“Wambohetshama le wedja tshɛ”

¹ L’ɛnɔnyi w’etshi ɛnɛ, sho tshɛ takangɛnangɛna efula lo mboka alapɔlɔ w’ɛngɛnɔngɛnɔ wakatalongola lo kɛnɛ k’endana l’ɛtshɔkɔ wa diambo wakalongola wodja wa Jehowa l’andja w’otondo. Wetawelo w’olimu oma le lɛɛta lo Malawi, l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi 26 w’ɔhɛnyɛhɛnyɛlɔ wa lɔsɔkisha, akalodia etema aso l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Sho takahɛngɛ yema lam’akahandjɔ ɛlɔmbwɛlɔ k’osanga k’anguna Nzambi la Mputu ka l’ehotwelo ka wonya, ndo nunu di’anangɛso l’akadiyɛso wakatshungɔ oma l’ɔhɛnyɔhɛnyɔ. Lam’akawatone tosha lotshungɔ l’ɔtɛmwɛlɔ aso la Grɛkɛ, takɛnyi dia akambo wayeta kɔlɔ; koko sho takafumbɔfumbɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ lushi lakatadje otshumba wa diambo la ntondo ka tuminadi ta lâdiko ta la Mputu. Tâki l’osalosalo oma l’alapɔlɔ w’ofulanelo wa mbalasa ya la Société, ofulanelo washa diaaso dia tondjɛ̂ anto watayange mɛtɛ lokêma l’ekanda. Takangɛnangɛna nto lam’akatoke dia anto olekani 7400 wakalongola batismu lo losanganya la woke lâki lo Kiev, la Ukraine. Aha la tamu, ohamelo ɔsɔ wa diambo w’olimu wa Diolelo wakalodia ɔngɛnɔngɛnɔ aso mbala dikumi!

² Kânga mbeso la tɔkɔkɔ t’ɛlɔlɔ tahombaso ngɛnangɛna, sho pombaka ndjâlama dia fumbɔfumbɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Wahɔnelo w’alapɔlɔ w’ɛlɔlɔ kokaka tutshutshuya dia sho kanyiya ɔnɛ lohetsho la lokumu l’ɔlɔlɔ lambokitakita ndo wodja wa Jehowa wekɔ lo taleke mbetawɔma l’andja ɔnɛ. Tokanyi ta ngasɔ kokaka todimbiya. Mɛtɛ, kânga mbakatadje etshumba w’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo mbakatanya wekamu ɛmɔtshi wakekamaka la ntondo ka lokumu l’ɔlɔlɔ lo wedja efula, hatohombe mbohɛ ɔnɛ losambe lasaso l’andja ɔnɛ lekɔ woho wâmɛ. Oko weso ambeki wa Yeso, sho kema “l’atei w’andja ɔnɛ.” Omalɔkɔ aha la mbewɔ sho têkɔ wanɛ “wambohetshama le wedja tshe.” (Joani 15:19, NW; Mat. 24:⁠9) Edja tshɛ kayotshikalaka dikongɛ di’akambo nɛ, ndoko kɛnɛ kayotshikitanya ɔlɛmbɛ ɔnɛ wat’ɔnɛ: “Ndu wane tshe walanga ndjala la lumu l’ololo le Kristu Jesu, wayusuwa.”​—2 Tim. 3:⁠12.

³ Ɛkɔndɔ wa kɛnɛ kakasalema shikikɛka mɛtɛ ka diewoyelo sɔ. Yeso, otungi wa Lokristo, akasambisha ewandji wa welo l’ambolami awɔ lo yoho ya lânde, koko nde akasoyamaka lushi tshɛ ndo lɔsɛnɔ lakinde lâki lo wâle tena tshɛ. Apɔstɔlɔ wakinde wakakimanyiya anyawɔ efula dia vɔ ndjâla ambeki, wakafunde Afundelo wa lo grɛkɛ w’Akristo ndo wakatondja weshasha w’ahindo wa spirito lo sɛkɛ; koko, ndo vɔ wakahetshamaka ndo wakasoyamaka. Kânga mbakiwɔ la dionga di’ɔlɔlɔ ndo la ngandji k’osek’onto, Akristo tshɛ wakɔsamaka oma le anto efula oko “ɔtɛmwɛlɔ wamboyâtola” wakɔnywamaka ndo ‘anto wakataka awui wa kɔlɔ lo dikambo diawɔ lo ahole tshɛ.’ (Etsha 28:22, NW) L’etena kaso kɛnɛ, Jehowa akakambe l’etshumanelo ka l’andja w’otondo k’Akristo lo yoho ya diambo dia kotsha lolango lande; koko etshumanelo kɛsɔ kakasoyama ndo tenyi tshɛ dia lo dikongɛ di’akambo nɛ wakakimamatanyiɛ. Sho kema ndoko l’ɔkɔkɔ ɔmɔtshi wa sho nongamɛ dia lohetsho lashile.

