Rɛfrɛns dɛn fɔ Layf ɛn Prichin Wok Mitin Buk
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JULAY 7-13
DI VALYU TIN DƐN FRƆM GƆD IN WƆD | PRƆVABS 21
Prinsipul dɛn we Mek Sɛns we Go Ɛp Yu fɔ Gɛt Gladi-At Na Yu Mared-Os
Aw Wi Go Disayd fɔ Du Tin di Rayt We?
Wi nɔ go du di rayt tin if wi nɔ tek tɛm fɔ disayd. Prɔvabs 21:5 wɔn wi se: “Pɔsin we de wok tranga wan in plan dɛn go mɔs kɔmɔt fayn, bɔt ɔl di wan dɛn we de du tin kwik kwik wan go mɔs po.” Fɔ ɛgzampul, tineja dɛn we lɛk pɔsin kin tek tɛm bifo dɛn disayd fɔ det di pɔsin we dɛn want fɔ mared. If dɛn nɔ tek tɛm, dɛn go kam fɔ si se wetin wan Inglish man we nem Wiliam Kɔngrev we bin de rayt ple insay dɛn 1800 bin se na tru, we i se: “We yu rɔsh fɔ mared yu go rigret leta.”
g 7/08 pej 7, par. 2
Wetin Yu Go Du fɔ Lɛ Yu Gɛt Gladi-At Na Yu Mared-Os?
Put yusɛf dɔŋ. “Una nɔ du ɛnitin we go briŋ kɔnfyushɔn ɔ du sɔntin bikɔs una tink se una tu impɔtant, bɔt una put unasɛf dɔŋ ɛn tink se ɔda pipul dɛn bɛtɛ.” (Filipians 2:3) Bɔku prɔblɛm dɛn kin de na mared-os bikɔs di man ɔ wɛf nɔ de tray fɔ put dɛnsɛf dɔŋ ɛn dɛn de tray fɔ blem dɛn kɔmpin bikɔs ɔf di prɔblɛm dɛn we dɛn gɛt, bifo dɛn tek tɛm fɔ put dɛnsɛf dɔŋ ɛn sɔlv di prɔblɛm so ɔltin go fayn. Fɔ no se nɔto ɔltin yu ebul du, ɔ fɔ put yusɛf dɔŋ go ɛp una nɔ fɔ pin se paopa na yu rayt we una gɛt cham-mɔt.
w06 9/15 pej 28, par. 13
“Gladi wit di Wɛf we Yu Gɛt we Yu Yɔŋ”
13 Wetin go apin if di mared-os gɛt prɔblɛm bikɔs ɔf aw di man ɔ wɛf de trit dɛnsɛf? Una go nid fɔ wok tranga wan fɔ sɔlv di prɔblɛm. Sɔntɛm fɔ ɛgzampul, una dɔn bigin tɔk to unasɛf di we we de sho se una nɔ gɛt rɛspɛkt fɔ unasɛf ɛn dat dɔn mek prɔblɛm dɛn de na una mared-os. (Prɔvabs 12:18) As wi dɔn tɔk na di atikul bifo dis wan, dis kin mek tin rili wɔs. Wan Baybul prɔvab tɔk se: “I bɛtɛ fɔ de na wildanɛs, pas fɔ de wit wɛf we lɛk plaba ɛn we kwik fɔ vɛks.” (Prɔvabs 21:19) If yu na mareduman we de insay dɛn kayn mared ya, aks yusɛf, ‘Di we aw a kin biev to mi man de mek i at fɔ mek i kam nia mi? Di Baybul tɛl maredman dɛn se: “Una kɔntinyu fɔ lɛk una wɛf dɛn, ɛn una nɔ go de vɛks pan dɛn bad bad wan.” (Koloshians 3:19) If yu na maredman, aks yusɛf, ‘Di we aw a de biev ɔ du tin de mek mi wɛf de go ɔdasay fɔ aks fɔ ɛp?’ Na tru se no ɛkskyuz nɔ de fɔ du mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want. Bɔt sɔntɛnde, i sɔri fɔ no se da kayn tin de kin apin, so i go fayn fɔ mek una tɔk bɔt dɛn prɔblɛm dɛn ya.
Luk Gud Wan fɔ di Valyu Tin dɛn na Gɔd in Wɔd
w05 1/15 pej 17, par. 9
Pawaful Tin dɛn bɔt Gɔd in Kiŋdɔm Dɔn Kam Tru
9 Jizɔs nɔto ɔdinari mɔtalman we sidɔm pan ɔs, bɔt na pawaful Kiŋ naw. Di Baybul tɔk bɔt am se i de rayd wan ɔs lɛk pɔsin we de go fɛt wɔ. (Prɔvabs 21:31) Rɛvɛleshɔn 6:2 tɔk se: “Ɛn a si wan wayt ɔs ɛn di wan we sidɔm pan am gɛt bo, ɛn dɛn gi am krawn, ɛn i go ɛn win ɛn fɔ kɔntinyu fɔ win te i dɔn.” Dɔn bak, Devid we na wan pan di man dɛn we rayt di sam buk bin tɔk bɔt Jizɔs se: “Jiova go es yu staf so dat yu go rul na Zayɔn ɛn ɔdasay dɛn. I go se: “Go! Kɔntinyu fɔ win yu ɛnimi dɛn.’”—Sam 110:2.
JULAY 14-20
DI VALYU TIN DƐN FRƆM GƆD IN WƆD PRƆVABS 22
Prinsipul dɛn we Mek Sɛns we Go Ɛp Yu fɔ Mɛn Yu Pikin Dɛn
Yu Pikin dɛn Go Sav Gɔd we Dɛn Big?
