Përdorimi i skemës

SHUMË njerëzve u shkakton tension ideja që të flasin duke përdorur një skemë. Ndihen më të sigurt po ta kenë të shkruar ose po ta kenë mësuar përmendësh gjithçka që kanë për të thënë.

Sidoqoftë, në të vërtetë të gjithë ne flasim çdo ditë pa përdorur ndonjë dorëshkrim. Këtë e bëjmë kur bisedojmë me familjen ose me miqtë, kur jemi në shërbim, si edhe kur bëjmë lutje nga zemra, qoftë privatisht, qoftë duke përfaqësuar një grup.

Në rast se ke për të mbajtur fjalim, a ndryshon gjë nëse përdor dorëshkrim apo skemë? Ndonëse leximi nga një dorëshkrim i përgatitur mund të të ndihmojë të jesh i saktë dhe të përdorësh fjalë të zgjedhura, ai të kufizon në synimin për t’u prekur zemrën të tjerëve. Kur lexon më shumë se disa fjali, zakonisht fiton një ritëm dhe një mënyrë të shprehuri që ndryshojnë nga stili yt bisedor spontan. Në qoftë se je më i përqendruar te shënimet sesa tek auditori, ka mundësi që shumë veta të mos të dëgjojnë me po aq vëmendje sesa po ta kuptonin që ti po mendoje vërtet për ta dhe po ua përshtatje materialin rrethanave të tyre. Të folurit spontan është mënyra më e mirë për ta bërë një fjalim vërtet motivues.

Shkolla e Shërbimit Teokratik ka si qëllim të na ndihmojë në jetën e përditshme. Kur takojmë miq, ne nuk nxjerrim një copë letër për t’u lexuar atyre mendimet tona, me qëllim që të sigurohemi se po përdorim fjalët më të mira. Në shërbimin në fushë nuk marrim me vete një dorëshkrim për ta lexuar, me frikën se mos harrojmë ndonjë mendim që duam t’ua themi njerëzve. Kur në shkollë demonstron se si jepet dëshmi në rrethana të tilla, provo të flasësh sa më natyrshëm që të jetë e mundur. Duke u përgatitur mirë, do të shohësh që një skemë, qoftë mendore, qoftë e shkruar, zakonisht mjafton për të të kujtuar mendimet kryesore që dëshiron të trajtosh. Por, si mund ta fitosh sigurinë që nevojitet për të folur duke përdorur skemën?

Organizoji mendimet. Për të përdorur një skemë kur flet, duhet të organizosh mendimet. Kjo nuk do të thotë se duhet të zgjedhësh fjalët që ke ndër mend të përdorësh. Thjesht do të thotë të mendosh para se të flasësh.

Në jetën e përditshme, një njeri i nxituar mund të thotë pa u menduar gjëra që më vonë do të dëshironte të mos i kishte thënë. Dikush tjetër ndoshta flet disi në tym, duke u endur sa nga një ide në tjetrën. Të dyja këto prirje mund të kapërcehen me sukses duke ndaluar pak për të formuar një skemë të thjeshtë në mendje para se të flasësh. Në fillim qartëso në mendje pikësynimin që dëshiron të arrish, më pas përcakto hapat që duhet të bësh për ta arritur atë pikësynim dhe pastaj fillo të flasësh.

A po përgatitesh për shërbimin në fushë? Lër kohë jo vetëm për të bërë gati çantën e shërbimit, por edhe për të organizuar mendimet. Në qoftë se vendos të përdorësh një nga prezantimet e sugjeruara nga Shërbimi ynë i Mbretërisë, lexoje disa herë për të pasur të qarta në mendje idetë kryesore. Përmblidhe thelbin e prezantimit me një ose dy fjali të shkurtra. Përshtati fjalët sipas personalitetit tënd dhe kushteve në territor. Pasja e një skeme mendore do të të ndihmojë. Çfarë mund të përfshish në të? (1) Si hyrje mund të përmendësh diçka që shqetëson shumë njerëz në zonën tënde. Ftoje personin tjetër të komentojë. (2) Mendo për diçka specifike që mund të thuash për argumentin, duke përfshirë një ose dy shkrime që tregojnë çfarë ka premtuar Perëndia për të sjellë lehtësim. Në qoftë se të jepet mundësia, thekso se Jehovai do ta bëjë këtë nëpërmjet Mbretërisë së tij, qeverisë së tij qiellore. (3) Nxite personin që të ndërmarrë ndonjë veprim në bazë të asaj që keni diskutuar. Mund t’i ofrosh literaturë dhe (ose) një studim biblik, si dhe të lësh një orar të përcaktuar për të vazhduar bisedën.

Për një prezantim të tillë ka të ngjarë të të mjaftojë vetëm skema mendore. Po qe se dëshiron t’i hedhësh një sy ndonjë skeme të shkruar para vizitës së parë, skema do të përmbajë ndoshta vetëm disa fjalë si hyrje, një ose dy shkrime dhe një shënim të shkurtër për gjërat që dëshiron të përfshish në mbyllje. Përgatitja dhe përdorimi i kësaj skeme na ndihmon që të mos flasim në mënyrë të hallakatur dhe të japim një mesazh të qartë që mbahet mend me lehtësi.

