Zingongo akuâ ayeke tâ ye na lê ti mo?

“Mbi ku londongo ti awakinda.”​—KUSALA 24:15.

1. Ngbanga ti nyen azo abâ so zo alingbi ti kpe kuâ pëpe?

NA NGU 1789, Benjamin Franklin, mbeni kota zo ti poroso ti Amerika atene mbeni tënë so apika bê ti azo mingi, lo tene: “Na yâ ti sese so, gi aye use ayeke si na azo kue: kuâ nga na futango lampo”. Ye oko, azo mingi ayeke sara ambeni ye si ala futa lampo ti ala pëpe wala ala futa ni kue pëpe. Kui ayeke ye so zo alingbi ti kpe ni pëpe. Tongana a mû maboko na e pëpe, zo oko na popo ti e alingbi pëpe ti kpe kuâ. Kuâ ayeke mû peko ti e kue. Shéol, wala dû ti kuâ so ayeke si pëpe ayeke mene azo ti e (aProverbe 27:20). Me, zia e bâ mbeni tënë ti dengo bê.

2, 3. (a) Azo mingi apensé so zo alingbi ti kpe kuâ pëpe. Me ye wa afa so zo alingbi ti kpe kuâ senge? (b) E yeke bâ ande nyen na yâ ti article so?

² Mbeti ti Nzapa afa so fade a yeke zingo ande akuâ, wala a yeke kiri na ala na fini. A yeke pëpe gi mbeni senge tënë ti bango li, na mbeni ngangu na yâ ti dunia so ti kanga lege ande na Jéhovah ti sara si beku so aga tâ tënë ayeke dä pëpe. Azo mingi ahinga tënë ti beku so pëpe, me laso ambeni zo alingbi ti kpe kuâ. Ndali ti nyen? A yeke ndali ti so “azo mingi so asi singo,” so zo alingbi ti diko ala pëpe ayeke sö ande kuâ na yâ ti “kota ye ti vundu” so ayeke nduru ti si (Apocalypse 7:9, 10, 14). Na peko ti ye so, ala yeke na beku ti ngbâ na fini teti lakue lakue. Tongaso, ala lingbi ti kpe kuâ senge. Na ndo ni, ‘fade Nzapa alungula kui.’​—1 aCorinthien 15:26.

³ A lingbi e hinga biani so fade a yeke zingo ande akuâ, tongana ti so Paul ahinga ni na lo tene: “Mbi ku londongo ti awakinda kue, azo ti mbilimbili, na azo ti kirikiri.” (Kusala 24:15). Zia e bâ ahundango tënë ota so andu zingongo akuâ. Kozoni kue, ye wa afa so beku so ayeke ga ande tâ ye? Use ni, na lege wa beku ti zingongo akuâ alingbi ti dë bê ti mo? Ota ni, na lege wa beku so alingbi ti ndu aye so mo yeke sara laso?

Zingongo akuâ ayeke tâ ye biani

4. Tongana nyen zingongo akuâ ayeke mbeni kota ye na yâ ye so Jéhovah aleke ti sara?

⁴ Aye mingi afa so zingongo akuâ ayeke tâ ye biani. Kozoni kue, a yeke mbeni kota ye na yâ ye so Jéhovah aleke ti sara. Girisa pëpe so a yeke Satan la apusu azo ti sara siokpari, na siokpari asara si azo akui. A yeke ndali ni la si Jésus atene na ndo ti Satan, lo tene: “Lo yeke wafango zo giriri kozoni.” (Jean 8:44). Me, Jéhovah amû zendo so “wali” ti lo, wala bungbi ti lo so ayeke na yayu, ayeke dü mbeni “hale” so ayeke neka li ti “ngbo ti giriri”, so ti tene lo yeke futi Satan (Genèse 3:1-6, 15; Apocalypse 12:9, 10; 20:10). Tongana, yeke yeke, Jéhovah afa ye so lo leke ti sara so andu Hale ni so ayeke Messie, a sigigi polele so Hale so ayeke sara ye mingi ahon gi ti futi Satan. Mbeti ti Nzapa atene: “A yeke teti so si Molenge Ti Nzapa aga ti futi kusala ti zabolo.” (1 Jean 3:8). Mbeni kota kusala ti Satan so Jéhovah aleke ti futi ni na lege ti Jésus Christ ayeke kuâ so siokopari ti Adam aga na ni na ndo ti e. Na ndo ti tënë so, fini ti Jésus so lo mû ti zi e nga na zingongo akuâ ayeke akota ye mingi.​—Kusala 2:22-24; aRomain 6:23.

