Ve Vata Mwaũ wa Kũnenga Ũla wĩ na Syonthe?

1, 2. Yeova atũmĩaa ata syĩndũ ila ũmbĩte kwonanyʼa nĩ mũlau?

YEOVA nĩ Ngai mũlau. Nĩwe ũtũnengete kyonthe kĩla twĩ nakyo. Thaavu na vetha nĩ syake vamwe na syĩndũ ila ingĩ sya vata syoombiwe, na nũitũmĩaa nĩ kana atũtetheesye tũendeee kwĩkala thayũ. (Sav. 104:13-15; Akai 2:8) Mbivilianĩ ve ngewa mbingĩ syonanĩtye kana ve mavinda Yeova weekie syama atetheesya andũ make atũmĩĩte syĩndũ ila woombie.

² Kwa ngelekanyʼo, Yeova nĩwanengie mbaĩ ya Isilaeli mana na kĩwʼũ kwa ĩvinda ya myaka 40 ĩla maĩ weũnĩ. (Kuma 16:35) Na kwa kĩtumi kĩu “vai kĩndũ kyaamaĩa.” (Nee. 9:20, 21, The Holy Bible in Current Kikamba Language) Nake mwathani Elisa nĩwatũmĩiwe nĩ Yeova kwĩka kyama kĩla kyatumie mauta manini ma kĩveti ndiwa maingĩva mũno. Mũthĩnzĩo ũsu Ngai wakĩnengie nĩwakĩtetheeisye kũĩva makoani ala kyataĩtwe na kyakwata mbesa itoetye kũkĩĩthya vamwe na syana syakyo. (2 Asu. 4:1-7) O nake Yesũ nĩwatetheeiwʼe nĩ Yeova eeka kyama andũ makwata lĩu o na mbesa ĩla vaĩ vata.—Mt. 15:35-38; 17:27.

3. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

³ Yeova e na malĩ mbingĩ ũtonya kũtũmĩa atetheesye syũmbe syake kũũ nthĩ. Ĩndĩ o na vailyĩ ũu nũthoketye athũkũmi make matũmĩe kĩla me nakyo kũtetheesya wĩa ũseũvyonĩ wake. (Kuma 36:3-7; soma Nthimo 3:9.) Yo nĩkĩ Yeova wendaa tũmũolele syĩndũ sya vata ila ũtũnete? Mo athũkũmi ma Yeova ma tene matũmĩie syĩndũ syoo ata kũtetheesya wĩa wake? Wʼo ũseũvyo witũ ũtũmĩaa ata mĩvothi ĩla yumawʼa ũmũnthĩ? Makũlyo asu nĩmo tũũsũngĩa ĩsomonĩ yĩĩ.

NĨKĨ TŨMŨNENGAE YEOVA SYĨNDŨ ILA ŨTŨNENGETE?

4. Twĩthĩawa tũyonyʼa Yeova kyaũ ĩla twatetheesya wĩa wake?

⁴ Tũmũnengae Yeova nũndũ nĩtũmwendete na nĩtwendaa kũmũtũngĩa mũvea. Twasũanĩa maũndũ ala Yeova ũtwĩkĩte twĩwʼaa ngoo sitũ syakiitwa mũno. Ve kĩndũ Mũsumbĩ Ndaviti wawetie ĩla waneeneaa syĩndũ ila syendekaa kwondũ wa wĩa ũla wavangĩtwe wa kwaka ĩkalũ. Awetie kana kyonthe kĩla twĩ nakyo kyumaa kwa Yeova na kyonthe kĩla tũtonya kũmũnenga no kĩla ũtũnengete.—Soma 1 Mavinda 29:11-14.