⁴ L’eleko ka ntondo, Satana akasoya ambeki wa Yeso lo toho efula. Atunyi wadunganela la lohetsho wakalanya lukumu lawɔ lam’akawahandjola akambo wa kɔlɔ wa kashi lo lokombo lawɔ. (Etsha 14:⁠2) Anto wakawawanɛ dia mbaokiya wɔma. (Etsha 4:17, 18) Elui w’anto wolodi la kɛlɛ wakayange dia mbaɔladja yɔ̂. (Etsha 19:29-34) Vɔ wakadjama lo kanu oma lo wɛngiya. (Etsha 12:4, 5) Asoyanyi wakiwɔ wakawananda ndo l’alemba dia mbasɔkisha. (Etsha 14:19) Lo tena dimɔtshi, anto waha l’onongo wakadiakema odiakema diakema. (Etsha 7:54-60) Ɔpɔstɔlɔ Paulo, lo wedi ande, akakikɛ weoho w’akambo asɔ tshɛ w’osehe. (2 Kor. 11:23-27) Atunyi wakonaka kânga kiambokambo ya tshitshɛ dia vɔ mbekɛ wekamu l’esambishelo ndo dia vɔ soya Akristo wele la kɔlamelo.

⁵ Ndo ɛlɔ kɛnɛ, Satana ekɔ lo kamba olimu la toho tâmɛ ta ngasɔ. Anto wekɔ lo pandjola akambo wa kɔlɔ wa kashi lo lokombo laso, ko anto wôtɔsaka oko ɔtɛmwɛlɔ wamboyâtola woludi la anto wambekɔ tomba. Lo wedja ɛmɔtshi, ewandji wakate ɔnɛ ekanda aso tɔmbɔshaka anto ndo wakâsekɛ. Dilɛmiɛlɔ diaso dia dikila diakasɔkama ndo diakɔnywama. L’ɛnɔnyi 40, elui w’anto wadunganela la kɛlɛ wakahumuya anangɛso amɔtshi kana nanya diangɔ diawɔ l’ɔtɛ w’ɔnɛ vɔ hawembɛ dalapo. Nunu la nunu di’anyaso wakatomama lo kanu l’ɔkɔkɔ wa lomangemange lawɔ. Lo wedja walɔmbwama la hiadi, anangɛso wakɔsama oko anto watɔmbɔsha wodja, omalɔkɔ kama la kama ya l’atei awɔ wakasɔkishama l’osehe wa mamba ndo wakadiakema kana mbidjama lo pango ya kanu ya wolo. Asui asɔ kôkitakita, kɛsɔ kɛnya ɔnɛ sho takahetshama ohetshama hetshama.​—Enda lo Prédicateurs, tshapita 29.

⁶ Kakɔna kakongɛso lo nshi yayaye na? Kânga mbele ekambi wa Jehowa mongaka la lotui ki tena efula lo tenyi dimɔtshi dia l’andja, eongelo ka lo ahole tshɛ hatotshikitanaka. Diabolo ekɔ lo momala nshi tshɛ dikambo di’oholwelo ande wakawoholoya lo 1914. Nde mbeyaka ate etena ka tshitshɛ kambotshikalɛ. Kɛlɛ kande kekɔ lo taleke pama lo yoho yayasukana fɔnu ka woke. Nde amboyasha ɔtɛkɔya lo ta dialɔnde la Kristo Yeso, Nkumekanga kakâhema l’okudi, ndo nde amboyashikikɛ dia ndɔ polo ndo l’ekomelo. Nde l’ɛdiɛngɛ ande momalɛka paka ekambi wa Jehowa wele la kɛtɛ, wanɛ “watukitanyiaka elembe wa [Nzambi, NW], watulamaka diui dia Jesu.”​—Eny. 12:12, 17.

⁷ Omalɔkɔ mbele, lam’akanyiyaso lo nshi yayaye, pombaka tokanyi taso ndjâla sɔlɔ. Ndoko kɛnɛ katutshutshuya dia sho kanyiya ɔnɛ Satana ayokalola ɛkɔngɔ kɔngɔ kana ayohekɔ. Lohetsho latohetshande lakandadje l’andja ɔnɛ kokaka ndalɔ l’etena tshɛ ndo lo dihole tshɛ. Lo wedja efula, takayokondjaka lotshungɔ la sambisha paka l’ɔkɔngɔ wa tambɔlɔsha edja. Lotshungɔ lakɔ lɔsɔ mbeyaka ndjâla wɔdu, lɔ mbeyaka kokamɛ oma le ewandji ɛmɔtshi w’etema ɛlɔlɔ kana oma l’ɔlɛmbɛ ɔmɔtshi wahetawɔma le anto tshɛ. Akambo w’efukutanu kokaka ndjotomba shashimuya, ko ndjêla efungefunge ndo mɔnyɔla lɔkɛlɛngɛ l’ohomba lele l’onto.

⁸ Ɔngɛnɔngɛnɔ la lotshungɔ lele laso lo wedja ɛmɔtshi kokaka shishɔ lo tshenyi ya wonya, ko anangɛso ndjɛ̂ngiyama oko akidiɔ lo nshi yakete. Tatotshundjamake ɔnɛ atunyi aso wambɔlɛmba, l’ɔtɛ w’ɔnɛ vɔ wambonya yimba kana wambokikala. Aha nshi tshɛ mbayɛnamaka lohetsho latohetsha andja ɔnɛ, koko lɔ lekɔ lo pɛtahɛta. Lo Dui dia Nzambi, akambo tshɛ mɛnyaka dia lohetsho l’oma l’andja ɔnɛ layoleka pɛtahɛta koko ah’ɔnɛ layotutala naka ekomelo kaya suke. Ɔnkɔnɛ sho pombaka ndjâlama, ndo monga la “yewu uku elui, ndu memakana uku fudu ya binga.” (Mat. 10:16) Sho pombaka shihodia shate “tayɔlɔsha la wolo” polo ndo l’ekomelo, ndo etete kaso kele kiɔkɔ ya eko kaso.​—Jude 3, NW; Mat. 24:13.

⁹ Mbeyaka monga dia lo wodja wodjashiso, olimu wekɔ lo tete dimɛna aha l’edinganya w’oma le atunyi. L’etena kɛsɔ sho kokaka mɛna dia ndoko ohomba wa sho ndjâkiyanya. Koko, sho pombaka kukola washo ɔlɔlɔ. Dikambo dimɔtshi kokaka tshikitana esadi eto. Aha la sho mbeya, atunyi aso kokaka nunya dikambo dimɔtshi dia ndɔshana laso. Atɔmbɔki w’oma l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ wekɔ lo tatetemala toyanga l’ɛkɔhɔtanya. Ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ wa Lokristokristo wôka kɛlɛ dikambo di’olimu aso, kokaka tɔ̂nyɔla lo sɛkɛ. Osangoyelo wa mbika Mbalasa ka Diolelo kokaka mbidja wamanu wa woke le anto wotodingi tshɛ. Lokumu laso mbeyaka ndjɔ̂nywama oma l’awui wa kashi wayofundama. Anto mbeyaka totona lam’atatawaembola, nɛ dia ewandji wa ngelo wakasanya akambo wa kɔlɔ lo lokombo laso. Kânga ase nkumbo kaso walangaso mbeyaka ndjotohetsha ndo ndjotɔhɛnyahɛnya. Lo tshena pe, sho pombaka ndjâlama; têye dia lohetsho la l’andja ɔnɛ lekɔ lo pɛtahɛta ndo lɔ kokaka ndalɔnɛ l’etena tshɛ.