5. Ngbanga ti nyen zingongo akuâ ayeke mû gonda na iri ti Jéhovah?

⁵ Jéhovah aleke na bê ti lo ti mû gonda na iri ti lo so ayeke nzoni-kue. Satan abi zonga na ndo iri ti Nzapa nga lo sara si amvene amû ndo. Lo tene mvene lo tene tongana Adam na Eve ate lë ti keke so Nzapa ake na ala ti te ni, ala yeke “kui biani pëpe”. (Genèse 2:16, 17; 3:4). Ngbene ye na ngoi ni so, Satan asara si amara ti tënë ti mvene tongaso amû ndo, na tapande fango ye ti wataka so atene âme ti zo ayeke ngbâ na fini na peko ti kuâ ti lo. Ye oko, na lege ti zingongo akuâ, Jéhovah ayeke sigigi ande na nda ti amvene so kue. Lo yeke fa teti biaku biaku so gi lo oko alingbi ti bata zo na fini nga ti kiri na zo na fini.

6, 7. Atënë ti bê ti Jéhovah na ndo zingongo akuâ ayeke tongana nyen? E hinga atënë ti bê ti lo tongana nyen?

⁶ Jéhovah ayeke na kota nzara ti zingo akuâ. Bible afâ polele bibe ti Jéhovah na ndo tënë so. Na tapande, bâ atënë so Nzapa apusu Job so ayeke be-ta-zo ti tene: “Tongana zo akui, fade lo kiri na fini mbeni? Na lâ ti kusala ti mbi kue, fade mbi ku juska lâ ti gbian mbi aga. Fade Mo iri ndo, na mbi kiri tënë na Mo; bê ti Mo aye kusala ti tïtî Mo.” (Job 14:14, 15). Atënë so aye ti tene nyen?

⁷ Job ahinga so, na peko ti kuâ ti lo, lo yeke ngbâ na yâ ti dû ti kuâ teti mbeni ngoi. Lo bâ ngoi ni so tongana “lâ ti kusala” ti lo, wala mbeni ngoi so a lingbi lo ku juska a zingo lo. Na Job, zingongo akuâ ayeke tâ ye biani. Lo hinga so a yeke zingo ande lo biani na kuâ. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so lo hinga atënë ti bê ti Jéhovah. Jéhovah “aye” mingi ti bâ wakua ti lo so ayeke be-ta-zo akiri na fini. Biani, Nzapa ayeke na kota nzara ti kiri na azo kue so ayeke mbilimbili na fini. Jéhovah ayeke mû nga lege na ambeni zo ti wara fini ti lakue lakue na yâ Paradis na ndo sese (Luc 23:43; Jean 5:28, 29). Teti so Nzapa aleke na bê ti lo ti sara tongaso, zo wa alingbi ti kanga lege na lo?

8. Na lege wa Jéhovah ‘asara si tënë’ ti beku ti e ti kekereke “ayeke biani” tâ tënë?

⁸ So a zingo Jésus na kuâ, e hinga so beku ti e ti kekereke ayeke tâ ye biani. Tongana Paul ayeke fa tënë na gbele gbâ ti azo na Athènes, lo tene: ‘Nzapa adiko lâ ni so fade Lo fâ ngbanga ti sese so mbilimbili na lege ti Zo so Lo iri Lo na gigi; Lo sara si azo kue alingbi hinga tënë so ayeke biani teti Lo yä Lo na popo ti awakinda.’ (Kusala 17:31). Ambeni zo so ayeke mä lani Paul ahe lo tongana lo sara tënë ti zingongo akuâ. Ye oko, mbeni kete wungo ti ala amä na bê. Peut-être, ti hinga so beku so ayeke tâ ye biani agboto lê ti ala. Na ngoi so Jéhovah azingo Jésus na kuâ, lo sara miracle so ahon atanga ni kue. Lo zingo Molenge ti lo na kuâ na lo kiri lo na fini tongana mbeni ngangu créature ti yingo (1 Pierre 3:18). Jésus so a zingo lo na kuâ ayeke na kota ndo mingi ahon ti so lo yeke lani na ni na yayu kozo ti ga na sese. Teti so Jésus alingbi ti kui pëpe na lo yeke use zo na peko ti Jéhovah, lo lingbi fadeso ti sara akota kusala so Babâ ti lo amû na lo ti sara. Jésus ayeke zo so Jéhovah ayeke sara kusala na lo ti zingo tanga ti azo so ayeke wara fini na yayu wala na ndo ti sese. Jésus lo wani atene: “Mbi yeke Londongo ti awakinda, na Mbi yeke Fini.” (Jean 5:25; 11:25). Na lege ti zingongo Molenge ti lo, Jéhovah afa so azo kue so ayeke sara na lo be-ta-zo ayeke na oko beku so.

9. Na lege wa tënë so a sû na yâ ti Bible afa so zingongo akuâ ayeke tâ ye?

⁹ Azo abâ na lê ti ala zingongo akuâ, nga a sû tënë ni na yâ ti Mbeti ti Nzapa. Na yâ ti Bible, mo yeke wara anzene nzene tënë na ndo ti zingongo azo miombe na kuâ so akiri na fini na ndo sese. A sara amiracle so na hondengo ni pëpe. Fani mingi, a sara ni na gbele azo. Jésus azingo Lazare, so akui a sara lango osio awe, na gbele gbâ ti azo so ayeke toto kuâ ti lo so mo yeke wara na popo ni azo ti yâ ti sewa ti lo, akamarade ti lo nga na avoizin. Miracle so afa polele so a yeke Nzapa la atokua Jésus, na a sara si awato ti Jésus ake lâ oko pëpe so lo sara ni. Nde na so, ala leke na bê ti ala ti fâ gi Jésus pëpe me Lazare nga (Jean 11:17-44, 53; 12:9-11). Biani, e lingbi ti hinga na bê ti e kue so a yeke zingo ande biani akuâ. Nzapa asara si a sû na yâ ti Bible tënë ti azo so a zingo ala kozo awe ti dë bê ti e na ti sara si mabe ti e akpengba.

Beku ti zingongo akuâ adë bê ti e

10. Ye wa ayeke mû maboko na e ti wara dengo bê na lege ti atondo ti zingongo akuâ so Bible afa?

¹⁰ Mo yeke na bezoin ti tene a dë bê ti mo ndali ti so mo bâ so fini ti mo ayeke na yâ ti kpale? Mo lingbi ti wara tâ dengo bê na lege ti atondo ti zingongo akuâ so ayeke na yâ ti Bible. Ti diko atondo tongaso, ti gbu li na ndo ni nga ti bâ na li ti mo tongana nyen ye ni asi lani asara si beku ti zingongo akuâ aga tâ ye na lê ti mo (aRomain 15:4). A yeke gi asenge tënë ti tere pëpe. A yeke aye so asi na azo so ayeke tongana e, so ayeke na fini na mbeni mbilimbili ngoi nga na mbeni mbilimbili ndo. Zia e mû kete ngoi ti bâ mbeni tapande ni oko: kozo zingongo kuâ so Bible asara tënë ni.

11, 12. (a) Ye ti vundu wa asi na womua ti Sarepta? Na lo sara ye kozoni tongana nyen? (b) Fa ye so Jéhovah amû ngangu na prophète Elie ti sara ngbanga ti womua ni.

¹¹ Tara ti bâ tongana nyen ye so asi. Prophète Elie ayeke lango tongana gene na da-nduzu ti womua ti Sarepta teti ambeni yenga. A yeke mbeni ngoi ti vundu. Kota buru amû ndo na kodoro ni, na a sara si nzara atï. Azo mingi ayeke kui lani. Na lege ti prophète Elie, Jéhovah asara kozoni awe mbeni miracle so angbâ a ninga, ti futa mabe ti womua so ayeke na tâ be-ti-molenge. Womua ni na molenge ti lo ti koli ayeke lani nduru ti kui nzara ndali ti so tanga ti kobe ti ala angbâ gi kete. Me, Nzapa amû ngangu na Elie ti sara miracle si womua ni angbâ lakue ti wara farine nga na mafuta. Ye oko, mbeni ye ti vundu asi na womua ni fadeso. Hio tongaso, molenge ti lo atï kobela, na kete na pekoni, lo kaï ti hu. Womua so ayeke biani na vundu! A yeke biani ngangu mingi ti bâ so koli ti lo so akui awe alingbi pëpe ti kpengba lo na ti mû maboko na lo. Me fadeso, oko molenge ti lo akui. Teti so vundu ahon ndo ti lo, lo tene même so a yeke faute ti Elie nga na ti Nzapa ti lo Jéhovah! Fade prophète ni asara nyen?

¹² Elie asuku pëpe na womua so ndali ti so lo sara tënë so ayeke na lege ni pëpe. Nde na so, Elie atene: “Mo mû na mbi molenge ti mo.” Na pekoni so lo mû molenge ni na lo, na lo gue na lo na da-nduzu, Elie asambela fani mingi ti tene molenge ni akiri na fini. Na nda ni, Jéhovah asara ye! Tara ti bâ ngia so Elie awara tongana lo bâ so molenge ni akiri ahu. Molenge ni azi lê ti lo, na a fa so lo yeke nzoni. Elie aga na molenge ni na mama ti lo, na lo tene: “Bâ, molenge ti mo ayeke na fini!” Zo alingbi pëpe ti fa ngia so womua ni ayeke na ni. Lo tene: “Fadeso mbi hinga mo yeke zo ti Nzapa, na mbi hinga tënë ti L’Eternel so ayeke na yanga ti mo ayeke tâ tënë.” (1 aGbia 17:8-24). Mabe so womua ni ayeke na ni na mbage ti Jéhovah nga na zo so asara kusala na iri ti lo akiri akpengba ahon ti kozo.

13. Ngbanga ti nyen tondo na ndo Elie so azingo molenge ti womua na kuâ adë bê ti e laso?

¹³ Ti gbu li na ndo ti atondo tongaso ayeke sara biani si bê ti mo adë. A yeke polele so Jéhovah ayeke na ngangu ti futi wato ti e so ayeke kui. Tara ti gbu li ti mo na ndo ngoi so azo saki mingi mingi ayeke duti ande na mara ti ngia ti womua so tongana a zingo akuâ ti wara fini na ndo sese. Fade ngia ayeke duti nga ande mingi na yayu na ngoi so, na ngia, Jéhovah ayeke mû yanga na Molenge ti lo ti zingo azo na ndo ti sese kue (Jean 5:28, 29). Mbeni zo so mo ndoye lo akui? So tâ pendere ye ti hinga so Jéhovah alingbi ti kiri na azo so akui na fini, nga lo yeke sara ande ni!

Beku ti mo nga na fini ti mo laso

14. Na lege wa beku ti zingongo akuâ alingbi ti ndu fini ti mo?

¹⁴ Na lege wa beku ti zingongo akuâ alingbi ti ndu lege so mo yeke duti na fini laso? Mo lingbi ti wara ngangu na lege ti beku so tongana mo tingbi na aye ti ngangu, akpale, sarango ngangu wala tongana fini ti mo ayeke na yâ ti kpale. Satan aye si mbeto ti tene mo kui asara mo mingi, na tongaso mo yeke nduru ti yeda ti zia lege ti be-biani ti mo ndali ti mbeni senge zendo ti batango mo na fini. Girisa pëpe so Satan atene na Jéhovah, lo tene: “Fade zo amû ye ti lo kue ti bata fini ti lo.” (Job 2:4). Na tenengo tongaso, Satan aye ti buba iri ti e kue, na tënë so abâ mo nga. A yeke tâ tënë so mo yeke zia ti sara na Nzapa tongana fini ti mo ayeke na yâ ti kpale? Na lege ti gbungo li na ndo beku ti zingongo akuâ, mo lingbi ti leke na bê ti mo ti ngbâ lakue ti sara ye so bê ti Babâ ti mo ti yayu aye.

15. Na lege wa tënë so Jésus atene na Matthieu 10:28 alingbi ti dë bê ti e tongana fini ti e ayeke na yâ ti kpale?

¹⁵ Jésus atene: “I zia mbeto ti ala asara i pëpe, ala so afâ tere ti zo me ala lingbi fâ âme pëpe; me i kpe mbeto ti Lo so alingbi futi âme na tere kue na ndo-ti-wa [“Géhenne,” MN ].” (Matthieu 10:28). E yeke na bezoin pëpe ti sara mbeto ti Satan na azo ti lo. A yeke tâ tënë so ambeni ayeke na ngangu ti sara sioni na e, même ti fâ e. Ye oko, atâa kota ye ti sioni wa ala lingbi ti sara, ye so ala sara ayeke gi teti kete ngoi. Jéhovah alingbi ti zi aye ti sioni kue so a sara na awakua ti lo, na même ti zingo ala na kuâ; nga lo yeke sara ande aye so kue. Jéhovah oko alingbi biani ti tene e kpe mbeto ti lo na e yekia lo mingi. Gi lo oko ayeke na ngangu ti zi fini ti zo nga na beku so zo ayeke na ni ti duti na fini mbeni lâ, na lege ti futingo tere ti zo ni nga na âme ti lo na yâ ti Géhenne. Ye ti nzoni ni ayeke so Jéhovah aye pëpe ti tene mara ti ye tongaso asi na e (2 Pierre 3:9). Na lege ti beku ti zingongo akuâ, e awakua ti Nzapa e hinga na bê kue so a yeke bata e. Tongana e ngbâ lakue be-ta-zo na Jéhovah, e yeke na beku ti fini ti lakue lakue. Na mbeni ye ayeke dä pëpe so Satan wala azo ti lo alingbi ti sara ti buba beku ti e so.​—Psaume 118:6; aHébreu 13:6.