5. Maandĩko monanĩtye ata kana kũnengane na ũlau nĩ nzĩa ĩmwe ya vata ya kũmũthaitha Yeova?

⁵ O na ĩngĩ kũmũnenga Yeova kĩla twĩ nakyo nĩ nzĩa ĩmwe ya kũmũthaitha. Woninĩ ũla mũtũmwa Yoana wooniwʼe nĩweewie athũkũmi ma Yeova ĩtunĩ mayasya: “Nĩwaĩle we, Mwĩaĩi waitũ na Ngai waitũ, kwosa ndaĩa na nguma na vinya: nĩkwĩthĩwa nĩwoombie syĩndũ syonthe, na kwondũ wa kwenda kwaku syaĩ kwʼo, na ĩngĩ syoombwa.” (Ũvu. 4:11) O naku ndũkwĩtĩkĩla kana nĩtwaĩle kũmũnenga Yeova nguma na ndaĩa yonthe kwa kũmũnenga kĩla kĩseo twĩ nakyo? Ĩvinda yĩmwe Mose nĩwataviwʼe nĩ Yeova eaĩe mbaĩ ya Isilaeli yũmbanae katatũ kwa mwaka. Meeĩtwe ĩla ĩvinda ya kũmbana yavika “matikokae mbee wa Yeova na moko mathei” nũndũ kũmũnenga Yeova kĩla me nakyo kwaĩ nzĩa ĩmwe ya kũmũthaitha. (Kũt. 16:16) O ta ũu, ũmũnthĩ nĩtwaĩle kumya kĩla twĩ nakyo na ũlau tũtetheesye wĩa ũla kĩlungu kya ũseũvyo wa Yeova kya kũũ nthĩ kĩtwaĩĩsye, na tũyonanyʼa nĩtũtũngaa mũvea nũndũ wa wĩa ũsu. Kwĩka ũu nĩ nzĩa ĩmwe ya vata vyũ ya kũmũthaitha Yeova.

6. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana kũnengane nĩkũtũunaa? (Sisya visa ĩthangũnĩ ya 17.)

⁶ Kũnengane nĩ kũseo. O na kau nĩtwĩwʼaa mũyo twanewa, tũunĩkaa mũno ĩla twanengane na ũlau. Mbivilia yaĩtye: “Mũthũkũmi ananwʼa kuma e kana, mũminũkĩlyo akatwʼĩka mũndũ ũte mũvea.” (Nth. 29:21, NWT) Kwasũanĩa ĩũlũ wa mwana wathooea asyai mũthĩnzĩo atũmĩĩte o tũsilingi tũla mamũnengae. We wĩona asyai asu ta mewʼa ata? Kana kwasũanĩa ĩũlũ wa mwanake kana mwĩĩtu ũtonya kwĩthĩwa aendeee kũkũna ũvainia e mũsyĩ, na aitwʼa kũtetheesya asyai make na mbesa sya kũũngamĩa ngalama imwe sya vau mũsyĩ. O na kau no kwĩthĩwa asyai ma syana isu mateeĩkwatĩtye syana isu syĩke ũu, mayamba kũlea mĩthĩnzĩo yasyo nũndũ ĩla mwana weeka ũu ethĩawa ayonanyʼa nũkũtũnga mũvea nũndũ wa moseo ala mũsyai ũmwĩkĩte. O ta ũu, Yeova nĩwĩsĩ kana kũmũnenga syĩndũ sitũ sya vata nĩkũtũunaa.

ŨNDŨ ATHŨKŨMI MA TENE MA NGAI MAMŨNENGAE SYĨNDŨ SYOO

7, 8. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana athũkũmi ma Yeova ma tene nĩmatũtiĩe ngelekanyʼo nzeo kwa kumya mĩvothi (a) kwondũ wa mawĩa mana mavangĩĩwe? (b) kwondũ wa kũtwaĩĩsya mbee wĩa wake?

⁷ Maandĩko nĩmaeleetye ngewa sya andũ maumisye syĩndũ ila maĩ nasyo nĩ kana makwate mbau wĩa wa Ngai. Ve mavinda athũkũmi ma Yeova maumisye mĩvothi ya kũtetheesya mawĩa mana mavangĩĩwe. Kwa ngelekanyʼo, Mose nĩwakũlilye andũ maumye mĩvothi kwondũ wa kwakwa kwa ĩeema ya kũmbanĩa, o tondũ Mũsumbĩ Ndaviti weekie ĩla woombanasya mĩvothi kwondũ wa mwako wa ĩkalũ. (Kuma 35:5; 1 Mav. 29:5-9) Nayo ĩvindanĩ ya Mũsumbĩ Yoasi athembi matũmĩie mbesa ila syoombaniwʼe kũtũngĩĩa nyũmba ya Yeova. (2 Asu. 12:4, 5) O na kĩkundinĩ kya mbee kya Kĩklĩsto mĩvothi nĩyatethisye. Ana-a-asa makililye matavwʼa vata ũla waĩ vo nũndũ wa yũa, “kĩla mũndũ kwĩanana na ũtonyi wake, masũanĩa, matwʼa kũmatwaĩa ũtethyo ana-a-ĩthe moo ala matwĩe Yutia.”—Meko 11:27-30.

