Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w07 11/1 rau 13-17
  • Emu Lalomamina Oi Badinaia

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Emu Lalomamina Oi Badinaia
  • Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2007
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Lalomamina Ia Dika Taudia
  • “Goevagoeva Taudia Dekenai, Gau Ibounai be Goevagoeva”
  • Taunimanima Edia Lalomamina be Idauidau Bona Abia Hidi be Idauidau
  • Emu Lalomamina Ia Goeva Noho Dalana
    Dirava Ena Lalokau Lalonai Do Umui Noho
  • Emu Lalomamina Oi Hadibaia Namonamo, A?
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2005
  • Emu Lalomamina ese Oi Ia Durua, A?
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2015
  • Emu Lalomamina Oi Kamonai Henia
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2007
Ma Haida Itaia
Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2007
w07 11/1 rau 13-17

Emu Lalomamina Oi Badinaia

“Laloa bona kudouna goevagoeva taudia dekenai, gau ibounai be goevagoeva. To laloa miro taudia dekenai, bona Dirava idia abidadama henia lasi taudia dekenai, gau ta be ia goevagoeva lasi.”​​—⁠TITO 1:​15.

1. Edena dala ai Paulo ese Kerete kongrigeisen ia durua?

APOSETOLO Paulo be iena misinari loaloa ihatoina ia haorea murinai, ia idia dogoatao bona Roma dekenai idia siaia lao, bena unuseniai lagani rua lalonai dibura ruma dekenai ia noho. Dibura amo ia raka-lasi neganai, dahaka ia karaia? Ia bona Tito be Kerete ena motumotu dekenai idia lao. Guna Paulo ese Tito ia tore henia neganai, ia hamaoroa: “Kerete dekenai oi lau rakatania . . . unai gabu dekenai idia do maoro lasi gaudia do oi hamaoromaoroa totona. Bona lau ura danu hanua ta ta ibounai lalonai ekalesia gunalaia taudia do oi abia hidi.” (Tito 1:⁠5) Tito ese do ia durua taudia haida edia lalomamina be ia dika bona ma haida edia be ia namo.

2. Kerete motumotu dekenai, Tito be dahaka hekwakwanai ia hamaoromaoroa?

2 Paulo ese Tito dekenai kongrigeisen elda ai idia lao taudia edia taravatu ia herevalaia murinai, ia gwau “tau momo ese hereva momokani idia kamonai henia lasi, bona hereva kavakava dekena amo haida idia hakaua kerere.” Idia ese “taunimanima haida, bona edia famili taudia ibounai dekenai, daradara idia havaraia vadaeni.” Tito ese unai bamona taudia be do ia “gwau henia goadagoada.” (Tito 1:​10-​14; NW, 1 Timoteo 4:⁠7) Paulo ia gwau edia lalohadai bona lalomamina be “miro”​​—⁠dabua ta ta be mai ena miro bamona. (Tito 1:​15) Reana unai tatau haida be Iuda taudia, badina kopina utua karana ena taravatu idia badinaia. Hari inai negai, ena be kongrigeisen lalodiai kopina utua karana ena taravatu idia badinaia taudia be idia noho lasi, to Paulo ese Tito dekenai ia henia sisibana amo iseda lalomamina ena gaukara dalana ita dibaia diba.

Lalomamina Ia Dika Taudia

3. Paulo be lalomamina ia herevalaia neganai, Tito dekenai dahaka ia gwau?

3 Paulo ese lalomamina ia herevalaia dalana mani oi laloa. “Laloa bona kudouna goevagoeva taudia dekenai, gau ibounai be goevagoeva. To laloa miro taudia dekenai, bona Dirava idia abidadama henia lasi taudia dekenai, gau ta be ia goevagoeva lasi. Badina be unai miro ese edia laloa bona edia kudouna ia hadikaia dainai. Idia gwau Dirava idia diba, to edia kara dekena amo idia ese Dirava idia negea.” Momokani, unai negai idia noho taudia haida ese edia kara idia haidaua be namo, unai amo “Sivarai Namona do idia abidadama henia maoromaoro.” (Tito 1:​13, 15, 16) Edia hekwakwanai be inai: Edia lalomamina idia dika dainai idia diba lasi dahaka be goeva bona dahaka be miro.

4, 5. Kongrigeisen taudia haida be dahaka lalohadai kerere idia abia, bona unai ese edena dala ai idia ia hadikaia?

4 Lagani 10 gunanai, aposetolo edia negai ia noho hakaua oreana ia gwau kopina utua karana be tomadiho korikorina ena kara badana lasi, bona unai hereva be kongrigeisen ibounai dekenai idia hadibaia danu. (Kara 15:​1, 2, 19-​29) To, Kerete taudia haida be kopina utua karana ena taravatu idia do badinaia noho. Idia be hakaua oreana ena hereva idia badinaia lasi, to “hadibaia koikoi idia karaia noho.” (Tito 1:​10, 11) Idia laloa kerere dainai, idia ese aniani ena taravatu bona goeva karana ena taravatu idia haidaua. Idia be Iesu ena negai idia noho taudia bamona, Dirava ena Taravatu gabuna dekenai idia sibodia edia taravatu, Iuda taudia edia gori, bona taunimanima edia taravatu idia atoa danu.​​—⁠Mareko 7:​2, 3, 5, 15; 1 Timoteo 4:⁠3.

5 Edia lalohadai kereredia dainai, edia lalomamina ia dika. Paulo ia gwau: “Laloa miro taudia dekenai, bona Dirava idia abidadama henia lasi taudia dekenai, gau ta be ia goevagoeva lasi.” Edia lalomamina ia dika dainai, edia kara bona lalohadai ia hamaoromaoroa diba lasi. Danu, idia ese edia Keristani taudia idia abia hidi gaudia haida dainai idia hahemaoro henidia kava. Unai Keristani taudia ese idia abia hidi gauna be miro lasi, to Kerete taudia idia laloa unai be miro. (Roma 14:17; Kolose 2:​16) Ena be unai Kerete taudia idia gwau idia be Dirava idia diba, to edia kara ese ia hamomokania idia be Dirava idia diba lasi.​​—⁠Tito 1:​16.

“Goevagoeva Taudia Dekenai, Gau Ibounai be Goevagoeva”

6. Paulo ese edena orea rua ia herevalaia?

6 Paulo ese Tito dekenai ia torea herevana ese edena dala ai ita ia durua diba? Vadaeni inai hereva mani oi laloa: “Laloa bona kudouna goevagoeva taudia dekenai, gau ibounai be goevagoeva. To laloa miro taudia dekenai, bona Dirava idia abidadama henia lasi taudia dekenai, gau ta be ia goevagoeva lasi. Badina be unai miro ese edia laloa bona edia kudouna ia hadikaia.” (Tito 1:​15) Paulo ia gwau lasi kara maoromaoro Keristani tauna ese ia karaia gaudia ibounai be goevagoeva bona maoro. Lasi, badina Paulo be ena revareva ta dekenai ia gwau sihari kava karadia, kaivakuku tomadiho henia karana, meamea karadia, bona kara dika idauidau idia karaia taudia be “Dirava ena Basileia dekenai do idia vareai diba lasi.” (Galatia 5:​19-​21) Ita gwau diba Paulo be orea rua ia herevalaia: Orea ta be Dirava idia tura henia namonamo bona kara goevadia idia badinaia taudia, to orea ma ta be unai bamona idia karaia lasi.

7. Heberu 13:4 ia gwau edena kara be kerere? Dahaka henanadai ia vara diba?

7 Namona be Keristani tauna be Baibel ese ia gwauraia dika gaudia sibona lasi, to ma gau haida danu ia dadaraia. Hegeregere, mani inai hereva oi laloa: “Headava kara be taunimanima ibounai ese do idia matauraia be namo. Tatau mai edia hahine e, emui headava do umui naria, ia be goevagoeva Dirava ena vairana dekenai. Do ia miro lasi. Badina be Dirava ese heudahanai taudia bona headava hadikaia taudia edia kerere davana do ia henia momokani.” (Heberu 13:⁠4) Keristani lasi taudia bona Baibel idia diba lasi taudia danu idia diba, unai siri be heudahanai karana ia taravatua. Unai siri bona siri haida ese idia hahedinaraia goevagoeva, Dirava ia gwau headava tauna o hahine be ma tau o hahine idauna ta ida ia mahuta hebou be kerere. To, bema headava lasi taudia rua be uduna dekena amo mahuta hebou karana idia karaia, unai be edena bamona? Matamata taudia (edia mauri lagani be 13 ia lao 19 taudia) momo idia gwau, unai kara ese dika ta do ia havaraia lasi, badina ia be mahuta hebou karana lasi. Keristani tauna ta ia gwau diba, uduna dekena amo matabodaga karana karaia be kara goevana, a?

8. Edena dala ai Keristani taudia edia lalohadai be tanobada taudia amo ia idau?

8 Heberu 13:4 bona 1 Korinto 6:9 ese idia hahedinaraia Dirava be heudahanai bona sihari kava karadia (Greek, por·neiʹa) ia badu henia. Sihari kava karadia be dahaka dahaka? Unai Greek herevana (o por·neiʹa) ena anina be idia headava lasi tau bona hahine ese idia karaia matabodaga karadia idauidau. Eiava, Baibel ena taravatu ia utua mahuta hebou karadia. Herevana tanobada hegegemadai matamata taudia momo idia gwau uduna dekena amo mahuta hebou karana karaia be maoro, to unai kara be por·neiʹa karana bona kerere danu. Keristani taudia momokani be idia ura lasi “hereva kavakava” idia gwauraia taudia edia lalohadai bona kara idia badinaia. (Tito 1:​10) Keristani taudia be Baibel ena taravatu idia badinaia. Idia diba uduna dekena amo matabodaga karana karaia be sihari kava karana ta o por·neiʹa dainai, edia lalomamina idia hadibaia unai kara idia dadaraia totona.a​​—⁠Kara 21:25; 1 Korinto 6:​18; Efeso 5:⁠3.

Taunimanima Edia Lalomamina be Idauidau Bona Abia Hidi be Idauidau

9. Bema “gau ibounai be goevagoeva,” lalomamina ena gaukara be dahaka?

9 To Paulo ena hereva, “goevagoeva taudia dekenai, gau ibounai be goevagoeva” ena anina be dahaka? Paulo ena hereva ena anina be, Keristani taudia haida edia lalohadai bona edia kara be Dirava ena taravatu hegeregerena, bona unai bamona taravatu be Baibel dekenai ita davaria diba. Unai bamona Keristani taudia idia laloparara gau momo be Dirava ese ia taravatua lasi dainai, Keristani taudia ese dala idauidau ai abia hidi idia karaia diba. Unai dainai, haida idia hahemaoro henia kava lasi, to idia laloparara “goevagoeva” gaudia be Dirava ese ia taravatua lasi. Idia diba Baibel ese ia taravatua lasi gaudia dekenai idia edia lalohadai be idau bona ma haida edia lalohadai be idau. Mani unai ita itaia.

10. Edena dala ai headava (eiava fineral) ese hahetoho ia havaraia diba?

10 Ruma bese momo lalonai tau o hahine sibona be Iehova ena Witnes taudia edia orea lalonai ia vareai, to iena adavana be lasi. (1 Petero 3:1; 4:⁠3) Unai dainai, varavara ta ena headava eiava fineral ia vara neganai, hahetoho haida idia vara diba. Keristani hahine ta, iena adavana be hereva momokani ia diba lasi, mani oi laloa. Iena varavara ta be do ia headava, bona Kerisendom ena dubu ta dekenai headava do idia karaia. (Eiava ena varavara ta, reana tama o sina ia mase, bona fineral be dubu ta dekenai do idia karaia.) Tau bona hahine ruaosi be unai headava dekenai idia boiria dainai, tau ia ura ena hahine do ia lao danu. Taihu ena lalomamina be edena bamona, do ia lao eiava? Dahaka do ia karaia? Mani inai haheitalai rua oi laloa.

11. Edena dala ai Keristani hahine ta be abia hidi ia karaia diba bema ia be dubu dekenai idia karaia headava dekenai do ia lao eiava lasi?

11 Loi be Baibel ena oda herevana ia laloatao ia gwau, ‘Babulonia Badana dekena amo umui raka siri,’ unai be tanobada ena tomadiho koikoi ibounai. (Apokalupo 18:​2, 4) Headava do idia karaia dubuna be Loi ena dubu gunana, bona ia diba unuseniai pasto be iboudiai do ia noia tomadiho karadia idia karaia totona, hegeregere guriguri, ane, eiava tomadiho karadia ma haida. Loi ia ura lasi dubu dekenai ia lao bona unai tomadiho karadia ia durua, badina unai ese iena Dirava badinaia karana do ia tohoa. Loi be iena adavana ia matauraia bona ia ura ena adavana, iena kwarana unai, ia durua; to danu, ia ura lasi Baibel ena taravatu ta ia utua. (Kara 5:​29) Unai dainai, dala namona ai iena adavana ia hamaoroa, ia be do ia lao lasi. Reana Loi ia gwau bema idia lao bona Loi be tomadiho karadia haida ia karaia lasi, iena tau do ia hemarai. Unai abia hidi dainai, Loi ena lalomamina be ia goeva.