¹⁰ Naa shɛngiya yele la dikambo sɔ leso na? Awui asɔ tshɛ sɛngiyaka yoho yɛnaso akambo ndo ɛnɛlɔ kaso ka nshi yayaye. Lo yoho yakɔna na? Onde na, sho pombaka mboka kɛnɛ kahombaso mbikikɛ wɔma oka? Sho pombaka sambisha yema tshitshɛ nɛ dia dikambo sɔ hadiɔngɛnyangɛnya anto wotudingi oka? Onde na, sho kokaka mamba lam’ayowotomamatanyiyɛ akambo oka? Onde na, mɛtɛ asui kokaka toshishiɛ ɔngɛnɔngɛnɔ aso wa kambɛ Jehowa oka? Onde na, okandokando ɔmɔtshi wekɔ lo ekomelo k’etena kɛnɛ? Aha ɔsɔku! Ko lande na?

¹¹ Tatohɛke ɔnɛ diewoyelo dieso lo tasambisha hadioye oma leso shoamɛmɛ, koko oma le Jehowa. (Jer. 1:9) Sho pombaka ndjela dako nɛ: “nyetaki lukumbu landi; Nyusanyiaki wedja dia etsha andi, . . .lu kete tshe.” (Is. 12:4, 5) Nzambi tshikaka ekambi ande dia vɔ soyama l’oyango ɔmɔtshi: dia ‘lokombo lande mbewoyama lo kɛtɛ k’otondo.’ (Etom. 9:16) Têkɔ lo sala olimu wakatosha Jehowa dikimɔ dia sala, ndo nde katosha dihonga dia sho tɛkɛta. (Etsha 4:29-31) Ɔsɔ ekɔ olimu woleki ohomba, woleki ɔlɔlɔ ndo wahomba salema esadi esadi lo nshi y’ekomelo ya dikongɛ di’akambo nɛ.

¹² Ewo k’akambo asɔ toshaka dihonga dia sho tengekala dia ndɔsha Satana l’andja ande. (1 Petero 5:8, 9) Lam’eyaso shate Jehowa ekɔ kâmɛ laso, sho “tambukikitala, tambuyala la dihunga,” sho kema la wɔma w’asoyanyi aso. (Euh. 31:6; Heb; 13:6) Etena kayot’anemɛ oma le atunyi, sho tayoyatshutshuya dia ndjâla la kɔmi, l’ekanelo ka yimba ndo la kɛsɔ, koko sho tayɛnya eshikikelo kaso aha la pakahaka dia “nkitanyia aui wa [Nzambi, NW] aha aui w’antu atu” lo kɛnɛ k’endana l’ɔtɛmwɛlɔ aso. (Etsha 5:29) Naka tambokondja diaaso di’ɔlɔlɔ dia sho ndjâmɛ, kete tayokamba ladiɔ olimu. (1 Petero 3:15) Koko, sho hatotoshisha wenya aso dia tâlombolaka l’atunyi wakeketsha etema awɔ ndo wele lo tayange paka dia tɔ̂nyɔla. Lo dihole dia sho mboka kɛlɛ ndo nyanga dia sɔmbɔya lam’alanyawɔ lokumu laso kana lam’atofundawɔ l’awui wa kashi, sho tayɔngɛnangɛna dia ‘mbaetɛ.’​—Mat. 15:14.

¹³ Etete kaso l’ehemba ngɛnyangɛnyaka Jehowa. (1 Petero 2:19) Kakɔna kahombaso kimɔ dia sho mbetawɔma oma lende na? Onde na, sho pombaka mendjola kana mbikikala dia mbokambɛ aha l’ɔngɛnɔngɛnɔ nɛ dia wekɔ lo tohetsha ndo wekɔ lo ndɔshana laso oka? Aha ɔsɔku! Jehowa ambolaka dia nde ayofuta okitanyiya aso lo tosha ‘ɔngɛnɔngɛnɔ la woladi.’ (Rom. 15:13) Kânga mbakandasowe efula, Yeso akatshikala l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’ɔkɔkɔ wa “ongenongeno wakakitshama la ntundu kandi.” (Heb. 12:2) Ɔsɔku mbediɔ lo dikambo diaso. Difuto diayotolongola oma l’etete kaso diekɔ woke efula lo yɛdikɔ yambototshutshuyama dia ‘ngɛnangɛna ndo dia fumbɔfumbɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ’ kânga mbeso lo tenyanya ehemba wa wolo. (Mat. 5:11, 12) Kânga l’etena ka fɔnu, ɔngɛnɔngɛnɔ ɔsɔ wekɔ ɔkɔkɔ ɔmɔtshi wahombaso tombola ndo nɛmiya Jehowa, kɛsɔ kasha diewoyelo dia Diolelo nɛmɔ di’efula.

¹⁴ Onde na okandokando ɔmɔtshi wekɔ l’ekomelo k’akambo anɛ tshɛ, watutshutshuya dia sho mboka wɔma kana dia mengênga oka? Kema. Ekomelo ka ta diele l’asa ɔlɔngɔswamelo wa Jehowa la andja wa Satana ɔnɛ akashikikɛma aya edja efula. (1 Joani 2:15-17) Oyâdi wokewoke la wolo wayonga ta sɔ, Jehowa ayotosha otshumba. (Is. 54:17; Rom. 8:​31, 37) Koyanga tambohembama ɔtɛkɔya, ndoko kɛnɛ kayotoshimba dia sho nongola difuto. Ndoko ɔkɔkɔ wele laso dia sho ‘ndjâkiyanya dia dikambo dimɔtshi,’ nɛ dia Jehowa ekɔ lo tosha wɔladi oma l’ɛsɛngɔsɛngɔ aso.​—Fil. 4:6, 7.

¹⁵ Omalɔkɔ mbakaloyaso Jehowa losaka mbala tshɛ yalongolaso alapɔlɔ w’ɔnɛ anangɛso hawoyɔhɛnyahɛnyama nto kana wamboshama lotshungɔ dia sambisha. Sho tatɔngɛnangɛnaka etena katoshaka etshikitanu ɛmɔtshi nunu di’anto di’etema ɛlɔlɔ diaaso dia vɔ mbeya diewoyelo dia Diolelo. Sho mandolaka Jehowa mɛtɛ etena katondɔsɔnaka dia todjiɛ otshumba le atunyi aso woludi la lohetsho. Sho mbeyaka shate nde ayɔtshɔkɔla olimu aso ndo ayowɔngɔnya lo toho tshɛ tele ohomba dia luudu lande, ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ, tombwama; ndo nde ayolama dia anto wa “ushinga a wulu” w’oma lo wedja tshɛ kondja akoka wa mbɔtɔ lɔkɔ.​—Hangai 2:7; Is. 2:2-4.

¹⁶ Lo wedi okina, sho mbeyaka l’ɔlɔlɔ tshɛ dia Satana, otunyi aso, ekɔ la wolo efula, ndo nde ayotɔlɔsha la wolo ande tshɛ polo ndo l’ekomelo. Ɛsɔmbwɛlɔ ande mbala efula sembɔka tɔ̂ ndo mongaka tshɛnɛngɔ, mbala kina vɔ mongaka la yewo y’efula ndo la lokeso. Ɔhɛnyɔhɛnyɔ kokaka tomba lo ahole weso lo nsɛna lo wɔladi. Atunyi wa kɔlɔ kokaka ndjâtshutshuya ndo ndukola dia tɔsɔkisha. L’etena kakasɔnama, ayɛnama di’anto asɔ ‘wekɔ lo ndɔshana la Nzambi,’ ko nde ayowalanya. (Etsha 5:38, 39; 2 Tes. 1:6-9) L’etena kɛnɛ, kânga mbahombaso mbikikɛ, sho tamboyashikikɛ dia kambɛ Jehowa la kɔlamelo ndo dia sambisha diewoyelo dia Diolelo. Sho tekɔ anto woleki ngɛnangɛna lo kɛtɛ, nɛ dia sho mbeyaka shate, ‘lam’ayotoleka ehemba wolo, sho tayolongola difuto dia lɔsɛnɔ.’​—Jak. 1:12.