⁸ Nao mavinda angĩ athũkũmi ma Yeova nĩmaumasya mĩvothi matetheesye ala matongoesye wĩanĩ wa Ngai. Kwa ngelekanyʼo, ĩvindanĩ ya Mĩao ya Mose, Alivai mayaanengwa ũtiĩwa ta mbaĩ ila ĩngĩ sya Isilaeli. Na kwoou Aisilaeli mamanengae kĩlungu kya ĩkũmi nĩ kana matũngĩanĩe kĩlĩko kyoo ũthũkũminĩ ũla manengetwe ĩeemanĩ ya kũmbanĩa. (Mot. 18:21) O ta ũu, Yesũ na atũmwa make nĩmatethekie mũno nĩ ũlau wa aka ala ‘mamatetheeasya na isamũ syoo.’—Luka 8:1-3.

9. Ĩvindanĩ ya tene andũ maumasya mĩvothi va?

⁹ Tene andũ makwataa syĩndũ na mbesa ila maumasya ta mĩvothi kwa nzĩa syĩ kĩvathũkanyʼo. Kwa ngelekanyʼo, ĩla Aisilaeli maumasya mĩvothi kwondũ wa mwako wa ĩeema ya kũmbanĩa me weũnĩ, nĩmatonya kwĩthĩwa manenganie syĩndũ imwe maumĩtye Misili. (Kuma 3:21, 22; 35:22-24) Nayo ĩvindanĩ ya atũmwa, Aklĩsto amwe nĩmathooisye syĩndũ syoo, ta mĩũnda kana nyũmba, na manenga atũmwa i mbesa ta mũvothi. Namo atũmwa makwata mbesa isu nĩmaaĩaa ala me na vata wa kũtetheewʼa. (Meko 4:34, 35) Angĩ namo nĩmaiaa mbesa imwe ũtee nĩ kana masyumye itetheesye wĩa wa Ngai. (1 Ako. 16:2) Kwa nzĩa ĩsu andũ onthe, kuma ũla ngya vyũ nginya ũla mũthwii mũno, nĩmaĩ matonya kumya mĩvothi.—Luka 21:1-4.

TŨNENGAE NGAI SYĨNDŨ SITŨ ATA ŨMŨNTHĨ?

10, 11. (a) O ta athũkũmi ma Yeova ma tene, tũtonya ata kũnengane syĩndũ sitũ na ũlau? (b) We wĩwʼaa ata wasũanĩa kĩanda kĩla ũnengetwe kya kũtetheesya wĩa wa Ũsumbĩ?

¹⁰ Ũmũnthĩ o naitũ no tũkũlwʼe tumye mĩvothi kwondũ wa wĩa mũna wa mwanya. Kwa ngelekanyʼo, kĩkundi kyenyu nĩkĩtonya kwĩthĩwa na mũvango wa kwaka Nyũmba ya Ũsumbĩ. Kana nĩvatonyeka Nyũmba yenyu ya Ũsumbĩ ĩkethĩwa yĩ na kũndũ kũkwenda kũtũngĩĩwa. O na nĩtũtonya kũtavwʼa kana ve mĩvothi ĩkwendeka ĩtetheesye kũtũngĩĩa ovisi witũ wa ũvonge kũla kwĩ na thĩna, kana ĩtũmĩke ũmbanonĩ mũnene ũvangĩĩwe, kana o ĩtetheesye ana-a-asa me vandũ makwatiwe nĩ mũisyo. O na ĩngĩ nĩtumasya mĩvothi ya kũtetheesya ala mathũkũmaa ovisinĩ witũ mũnene na movisinĩ ma ũvonge isionĩ syĩ kĩvathũkanyʼo ĩũlũ wa nthĩ. Na ti ũu wĩ wʼoka, mĩvothi yitũ nĩtũmĩawa kũtetheesya amisonalĩ, mavainia ma mwanya, na asyaĩĩsya ma mũthyũlũlũko. Ũndũ ũngĩ nĩ kana no kwĩthĩwa kĩkundinĩ kyenyu veekiwe ũtwi wa kũtũmaa mbesa iana ũna nĩ kana itũmĩwe ũla mũvangonĩ wa kwakĩa ana-a-asa Nyũmba sya Ũsumbĩ na Nyũmba sya Maũmbano Manene isionĩ syĩ kĩvathũkanyʼo ĩũlũ wa nthĩ.

