နနီၣ်ဘၣ်ဒံးဧါ
တၢးထီခိးတၢ် လၢတနံၣ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ် နဖးဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ လၢာ်လံဧါ. နကစံးဆၢ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ ဒ်လဲၣ်–
ပမ့ၢ်ဟံန့ၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကဃ့ထုကဖၣ်, မၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးဆိကမိၣ်ထံ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကကဲဘျုးဒ်လဲၣ်.
ပဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ် ကသ့အါထီၣ်, ပသိၣ်လိတၢ် ကသ့ဒိၣ်ထီၣ်, ပတၢ်နာ်ကဟဲဂၢၢ်ကျၢၤဒိၣ်ထီၣ် ဒီးပတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ကဟဲဒိၣ်ထီၣ်.—တၢး၂၂.၀၁, ကဘျံးပၤ ၃၀-၃၁.
ပမ့ၢ်မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပှၤလၢအဃုထၢထီၣ်ဝဲလၢ ကတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကကဲဘျုးဒ်လဲၣ်.
ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပကဘၣ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အါန့ၢ်ဒံးလၢညါ. ဒီးပတဘၣ်သးဒ့ဒီလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် အတၢ်ဆၢတဲာ်အဖီခိၣ်ဘၣ်. အဃိဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပမ့ၢ်န့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အဖျါလီၤဆီဘၣ်ပှၤ ဒီးပမ့ၢ် တနၢ်ပၢၢ်အီၤဘၣ် နာ်က့ ပကမၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်.—တၢး၂၂.၀၂, ကဘျံးပၤ ၄-၆.
မူခိၣ်ကလူးတဲဘၣ် စကၤရယၤ ဘၣ်ဃးဒီး “နီၣ်ထူၣ်ကလာ်အပျံၤလၢ [ပဒိၣ်] စီၤစရူဘၤဘ့လး အစုပူၤ” န့ၣ်အဲၣ်ဒီးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်. (စကၤရယၤ ၄:၈-၁၀)
တၢ်ထံၣ်လၢညါခီတခါအံၤ မၤစၢၤကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ ကသ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အသီ တဖျၢၣ်အံၤ ပှၤသူၣ်ထီၣ်အီၤ ကဝံၤဝဲ ဒီးယဟိဝၤယွၤ ကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ.—တၢး၂၂.၀၃, ကဘျံးပၤ ၁၆-၁၇.
“လၢတၢ်စံးတၢ်ကတိၤ” န့ၣ်ပ “ကဲထီၣ်တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်” ကသ့ဒ်လဲၣ်. (၁ တံၤမသ့း ၄:၁၂)
လၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤန့ၣ် ပတဲတၢ်ဒီးပှၤဂၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒီးတၢ်ပာ်ကဲ, လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ် ပသးဝံၣ်တၢ်လၢ ပသးဒီဖျၢၣ် ဒီးပဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်စံးဆၢ, တကးဒံးဘၣ် ပတဲတၢ် တီတီလိၤလိၤ ဒီးတဲတၢ်ကတိၤလၢ အဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤဂၤ ဒီးပဟးဆှဲးတၢ်ကတိၤ ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢ.—တၢး၂၂.၀၄, ကဘျံးပၤ ၆-၉.
ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအအၢ ဖးဒိၣ်လွံၢ်ဒု (တၢ်ပၢတၢ်ပြး) လၢလံာ်ဒၤနံးယ့လး အဆၢဒိၣ် ၇ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အလီၤဂာ်ဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အအၢတဒု လၢလံာ်လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁, ၂ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လဲၣ်.
ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အအၢတဒု လၢလီၣ်ဖျါ အဆၢဒိၣ် ၁၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် တကဲဝဲ တၢ်ပၢတၢ်ပြး လီၤလီၤဆီဆီတခါ ဒ်သိးဒီး ရိမ့ၤန့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံ ဒိလီၤဝဲလၢ အကဲ ပဒိၣ်လၢအပၢတၢ်ခဲလၢာ်.—တၢး၂၂.၀၅, ကဘျံးပၤ ၉.
ပနာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤတၢ်လၢ အတီအလိၤန့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
ပှၤမ့ၢ် တဲဆါပှၤ, မၤဘၣ်ဒိဆါပှၤ ဒီးမၤကမၣ်ဘၣ်ပှၤန့ၣ် ပတဘၣ် သးဒိၣ်ထီၣ်တၢ် ဒီးစၢဃာ် ပှၤဂၤတၢ်ကမၣ်ဘၣ်. ဒီးပကဘၣ်အးလီၤ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအစုပူၤ. တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အဟဲအိၣ်ထီၣ် ခီဖျိလၢ တၢ်ဒဲးဘးအဃိန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ခဲလၢာ်.—တၢး၂၂.၀၆, ကဘျံးပၤ ၁၀-၁၁.
ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ အမ့ၢ်ဘၣ်ဃ့ထုကဖၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် အကဘၣ်နီၣ်ဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
တၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နကသိၣ်ပှၤဂၤ ဒီးဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤ တၢ်တမံၤမံၤဘၣ်. အဃိ နတဘၣ် “တဲတၢ်အါအါ” ဘၣ်. (မးသဲ ၆:၇)—တၢး၂၂.၀၇, ကဘျံးပၤ ၂၄-၂၅.
“ပှၤမၤတၢ်အၢတဖၣ်” လၢအကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဒီး “ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤ” န့ၣ်အခီပညီဒ်လဲၣ်. (ယိၤဟၣ် ၅:၂၉)
ပှၤမၤတၢ်အၢတဖၣ်အံၤ ပှၤတစံၣ်ညီၣ်အဝဲသ့ၣ် ခီဖျိ တၢ်ကမၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်မၤတ့ၢ် လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ်ဘၣ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအလီၢ်ခံ ပှၤကစံၣ်ညီၣ် အဝဲသ့ၣ်ခီဖျိ ပှၤကကွၢ် ဒီးသမံသမိးဝဲ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မၤဝဲတဖၣ်.—တၢး၂၂.၀၉, ကဘျံးပၤ ၁၈.
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်ဖဲ လါစဲးပတ့ဘၢၣ် ၁၉၂၂ န့ၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရၢၤသဖၢၤ ဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ လၢအလီၤသးအိၣ်ဒ်လဲၣ်.
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် လၢပှၤမၤဝဲဖဲ စံဒၢၤဖွဲၣ်, အိၤဟါအိၤ, ကီၢ်အမဲရကၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရၢၤသဖၢၤ ဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးအတဲဝဲလၢ “စီၤပၤပၢတၢ်လံ. သုဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် သုအိၣ်ဒီးမူဒါလၢ သုကတဲဘၣ် ပှၤကီးဂၤဒဲး လၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ. အဃိန့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤ, စံၣ်တဲၤတဲလီၤ, စံၣ်တဲၤတဲလီၤ စီၤပၤ ဒီးအဘီမုၢ်အဂ့ၢ်.”—တၢး၂၂.၁၀, ကဘျံးပၤ ၃-၅.
ဒ်သိးဒီး ပလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲကန့ၢ်အဂီၢ် ယၡါယၤ အဆၢဒိၣ် ၃၀ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်သၢမံၤလၢ ကစၢ်ယွၤမၤစၢၤပှၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
ယၡါယၤ အဆၢဒိၣ် ၃၀ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ မၤစၢၤပှၤခီဖျိ (၁) အကနၣ် ပတၢ်ထုကဖၣ် ဒီးအစံးဆၢ ပတၢ်ထုကဖၣ်, (၂) အဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤ, (၃) အဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ လၢခဲအံၤ ဒီးခါဆူညါ.—တၢး၂၂.၁၁, ကဘျံးပၤ ၉.
ပတဲလၢ တၢ်ကတိၤဖဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၁၀, ၁၁, ၂၉ န့ၣ်လၢညါ အလၢပှဲၤထီၣ်လံ ဒီးခါဆူညါ အကလၢပှဲၤထီၣ်ဒံး. ဘၣ်မနုၤဃိ ပတဲကၠဲန့ၣ်လဲၣ်.
တၢ်လၢစီၤဒၤဝံး ကွဲးဝဲအံၤန့ၣ် အလၢပှဲၤထီၣ်လၢညါ လၢကီၢ်အံၣ်စရ့ ဒ်သိးဒီး ဖဲစီၤပၤၡလိၤမိၤ ပၢတၢ်အဆၢကတီၢ်. တကးဒံးဘၣ် ဖဲယ့ၣ်ၡူး တဲကဒါက့ၤ တၢ်ကတိၤဖဲ အဆၢဖိ ၁၁ န့ၣ်အတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအဂ့ၢ် လၢခါဆူညါ. (မးသဲ ၅:၅; လူၤကၣ် ၂၃:၄၃)—တၢး၂၂.၁၂, ကဘျံးပၤ ၈-၁၀, ၁၄.