FAKATATAU KIA MAʻAKE
1 Ko e kamataʻanga ʻo e ongoongo lelei ʻo fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi, ko e ʻAlo ʻo e ʻOtuá: 2 Hangē tofu pē ko ia kuo hiki ʻia ʻAisea ko e palōfitá: “(Vakai! ʻOku ou fekauʻi atu ʻeku talafekaú ke muʻomuʻa ʻiate koe,* ʻa ia te ne teuteu ho halá.)+ 3 ʻOku ʻi ai ha leʻo ʻo ha taha ʻoku kalanga ʻi he toafá: ‘Mou teuteu ʻa e ʻalunga ʻo Sihová!* ʻAi ʻa hono ngaahi halá ke hangatonu.’”+ 4 Naʻe ʻi he toafá ʻa Sione Papitaiso,* ʻo malangaʻi ʻa e papitaisó ko e fakaʻilonga ʻo e fakatomala ki he fakamolemoleʻi ʻo e ngaahi angahalá.+ 5 Pea ko e feituʻu kotoa ʻo Siuteá mo e kau nofo kotoa ʻi Selusalemá naʻa nau ʻaukolo atu kiate ia, pea naʻá ne papitaiso* kinautolu ʻi he Vaitafe Sioataní, pea naʻa nau vete fakahāhā ʻenau ngaahi angahalá.+ 6 Pea ko Sioné naʻe kofu fulufuluʻikāmeli pea leta kiliʻimanu ʻi hono kongalotó,+ pea naʻá ne kai ʻa e heʻé mo e hone ʻo e vaó.+ 7 Pea naʻá ne malanga: “ʻOku ʻi ai ha tokotaha ʻoku hoko mai ʻiate au ʻoku mālohi ange ia, ʻoku ʻikai te u taau ke u punou ʻo vete ʻa e haʻi ʻo hono senitoló.+ 8 Naʻá ku papitaiso kimoutolu ʻaki ʻa e vai, ka te ne papitaiso kimoutolu ʻaki ʻa e laumālie māʻoniʻoní.”+
9 ʻI he ngaahi ʻaho ko iá, naʻe haʻu ʻa Sīsū mei Nāsaleti ʻo Kālelí pea naʻe papitaiso ia ʻe Sione ʻi Sioatani.+ 10 Pea ʻi heʻene mālanga hake pē ko ia mei he vaí, naʻá ne sio ki he langí ʻoku mavaeua pea ʻoku ʻalu hifo kiate ia ʻa e laumālié ʻo hangē ha lupé.+ 11 Pea naʻe ongo mai ha leʻo mei he langí: “Ko hoku ʻAló koe, ʻa e ʻofeiná; kuó u hōifua ʻiate koe.”+
12 Pea naʻe ueʻi leva ia ʻe he laumālié ke ne ʻalu atu ki he toafá. 13 Ko ia naʻá ne ʻi he toafá ʻi he ʻaho ʻe 40, ʻo ʻahiʻahiʻi ia ʻe Sētane.+ Naʻá ne ʻi ai fakataha mo e fanga manu kaivaó, ka naʻe tokoniʻi ia ʻe he kau ʻāngeló.+
14 Ko ia ʻi he hili hono puke pōpula ʻo Sioné, naʻe ʻalu ʻa Sīsū ki Kāleli,+ ʻo malangaʻi ʻa e ongoongo lelei fekauʻaki mo e ʻOtuá+ 15 ʻo ne pehē: “Ko e taimi ne kotofá kuo hoko, pea ko e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá kuo ofi. Mou fakatomala,+ pea tui ki he ongoongo leleí.”
16 ʻI he lolotonga ʻene ʻaʻeva atu ʻi he veʻe Tahi Kālelí, naʻá ne sio ai kia Saimone mo e tokoua ʻo Saimoné, ʻa ʻAnitelū,+ ʻokú na lī ʻena ongo kupengá ki tahi,+ he ko e ongo tangata toutai kinaua.+ 17 Ko ia naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinaua: “Mo muimui ʻiate au, pea te u ngaohi kimoua ko e ongo toutai tangata.”+ 18 Pea ʻi he taimi pē ko iá, naʻá na liʻaki ʻa ʻena ongo kupengá ʻo na muimui ʻiate ia.+ 19 ʻI heʻene mavahe siʻi atú, naʻá ne sio ai kia Sēmisi ko e foha ʻo Sēpetí pea mo Sione ko hono tokouá, ʻi he lolotonga ʻena ʻi honau vaká ʻo monomono ʻenau ngaahi kupengá,+ 20 pea naʻá ne ui kinaua ʻo ʻikai toe tatali. Ko ia naʻá na tuku ʻena tamaí, ʻa Sēpeti, ʻi he vaká pea mo e kau tangata ngāue totongí ʻo na ʻalu atu ʻo muimui ʻiate ia. 21 Pea naʻa nau ʻalu atu ki Kāpaneume.
