimpit nga mga katapo.” Nagpaathag sia: “Ang Simbahan nga wala sing matu-ad nga mga sala wala nagaluntad.”

Ekumenismo kag Moral nga Tindog

Ayhan nagapalibog ikaw kon ano nga mga hitabo ang nagdul-ong agod mangayo karon sing kapatawaran ang mga simbahan. Una, gin-ako sang mga Protestante kag Ortodokso ang salabton tungod sa “nagligad nga mga pagbinahinbahin” sa tunga sang lainlain nga mga denominasyon. Ginhimo nila ini sa “Pagtuo kag Kahim-ong” nga ekumenikong komperensia nga ginhiwat sa Lausanne, Switzerland, sang 1927. Ang Iglesia Katolika Romana nag-ilog man sang ulihi. Labi na sugod sang ang Batikano II,⁠a mataas nga mga prelado, lakip na ang mga papa, masunson pa gid nga nangayo sing kapatawaran tungod sa mga pagbinahinbahin sa sulod sang Cristiandad. Para sa anong katuyuan? Ayhan luyag nila ang dugang pa nga paghiusa sa Cristiandad. Ang Katolikong istoryador nga si Nicolino Sarale nagsiling nga sa “proyekto [ni Juan Paulo II] tuhoy sa ‘mea culpa,’ may estratehiya, kag ina amo ang ekumenismo.”

Apang, indi lamang ini ekumenismo. Sa karon, ang malaw-ay nga maragtas sang Cristiandad nakilal-an sing lapnag. “Indi gid mapasapayanan sang Katoliko ining bug-os nga maragtas,” siling sang teologo nga si Hans Urs von Balthasar. “Ang iya mismo Simbahan naghimo ukon nagtugot sa paghimo sing mga butang nga indi gid naton mapasugtan karon nga mga adlaw.” Gani, ang papa nagtangdo sing isa ka komisyon sa “pagpaathag sang malain nga rekord sang simbahan agod . . . mahimo makapangayo sing kapatawaran.” Kon amo, ang isa pa ka rason sa kahanda sang simbahan sa pagbaton sa kasaypanan amo ang handum nga maagom liwat ang moral nga tindog sini.

Sing kaanggid, ang istoryador nga si Alberto Melloni, sang nagkomento tuhoy sa pagpangayo sing kapatawaran sang simbahan, nagsulat: “Ang matuod, ang katuyuan sang simbahan amo ang pagpangabay sing kapatawaran gikan sa mga panumbungon sang pagkamaysalabton.” Huo, daw ginapanikasugan sang Iglesia Katolika nga pakadiutayon ang kabug-aton sang nagligad nga mga sala agod liwat nga mangin palatihan sa mata sang publiko. Apang, sing tampad, masiling naton nga daw mas interesado ini nga magpakighidait sa kalibutan sangsa Dios.

Ina nga paggawi nagapahanumdom sa aton kay Saul, ang nahaunang hari sang Israel. (1 Samuel 15:​1-12) Nakahimo sia sing mabug-at nga sala, kag sang nabuyagyag ini, gintilawan niya primero nga pakamatarungon ang iya kaugalingon​—⁠ipaathag ang iya sala​—⁠kay Samuel, nga isa ka matutom nga manalagna sang Dios. (1 Samuel 15:​13-21) Sang ulihi, ang hari dapat mag-ako kay Samuel: “Nakasala ako; kay ginlalis ko ang sugo ni Jehova.” (1 Samuel 15:​24, 25) Huo, gin-ako niya ang iya sala. Apang ang iya masunod nga ginsiling kay Samuel nagpakita kon ano gid ang nagapangibabaw sa iya hunahuna: “Nakasala ako. Padunggi ako karon, palihug, sa atubangan sang mga tigulang sang akon katawhan kag sa atubangan sang Israel.” (1 Samuel 15:30) Sing maathag, mas interesado si Saul sa iya tindog sa Israel sangsa magpasag-uli sa Dios. Bangod sini nga panimuot, ang Dios wala magpatawad kay Saul. Nagahunahuna bala ikaw nga patawaron sang Dios ang mga simbahan bangod sini man nga panimuot?

Ang Tanan Wala Mag-ugyon

Ang tanan wala mag-ugyon nga ang mga simbahan dapat magpangayo sing dayag sang kapatawaran. Halimbawa, madamong Romano Katoliko ang nasaw-ahan sang ang ila papa nagpangayo sing kapatawaran tungod sa pag-ulipon ukon sa pagtinlo sa mga ngalan sang “erehes” kaangay nanday Hus kag Calvin. Suno sa mga impormasyon halin sa Batikano, ang dokumento nga ginpadala sa mga kardinal nga nagapanugda sing “pag-usisa sa konsiensia” tungod sa maragtas sang nagligad nga milenyo sang Katolisismo ginmulay sang mga kardinal nga nagtambong sa isa ka sinapol nga ginhiwat sang Hunyo 1994. Walay sapayan sina, sang luyag sang papa nga ilakip ina nga panugda sa iya sulat, ang Italyano nga kardinal nga si Giacomo Biffi nagpaguwa sing isa ka pastoral nga sulat nga sa sini sia nagsiling: “Ang Simbahan wala sing sala.” Apang, sia nagbaton: “Ang pagpangayo sing kapatawaran tungod sa eklesiastiko nga mga kasal-anan sang nagligad nga mga siglo . . . nagbulig agod mangin mas kalahamut-an kita.”