16. Na lege wa bango ndo ti e ayeke sara ngangu na ndo ye so e zia na kozo ndo na yâ fini ti e?

¹⁶ Tongana beku ti zingongo akuâ ayeke tâ ye na lê ti e, a yeke sara ngangu na ndo bango ndo ti e na ndo fini. E yeke bâ so “tongana e duti na fini, wala tongana e kui, e yeke” ti Jéhovah (aRomain 14:7, 8). Tongaso, na ngoi so e yeke soro aye ti zia na kozo ndo na yâ fini ti e, e yeke sara ye alingbi na wango ti Paul, so lo tene: “I tambela na lege ti sese so pëpe, me i changé lege ti i na lege ti bibe ti fini, si i lingbi hinga ye so Nzapa aye, ye so ayeke nzoni, ye so alingbi na lê ti Lo, na ye so alingbi kue.” (aRomain 12:2). Azo mingi ayeke sara ye na loro ti wara aye so bê ti ala aye, ti wara akota ye so ala yeke gi nga ti sara aye so aga na li ti ala. Ndali ti so ala bâ so gigi ti zo aninga pëpe, ala yeke nduru ti sara ye kue ti wara nzerengo tere dä. Na même tongana ala yeke voro Nzapa, ala yeke sara pëpe “ye so alingbi na lê ti Lo, na ye so alingbi kue.”

17, 18. (a) Na lege wa Mbeti ti Nzapa ayeda so gigi ti zo aninga mingi pëpe? Me, nyen la Nzapa aye ti tene e wara ni? (b) Ye wa apusu e ti gonda Jéhovah lâ oko oko?

¹⁷ A yeke tâ tënë so gigi ti zo aninga mingi pëpe. “Teti a hon fade fade, na e huru e hon ti e”, peut-être na ngu 70 wala 80 tongaso (Psaume 90:10). Azo abâ gigi na ala kui, legeoko tongana mbeni fini pere, tongana mbeni gbede wala tongana mbeni pupu so zo ahu ni (Psaume 103:15; 144:3, 4). Me Nzapa aleke pëpe ti tene zo amû ngoi kete ti kono, ti wara ndara nga ti manda ambeni ye; na pekoni lo woko nga na nda ni lo tï kobela na lo kui. Jéhovah aleke zo na nzara ti ngbâ na fini teti lakue lakue. Bible atene: “Lo zia ye ti lakue lakue na bê ti azo.” (Zo-ti-fa-tene 3:11). Nzapa ayeke zo ti sioni ti sara zo na nzara ti duti na fini teti lakue lakue na ti mû lege na lo pëpe ti kaï nzara so? Biani, a yeke tongaso pëpe ndali ti so “Nzapa ayeke Ndoye.” (1 Jean 4:8). Na lege ti zingongo akuâ, lo yeke mû lege ande na azo so akui awe ti wara fini ti lakue lakue.

¹⁸ Na lege ti beku ti zingongo akuâ, e lingbi ti duti nzoni kekereke. E yeke pëpe na bezoin ti sara ye hio hio ti gi ti maï fadeso akode ti e kue. E yeke pëpe na bezoin ti sara ye “ahon ndo ni” na aye ti sese so, so ayeke hon hongo (1 aCorinthien 7:29-31; 1 Jean 2:17). Nde na azo so ayeke na tâ beku pëpe, e yeke na pendere matabisi so: E hinga so tongana e ngbâ be-ta-zo na Jéhovah Nzapa, e yeke gonda lo teti lakue lakue nga e yeke duti na ngia teti lakue lakue. Tongaso, zia e gonda Jéhovah lâ oko oko, lo so asara si beku ti zingongo akuâ aga tâ ye!

Mo yeke kiri tënë tongana nyen?

• A yeke nzoni e bâ beku ti zingongo akuâ tongana nyen?

• Aye wa asara si beku ti zingongo akuâ ayeke tâ ye biani?

• Na lege wa mo lingbi ti dë bê ti mo na lege ti beku ti zingongo akuâ?

• Ye wa beku ti zingongo akuâ alingbi ti sara na ndo lege so mo duti na fini?

[Foto na lembeti 20]

Job ahinga so Jéhovah ayeke na kota nzara ti zingo azo ti mbilimbili

[Foto na lembeti 23]

“Bâ, molenge ti mo ayeke na fini”