ʻI he kamata pē ko ia ʻa e Sāpaté,* naʻá ne hū ki he sinakoké ʻo ne kamata faiako.+ 22 Pea naʻa nau fakatumutumu ʻi heʻene founga faiakó, he naʻá ne faiako kiate kinautolu ʻo hangē ko ha taha ʻokú ne maʻu ha mafaí, kae ʻikai hangē ko e kau sikalaipé.+ 23 ʻI he taimi pē ko iá, naʻe ʻi honau sinakoké ha tangata naʻe maʻunimā ʻe ha laumālie ʻuli, pea naʻá ne kaikaila: 24 “Ko e hā haʻamau kaunga kiate koe, Sīsū ko e Nāsaletí?+ Naʻá ke haʻú ke fakaʻauha kimautolu? ʻOku ou ʻiloʻi lelei ʻe au koe, ko e Tokotaha Māʻoniʻoni koe ʻa e ʻOtuá!”+ 25 Ka naʻe valokiʻi ia ʻe Sīsū, ʻo ne pehē: “Fakalongolongo, pea hū mai ki tuʻa meiate ia!” 26 Pea ko e laumālie ʻulí, ʻi he hili ʻene haʻaki ʻa e tangatá ʻo ne teteteté peá ne kaikaila ʻaki ʻene leʻo-lahi tahá, naʻá ne hū mai ki tuʻa meiate ia. 27 Pea ko e kakaí naʻa nau fuʻu ofoofo kotoa foki ʻo nau kamata fepehēʻaki ʻiate kinautolu, ʻo pehē: “Ko e hā eni? Ko ha akonaki foʻou! Naʻa mo e ngaahi laumālie ʻokú ne tuʻutuʻuniʻi atu ʻi ha mafai, pea ʻoku nau talangofua kiate ia.” 28 Ko ia naʻe vave ʻa e mafola atu ʻa e ongoongo fekauʻaki mo iá ʻi he tapa kotoa pē ʻi he kotoa ʻo e vahefonua ʻo Kālelí.
29 Ko ia naʻa nau mavahe mei he sinakoké ʻo nau ʻalu ki he ʻapi ʻo Saimone mo ʻAniteluú fakataha mo Sēmisi mo Sione.+ 30 ʻI he taimi ko ení naʻe tokoto ʻa e faʻē ʻa e uaifi ʻo Saimoné+ ko e puke he mofí, pea naʻa nau fakahā ange leva kiate ia ʻo fekauʻaki mo ʻene puké. 31 ʻI heʻene ʻalu atu kiate iá, naʻá ne puke hono nimá ʻo ne fokotuʻu hake ia. Naʻe matafi atu hono mofí, peá ne kamata ke tokangaʻi kinautolu.
32 ʻI heʻene efiafi hifó, ʻi he tō ʻa e laʻaá, naʻe kamata ʻomi ʻe he kakaí kiate ia ʻa e faʻahinga kotoa naʻe puke mo uluisino ai ʻa e tēmenioó;+ 33 pea ko e koló kotoa naʻa nau fakatahataha mai ki he matapaá. 34 Ko ia naʻá ne fakamoʻui ʻa e tokolahi naʻe puke ʻi he ngaahi mahaki kehekehe,+ peá ne kapusi ʻa e fanga tēmeniō tokolahi, ka naʻe ʻikai te ne tuku ke lea ʻa e fanga tēmenioó, he naʻa nau ʻiloʻi ko e Kalaisí ia.*
35 ʻI he hengihengí, lolotonga ʻene kei fakapōpōʻulí, naʻá ne tuʻu hake ʻo ʻalu atu ki tuʻa ki ha potu lala, peá ne kamata lotu ai.+ 36 Ka ko Saimone mo e faʻahinga naʻe ʻiate iá naʻa nau kumi holo ia 37 ʻo nau maʻu ia, pea nau pehē kiate ia: “ʻOku fakasio holo koe ʻe he tokotaha kotoa.” 38 Ka naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Tau ʻalu ki ha feituʻu ʻe taha, ki he ngaahi kolo ofi maí, koeʻuhi ke u toe malanga foki ai, he ko e ʻuhinga ʻeni naʻá ku haʻu aí.”+ 39 Pea naʻá ne ʻalu atu ʻo malanga ʻi honau ngaahi sinakoké ʻi he kotoa ʻo Kālelí mo kapusi tēmeniō.+
40 Naʻe haʻu foki kiate ia ha tokotaha kilia, ʻo kōlenga kiate ia ʻo aʻu ʻo ne tūʻulutui, ʻo ne pehē kiate ia: “Kapau te ke loto pē ki ai, ʻe lava ke ke ʻai au ke u maʻa.”+ 41 Naʻe ueʻi ai ia ʻe he fakaʻofaʻiá, peá ne mafao atu hono nimá ʻo ala kiate ia peá ne pehē kiate ia: “ʻOku ou loto ki ai! Ke ke maʻa.”+ 42 Naʻe puli atu leva ʻa e kiliá meiate ia, peá ne hoko ʻo maʻa. 43 Pea naʻá ne ʻoange kiate ia ha tuʻutuʻuni mamafa peá ne fekau ia ke ne ʻalu, 44 ʻo ne pehē kiate ia: “Tokanga ke ʻoua naʻá ke tala ki ha taha ha meʻa, ka ke ʻalu ʻo fakahā koe ki he taulaʻeikí pea ʻoatu ʻa e feilaulau ki hono fakamaʻa ʻoʻoú ʻa ia naʻe tuʻutuʻuni ʻe Mōsesé,+ ko ha fakamoʻoni kiate kinautolu.”+ 45 Ka ʻi he hili ʻa e ʻalu atu ʻa e tangatá, naʻá ne kamata talaki lahi atu ia pea mo fakamafola holo ʻa e meʻa naʻe hokó, ʻo ʻikai kei lava ai ʻa Sīsū ke ne hū tauʻatāina atu ki ha kolo, ka naʻá ne nofo pē ʻi tuʻa ʻi he ngaahi potu lalá. Neongo ia, naʻa nau kei haʻu pē kiate ia mei he tapa kotoa pē.+
