Мавод барои дафтари вохӯрии «Ҳаёт ва хизмати мо»
2–8 ИЮЛ
ГАНҶҲОИ КАЛОМИ ХУДО | ЛУҚО 6, 7
«Саховатмандона чен кунед»
(Луқо 6:37) Беш аз ин, дигар ҳукм накунед ва ҳеҷ гоҳ ҳукм карда намешавед; танқид накунед ва ҳеҷ гоҳ танқид карда намешавед. Бибахшед ва бахшида мешавед.
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 6:37
Бибахшед ва бахшида мешавед: Ё «Минбаъд низ озод кунед ва озод мешавед». Калимаи юноние, ки чун «бахшидан» тарҷума шудааст, маънои «сар додан; ҷавоб додан; озод кардан (масалан, озод кардани маҳбус)»-ро дорад. Дар ин оят ин калима ба ҳукм ва танқид кардан муқобил гузошта шудааст ва маънои сафед кардану бахшиданро дорад (ҳатто агар шахс сазовори ҷазо бошад).
w08 15.5 саҳ. 9, 10, сарх. 13, 14
Некӣ карданро давом диҳед
13 Дар Хушхабари Матто суханони зерини Исо оварда шудааст: «Дигар ҳукм накунед, то ҳукм карда нашавед» (Мат. 7:1). Дар китоби Луқо бошад, гуфта шудааст, ки «дигар ҳукм накунед ва ҳеҷ гоҳ ҳукм карда намешавед; танқид накунед ва ҳеҷ гоҳ танқид карда намешавед. Бибахшед ва бахшида мешавед» (Луқ. 6:37). Дар асри як фарисиён дигаронро мувофиқи урфу одати худ сахтгирона ҳукм мекарданд. Касоне, ки суханони Исоро шуниданд, набояд минбаъд дигаронро ҳукм мекарданд. Ба ҷойи ин онҳо бояд дигаронро мебахшиданд. Павлуси расул дар бораи бахшидан маслиҳати ба ин монандро дода буд.
14 Агар шогирдони Исо одамонро бо омодагӣ мебахшиданд, онҳо низ дар ҷавоб чунин мекарданд. Исо гуфта буд: «Чи тавре ки шумо ҳукм мекунед, ҳамон тавр ҳукм карда хоҳед шуд ва бо кадом андозае, ки чен мекунед, бо ҳамон андоза ба шумо чен карда хоҳад шуд» (Мат. 7:2). Мо низ дар муносибат бо дигарон чизеро, ки корем, ҳамонро медаравем (Ғал. 6:7).
(Луқо 6:38) Диҳед ва ба шумо медиҳанд: домани шуморо пур мекунанд, такон дода, зер карда, лабрез месозанд, зеро бо кадом андозае чен кунед, бо ҳамон андоза ба шумо чен мекунанд».
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 6:38
Диҳед: Ё «Доданро давом диҳед». Феъли юноние, ки дар ин ҷо истифода шудааст, амали давомнокро дар назар дорад.
(Луқо 6:38) Диҳед ва ба шумо медиҳанд: домани шуморо пур мекунанд, такон дода, зер карда, лабрез месозанд, зеро бо кадом андозае чен кунед, бо ҳамон андоза ба шумо чен мекунанд».
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 6:38
домани: Ба юнонӣ айнан маънои қафаси синаро дорад. Дар ин оят доманро пур кардан ба одате, ки баъзе фурӯшандагон доштанд, ишора мекунад. Онҳо дар вақти харид домани харидорро пур мекарданд.
Ҷустуҷӯйи ганҷҳои Калом
w07 1.8 саҳ. 6, сарх. 1
Чӣ тавр рӯҳан баркамол шуда метавонед?
Исо бисёр вақт дурудароз дуо мегуфт (Юҳанно 17:1–26). Масалан, пеш аз интихоб кардани дувоздаҳ расулонаш, ӯ «барои дуогӯйӣ ба кӯҳ баромада, тамоми шаб ба Худо дуо гуфт» (Луқо 6:12). Шарт нест, ки одамони рӯҳан баркамол тамоми шаб дуо гӯянд, лекин онҳо ба Исо пайравӣ карда, пеш аз қабули қарорҳои муҳим барои дуо вақти кофӣ ҷудо мекунанд. Онҳо аз Худо рӯҳи муқаддас мепурсанд, то қарори дуруст бароранд ва рӯҳан инкишоф ёбанд.
w12 15.12 саҳ. 21, сарх. 13
Кӯшиш кунед, ки мавқеи худро чун «ғарибон» нигоҳ доред
13 Бале, рафтори хуб метавонад нодуруст будани танқидро исбот кунад. Ҳатто Исо, ягона шахсе, ки комилан ба Худо итоаткор буд, бардурӯғ айбдор карда шуд. Баъзеҳо ӯро «марди пурхӯр ва майгусор, ки дӯсти боҷгирон ва гуноҳкорон аст», номида буданд (Мат. 11:19). Лекин дар асл он ки вай ҳаёти оқилона ба сар бурда ба Худо хизмат менамуд, ноҳақ будани суханони айбдоркунандаҳоро исбот мекард. Исо гуфта буд: «Ҳар дарахти нек меваи нек меоварад» (Мат. 7:17). Ин суханон имрӯз низ ҳаққанд. Масалан, баъзе шахсоне, ки дар наздикии Байт-Или Олмон зиндагӣ мекунанд, ба бародарону хоҳароне, ки дар он ҷо хизмат менамоянд, чун ба одамони ғайриодӣ ва аҷиб менигаранд. Лекин раиси он шаҳр онҳоро ҳимоя карда гуфт: «Шоҳидоне, ки дар ин ҷо хизмат мекунанд, тарзи ҳаёти ба худ хосро доранд, вале он ба ҳаёти дигар шаҳрвандон тамоман халал намерасонад».
