Wabatango Ye so ayeke be-ta-zo nga na Bebungbi ti lo
“Zo wa mbilimbili si ayeke wabatango ye so ayeke be-ta-zo na so ayeke sara ye na ndara? Lo so wa ti lo azia lo na ndo ti azo ti kua ti lo kue ti mû lakue na ala kobe so alingbi na ala na ngoi ni so alingbi?”—LUC 12:42.
1, 2. Kpengba tënë wa Jésus ahunda na ngoi so lo yeke fa aye so amû lege ti hinga na alango ti nda ni?
NA NGOI so Jésus ayeke fa aye nde nde so ayeke mû lege ti hinga na alango ti nda ni, lo hunda ndo, lo tene: “Zo wa mbilimbili si ayeke ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara? Lo so wa ti lo azia lo na ndo ti azo ti kua ti lo ti mû na ala kobe ti ala na ngoi ni so alingbi?” Na pekoni, Jésus atene so ndali ti so ngbâa ni so ayeke be-ta-zo, fade a yeke futa ande lo na ziango lo na ndo ti akungba ti Wa ti lo kue.—Mat. 24:45-47.
2 Anze mingi kozoni, Jésus ahunda mbeni mara ti tënë tongaso awe. (Diko Luc 12:42-44.) Lo iri ngbâa ni mbeni “wabatango ye” nga lo tene so “azo ti kua” ni ayeke “azo ti kua ti lo kue”. Mbeni wabatango ye ayeke zo so a zia lo ti bâ ndo na ndo ti kusala so ayeke tambela na yâ ti mbeni da wala ti bâ ndo na ndo ti azo ti kua. Ye oko, wabatango ye ni ayeke nga mbeni zo ti kua ni. Ngbâa so wala wabatango ye ni so ayeke zo wa? Nga na lege wa lo yeke mû na azo “kobe ti ala na ngoi ni so alingbi?” A yeke kota ye ti tene e kue e hinga lege so a yeke sara na kusala ti mû na azo kobe ti yingo.
3. (a) Na lege wa awasungo mbeti ti aChrétien ti wataka afa nda ti atënë ti Jésus na ndo ti “ngbâa” ni? (b) “Wabatango ye” ni, wala “ngbâa” ni ayeke zo wa? “Azo ti kua ti lo kue”, wala “azo ti kua” ayeke azo wa?
3 Azo ti sungo mbeti ti yâ ti abungbi ti nzapa ti aChrétien ti wataka atene fani mingi so atënë ti Jésus so aye ti sara tënë ti akota zo ti nzapa ti yâ ti abungbi ti ala. Me na yâ ti toli ni, Jésus so ayeke “wa” ti ngbâa ni asara pëpe tënë ti gbâ ti angbâa so akangbi na yâ ti asecte nde nde ti aChrétien ti wataka. Me lo tene polele so “wabatango ye”, wala “ngbâa” ayeke gi oko, lo so lo yeke zia lo na ndo ti akungba ti lo kue. Ni la, tongana ti so Tour ti Ba Ndo ayeke fa ka ni, wabatango ye ni ayeke biani “kete kundu” ti adisciple so a soro ala ti gue na yayu, so a bungbi ala oko ti ga mbeni groupe. Na yâ ti Évangile ti Luc so, Jésus asara tënë ti adisciple so kete kozoni ti sara tënë ti wabatango ye (Luc 12:32). Tënë “azo ti kua ti lo kue”, wala “azo ti kua”, aye ti sara tënë ti oko groupe ni, me a gboto lê na ndo ti kusala so zo oko oko ti yâ ni ayeke sara. Mbeni kpengba hundango tënë abâ gigi: Zo oko oko kue so ayeke na yâ ti groupe so ayeke mû mbage na yâ ti mungo kobe ti yingo na azo na ngoi ni so alingbi? Gingo nda ti aye so Bible atene ayeke mû lege na e ti hinga kiringo tënë ni polele.
Wakua ti Jéhovah na ngoi ti giriri
4. Jéhovah asara tënë ti azo ti mara ti Israël ti giriri tongana nyen? A yeke kota ye ti hinga nyen na ndo ti mara ni?
4 Jéhovah asara lani tënë ti azo ti lo, mara ti Israël ti giriri, tongana mbeni wakua oko. “L’Éternel atene, I [wala, azo mingi, i] yeke atémoin [wala, azo mingi] ti Mbi, boi [so ti tene, zo oko] ti Mbi so Mbi iri lo.” (És. 43:10). Azo kue ti mara ni ayeke tongana mbeni wakua oko. Ye oko, a yeke kota ye ti hinga so gi aprêtre na azo ti mara ti Lévi so ayeke aprêtre pëpe si a hunda na ala ti fa ye na mara ni.—2 Chron. 35:3; Mal. 2:7.
5. Ti Jésus, kota gbiango ye wa a ku ti tene asi lani?
5 Mara ti Israël ayeke lani ngbâa so Jésus asara tënë ti lo? Ên-ën. Ye so Jésus atene na aJuif ti ngoi ti lo la amû lege na e ti hinga ni tongaso. Jésus atene: “Fade a yeke zi royaume ti Nzapa na maboko ti ala, ti mû ni na mbeni mara nde so ayeke lë alengo ni.” (Mat. 21:43). A yeke polele so a ku ti tene mbeni gbiango ye asi lani. Fade Jéhovah ayeke sara kua na mbeni fini mara. Ye oko, tongana a ndu tënë ti fango na azo ye so Nzapa ahunda, kua ti ngbâa so Jésus asara tënë ti lo na yâ ti toli so aye ti gue oko na ti “boi”, wala wakua ti Nzapa ti Israël ti giriri.
Ngbâa be-ta-zo abâ gigi
6. Fini mara wa abâ gigi na Pentecôte ti ngu 33? Azo wa la ayeke na yâ ti mara so?
6 A yeke wara na yâ ti fini mara ni, “Israël ti Nzapa”, azo ti Israël na lege ti yingo (aGal. 6:16; aRom. 2:28, 29; 9:6). Mara so abâ gigi na ngoi so a tuku yingo ti Nzapa na ndo ti adisciple na Pentecôte ti ngu 33. Na pekoni, aChrétien kue so a soro ala na lege ti yingo vulu aga mbage ti mara so asara kua lani tongana ngbâa so Wa ti lo Jésus Christ azia lo. A hunda na zo oko oko kue ti yâ ti mara so ti fa nzoni tënë nga ti sara si azo aga adisciple (Mat. 28:19, 20). Me azo oko oko kue ti yâ ti groupe so ayeke mû mbage na yâ ti mungo kobe ti yingo na azo na ngoi ni so alingbi? Zia e bâ tongana nyen Bible akiri tënë na hundango tënë so.
7. Na tongo nda ni, kozo kusala ti abazengele ayeke ti sara nyen? Kusala wa a kiri a zia na ala na ndo ni?
7 Na ngoi so Jésus asoro lani abazengele ti lo 12, kozo kua so lo mû na ala ayeke so lo tokua ala ti fa nzoni tënë na azo. (Diko Marc 3:13-15.) Kua so ague oko na kozo nda ti tënë ti tënë ti Grec apostolos, so alondo na mbeni tënë so nda ni aye gi ti tene “a tokua.” Ye oko, tongana ngoi ayeke hon nga congrégation aga nduru ti bâ gigi, kusala ti bazengele aga ‘kusala ti bango ndo na ndo ti ye.’—Kus. 1:20-26.
8, 9. (a) Kozo ye so agbu bê ti abazengele 12 ayeke nyen? (b) A mû nga na azo wa akpengba kusala so na pekoni bebungbi ayeda na ni?
8 Kozo ye so agbu bê ti abazengele 12 ayeke nyen? Aye so asi na peko ti lango ti Pentecôte amû lege ti kiri tënë na hundango tënë so. Mbeni ngoi so mbeni papa alondo na ndo ti kangbingo kobe lâ oko oko na awomua, abazengele 12 abungbi adisciple na ala tene: “A nzere na e pëpe ti zia kua ti fango ye na ndo ti tënë ti Nzapa ti sara kua ti kangbingo kobe na table.” (Diko Kusala 6:1-6.) Na pekoni, abazengele ni azia ambeni ita-koli so alingbi ti tene ala bâ lege ti “kpengba kusala so” si abazengele ni alingbi ti mû tere ti ala kue na “kusala ti fango ye na ndo ti tënë ti Nzapa.” Jéhovah airi tënë nzoni na ndo ti ye so ala leke na a sara si “tënë ti Nzapa angbâ ti maï, na wungo ti adisciple angbâ gi ti gue na li ni mingi na Jérusalem.” (Kus. 6:7). Tongaso, mungo kobe ti yingo na azo ayeke lani kozoni kue kusala ti abazengele.—Kus. 2:42.
9 A si na mbeni ngoi, a mû na ambeni zo akpengba kusala. Yingo vulu asara si congrégation ti Antioche atokua Paul na Barnabas ti sara kua ti missionnaire. Na pekoni, a hinga Paul na Barnabas tongana abazengele, atâa so ala yeke lani pëpe na popo ti akozo bazengele 12 (Kus. 13:1-3; 14:14; aGal. 1:19). Na pekoni, bebungbi so ayeke na Jérusalem ayeda so ala yeke abazengele (aGal. 2:7-10). Kete na peko ti ye so, Paul amû mbage na yâ ti mungo kobe ti yingo na azo. Yingo ti Nzapa apusu lo ti sû kozo mbeti ti lo.
10. Na ngoi ti akozo Chrétien, a yeke aChrétien kue so a soro ala lani na lege ti yingo vulu la ayeke sigigi na kobe ti yingo? Fa nda ni.
10 Me, a yeke aChrétien kue so a soro ala lani na lege ti yingo vulu la ayeke bâ ndo na ndo ti kusala ti fango tënë nga na ti sigingo na kobe ti yingo? Ên-ën. Bazengele Paul atene: “A yeke azo kue si ayeke abazengele? A yeke azo kue si ayeke aprophète? A yeke azo kue si ayeke awafango ye? A yeke azo kue si ayeke sara akusala ti ngangu?” (1 aCor. 12:29). Atâa so aChrétien kue so yingo vulu asara si a kiri a dü ala mbeni ayeke fa lani tënë, gi mbeni kete wungo ti ala, gi akoli miombe, si a sara kusala na ala ti sû ambeti 27 ti mbage ti Bible so aChrétien asû na Grec.
Ngbâa be-ta-zo na ngoi ti e laso
11. A zia ngbâa ni na ndo ti “akungba” wa?
11 Atënë ti Jésus so a sû na Matthieu 24:45 afa polele so a yeke ngbâ ande ti wara na ndo ti sese na ngoi ti nda ni so mbeni ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara. Apocalypse 12:17 asara tënë ti ala tongana “tanga ti ala” so ayeke ti ngongoa ti wali ni. A zia tanga ti aChrétien so, so ayeke mbeni groupe ti azo, na ndo ti akungba ti Christ ge na ndo ti sese. “Akungba” so a zia wabatango ye so ayeke be-ta-zo na ndo ni ayeke aye so andu Royaume ti Wa ti ala na ndo ti sese, so na popo ni a yeke wara azo ti gbe ti Royaume ni nga na ada so a yeke sara kua dä ti mû maboko na fango nzoni tënë.
12, 13. Nyen la afa na mbeni Chrétien so a iri lo ti gue na yayu?
12 Nyen la ayeke mû lege na mbeni Chrétien ti hinga so lo yeke na beku ti gue na yayu nga so lo yeke na popo ti tanga ti azo ti Israël na lege ti yingo? E yeke wara kiringo tënë ni na yâ ti atënë so bazengele Paul atene na amba ti lo so lo na ala ayeke na beku ti guengo na yayu, lo tene: “Azo kue so yingo ti Nzapa ayeke fa lege na ala, ala yeke amolenge ti Nzapa. Teti ala wara lani pëpe mbeni yingo ti dutingo ngbâa so asara si ala kiri aduti na mbeto, me ala wara lani mbeni yingo so Nzapa amû ti mû ala ti ga amolenge ti lo. Na lege ti yingo so, e dekongo, e tene: ‘Abba, Babâ!’ Yingo wani afa na yingo ti e so e yeke amolenge ti Nzapa. Tongaso, tongana e yeke amolenge ti Nzapa, e yeke nga ahéritier: biani ahéritier ti Nzapa, me ahéritier legeoko na Christ, gi tongana e bâ pasi legeoko na lo si a mû nga gloire na e legeoko na lo.”—aRom. 8:14-17.
13 E lingbi gi ti tene so a soro aChrétien so na lege ti yingo vulu nga “a iri ala”, wala a tisa ala ti gue na yayu (aHéb. 3:1). Nzapa lo wani la atisa ala. Ala nga kue, na kite oko pëpe nga na mbeto pëpe ala yeda hio ti ga azo so Nzapa amû ala ti ga amolenge ti lo. (Diko 1 Jean 2:20, 21.) Tongaso, a yeke ala wani la asoro ti gue na yayu pëpe, me a yeke Jéhovah la akpo nzoroko na ndo ti ala, wala lo tuku yingo vulu na ndo ti ala.—2 aCor. 1:21, 22; 1 Pi. 1:3, 4.
Bango ndo so ayeke na lege ni
14. A-Chrétien so a soro ala ti gue na yayu ayeke bâ tisango ndo so ala wara ni tongana nyen?
14 Na ngoi so aChrétien so ayeke ku ti gue na yayu, a yeke nzoni ala bâ tere ti ala tongana nyen? Ala bâ so atâa so ala wara mbeni pendere tisango ndo, a yeke gi mbeni tisango ndo. A lingbi ala ngbâ be-ta-zo juska na kuâ si ala wara futa ni. Na tâ be-ti-molenge, ala yeda na atënë ti bazengele Paul so atene: “Aita, mbi bâ ti mbi so mbi de ti gbu ye ni pëpe; me ye oko so mbi hinga ayeke so: Mbi yeke girisa aye kue so ayeke na peko ti mbi na mbi yôro go ti mbi na mbage ti aye so ayeke na dawa, mbi ngbâ ti kpe loro ni ti wara ye so ayeke na gbele mbi so ayeke futa ti iringo ndo ti gue na yayu, iringo ndo so Nzapa airi na lege ti Christ Jésus.” (aPhil. 3:13, 14). A lingbi tanga ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu asara kue ti “tambela alingbi na iringo ndo so lani a iri na ala, ti sara ye lakue na tâ be-ti-molenge”, na ala sara ni “tongana azo so ayeke na mbeto nga so tere ti ala adö.”—aÉph. 4:1, 2; aPhil. 2:12; 1 aThes. 2:12.
15. A yeke nzoni aChrétien abâ ala so ayeke te mapa na ayeke nyon vin na ngoi ti Matanga ti Dango Bê tongana nyen? A-Chrétien so a soro ala ti gue na yayu abâ tere ti ala tongana nyen?
15 Na mbage, tongana mbeni Chrétien atene so a soro lo ti gue na yayu nga lo to nda ti te mapa na ti nyon vin na ngoi ti Matanga ti Dango Bê, a yeke nzoni amba ti lo aChrétien abâ lo tongana nyen? A yeke nzoni a fâ ngbanga pëpe na ndo ti lo. Tënë ni ayeke na popo ti lo na Jéhovah ala use (aRom. 14:12). Ye oko, aChrétien so a soro ala biani ti gue na yayu ayeke hunda pëpe ti tene aita ane ala mingi ahon tanga ti aChrétien. Ala bâ pëpe so teti so a soro ala ti gue na yayu awe, ala yeke na mbeni hingango ye so même ambeni Chrétien so akpengba mingi, so ayeke na popo ti “azo mingi mingi,” ayeke na ni pëpe (Apoc. 7:9). Ala bâ pëpe so ala yeke na yingo vulu mingi ahon ti aChrétien so ayeke ti “ambeni ngasangbaga”. (Jean 10:16). Ala ku pëpe ti tene a sara ye nde na mbage ti ala; ala bâ nga pëpe so teti so ala yeke te mapa nga ala yeke nyon vin, ala yeke na ndo ti a-ancien ti congrégation.
16-18. (a) A-Chrétien kue so a soro ala ti gue na yayu ayeke mû mbage na yâ ti zingo nda ti aversê ti Bible? Mû mbeni tapande. (b) Ngbanga ti nyen Bebungbi ayeke na bezoin pëpe ti gi ti hinga tënë ti bê ti azo kue so atene a soro ala ti gue na yayu?
16 A yeke aChrétien kue so a soro ala na ndo ti sese ti gue na yayu si ayeke sara lisoro na popo ti ala ti mû lege na ala ti zi nda ti aversê ti Bible? Ên-ën. Tongana mbeni groupe oko, a mû na ngbâa ni kua ti mungo kobe ti yingo na azo ti da ti Nzapa, me a mû pëpe na azo oko oko so ayeke na yâ ti groupe ti ngbâa ni a-oko kusala. (Diko 1 aCorinthien 12:14-18.) Tongana ti so e bâ ni kozo awe, na ngoi ti akozo Chrétien, aChrétien kue ayeke fa tënë, mbeni kusala so ayeke kota mingi. Me mbeni kete wungo ti ala si a sara kusala na ala ti sû ambeti ti Bible nga ti bâ lege ti congrégation ti aChrétien.