2 Kae kehe, ʻi he hili atu ha ngaahi ʻaho naʻá ne toe hū ki Kāpaneume, pea naʻe mafola atu ʻa e talanoa ʻokú ne ʻi ʻapi.+ 2 Pea naʻe fakatahataha mai ha fuʻu tokolahi ʻo ʻikai ai ke ʻi ai ha potu ʻe ʻatā naʻa mo e matapaá, pea naʻe kamata ke ne leaʻaki ʻa e folofolá kiate kinautolu.+ 3 Pea naʻa nau ʻomi kiate ia ha tangata mamatea ʻo fata mai ʻe he kau tangata ʻe toko fā.+ 4 Ka naʻe ʻikai malava ke nau ʻomai hangatonu ia kia Sīsū koeʻuhi ko e fuʻu kakaí, ko ia naʻa nau toʻo ʻa e ʻato naʻe ʻi ʻolunga ʻia Sīsuú, pea ʻi he hili ʻenau avangi ha foʻi ava ai, naʻa nau tukutuku hifo ʻa e meʻa-fata naʻe tokoto ai ʻa e tangata mamateá. 5 ʻI he sio ʻa Sīsū ki heʻenau tuí,+ naʻá ne pehē ki he tangata mamateá: “Tama, kuo fakamolemoleʻi hoʻo ngaahi angahalá.”+ 6 Pea ko e niʻihi ʻo e kau sikalaipé naʻa nau ʻi ai, ʻo nau tangutu mo fakaʻuhinga ʻi honau lotó:+ 7 “Ko e hā ʻoku lea peheni ai ʻa e tangatá ni? ʻOkú ne lea fieʻotua. Ko hai ia ʻoku malava ke ne fakamolemoleʻi ʻa e angahalá tuku kehe pē ʻa e toko taha, ko e ʻOtuá?”+ 8 Ka naʻe ʻiloʻi ʻi he taimi pē ko iá ʻe Sīsū ʻi hono laumālié naʻa nau fakaʻuhinga pehē ʻiate kinautolu, ko ia naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Ko e hā ʻoku mou fakaʻuhinga peheni ai ʻi homou lotó?+ 9 Ko fē ʻoku faingofua angé, ko e pehē ki he tangata mamateá, ‘Kuo fakamolemoleʻi hoʻo ngaahi angahalá,’ pe ko e pehē, ‘Tuʻu hake pea toʻo ho meʻa-fatá peá ke ʻalu’? 10 Ka koeʻuhí ke mou ʻilo ʻoku maʻu ʻe he Foha ʻo e tangatá+ ʻa e mafai ke fakamolemoleʻi ʻa e angahala ʻi he māmaní—”+ naʻá ne pehē ki he tangata mamateá: 11 “ʻOku ou tala atu kiate koe, Tuʻu hake, toʻo ho meʻa-fatá, peá ke ʻalu ki ho ʻapí.” 12 Ko ia naʻá ne tuʻu hake leva ʻo toʻo hono meʻa-fatá ʻo ne ʻalu atu ʻi muʻa ʻiate kinautolu kotoa. Ko ia naʻa nau fakatumutumu kotoa, pea nau fakalāngilangiʻi ʻa e ʻOtuá, ʻo nau pehē: “Kuo teʻeki ai ʻaupito ke tau mamata ʻi ha meʻa peheni.”+
13 Naʻe toe ʻalu atu ʻa Sīsū ʻi he matātahí, pea naʻe haʻu ai pē kiate ia ʻa e fuʻu kakaí kotoa, pea naʻe kamata ke ne faiako kiate kinautolu. 14 Pea ʻi heʻene ʻalu atú, naʻá ne fakatokangaʻi atu ʻa Līvai ko e foha ʻo ʻAlefiusí ʻoku tangutu ʻi he ʻōfisi tukuhaú, peá ne pehē kiate ia: “Haʻu ʻo muimui ʻiate au.” Ko ia naʻá ne tuʻu hake ʻo muimui ʻiate ia.+ 15 Ki mui ai, naʻá ne kai* ʻi he fale ʻo Līvaí, pea naʻe tokolahi ʻa e kau tānaki tukuhau mo e kau angahala naʻa nau kai* mo Sīsū mo ʻene kau ākongá, he ko e tokolahi ʻo kinautolu naʻa nau muimui ʻiate ia.+ 16 Ka ʻi he sio ʻa e kau sikalaipe ʻa e kau Fālesí naʻá ne kai fakataha mo e kau angahalá mo e kau tānaki tukuhaú, naʻe kamata ke nau pehē ki heʻene kau ākongá: “ʻOku kai fakataha pē ia mo e kau tānaki tukuhaú mo e kau angahalá?” 17 ʻI he fanongo ʻa Sīsū ki he meʻá ni, naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Ko e faʻahinga ʻoku moʻui leleí ʻoku ʻikai fiemaʻu ki ai ha toketā, ka ʻoku fiemaʻu ia ki he faʻahinga ʻoku puké. Naʻá ku haʻú ke ui, ʻo ʻikai ko e kakai māʻoniʻoní, ka ko e kau angahalá.”+