¹¹ Kĩla ũmwe no aumye kĩndũ akatetheesya wĩa ũla Yeova ũendeee kũtethya mĩthenyanĩ ĩno ya mũminũkĩlyo. Mĩvothi mingĩ ĩla tumasya yĩthĩawa yĩ ya kĩmbithĩ. Kwoou tũyendaa ala angĩ mamanye mbesa ila tweekĩa ĩsandũkũnĩ ya mĩvothi Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ, kana ila twaumya ta mũvothi tũtũmĩĩte jw.org. No twone kamũvothi kala tumasya ta katatethya mũno. Ĩndĩ manya kana mĩvothi mingĩ ĩla tũkwataa yĩthĩawa yumanĩte na tũmĩthĩnzĩo tũnini tũnini tũla tumĩtwʼe, na ti mĩthĩnzĩo o ĩla mĩnene yumĩtwʼe no andũ ma kũtala. O na kau ana-a-asa amwe mekalaa isionĩ syĩ na thĩna wa mbesa, mailyĩ ta andũ ma Masetonia, ala o na nthĩnĩ wa “ũkya woo mũnene” meesũvanie mũno manengwe mwanya wa kũnengane na kwenda kwa ngoo syoo.—2 Ako. 8:1-4.

12. Ũseũvyo witũ wĩkaa ata nĩ kana ũĩkĩĩthye mĩvothi ĩla yaumwʼa nĩyatũmĩka nesa?

¹² Nzama Ĩla Ĩtongoesye nĩvoyaa mũno ĩtetheewʼe yĩthĩwe yĩ ndĩkĩĩku na yĩ na ũĩ nĩ kana ĩvangĩĩe ũndũ mbesa ila syakwatĩkana ũseũvyonĩ ikũtũmĩwa nesa. (Mt. 24:45) Mbesa ila syakwatĩkana ivangĩĩawa kwosana na mavata ala me vo na iitũmĩwa o vatanĩ ũla syavangĩĩwa. (Luka 14:28) Ĩvindanĩ ya tene aũme aĩkĩĩku ala mekalaa na mĩvothi ĩla yaumwʼa nĩmeethĩawa na mũvango mũseo wa kũĩkĩĩthya kana mĩvothi ĩsu ndĩnatũmĩwa ũndũnĩ ũngĩ eka o vatanĩ ũla ĩkumĩawʼa. Ũmwe woo aĩ Esala, ũla wavothewe syĩndũ nĩ mũsumbĩ wa Velisia asyoke nasyo Yelusaleme. Anengiwe thaavu, vetha, na syĩndũ ingĩ ila ũmũnthĩ itonya kwĩthĩwa syĩ na lato wa mbee wa ndola milioni 100 sya Amelika. Esala oosie syĩndũ isu ta mũthĩnzĩo wanengwa Yeova, na kwoou nĩweekie mĩvango myalanyʼe nesa nĩ kana aĩkĩĩthye malĩ ĩsu nĩyasũvĩĩka nesa me kyalonĩ kyoo nũndũ mesaa kwĩsĩla kũndũ kũthũku na kwĩ amaitha. (Esa. 8:24-34) Nake mũtũmwa Vaulo nĩwoombanisye mĩvothi ya kũtetheesya ana-a-asa ma Yutia ala maĩ na thĩna. Nĩweekie mĩvango aĩkĩĩthye nesa kana ala meũtwaa mĩvothi ĩsu nĩmamĩtũmĩa nesa kwĩanĩsya “maũndũ ala maĩlu, ti mbee wa Ngai weka, ĩndĩ o na mbee wa andũ.” (Soma 2 Akolintho 8:18-21.) O tondũ Esala na Vaulo meekie, ũmũnthĩ ũseũvyo witũ nĩwĩthĩawa na mĩtalatala mĩseo ĩkonetye ũndũ mĩvothi ĩkũtũmĩwa na nĩatĩĩawa nesa vateũtũngwa ngũĩ.