7 If una na maredman ɛn mareduman we go want fɔ bɔn pikin dɛn, una aks unasɛf dɛn kwɛstyɔn dɛn ya: ‘Wi na ɔmbul pipul dɛn we lɛk Jiova ɛn in Wɔd? Wi tink se Jiova go pik wi fɔ kia fɔ pikin we na wɔndaful gift?’ (Sam 127:3, 4, NWT) If yu dɔn ɔlrɛdi gɛt pikin dɛn, aks yusɛf dis kwɛstyɔn: ‘A de ɛp mi pikin dɛn fɔ no se i rili fayn fɔ wok tranga wan?’ (Ɛkli. 3:12, 13) ‘A de du mi bɛst fɔ protɛkt mi pikin dɛn frɔm di bad tin dɛn we de na Setan in wɔl?’ (Prɔv. 22:3) I nɔ pɔsibul fɔ mek yu protɛkt yu pikin dɛn frɔm ɔl di prɔblɛm dɛn we go mit dɛn. Bɔt yu go ebul fɔ pripia dɛn fɔ di prɔblɛm dɛn we go mit dɛn bay we yu de kɔntinyu fɔ sho lɔv to dɛn we yu de tich dɛn bɔt aw dɛn fɔ abop pan di Baybul fɔ advays. (Rid Prɔvabs 2:1-6.) Fɔ ɛgzampul, if wan pan una fambul dɛn lɛf fɔ sav Jiova, yuz di Baybul fɔ ɛp yu pikin dɛn fɔ no wetin mek i impɔtant fɔ mek dɛn kɔntinyu fɔ de biɛn Jiova. (Sam 31:23) Ɔ if pɔsin we una lɛk day, sho yu pikin dɛn aw fɔ yuz Gɔd in Wɔd fɔ bia aw dɛn de fil ɛn fɔ gɛt pis.—2 Kɔr. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16.
w19.12 Pej 26, par. 17 to par. 19
Mama ɛn Papa Dɛn—Una Tren Una Pikin Dɛn fɔ Lɛk Jiova
17 Stat fɔ tren yu pikin dɛn frɔm we dɛn smɔl. We mama ɛn papa dɛn de stat fɔ tren dɛn pikin dɛn frɔm we dɛn smɔl, na di mɔ i go izi fɔ dɛn fɔ tren dɛn. (Prɔv. 22:6) Lɛ wi tɔk bɔt Timoti we leta bin de travul wit di apɔsul Pɔl. Timoti in mama we nem Yunis ɛn in grani we nem Lɔys bin tren am frɔm we i “smɔl.”—2 Tim. 1:5; 3:15.
18 Wan ɔda maredman we nem Jen-Klɔd ɛn in wɛf we nem Pis we de na Ayvri Kost bin ebul fɔ mɛn ɔl dɛn siks pikin dɛn fɔ lɛk Jiova ɛn sav am. Wetin bin ɛp dɛn fɔ du dat? Na we dɛn falamakata Yunis ɛn Lɔys dɛn ɛgzampul. Dɛn bin tɔk se: “Wi bin stat fɔ tich wi pikin dɛn bɔt Gɔd in Wɔd frɔm we dɛn smɔl, wi bin de du dis frɔm we dɛn yɔŋbebi.”—Dit. 6:6, 7.
19 Wetin i min fɔ “tich” yu pikin dɛn bɔt Jiova in Wɔd? Fɔ “tich” min fɔ ripit sɔntin. Fɔ du dis, mama ɛn papa dɛn nid fɔ spɛn tɛm wit dɛn pikin dɛn ɔltɛm. Sɔntɛnde, dɛn at kin pwɛl bikɔs dɛn nid fɔ ripit di sem tin to dɛn pikin dɛn. Bɔt mama ɛn papa dɛn fɔ si dis as chans fɔ ɛp dɛn pikin dɛn fɔ ɔndastand Gɔd in Wɔd ɛn fala wetin dɛn de lan.
w06 4/1 pej 9, par. 4
Mama ɛn Papa dɛn, Una Sɛt Fayn Ɛgzampul fɔ Una Pikin Dɛn
Na tru se pikin na pikin, ɛn sɔntɛnde dɛn kin ambɔg bad bad wan. (Jɛnɛsis 8:21) Bɔt wetin mama ɛn papa dɛn go du? Di Baybul tɔk se: “Fulishnɛs de na pikin in at, bɔt di ken fɔ kɔrɛkt am go push am fa frɔm am.” (Prɔvabs 22:15) Sɔm pipul dɛn si am se i bad fɔ pɔnish pikin da kayn we de ɛn i nɔ de na stayl igen. Na tru se di Baybul de agens fɛt-fɛt ɔ ɛni ɔda tin we go mek ɔda pɔsin sɔfa. Pan ɔl we sɔntɛnde yu kin yuz “ken” fɔ bit pikin, i kin min bak di rayt we mama ɛn papa dɛn gɛt fɔ disiplin ɔ kɔrɛkt dɛn pikin dɛn wit lɔv ɛn i kin min wetin dɛn de tɛl dɛn fɔ du. Bɔt dɛn de du dat bikɔs dɛn lɛk ɛn bisin bɔt dɛn pikin dɛn ɛn want dɛn fɔ kɔmɔt fayn tumara bambay.—Ibruz 12:7-11.
Luk Gud Wan fɔ di Valyu Tin dɛn na Gɔd in Wɔd
Gɛt Gladi-At Bikɔs ɔf di Tin dɛn we Yu Ebul fɔ Du fɔ Jiova
11 Semweso, wi go ebul fɔ gɛt mɔ gladi-at we wi wok tranga wan pan ɛni wok we dɛn gi wi fɔ du na Jiova in savis. Tray fɔ ‘yuz ɔl yu tɛm’ na di prichin wok, ɛn wok tranga wan wit di kɔngrigeshɔn. (Akt 18:5; Ibru. 10:24, 25) Pripia yu kɔmɛnt dɛn fayn we yu de go di mitin dɛn so dat yu go ɛnkɔrej ɔda pipul dɛn. Si ɛni studɛnt asaynmɛnt we yu gɛt na di mitin insay di wik se i rili impɔtant. If dɛn aks yu fɔ du wan patikyula wok na di kɔngrigeshɔn, na fɔ go kwik ɛn mek dɛn abop pan yu. Nɔ tink se di wok we dɛn gi yu nɔ impɔtant, ɛn yu nɔ nid fɔ spɛn tɛm fɔ du am. Tray tranga wan fɔ sabi du yu wok gud gud wan. (Prɔv. 22:29) Di mɔ we yu de tray tranga wan fɔ wok fɔ Jiova, na di mɔ yu padi biznɛs wit am go tayt ɛn na di mɔ yu go gɛt gladi-at. (Gal. 6:4) Yu go si bak se i izi fɔ mek yu gladi wit ɔda pipul dɛn we dɛn gɛt wok we yu bin want fɔ du.—Rom. 12:15; Gal. 5:26.