18 Pea ko e kau ākonga ʻa Sioné mo e kau Fālesí naʻa nau faʻa ʻaukai. Ko ia naʻa nau haʻu ʻo pehē kiate ia: “Ko e hā ʻoku faʻa ʻaukai ai ʻa e kau ākonga ʻa Sioné pea mo e kau ākonga ʻa e kau Fālesí kae ʻikai ke faʻa ʻaukai ʻa hoʻo kau ākonga ia ʻaʻaú?”+ 19 Ko ia naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “ʻI he lolotonga ʻa e kei ʻi he tangata malí+ ʻa hono ngaahi kaungāmeʻá, ʻoku ʻikai ha ʻuhinga ke nau ʻaukai ai, ʻikai ko ia? Lolotonga ʻa e kei ʻiate kinautolu ʻa e tangata malí, ʻe ʻikai lava ke nau ʻaukai. 20 Ka ʻe hoko mai ʻa e ngaahi ʻaho ʻa ia ʻe ʻave ai meiate kinautolu ʻa e tangata malí,+ pea te nau toki ʻaukai leva ʻi he ʻaho ko iá. 21 ʻOku ʻikai ha taha te ne monosi ʻaki ha konga tupenu foʻou ha kofu tuʻa ʻoku motuʻa. Kapau te ne fai pehē, ʻe mingi ʻa e konga tupenu foʻoú mei he kofu tuʻa motuʻá, pea ʻe hoko ai ʻa e mahaé ʻo toe lahi ange.+ 22 Pehē foki, ʻoku ʻikai ke ʻutu ʻe ha taha ʻa e uaine foʻoú ʻi ha ngaahi hina kiliʻimanu motuʻa. Kapau te ne fai pehē, ʻe ʻai ʻe he uainé ia ʻa e ngaahi hiná ʻo pā, pea ʻoku mole ai ʻa e uainé pea mo e ngaahi hiná foki. Ka ʻoku ʻutu ʻa e uaine foʻoú ʻi ha ngaahi hina kiliʻimanu foʻou.”
23 Pea ʻi heʻene ʻalu atu ʻi he ngaahi ngoueʻanga uité ʻi he Sāpaté, naʻe kamata ke paki ʻe heʻene kau ākongá ʻa e uité ʻi heʻenau ʻalu atú.+ 24 Ko ia naʻe pehē ʻe he kau Fālesí kiate ia: “Vakai mai ki heni! Ko e hā ʻoku nau fai ai ʻa e meʻa ʻoku ʻikai ngofua ʻi he Sāpaté?” 25 Ka naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Kuo teʻeki ai koā ke mou lau ʻa e meʻa naʻe fai ʻe Tēvita ʻi heʻene hala he meʻakaí pea ʻi heʻene fiekaia mo e kau tangata naʻe ʻiate iá?+ 26 ʻA ʻene hū ki he fale ʻo e ʻOtuá, hangē ko ia ʻi he fakamatala fekauʻaki mo ʻĀpaiata+ ko e ʻeiki taulaʻeikí, peá ne kai ʻa e ngaahi foʻi mā foakí, ʻa ia ʻoku ʻikai ngofua ki ha taha ke ne kai tuku kehe ʻa e kau taulaʻeikí,+ peá ne ʻoange foki ha niʻihi ki he kau tangata naʻe ʻiate iá?” 27 Naʻá ne pehē ange leva kiate kinautolu: “Ko e Sāpaté naʻe fokotuʻu ia maʻá e tangatá,+ kae ʻikai ko e tangatá maʻá e Sāpaté. 28 Ko ia ko e Foha ʻo e tangatá ko e ʻEiki foki ia ʻo e Sāpaté.”+
3 Naʻá ne toe hū foki ki ha sinakoke, pea naʻe ʻi ai ha tangata nima mate.*+ 2 Ko ia naʻa nau siofi ia ke vakai pe te ne fakamoʻui ʻa e tangatá ʻi he Sāpaté, koeʻuhi ke tukuakiʻi ai ia. 3 Naʻá ne pehē ki he tangata nima maté:* “Tuʻu hake ʻo haʻu ki loto.” 4 Naʻá ne hoko atu ʻo ne pehē kiate kinautolu: “ʻOku ngofua ʻi he Sāpaté ke fai ha ngāue lelei pe ke fai ha ngāue kovi, ke fakahaofi ha moʻui pe ko hano tāmateʻi?”+ Ka naʻa nau fakalongolongo pē. 5 ʻI he hili ʻene sio takai kiate kinautolu fakataha mo ʻene ʻita, ʻo mātuʻaki mamahi koeʻuhi ko e ongonoa honau lotó,+ naʻá ne pehē ki he tangatá: “Mafao mai ho nimá.” Pea naʻá ne mafao atu ia, pea naʻe moʻui hono nimá. 6 ʻI he meʻa ko iá naʻe ʻalu atu ʻa e kau Fālesí ʻo nau kamata fealēleaʻaki leva mo e faʻahi ʻa Hēlotá+ ʻo kau kiate ia, koeʻuhi ke tāmateʻi ia.
