Mua ku Kaniamesela Cilemo Cetu Kuli Umo na Mukuavo

1-2. (a) Omo lia vika Paulu ua handekele ngueni cilemo cikeco cifua ca ku “hiana”? (b) Vika tu simutuila mu cilongesa cino?

KAPOSTOLO Paulu mua handekele via lutsilielo, lulavelelo na cilemo, ua manusuile ngueni: “Kaha ca hiana ku evi, cilemo.” (1 Kol. 13:13) Vika ua handekelelemo? Ua handekelemo muomu, ku lutue vikulaheso via Njambi viose vi ka lipuisamo, ngeci ka ci ka tondeka naua tu vi tsiliele ni ku vi lavelela. Vunoni cilemo kasi ci ka tualelelaho. Muomu ci ka tondeka tu tualeleleho ku lema Yehova na vakuetu vantu ku miaka yose.

² Mu ku linga cilemo kasi ci ka tondeka, tu hilulenu vihula vitatu. Ca ku livanga, omo lia vika tua pande ku lilema umo na mukuavo? Ca mu civali, vati tue ku limuesa cilemo umo na mukuavo? Kaha ca mu citatu, vati tu hasa ku kaniamesa cilemo cetu kuli umo na mukuavo?

VIKA TUA PANDE KU LILEMENA UMO NA MUKUAVO?

3. Vusunga vuka vua pande ku tu lingisa ku lilema umo na mukuavo?

³ Vika ca puila ca seho ku lilema umo na mukuavo? Kua kala vusunga vua vuingi. Cilemo ca pua citantekeyeso ca Vakua Kilistu va vusunga. Yesu ua lekele vandongesi veni ngueni: “Hakeho vose va ka tantekeya ngecize mu vandongesi vange, nga mu lilema umo na mukuavo.” (Yoa. 13:35) Cikuavo naua, ku lilema umo na mukuavo ce ku tu lingisa ku likuata kumo. Muomu Paulu ngueni “cilemo, cikeco lizitiko lia ku tantuluka.” (Kolo. 3:14) Vunoni kua kala naua vusunga vukuavo, vu tua pande ku lilemena umo na mukuavo. Kapostolo Yoano ua sonekelele vamuanaye mu lutsilielo ngueni: “Ou a lema Njambi a leme muanaye naua.” (1 Yoa. 4:21) Ngeci mukemuo, ku lilema umo na mukuavo, ca pua naua ku muesa cilemo kuli Njambi.

4-5. Vati ku lema Njambi ca likuata na ku lilema umo na mukuavo? Hanenu cimueso.

⁴ Haka honi ku lema Njambi ca likuatela na cilemo ci tue ku limuesa umo na mukuavo? Ca ku muenako, a ci singaniekenu ha ku likata ca kala ha mutima uetu na vilio vikuavo via muvila. Ndotolo mue ku kuata ha livoko lietu linga evue nga maninga ali na kuenda vuino, ue ku hasa naua ku tantekeya vati uli mutima uetu. Vati eci cimueso ca likuata na cilemo?

⁵ Ngeci mua ndotolo ue ku kuata ha livoko linga a tantekeye cifua ci uli na ku pangelamo mutima, netu tu hasa ku tantekeya vati ci li cilemo cetu kuli Njambi, mu ku tala vati ci li cilemo cetu ku vakuetu. Nga tu mona ngecize cilemo cetu ku vakuetu ci na tontola kaha citava cilemo cetu kuli Njambi naco ci li na ku zeya. Vunoni nga cilemo cetu ku vamuanetu ci li vuino kaha citava na cilemo cetu kuli Njambi ci na kaniama.

6. Omo lia vika tua pande ku lisosomua nga cilemo cetu ku vamuanetu cili na ku zeya? (1 Yoano 4:7-9, 11)

⁶ Ngeci mukemuo, tua pande ku lisosomua nga cilemo cetu ku vamuanetu ci li na ku tontola. Omo lia vika? Muomu eci ca muesa ngecize lutsilielo luetu naluo lu li mu vusonde. Kapostolo Yoano ua handekele ha toma ngueni: “Ou ka leme muanaye ya na mono, ka hasa ku lema Njambi uze intsa ka muene.” (1 Yoa. 4:20) Vika tu lilongesaho? Tue kuya lika Yehova ku mutima nga tu lilema “umo na mukuavo.”—Tandenu 1 Yoano 4:7-9, 11.