9–15 ИЮЛ
ГАНҶҲОИ КАЛОМИ ХУДО | ЛУҚО 8, 9
Чӣ тавр Исоро пайравӣ кунем?
it «Лона»
Лона
Боре шариатдоне ба Исо гуфт: «Устод, ҳар ҷое равӣ, ман туро пайравӣ хоҳам кард». Исо ба ӯ ҷавоб дод: «Рӯбоҳон хона ва паррандагони осмон лона доранд, вале Писари одам ҷое надорад, ки сар монад» (Мт 8:19, 20; Лқ 9:57, 58). Бо ин суханон Исо нишон дод, ки ҳар касе, ки пайрави ӯ шудан мехоҳад, бояд аз баҳри роҳати худ баромада пурра ба Яҳува такя кунад. Инро дар дуои намунавие, ки Исо ба шогирдони худ омӯхта буд, дидан мумкин аст: «Ризқу рӯзии имрӯзаамонро ба мо бидеҳ». Ҳамчунин ӯ гуфта буд: «Ягон нафари шумо, то аз тамоми молу мулки худ даст накашад, шогирди ман буда наметавонад» (Мт 6:11; Лқ 14:33).
(Луқо 9:59, 60) Сипас ӯ ба шахси дигаре рӯ оварда, гуфт: «Биё ва маро пайравӣ кун». Он мард гуфт: «Ҳазратам, иҷозат деҳ, ки аввал рафта, падарамро гӯр кунам». 60 Вале Исо ба вай гуфт: «Бигзор мурдагон мурдагони худро гӯронанд, ту бошӣ, рафта, дар ҳама ҷо Подшоҳии Худоро эълон кун».
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 9:59, 60
падарамро гӯр кунам: Суханони он мард маънои онро надошт, ки ҳозир падараш мурдааст ва ӯ аз Исо иҷозат мепурсад, ки падарашро гӯронад. Агар чунин мебуд, он мард бо Исо гап зада намеистод. Дар қадим, дар Шарқи Наздик, вақте ки дар оила касе мемурд, мурдаро худи ҳамон рӯз гӯр мекарданд. Барои ҳамин хулоса кардан мумкин аст, ки падари он мард намурда буд, балки пир ё касал буд. Ҳамчунин агар падари касалаш ба нигоҳубин мӯҳтоҷ мебуд, Исо ҳеҷ гоҳ ба вай намегуфт, ки ӯро пайравӣ кунад: шояд барои ба падараш ғамхорӣ кардан дигар аъзои оилааш буданд (Мқ 7:9–13). Бо ин суханон он мард ба Исо гуфтанӣ буд, ки, то даме ки падараш зинда аст, ӯро пайравӣ карда наметавонад. Исо фаҳмид, ки ҳоло он мард барои Подшоҳии Худоро дар якум ҷой мондан тайёр нест (Лқ 9:60, 62).
Бигзор мурдагон мурдагони худро гӯронанд: Чи хеле ки шарҳи Луқо 9:59 нишон медиҳад, падари шахсе, ки Исо бо ӯ гап зад, ҳоло намурда буд: шояд ӯ касал ё пир буд. Исо гуфтанӣ буд, ки онҳое, ки рӯҳан мурдаанд, мурдаҳои худро гӯр кунанд. Он мард бояд падари худро ба ихтиёри дигар аъзоёни оилааш мегузошт, то онҳо то дами маргаш ба ӯ ғамхорӣ кунанд. Агар он мард Исоро пайравӣ мекард, ҳаёти ҷовидонаро ба даст меовард ва дар қатори онҳое намебуд, ки дар назари Худо рӯҳан мурдаанд. Аз ҷавоби Исо дидан мумкин аст, ки шахс барои рӯҳан зинда мондан бояд Подшоҳии Худоро дар якум ҷой монад ва дар бораи он мавъиза кунад.
nwtsty расм
Шудгор
Заминро одатан тирамоҳ, дар он вақте, ки борон замини дар офтоби тобистон сахтшударо мулоим мекард, бо омоч шудгор мекарданд. (Ба sgd замимаи 19, «Тақвими ибронӣ», нигаред.) Баъзе омочҳо (испорҳо) аз чӯб буда дар нӯгашон оҳани тезе (поза) доштанд ва онро як ё якчанд ҳайвон мекашид. Баъд аз шудгор кардани замин тухмӣ мекоштанд. Азбаски шудгоркунӣ ба ҳама шинос буд, дар Навиштаҳои ибронӣ бисёртар ин мисол истифода бурда шудааст (Дв 14:18; Иш 2:4; Ир 4:3; Мик 4:3). Исо зуд-зуд корҳои кишоварзиро мисол оварда таълимотҳои муҳимро мефаҳмонд. Масалан, Исо дар бораи шудгор гап зада қайд кард, ки шогирдонаш бояд пурра бо кори мавъиза банд бошанд (Лқ 9:62). Агар дар вақти шудгор диққати деҳқон парешон шавад, ҷӯякҳои ӯ каҷ мешавад. Ба ин монанд, агар пайрави Исо диққати худро аз иҷро кардани супоришҳояш парешон созад, лоиқи Подшоҳии Худо нахоҳад буд.
w12 15.4 саҳ. 15, 16, сарх. 11–13
Ба Яҳува бо дили пурра хизмат кунед
11 Барои мисоли Исоро хубтар фаҳмида аз он дарс гирифтан, биёед қадре ба он обу ранг диҳем ва тафсилоти иловагӣ дарорем. Мардикор бо шудгор кардани замин машғул аст. Лекин дар вақти кор ӯ фикри хонаашро, ки он ҷо аҳли оилаву дӯстонаш ҳастанд, хӯрок, мусиқӣ, ханда ва сояву салқинӣ аст, аз сар дур карда наметавонад. Дили ӯ ба онҳо сахт кашол аст. Баъди қисми зиёди заминро шудгор кардан, хоҳиши он чизҳо дар дили мардикор чунон пурзӯр мешавад, ки ӯ гашта «ба ақиб нигоҳ» мекунад. Ҳарчанд ҳоло дар саҳро то коштани тухмӣ кор бисёр аст, коргар диққаташро парешон сохт ва кори худро нағз иҷро накард. Албатта хӯҷаин аз ӯ хафа шуд, зеро коргари вай истодагарӣ зоҳир накард.