7 Ka naʻe ʻalu atu ʻa Sīsū mo ʻene kau ākongá ki tahi, pea naʻe muimui ʻiate ia ha fuʻu kakai tokolahi mei Kāleli mo Siutea.+ 8 Pea naʻa mo Selusalema mo ʻAitumia pea mo e kauvai ʻe taha ʻo Sioataní mo e feituʻu takatakai ʻi Tāia mo Saitoní, naʻe haʻu mei ai ha fuʻu kakai tokolahi kiate ia ʻi heʻenau fanongo fekauʻaki mo e ngaahi meʻa lahi naʻá ne faí. 9 Pea naʻá ne tala ki heʻene kau ākongá ke ʻai ha kiʻi vaka ke tuʻu mateuteu telia naʻa fetaʻotaʻomi mai ʻa e fuʻu kakaí kiate ia. 10 Koeʻuhí naʻá ne fakamoʻui ʻa e tokolahi, ko e faʻahinga kotoa naʻe puke lahí naʻa nau fakapupunga takatakai mai kiate ia ke nau ala kiate ia.+ 11 Naʻa mo e ngaahi laumālie ʻulí,+ ʻi ha taimi pē naʻa nau sio ai kiate ia, naʻa nau fakatōmapeʻe ʻi hono ʻaó mo kaikaila ʻo pehē: “Ko koe ʻa e ʻAlo ʻo e ʻOtuá.”+ 12 Ka naʻe tā-tuʻo-lahi ʻene mātuʻaki fekau kiate kinautolu ke ʻoua te nau ʻai ke ʻiloʻi ia.+
13 Naʻá ne ʻalu hake ki ha moʻunga peá ne ui mai ʻa e faʻahinga naʻá ne fiemaʻú,+ pea naʻa nau ʻalu atu kiate ia.+ 14 Pea naʻá ne fokotuʻu* ha toko 12, ʻa ia naʻá ne ui foki ko e kau ʻapositolo, ko e faʻahinga te nau ō holo mo ia pea te ne fekauʻi atu kinautolu ke nau malanga 15 pea ke nau maʻu ʻa e mafai ke kapusi ʻaki ʻa e fanga tēmenioó.+
16 Pea ko e toko 12+ naʻá ne fokotuʻú* ko Saimone, ʻa ia naʻá ne toe ʻoange ki ai ʻa e hingoa ko e Pita,+ 17 mo Sēmisi ko e foha ʻo Sēpetí mo Sione ko e tokoua ʻo Sēmisí (naʻá ne toe ʻoange ki he ongo meʻá ni ʻa e hingoa ko e Poanesi, ʻa ia ʻoku ʻuhingá ko e “Ongo Foha ʻo Fatulisi”),+ 18 mo ʻAnitelū, Filipe, Pātolomiu, Mātiu, Tōmasi, Sēmisi ko e foha ʻo ʻAlefiusí, Tatiusi, Saimone ko e Kananié,* 19 pea mo Siutasi ʻIsikaliote, ʻa ia naʻá ne lavakiʻi ia ki muí.
Pea naʻá ne hū ki ha fale, 20 naʻe toe fakatahataha mai ʻa e fuʻu kakaí, ʻo ʻikai lava ai naʻa mo haʻanau maʻu meʻatokoni. 21 Ka ʻi he fanongo ʻa hono ngaahi kāingá fekauʻaki mo e meʻa ko iá, naʻa nau ʻalu atu ke puke ia, he naʻa nau pehē: “Kuo hē hono ʻatamaí.”+ 22 Pehē foki, ko e kau sikalaipe naʻa nau haʻu mei Selusalemá naʻa nau pehē: “ʻOku ʻiate ia ʻa Pelisipupe,* pea ʻokú ne kapusi ʻa e fanga tēmenioó ʻo fakafou ʻi he pule ʻo e fanga tēmenioó.”+ 23 Ko ia ʻi he hili ʻene ui mai kinautolu kiate iá, naʻá ne lea kiate kinautolu ʻaki ha ngaahi talanoa fakatātā: “ʻE lava fēfē ke kapusi pē ʻe Sētane ʻa Sētane? 24 Kapau ʻe hoko ha puleʻanga ʻo māvahevahe ʻiate ia pē, ʻe ʻikai lava ke tuʻu ʻa e puleʻanga ko iá;+ 25 pea kapau ʻe hoko ha fale ʻo māvahevahe ʻiate ia pē, ʻe ʻikai malava ke tuʻu ʻa e fale ko iá. 26 Pehē foki, kapau kuo tuʻu hake ʻa Sētane kiate ia pē pea kuó ne hoko ʻo māvahevahe, ʻe ʻikai lava ke ne tuʻu ka te ne iku atu ai ki hono ngataʻangá. 27 Ko hono moʻoní, ʻoku ʻikai ha taha ʻe hū ki he fale ʻo ha tangata mālohi ʻe malava ke ne kaihaʻasi ʻa ʻene koloá kae ʻoua kuó ne tomuʻa haʻi ʻa e tangata mālohí. Ko e toki taimi pē ia ʻe lava ke ne kaihaʻa ai mei hono falé. 28 ʻOku ou tala moʻoni atu kiate kimoutolu ko e ngaahi meʻa kotoa pē ʻe fakamolemoleʻi ai ʻa e ngaahi foha ʻo e tangatá, ʻo tatau ai pē pe ko e hā ʻa e ngaahi angahala ʻoku nau faí mo e ngaahi laukovi ʻoku nau leaʻakí. 29 Kae ʻilonga ha taha ʻokú ne laukovi ki he laumālie māʻoniʻoní heʻikai fakamolemoleʻi ia ʻo taʻengata,+ ka ʻokú ne halaia ʻi he angahala taʻengata.”+ 30 Naʻá ne leaʻaki ení koeʻuhí he naʻa nau pehē: “ʻOku ʻiate ia ha laumālie ʻuli.”+