JULAY 21-27
DI VALYU TIN DƐN FRƆM GƆD IN WƆD PRƆVABS 23
Prinsipul dɛn we Mek Sɛns we Go Ɛp Yu fɔ No Aw fɔ Si Rɔm
w04 12/1 pej 19, par. 5 ɛn par. 6
Kɔntinyu fɔ Tink di Rayt We bɔt Rɔm
5 Wetin wi go se if pɔsin de drink rɔm bɔt i de tek tɛm nɔ fɔ drink te i chak? Fɔ sɔm pipul dɛn, ilɛk dɛn drink te yu nɔ go si se dɛn dɔn chak. Bɔt, yu go ful yusɛf if yu tink se dɛn kayn abit dɛn de nɔ bad. (Jɛrimaya 17:9) Smɔl smɔl ɛn as tɛm de go, pɔsin we dɔn mek am abit fɔ de drink rɔm go tɔn “slev to bɔku wayn.” (Taytɔs 2:3) We wan uman we de rayt buk we nem Karolayn Nap bin de tɔk bɔt aw pɔsin kin mek am abit fɔ de drink bɔku rɔm, i se: “Na sɔntin we de apin smɔl smɔl ɛn yu nɔ kin ivin notis se yu dɔn gɛt da kayn abit de.” Fɔ drink bɔku rɔm na big big trap!
6 Jizɔs bin wɔn wi bak se: “Bɔt una tek tɛm mek una nɔ put ɔl una at pan tumɔs it ɛn tumɔs drink ɛn fɔ de wɔri wɔri, te da de de kam ɛn una nɔ ivin no. Da de de go kam lɛk trap. I go kam fɔ ɔl di wan dɛn we de na di wɔl.” (Lyuk 21:34, 35) Pɔsin nɔ nid fɔ drink te i chak bifo i bigin fil fɔ slip ɛn lezi fɔ du tin fɔ insɛf ɛn in padi biznɛs wit Jiova. Wetin i go du if Jiova in de kam ɛn mit am da kayn we de?
it-1 pej 656
Fɔ Chak
Di Baybul de agens am. Di Baybul de agens fɔ drink rɔm te yu chak. Sɔlɔmɔn we bin gɛt sɛns we rayt Prɔvabs tɔk kɔrɛkt tin dɛn ɛn tin dɛn we gri wit Sayɛns we de sho wetin go apin we pɔsin drink rɔm pasmak. I bin wɔn wi se: “Udat gɛt trɔbul? Udat nɔ de fil fayn? Udat gɛt kes? Udat gɛt kɔmplen? Udat wund we nɔ no wetin wund am? Udat gɛt dɔl yay? Na di wan dɛn we de spɛn bɔku tɛm de drink wayn, di wan dɛn we de luk fɔ wayn we dɛn dɔn miks. Nɔ luk di wayn in rɛd kɔlɔ as i de shayn insay di kɔp [we di wayn rili fayn ɛn de shayn], ɛn go dɔŋ saful wan [we i de go dɔŋ saful wan na yu trot]. Bikɔs i go ɛnd-ɔp fɔ bɛt lɛk snek, ɛn sɛn pɔyzin lɛk vaypa [we go mek pɔsin sik bad bad wan (fɔ ɛgzampul, i go mek yu gɛt wan sik we dɛn kɔl sirosis ɔf di liva) ɛn mek yu gɛt mɛntal prɔblɛm ɛn (mek yu bigin biev lɛk kresman), ɛn dis kin mek pɔsin day]. Yu yay dɛn go bigin fɔ si strenj tin dɛn [di rɔm de go midul di bren ɛn mek di abit dɛn we yu de ayd kɔmɔt na do; yu de si tin dɛn we nɔ rial; yu de fɔgɛt tin dɛn ɛn i de mek di pɔsin tɔk bɔt tin dɛn we nɔ wande apin we we go mek i fil se dɛn apin; di pɔsin kin biev we dɛn we i nɔ kin biev], ɛn yu at go tɔk tin dɛn we nɔ rayt [yu go bigin tɔk bɔt di tin dɛn we yu de tink bɔt ɛn di we aw yu de fil].”—Prɔ 23:29-33; Osi 4:11; Mat 15:18, 19.
Di pɔsin we rayt dis Prɔvab kɔntinyu fɔ tɔk bɔt pɔsin we dɔn drink te i chak se: “Ɛn yu go tan lɛk pɔsin we ledɔm midul di si [i go tan lɛk pɔsin we de drawn na wata i nɔ no wetin de apin], lɛk pɔsin we ledɔm na di say we ay pas ɔl na ship. [So lɛk we ship go de shek shek we briz de blo na so pɔsin we drink te i chak in layf go de pan denja lɛk fɔ gɛt aksidɛnt, gɛt strok, fɛt ɔda pɔsin ɛn ɔda bad tin dɛn]. ‘Dɛn dɔn wap mi, bɔt a nɔ fil am. Dɛn dɔn bit mi, bɔt a nɔ no. [I tan lɛk se di pɔsin we drink te i chak de tɔk to insɛf; i nɔ bin no wetin de apin ɛn di bad tin dɛn we di rɔm dɔn mek apin to am]. Ustɛm a go wek? A nid ɔda drink [i go slip naw te di rɔm lɛf am bikɔs i dɔn drink bɔku bɔt in na slev to rɔm ɛn i de wet fɔ di tɛm we i go gɛt chans fɔ drink bak].’” I go po bikɔs i de spɛnd bɔku mɔni pan rɔm, dɔn bak dɛn nɔ go trɔst am, we min se i nɔ go ebul fɔ wok.—Prɔ 23:20, 21, 34, 35.
Luk Gud Wan fɔ di Valyu Tin dɛn na Gɔd in Wɔd
w04 11/1 pej 31, par. 2
Kwɛstyɔn dɛn we Pipul dɛn Kin Aks
Fɔ ɛgzampul, i go bi se pɔsin we bɔmp pasmak bigyay bɔt nɔto so i kin apin ɔltɛm. Sɔntɛnde, siknɛs kin mek pɔsin bɔmp pasmak. Ɔ i kin bi se pɔsin we bɔmp pasmak gɛt am frɔm in mama ɔ in papa. Wi fɔ mɛmba bak se fɔ bɔmp pasmak na sɔntin we kin apin to ɛnibɔdi, bɔt fɔ bigyay na abit we pɔsin kin gɛt. Fɔ bɔmp pasmak “na we pɔsin gɛt bɔku fat na in bɔdi,” bɔt fɔ bigyay “na pɔsin we gridi ɔ we de it pasmak.” So we pɔsin bɔmp nɔ min se i bigyay bɔt na di we aw i de biev we i si it. Sɔntɛm pɔsin nɔ go bɔmp pasmak, ɔ i kin dray, bɔt i stil bigyay. So, di say we yu de go mek yu no if yu bɔmp pasmak ɔ yu nɔ bɔmp pasmak.
JULAY 28–ƆGƆST 3
DI VALYU TIN DƐN FRƆM GƆD IN WƆD PRƆVABS 24
Rɛdi Yusɛf fɔ di Tɛm we Prɔblɛm dɛn Go Kam
it-2 pej 610, par. 8
We Dɛn Mek Yu Sɔfa
Kristian dɛn bak kin gladi fɔ di blɛsin we di wan dɛn we de bia go gɛt. We Jizɔs bin de tɔk bɔt dis blɛsin, i se: “Di wan dɛn we pipul dɛn dɔn mek sɔfa bikɔs dɛn de du wetin rayt gɛt gladi-at bikɔs na dɛn gɛt di Kiŋdɔm we de na ɛvin.” (Mat 5:10) We dɛn no se di wan dɛn we dɔn day go gɛt layf bak ɛn we dɛn no bɔt di wan we mek am pɔsibul, dat de gi dɛn trɛnk. I de gi dɛn trɛnk fɔ kɔntinyu fɔ de biɛn Gɔd ilɛksɛf di wan dɛn we de mek dɛn sɔfa trɛtin fɔ kil dɛn. Bikɔs dɛn gɛt fet pan wetin Jizɔs Krays in day wan dɔn mek pɔsibul, dat dɔn fri dɛn ɛn mek dɛn nɔ de fred fɔ day da kayn day de. (Ibr 2:14, 15) Di we aw Kristian de tink impɔtant if i want fɔ kɔntinyu fɔ fetful ilɛksɛf dɛn de mek i sɔfa. Di Baybul se: “Una go de tink dis sem we aw Krays Jizɔs bin de tink, we . . . obe te i day, i day pan tik we i sɔfa pan.” (Fil 2:5-8) “Bikɔs ɔf di gladi-at we i go gɛt, i bia na di tik we i sɔfa pan, i nɔ tek shem mek natin.”—Ibr 12:2; luk bak 2 Kɔ 12:10; 2 Tɛ 1:4; 1 Pi 2:21-23.
w09 12/15 pej 18, par. 12 ɛn par. 13
Kɔntinyu fɔ Gɛt Gladi-At di Tɛm dɛn we Tin Nɔ Izi
12 Prɔvabs 24:10 tɔk se: “If yu at pwɛl di tɛm we yu gɛt prɔblɛm, Yu nɔ go gɛt bɛtɛ trɛnk.” Ɔda prɔvab tɔk se: “Pwɛlat de mek pɔsin nɔ gladi.” (Prɔ 15:13) Sɔm Kristian dɛn at dɔn pwɛl te dɛn dɔn lɛf fɔ du dɛn Baybul ridin ɛn fɔ tink gud wan bɔt Gɔd in Wɔd. Dɛn prea dɛn nɔ go de kɔmɔt na dɛn at, ɛn dɛn nɔ go de miks wit dɛn kɔmpin Kristian dɛn igen. Fɔ tru, i nɔ kin rili fayn fɔ kɔntinyu fɔ alaw yusɛf fɔ gɛt pwɛlat.—Prɔ 18:1, 14.
13 So, we wi tink di rayt we, dat go ɛp wi fɔ pe atenshɔn pan di tin dɛn we de apin na wi layf we go mek wi rili gladi. Devid bin rayt se: “E mi Gɔd, a de gladi fɔ du wetin yu want.” (Sam 40:8) We wi gɛt prɔblɛm dɛn na wi layf, wi nɔ want fɔ lɛf fɔ du di tin dɛn we go ɛp wi fɔ gɛt tayt padi biznɛs wit Jiova. Infakt, di mɛrisin fɔ pwɛlat na we yu de du tin dɛn we go mek yu gladi. Jiova tɛl wi se wi go gɛt gladi-at we wi tek tɛm rid in Wɔd ɛn tink gud wan bɔt wetin wi de rid ɔltɛm. (Sam 1:1, 2; Jem 1:25) We wi rid di Baybul ɛn atɛnd wi mitin dɛn, wi de yɛri “fayn tɔk” dɛn we de ɛnkɔrej wi ɛn mek wi at gladi.—Prɔ 12:25; 16:24.
Kwɛstyɔn dɛn we Pipul dɛn Kin Aks
Prɔvabs 24:16 se: “Ilɛk ɔmɔs tɛm pɔsin we de waka tret na PAPA GƆD in yay fɔdɔm i de grap bak.” Fɔ se dis de tɔk bɔt pɔsin we de sin igen ɛn igen, dɔn Gɔd fɔgiv am?
Nɔ, nɔto dat dis vas min. Dis vas de tɔk bɔt pɔsin we de gɛt prɔblɛm igen ɛn igen bɔt we de ebul fɔ bia.
So ɔl dis de sho se Prɔvabs 24:16 nɔ de tɔk bɔt we pɔsin de sin. Bɔt i de tɔk bɔt we pɔsin de gɛt prɔblɛm dɛn igen ɛn igen. Insay dis wikɛd wɔl we wi de tide, pɔsin we de du wetin rayt go gɛt wɛlbɔdi prɔblɛm ɔ ɔda prɔblɛm dɛn. Sɔntɛnde, di gɔvmɛnt go mek i sɔfa siriɔs wan bikɔs ɔf di fet we i gɛt. Bɔt i go abop pan Gɔd fɔ sɔpɔt am ɛn ɛp am fɔ bia ɛn tinap tranga wan. Aks yusɛf dis kwɛstyɔn, ‘A nɔ dɔn si se bɔku tɛm tin de go fayn fɔ Gɔd in savant dɛn?’ Wetin mek? Di Baybul mek wi biliv tranga wan fɔ se “PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] de es udat fɔdɔm ɛn kɔrej udat in at pwɛl.”—Sam 41:1-3; 145:14-19.
Luk Gud Wan fɔ di Valyu Tin dɛn na Gɔd in Wɔd
w09 10/15 pej 12
Kwɛstyɔn dɛn we Pipul dɛn Kin Aks
Insay di tɛm we dɛn bin de rayt di Baybul, if man want fɔ “mek in yon famili,” ɔ want fɔ mared, i nid fɔ aks insɛf dis kwɛstyɔn, ‘A rɛdi fɔ sɔpɔt ɛn kia fɔ mi wɛf ɛn pikin dɛn we a go gɛt leta?’ Bifo i stat in yon famili, i gɛt wok fɔ du fɔ kia fɔ in fam ɔ di tin dɛn we i plant. Bɔt, Today’s English Version tɔk bɔt dis vas se: “Nɔ bil yu os ɛn mek yu famili te yu fam rɛdi ɛn yu shɔ se yu go gɛt sɔntin fɔ it.” Wi go ebul aplay dis sem prinsipul tide?
Yɛs. Man we want fɔ mared nid fɔ rɛdi fɔ di wok we i go gɛt. If i gɛt wɛlbɔdi ɛn trɛnk, i go nid fɔ wok. Na tru se, di wok we man nid fɔ wok tranga wan fɔ kia fɔ in famili nɔ jɔs gɛt fɔ du wit tin fɔ it, say fɔ de ɔ ɔda tin dɛn. Gɔd in Wɔd tɔk se ɛni man we nɔ kia fɔ di tin dɛn we in famili nid, di we aw dɛn de fil, ɛn dɛn padi biznɛs wit Jiova, wɔs pas pɔsin we nɔ gɛt fet! (1 Ti 5:8) So, we man de pripia fɔ mared ɛn fɔ gɛt in yon famili, i nid fɔ aks insɛf dɛn kwɛstyɔn dɛn ya: ‘A rili dɔn rɛdi fɔ gi mi famili di tin dɛn we dɛn nid? A rɛdi fɔ de oba mi famili fɔ mek dɛn gɛt tayt padi wit Jiova? A rɛdi fɔ wok tranga wan fɔ stɔdi di Baybul wit mi wɛf ɛn pikin dɛn?’ Gɔd in Wɔd de pe mɔ atɛnshɔn to dɛn wok dɛn ya.—Dyu 6:6-8; Ɛfi 6:4.
So, yɔŋman we want fɔ mared fɔ tray fɔ tek tɛm tink gud wan bɔt di prinsipul we de na Prɔvabs 24:27. Semweso, yɔŋuman we want fɔ mared fɔ aks insɛf if i rɛdi fɔ di wok dɛn fɔ bi mama ɛn mareduman. Sɔntɛm maredman ɛn in wɛf we yɔŋ kin aks dis sem kayn kwɛstyɔn if dɛn go want fɔ bɔn pikin dɛn. (Lyuk 14:28) We wi fala di tin dɛn we de na Gɔd in Wɔd, i go ɛp wi fɔ avɔyd bɔku prɔblɛm dɛn ɛn ɛnjɔy wi famili layf.
ƆGƆST 4-10
DI VALYU TIN DƐN FRƆM GƆD IN WƆD PRƆVABS 25
Prinsipul dɛn we Mek Sɛns we Go Ɛp Wi fɔ No Aw fɔ Tɔk
w15 12/1 pej 19, par. 6 ɛn par. 7
Yu Mɔt Gɛt Pawa, So Yuz Am di Rayt We
6 Prɔvabs 25:11 gi wi wan fayn ɛgzampul we de sho wi wetin mek i impɔtant fɔ pik di rayt tɛm fɔ tɔk. I tɔk se: “Ɛni wɔd we yu tɔk di rayt tɛm tan lɛk we yu tek gold mek fayn dizayn pan silva sɛtin.” We yu yuz gold fɔ mek sɔntin, i kin rili fayn. Bɔt we yu miks am wit silva, i go jɔs mek i fayn mɔ. Semweso, wi kin gɛt fayn tin fɔ tɛl pɔsin. Bɔt we wi pik di rayt tɛm fɔ tɔk to am, dat go ɛp di pɔsin mɔ. Aw wi go du dis?
7 Sɔntɛm na wetin wi go se na in go rili ɛp di pɔsin, bɔt if wi nɔ pik di rayt tɛm fɔ tɔk, di pɔsin nɔ go ɔndastand ɔ gri wit wetin wi se. (Rid Prɔvabs 15:23.) Fɔ ɛgzampul, insay Mach 2011 wan atkwek ɛn bɔku bɔku wata bin kɔmɔt na di si ɛn pwɛl sɔm pat dɛn na di ist pat na Jepan. Bɔku siti dɛn na Jepan bin pwɛl. I pas 15,000 pipul dɛn we day. Pan ɔl we dis tin bin afɛkt Jiova Witnɛs dɛn ɛn dɛn neba dɛn we bin de na da eria de, di Witnɛs dɛn bin de yuz ɛni chans we dɛn gɛt fɔ kɔrej di wan dɛn we dɛn at pwɛl, wit di Baybul. Bɔt bɔku pan di pipul dɛn we bin de de na bin rial Budist dɛn ɛn dɛn nɔ bin no wetin di Baybul de tich. Wi brɔda dɛn bin no se dis nɔto di tɛm fɔ tɔk bɔt di op we de fɔ di wan dɛn we dɔn day. So, dɛn yuz da tɛm de fɔ kɔrej di wan dɛn we dɛn at bin pwɛl ɛn ɛksplen frɔm di Baybul wetin mek dɛn kayn bad bad tin ya kin apin to gud pipul dɛn.
w15 12/1 pej 21, par. 15 ɛn par. 16
Yu Mɔt Gɛt Pawa, So Yuz Am di Rayt We
15 Wetin wi se ɛn aw wi se am rili impɔtant. We Jizɔs bin de tɔk na wan Ju mitin os na Nazarɛt usay i mɛn, “di fayn fayn wɔd dɛn we i tɔk” mek di pipul “dɛn wɔnda.” (Lyuk 4:22) We wi yuz fayn fayn wɔd dɛn fɔ tɔk to pipul dɛn, dɛn go ɛnjɔy fɔ lisin to wi ɛn gri wit wetin wi se. (Prɔv. 25:15) Wi kin falamakata di fayn we aw Jizɔs bin tɔk to pipul dɛn, we wi tek tɛm pik di rayt wɔd ɛn tink bɔt aw ɔda pipul dɛn go fil. We Jizɔs bin si se di pipul dɛn want fɔ lisin to am, i bin sɔri fɔ dɛn ɛn “bigin fɔ lan dɛn plɛnti tin.” (Mak 6:34) Ivin we pipul dɛn tɛl Jizɔs wɔd we go at am, i nɔ bin yuz wɔd dɛn we go at dɛn bak.—1 Pit. 2:23.
16 I nɔ kin izi fɔ wi fɔ tɔk saful ɔ tek tɛm tɔk we wi de tɔk to pɔsin we wi rili sabi. Wi kin tink se wi nɔ nid fɔ tek tɛm we wi want fɔ tɔk to am. I kin izi fɔ lɛ wi tɔk dɛn kayn we ya to pɔsin na wi famili ɔ wi tayt padi na di kɔngrigeshɔn. Yu tink se Jizɔs bin fil se bikɔs in ɛn in disaypul dɛn na tayt padi so i fɔ tɔk to dɛn ɛnikayn we? Nɔ, Jizɔs nɔ bin tink da we de atɔl! We in disaypul dɛn bin de agyu bɔt uswan pan dɛn fɔ bi di edman, Jizɔs tɔk fayn to dɛn ɛn yuz wan smɔl pikin as ɛgzampul fɔ kɔrɛkt dɛn. (Mak 9:33-37) Ɛlda dɛn go falamakata Jizɔs in ɛgzampul bay we dɛn nɔ de “tɔk traŋa wan pan” di pɔsin we dɛn de advays.—Gal. 6:1.
w95 4/1 pej 17, par. 8
Aw fɔ Ɛp Dɛn fɔ Sho Lɔv ɛn Du Fayn Tin Dɛn?
8 As wi de sav wi Gɔd, wi ɔl fɔ ɛp wisɛf bay wi ɛgzampul. Jizɔs bin ɛp di wan dɛn we bin de lisin to am. I bin lɛk di prichin wok ɛn put am fɔs na in layf. I bin tɔk se i tan lɛk tin fɔ it fɔ am. (Jɔn 4:34; Romans 11:13) Dis kayn zil we Jizɔs bin gɛt bin mek ɔda pipul dɛnsɛf want fɔ du di sem tin. Yusɛf go ebul fɔ gɛt da sem gladi-at de we yu de du di prichin wok? As yu de tray tranga wan nɔ fɔ de blɔf pasmak, tɛl ɔda pipul dɛn na di kɔngrigeshɔn bɔt di gud ɛkspiriɛns we yu dɔn gɛt. We yu de invayt ɔda pipul dɛn fɔ wok wit yu, luk fɔ we dɛn we yu go ɛp dɛn fɔ rili ɛnjɔy fɔ tɔk bɔt wi Gɔd we mek ɔltin Jiova.—Prɔvabs 25:25.
Luk Gud Wan fɔ di Valyu Tin dɛn na Gɔd in Wɔd
it-2 pej 399
Tek Tɛm Du Tin
Pɔsin we de tek tɛm du tin na pɔsin we gɛt fet ɛn na sɔntin we de gi am trɛnk. I de du wetin rayt ɔltɛm ɛn i nɔ izi fɔ mek i du sɔntin we nɔ mek sɛns. Pɔsin we nɔ de tek tɛm du tin na pɔsin we de dawt, kwik fɔ vɛks, nɔ gɛt fet ɛn op, ɛn i de du ɛnikayn tin we i nɔ de tink bɔt. We wan prɔvab de tɔk bɔt pɔsin we nɔ de kɔntrol insɛf, i tɔk se: “Pɔsin we nɔ ebul kɔntrol insɛf we i vɛks tan lɛk siti we pɔsin ɛnta we nɔ gɛt wɔl.” (Prɔ 25:28) I izi fɔ mek i bigin tink bɔt tin dɛn we nɔ fayn ɛn dat go mek i du tin dɛn we nɔ fayn.
ƆGƆST 11-17
DI VALYU TIN DƐN FRƆM GƆD IN WƆD PRƆVABS 26
Avɔyd “Pɔsin we Ful”
it-2 pej 729, par. 6
Ren
Sizin Dɛn. Di tu men sizin dɛn we bin de na di Prɔmis Land na sɔma ɛn winta, ɛn dɛn bin de si dɛn tu sizin dɛn ya as dray sizin ɛn ren sizin. (Luk bak Sam 32:4; Sɔl in Siŋ 2:11.) Dɛn kin bigin fɔ gɛt smɔl smɔl ren frɔm midul Epril to midul Ɔktoba. Ren kin at fɔ kam dɛn tɛm dɛn ya we na di tɛm fɔ avɛst. Prɔvabs 26:1 sho se i nɔ izi fɔ mek ren kam insay avɛst tɛm. (Luk bak 1 Sa 12:17-19.) Insay ren sizin, ren nɔ kin kam ɔltɛm ɛn sɔm dez dɛn di ples kin klia. Bikɔs di ples kin kol dɛn tɛm dɛn ya, we yu de na do we ren de kam di ples kin rili kol. (Ezr 10:9, 13) So, we yu gɛt say fɔ de dɛn tɛm ya, yu go rili gladi fɔ dat.—Ayz 4:6; 25:4; 32:2; Job 24:8.