12 Ҳоло дида мебароем, ки чӣ тавр дар рӯзҳои мо воқеаи ба ин монанд рӯй дода метавонад. Коргар метавонад ягон масеҳие бошад, ки ба назар хуб хизмат мекунад, лекин дар асл ба ӯ хатари рӯҳонӣ таҳдид менамояд. Масалан, биёед бародареро тасаввур мекунем, ки ба вохӯриҳо ташриф меорад ва дар хизмат иштирок мекунад. Лекин ҳамзамон, ӯ фикри баъзе чизҳои ин ҷаҳонро, ки ба ӯ маъқул аст, аз сараш дур карда наметавонад. Дар қаъри дилаш ӯ ин чизҳоро сахт мехоҳад. Баъди якчанд сол ба Худо хизмат кардан, хоҳиши баъзе чизҳои ин ҷаҳон дар дилаш чунон пурзӯр мешавад, ки ӯ гашта «ба ақиб нигоҳ» мекунад. Бо вуҷуди он ки ҳоло дар хизмати Худо кор бисёр аст, ӯ «каломи ҳаётро нигоҳ» намедорад ва ӯ мисли пештара ба Худо хизмат намекунад (Фил. 2:16). Яҳува, «Соҳиби дарав», аз дидани он ки коргараш истодагарӣ зоҳир намекунад, ғамгин мешавад (Луқ. 10:2).
13 Дарс аз ин мисол хеле равшан аст. Бо дили пурра ба Яҳува хизмат кардан на танҳо мунтазам ба вохӯриҳои ҷамъомад ташриф овардан ва дар хизмат иштирок карданро дар бар мегирад (2 Вақ. 25:1, 2, 27). Агар масеҳӣ дар дилаш дӯст доштани чизҳои дар ақиббуда, яъне чизҳоеро, ки қисми тарзи ҳаёти ҷаҳони Шайтонанд, давом диҳад, дӯстии байни худ ва Яҳуваро зери хатар мегузорад (Луқ. 17:32). Танҳо агар мо дар ҳақиқат «аз бадӣ нафрат» кунему «ба некӣ» бичаспем, мо ба «Малакути Худо лоиқ» мешавем (Рум. 12:9; Луқ. 9:62). Ҳатто агар баъзе чизҳои ҷаҳони Шайтон ба назар фоиданок ва дилпазир тобанд ҳам, мо бояд боварӣ ҳосил кунем, ки ҳеҷ чиз моро бознамедорад, ки бо дили пурра ба Яҳува хизмат кунем. (2 Қӯр. 11:14; Филиппиён 3:13, 14-ро бихонед.)
Ҷустуҷӯйи ганҷҳои Калом
(Луқо 8:3) Юҳона, ки шавҳараш Кузо ном дошту дар хонаи Ҳиродус сардори хизматгорон буд, Сусан ва бисёр занони дигаре буданд, ки бо дороии худ ӯву расулонашро дастгирӣ мекарданд.
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 8:3
дастгирӣ мекарданд: Ё «хизмат мекарданд». Калимаи юнонии «диаконе́о» харидан, тайёр кардан, додани хӯрок ва дигар корҳои бо ин алоқамандро дар назар дорад. Ин калима дар Лқ 12:37 («хизматгузорӣ»), Лқ 17:8 («хизмат») ва Ам 6:2 («тақсими хӯрок») низ ба ҳамин маъно истифода шудааст, лекин он ба дигар намуди хизматрасонӣ ҳам ишора карда метавонад. Заноне, ки дар оятҳои 2 ва 3 номбар шудаанд, Исо ва шогирдонашро бо чунин корҳо дастгирӣ мекарданд, то онҳо хизмати Худоро ба ҷо оранд. Худо дар бораи раҳмдилӣ ва саховатмандии ин занон дар Китоби Муқаддас барои наслҳои оянда навишта, нишон дод, ки хизмати онҳоро қадр мекунад (Мс 19:17; Ибр 6:10). Ин калимаи юнонӣ нисбати занон дар Мт 27:55 ва Мқ 15:41 низ истифода шудааст.
w08 15.3 саҳ. 31, сарх. 2
Фикрҳои манфиатбахш аз китоби Луқо
9:49, 50 — Чаро Исо ба шахсе, ки ӯро ҳамроҳӣ намекард, берун кардани девҳоро манъ накард? Исо ба он шахс монеъ нашуд, чунки ҳоло ҷамъомади масеҳӣ ташкил наёфта буд. Барои ба Исо имон овардан ва девҳоро берун кардан ба он мард шарт набуд, ки Исоро ҳамроҳӣ кунад (Марқ. 9:38–40).
16–22 ИЮЛ
ГАНҶҲОИ КАЛОМИ ХУДО | ЛУҚО 10, 11
«Масал дар бораи сомарии раҳмдил»
nwtsty видео
Роҳ аз Ерусалим ба Ериҳӯ
Роҳе (1), ки дар ин видеонавори кӯтоҳ нишон дода шудааст, ба роҳе, ки дар қадим Ерусалим ва Ериҳӯро мепайваст монанд аст. Ин роҳ зиёда аз 20 км дарозӣ дошт ва нишеб буд, чунки Ерусалим аз сатҳи Ериҳӯ 1 км баландтар ҷойгир буд. Аз сабаби он ки дар ин роҳи биёбон роҳзанон тез-тез ба роҳгузарон дармеафтоданд, ба он ҷо барои бехатарӣ дастаи посбононро таъйин мекарданд. Ериҳӯи румӣ (2) дар лаби биёбони Яҳудия ҷойгир буд. Ериҳӯи қадимаи яҳудӣ (3) бошад, аз Ериҳӯи румиён тахминан 2 км дуртар буд.
w02 1.9 саҳ. 16, 17, сарх. 14, 15
«Ба онҳо бе мисолҳо гап намезад»
14 Мисоли сомарии некдилро ба хотир меорем. Исо ин мисолро чунин сар кард: «Марде аз Ерусалим ба Ериҳӯ мерафт ва дар роҳ ба дасти роҳзанон афтод. Онҳо либосашро кашида гирифтанд, ӯро лату кӯб карданд ва дар ҳолати ниммурда партофта рафтанд» (Луқо 10:30). Исо беҳуда дар бораи роҳи байни Ерусалиму Ериҳӯ гап назад. Ӯ ин мисолро дар Яҳудо, дар наздикиҳои Ерусалим, нақл кард. Пас, гуфтан мумкин аст, ки шунавандагони ӯ мефаҳмиданд, ки гап дар бораи кадом роҳ меравад. Одамон медонистанд, ки он роҳ, махсусан барои роҳгузарони танҳо, хеле хатарнок буд. Он роҳ аз ҷойи беодам мегузашт ва роҳзанон дар бисёр ҷой камин гирифта метавонистанд.
15 Дар суханони Исо оиди роҳ аз Ерусалим ба Ериҳӯ як чизи дигар ҷолиби диққат аст. Дар ин мисол аз он роҳ аввал коҳин ва баъд левизода гузашт, лекин ягонтои онҳо ба марди ҷабрдида дасти ёрӣ дароз накард (Луқо 10:31, 32). Коҳинон дар Ерусалим хизмат мекарданд ва левизодагон ба онҳо ёрдам медоданд. Бисёри коҳинон ва левизодагон, вақте хизмати худро тамом мекарданд, дар Ериҳӯ, ки аз Ерусалим ҳамагӣ 23 км дуртар буд, зиндагӣ мекарданд. Барои ҳамин шубҳае нест, ки баъзан онҳо аз он роҳ мегузаштанд. Ҳамчунин аз суханони Исо хулоса кардан мумкин аст, ки коҳин ва левизода «аз Ерусалим» равона буданд, пас, онҳо хизмати худро тамом карда буданд. Барои ҳамин ҳеҷ кас бепарвоии онҳоро сафед карда гуфта наметавонист, ки онҳо марди маҷрӯҳро мурда гумон карда ба ӯ даст нарасонданд, зеро тарсиданд, ки муваққатан нопок гашта дар маъбад хизмат карда наметавонанд (Ибодат 21:1; Ададҳо 19:11, 16). Бешубҳа, дар ин мисол ҳама чиз барои шунавандагон шинос буд.
(Луқо 10:33, 34) Аммо як марди сомарӣ, ки аз он роҳ мегузашт, ба назди марди маҷрӯҳ расид ва ӯро дида дилаш сӯхт. 34 Ӯ наздик омад ва ба ҷароҳатҳои вай равған ва шароб рехта, онҳоро баст. Баъд ӯро ба хари худ савор карда, ба меҳмонхонае овард ва нигоҳубин кард.
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 10:33, 34
як марди сомарӣ: Яҳудиён сомариёнро писанд намекарданд ва бо онҳо сарукор доштан намехостанд (Юҳ 4:9). Баъзе яҳудиён ҳатто калимаи «сомарӣ»-ро барои таҳқир кардан ва паст задани касе истифода мебурданд (Юҳ 8:48). Дар Мишна, китоби қадимаи дини яҳудӣ, суханони зерини як устоди ин дин оварда шудааст: «Нони сомариёнро хӯрдан ба хӯрдани гӯшти хук баробар аст» (Шебиит 8:10). Бисёр яҳудиён шаҳодати сомариёнро сазовори боварӣ намедонистанд ва ёрдами онҳоро қабул намекарданд. Исо медонист, ки яҳудиён нисбати сомариён бадгумонӣ доранд, барои ҳамин ба шунавандагонаш ин мисолро, ки бисёр вақт мисоли сомарии некдил номида мешавад, нақл карда дарси муҳим нишон дод.
ба ҷароҳатҳои вай равған ва шароб рехта, онҳоро баст: Луқо чун табиб ин мисолро батафсил навишта, тарзи ҷароҳатбандиро, ки дар он замон истифода мешуд, фаҳмондааст. Он вақтҳо барои дар хона табобат кардани ҷароҳат равған ва шаробро истифода мебурданд. Баъзан равған бо мақсади мулоим кардани ҷароҳат (бо Иш 1:6 муқоиса кунед), шароб бошад, барои чирк нагирифтани захм истифода мешуд. Боз Луқо қайд кард, ки марди сомарӣ барои бадтар нашудани аҳволи маҷрӯҳ захмҳоро баст.
меҳмонхонае: Калимаи юноние, ки чун меҳмонхона тарҷума шудааст, айнан маънои «ҷое, ки ҳамаро қабул мекунанд»-ро дорад. Дар он ҷо роҳгузарон ва чорвои онҳо ҷойгир мешуданд. Соҳиби меҳмонхона барои роҳгузарон шароит муҳайё мекард ва дар ивази пули иловагӣ касеро, ки ба ӯҳдаи ӯ гузоштаанд, нигоҳубин мекард.
w98 1.7 саҳ. 31, сарх. 2
Марди сомарӣ муҳаббат зоҳир кард
Аз мисол дар бораи марди сомарӣ дидан мумкин аст, ки одами одил на танҳо ба қонунҳои Худо итоат мекунад, балки ба хислатҳои Ӯ низ пайравӣ менамояд (Эфсӯсиён 5:1). Масалан, дар Китоби Муқаддас гуфта шудааст, ки «Худо ба ҳама бо як чашм менигарад» (Аъмол 10:34). Оё мо ба Худо пайравӣ мекунем? Мисоли Исо нишон медиҳад, ки одамонро аз рӯйи миллат, маданият ва динашон ҷудо накунем. Мо, масеҳиён, таълим гирифтаем, ки на танҳо ба одамоне, ки табақа, нажоду миллат ё динашон бо мо як аст, балки «ба ҳама некӣ кунем» (Ғалотиён 6:10).
Ҷустуҷӯйи ганҷҳои Калом
(Луқо 10:18) Он гоҳ ӯ ба онҳо гуфт: «Ман дидам, ки Шайтон барқвор аз осмон афтод.
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 10:18
Ман дидам, ки Шайтон барқвор аз осмон афтод: Аз афташ ин гапҳои Исо пешгӯйӣ буданд, зеро ӯ дар оянда аз осмон ронда шудани Шайтонро чун як воқеаи ба амал омада гуфт. Дар Вҳ 12:7–9 ҷанге, ки дар осмон рӯй дод, тасвир ёфтааст ва аз осмон ронда шудани Шайтон бо пайдо гаштани Подшоҳии Масеҳоӣ алоқаманд карда шудааст. Исо қайд мекунад, ки агар Худо ба 70 нафар шогирдони ӯ, ки одамони нокомиланд, қуввати берун кардани девҳоро дода бошад, пас, дар оянда Шайтон ва девҳои ӯ, албатта, мағлуб мешаванд (Лқ 10:17).
w08 15.3 саҳ. 31, сарх. 11
Фикрҳои манфиатбахш аз китоби Луқо
10:18 — Вақте Исо ба 70 шогирдаш гуфт, ки «ман дидам, ки Шайтон барқвор аз осмон афтод», ӯ чиро дар назар дошт? Суханони Исо маънои онро надошт, ки Шайтон он вақт аз осмон ронда шуд. Ин соли 1914, баъди ба тахт нишастани Исо, ба амал омад (Ваҳй 12:1–10). Исо дар ин воқеа замони гузаштаро истифода бурда қайд кард, ки он ҳатман иҷро мешавад.
(Луқо 11:5–9) Сипас ба онҳо гуфт: «Фарз кардем, ки яке аз шумо дӯсте дорад. Ва шумо нисфи шаб ба назди он дӯстатон омада, мегӯед: “Эй ҷӯра, ба ман сето нон қарз деҳ, 6 зеро як дӯстам аз сафар ба хонаам омадааст ва ман чизе надорам, ки дар пешаш гузорам”. 7 Вале он шахс аз даруни хона мегӯяд: “Маро ташвиш надеҳ. Дари хонаам аллакай қулф аст ва бачаҳоям дар наздам хобидаанд. Ман хеста, ба ту чизе дода наметавонам”. 8 Ба шумо мегӯям, ки, ҳатто агар ӯ ба хотири дӯстӣ аз ҷой бархоста, чизе надиҳад, аз сабаби гаштаву баргашта талаб карданатон он чиро, ки ба шумо лозим аст, хоҳад дод. 9 Бинобар ин ба шумо мегӯям: талаб кунед ва ба шумо дода хоҳад шуд, ҷӯед ва пайдо хоҳед кард, дарро тақ-тақ кунед ва он ба шумо кушода хоҳад шуд,
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 11:5–9
Эй ҷӯра, ба ман сето нон қарз деҳ: Сокинони Шарқи Наздик бо меҳмоннавозии худ машҳур буданд ва инро аз мисоле, ки Исо овард, дидан мумкин аст. Ҳарчанд меҳмони дар масал омада шояд аз сабаби дар роҳ ягон воқеа рӯй додан нисфи шаб даромада омад, соҳибхона худро вазифадор ҳисобид, ки меҳмонро сер кунад. Ӯ дер бошад ҳам, ҳамсояи худро безобита карда нон қарз гирифт.
Маро ташвиш надеҳ: Ҳамсояи он мард на барои он ёрдам додан нахост, ки бо ӯ муносибати хуб надошт, балки ӯ аллакай дар ҷойи хоб буд. Дар он замон хонаҳо, махсусан хонаҳои камбағалон, аз як хонаи калон иборат буд. Агар сардори оила аз ҷой мехест, тамоми оиларо, аз он ҷумла кӯдаконро, бедор мекард.
гаштаву баргашта: Калимаи юнониеро, ки дар ин ҷо истифода шудааст, айнан «норасоии хоксорӣ» ё «шарм накарда» тарҷума кардан мумкин аст. Лекин дар ин оят он ба маънои қатъият ва исроркорӣ омадааст. Марде, ки Исо дар мисоли худ овард, аз исроркории худ шарм накард. Бо ин мисол Исо ба шогирдонаш гуфт, ки боисрор дуо гӯянд (Лқ 11:9, 10).
23–29 ИЮЛ
ГАНҶҲОИ КАЛОМИ ХУДО | ЛУҚО 12, 13
«Шумо аз гунҷишкҳои зиёд пурарзиштаред»
(Луқо 12:6) Магар панҷ гунҷишкро ба ду тин намефурӯшанд? Бо вуҷуди ин ягонтои онҳо аз назари Худо пинҳон нест.
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 12:6
гунҷишкро: Калимаи юнонии «струти́он» як шакли калимаи «струто́с» буда, тобиши хурдӣ дорад. Маънои он ҳар намуд паррандаи майда мебошад, лекин бисёр вақт ба гунҷишк, ки аз ҳама арзон буду барои хӯрока истифода мешуд, ишора мекунад.
(Луқо 12:7) Аммо ҳар як тори мӯйи шумо шумурда шудааст. Натарсед: шумо аз гунҷишкҳои зиёд пурарзиштаред.
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 12:7
ҳар як тори мӯйи шумо шумурда шудааст: Мӯйи сари одам ба ҳисоби миёна зиёда аз 100 000 тор дорад. Агар Яҳува чунин чизҳоро донад, пас, Ӯ бешубҳа, нисбати ҳар як пайрави Масеҳ таваҷҷӯҳи самимӣ зоҳир мекунад.
cl саҳ. 241, сарх. 4, 5
Чизе моро аз муҳаббати Худо ҷудо карда наметавонад
4 Дар Китоби Муқаддас гуфта шудааст, ки Худо ҳар як хизматгори худро қадр мекунад. Масалан, Исо гуфт: «Магар ду гунҷишкро ба як тин намефурӯшанд? Бо вуҷуди ин, агар ягонтои онҳо ба замин афтад, ин аз назари Падаратон дур намемонад. Аммо ҳар як тори мӯйи шумо шумурда шудааст. Бинобар ин натарсед: шумо аз гунҷишкҳои зиёд пурарзиштаред» (Матто 10:29–31). Ин суханон барои шунавандагони Исо чӣ маъно доштанд?
5 Одамон гунҷишкро барои чӣ мехариданд? Дар замони Исо гунҷишк паррандаи аз ҳама арзоне буд, ки барои хӯрок истифода мешуд. Ба як тангае, ки арзиши паст дошт, ду гунҷишк харидан мумкин буд. Лекин чи хеле ки Исо баъдтар қайд кард, агар харидор ду танга диҳад, ба ӯ чорто неву панҷто гунҷишк медоданд. Панҷум гунҷишкро бепул медоданд, гӯё он арзише надошт. Гарчанд он дар назари одамон беарзиш буд, Офаридгор ба он дигар хел менигарист. Исо гуфт: «Ягонтои онҳо [ҳатто он гунҷишке, ки бепул медоданд] аз назари Худо пинҳон нест» (Луқо 12:6, 7). Исо бо ин суханонаш чӣ гуфтанӣ буд? Агар як гунҷишкак дар назари Яҳува қадр дошта бошад, пас, то чӣ андоза одамон пурқиматанд! Чи хеле ки Исо фаҳмонд, Яҳува дар бораи мо ҳама чиро медонад, ҳатто ҳар як тори мӯйи сари моро!
Ҷустуҷӯйи ганҷҳои Калом
(Луқо 13:24) «Бо тамоми қувват саъю кӯшиш намоед, ки аз дари танг дароед, зеро ба шумо мегӯям, ки бисёриҳо ба дохил шудан кӯшиш мекунанд, аммо наметавонанд.
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 13:24
Бо тамоми қувват саъю кӯшиш намоед: Ё «муборизаро давом диҳед». Бо ин суханон Исо нишон дод, ки шахс бояд ҳар кори аз дасташ меомадаро карда аз дари танг дарояд. Мувофиқи баъзе маълумотномаҳо ин қисми оятро «тамоми кӯшишро ба харҷ диҳед; зӯр занед» тарҷума кардан мумкин аст. Феъли юнонии «агони́зомай» бо исми юнонии «аго́н» ҳамреша буда бисёртар нисбати мусобиқаи варзишгарон истифода мешуд. Дар Ибр 12:1 ин исм ба маънои маҷозӣ ба масофае ишора мекунад, ки масеҳиён барои ба даст овардани ҳаёт тай мекунанд. Он ҳамчунин ба маънои васеътар истифода шуда, «мубориза» тарҷума шудааст (Фп 1:30; Қл 2:1; 1Тм 6:12; 2Тм 4:7). Феъли юноние, ки дар Лқ 13:24 омадааст, ҳамчунин «дар мусобиқа иштирок» кардан (1Қр 9:25), «ҷидду ҷаҳд» намудан (Қл 1:29; 4:12; 1Тм 4:10) ва «талош» кардан (1Тм 6:12) тарҷума шудааст. Азбаски ин ибора нисбати мусобиқаҳои варзишӣ истифода мешуд, баъзеҳо мегӯянд, ки Исо масеҳиёнро даъват кард, ки ба монанди варзишгарон ҳар кори аз дасташон меомадаро карда соҳиби мукофот шаванд.
(Луқо 13:33) Лекин имрӯз, пагоҳ ва рӯзи сеюм ман бояд роҳи худро давом диҳам, зеро ин тавр шуда наметавонад, ки пайғамбар берун аз Ерусалим кушта шавад.
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 13:33
ин тавр шуда наметавонад: Ё «ҳеҷ мумкин нест». Гарчанд дар пешгӯйиҳои Китоби Муқаддас рӯирост гуфта нашудааст, ки Масеҳ дар Ерусалим кушта мешавад, суханони дар Дн 9:24–26 омада ба ин ишора мекунанд. Илова бар ин, агар яҳудиён пайғамбареро, махсусан Масеҳро, куштанӣ мешуданд, онҳо ин корро маҳз дар Ерусалим мекарданд, чунки Шӯрои олии яҳудиён, ки аз 71 нафар иборат буд, маҳз дар он ҷо буд. Вақте касеро айбдор мекарданд, ки ӯ пайғамбари бардурӯғ аст, ин Шӯро мурофиаи судии он шахсро дида мебаромад. Исо шояд боз барои он ин суханонро гуфт, ки маҳз дар Ерусалим қурбонӣ меоварданд ва дар он ҷо барраи иди Раҳоиро забҳ мекарданд. Воқеаҳои минбаъда нишон доданд, ки суханони Исо рост буданд. Дар ҳақиқат, Исоро дар Ерусалим ба назди Шӯрои олии яҳудиён бурданд ва ӯ дар он ҷо маҳкум шуд. Ӯ маҳз дар Ерусалим, дар паси деворҳои шаҳр, чун «барраи Иди раҳоӣ» кушта шуд (1Қр 5:7).
30 ИЮЛ — 5 АВГУСТ
ГАНҶҲОИ КАЛОМИ ХУДО | ЛУҚО 14–16
«Масал дар бораи писари гумгашта»
(Луқо 15:11–16) Сипас Исо гуфт: «Марде ду писар дошт. 12 Рӯзе писари хурдиаш ба ӯ гуфт: “Падар, қисми молу мулкеро, ки ба ман тааллуқ дорад, бидеҳ”. Он гоҳ падар дороии худро байни писаронаш тақсим кард. 13 Пас аз якчанд рӯз писари хурдӣ тамоми чизу чораашро ҷамъ карда, ба ҷойи дуре сафар кард ва ба айшу ишрат дода шуда дороии худро барбод дод. 14 Вақте тамоми пулашро сарф кард, дар саросари он кишвар қаҳтии сахте рӯй дод ва ӯ ба мӯҳтоҷӣ афтод. 15 Ӯ ҳатто рафта, хизматгори яке аз сокинони он кишвар гашт ва он шахс ӯро ба саҳрои худ фиристод, то хукбонӣ кунад. 16 Вай тайёр буд, ки шикамашро аз хӯроки хукҳо сер кунад, лекин ҳеҷ кас ба ӯ чизе намедод.
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 15:11–16
Марде ду писар дошт: Мисол дар бораи писари гумгашта аз дигар мисолҳои Исо фарқ мекунад. Ин яке аз мисолҳои дарозтарини ӯ мебошад. Дар ин мисол диққати асосӣ ба муносибатҳои оилавӣ равона карда шудааст. Дар дигар мисолҳо Исо тез-тез дар бораи муносибатҳои хӯҷаину хизматгор, ҳамчунин дар бораи чизҳои беҷон, масалан, дар бораи хоку тухмиҳои гуногун гап мезад (Мт 13:18–30; 25:14–30; Лқ 19:12–27). Лекин дар ин мисол Исо дар бораи муносибати наздики падар ва писаронаш нақл мекунад. Бисёри онҳое, ки Исоро гӯш мекарданд, шояд чунин падари меҳрубону ғамхор надоштанд. Ин мисоли Исо нишон медиҳад, ки то чӣ андоза Падари осмонии мо нисбати фарзандони заминиаш, ҳам нисбати онҳое, ки ба ӯ содиқанд ва ҳам нисбати онҳое, ки аз ӯ дур шуданд ва баъд баргаштанд, ғамхору меҳрубон аст.
писари хурдиаш: Мувофиқи Шариати Мӯсо писари нахустзода ҳиссаи дучандро мерос мегирифт (ТкШ 21:17). Дар ин масали Исо писари калонӣ нахустзода буд, барои ҳамин ҳиссаи писари хурдӣ ду баробар камтар буд.
айшу ишрат: Ё «беҳудагардӣ, кайфу сафо». Калимаи юнонии ба ин монанд дар Эф 5:18, Тит 1:6 ва 1Пт 4:4 низ истифода шудааст.
барбод дод: Калимаи юноние, ки дар ин ҷо истифода шудааст, айнан маънои «пароканда кардан»-ро дорад (Лқ 1:51; Ам 5:37). Дар Мт 25:24, 26 он бод кардан тарҷума шудааст. Дар ин ҷо бошад, ин калима ба маънои исрофкорӣ, бехирадона сарф кардан омадааст.
хукбонӣ: Мувофиқи Шариат хук ҳайвони нопок буд ва бонӣ кардани онҳо барои яҳудиён кори пасту нафратовар ба ҳисоб мерафт (Ибд 11:7, 8).
хӯроки: Ё «харнуби». Ба юнонӣ ин калима «кера́тион» мебошад, ки айнан «шохи хурд» тарҷума мешавад. Самари харнуб пӯсти ғафси ҷилодори ҷигарӣ дорад ва шакли он мувофиқи номи юнониаш ба шохи каҷ монанд аст. Имрӯзҳо низ харнубро ҳамчун хӯроки асп, гов ва хук истифода мебаранд. Писари хурдие, ки дар мисоли Исо оварда шудааст, чунон ба пастию хорӣ афтода буд, ки тайёр буд, то хӯроки хукҳоро хӯрад.
(Луқо 15:17–24) Вақте ки вай ба худ омад, гуфт: “Чӣ қадар мардикорони падарам ба фаровонӣ нон доранд, ман бошам, дар ин ҷо аз гуруснагӣ мурда истодаам! 18 Хеста, назди падарам меравам ва мегӯям: “Падар, ман пеши осмон ва пеши ту гуноҳ кардам 19 ва дигар сазовори он нестам, ки писари ту номида шавам. Маро чун яке аз мардикорони худ қабул кун”. 20 Пас, бархоста, назди падараш рафт. Вақте ки ӯ ҳанӯз хеле дур буд, падараш вайро дида, дилаш ба ӯ сӯхт. Ӯ тозон рафта, писарашро ба оғӯш гирифту бӯсид. 21 Писараш ба ӯ гуфт: “Падар, ман пеши осмон ва пеши ту гуноҳ кардам ва дигар сазовори он нестам, ки писари ту номида шавам”. 22 Лекин падараш ба ғуломони худ гуфт: “Зудтар либоси беҳтаринеро оварда, ба ӯ пӯшонед, ангуштарине ба дасташ андозед ва ба пояш пойафзол пӯшонед! 23 Ҳамчунин гӯсолаи парвориро оварда, сар буред, то бихӯрему хурсандӣ кунем, 24 зеро ин писарам мурда буд ва зинда шуд, гум шуда буд ва ёфт шуд”. Он гоҳ онҳо ҷашне ороста, ба хурсандӣ намудан сар карданд.