13. Nĩkĩ ũseũvyo wĩkĩte moalyũku mana myakanĩ ya mĩtũkĩ?

¹³ Nĩ kana mwene mũsyĩ na andũ make methĩwe matonya kwĩyumya mamũthũkũme Yeova mũnango, no mavange kũolanga ngalama syoo wĩthĩe nĩmaeka kũtũmĩa mbesa mbingĩ kwĩ ila makwataa, kana makeka kũolanga syĩndũ imwe me nasyo. Ũu nowʼo ũseũvyo wa Yeova wĩkaa. Myakanĩ ya mĩtũkĩ nĩkwĩthĩĩtwe kũyambĩĩwʼa tũmaũndũ twingĩ tũseo. Nũndũ wa ũu, mavinda amwe wĩthĩaa mbesa ila ikumwʼa nĩ nini kwĩ ila siũtũmĩka. Kwoou o ta ũla mwene mũsyĩ na andũ make, ũseũvyo nũmanthaa ũndũ ũtonya kũolanga ngalama na ũimantha nzĩa ingĩ syĩ laisi sya kũtethya wĩa ũla wĩ vo nĩ kana mĩvothi ĩla mumasya na ũlau yĩthĩwe ĩtonya kwĩanĩsya mavata maingĩ ũndũ vatonyeka.

ŨNDŨ MĨVOTHI YAKU ĨTETHASYA

14-16. (a) Nĩ maũndũ amwe meva meanĩĩtwʼe na mĩvothi ĩla umasya? (b) Maũndũ asu maũtetheetye ata we mwene?

¹⁴ Andũ aingĩ mamũthũkũmĩte Yeova kwa ĩvinda ĩasa maasya kana vai ĩvinda ũseũvyo wa Yeova waatũnenga syĩndũ mbingĩ sya kũtũtetheesya kĩ-veva ta ũndũ ũtũnengete ũmũnthĩ. Kwasũanĩa we! Myakanĩ ya mĩtũkĩ nĩtũnaseũvĩiwʼe kĩsese kya jw.org, na JW Broadcasting yambĩĩwʼa. O na eka ũu, Biblia Takatifu—Tafsiri ya Ulimwengu Mpya yu nĩtumbĩthĩtwʼe na ithyomo ingĩ mbingĩ. Na ĩndĩ kwasũanĩa ũndũ katĩ wa mwaka wa 2014 na 2015 iwanza imwe nene syĩ taoninĩ 14 nene ĩũlũ wa nthĩ syausũĩte andũ moombanĩte kwondũ wa Ũmbano Mũnene wa Nthĩ Mbingĩ, ũla waĩ na kyongo, “Endeeai Kũmantha Ũsumbĩ wa Ngai Mbee!” Ala maĩ maũmbanonĩ asu matanie mũno!

¹⁵ Aingĩ nĩmatũngĩte mũvea nũndũ wa mĩthĩnzĩo mingĩ ĩla ũseũvyo wa Yeova ũtũnengete. Kwa ngelekanyʼo, mwana-a-asa ũmwe na mũka matũmĩtwe nthĩ ĩmwe ya Asia maandĩkie ũũ maiweta JW Broadcasting: “Tũtũmĩtwe taoninĩ ĩmwe nini. Na nũndũ wa ũu mavinda angĩ twĩwʼaa twĩ kũasa mũno na andũ ala angĩ, na nĩ laisi tũkolwa kana ve maũndũ maingĩ mũno meanĩĩtwʼe wĩanĩ wa Yeova. Ĩndĩ ĩla tweeloela JW Broadcasting nĩtũlilikanaa kana twĩ na ana-a-asa nthĩ yonthe. Ana-a-asa ala me kĩsionĩ kĩĩ mewʼaa mũyo mũno meeloela JW Broadcasting. Nĩtũkothaa kwĩwʼa maiweta kana meeloela vitio isu syumaa kĩla mwei mewʼaa menda mũno ana-a-asa ma Nzama Ĩla Ĩtongoesye. Yu nĩmewʼaa wĩ ũndũ mũnene kũwetanĩwʼa na ũseũvyo wa Ngai kwĩ ĩvinda yĩngĩ o na yĩva.”

