Lulavelelo Luenu ka lu Kaya mu Ngoco

1. Omo lia vika tu hasa ku handeka nguetu Avilahama ua kakatelele ku cikulaheso ca ku kala na muana?

YEHOVA ua kulahesele Avilahama ngecize miyati yose ya ha mavu i ka vezika omo lieni. (Njen. 15:5; 22:18) Kaha omo lia lutsilielo lua ku kaniama lua kele naluo muli Njambi, Avilahama ua kele na vusunga ngecize cikulaheso ca Njambi ci ka lipuisamo mpundu. Vutuhu ngoco, omo ikeye ua kele miaka 100 kaha Sala co 90, kasi tele ka vesi na muana na umo uahi. (Njen. 21:1-7) Vunoni Mbimbilya nguayo: “Omo via ku lavelela viahiko, [Avilahama] ua tsilielele ngecize a kua ku kala ise ya miyati ya yingi ngue ku vize vi va handekele.” (Loma 4:18). Mua vusunga, vi va lavelelele vaze va yala na mpuevo via lipuisilemo mpundu. Va hasele ku kala na muana, Isake. Haka lua kele luvula lua lulavelelo lua Avilahama?

2. Omo lia vika Avilahama ua kele na vusunga ngecize cikulaheso ca Yehova ci ka lipuisamo?

² Omo lia vusamba vua kele navuo na Yehova, Avilahama ua “tantekeyele cili vene ngecize cize ca mu sikile [Njambi] ua hasele naua ku ci linga.” (Loma 4:21) Avilahama ua ile Yehova ku mutima, ngeci Yehova ua mu tumbuile ku pua mukua vuviuke. (Tia. 2:23) Ngue mu va na muesa ku Loma 4:18, lutsilielo na lulavelelo lua Avilahama viendelele hamo. Ngeci mukemuo, tu hilulenu honi vika ua handekele kapostolo Paulu ku tuala ha lulavelelo ngue mu va muesa ku Loma kapitulu 5.

3. Vika via lingisile Paulu ku handeka via lulavelelo?

³ Paulu ua lomboluele omo lia vika tua pande ku kala na vusunga ngecize ‘lulavelelo ka lue ku kolesa ntsoni’ ni nguetu kuya mu ngoco. (Loma 5:5) Cikuavo naua, ua tu kuasa ku ivuisisa vati lue ku kola lulavelelo lua Mukua Kilistu. Kaha omo tu hilula ha mukanda ua Loma 5:1-5, singaniekenu ha lulavelelo luenu. Mu ku lingamo, mu ka nongonona ngecize lulavelelo luenu lu na kolo. Kaha tu mona naua vati mu hasa ku kaniamesa lulavelelo luenu. Ha katete tu hilulenu lulavelelo lua handekele Paulu ngecize ka lue ku vuisa ntsoni.

KU-LAVELELA CETU CA VUMPAHU

4. Vika Loma 5:1, 2 ya lombolola?

⁴ Tandenu Loma 5:1, 2. Paulu ua sonekelele ou mukanda kuli vakua cikungulukilo ca kele mu Loma. Vamuanetu va mu cikungulukilo caco va lilongesele via Yehova, ku kulahela muli ikeye kaha na ku pua Vakua Kilistu. Ngeci Njambi ua va “[sambuesele] mu ku tsiliela” na ku va vuavesa na sipilitu santu. Evi via va hele lulavelelo lua cili kaha lua vusunga.

5. Lulavelelo luka va kala naluo va ku vuavesa?

⁵ Mu nima ya ntsimbu, Paulu ua sonekelele Vakua Kilistu va ku vuavesa va ku Efeso ku tuala ha lulavelelo lua va sanenene Njambi. Lulavelelo luaco lua puile ku tambula “vusuana muli vakua ku lela.” (Efeso 1:18) Cikuavo naua, ua lomboluelele vakua Kolose kuiko va ka tambuila lulavelelo luavo, ngueni: “Ku-lavelela cize ci va na mi tulikilaco muilu.” (Kolose 1:4, 5) Ngeci mukemuo, lulavelelo lua Vakua Kilistu va ku vuavesa, lua pua ku va sangula linga va ka tambule muono ua yaye muilu, kuze ku va ka sika na Kilistu.—1 Tes. 4:13-17; Ku-So. 20:6.