w87 10/1 pej 19, par. 12
We Pɔsin Tek Kɔrɛkshɔn dat Kin Mek I Gladi
12 We i kam to sɔm pipul dɛn, dɛn nid fɔ rili kɔrɛkt dɛn jɔs lɛk aw Prɔvabs 26:3 tɔk, we se: “Wip de fɔ ɔs, braydul de fɔ dɔnki, ɛn ken de fɔ fulman dɛn bak.” Sɔntɛnde, Jiova bin de alaw bad tin fɔ apin to di Izrɛlayt dɛn bikɔs ɔf di prɔblɛm dɛn we dɛn briŋ pan dɛnsɛf: “Dɛn tɔn dɛn bak pan Gɔd in wɔd; dɛn nɔ pe atɛnshɔn to di advays we di Wan We De Pantap Ɔlman gi dɛn. So i alaw dɛn fɔ mek dɛn sɔfa so dat dɛn go ɔmbul; dɛn fɔdɔm ɛn nɔbɔdi nɔ bin de fɔ ɛp dɛn. Dɛn kɔl Jiova fɔ ɛp dɛn di tɛm we dɛn gɛt trɔbul. I sev dɛn frɔm di bad tin we bin de apin to dɛn.” (Sam 107:11-13) Bɔt, sɔm fulman dɛn nɔ de gri fɔ lisin ɔ tek ɛni kɔrɛkshɔn: “Pɔsin we de mek stɔbɔn afta dɛn dɔn kɔrɛkt am bɔku tɛm, i nɔ go te dɛn go dɔnawe wit am kpatakpata.”—Prɔvabs 29:1.
it-2 pej 191, par. 4
Kripul, We Pɔsin Nɔ Ebul Waka
Aw di prɔvab yuz am. Kiŋ Sɔlɔmɔn we gɛt sɛns bin rayt se: “Ɛnibɔdi we de gi fulman wok fɔ du, tan lɛk pɔsin we de mek insɛf kripul [we go mek i nɔ waka] ɛn du bad to insɛf.” Fɔ tru, di man we go mek fulman du wok fɔ am de du bad tin to insɛf. I go mɔs si se di wok we i want fɔ du nɔ kɔmɔt fayn ɛn dat go bi bad tin fɔ am.—Prɔ 26:6.
Luk Gud Wan fɔ di Valyu Tin dɛn na Gɔd in Wɔd
it-1 pej 846
Ful
Fɔ ansa fulman “lɛk se yusɛf na fulman” we na fɔ du tin lɛk am min se, yu de fala di fulman fɔ tink di rɔŋ we lɛk aw i de tink. Fɔ mek wi nɔ tan lɛk di fulman we i kam to dɛn tin ya, di prɔvab advays wi se: “Nɔ ansa fulman lɛk se yusɛf na fulman.” Bɔt, Prɔvabs 26:4, 5 sho se fɔ ansa am “lɛk se yusɛf na fulman” tan lɛk we yu de ɛp am fɔ no se di tin dɛn we i de tɔk ɛn di tin we i de du nɔ mek sɛns, ɛn yu go ɛp am bak fɔ no se di tin dɛn we i de tink bɔt nɔ go apin lɛk aw i fil se dɛn go apin.
ƆGƆST 18-24
DI VALYU TIN DƐN FRƆM GƆD IN WƆD PRƆVABS 27
Aw Wi De Bɛnifit Frɔm Tru Tru Padi Dɛn?
Jiova Valyu in Ɔmbul Savant Dɛn
12 Pɔsin we ɔmbul de gladi we dɛn gi am advays. Fɔ ɛgzampul, lɛ wi se yu de na mitin. Afta we yu dɔn tɔk to bɔku brɔda ɛn sista dɛn, wan pan dɛn drɔ yu na kɔna ɛn tɛl yu se it de na yu tit. Fɔ tru, yu go shem. Bɔt yu nɔ tink se yu go gladi fɔ we da brɔda ɔ sista tɛl yu? Infakt, yu go de wish se sɔmbɔdi fɔ dɔn tɛl yu kwik! Semweso, wi fɔ ɔmbul wisɛf ɛn gladi we wan brɔda ɔ sista sho se i gɛt maynd fɔ gi wi advays di tɛm we wi nid am. Wi fɔ si da pɔsin de as wi padi, nɔto as wi ɛnimi.—Rid Prɔvabs 27:5, 6; Gal. 4:16.
it-2 pej 491, par. 3
Neba
Bɔt, we wi gɛt fet ɛn abop pan wi padi, wi kin kɔl am di tɛm we wi gɛt prɔblɛm jɔs lɛk aw Prɔvabs advays wi se: “Nɔ kɔmɔt biɛn yu padi ɔ yu papa in padi, ɛn nɔ go na yu brɔda in os di de we yu gɛt prɔblɛm; neba we de nia yu [sha·khenʹ] bɛtɛ pas brɔda we de fa say.” (Prɔ 27:10) I tan lɛk di wan we rayt dis pat na di Baybul de tɔk se i bɛtɛ we yu gɛt tayt padi we rɛdi fɔ ɛp yu bifo yu gɛt fambul lɛk yu brɔda we de fa we nɔ go rɛdi fɔ ɛp yu lɛk yu padi.
Yɔŋ Wan dɛn, Uskayn Layf Una Go Want?
7 Wan lɛsin we wi lan frɔm di bad tin dɛn we Jɛoash bin disayd fɔ du na dat wi nid fɔ pik padi dɛn we lɛk Jiova ɛn we want fɔ mek i gladi. Dɛn padi dɛn ya go ɛp wi fɔ du gud tin dɛn. Wi kin bi padi to di wan dɛn we big pas wi ɔ di wan dɛn we wi big pas. Mɛmba se Jɛoash in padi Jɛoayda bin big pas am fa fawe. We i kam to di padi dɛn we yu de pik, aks yusɛf: ‘Dɛn mi padi dɛn ya de ɛp mi fɔ gɛt fet pan Jiova mɔ ɛn mɔ? Dɛn de du dɛn bɛst fɔ obe am? Dɛn de ɛnkɔrej mi fɔ du di sem tin? Dɛn de tɔk bɔt Jiova ɛn di tin dɛn we dɛn de lan frɔm di Baybul? Dɛn de gi mi advays di tɛm we a rili nid am ɔ na jɔs wetin a want fɔ yɛri dɛn de tɛl mi?’ (Prɔv. 27:5, 6, 17) Fɔ tɔk tru, if yu padi dɛn nɔ lɛk Jiova, yu nɔ nid dɛn. Bɔt if yu gɛt padi dɛn we lɛk Jiova, dɛn go ɛp yu ɔltɛm!—Prɔv. 13:20.
Luk Gud Wan fɔ di Valyu Tin dɛn na Gɔd in Wɔd
w06 9/15 pej 19, par. 12
Men Pɔynt dɛn Frɔm di Baybul Buk we Nem Prɔvabs
27:21. We dɛn prez wi, i de sho di kayn pɔsin we wi bi. Di we aw wi put wisɛf dɔŋ we dɛn prez wi go mek wi prez Jiova ɔ ɛnkɔrej wi fɔ kɔntinyu fɔ sav am. We wi kak we dɛn prez wi, i de sho se wi nɔ ɔmbul.
ƆGƆST 25-31
DI VALYU TIN DƐN FRƆM GƆD IN WƆD PRƆVABS 28
Difrɛns Bitwin Pɔsin we Wikɛd ɛn Pɔsin we De Du Wetin Rayt
w93 5/15 pej 26, par. 2
Yu De Fala Jiova wit Ɔl Yu At?
“DI WAN we de du wetin rayt gɛt kɔnfidɛns lɛk layɔn.” (Prɔvabs 28:1) Dɛn de sho se dɛn gɛt fet, abop pan Gɔd in Wɔd ɛn dɛn nɔ de fred fɔ sav Jiova ilɛksɛf bad tin apin to dɛn.
it-2 pej 1139, par. 3
Fɔ Ɔndastand
Di wan dɛn we nɔ de fala Gɔd in advays. Di pɔsin we de put an pan bad nɔ de tink bɔt Gɔd we i de disayd fɔ du sɔntin ɛn we i de mek in plan dɛn. (Job 34:27) Da kayn pɔsin de nɔ de si se di tin dɛn we i de du bad ɛn dat kin mek i lɛf fɔ tink di rayt we. (Sam 36:1-4) Ilɛksɛf i tɔk se i de wɔship Gɔd, i de fala wetin mɔtalman de se pas wetin Gɔd se. (Ayz 29:13, 14) I de mek ɛkskyuz fɔ di bad tin dɛn we i de du ɛn i kin si dɛn lɛk “gem” (Prɔ 10:23) ɛn i go bi pɔsin we de du bad bad tin dɛn, pɔsin we wikɛd, ɛn we nɔ de tink di rayt we bay we i de fil se Gɔd nɔ de si ɔ ɔndastand di bad tin dɛn we i de du, ɛn i kin tan lɛk se di pawa we Gɔd gɛt fɔ tink di rayt we nɔ de wok fayn. (Sam 94:4-10; Ayz 29:15, 16; Jɛr 10:21) Di tin dɛn we i de du ɛn di we aw i de biev, tan lɛk i de tɔk se, “Jiova nɔ de” (Sam 14:1-3) ɛn i nɔ de ivin tink bɔt am. So bikɔs i nɔ de fala di prinsipul dɛn na Gɔd in Wɔd, i nɔ de ebul tink di rayt we we i kam pan di we aw i de du tin, si prɔblɛm dɛn di kɔrɛkt we ɛn tray fɔ tek tɛm tink bɔt wetin-ɛn-wetin i go du ɛn disayd fɔ du di rayt tin.—Prɔ 28:5.
it-1 pej 1211, par. 4
Du Tin Tret
Nɔto di trɛnk we pɔsin gɛt nɔ fɔ du bad tin go mek i kɔntinyu fɔ du tin tret, bɔt na we i rili gɛt fet ɛn abop pan Jiova ɛn di pawa we i gɛt fɔ sev. (Sam 25:21) Gɔd prɔmis wi se i go bi “shild” ɛn “sef ples,” we de protɛkt di wan dɛn we de du tin tret. (Prɔ 2:6-8; 10:29; Sam 41:12) Di tray we dɛn de tray ɔltɛm fɔ mek Jiova gladi fɔ dɛn de mek dɛn go bifo na layf ɛn ɛp dɛn fɔ rich dɛn gol. (Sam 26:1-3; Prɔ 11:5; 28:18) Pan ɔl we Job bin kam fɔ si se di wan dɛn we de du tin tret go sɔfa bikɔs di wikɛd wan dɛn de rul ɛn dɛn kin ivin day wit di wikɛd wan dɛn, Jiova bin mek wi no se i no di layf we di wan dɛn we de du tin tret de liv, ɛn i mek wi no se da kayn pɔsin de de kɔntinyu fɔ gɛt blɛsin, i go gɛt pis tumara bambay, ɛn i go gɛt bɔku gud tin dɛn. (Job 9:20-22; Sam 37:18, 19, 37; 84:11; Prɔ 28:10) Jɔs lɛk Job in stori, na pɔsin we de du tin tret go bi pɔsin we impɔtant ɛn gɛt rɛspɛkt nɔto pɔsin we gɛt bɔku jɛntri. (Prɔ 19:1; 28:6) Di pikin dɛn go gladi fɔ gɛt da kayn pɔsin de as mama ɔ papa (Prɔ 20:7), fɔ gɛt di gud nem we dɛn papa gɛt bikɔs ɔf in fayn ɛgzampul, ɛn dɛn go kɔntinyu fɔ ɛnjɔy da gud nem de ɛn di rɛspɛkt we i bin gɛt.
Luk Gud Wan fɔ di Valyu Tin dɛn na Gɔd in Wɔd
w01 12/1 pej 11, par. 3
Yu Go Ebul Avɔyd Tin dɛn we Go Ambɔg Yu Padi Biznɛs wit Jiova?
Ovakɔnfidɛns. Bɔku pipul dɛn we dɔn at atak bin rili shɔ se dɛn gɛt wɛlbɔdi jɔs bifo dɛn gɛt di at atak. Bɔku tɛm, dɛn bin de tink se i nɔ impɔtant fɔ go ɔspitul fɔ go chɛk dɛn wɛlbɔdi. Semweso, bɔku pipul dɛn kin fil se bikɔs i dɔn te we dɛn bi Kristian, natin nɔ go apin to dɛn. Dɛn nɔ de chɛk di we aw dɛn padi biznɛs wit Jiova de te prɔblɛm mit dɛn. I impɔtant fɔ fala di fayn advays we apɔsul Pɔl bin gi bɔt ovakɔnfidɛns we i se: “So mek di wan we tink se i tinap tek tɛm mek i nɔ fɔdɔm.” I mek sɛns fɔ no se wi nɔ pafɛkt ɛn wi fɔ go de chɛk di we aw wi padi biznɛs wit Jiova de as tɛm de go.—1 Kɔrintians 10:12; Prɔvabs 28:14.