¹⁶ Yu tũũneena, nthĩ yonthe twĩ na Nyũmba sya Ũsumbĩ vakuvĩ 2,500 iendeee kwakwa kana kwĩkwa moalyũku manene. Ana-a-asa na eĩtu-a-asa ma kĩkundi kĩmwe kya nthĩ ya Honduras nĩmaandĩkie valũa ĩla mambĩĩe kũtũmĩa Nyũmba yoo ya Ũsumbĩ. Maisye: “Twĩ na ũtanu kwĩthĩwa twĩ amwe ma athaithi ma Yeova, na nĩtũtanĩaa ngwatanĩo ĩla twĩ nayo ya ana-a-asa ĩũlũ wa nthĩ yonthe nũndũ maũndũ asu nĩmo meanĩĩtye wĩkwatyo witũ wa kwĩthĩwa na Nyũmba ya Ũsumbĩ vaa kĩsionĩ.” O ta ũu ve aingĩ maeleasya ũtanu woo ĩtina wa kũkwata Mbivilia na mavuku angĩ maalyũlĩtwe na ithyomo syoo, ĩtina wa kũtetheewʼa ĩvinda ya thĩna, kana ĩtina wa kwona moathimo ma kũtavanyʼa taoninĩ nene na kũla kwĩthĩawa andũ aingĩ isionĩ syoo.

17. Twasũanĩa ũndũ ũseũvyo witũ ũthũkũmaa, nĩkĩ tũĩkĩĩaa vyũ kana Yeova e vamwe naitũ?

¹⁷ Ala mate Ngũsĩ maikwatasya ũndũ wĩa witũ ũtonya kũtwʼĩka ũtwaĩĩawʼa na mĩvothi ya ngenda. Ve ĩvinda mũũngamĩi wa kambunĩ ĩmwe nene watembeie ovisinĩ ũmwe wa kũtumbĩthya mavuku maitũ. Asengʼie mũno ĩla wamanyie kana wĩa ũsu ũtethawʼa nĩ andũ mekĩte kwĩyumya, na kana ũtwaĩĩawʼa na mĩvothi ya ngenda, na kana tũi ĩndĩ twĩsaa kũsangĩthya mbesa. Aisye kana ũsu nĩ ũndũ ũtatonyeka. Na nĩ wʼo! Nĩtwĩsĩ kana ũu ũtonyekete nũndũ Yeova e vamwe naitũ.—Yovu 42:2.

ŨNDŨ TŨATHIMĨKAA TWAMŨNENGA YEOVA

18. (a) Tũkwataa moathimo meva twakwata mbau wĩa wa Ũsumbĩ? (b) Tũtonya kũtetheesya ata syana sitũ na ala eũ makwate mbau wĩa ũsu?

¹⁸ Yeova nũtũnengete kĩanda kĩ mwanya kya kũtetheesya wĩa mũnene ũla ũendeee ũmũnthĩ. Na nũtũĩkĩĩthĩtye kana akatũathima twakwata mbau wĩa ũsu wa Ũsumbĩ. (Mal. 3:10) Yeova nũmwathĩte ũla ũnenganae na ũlau kana maũndũ make mailea kũthi nesa. (Soma Nthimo 11:24, 25.) O na ĩngĩ kũnengane nĩkũtumaa twĩthĩwa na ũtanu nũndũ “kwĩ mũyo kũnengane kwĩ kwosa.” (Meko 20:35) Kwoou kwa ndeto na kwa ngelekanyʼo sitũ nzeo, nĩtwaĩle kũmanyĩsya syana sitũ na ala eũ mamanye ũndũ matonya kũtetheesya wĩa ũsu, nĩ kana o namo methĩwe matonya kũtanĩa moathimo maingĩ.

19. Ĩsomo yĩĩ yakwĩkĩa vinya ata?

¹⁹ Kyonthe kĩla twĩ nakyo tũnengetwe nĩ Yeova. Ĩla twamũnenga kĩla twĩ nakyo twonanasya kana nĩtũmwendete na kana nĩtũũtũnga mũvea nũndũ wa maũndũ ala ũtwĩkĩte. (1 Mav. 29:17) Ĩla mĩvothi ya kwaka ĩkalũ yaumawʼa, ‘andũ nĩmatanie, nũndũ nĩmanenganie na kwenda kwa ngoo, nũndũ nĩmamumĩsye Yeova makyenda na ngoo mbĩanĩu.’ (1 Mav. 29:9) O ta ũu, twaendeea kũmũnenga Yeova o kĩla ũtũnengete, tũkakwataa ũtanu na tũkekalaa twĩ eanĩe.