“Ang pagtu-ad sa sala amo ang isa sang labing balaisan nga mga topiko sa sulod sang Iglesia Katolika,” siling sang Batikanong komentarista nga si Luigi Accattoli. “Kon ginabaton sang papa ang mga kasaypanan sang mga misyonero, may mga misyonero nga tampad nga magalain ang buot sa sini.” Dugang pa, ang Romano Katoliko nga dyurnalista nagsulat: “Kon ang papa may makasiligni gid man nga ideya tuhoy sa maragtas sang Simbahan, mabudlay hangpon kon paano niya karon mapresentar ini man nga Simbahan subong ang tagsakdag sang ‘tawhanon nga mga kinamatarong,’ ang ‘iloy kag manunudlo’ nga amo lamang ang makatuytoy sa katawhan padulong sa isa gid ka masanag nga ikatlong milenyo.”

Ang Biblia nagapaandam batok sa pagpakita sing paghinulsol agod lamang indi mahuy-an bangod sa pagkatukib sa sala. Ina nga sahi sang paghinulsol talagsa lang nagaresulta sa permanente nga pagbag-o sing pamatasan sang isa nga nagahinulsol. (Ipaanggid ang 2 Corinto 7:​8-11.) Ang paghinulsol nga may kabilihanan sa mga mata sang Dios ginaupdan sang “mga bunga nga nagakabagay sa paghinulsol”​—⁠nga amo, ang ebidensia sang pagkasinsero sang paghinulsol.​—⁠Lucas 3:⁠8.

Ang Biblia nagasiling nga dapat biyaan sang isa nga nagahinulsol kag nagatu-ad ang malain nga mga buhat, untatan ang paghimo sini. (Hulubaton 28:13) Natabo bala ini? Ti, pagkatapos sang tanan nga mga pagtu-ad sa sala sang Iglesia Katolika Romana kag sang iban pa nga mga simbahan, ano ang natabo sa sining karon lang nga mga inaway sibil sa sentral nga Aprika kag Nasidlangan nga Europa, diin daku nga populasyon sang “mga Cristiano” ang nadalahig? Ang mga simbahan bala nagpanghikot subong isa ka puwersa sa pagpaluntad sing paghidait? Ang tanan bala nila nga lider naghambal sing nahiusa batok sa mga pamintas nga ginhimo sang ila mga katapo? Wala. Aba, ang iban nga relihiosong mga ministro nakigbahin pa gani sa pagpamatay!

Paghukom sang Dios

Sang naghambal tuhoy sa sulit-sulit nga mga mea culpa sang papa, si Kardinal Biffi namangkot: “Para sa mga sala nga nahimo sang nagligad, indi bala mas maayo nga hulaton na lang naton tanan ang paghukom sa kalibutan?” Ti, ang paghukom sa bug-os nga katawhan malapit na. Nakahibalo gid si Jehova nga Dios sang tanan malain nga hitabo sa maragtas sang relihion. Sa indi na lang madugay, papanabaton niya ang mga nakasala. (Bugna 18:​4-8) Samtang, posible bala nga makakita sing isa ka porma sang pagsimba nga wala madagtaan sing kasal-anan sa dugo, makamamatay nga pagkapanatiko, kag iban pa nga krimen nga ginapangayuan sing pasaylo sang mga simbahan sang Cristiandad? Huo.

Paano naton ini makita? Paagi sa pagsunod sa pagsulundan nga ginsiling ni Jesucristo: “Paagi sa ila mga bunga makilala ninyo sila.” Ang rekord sang maragtas, nga luyag kalimtan sang pila ka relihion, nagabulig sa aton nga makilala indi lamang yadtong gintawag ni Jesus nga “butig nga mga manalagna” kundi yadto man ang nagpatubas sing “maayong bunga.” (Mateo 7:​15-20) Sin-o sila? Ginaagda namon ikaw nga hibaluon ini paagi sa pag-usisa sa Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova. Tan-awa kon sin-o sa karon ang nagapanikasog gid nga sundon ang Pulong sang Dios sa baylo nga nagatinguha nga amligan ang maimpluwensiado nga posisyon sa kalibutan.​—⁠Binuhatan 17:⁠11.

[Footnote]

[Retrato sa pahina 5]

Ang mga simbahan nagapangayo sing pasaylo tungod sa nahimo nga mga trahedya subong sini

[Credit Line]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck