Iseda Haroro Bona Mauri Dalana Hebou Pepana Edia Referens
OCTOBER 5-11
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | ESODO 31-32
“Kaivakuku Tomadiho Henia Karana Dadaraia”
(Esodo 32:1) Israela taudia idia itaia, Mose be ororo dekenai ia noho daudau herea, bona ia giroa mai haraga lasi. Vadaeni Arona dekenai idia haboua, idia hamaoroa, idia gwau, “Mose, Aigupito dekena amo ai ia hakaua tauna dekenai, be dahaka ia vara ai diba lasi. Unai dainai kaivakuku do oi karaia, ia ese ai do ia hakaua totona.”
Ita Hekwarahi Lo Taudia ai Ita Lao, Badina Iehova Ena Dina Badana be Kahirakahira
11 Mauri ia auka negadiai, Baibel amo ita dibaia gaudia ita badinaia be nega haida ia auka. Hegeregere, ena be Iehova ese Israela taudia be Aigupito amo ia hamauria, to daudau lasi murinai idia be “Mose dekenai idia maumau” bona ‘Lohiabada dekenai idia dibagania.’ Dahaka dainai? Badina ranu be lasi idia inua totona. (Eso. 17:1-4) Matamanai, Israela taudia be Dirava dekenai gwauhamata idia karaia idia gwau, ‘idia be Lohiabada ena hereva ibounai do idia karaia,’ to hua rua murinai Iena taravatu idia makohia bona kaivakuku idia tomadiho henia. (Eso. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Taravatu idia utua badina Mose be Sinai Ororo dekenai Dirava ese hadibaia hereva ia henia bona idia ida ia noho lasi bona idia gari, a? Idia laloa Mose ia noho lasi dainai, bema Amaleka taudia be Israela taudia idia tuari henia lou, Israela taudia do idia lusi badina matamanai Iehova be Mose amo kwalimu ia havaraia, a? (Eso. 17:8-16) Herevana Israela taudia be dahaka lalohadai idia abia, to “idia ura lasi [Dirava ena] hereva idia kamonai.” (Kara 7:39-41) Unai dainai, Paulo ese Keristani taudia ia hamaoroa namona be ‘mai edia goada ibounai’ ida ‘Dirava ena hereva do idia utua lasi’—Israela taudia bamona do idia karaia lasi, idia be Gwauhamata Tanona ai idia vareai totona idia gari neganai, idia kamonai lasi.—Heb. 4:3, 11.
(Esodo 32:4-6) Arona ese unai golo gaudia ia abia, bona ibounai ia havevea hebou. Vadaeni iena imana dekenai unai golo ia koroa, bona boromakau tau ena laulauna ia karaia. Vadaeni unai taunimanima idia gwau, “Israela taudia e, iseda dirava be inai, Aigupito dekena amo ita ia hakaua vadaeni!” 5 Arona ese unai golo boromakau tau ena vairanai boubou patana ta ia haginia. Vadaeni hereva ia gwauraia, ia gwau, “Kerukeru be aria ta do ita karaia, Lohiabada do ita hanamoa totona.” 6 Unai dainai, daba maragi neganai, boubou gaudia, hegeregere boromakau bona mamoe gaudia idia henia, haida be idia gabua ore boubou gaudia, haida be idia ania hebou boubou gaudia. Vadaeni idia helai helai diho, idia aniani, bona uaina idia inua. Vadaeni idia toreisi, idia gadara mai lebulebu danu.
Dirava Oi Badinaia Bona Ena Gwauhamata amo Namo Oi Davaria
12 Karaharaga Iehova be Israela besena dekenai ia karaia kontraka ia hagugurua matamaia. Ia ese hahelaga taudia haida ia abia hidi palai dubuna ai idia gaukara totona. Unai hahelaga taudia ese goevadae lasi taudia idia durua, Dirava do idia tura henia lou totona. Ena be Israela taudia ese Dirava idia gwauhamata henia, to karaharaga idia gwau-edeede. Edia gwauhamata idia badinaia lasi dainai, “Israela edia Helaga Dirava idia habadua.” (Sal. 78:41) Hegeregere, Mose be Sinai Ororona ai Iehova ena hadibaia herevadia ia abia noho lalonai, Israela taudia idia hesiku dainai edia abidadama ia manoka. Idia laloa Mose be idia ia rakatania vadaeni. Unai dainai, idia ese golo amo boromakau natuna ena kaivakuku ta idia karaia, bona idia gwau: “Israela taudia e, iseda dirava be inai, Aigupito dekena amo ita ia hakaua vadaeni!” (Eso. 32:1, 4) Unai kaivakuku vairanai idia tui diho bona boubou gaudia idia henia. Idia gwau idia be Iehova idia tomadiho henia noho. Iehova be unai ia itaia neganai, Mose dekenai ia gwau: “Lau oda henidia dalana be idia rakatania haraga vadaeni.” (Eso. 32:5, 6, 8) Unai murinai, Israela taudia be Dirava dekenai gwauhamata momo idia karaia, to idia makohia.—Num. 30:2.
(Esodo 32:9, 10) Ma Lohiabada ese Mose ia hereva henia, ia gwau, “Lau diba inai orea be kudouna auka bona kamonai lasi taudia. 10 Vadaeni oi siri, badina lauegu badu ia siahu momokani idia dainai, bona idia do lao hadikaia ore momokani. Unai murinai oi bona oiemu bese taudia be bese badana ta do lau halaoa.”
“Daika be Iehova Ena Kahanai?”
14 Taunimanima idia diba, kaivakuku tomadiho henia karana be kara dika badana, Iehova ena matanai. (Eso 20:3-5) To gabeai, golo amo idia karaia boromakau idia tomadiho henia! Herevana unai gwau-edeede karana idia karaia, to edia kudouna ese idia ia koia badina idia laloa idia be Iehova ena kahanai idia do noho. Hegeregere, Arona ese unai kaivakuku tomadiho henia karana ia gwauraia, “Iehova dekenai aria ta”! To, Iehova ena hemami be edena bamona? Ia mamia ia idia koia. Iehova ese Mose ia hamaoroa, ena taunimanima be “idia kara dika vadaeni” bona “[Ia] oda henidia dalana be idia rakatania haraga vadaeni.” Iehova ia “badu” dikadika dainai, ia ura Israela bese matamatana ia hadikaia ore.—Eso 32:5-10.
Hakaua Hereva Namodia Tahua
(Esodo 31:17) Inai Dina be umui Israela taudia bona lau, iseda gwauhamata taravatuna ena toana. Bona inai gwauhamata taravatuna be do ia noho ela bona hanaihanai. Badina be lau Lohiabada ese dina 6 lalonai guba bona tanobada lau karaia, bona dina namba 7 dekenai lau gaukara lasi, to lau laga-ani.’”
Gaukara Bona Laga-Ani be “Mai Edia Nega”
4 Iehova bona Iesu idia gaukara goada karana ese ia hahedinaraia do ita laga-ani lasi, a? Lasi. Iehova be ia hesiku diba lasi, unai dainai ia laga-ani be anina lasi. To, Baibel ia gwau, Iehova be guba bona tanobada ia karaia murinai, ia “laga-ani.” (Eso. 31:17) Unai ese ia hahedinaraia Iehova be ia laga-ani ia karaia gaudia ia moalelaia totona. Bona, ena be Iesu be tanobada dekenai ia noho neganai ia gaukara goada, to nega ia atoa ia laga-ani bona ena turadia ida ia aniani hebou totona.—Mat. 14:13; Luka 7:34.
(Esodo 32:32, 33) Mani emu kara edia kara dika do oi gwauatao. To bema lasi, lauegu ladana, oi ese oi torea bukana dekena amo do oi kokia.” 33 To Lohiabada ese Mose ia haere henia, ia gwau, “Lau dekenai idia kara dika taudia, edia ladana sibona lauegu buka dekena amo do lau kokia.
w87 9/1 29
Questions From Readers
A person’s being noted with remembrance and approval (having his name “in the book of life”) does not mean that he is guaranteed eternal life, as if this were predestined or unchangeable. Concerning the Israelites, Moses asked Jehovah: “Now if you will pardon their sin,—and if not, wipe me out, please, from your book that you have written.” God replied: “Whoever has sinned against me, I shall wipe him out of my book.” (Exodus 32:32, 33) Yes, even after God listed someone with approval in his “book,” the individual could become disobedient or abandon his faith. If that developed, God would “blot out his name from the book of life.”—Revelation 3:5.
Baibel Duahiduahi
OCTOBER 12-18
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | ESODO 33-34
“Iehova Ena Kara Namodia”
(Esodo 34:5) Lohiabada be ori lalonai ia diho, bona Mose ena badibadinai ia gini, ororo ena ataiai dekenai. Lohiabada ese sibona ena ladana helagana ia gwauraia, Lohiabada.
it-2 466-467
Name
The material creation testifies to God’s existence, but it does not reveal God’s name. (Ps 19:1; Ro 1:20) For an individual to know God’s name signifies more than a mere acquaintance with the word. (2Ch 6:33) It means actually knowing the Person—his purposes, activities, and qualities as revealed in his Word. (Compare 1Ki 8:41-43; 9:3, 7; Ne 9:10.) This is illustrated in the case of Moses, a man whom Jehovah ‘knew by name,’ that is, knew intimately. (Ex 33:12) Moses was privileged to see a manifestation of Jehovah’s glory and also to ‘hear the name of Jehovah declared.’ (Ex 34:5) That declaration was not simply the repetition of the name Jehovah but was a statement about God’s attributes and activities. “Jehovah, Jehovah, a God merciful and gracious, slow to anger and abundant in loving-kindness and truth, preserving loving-kindness for thousands, pardoning error and transgression and sin, but by no means will he give exemption from punishment, bringing punishment for the error of fathers upon sons and upon grandsons, upon the third generation and upon the fourth generation.” (Ex 34:6, 7) Similarly, the song of Moses, containing the words “for I shall declare the name of Jehovah,” recounts God’s dealings with Israel and describes his personality.—De 32:3-44.
(Esodo 34:6) Vadaeni Lohiabada ese Mose kahirakahira ia raka hanaia, bona ia boiboi inai bamona, ia gwau, “Lau be Lohiabada. Lau Lohiabada be bogahisihisi bona hariharibada Diravana. Lau be badu dekenai lau haraga lasi, to bogahisihisi bona lalokau dekenai lau be haraga.
When Jehovah Described Himself
The first thing Jehovah reveals about himself is that he is “a God merciful and gracious.” (Verse 6) According to one scholar, the Hebrew word rendered “merciful” bespeaks God’s “tender compassion, like that of a father to his children.” The word rendered “gracious” is related to a verb that “depicts a heartfelt response by someone who has something to give to one who has a need.” Clearly, Jehovah wants us to know that he looks after his worshippers as parents look after their children—with tender love and deep concern for their needs.—Psalm 103:8, 13.
Next, Jehovah says that he is “slow to anger.” (Verse 6) He is not prone to become angry with his earthly servants. Rather, he is patient with them, putting up with their shortcomings while giving them time to change their sinful ways.—2 Peter 3:9.
God continues, saying he is “abundant in loving-kindness and truth.” (Verse 6) Loving-kindness, or loyal love, is a precious quality by which Jehovah forges between himself and his people a bond that is steadfast, unfailing. (Deuteronomy 7:9) Jehovah is also a wellspring of truth. He can neither deceive nor be deceived. Since he is “the God of truth,” we can have complete faith in everything he says, including his promises for the future.—Psalm 31:5.
(Esodo 34:7) Taunimanima momo herea dekenai lau bogahisihisi henia noho, bona kara dika, bona kara kerere idauidau lau gwauatao noho. To kerere momokani taudia do lau panisia. Bona tamadia edia kara dika davana be edia natudia dekenai do lau henia, bona edia tubudia dekenai do lau henia, ia lao bona uru toi o uru hani idia ore.”
When Jehovah Described Himself
Another great truth that Jehovah wants us to know about himself is that he pardons “error and transgression and sin.” (Verse 7) He is “ready to forgive” repentant sinners. (Psalm 86:5) At the same time, Jehovah never condones badness. He explains that “by no means will he give exemption from punishment.” (Verse 7) The holy and just God will not leave willful sinners unpunished. Sooner or later the consequences of their sinful behavior will catch up with them.
Hakaua Hereva Namodia Tahua
(Esodo 33:11) Lohiabada ese Mose ia hereva henia, tau ta ese iena turana ia hereva henia bamona. Ruaosi edia hereva ia ore neganai, Mose be kamepa dekenai ia giroa lou. To Mose ena durua tauna, ena ladana Iosua Nunu, eregabe tauna ta, be unai Palai Ruma ia rakatania lasi.
(Esodo 33:20) “To lauegu vairana be oi dekenai do lau hedinaraia lasi, badina be bema tau ta ese lauegu vairana ia itaia neganai, unai tau be do ia mase.”
Esodo Bukana Ena Hereva Badadia
33:11, 20—Edena dala ai Dirava ese Mose ia hereva henia, “tau ta ese iena turana ia hereva henia bamona”? Unai hereva ese taunimanima rua edia herevahereva karana ia hahedinaraia. Mose be Dirava ena gwaukau tauna ida ia herevahereva bona Iehova ese ia henia hadibaia herevadia be Ia amo ia abia. To Mose ese Iehova ia itaia lasi, badina ‘tau ta ese Dirava ena vairana ia itaia neganai, unai tau be do ia mase.’ Momokani, Iehova sibona ese Mose ia hereva henia lasi. To, Galatia 3:19 ia gwau: “Inai taravatu be aneru edia durua dekena amo Dirava ese huanai ia gini tauna Mose dekenai ia henia.”
(Esodo 34:23, 24) “Lagani ta ta ibounai lalonai umui emui tatau ibounai be nega toi lau, Lohiabada, Israela ena Dirava egu vairanai do idia hedinarai. 24 Badina be lau ese bese idauidau do lau lulua momokani umui emui vairana dekena amo, bona emui tano be do lau habadaia. Bema lagani ta ta ibounai lalonai nega toi Lohiabada emui Dirava ena vairanai umui hedinarai neganai, tau ta ese emui tano do ia abia kava lasi.
Mai Anina Bada Gaudia Atoa Guna!
Israela tatau bona Iuda tomadiho idia abia dae tatau ibounai, unai tano dekenai idia noho taudia unai, be hahegani idia abia lagani ta lalonai nega toi Iehova vairanai do idia hebou. Ruma bese kwaradia momo idia diba unai bamona hebou ese lauma dalanai edia ruma bese ibounai do idia durua dainai, dala idia karaia edia adavadia bona edia natudia be idia ida do idia lao totona. To ruma bese taudia ibounai idia lao neganai, daika ese edia inai taudia amo edia ruma bona edia uma gabudia do ia gimaia? Iehova ia gwauhamata: “Lagani ta ta ibounai lalonai nega toi Lohiabada emui Dirava ena vairanai umui hedinarai neganai, tau ta ese emui tano do ia abia kava lasi.” (Esodo 34:24) Bema lauma gaudia idia atoa guna, do idia ogogami lasi. Israela taudia ese unai lalohadai idia abia dae totona abidadama be mai anina bada. Iehova ese ena hereva ia hagugurua, a? Ia hagugurua momokani!
Baibel Duahiduahi
OCTOBER 19-25
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | ESODO 35-36
“Iehova Ena Hesiai Gaukara Idia Karaia”
(Esodo 35:25, 26) Dabua gaukara idia diba hahine ibounai ese danu dabua idia hatua, bona idia karaia vadaeni gaudia idia mailaia, dabua namo herea edia kala bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani, bona kurokuro. 26 Bona idia ese nani edia huina idia mogea bona idia hatua.
Iehova ese mai Ura Bada ida Ia Henia Tauna Ia Hanamoa
Iehova ia moalelaia gauna be, idia henia kohudia lasi, to mai edia ura ida tomadiho goevana idia durua karana. Danu, edia nega bona goada idia gaukaralaia. Baibel ia gwau: “Dabua gaukara idia diba hahine ibounai ese danu dabua idia hatua . . . nani edia huina idia mogea bona idia hatua.” Ma danu, Iehova ese Besalele dekenai “laloparara bona aonega, [BHḡ]” bona “herahera karaia gaukara idauidau ena diba” ia henia. Dirava ese Besalele bona Oholiaba dekenai diba ia henia, unai amo gaukara ibounai idia hagugurua.—Eso. 35:25, 26, 30-35.
(Esodo 35:30-35) Mose ese Israela taudia ia hamaoroa, ia gwau, “Umui itaia, Lohiabada ese Besalele, Uri ena natuna, Huru ena tubuna, Iuda iduhu tauna, ia abia hidi vadaeni. 31 Dirava ese iena Lauma ena siahu be Besalele dekenai ia henia vadaeni, laloa goada bona aonega danu. Gaukara namodia, herahera karaia gaukara idauidau ena diba danu Lohiabada ese ia henia. 32 Unai dainai ia be toana namodia idauidau herahera, golo, siliva bona auri laboralabora gaudia karaia totona, ena diba be bada. 33 Nadi namodia, herahera gaudia, au koroa, bona herahera karaia gaukara idauidau danu be Besalele ia diba momo. 34 Bona Lohiabada ese Besalele bona Oholiaba, Ahisamaka ena natuna, Dano ena iduhu tauna ruaosi, dekenai ma hadibaia gaukara diba ia henia. Vadaeni idia ruaosi ese edia gaukara namona ena diba be taunimanima haida dekenai idia hadibaia. 35 Lohiabada ese inai tau ruaosi dekenai diba bada ia henidia, bona idia ese gaukara taudia idia hadibaia. Vadaeni unai gaukara taudia ese nadi utua, revareva bona herahera karaia gaukara, mamoe huina dabua hatua, bona dabua turia, dabua namodia edia kala bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani idia karaia. Idia ibounai ese diba bona aonega idia davaria, inai gaukara idauidau ibounai do idia karaia totona.
Lauma Helaga ese Ia Hakaua Abidadama Taudia
6 Besalele be Mose ena negai ia noho tauna ta, bona ia danu be lauma helaga ese ia durua. Iena sivarai amo lauma helaga ese ita ia hakaua diba dalana do ita dibaia. (Esodo 35:30-35 duahia.) Iehova ese Besalele ia abia hidi palai dubu ena kohu karaia gaukarana ia naria totona. Unai gaukara ia karaia diba, a? Reana, to ia be Aigupito dekenai biriki gaukara sibona ia karaia. (Eso. 1:13, 14) Unai dainai, edena dala ai palai dubu ena gaukara do ia naria? Iehova “ese iena Lauma ena siahu be Besalele dekenai ia henia vadaeni, laloa goada bona aonega danu. Gaukara namodia, herahera karaia gaukara idauidau ena diba danu Lohiabada ese ia henia.” Iehova amo diba ia abia dainai, herahera gaudia idauidau ia karaia diba. Dirava ese Besalele bona Oholiba dekenai lauma helaga ia henia bona edia diba ia habadaia. Unai gaukara idia diba namonamo dainai, ma haida idia hadibaia diba.
(Esodo 36:1, 2) “Lohiabada ese Besalele bona Oholiaba bona taunimanima momo dekenai aonega ia henidia, gaukara idauidau do idia karaia totona, bona idia ese Dirava ena Palai Dubu ena gaukara ibounai idia karaia diba. Unai dainai inai taudia sibodia ese Lohiabada ia oda, bona ia hadibaia hegeregerena, unai gaukara do idia karaia.” 2 Mose ese Besalele, Aholiaba, bona Lohiabada ese aonega ia henidia taudia ibounai ia boiria mai. Vadaeni unai taudia, unai gaukara idia ura karaia taudia, be Mose dekenai idia haboua mai, Dirava ena Palai Dubu karaia totona.
Lauma Helaga ese Ia Hakaua Abidadama Taudia
7 Ita diba lauma helaga ese Besalele bona Oholiba edia gaukara ia biagua. Unai dainai, idia karaia kohu be namo herea bona Israela taudia ese lagani 500 lalonai idia gaukaralaidia. (2 Siv. 1:2-6) Hari inai negai, taunimanima be gau ta idia karaia neganai, idia ura ma haida ese edia ladana idia abia isi. To, Besalele bona Oholiba be unai bamona lasi, idia ura hanamoa ibounai be Iehova dekenai idia henia.—Eso. 36:1, 2.
Hakaua Hereva Namodia Tahua
(Esodo 35:1-3) Mose ese Israela taudia ibounai ia boiridia hebou, vadaeni inai bamona ia hamaoroa, ia gwau, “Lohiabada ena taravatu umui dekenai be inai: 2 Pura ibounai lalonai dina 6 do umui gaukara, to dina namba 7 be do ia helaga. Ia be Dina Helagana bona laga-ani ena dina, lau Lohiabada egu dina. Bema tau ta be unai dina dekenai ia gaukara neganai ia be do umui alaia mase. 3 Lahi be do umui karaia lasi emui ruma dekenai Sabati Dina dekenai.”
Iehova Ena Dala Dibaia
14 Lauma gaudia atoa guna. Namo lasi Israela taudia ese tauanina durua gaudia idia laloa bada bona nega idia atoa lasi lauma gaudia totona. Namo lasi Israela taudia ese edia mauri lalonai anina lasi gaudia idia tahua. Iehova be pura ta ta iboudiai, dina ta ia abia hidi bona ia gwauraia helaga. Unai dina idia gaukaralaia Dirava momokanina idia tomadiho henia sibona totona. (Esodo 35:1-3; Numera 15:32-36) Lagani ta ta ai, dina ta idia abia hidi hebou helagadia idia karaia totona. (Levitiko 23:4-44) Unai be nega namona Iehova ena kara badadia idia herevalaia, ena ura idia laloa lou bona ena kara namo dainai idia tanikiu henia totona. Iehova dekenai edia badinaia karana idia hahedinaraia neganai, edia Dirava gari henia karana bona lalokau do ia goada bona unai ese idia do ia durua ena dala dekenai idia raka totona. (Deuteronomi 10:12, 13) Hari inai negai Iehova ena hesiai taudia be unai hakaua herevadia amo namo idia davaria.—Heberu 10:24, 25.
(Esodo 35:21) Bona harihari gaudia idia ura idia henia taudia ibounai ese edia harihari gaudia be Lohiabada dekenai idia mailaia, Palai Dubu do idia haginia totona. Idia ese ma Palai Dubu lalonai do idia noho gaudia bona kohu, bona dabua helagadia karaia gaudia danu idia mailaia.
Harihari Bada Karana ese Moale Ia Havaraia
Mani unai neganai Israela taudia edia hemami ita laloa. Uru momo taudia be igui hesiai mai ena lalohisihisi bona ogogami lalonai idia hisihisi. Hari idia be igui hesiai lasi taudia bona edia kohu danu be momo. Unai kohu haida idia hariharilaia totona, edena bamona do idia laloa? Sedira do idia laloa unai be edia gaukara davana bona idia be mai edia maoro do idia dogoatao. To, tomadiho goevana durua totona idia noidia neganai, unai hegeregerena idia karaia—bona unai be lalo-rua amo lasi o idia henia metairametaira lasi! Idia laloaboio lasi Iehova ese dala ia kehoa dainai unai kohu idia abia. Unai dainai, idia be siliva momo bona golo momo bona animal momo idia henia. Idia be “harihari gaudia idia ura idia henia.” Idia edia “laloa namo” dekena amo idia karaia. Bona idia mamia do idia karaia be namo. Momokani, unai be “harihari gaudia idia ura mailaia taudia ibounai, ese [Iehova dekenai] unai gau idia mailaia.”—Esodo 25:1-9; 35:4-9, 20-29; 36:3-7.
Baibel Duahiduahi
OCTOBER 26–NOVEMBER 1
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | ESODO 37-38
“Palai Dubu Ena Boubou Patadia Edia Anina”
(Esodo 37:25) Pata helagana ta ia karaia, muramura mai bonana namona gabua gauna. Akasia audia dekena amo ia karaia. Pata ena lata be 45 sentamita, bona iena lababa danu be 45 sentamita, bona iena ataiai be 90 sentamita. Pata ena kona 4 dekenai be doa 4 ia koroa karaia. Inai doa be pata danu au tamona dekena amo ia karaia.
it-1 82 par. 3
Altar
Altar of incense. The altar of incense (also called “the altar of gold” [Ex 39:38]) was likewise made of acacia wood, the top and sides being overlaid with gold. A border of gold ran around the top. The altar measured 44.5 cm (17.5 in.) square and 89 cm (2.9 ft) high, and also had “horns” extending out from the four top corners. Two gold rings were made for the insertion of the carrying poles made of acacia overlaid with gold, and these rings were placed underneath the gold border on opposite sides of the altar. (Ex 30:1-5; 37:25-28) A special incense was burned on this altar twice daily, in the morning and in the evening. (Ex 30:7-9, 34-38) The use of a censer, or a fire holder, is elsewhere mentioned for burning incense, and evidently such was employed also in connection with the altar of incense. (Le 16:12, 13; Heb 9:4; Re 8:5; compare 2Ch 26:16, 19.) The position of the altar of incense was within the tabernacle just before the curtain of the Most Holy so that it is spoken of as being “before the ark of the testimony.”—Ex 30:1, 6; 40:5, 26, 27.
(Esodo 37:29) Bona ia ese dehoro helagana ia karaia, Dirava dekenai idia helaga taudia edia kwarana dekenai idia bubua dehoro be unai. Ma ia ese mai bonana namona muramura pauda, idia gabua gauna, ia mikisi namonamo.
it-1 1195
Incense
The sacred incense prescribed for use in the wilderness tabernacle was made of costly materials that the congregation contributed. (Ex 25:1, 2, 6; 35:4, 5, 8, 27-29) In giving the divine formula for this fourfold mixture, Jehovah said to Moses: “Take to yourself perfumes: stacte drops and onycha and perfumed galbanum and pure frankincense. There should be the same portion of each. And you must make it into an incense, a spice mixture, the work of an ointment maker, salted, pure, something holy. And you must pound some of it into fine powder and put some of it before the Testimony in the tent of meeting, where I shall present myself to you. It should be most holy to you people.” Then, to impress upon them the exclusiveness and holiness of the incense, Jehovah added: “Whoever makes any like it to enjoy its smell must be cut off from his people.”—Ex 30:34-38; 37:29.
(Esodo 38:1) Besalele, mai ena gaukara taudia ese akasia audia dekena amo boubou patana ta, boubou gabua totona gauna idia karaia. Iena lata be mita rua, 20 sentamita, iena lababa be mita rua, 20 sentamita, bona iena ataiai be mita ta 30 sentamita.
it-1 82 par. 1
Altar
Tabernacle Altars. With the setting up of the tabernacle, two altars were constructed according to divine pattern. The altar of burnt offering (also called “the altar of copper” [Ex 39:39]) was made of acacia wood in the form of a hollow chest, apparently without top or bottom. It was 2.2m (7.3ft) square and 1.3m (4.4ft) high with “horns” projecting from the upper four corners. All its surfaces were overlaid with copper. A grating, or network, of copper was placed below the altar’s rim “down within,” “toward the center.” Four rings were placed at the four extremities near the grating, and these appear to be the same rings through which the two copper-sheathed acacia-wood poles were passed for carrying the altar. This might mean that a slot was cut through two sides of the altar allowing for a flat grating to be inserted, with the rings extending out on both sides. There is considerable difference of opinion among scholars on the subject, and many consider it likely that two sets of rings were involved, the second set, for insertion of the carrying poles, being attached directly to the outside of the altar. Copper equipment was made in the form of cans and shovels for the ashes, bowls for catching the blood of the animals, forks for handling the flesh, and fire holders.—Ex 27:1-8; 38:1-7, 30; Nu 4:14.
Hakaua Hereva Namodia Tahua
(Esodo 37:1) Besalele ese akasia au dekena amo Taravatu Maua ia karaia. Maua ena lata be 110 sentamita, ena lababa be 66 sentamita, bona ena ataiai be 66 sentamita.
(Esodo 37:10) Pata ta danu Besalele ese ia karaia, akasia au dekena amo ia karaia. Pata ena lata be 88 sentamita, bona iena lababa be 44 sentamita. Iena ataiai be 66 sentamita.
(Esodo 37:25) Pata helagana ta ia karaia, muramura mai bonana namona gabua gauna. Akasia audia dekena amo ia karaia. Pata ena lata be 45 sentamita, bona iena lababa danu be 45 sentamita, bona iena ataiai be 90 sentamita. Pata ena kona 4 dekenai be doa 4 ia koroa karaia. Inai doa be pata danu au tamona dekena amo ia karaia.
it-1 36
Acacia
The acacia has many long thorns extending out from the widely spreading branches. These branches usually interlace with those of the neighboring acacias to form tangled thickets; this fact doubtless explains why the plural form shit·timʹ is almost always used in the Bible record. The acacia may grow to heights of 6 to 8m (20 to 26ft), but often is bushlike in appearance. It has soft, feathery leaves and is covered with pleasingly fragrant yellow blossoms, producing curved tapering pods as its fruit. The rough, black bark covers a very hard, fine-grained, heavy wood that is immune to insect attack. These characteristics and its availability in the desert made the acacia especially well suited as a building material for the tabernacle and its furnishings. It was employed to construct the ark of the covenant (Ex 25:10; 37:1), the table of showbread (Ex 25:23; 37:10), altars (Ex 27:1; 37:25; 38:1), poles for carrying these items (Ex 25:13, 28; 27:6; 30:5; 37:4, 15, 28; 38:6), pillars for the curtain and screen (Ex 26:32, 37; 36:36), and the panel frames (Ex 26:15; 36:20) and their connecting bars (Ex 26:26; 36:31).
(Esodo 38:8) Vadaeni Palai Dubu ena iduara dekenai hesiai gaukara idia karaia hahine taudia ese auri laboralabora be Besalele dekenai idia henia. Inai auri laboralabora be edia vairana itaia totona hevarivari gaudia. Gaukara taudia ese inai auri laboralabora idia abia, bona disi badana ta, huria totona gauna, idia karaia. Ma pata ta, disi ia latanai atoa gauna, be auri laboralabora dekena amo danu idia karaia.
Did You Know?
Unlike the glass mirrors of today, mirrors in Bible times were generally made of metal that was highly polished—usually bronze, but possibly also copper, silver, gold, or electrum. The first mention of mirrors in the Bible is in connection with the construction of the tabernacle, Israel’s first center of worship. Women contributed mirrors for the fabrication of a sacred copper basin and its stand. (Exodus 38:8) Presumably, the mirrors would have to be melted down to be used for that purpose.
Baibel Duahiduahi