12. Bema tadikaka ta be idia boiria dubu idauna ta dekenai idia karaia headava ia lao totona, ia be dahaka do ia karaia?

12 Ruta danu be unai bamona hahetoho ia davaria. Ena be ena tau ia matauraia, to ena lalona ia hadaia Dirava ia badinaia bona Baibel amo ia hadibaia lalomamina do ia badinaia. Ruta be Loi ese ia lalohadailaia gaudia ia laloa murinai, Iehova dekenai ia guriguri bona “Duahia Taudia Edia Henanadai,” Gima Kohorona June 1, 2002 ai ia noho herevana ia duahia bona lalohadailaia. Ruta be Heberu memero toi edia sivarai ia laloatao, idia be kaivakuku tomadiho henia gabuna dekenai idia lao, to kaivakuku tomadiho henia karana ta idia karaia lasi. (Daniela 3:​15-​18) Vadaeni Ruta be iena lalona ia hadaia iena tau ida ia lao totona to tomadiho karana ta do ia karaia lasi, bona ia be iena lalomamina ia badinaia. Dala namona ai Ruta ia gwau ia be iena lalomamina do ia badinaia, dahaka do ia karaia bona do ia karaia lasi totona. Bona Ruta ia ura iena tau be tomadiho momokani bona tomadiho koikoi ena idau do ia itaia.​​—⁠Kara 24:⁠16.

13. Ena be Loi bona Ruta edia abia hidi be idauidau, to dahaka dainai ita laloa kerere lasi?

13 Ruta ena abia hidi be idau bona Loi ena abia hidi be idau dainai, ita gwau diba idia ta ena lalomamina be ia dika, a? Lasi. Loi be unai dubu dekenai guna ia noho bona unuseniai idia karaia miusiki bona tomadiho karadia ese ena lalona idia veria diba dainai, ia laloa bema ia be unai dubu dekenai ia vareai hahetoho do ia davaria diba. Bona reana guna iena adavana ida dubu ena hebou ta dekenai idia lao neganai, Loi ena kara dainai hekwakwanai ia vara bona unai ese Loi ena lalomamina ia hadikaia. Unai dainai Loi ia diba ia karaia abia hidi be ena namo totona.

14. Keristani taudia ese dahaka idia laloatao be namo?

14 To, Ruta ia karaia karana be maoro, a? Ma haida ese Ruta idia maumauraia be maoro lasi. Ia be unai dubu dekenai ia lao to tomadiho karadia ta ia karaia lasi dainai, idia hahemaoro henia kava be kerere. Paulo ena sisiba mani oi laloa, ia gwau: “Gau ibounai ia ania tauna ese ania lasi tauna do ia gwauraia kerere lasi, bona uma gaudia sibona ia ania tauna danu ese gau ibounai ia ania tauna do ia gwauraia kerere lasi . . . Iena Biaguna sibona ese do ia gwauraia ia be maoro o kerere. Bona ia be do ia gini, badina be Lohiabada ese ia haginia diba.” (Roma 14:​3, 4) Keristani tauna momokanina ia ura lasi ma ta ia doria ena lalomamina ia dadaraia totona, badina reana unai tau be ena lalomamina ia hadibaia namonamo.

15. Dahaka dainai ma haida edia lalomamina bona hemami ita laloa be gau badana?

15 To Loi bona Ruta ese ma gau haida idia laloa danu be namo. Paulo be ita ia sisiba henia: “Iseda lalona be inai bamona ita hadaia: Varavara ena dala ai hahekwakwanaia gauna ta o tarapu ta ita atoa lasi.” (Roma 14:​13, BHğ) Reana Loi ia diba unai bamona kara dainai kongrigeisen taudia bona iena ruma bese taudia be idia moale lasi, bona reana ena kara ese iena natudia do ia hadikaia. To, Ruta be reana ia diba ena kara ese ena kongrigeisen eiava ena gabu ai idia noho taudia do ia hahekwakwanaia lasi. Unai taihu rua​​—⁠bona ita ibounai​​—⁠ita lalopararalaia gauna be inai: Baibel amo ita hadibaia lalomamina be ma haida ia hahekwakwanaia lasi. Iesu ia gwau: “Mero ta, lau dekenai ia abidadama, do ia hakererea [“hahekwakwanaia,” NW ] tauna be, nadi badana ta iena aiona dekenai bema idia kwatua bona davara dekenai bema idia negea diho, vadaeni ia mase be namo.” (Mataio 18:⁠6) Bema ta ese ma haida hahekwakwanaia karana ia laloa maragi, reana iena lalomamina ia goeva lasi, bona ia be Kerete dekenai idia noho Keristani taudia bamona.