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 15:17–24
мардикорони: Дар вақти баргаштан писари хурдӣ аз падараш хоҳиш карданӣ буд, ки ӯро на чун писар, балки чун мардикор қабул кунад. Мардикорон мисли ғуломон ба аҳли хонадон дохил намешуданд. Чунин одамонро одатан барои як рӯз киро мекарданд (Мт 20:1, 2, 8).
бӯсид: Ё «бо меҳр бӯсид». Калимаи юноние, ки «бӯсид» тарҷума шудааст, аз шакли бошиддати феъли «филе́о» гирифта шудааст, ки баъзан «бӯса кардан» (Мт 26:48; Мқ 14:44; Лқ 22:47), лекин бисёртар «азиз будан, дӯст доштан» (Юҳ 5:20; 11:3; 16:27) тарҷума мешавад. Дар ин мисол падар писари пушаймонгаштаи худро гарму ҷӯшон пешвоз гирифт ва бо ин нишон дод, ки барои аз нав қабул кардани ӯ тайёр аст.
писари ту номида шавам: Дар баъзе дастнависҳо ба ояти 21 чунин илова шудааст: «Маро чун яке аз мардикорони худ қабул кун», лекин «Тарҷумаи дунёи нав» бар дастнависҳои қадимтар ва бовариноктар асос ёфтааст. Баъзе олимон фикр мекунанд, ки ин суханон барои бо Лқ 15:19 мувофиқат кардан илова шудаанд.
либоси... ангуштарине... пойафзол: Падар хоҳиш кард, ки барои писараш либоси одӣ нею беҳтаринеро биёранд. Шояд ин либоси зебою пурнақшу нигоре буд, ки ба меҳмони гиромӣ пӯшонида мешуд. Бо пӯшондани ангуштарин падар муҳаббати худро нишон дод ва ба писараш, ки гашта омада буд, ҳурмату эҳтиром зоҳир кард. Одатан хизматгорон ангуштарин ва пойафзол намепӯшиданд. Падар чунин амал карда нишон дод, ки писараш бечунучаро аз нав аъзои оила гашт.
Ҷустуҷӯйи ганҷҳои Калом
(Луқо 14:26) «Агар касе пеши ман ояд, вале падару модар, зану фарзандон, бародарону хоҳарон ва ҳамчунин ҷони худро аз ман зиёдтар дӯст дорад, шогирди ман буда наметавонад.
nwtsty маълумоти омӯзишӣ оиди Лқ 14:26
зиёдтар дӯст дорад: Дар матни аслӣ «нафрат кардан». Дар Китоби Муқаддас калимаи «нафрат кардан» ба маънои гуногун омадааст. Он метавонад чунон бадбинии сахте бошад, ки шахсро ба зарар расондан тела медиҳад. Ҳамчунин он маънои онро дошта метавонад, ки ба шахс ягон кас ё чиз то дараҷае маъқул нест, ки ӯ худро аз онҳо дур мекашад. Ин ибора камтар дӯст доштанро ҳам дар бар мегирад. Масалан, дар Китоби Муқаддас гуфта шудааст, ки Леё номаҳбуб, Роҳел бошад, маҳбуб буд. Ин суханон нишон медиҳад, ки Яъқуб Роҳелро назар ба Леё бисёртар дӯст медошт (Ҳс 29:31; ТкШ 21:15). Ин суханон дар дигар адабиётҳои қадимаи яҳудӣ низ ба ҳамин маъно омадааст. Исо низ вақте ин феълро истифода бурд, гуфтанӣ набуд, ки пайравонаш нисбати аъзои оила ё худашон нафрат дошта бошанд, чунки ин ба дигар ҷойи Навиштаҳо зид мебаромад. (Бо Мқ 12:29–31; Эф 5:28, 29, 33 муқоиса кунед.) Дар ин оят нафрат кардан ба маънои камтар дӯст доштан омадааст.
Боигарии ҳақиқиро ҷӯё бошед
7 Луқо 16:10–13-ро хонед. Амалдор аз масали Исо барои фоидаи худаш дӯстон пайдо намуд. Вале Исо ба шогирдонаш маслиҳат дод, ки дар осмон дӯстон пайдо намоянд ва инро бе ягон ғараз кунанд. Бо ин маслиҳат Исо гуфтанӣ буд, ки, вақте мо сарвати ноинсофонаро дуруст истифода мебарем, содиқиамонро ба Худо исбот менамоем. Биёед бинем, ки мо инро чӣ тавр карда метавонем?
8 Як роҳи дуруст истифода бурдани чизҳои моддӣ ба кори мавъизаи умумиҷаҳонӣ, ки Исо дар борааш пешгӯйӣ карда буд, хайрия кардан аст (Мат. 24:14). Биёед якчанд мисолро дида бароем. Духтарчае аз Ҳиндустон дар қуттичаи худ кам-кам пул ҷамъ кард ва барои ин ҳатто аз баҳри харидани бозичаҳо гузашт. Вақте қуттича пур шуд, ин духтарча онҳоро барои кори мавъиза хайрия кард. Инчунин бародаре аз Ҳиндустон, ки кокос парвариш мекард, ба офиси дурдасти тарҷумонии Малаялам кокос хайрия кард, чунки ӯ фаҳмид, ки бародарони он ҷо кокос хариданианд, ва фикр кард, ки дар ин ҳол ба онҳо ба ҷойи пул кокос хайрия кардан беҳтар аст. Ин рафтори бародар оқилона буд. Ба ин монанд, бародарони Юнон барои оилаи Байт-Ил ҳамеша равғани зайтун, панир ва дигар хӯрокаҳо хайрия мекунанд.