Nëse në territorin tënd bëhet shpesh e njëjta pyetje ose i njëjti kundërshtim, mund të jetë e dobishme të bësh kërkime lidhur me të. Zakonisht do të të mjaftojnë dy ose tri pika bazë dhe shkrimet që i mbështetin. «Tema për biseda biblike» ose nëntitujt me shkronja të zeza në librin Të arsyetojmë me anë të Shkrimeve mund të jenë pikërisht skema që të nevojitet. Mund të gjesh ndonjë citim të përshtatshëm nga një burim tjetër. Përpilo një skemë të shkurtër, bashkëngjiti një fotokopje të atij citimi dhe mbaje me vete bashkë me mjetet e tjera të shërbimit. Kur dikush ngre pyetjen ose kundërshtimin në fjalë, thuaji se je i kënaqur që të jepet mundësia për të dhënë një arsye për atë që beson. (1 Pjet. 3:15) Përdor skemën si bazë për përgjigjen tënde.

Edhe kur do të përfaqësosh familjen, grupin e studimit të librit ose kongregacionin në lutje, është e dobishme t’i organizosh mendimet e tua. Sipas Lukës 11:2-4, Jezui u dha dishepujve një skemë të thjeshtë për të bërë lutje domethënëse. Me rastin e kushtimit të tempullit në Jerusalem, Solomoni u lut gjerë e gjatë. Është e qartë se kishte menduar që më përpara për atë që do të thoshte. Në fillim, e përqendroi vëmendjen te Jehovai dhe te premtimi që Ai i kishte bërë Davidit; pastaj te tempulli; dhe më pas, një nga një, te situata dhe grupe specifike njerëzish. (1 Mbret. 8:22-53) Ne mund të nxjerrim dobi nga këta shembuj.

Bëje sa më të thjeshtë skemën e fjalimit. A po përgatit një skemë për ta përdorur gjatë një fjalimi? Sa informacione duhet të përfshish në të?

Mbaj parasysh që skema ka si qëllim të të ndihmojë për të kujtuar idetë. Mund ta shohësh të dobishme që të shkruash disa fjali për t’i përdorur si hyrje. Por pas kësaj, përqendrohu tek idetë, jo te fjalët. Në rast se i shkruan ato ide në formë fjalish, përdor më mirë fjalitë e shkurtra. Ato pak pika kryesore që ke ndër mend të zhvillosh duhet të duken qartë në skemën tënde. Kjo mund të arrihet duke i shkruar ato pika me shkronja të mëdha, duke i nënvizuar ose duke i bërë me ngjyrë tjetër. Poshtë secilës pikë kryesore, rendit idetë që dëshiron të përdorësh kur ta zhvillosh atë. Shëno shkrimet që planifikon të lexosh. Zakonisht është më mirë që të lexosh drejtpërdrejt nga Bibla. Shëno ilustrimet që dëshiron të përdorësh. Mund të kesh, gjithashtu, ndonjë citim domethënës të përshtatshëm të marrë nga ndonjë burim shekullar. Shënimet e tua nuk duhet të jenë aq të shkurtra, sa të mos arrish të përfshish fakte specifike. Skema do të jetë më e lehtë për t’u përdorur në qoftë se është e rregullt.

Disa përdorin skema që janë shumë të përmbledhura. Kjo lloj skeme mund të përfshijë disa fjalë kyçe, shkrimet që oratori ka ndër mend t’i citojë përmendësh dhe vizatime ose skica që e ndihmojnë të kujtojë idetë. Me këto shënime të thjeshta, një orator është në gjendje ta paraqesë materialin e tij në mënyrë logjike dhe me stil bisedor. Ky është synimi i këtij mësimi.

Në faqet 39 deri 42 të këtij libri do të gjesh kapitullin me titull: «Si të bësh një skemë?» Do të nxjerrësh shumë dobi po ta lexosh këtë material kur të jesh duke punuar në pikën «Përdorimi i skemës».

Si ta përdorësh skemën? Sidoqoftë, në këtë pikë synimi yt nuk është thjesht ta përgatitësh fjalimin në formë skeme, por ta përdorësh me efektshmëri skemën.

Hapi i parë në përdorimin e skemës është përgatitja për zhvillimin e fjalimit. Shiko temën, lexo secilën nga pikat kryesore dhe thuaj me vete lidhjen që ka secila prej tyre me temën. Shëno se sa kohë mund t’i kushtosh secilës pikë kryesore. Pas kësaj kthehu në fillim dhe studio pikën e parë kryesore. Shqyrto argumentet, shkrimet, ilustrimet dhe shembujt që ke ndër mend të përdorësh për ta zhvilluar atë pikë. Shqyrtoje materialin disa herë derisa ta kesh të qartë në mendje atë pjesë të fjalimit. Bëj të njëjtën gjë me secilën nga pikat e tjera kryesore. Përcakto se çfarë mund të lësh pa trajtuar, po të jetë e nevojshme, për të mbaruar në kohë. Pastaj rishiko gjithë fjalimin. Përqendrohu tek idetë, jo te fjalët. Mos e mëso përmendësh fjalimin.

Kur të bësh fjalimin duhet të jesh në gjendje të mbash një kontakt të mirë pamor me auditorin. Pasi ta kesh lexuar një shkrim, zakonisht duhet të arsyetosh lidhur me të duke përdorur Biblën, pa iu rikthyer shënimeve për t’i lexuar. Po kështu, nëse përdor një ilustrim, tregoje sikur të ishe duke ua treguar miqve në vend që ta lexosh. Ndërsa flet, mos i shiko shënimet për çdo fjali. Fol nga zemra dhe do t’u prekësh zemrën atyre që të dëgjojnë.

Kur të zotërosh artin e të folurit duke përdorur një skemë, do të kesh hedhur një hap shumë të rëndësishëm përpara për t’u bërë orator i efektshëm publik.