16. Keristani tauna ta be Baibel amo diba ia abia noho neganai, dahaka gau haida do ia haidaua?

16 Keristani tauna be ena hetura karana Iehova ida ia hagoadaia noho be namo, bona namona be iena lalomamina ia kamonai henia bona ia badinaia noho. Mani Mareko ita laloa, ia be vanegai sibona ia bapatiso. Iena lalomamina ese ia hadibaia, guna ia karaia karadia, hegeregere reana kaivakuku tomadiho henia karana eiava rara abia karana ia dadaraia be namo. (Kara 21:25) Dirava ese ia inai henia gaudia be Mareko ese ia inai henia danu. To, ia daradara dahaka dainai ia abia dae gaudia haida, hegeregere TV ena program haida be tadikaka ma haida ese idia abia dae lasi.

17. Bema Keristani tauna ta be Dirava dekenai ena diba ia habadaia, ena lalomamina do ia goeva bona abia hidi maorona do ia karaia, a? Haheitalai gwauraia.

17 Mareko be Dirava dekenai ena diba ia habadaia bona Dirava kahirakahira ia lao. (Kolose 1:​9, 10) Unai ia karaia dainai dahaka ia vara? Iena lalomamina ia hadibaia namonamo unai. Mareko be iena lalomamina ia kamonai henia bona Baibel ena hakaua herevadia ia lalohadailaia namonamo diba. Ia laloparara ia dadaraia gaudia haida be Dirava ena taravatu idia utua lasi. Danu, Mareko be Baibel ena hakaua herevadia bona ia hadibaia namonamo lalomamina ia badinaia, unai dainai matamanai ia abia dae TV ena program ia dadaraia. Iena lalomamina ia hamaoromaoroa vadaeni unai.​​—⁠Salamo 37:⁠31.

18. Dahaka dainai ita moale?

18 Kongrigeisen momo dekenai, Keristani taudia ta ta edia diba hereva momokani dekenai be idauidau. Haida be hari sibona hereva momokani lalonai idia vareai. Reana idia karaia abia hidi dekenai edia lalomamina be ia namo sibona, to ma gau haida dekenai edia lalomamina be ia dika. Namona be unai bamona taudia be nega bada lalonai heduru idia abia, unai amo Iehova ena hakaua herevadia idia dibaia bona edia lalomamina idia hadibaia namonamo bona badinaia diba. (Efeso 4:​14, 15) Unai kongrigeisen tamona dekenai, momo be Baibel idia diba namonamo, Baibel ena hakaua herevadia idia badinaia karana idia manadalaia, bona edia lalomamina be Dirava ena lalohadai bamona. Unai bamona ‘goeva taudia’ ida ita noho dainai ita moale, badina tauanina bona lauma dalana ai idia diba dahaka gaudia be goeva bona Dirava ese ia abia dae! (Efeso 5:​10) Unai bamona Keristani taudia ai ita lao be namo, bona iseda lalomamina ita hadibaia namonamo, unai amo Dirava bona hereva momokani do ita badinaia noho.​​—⁠Tito 1:⁠1.

[Footnote]

a Watchtower, March 15, 1983, rau 30-1 ai headava taudia totona hereva haida idia noho.

Edena Bamona Do Oi Haere?

• Dahaka dainai Kerete dekenai idia noho Keristani taudia edia lalomamina be ia goeva lasi?

• Ena be Keristani taudia rua be edia lalomamina idia hadibaia namonamo, to dahaka dainai edia abia hidi be idauidau?

• Iseda lalomamina dekenai dahaka ia vara diba?

[Map on page 16]

Sicily

GREECE

Kerete

ASIA MINOR

Kupro

MEDITEREINIEN DAVARA

[Picture on page 17]

Keristani taudia rua be edia lalomamina idia hadibaia namonamo, to edia abia hidi be idauidau

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia