Tambela na be-biani na wara anzoni ye ti pekoni
“Tënë nzoni ti L’Eternel asara si zo awara mosoro, na Lo zia vundu dä pëpe.” —APROVERBE 10:22.
1, 2. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e kpe ti bi bê ahon ndo ni na ndo gigi ti kekereke?
MBENI lâ, mbeni wasenda-ndara ti Amerika atene: “Ti pensé ahon ndo ni na gigi ti e ti kekereke . . . ayeke kanga lege na e ti wara ngia na yâ ti aye so e yeke na ni laso.” Tënë so ayeke biani tâ tënë na ndo ti amolenge so abi bê ti ala ahon ndo ni na aye ti nzoni so ala lingbi ti wara ni tongana ala ga kota zo. Ye so ayeke sara si ala yeke hinga anzoni ye ti ngoi so zo angbâ molenge gi na peko ti so ala ga kota zo awe.
2 Même awakua ti Jéhovah nga ayeke wara mara ti bibe so. Na tapande, e aTémoin ti Jéhovah, e yeke ku kungo ngoi so Nzapa ayeke leke paradis na ndo sese alingbi na zendo so lo mû. E yeke ku tâ gi kungo mbeni gigi so kobela, gango mbakoro, pono na pasi ayeke dä pëpe. Atâa so a yeke na lege ni ti ku aye so, nyen la ayeke si tongana gi aye so e yeke ku ti wara kekereke si agbu bê ti e ahon ndo ni na a sara si e girisa anzoni ye so e yeke wara laso na lege ti yingo? Ye so alingbi ti ga na e vundu mingi. A yeke ngangu pëpe ti tene bê ti e anze na e wara ‘kobela na bê ti e teti ye ti beku so e yeke ku asi fade pëpe’ tongana ti so e ye (aProverbe 13:12). Akpale ti gigi alingbi ti sara si e tï na yâ ti kota vundu. Ahon ti tene e luti na gbele akpale ni, e lingbi ti maï bibe ti demango tere. Tongana e gbu li na ndo aye ti nzoni so e wara laso na e fa bê ti kiri singila ndali ni, a lingbi ti kanga lege na e ti tï na yâ ti akpale so.
3. Article so ayeke gboto lê ti e na ndo kota tënë wa?
3 Mbeti ti aProverbe 10:22 atene: “Tënë nzoni ti L’Eternel asara si zo awara mosoro, na Lo zia vundu dä pëpe.” Pendere dutingo ti yingo so awakua ti Jéhovah ti laso ayeke na ni ayeke pëpe mbeni deba nzoni so amû ngia mingi na zo? Zia e bâ fadeso ambeni pendere ye so e yeke na ni na lege ti yingo na tongana nyen a ndu e oko oko. Ti mû ngoi ti gbu li na ndo aye ti nzoni so Jéhovah asara na “zo ti mbilimbili so atambela na be-biani ti lo mveni” ayeke mû na e ngangu ti leke na bê ti e ti ngbâ ti sara na Babâ ti e so ayeke na yayu na ngia.—aProverbe 20:7.
‘Tënë nzoni so asara si e wara mosoro’ laso
4, 5. Fango ye ti Bible so agbu bê ti mo mingi ayeke so wa? Ngbanga ti nyen?
4 E yeke na tâ hingango ye na ndo afango ye ti Bible. Mingi ni, abungbi ti nzapa so atene ala yeke ti Christ atene so ala mä na bê na Bible. Ye oko, ala yeke mä tere pëpe na ndo ti aye so Bible ni afa. Même azo so ayeke sara nzapa oko, mingi ni bango ndo ti ala ayeke nde nde na ndo ye so Mbeti ti Nzapa afa biani. Dutingo ti ala ayeke tâ nde mingi na ti awakua ti Jéhovah. Atâa kodoro ti e, ngobo ti sarango ye ti e wala mara ti e ayeke nyen, e yeke voro Nzapa so e hinga iri ti lo. Lo yeke pëpe mbeni nzapa so lo yeke ota na yâ tere oko na so zo ahinga li ti lo na lo pëpe (Deutéronome 6:4; Psaume 83:19; Marc 12:29). E hinga nga so a ga nduru awe ti leke kota tënë so andu droit ti Nzapa ti komande dunia mobimba; e hinga nga so tongana e duti be-ta-zo na Nzapa, tënë ti droit ti lo so abâ e oko oko kue. E hinga awe tâ tënë na ndo ti azo so akui na e yeke pëpe na mbeto ti mbeni Nzapa so a tene lo yeke sara sana na azo na lê ti wâ ti enfer wala lo yeke tokua ala na purgatoire.—Zo-ti-fa-tene 9:5, 10.
5 Na ndo ni, a nzere na e mingi ti hinga so e bâ gigi pëpe gi tongaso na lege ti mbeni nyama, me a yeke Nzapa si asara e na image ti lo (Genèse 1:26; Malachie 2:10). Wasungo psaume ahe bia so na Nzapa, lo tene: “Mbi mû merci na Mo, teti lege so Mo sara mbi ayeke ye ti dongo bê na ye ti kpene. Kusala ti Mo ayeke ye ti kpene, na âme ti mbi ahinga ye so biani.”—Psaume 139:14.
6, 7. Aye wa mo wala ambeni zo so mo hinga ala agbian na yâ fini ti ala na so mo bâ ni tongana mbeni deba nzoni?
6 E sigigi awe na gbe ti asarango ye so ayeke sara sioni na e. Andokua ti asango ayeke gboto mê mingi na ndo sioni ti peko ti nyongo manga, nyongo sämba ahon ndo ni nga na bungbingo koli na wali kirikiri. Mingi ni, azo ayeke mä agbotongo mê so pëpe. Ye oko, ye nyen ayeke si na ngoi so mbeni zo ti nzoni bê amanda so Nzapa ake mara ti aye tongaso nga bê ti lo ayeke so mingi na tere ti azo so ayeke sara ni? Hio, zo ni ayeke zia lege ti asioni sarango ye so (Esaïe 63:10; 1 aCorinthien 6:9, 10; 2 aCorinthien 7:1; aEphésien 4:30). Atâa so lo zia lege ti aye ni so kozoni kue ti nzere na lê ti Jéhovah Nzapa, lo nga kue lo yeke bâ nzoni mingi na pekoni: lo yeke na nzoni seni nga na siriri ti bê mingi ahon ti kozo.
7 A yeke tâ ngangu na azo mingi ti zia lege ti asarango ye so ayeke sioni. Ye oko, ngu oko oko azo saki mingi ayeke zia lege ni. Ala yeke mû tere ti ala na Jéhovah na a batize ala na yâ ti ngu. Na sarango tongaso, ala fa na lê ti azo so ala zia lege ti aye so Nzapa ake ni so awe. Ye so ayeke mû ngangu na e kue. A kiri a kpengba desizion ti e ti ngbâ lakue ti ke aye so ague na e ti ga ngbâa ti siokpari nga na aye so asara sioni na e.
8. Wango wa ti Bible asara si sewa aduti na ngia?
8 Sewa ti e ayeke na ngia. Na yâ ti akodoro mingi, dutingo ti asewa ayeke nzoni pëpe. Amariage mingi ahunzi na kengo tere, na fani mingi amolenge ayeke ngbâ na kä ti pekoni na bê ti ala. Na yâ ti ambeni kodoro ti Poto, tongana a mû asewa 100, asewa 20 ayeke ti so babâ wala mama gi lo oko si ayeke bata amolenge ni. Na ndo tënë ti sewa, tongana nyen Jéhovah amû maboko na e ti tambela na lege ti be-biani? E hunda na mo ti diko mbeti ti aEphésien 5:22–6:4, na bâ pendere wango so Mbeti ti Nzapa amû na akoli, awali nga na amolenge. Ti sara ye alingbi na ye so a tene na yâ ti aversê so nga na ambeni versê nde ayeke kpengba biani songo ti koli na wali ti lo, a yeke mû maboko na ababâ na mama ti bata amolenge na lege ni nga a yeke sara si sewa aduti na ngia. So ayeke mbeni ye ti nzoni so amû na e ngia mingi pëpe?
9, 10. Tongana nyen bango ndo ti e na ndo gigi ti kekereke ayeke nde na ti azo ti sese so?
9 E yeke tâ na beku so akpale ti sese so aga nduru ti hunzi awe. Atâa kode so senda-ye asigigi na ni nga na ngangu so ambeni kota zo ti kodoro ayeke sara na bê ti ala kue, ade a leke pëpe akota kpale ti ngoi ti e. Ade ti ninga mingi pëpe, Pakara Klaus Schwab, so asigigi na Bungbi so abâ lege ti kpale ti konomi ti dunia, atene: “Wungo ti akpale ti dunia so angbâ gi ti gue na li ni, me ngoi ti leke na ni ayeke mingi pëpe.” Lo sara tënë ti “akpale so andu amara kue tongana tënë ti awabingo kpale so a iri ala aterroriste, bubango ti aye so angoro zo nga na tënë ti nginza so gere ni aluti nzoni pëpe.” Ti hunzi tënë ti lo, Schwab atene: “Ti ndembe so, azo ayeke na bezoin ti sara kua maboko na maboko nga ti londo hio ti sara ambeni kpengba ye ti leke akpale so dunia ayeke wara.” Atâa so angu ayeke hon, a bâ so beku ti tene gigi ti azo aga nzoni ayeke dä pëpe.
10 A yeke tâ ye ti ngia mingi ti hinga so Jéhovah aleke awe mbeni ye so alingbi ti kaï akpale kue ti azo; ye ni ayeke Royaume ti Nzapa so Messie ayeke Gbia ni. Na lege ti Royaume so, fade tâ Nzapa ayeke “sara si bira awe” nga lo yeke sara si “siriri ayeke mingi”. (Psaume 46:10; 72:7). Fade Jésus Christ, Gbia so a sa yingo na ndo ti lo, ‘asö zo so ye amanke lo mingi, zo ti vundu na wanzinga, nga lo ton âme ti ala na yâ ye ti ngangu na sioye’. (Psaume 72:12-14). Na gbe ti Royaume ni, fade kpale ti kobe ayeke duti dä pëpe (Psaume 72:16). “Fade [Jéhovah ambô] ngule kue na lê ti [e], na kui ayeke mbeni pëpe. Vundu, wala toto, wala sana, ayeke mbeni pëpe teti kozo ye ni ahon awe.” (Apocalypse 21:4). Royaume ni ato nda ti komande na yayu awe nga na yâ ti kete ngoi lo yeke sara ye ti leke akpale kue na ndo sese.—Daniel 2:44; Apocalypse 11:15.
11, 12. (a) Sarango ngia ayeke ga na zo tâ ngia so ayeke ti lakue lakue? Fa nda ni. (b) Nyen la ayeke ga na tâ ngia na zo?
11 E hinga ye so ayeke ga na tâ ngia na zo. Nyen la ayeke ga na tâ ngia na zo? Mbeni wandara so amanda ye na ndo sarango ye ti zo atene so aye ota la ayeke sara si zo aduti na tâ ngia: aye ni ayeke sarango ngia, mungo tere ti mo ti sara mbeni ye (na tapande, kua wala bango lege ti sewa) nga sarango aye teti nzoni ti azo. Na popo ti aye ota so, lo fa sarango ngia tongana ye so ayeke nga kota ye pëpe, na lo tene: “A yeke nzoni a fa tënë so na azo ngbanga ti so fini ti mingi ti ala angoro gi na tere ti sarango ngia.” Bible atene ti lo nyen na ndo tënë ti sarango ngia?
12 Salomon, gbia ti Israël ti giriri, atene: “Mbi tene na bê ti mbi, Ga, mbi tara mo na lege ti ngia, tongaso mo sara ngia. Bâ, ye so kue ayeke senge senge nga. Mbi tene, Hengo ngia ayeke ye ti buba, na ngia asara nyen?” (Zo-ti-fa-tene 2:1, 2). Ti Mbeti ti Nzapa, ngia so zo ayeke wara na peko ti sarango ngia ayeke gi teti kete ngoi. Ka ti so a tene zo ayeke wara tâ ngia na lege ti mungo tere ti lo ti sara kua ayeke tongana nyen? E yeke na mbeni pendere kusala so e lingbi ti bi tere ti e kue dä ti sara ni: a yeke fango tënë ti Royaume nga na sarango adisciple (Matthieu 24:14; 28:19, 20). Na ngoi so e yeke fa na azo tënë so amû salut na so a fa nda ni na yâ ti Bible, e yeke sara mbeni kua so na pekoni e mveni nga na azo so amä e alingbi ti sö kuâ (1 Timothée 4:16). E so e yeke “afon Nzapa na kusala”, e bâ so “ngia ayeke na zo so amû ye, ahon ngia ti lo so akamata ye.” (1 aCorinthien 3:9; Kusala 20:35). Kusala so asara si gigi ti e aga nzoni nga amû lege na Wasarango ye ti kiri tënë na Satan Zabolo so ayeke gi yanga ti lo (aProverbe 27:11). Biani, Jéhovah afa na e so batango tënë ti lo ayeke ga na e tâ ngia so ayeke ti lakue lakue.—1 Timothée 4:8.
13. (a) Tongana nyen Ekole ti Kusala ti aChrétien ayeke mbeni nzoni ye so e lingbi ti duti na ngia ngbanga ni? (b) Tongana nyen mo wara nzoni na lege ti Ekole ti Kusala ti aChrétien?
13 E yeke na mbeni kpengba kapa ti mandango ye so ayeke sara nzoni na e mingi. Gerhard ayeke ancien na yâ ti mbeni kongregation ti aTémoin ti Jéhovah. Ti fa aye so asi na lo na ngoi so lo de maseka, lo tene: “Na tango so mbi de lani maseka, mbi yeke na kota kpale ti sarango tënë. Tongana mbeto asara mbi, mbi yeke sara tënë nzoni pëpe na mbi yeke to nda ti tene guguma. Mbi bâ tere ti mbi so mbi ngbâ na peko na mbi yeke na vundu. Babâ na mama ti mbi azia mbi lani na mbeni ekole so ayeke fa kode ti sarango tënë, me ye ni so amû maboko na mbi pëpe. Na lege ti mitele, mbi yeke senge, me kpale ni ayeke na yâ ti li ti mbi. Ye oko, mbeni pendere ye ayeke dä so Jéhovah aleke ni: Ekole ti Kusala ti aChrétien. Mungo mbage ti mbi na ekole so amû na mbi ngangu. Mbi sara kue ti sara ye alingbi na aye so mbi manda. Na mbi wara nzoni dä mingi! Lê ti atënë ti mbi avuru, vundu ayeke sara mbi mbeni pëpe na mbi yeke fa tënë na mbeto pëpe ahon ti kozo. Fadeso, mbi yeke mû même adiskur. Mbi kiri singila mingi na Jéhovah so asara si gigi ti mbi aga nzoni na lege ti ekole so.” Lege so Jéhovah ayeke fa ye na e ti sara na kusala ti lo ayeke mbeni ye so e lingbi ti duti na ngia ngbanga ni.
14, 15. Na yâ ti akpale, maboko wa ayeke dä lakue? Fa mbeni tapande ni.
14 E mveni e lë songo na Jéhovah nga sewa ti aita na ndo sese kue so ayeke beoko ayeke mû maboko na e. Katrin, so lo yeke na kodoro ti Zamani, ayeke lani na vundu mingi ti mä aye so asi na peko ti so sese na Asie ti mbongo ayengi ngangu si kota ngu asuku na abuba lani aye mingi. Molenge ti lo ti wali ague lani na Thaïlande tongana kpale so asi. Lango oko na ambeni ngbonga na ndo ni, mama so ahinga pëpe wala molenge ti lo ti wali ayeke senge wala lo yeke na popo ti azo so awara kä wala akui, so wungo ti ala ayeke gue gi na li ni lani. Bê ti Katrin adë tongana a pika singa na lo ti tene na lo so molenge ti lo ayeke senge.
15 Maboko wa Katrin awara lani na yâ ti angoi ti gingo bê so? Lo tene: “Mbi mû mingi ti angoi so kue ti sambela Jéhovah. Lege mingi, mbi bâ tongana nyen sambelango Jéhovah amû na mbi ngangu nga na siriri ti bê mingi. Na ndo ni, aita ti mbi ti yingo so ayeke na ndoye aga abâ mbi na amû maboko na mbi.” (aPhilippien 4:6, 7). So lo sambela Jéhovah nga so aita ti lo ti yingo so andoye lo adë bê ti lo asara nzoni na lo. Tongana fade a yeke ni pëpe, ka dutingo ti Katrin ayeke duti sioni mingi. Kpengba songo so e yeke na ni na Jéhovah, na Molenge ti lo nga na sewa ti aChrétien ayeke mbeni ye ti nzoni so mara ni ayeke dä pëpe, a yeke ye ti ngere ngangu na a lingbi e zia ni pëpe.
16. Mû mbeni tapande so afa atene beku ti londongo ti akuâ ayeke mbeni kpengba ye.
16 E yeke na beku ti kiri ti bâ tere na afami ti e so akui (Jean 5:28, 29). Mbeni maseka-koli so iri ti lo ayeke Matthias akono na yâ ti mbeni sewa ti aTémoin ti Jéhovah. Ye oko, teti so lo bâ na nene ni pëpe aye ti nzoni so ayeke na yâ ti bungbi ni, lo gue yongoro na ni na ngoi so lo kono. Laso, lo tene: “Mbi na babâ ti mbi e sara tâ nzoni lisoro lâ oko pëpe. Teti angu mingi, mbi na lo e papa fani mingi. Atâa so kue, lo ye si gigi ti mbi aga nzoni. Lo ye mbi lani mingi, me na ngoi ni so, mbi hinga ti mbi tongaso pëpe. Na ngu 1996, mbeni ngangu kobela abi lo; mbi duti na tere ti lo, mbi gbu maboko ti lo na mbi toto ngangu; mbi tene na lo so mbi yeke na vundu mingi ngbanga ti aye kue so mbi sara lani, nga mbi tene na lo so mbi ye lo mingi. Me na yâ dutingo ti lo so, lo mä mbi pëpe, na kete na pekoni lo kui. Tongana mbi wara ande lege ti tingbi na babâ ti mbi na londongo ti akuâ, e yeke kiri ti lë nzoni songo na popo ti e. Na lo yeke duti ande na ngia mingi ti mä so mbi yeke ancien fadeso nga mbi na wali ti mbi e yeke apionnier.” Beku ti londongo ti akuâ ayeke tâ mbeni ye ti nzoni mingi teti e.
“Lo zia vundu dä pëpe”
17. Ti gbu li na ndo aye ti nzoni so Jéhovah asara alingbi ti sara nyen na e?
17 Jésus Christ atene tënë so na ndo Babâ ti lo, lo tene: “Lo sara si lâ ti Lo asu na ndo azo ti sioni na azo ti nzoni, na Lo sara si ngu apika na ndo azo ti mbilimbili na azo ti kirikiri.” (Matthieu 5:45). Tongana Jéhovah Nzapa ayeke sara nzoni même na azo ti kirikiri nga na azo ti sioni, lo yeke sara ni mingi ahon so na ala so atambela na lege ti be-biani. Psaume 84:12 atene: “Ala so atambela mbilimbili, [Jéhovah agbanzi] ye oko ti nzoni na ala pëpe.” Tongana e gbu li na ndo lege so lo yeke bi bê mingi na azo so aye lo, bê ti e asi singo na ngia nga na tënë ti singila.
18. (a) Na lege wa Jéhovah ayeke zia vundu na tere ti deba nzoni ti lo pëpe? (b) Ngbanga ti nyen awakua ti Nzapa mingi so ayeke be-ta-zo ayeke bâ pasi?
18 “Tënë nzoni ti L’Eternel” wala deba nzoni ti lo ayeke ye so asara si awakua ti lo aduti nzoni na lege ti yingo. Na lo dë bê ti e so “Lo zia vundu dä pëpe.” (aProverbe 10:22). Tongaso, ngbanga ti nyen abe-ta-zo ti Nzapa ayeke wara atara mingi so ayeke sara ala sana nga na pasi? Akpale ayeke si na e ngbanga ti akota nda ti tënë ota: Kozoni, e yeke na bibe ti e so adengi mingi na mbage ti siokpari (Genèse 6:5; 8:21; Jacques 1:14, 15); use ni, e yeke na Satan na ayingo sioni ti lo (aEphésien 6:11, 12); ota ni, e yeke na sioni sese so (Jean 15:19). Atâa so Jéhovah azia lege na aye ti sioni ti si na e, aye ti sioni ni so alondo na lo pëpe. Teti biani “matabisi kue ti nzoni na matabisi kue so alingbi kue alondo na nduzu azu, a londo na tïtî Babâ ti lumière”. (Jacques 1:17). Adeba nzoni ti Jéhovah ayeke ga na vundu na zo pëpe.
19. Nyen la ayeke ku azo so angbâ ti tambela na be-biani?
19 Ti wara aye ti nzoni na lege ti yingo a hunda ti ga nduru na Nzapa lakue. Na ngoi so e yeke lë kpengba songo na lo, e yeke ‘leke nzo gere teti lâ ni so ayeke ga, si e lingbi gbu fini so ayeke tâ fini biani’, so ti tene fini ti lakue lakue (1 Timothée 6:12, 17-19). Na yâ ti fini sese ti Nzapa, e yeke wara ande amosoro na lege ti yingo nga na aye ti nzoni na lege ti mitele. Tâ fini ni ayeke duti ande ye so ala kue so ‘amä yanga ti Jéhovah’ ayeke wara ni (Deutéronome 28:2). Na bê kue, zia e ngbâ ti tambela na be-biani nga na ngia.
Mo manda nyen?
• Ngbanga ti nyen a yeke lege ti ndara pëpe ti pensé ahon ndo ni na ndo gigi ti kekereke?
• Aye ti nzoni wa e yeke wara laso?
• Ngbanga ti nyen awakua be-ta-zo ti Nzapa ayeke bâ pasi?