17 Zia e mû mbeni tapande: Na ambeni ngoi, Bible atene so “congrégation” asara mbeni ye ti bâ lege ti mbeni siokpari so a sara (Mat. 18:17). Ye oko, ti bâ ni nzoni, a yeke gi a-ancien si ayeke bâ lege ti asiokpari so a sara ndali ti so ala yeke sara kua na iri ti congrégation. A-ancien ayeke gi pëpe ti hinga tënë ti bê ti azo oko oko kue ti congrégation kozo ti mû mbeni desizion. Ala yeke sara kua so a mû na ala; ala yeke sara ye ndali ti congrégation ni kue.
18 Legeoko nga laso, gi mbeni kete wungo ti akoli so a soro ala ti gue na yayu si ayeke sara kua na iri ti ngbâa so. Ala bungbi oko ti ga Bebungbi ti aTémoin ti Jéhovah. Akoli so, so a soro ala na lege ti yingo vulu, ayeke bâ ndo na ndo ti kusala so andu Royaume nga na ti mungo kobe ti yingo na azo. Ye oko, tongana ti so a sara lani na ngoi ti akozo Chrétien, Bebungbi ayeke gi pëpe ti hinga bibe ti aChrétien oko oko kue so ayeke na yâ ti groupe ti ngbâa so kozo si lo mû desizion. (Diko Kusala 16:4, 5.) Me, aChrétien kue so a soro ala ti gue na yayu ayeke mû mbage mingi na yâ ti kota kusala ti kongo lê ti kobe so a yeke sara ni fadeso. Tongana mbeni groupe, “ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara” ayeke tere oko, me amembre ni oko oko ayeke sara akua nde nde.—1 aCor. 12:19-26.
19, 20. Nzoni bango ndo wa azo mingi mingi ayeke na ni na ndo ti “ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara” nga na Bebungbi ti lo?
19 A yeke nzoni aye so e bâ ge asara nyen na ndo ti azo mingi mingi so wungo ti ala angbâ gi lakue ti gue na li ni, so ayeke na beku ti warango fini ti lakue lakue na sese? Teti so ala yeke mbage ti akungba ti Gbia ni, ala yeke na ngia ti sara ye ague oko na aye kue so Bebungbi afa na ala ti sara ndali ti so lo yeke sara kua na iri ti “ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara”. A-Chrétien so ayeke ti azo mingi mingi ayeke bâ na nene ni kobe ti yingo so a yeke sigigi na ni na gbe ti fango lege ti Bebungbi. Me na oko ngoi, atâa so azo mingi mingi ayeke ne groupe ti ngbâa so, ala yeke sara hange si ala ne pëpe ahon ndo ni zo oko oko so atene ni yeke na yâ ti groupe ti ngbâa so. Chrétien so a soro lo biani na lege ti yingo ti Nzapa ayeke ye ande dä pëpe wala lo yeke ku ande pëpe ti tene a ne lo ahon ndo ni.—Kus. 10:25, 26; 14:14, 15.
20 Atâa e yeke “azo ti kua”, so ayeke mbage ti tanga ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu, wala e yeke ti azo mingi mingi, zia e leke na bê ti e ti sara kua maboko na maboko na wabatango ye so ayeke be-ta-zo nga na Bebungbi ti lo. Zia e oko oko kue e “lango pëpe” nga e fa so e yeke be-ta-zo juska na nda ni.—Mat. 24:13, 42.
Mo dabe ti mo na ni?
• “Ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara” ayeke zo wa? Azo ti kua ni ayeke azo wa?
• Nyen la ayeke mû lege na mbeni zo ti hinga so a iri lo ti gue na yayu?
• Azo wa la a hunda kozoni kue na ala ti sigigi na kobe ti yingo?
• A yeke nzoni mbeni Chrétien so a soro lo ti gue na yayu abâ tere ti lo tongana nyen?
[Foto na lembeti 28]
Laso, Bebungbi ayeke sara kua na iri ti ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara. A yeke oko ye so a sara lani na ngoi ti akozo Chrétien