6. Vika ua handekele umo muanetu ua ku vuavesa ku tuala ha lulavelelo lueni?

⁶ Vakua Kilistu va ku vuavesa, va haka seho ya kama ku lulavelelo luavo. Ca ku muenako, muanetu Frederick Franz, ua handekele na mutima uose vati ua kele na ku livua ku tuala ha lulavelelo luaco. Ngueni: “Lulavelelo luetu lua pua lua vusunga kaha lu ka lipuisamo mpundu ku uose uze ua kundama ku civunga ca 144.000. Lulavelelo luaco lu ka lipuisamo mpundu ku tuvakana na viose-ovio vi tu hasa ku singanieka.” Kaha mu nima ya ku pangela Njambi mu miaka ya yingi, mu 1991 muanetu Frederick Franz ua handekele naua ngueni: “Ka tua zimbalesele seho ya lulavelelo luetu. . . . Kaha seho yaco, ye ku tualelelaho ku livuezelela mu ku hita ca miaka. Ambe mu hite makulukazi a miaka, tu tualelelaho ku lavelela. Nja haka seho ya kama ku lulavelelo luange ku tuvakana na laza.”

7-8. Lulavelelo luka va kala naluo cingi ca vangamba va Yehova? (Loma 8:20, 21)

⁷ Vunoni cingi ca vangamba va Yehova lelo lino, va kala na lulavelelo lueka. Lulavelelo luze lua kele naluo Avilahama, lua muono ua ya-ye hano ha mavu mu ku sika ca Vuangana vua Njambi. (VaHe. 11:8-10, 13) Kaha Paulu ua handekele ku tuala ha ku-lavelela caco ca vumpahu. (Tandenu Loma 8:20, 21.) Ha katete, mu mua lilongesele via cikulaheso ca mu Mbimbiliya, vika via mi ile cikuma ku mutima? Vuno ca puile ku tantekeya ngecize tangua mu ka pua ua ku tantuluka ni? Ni ca puile ku tantekeya ngecize tangua vantu va mua lema va ka sanguka na ku yoya lueka naua mu citungu ha mavu? Mua vusunga, viose-ovio via mi ile mua kama ku mutima, via mi lingisa “ku lavelela” na ndzolela ya kama.

⁸ Ambe nga tua lavelela ku ka yoyela miaka yose ha mavu ni muilu, lulavelelo luaco lue ku tu vuisa ndzolela ya kama. Kaha lulavelelo luaco lu hasa ku kaniama. Paulu ua lomboluele naua vati tu hasa ku lingamo. Ngeci mukemuo, tu hilulenu vikuavo naua via sonekelele ku tuala ha lulavelelo luetu. Muomu via sonekele, vi tu hana vusunga ngecize lulavelelo luetu ka lu kaya mu ngoco.

LULAVELELO LUE KU KOLA—MU NJILA IKA?

9-10. Ngue mu ua muesa muzimbu ua Paulu, vika va na pande ku lavelela Vakua Kilistu? (Loma 5:3) (Talenu naua vikupulo.)

⁹ Tandenu Loma 5:3. Paulu ua handekele ngueni, tuyando tue ku kaniamesa lulavelelo. Vati omuo? Ku handeka vusunga, Mukua Kilistu uose na pande ku lavelela ku hita mu visoti. Ca ku muenako, Paulu neni vene ua hitilemo. Ua lekele Vakua Kilistu ku Tesalonika ngueni: “Omo tua kele nenu, tua mi lekele laza ngecize tu na pande ku yanda tuyando; [kaha] mukemuo vene tua muene, nenu mua tantekeya.” (1 Tes. 3:4) Kaha kuli vakua Kolintu co ngueni: “Ka tu hianga ngecize enu, vamuanetu, mu ka kale ku ndzimba ya lamba yetu i tua muene . . . Ngecize tua ka zuzukilile muono uetu vene.”—2 Kol. 1:8; 11:23-27.

¹⁰ Vakua Kilistu navo lelo lino, va na pande ku lavelela ku hita mu vimo visoti. (2 Tim. 3:12) Ambe enu co? Vuno vali na ku mi luisa omo lia lutsilielo luenu muli Yesu na ku kava lungano lueni ni? Halumo vavusamba venu na va vusoko ve ku mi tsopa ni ku mi yengula. Vuno ku pua mukua vusunga ce ku mi kokela visoti ku vipanga ni? (VaHe. 13:18) Vuno vali na ku mi luisa ku nguvulu omo lia ku ambuluilako vakuenu muzimbu ua cili ni? Mua vusunga, tue ku hita mu tuyando tua tuingi. Vunoni, ambe mu hite mu visoti via ku fua vati, Paulu ua handekele ngueni, tua pande ku tualelelaho ku viukilila. Omo lia vika?

11. Omo lia vika tua tondeka ku lihakela kapandi linga tu kolese mu vieseko viose ovio?

¹¹ Ku viukilila ambe nga tuli na ku hita mu visoti, ce ku tu kuasa ku kala na cimo cifua ca seho cikuma. Loma 5:3 nguayo: “tuyando tu neha lukakatela.” Vakua Kilistu vose va ka hita mu tuyando, ngeci mukemuo vose va tondeka lukakatela. Muomu tu ka hasa lika ku tambula vivezikiso via Yehova nga tu kolesa mu vieseko na ku tualelelaho ku pangela Yehova. Ka tu tondo ku pua ngue vaze va singaniekele Yesu mua tele cisimo ca mbuto ya uilile ha mavue. Ha katete va halakanene na ndzolela, vunoni ‘mu va liuanene na visoti va tangukile.’ (Mat. 13:5, 6, 20, 21) Mua vusunga, ka ce ku pua ca casi ku viukilila nga tuli na ku pinda na visoti, vunoni mu tue ku kolesa ce ku tu kuasa ku tualelelaho ku pangela Yehova. Mu njila ika?

12. Ku vezika cika tue ku uanamo mu tue ku kolesa mu vieseko?

¹² Tiango ua tsindikile ha vukuasi vue kuiza mu ku kolesa mu vieseko. Ua sonekele ngueni: “Lukakatela lu linge vipanga vialuo via ku tantuluka, linga enu mu tantuluke mu pue va mutuntu, kati mu zele na kamo kahi.” (Tia. 1:2-4) Tiango ua muesele ngecize lukakatela lua kala na vipanga vialuo, ni nguetu vutumbe. Vipanga vika? Lu hasa ku mi kuasa ku pangela ha vifua ngeci mua ntsintsa, lutsilielo na ku kulahela muli Njambi. Tu talenu njila ika ikuavo i tu kuasa ku kolesa mu vieseko.

13-14. Vika vie kuiza mu ku kolesa kaha vati evi via kuata ku lulavelelo luetu? (Loma 5:4)

¹³ Tandenu Loma 5:4. Paulu ua tumbuile ngueni, lukakatela lu “neha ku-lavelela.” Ngeci mukemuo, lukakatela ni nguetu ku kolesa cenu ce kuya Yehova ku mutima. Vunoni eci ka ca lombolokele ngecize Yehova ue ku viukilila ku mi mona mu hita mu vieseko ni tuyando. Vunoni ce ku mu vuisa ndzolela ku mi mona mu kolesa. Mua vusunga, ku tantekeya evi ce ku tu vuisa ndzolela ya kama!—Visa. 5:12.

¹⁴ Ngue mu tua mono, Avilahama ua hitile mu vieseko kaha mua kolesele, Yehova ca mu ile ku mutima. Yehova ua mu puisile kavusamba Keni na ku mu tumbula mukua vuviuke. (Njen. 15:6; Loma 4:13, 22) Evi vi hasa ku lingika netu. Yehova ke ku tu tava omo lia viuma vi tue ku linga mu lukungulukilo ni viteli vi tua kala navio. Vunoni omo lia ku kolesa cetu mu lutsilielo. Ngeci mukemuo, ambe nga tu vakuluntu ni vanike, tu kale na vutongue ni kuahi, tu vose tu hasa ku kolesa mu vieseko. Vuno muli na ku kolesa mu cimo ceseko mu ntsimbu ino na ku tualelelaho ku kakatela kuli Yehova ni? Nga mukemuo, kalenu na vusunga nguenu muli na kuya Yehova ku mutima. Kaha ku tantekeya evi, ce ku vuezelela lukulahelo luetu muli ikeye.

LULAVELELO LUA KU KANIAMA

15. Vika ua handekele Paulu ku Loma 5:3, 4 kaha cihula cika ci hasa ku katukaho?

¹⁵ Ngue mua lomboluele Paulu, Yehova ue ku viukilila netu mu tue ku tualelelaho ku kaniama mu lutsilielo na ku kolesa mu vieseko. Kaha ua tualeleho ku handeka ngueni: “Cimueso ci neha ku-lavelela, na ku lavelela ka ci kolesa ntsoni.” (Loma 5:4, 5) Ngue mu ya muesa Loma 5:4, 5, Paulu ua handekele ngueni, Vakua Kilistu vose va mu Loma va kele laza na lulavelelo, ni nguetu va kele na ku “lavelela vumpahu vua Njambi.” (Loma 5:2) Vunoni vamo va hasa ku mi hula nguavo: ‘Nga Vakua Kilistu vose va kele na lulavelelo, omo lia vika naua Paulu ua sonekele vialuo?

16. Vati lue ku kola lulavelelo lua muntu? (Talenu naua vikupulo.)

¹⁶ Tu hasa ku ivuisisa via handekele Paulu nga tu vuluka ngecize lulavelelo lue ku kola. Ca ku muenako, mu vuluka vati mua livuile mu mua lilongesele lua katete via lulavelelo lua kala mu Lizi lia Njambi ni? Mua vusunga, mua muene ngecize lua puile lulavelelo lua cili cikuma, vunoni halumo ka mua kele na vusunga nga vi ka lipuisamo vene ni kuahi. Vunoni mu nima ya ku tantekeya via vingi ku tuala hali Yehova na vikulaheso vieni mu Mbimbiliya, mua putukile ku kala na vusunga ngecize cikulaheso caco ci ka lipuisamo mpundu.

17. Vati lulavelelo luenu lu hasa ku tualelelaho ku kola mu nima ya ku lihana cenu na ku mi mbatiza?

¹⁷ Cikuavo naua, ambe mu nima ya ku mi mbatiza, lulavelelo luenu lua tualeleleho ku kola, mu mua tualeleleho ku lilongesa via Yehova na ku-hia mu lutsilielo. (VaHe. 5:13–6:1) Kaha halumo mua setekaho laza ku linga vi va tumbula ku Loma 5:2-4. Halumo mua hitile mu vieseko via vingi, vunoni omo lia ku kolesa cenu, mua muene ngecize Yehova na viukilila nenu. Ku kala na vusunga vuaco, ca vuezelela lukulahelo luenu mu vikulaheso vieni. Lukulahelo luaco lua livuezelela cikuma ku tuvakana na mu mua vuile lua katete cikulaheso caco. Lu na pu honi lua vusunga mpundu kuli yenu. Kaha evi vi na kuata ku viose mu muono uenu na ku mi kuasa mua ku yoyela na vusoko vuenu, ku linga vihangula via cili na mua ku pangesela ntsimbu yenu.

18. Vusunga vuka ua tu hana Yehova?

¹⁸ Kapostolo Paulu ua vuezeleko naua lulavelelo lua cifua cika tu hasa ku kala naluo nga tuli na kuya Njambi ku mutima. Ua tu hana vusunga ngueni lulavelelo luetu lu ka lipuisamo mpundu. Omo lia vika tua pande ku kala na vusunga vuaco? Paulu ua manusuile na mezi ku Vakua Kilistu ngueni: “Na ku lavelela ka ci kolesa ntsoni muomu cilemo ca Njambi ci na muaniena mu mitima yetu hali Sipilitu Santu uze ya tu hele.” (Loma 5:5) Cili vene, tuli na vusunga vua ku sula ngandza vua ku kulahela mu vikulaheso via Yehova.

19. Vusunga vuka mua pande ku kala navuo ku tuala ha lulavelelo?

¹⁹ Hilulenu ha cikulaheso ca lingile Yehova kuli Avilahama kaha vati Njambi ua mu tavele na ku mu puisa kavusamba keni. Lulavelelo lua Avilahama lua puile lua vusunga mpundu. Mbimbiliya nguayo: “Kaha, omo [Avilahama] ua kakatelele na ntsintsa ua tambuile vize via mu sikile.” (VaHe. 6:15; 11:9, 18; Loma 4:20-22) Mua vusunga, Avilahama ka kele na vimpata na vimo viahi. Nenu mu hasa ku kala na vusunga vuaco ngecize nga mu tualelelaho ku kolesa, mu ka tambula cilunguiso. Lulavelelo luenu lua pua lua vusunga, ngeci mukemuo, mua pande ku viukilila! (Loma 12:12) Ngeci Paulu ua sonekele ngueni: “Njambi ya ku-lavelela a mi sulise na ku-viukilila cose na ciyulo cose mu ku tsiliela, linga mu sumpuoke na ku lavelela, mu ngolo ya Sipilitu Santu.”—Loma 15:13.