31 ʻI he taimi ko ʻení, naʻe haʻu ʻene faʻeé mo hono fanga tokouá+ ʻo nau tuʻu ʻi tuʻa, pea naʻa nau fekau atu ha tokotaha ki loto ke ui mai ia.+ 32 Lolotonga iá naʻe ʻi ai ha fuʻu kakai naʻe nofo takai ʻiate ia, naʻa nau pehē kiate ia: “Vakai! Ko hoʻo faʻeé ē mo ho fanga tokouá ʻoku nau ʻi tuʻa ʻo ʻeke koe.”+ 33 Ka naʻá ne tali ange kiate kinautolu: “Ko hai ʻa ʻeku faʻeé mo hoku fanga tokouá?” 34 Naʻá ne vakai atu leva ki he faʻahinga naʻe nofo takatakai kiate iá ʻo ne pehē: “Vakai, ko ʻeku faʻeé ē mo hoku fanga tokouá!+ 35 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne fai ʻa e finangalo ʻo e ʻOtuá, ko e tokotaha ko iá ʻa hoku tokouá mo hoku tuofefiné mo ʻeku faʻeé.”+
4 Naʻá ne toe kamata faiako ʻi he matātahí, pea naʻe fakatahataha mai ha fuʻu kakai tokolahi ʻaupito ʻo ofi mai kiate ia. Ko ia naʻá ne heka ki ha vaka ʻo ne nofo ai ʻo mavahe siʻi atu mei he matātahí, ka ko e fuʻu kakaí kotoa naʻa nau ʻi he matātahí.+ 2 Pea naʻá ne kamata akoʻi kiate kinautolu ʻa e ngaahi meʻa lahi ʻaki ʻa e ngaahi talanoa fakatātā,+ pea ʻi he lolotonga ʻene faiakó, naʻá ne pehē kiate kinautolu:+ 3 “Fanongo. Vakai! Naʻe ʻalu atu ʻa e tangata tūtūʻí ke fai ʻene tūtuuʻi.+ 4 ʻI he fai ʻene tūtūʻí, naʻe ngangana ʻa e tenga ʻe niʻihi ʻi he veʻehalá, pea naʻe haʻu ʻa e fanga manupuná ʻo kai ia ʻo ʻosi. 5 Naʻe ngangana ʻa e niʻihi ʻi he feituʻu makamaká ʻa ia naʻe ʻikai lahi ai ʻa e kelekelé, pea naʻa nau tupu vave hake leva koeʻuhi naʻe ʻikai ke matolu ʻa e kelekelé.+ 6 Ka ʻi he ʻalu hake ʻa e laʻaá, naʻa nau velahia ai pea naʻa nau mate koeʻuhi ko e ʻikai hanau aká. 7 Naʻe ngangana ʻa e tenga ʻe niʻihi ʻi he lotolotonga ʻo e ʻakau talatalá, pea naʻe tupu hake ʻa e ʻakau talatalá ʻo kāsia kinautolu, pea naʻe ʻikai ke nau fua.+ 8 Ka ko e niʻihi naʻe ngangana ʻi he kelekele leleí pea nau tupu hake ʻo fakautuutu ai pē, ʻo nau kamata fua, pea naʻa nau fua ʻo liunga 30, mo 60, mo liunga 100.”+ 9 Naʻá ne hoko atu leva: “Tuku ki he tokotaha ʻoku ʻi ai hono telinga ke fanongó, ke ne fanongo.”+
10 Pea ʻi heʻene toko tahá, ko e faʻahinga naʻe takatakai kiate iá fakataha mo e toko Hongofulu-mā-uá naʻa nau kamata fehuʻi kiate ia ʻo fekauʻaki mo e ngaahi talanoa fakatātaá.+ 11 Naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Kuo ʻoatu kiate kimoutolu ʻa e fakalilolilo toputapu+ ʻo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá, ka ki he faʻahinga ʻi tuʻá ko e ngaahi meʻa kotoa pē ʻoku nau fanongo ki aí ʻoku kei hoko pē ia ko e ngaahi talanoa fakatātā,+ 12 koeʻuhi neongo ʻoku nau sio, ʻoku nau sio kae ʻikai mātā, pea neongo ʻoku nau fanongo, ʻoku nau fanongo kae ʻikai maʻu hono ʻuhingá; pea ʻe ʻikai te nau teitei tafoki mai ʻo maʻu ʻa e fakamolemolé.”+ 13 ʻIkai ko ia pē, naʻá ne pehē kiate kinautolu: “ʻOku ʻikai te mou ʻilo ʻa e talanoa fakatātā ko ení, ko ia ʻe anga-fēfē ai haʻamou mahinoʻi ʻa e kotoa ʻo e ngaahi talanoa fakatātā kehé?
