Чӣ тавр бояд маслиҳат диҳем?

1. Кӣ бояд маслиҳат диҳад? Фаҳмонед.

ОЁ БА шумо маслиҳат додан маъқул аст? Ба баъзеҳо ҳа. Баъзеи дигар бошанд, вақти маслиҳат додан нороҳат мешаванд ё онро бо дили нохоҳам медиҳанд. Чи хеле ки набошад, ҳар яки мо бояд гоҳ-гоҳ ба маслиҳат додан тайёр бошем. Барои чӣ? Чунки Исо гуфта буд, ки шогирдони ҳақиқии ӯро аз рӯйи муҳаббаташон ба якдигар мешиносанд (Юҳ. 13:35). Як нишонаи бародардӯстиямон ин аст, ки ба ҳамдинон дар вақти зарурӣ маслиҳат диҳем. Дар Каломи Худо гуфта мешавад, ки «дӯсте, ки самимона маслиҳат медиҳад», дилро шод мегардонад (Пнм. 27:9).

2. Пирон бояд дар кадом кор усто бошанд ва барои чӣ? (Ба чорчӯбаи «Маслиҳат дар вохӯрии байниҳафта» нигаред.)

² Ҳамаи масеҳиён, хусусан пирон, бояд дар маслиҳатдиҳӣ усто шаванд. Яҳува ба воситаи Исо чӯпонӣ кардани ҷамоаташро ба ин мардон супоридааст (1 Пет. 5:2, 3). Пирон дар суханрониҳояшон ба аҳли ҷамоат маслиҳат медиҳанд. Онҳо ҳамчунин ҳангоми суҳбати як ба як бародару хоҳаронро насиҳат мекунанд, аз ҷумла касонеро, ки аз рама дур шудаанд. Чӣ тавр пирон ва умуман ҳамаи мо маслиҳатҳои хуб дода метавонем?

3. а) Чӣ кор кунем, ки маслиҳатгари хуб шавем? (Ишаъё 9:6; ҳамчунин ба чорчӯбаи «Вақти маслиҳат додан аз Исо ибрат гиред» нигаред.) б) Мо дар ин мақола кадом фикрҳоро меомӯзем?

³ Намунаи баъзе одамонро аз Китоби Муқаддас омӯхта, мо маслиҳатгари хуб мешавем. Беҳтарин намуна дар ин масъала Исо мебошад. Яке аз сифатҳои ӯ дар Китоби Муқаддас «Маслиҳатгари доно» мебошад. (Ишаъё 9:6-ро хонед.) Дар ин мақола мо дида мебароем, ки дар ду ҳолат чӣ кор карда метавонем: вақте аз мо маслиҳат мепурсанд ва, вақте аз мо маслиҳат намепурсанд. Мо ҳамчунин мебинем, ки чӣ тавр дар вақти дуруст ва бо тарзи дуруст маслиҳат диҳем.

ВАҚТЕ АЗ МО МАСЛИҲАТ МЕПУРСАНД

4, 5. Вақте касе аз мо маслиҳат мепурсад, мо пеш аз маслиҳат додан бояд аз худ чиро пурсем? Мисол оред.

⁴ Вақте касе аз мо маслиҳат пурсад, шояд, мо хурсанд шуда, даррав хоҳем ба ӯ ёрдам диҳем. Вале аввал бояд аз худ пурсем: «Оё ман ин масъаларо нағз мефаҳмам?» Баъзан беҳтар аст, ки мо ягон маслиҳат надиҳем, балки касро сӯйи шахсе раҳнамоӣ кунем, ки ин масъаларо нағз мефаҳмад.

⁵ Мисоле меорем: фарз кардем, дӯсти наздикатон касал мешавад. Ӯ ба шумо мегӯяд, ки якчанд тарзи табобатро омӯхт ва акнун барои интихоб кардани табобати дуруст ба ӯ ёрдами шумо даркор аст. Шояд, шумо дар ин масъала фикри худро дошта бошед, вале коршиносу кордони ин соҳа нестед. Пас, чӣ тавр ба дӯстатон ёрдам карда метавонед? Хубаш ба ӯ дар ёфтани коршиноси ҳамин соҳа ёрдам кунед.

6. Чаро пеш аз маслиҳат додан каме сабр кардан даркор?

⁶ Шояд, касе аз мо дар соҳае маслиҳат мепурсад, ки мо дар он таҷрибаву дониши бисёр дорем. Ҳатто агар ба назарамон чунин тобад, пеш аз ҷавоб додан бояд каме сабр кунем. Барои чӣ? Дар Панднома 15:28 гуфта мешавад, ки «росткор санҷида сухан мегӯяд». Ҳатто агар мо фикр кунем, ки ҷавоби саволро аллакай медонем, хуб мешавад, агар барои кофтуков, дуо ва андешаронӣ вақт ҷудо кунем. Он гоҳ дили мо пур мешавад, ки ҷавобамон бо нигоҳи Яҳува ба ин масъала ҳамоҳанг аст. Биёед мисоли пайғамбар Нотонро мебинем.

7. Аз рафтори пайғамбар Нотон чӣ дарс мегирем?

⁷ Боре подшоҳ Довуд ба пайғамбар Нотон хабар дод, ки мехоҳад барои Яҳува ибодатгоҳ созад. Нотон дарҳол ба ӯ гуфт, ки аз пайи ин кор шуда метавонад. Вале пайғамбар Нотон бояд аввал фикри Яҳуваро мепурсид. Барои чӣ? Чунки Яҳува намехост ибодатгоҳро Довуд созад (1 Воқ. 17:1–4). Аз ин воқеа чӣ дарс мегирем? Вақте аз мо маслиҳат мепурсанд, мо бояд шитобкорона ҷавоб надиҳем (Яъқ. 1:19).

8. Боз чаро мо бояд эҳтиёт шуда маслиҳат диҳем?

⁸ Боз чаро мо бояд ба одамон эҳтиёт шуда маслиҳат диҳем? Вақте маслиҳати мо оқибатҳои нохуш меорад, мо ҳам то як андозае айбдор мешавем. Аз ин рӯ биёед пеш аз маслиҳат додан нағзакак фикр кунем.

ВАҚТЕ АЗ МО МАСЛИҲАТ НАМЕПУРСАНД

9. Пеш аз маслиҳат додан пирон бояд чиро аниқ кунанд? (Ғалотиён 6:1).

⁹ Як-як пирон мебинанд, ки бародар ё хоҳаре «қадами нодурусте» мондааст ва онҳо пешдастӣ карда, ба вай маслиҳат медиҳанд. (Ғалотиён 6:1-ро хонед.) Дар шарҳи ин оят дар Китоби Муқаддаси омӯзишӣ ба забони англисӣ гуфта мешавад, ки «чунин шахс бо роҳи хато равона аст, вале ҳануз ба гуноҳи ҷиддӣ даст назадааст». Мақсади пирон ба шахс ёрдам кардан аст, то ӯ аз роҳи ҳаёти ҷовидонӣ дур нашавад (Яъқ. 5:19, 20). Дар чунин ҳолат пирон набояд саросема шаванд. Онҳо бояд аввал санҷида бинанд, ки одам дар ҳақиқат қадами нодуруст мондааст. Он гоҳ маслиҳаташон фоидаи бештар меорад. Охир, Яҳува ба ҳар яки мо озодӣ додааст, ки дар баъзе масъалаҳо аз рӯйи виҷдон қарор кунем (Рум. 14:1–4). Вале, агар бародар ё хоҳар дар ҳақиқат қадами нодуруст монда бошад, пирон чӣ кор карда метавонанд? Чӣ тавр онҳо пешдастӣ карда, ба ӯ маслиҳат дода метавонанд?

10, 12. Агар фикри пиреро напурсанд ҳам, ӯ чӣ тавр маслиҳат дода метавонад? Мисол оварда, фаҳмонед. (Ҳамчунин ба расмҳо нигаред.)

¹⁰ Барои пирон насиҳат кардани шахсе, ки аз онҳо маслиҳат напурсидааст, кори осон нест. Барои чӣ? Павлуси расул гуфт, ки шахс метавонад худаш надониста, қадами нодуруст монад. Азбаски худаш аз қадами нодурусташ огоҳ нест, пирон аввал бояд ӯро барои гирифтани маслиҳат тайёр кунанд.

¹¹ Вақте ба касе, ки фикрамонро напурсидааст, маслиҳат медиҳем, мо гӯё дар замини сахт тухмӣ кориданӣ мешавем. Чунин заминро деҳқон аввал нарм мекунад, танҳо баъд тухмиро дар он мекорад. Ӯ сипас онро об медиҳад, то сабзад. Ба ҳамин монанд, пири ҷамоат пеш аз маслиҳат додан ба касе, ки фикрашро напурсидааст, замини дили он касро нарм мекунад — ӯ он шахсро барои гирифтани маслиҳат тайёр мекунад. Масалан, пир метавонад вақти мувофиқро интихоб карда, ба бародар ё хоҳар гӯяд, ки ӯ барояш азиз аст ва ба вай як гап дорад. Агар маслиҳатдеҳро ҳамчун одами меҳрубон шиносанд, маслиҳати ӯро қабул кардан ба одамон осонтар мешавад.

¹² Дар рафти суҳбат пири ҷамоат метавонад бо суханони зерин замини дили шахсро мулоим кардан гирад: «Ҳамаи мо як-як хато мекунем ва ба маслиҳат муҳтоҷем» (Рум. 3:23). Баъд ӯ бо оҳанги мулоим ва эҳтиром аз Навиштаҳо ба воиз мефаҳмонад, ки вай дар куҷо қадами нодуруст мондааст. Вақте бародар ё хоҳар хатояшро тан мегирад, пир «тухмӣ мекорад», яъне ба воиз бо суханони одӣ мефаҳмонад, ки ӯ барои ислоҳи вазъият бояд чӣ кор кунад. Дар охир пири ҷамоат «тухмиро об медиҳад», яъне шахсро таъриф мекунад ва ҳамроҳаш дуо мегӯяд (Яъқ. 5:15).

13. Пирон чӣ тавр аниқ карда метавонанд, ки шахс маслиҳатро дуруст фаҳмидааст?

¹³ Баъзан маслиҳатдеҳ як гапро мегӯяду маслиҳатшунав дигар чизро мефаҳмад. Пирон чӣ кор карда метавонанд, ки ин хел нашавад? Онҳо метавонанд саволҳои боодобона дода, бинанд, ки одам маслиҳатро дуруст фаҳмидааст ё не (Пандгӯ 12:11).

ДАР ВАҚТИ ДУРУСТ ВА БО ТАРЗИ ДУРУСТ МАСЛИҲАТ ДИҲЕД

14. Чаро мо набояд дар сари қаҳр маслиҳат диҳем? Фаҳмонед.

¹⁴ Ҳамаи мо нокомилем ва бо ягон кору суханамон дигаронро хафа карда метавонем (Қӯл. 3:13). Дар Каломи Худо гуфта мешавад, ки мо гоҳе якдигарро ҳатто асабӣ карда метавонем (Эфс. 4:26). Вале мо набояд дар сари ғазаб маслиҳат диҳем. Барои чӣ? Охир, «хашми одам он чиро, ки дар назари Худо дуруст аст, ба амал намеорад» (Яъқ. 1:20). Агар мо дар сари қаҳрамон маслиҳат диҳем, зарари суханамон аз фоидааш бештар мешавад. Албатта, ин маънои онро надорад, ки мо тамоман набояд ба шахсе, ки хафаамон кардааст, дар бораи фикрамон ё ҳиссиётамон чизе гӯем. Вале, агар то ором шуданамон сабр кунем, суханамон фоидабахштар мешавад. Биёед намунаи хуби Элиҳуро дида бароем, ки ба Айюб маслиҳат дода буд.

15. Мо аз рафтори Элиҳу чиро меомӯзем? (Ҳамчунин ба расм нигаред.)

¹⁵ Элиҳу суханони дигаронро чандин рӯз пурсаброна гӯш кард. Ӯ шунид, ки чӣ тавр дилбардорони қалбакии Айюб дар ҳаққи ӯ туҳмат мекарданд ва чӣ тавр Айюб худро ҳимоя менамуд. Дили Элиҳу ба Айюб месӯхт, вале, вақте Айюб дар ҳаққи Яҳува суханони ғалат мегуфт ва диққатро аз ҳад зиёд ба худаш мекард, Элиҳу асабонӣ мешуд. Бо вуҷуди ин ӯ пурсаброна навбати худашро интизор шуд. Вақте навбаташ омад, ӯ бо мулоимӣ ва эҳтироми амиқ ба Айюб муроҷиат карда, маслиҳат дод (Айюб 32:2; 33:1–7). Аз рафтори Элиҳу як ҳақиқати муҳимро мефаҳмем: маслиҳатро бояд дар вақти дуруст ва бо тарзи дуруст диҳем — боэҳтиром ва муҳаббат (Пандгӯ 3:1, 7).

МАСЛИҲАТДИҲИВУ МАСЛИҲАТШУНАВИРО БАС НАКУНЕД

16. Мо аз Забур 32:8 чиро меомӯзем?

¹⁶ Дар ояти асосии ин мақола гуфта мешавад, ки баъд аз он ки Яҳува ба мо маслиҳат медиҳад, ӯ чашмашро аз мо намеканад. (Забур 32:8-ро хонед.) Аз ин маълум мешавад, ки пас аз насиҳат кардан Яҳува ба мо мефаҳмонад, ки чӣ тавр суханашро ба кор барем. Ӯ минбаъд ҳам моро дастгирӣ мекунад. Биёед аз Худоямон Яҳува ибрат гирифта, баъди ба касе маслиҳат додан чашмамонро аз ӯ наканем, яъне минбаъд ҳам ӯро дастгирӣ кунем, то қарорҳои бохирадона баровардан гирад.

17. Вақти аз Каломи Худо маслиҳат додан пирон ба чӣ монанд мешаванд? Фаҳмонед (Ишаъё 32:1, 2).

¹⁷ Имрӯз аз пештара бештар мо ба маслиҳатдиҳиву маслиҳатшунавӣ ниёз дорем (2 Тим. 3:1). Пироне, ки аз Каломи Худо маслиҳатҳои дақиқ медиҳанд, «мисли ҷӯйҳои об дар саҳрои ташналаб» ҳастанд. (Ишаъё 32:1, 2-ро хонед.) Вақте дӯстонамон маслиҳати ба гӯшамон форамро неву ҳақиқатро мегӯянд, ба мо як туҳфае медиҳанд. Ин туҳфаашон «мисли себҳои тиллоӣ дар зарфи нуқрагин аст» (Пнм. 25:11). Биёед ҳар яки мо хирадамонро зиёд кардан гирем, то маслиҳатдеҳу маслиҳатшунави нағз бошем.