VATI TU HASA KU LIMUESA CILEMO UMO NA MUKUAVO?

7-8. Tumbulenu vimo vinjila vi tu hasa ku limueselamo cilemo umo na mukuavo?

⁷ Ku hilukila na ku hilukila, Lizi lia Njambi lia tu sika “ku lilema umo na mukuavo.” (Yoa. 15:12, 17; Loma 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Pet. 1:22; 1 Yoa. 4:11) Vunoni cilemo ce ku kala ku mutima, na umo uahi a hasa ku ci mona. Amba vati honi tu hasa ku ci muesa? Ku hitila mu mezi na vilinga.

⁸ Kua kala vinjila via ku liseza-seza vi tu hasa ku mueselamo cilemo ku vamuanetu na vandumbuetu. Tu talenu vimo vimueso: ‘Ku handeka vusunga na mukuavo.’ (Zak. 8:16) Ku ‘kala na ciyulo umo na mukuavo.” (Mako 9:50) ‘Ku kasingimiko, ku tuameka vakuetu ku lutue.’ (Loma 12:10) Ku ‘litambula ha kati ketu.’ (Loma 15:7) Ku ‘liyandela na ku liecela ha kati ketu ku milonga.’ (Kolo. 3:13) Ku ‘liambatesa viteli umo na mukuavo.’ (Ngal. 6:2) Ku ‘lilembezieka umo na mukuavo.’ (1 Tes. 4:18) “Ku litungisa umo ku mukuavo.” (1 Tes. 5:11) Ku likundika mu ‘vivundilo umo na mukuavo.’—Tia. 5:16.

9. Omo lia vika ku lembezieka vakuetu ca pua ku va muesa cilemo? (Talenu naua cikupulo.)

⁹ Tu hilulenu cimo ca vifua via ku mueselamo cilemo, vi va na tumbula ha cinanga ci na hiti. Cimamuna ca ku ‘lilembezieka umo na mukuavo.’ Omo lia vika ku lembezieka vakuetu ca pua ku va muesa cilemo? Kuliya na imo Mbimbiliya, lizi “ku lilembezieka” lia pangesele Paulu, lia lomboloka “ku kala ku mukulo ua muntu mu ku mu kaniamesa omo a hita mu vieseko via kama.” Ngeci mukemuo, ku lembezieka vamuanetu vali mu visoti, ca pua ku va kuasa ku katuka linga va tualeleleho kuendela mu njila ya ya ku muono. Ntsimbu yose i tue ku hana umo muanetu ni ndumbuetu citsili ca ku lilila, tuli na ku mu muesa ngecize tua mu lema.”—2 Kol. 7:6, 7, 13.

10. Haka cikeketima ca likuatela na ku lembezieka?

¹⁰ Ku ivua cikeketima na ku lembezieka via likuata. Mu njila ika? Mukua cikeketima, ue ku ivua cizango ca ku lembezieka vakuavo na ku seteka ku tepulula ku lamba yavo. Ha katete tue ku ivua cikeketima, amba tu lembezieke muntu. Paulu ua tokakanene cikeketima ca Yehova na ku lembezieka ceni. Ngueni: “Ise ya vikeketima, ikeye Njambi ua ku-lembezieka cose.” (2 Kol. 1:3) Nota de estudo ya ha cinimbu eci, ya muesa ngecize lizi “vikeketima” lia lomboloka ku lembezieka vakuetu. Ngeci mukemuo, Yehova va mu tumbula nguavo “Ise ni nguetu ndundzi ya vikeketima, muomu cikeketima ca tunda kuli ikeye.” Kaha cikeketima caco, ce ku mu vuisa cizango ca ku “tu lembezieka ku lamba yetu yose.” (2 Kol. 1:4) Ngeci mua mema a cili eku tontuesa na ku manusula mpuila ya vantu, Yehova ue ku tontuesa na ku lembamesa vaze vali mu visoti. Vati mu hasa ku tambuluisa cikeketima ca Yehova na ku lembezieka vakuenu? Imo njila i tu hasa ku lingilamo, ya pua mu ku pangela ha vifua vize via likuata na ku lembezieka. Vifua vika honi?

11. Kuliya na Kolose 3:12 na 1 Petulu 3:8, vifua vika vikuavo tua tondeka cikuma ku kala navio linga tu hase ku lembezieka vuino vakuetu?

¹¹ Vika vi hasa ku tu kuasa ku kala na cilemo tu hase ku tualelaho ku ‘lilembezieka umo na mukuavo’? Ku pangela ha vifua ngeci mua “mutima ua cikeketima, ngozi na nkeke.” (Tandenu Kolose 3:12; 1 Petulu 3:8.) Vati evi vifua vi hasa ku tu kuasa? Omo cikeketima na vifua vikuavo via likuata naco, vie ku pua mutamba ua vuntu vuetu, ka tue ku hasa ku tala lika ngoco muntu ali mu vusiua, noho tu lingeko mumo. Ngue mua handekele Yesu, “Kanua ke ku handeka vize vi na sula mu mutima. Muntu ua cili ku vufuko vueni vua cili ue ku tuhula via cili.” (Mat. 12:34, 35) Ku lembezieka vamuanetu na vandumbuetu ya pua mpundu imo njila ya seho ya ku mueselamo cilemo.

VATI TU HASA KU TUALELELAHO KU KANIAMESA CILEMO CETU KULI UMO NA MUKUAVO?

12. (a) Omo lia vika tua pande ku ku zangama linga kati cilemo cetu ku vakuetu ci tontole? (b) Vihula vika tu simutuila vuovuno?

¹² Tu vose tu tonda ku tualelelaho ku lilema “umo na mukuavo.” (1 Yoa. 4:7) Vunoni, ca pua ca seho ku vuluka cilungula ca Yesu mua handekele ngueni “cilemo ca va vengi ci ka tontola.” (Mat. 24:12) Yesu ka handekele ngueni evi vi ka lisolola mua kama ha kati ka vandongesi veni. Vutuhu ngoco, tua pande ku zangamba linga ku hona cilemo kati ci tu sambukile. Nevi visinganieka, tu hilulenu honi eci cihula: Vuno kua kala imo njila i tu hasa ku esekelamo cilemo cetu kuli vamuanetu, linga tu mone nga kasi ci na kaniama ni kuahi ni?

13. Vika vi hasa ku eseka cilemo cetu?

¹³ Imo njila i tu hasa ku esekelamo cilemo cetu, ya pua mu ku tala cifua ci tue ku lingilamo viuma vintsimbu vimo. (2 Kol. 8:8) Imo ya vintsimbu viaco va i tumbuile kuli kapostolo Petulu ngueni: “Mu ku hiana ku viose, lilemienu cikumakuma ha kati kenu; muomu cilemo ci fuika vipi via vingi.” (1 Pet. 4:8) Ngeci mukemuo, ku hona ku tantuluka ca vakuetu na vuzeye vuavo, vi hasa ku eseka cilemo cetu.

14. Kuliya na 1 Petulu 4:8, tua tondeka cilemo ca cifua cika? Hanenu cimueso.

¹⁴ Tu hilulenu vuino mezi a Petulu. Mutamba ua katete ua cinimbu 8 ua muesa cifua ca cilemo ci tua pande ku kala naco, ngecize ‘ku lema cikumakuma.’ Lizi “cikumakuma” lia pangesele Petulu, lia lomboloka “ku tanduvuka.” Mutamba ua mu civali ua cinimbu, ua muesa vuhasi vu ca kala naco cilemo caco ni nguetu ci hsa ku fuika vipi via vamuanetu. Linga vi tu lomboloke vuino, ca pua ngue tu na kuata cilemo na mavoko avali, ngue mu tue ku kuata ntanga. Kaha tu putuka ku i tanduvula, noho i na fuika, kati vumo, cipue vuvali, vunoni “vipi via vingi.” Lizi ku “fuika” liemanena ku ecela. Cilemo ci hasa ku fuika vuzeye na visevuka ngue muze ntanga muye ku fuika vitoma.

15. Nga cilemo cetu ku vamuanetu ci na kaniama, vika tu ka hasa ku linga? (Kolose 3:13)

¹⁵ Cilemo cetu ku vakuetu ca pande ku kaniama mu cifua ca ku linga, tu hasa ku ecela vipenga via vamuanetu, ambe vize vie ku kaluua cikuma ku viecela. (Tandenu Kolose 3:13.) Mu tue ku ecela vakuetu, tue ku muesa ngecize cilemo cetu ci na kaniama kaha naua, tu tonda kuya Yehova ku mutima. Vika vi hasa ku tu kuasa ku hakela ku mukulo visevuka via vakuetu ni vifua viavo, vilinga viavo vie ku tu futula ku mutima?

16-17. Vika vikuavo vi ka tu kuasa ku hakela ku mukulo tuvisevuka tua vakuetu? Hanenu cimueso. (Talenu naua cikupulo.)

¹⁶ Tualenu mana ku vifua via cili via muanoko kati ku cinja ceni. Aci singaniekenu nga muli ku cimo cilika na vamuanetu na vandumbuetu. Kaha ku ntsongo yaco, mu nona cimo cikupulo navo vose. Kaha mu nona vikupulo vitatu, ngueni halumo vimo ka vi tuhuka vuino. Omo mu vi tala mu mona negcize cimo cavio, umo muanetu na kutile mu luholo. Vati mu linga? Mu zima cikupulo caco, muomu muli na vikuavo vivali, vi mu na tuhuka mu vose vuino, hamo lika na muanetu uaco.

¹⁷ Tu setekesenu vikupulo vi tue ku tulika na viuma vi tue ku vuluka. Vintsimbu via vingi tua lema ku vuluka vintsimbu via cili vi tua sikamene na vamuanetu. Nga ha ntsimbu yaco, umo muanetu a handeka vimo ni ku linga vimo ka tua lemene. Vati tua pande ku linga? Ci pua ca cili ku vi suva, ngue muze mu tue ku zima vikupulo ka via tuhukile vuino. (Visi. 19:11; Efe. 4:32) Citava tu zime kacisevuka ka muanetu, muomu tua kala na vintsimbu vikuavo via cili kaha via vingi vi tua livuisile ndzolela na muanetu uaco. Evi vikevio vintsimbu ni viuma vi tua pande ku vuluka, via ku vihia ku vi suva.

OMO LIA VIKA CILEMO CA TONDEKA MUA KAMA LELO LINO

18. Vintsina vika via seho ku tuala ha cilemo tua simutuila mu cilongesa cino?

¹⁸ Omo lia vika tua pande ku tualelelaho ku kaniamesa cilemo cetu kuli umo na mukuavo? Ngue mu tu na mono, ku muesa cilemo ku vamuanetu ca pua ku muesa cilemo kuli Yehova. Vati tue ku muesa cilemo ku vamuanetu? Imo njila ya pua ku va lembezieka. Kaha tue ku hasa ‘ku lilembezieka umo na mukuavo’ nga tuli na cikeketima. Vati tu hasa ku kaniamesa cilemo cetu kuli umo na mukuavo? Mu ku lihakela kapandi ka ku ecela visevuka via vakuetu.

19. Vika ca puila ca seho ku limuesa cilemo umo na mukuavo cikuma-kuma lelo lino?

¹⁹ Vika ca puila ca seho ku limuesa cilemo umo na mukuavo cikuma-kuma lelo lino? Talenu vusunga vua muesele Petulu ngueni: “Ku-kotoka ca viuma viose ci li mu hiehi. Ngoco vene, . . . lilemienu cikumakuma ha kati kenu.” (1 Pet. 4:7, 8) Omo ku kotoka ca ano mavu ci ya na ku suena, vika tua pande ku lavelela? Yesu ua handekele ngueni: “Miyati yose va ka mi zinda muomu lizina liange.” (Mat. 24:9) Linga tu hase ku kolesa mu vizindo viaco, tua tondeka ku likuata kumo. Omo tu lingamo, Satana a ka honoua ku koka matepeso a kati ketu, muomu cilemo cize ca pua “lizitiko lia ku tantuluka,” cikeco ce ku tu pandakana.—Kolo. 3:14; Filp. 2:1, 2.