14 “ʻOku tūtuuʻi ʻe he tangata tūtūʻí ʻa e folofolá.+ 15 Ko ia ko e faʻahinga ʻeni ʻa ia ko e ngaahi tenga ʻi he veʻehalá kuo tūtuuʻi ai ʻa e folofolá; ka ʻi heʻenau fanongo pē ki aí, ʻoku haʻu ʻa Sētane+ ʻo ne toʻo ʻa e folofola naʻe tūtuuʻi ʻiate kinautolú.+ 16 Pehē foki, ko e faʻahinga ʻeni ʻa ia ko e ngaahi tenga kuo tūtuuʻi ʻi he ngaahi feituʻu makamaká; ʻi heʻenau fanongo pē ki he folofolá, ʻoku nau tali fiefia ia.+ 17 Kae kehe, ʻoku ʻikai te nau faiaka ʻiate kinautolu, ka ʻoku nau hokohoko atu pē ʻi ha taimi; pea ʻi he malanga hake pē ʻa e faingataʻá pe fakatangá koeʻuhi ko e folofolá, ʻoku nau tūkia leva. 18 ʻOku toe ʻi ai mo e niʻihi ʻoku tūtuuʻi ʻi he lotolotonga ʻo e ʻakau talatalá. Ko eni ia ʻa e faʻahinga kuo nau fanongo ki he folofolá,+ 19 ka ko e ngaahi loto-moʻua+ fekauʻaki mo e fokotuʻutuʻu ko ení* pea mo e mālohi kākā ʻo e koloá+ pea mo e holi+ ki he ngaahi meʻa kehe kotoa pē ʻoku hūhū mai ia ʻo kāsia ʻa e folofolá, pea ʻoku hoko ai ia ʻo taʻefua. 20 Fakaʻosí, ko e niʻihi naʻe tūtuuʻi ʻi he kelekele leleí ko e faʻahinga ia ʻoku fanongo ki he folofolá pea nau tali lelei ia ʻo nau laku fua—ʻo liunga 30, mo 60, mo liunga 100.”+
21 Naʻá ne toe pehē kiate kinautolu: “ʻOku ʻikai ʻomi ha maama ʻo tuku ʻi ha lalo kato* pe ʻi ha lalo mohenga, ʻikai ko ia? ʻIkai ʻoku ʻomi iá ke tuku ki ha tuʻuʻanga maama?+ 22 He ʻoku ʻikai ha meʻa ʻoku fufū ʻe taʻefakaeʻa; ʻoku ʻikai ha meʻa kuo mātuʻaki ʻufiʻufiʻi ʻe taʻeeʻa ki tuʻa.+ 23 ʻIlonga ʻa ia ʻoku ʻi ai hono telinga ke fanongó, tuku ke ne fanongo.”+
24 Naʻá ne toe pehē foki kiate kinautolu: “Tokanga ki he meʻa ʻoku mou fanongo ki aí.+ Ko e meʻafua ʻoku fai atu ʻaki hoʻomou fuá, ʻe fua mai ʻaki ia kimoutolu, ʻio, ʻe tānaki atu mo e meʻa lahi ange kiate kimoutolu. 25 He ʻilonga ʻa ia ʻokú ne maʻu ha meʻá ʻe ʻoange kiate ia ʻa e meʻa lahi ange,+ kae ʻilonga ʻa ia ʻoku ʻikai ke ne maʻu ha meʻá, naʻa mo e meʻa ʻokú ne maʻú ʻe toʻo ia meiate ia.”+
26 Ko ia naʻá ne hoko atu ʻo pehē: “ʻI he foungá ni ko e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻoku hangē tofu pē ko e taimi ʻoku laku atu ai ʻe ha tangata ʻa e tengá ki he kelekelé. 27 ʻOkú ne mohe ʻi he poʻulí peá ne mālanga hake ʻi he ʻahó, pea ʻoku tupu ʻa e tengá ʻo ʻalu hake ʻo fuʻu lahi—ka ʻoku ʻikai haʻane teitei ʻiloʻi pe naʻe anga-fēfē. 28 ʻOku fakafua māmālie mai ia ʻe he kelekelé ʻiate ia pē, ʻo kamataʻaki ʻa e vaʻa, pea hoko ai ʻa e fisí, pea fua mai leva ko e foʻi uite. 29 Ka ʻi heʻene motuʻa pē ʻa e fuá, ʻokú ne ʻai ki ai ʻa e hele tuʻusí, koeʻuhi kuo hoko mai ʻa e taimi utu-taʻú.”
30 Pea naʻá ne hoko atu ʻo pehē: “Ko e hā ʻe lava ke tau fakahoa ki ai ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá, pe ko e hā ha talanoa fakatātā ʻe lava ke tau fakamatalaʻiʻaki iá? 31 ʻOku hangē ia ko ha tengaʻi mūsita, ʻa ia ʻi he taimi naʻe tūtuuʻi ai ia ʻi he kelekelé ko e valevale taha ia ʻi he tengaʻi ʻakau kotoa pē ʻi he māmaní.+ 32 Ka ʻi he hili hono tūtūʻí, ʻoku tupu hake ia ʻo lahi ange ʻi he fanga kiʻi ʻakau kai kehe kotoa pē ʻo e ngoué pea ʻoku vaʻavaʻa lalahi, ʻo malava ai ʻa e fanga manupuna ʻo e langí ke nau nofo ʻi hono malumalú.”
33 ʻI ha ngaahi talanoa fakatātā lahi+ pehē naʻá ne leaʻaki ai ʻa e folofolá kiate kinautolu ʻo fakatatau ki heʻenau malava ke mahinoʻí. 34 Ko e moʻoni, naʻe ʻikai te ne lea kiate kinautolu ʻo taʻengāueʻaki ha talanoa fakatātā, ka naʻá ne fakamatala ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē ki heʻene kau ākongá fakaekinautolu pē.+
35 Pea ʻi he ʻaho ko iá, ʻi heʻene efiafi hifó, naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Tau kolosi ki he kauvai ʻe tahá.”+ 36 Ko ia ʻi he hili ʻenau tuku ange atu ʻa e fuʻu kakaí, naʻa nau ʻave ai pē ia ʻi he vaká, pea naʻe ʻi ai mo e ngaahi vaka kehe naʻe fononga fakataha mo ia.+ 37 Pea naʻe hoko ha fuʻu matangi mālohi ʻaupito, pea naʻe toutou pā ʻa e ngaahi peaú ʻo hake ki he vaká, ko ia naʻe meimei ngoto ai ʻa e vaká.+ 38 Ka naʻá ne ʻi he taumulí, ʻo ne mohe ʻo ʻolunga ki he meʻa fakamoluú. Ko ia naʻa nau fafangu ia ʻo nau pehē kiate ia: “Faiako, ʻoku ʻikai koā haʻo tokanga mai he ko eni te tau mate?” 39 ʻI he meʻa ko iá naʻá ne tuʻu hake ʻo ne valokiʻi ʻa e matangí peá ne pehē ki he tahí: “ʻEi! Fakalongolongo!”+ Pea naʻe tuʻu leva ʻa e matangí, pea naʻe hoko ha fuʻu tofukī. 40 Ko ia naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Ko e hā ʻoku mou ilifia* pehē aí? ʻOku teʻeki koā ke ʻi ai haʻamou meʻimeʻi tui?” 41 Ka naʻa nau ongoʻi ha manavahē anga-kehe, pea naʻa nau fepehēʻaki: “Ko hai moʻoni eni? Naʻa mo e matangí mo e tahí ʻokú na talangofua kiate ia.”+
5 Pea naʻa nau aʻu ki he kauvai ʻe tahá ki he feituʻu ʻo e kau Kēlasá.+ 2 Pea ʻi he hifo pē ʻa Sīsū mei he vaká, naʻe fakafetaulaki kiate ia ha tangata mei he ngaahi fonualotó* naʻe maʻu ʻe ha laumālie ʻuli. 3 Ko e feituʻu naʻá ne lahi nofo holo aí ko e ngaahi fonualotó, pea ʻi he aʻu mai ki he taimi ko iá, naʻe ʻikai ʻaupito ha taha te ne malava ke haʻi maʻu ia, naʻa mo hano sēiniʻi. 4 Naʻe faʻa haʻi ukamea hono vaʻé mo sēiniʻi hono nimá, ka naʻá ne motuhi ʻa e ngaahi sēiní peá ne laiki ʻa e ngaahi haʻi ukameá; pea naʻe ʻikai ha taha te ne maʻu ha mālohi ke ikuʻi ia. 5 Pea naʻe hokohoko atu ʻi he pō mo e ʻaho ʻa ʻene kaikaila ʻi he ngaahi fonualotó pea ʻi he ngaahi moʻungá ʻo ne tafatafaʻi ia ʻaki ʻa e maká. 6 Ka ʻi heʻene fakatokangaʻi atu ʻa Sīsū mei he mamaʻó, naʻá ne lele atu ʻo punou kiate ia.+ 7 Naʻá ne kaila leʻo-lahi leva: “Ko e hā haʻaku kaunga kiate koe, Sīsū, ʻAlo ʻo e ʻOtua Fungani Māʻolungá? ʻOku ou kole atu ke ke fai mai ha fuakava ʻi he ʻOtuá heʻikai te ke fakamamahiʻi au.”+ 8 He naʻe pehē ange ʻe Sīsū ki ai: “Haʻu ki tuʻa mei he tangatá, ʻa koe laumālie ʻuli.”+ 9 Ka naʻe ʻeke ange ʻe Sīsū kiate ia: “Ko hai ho hingoá?” Pea naʻá ne tali ange: “Ko hoku hingoá ko Kongakau,* koeʻuhi ʻoku mau tokolahi.” 10 Pea naʻá ne hanganaki kōlenga kia Sīsū ke ʻoua te ne fekau ʻa e ngaahi laumālié ke nau ʻalu mei he fonuá.+
11 Pea naʻe ʻi ai ha fanga puaka tokolahi+ naʻa nau kaikai ʻi he moʻungá.+ 12 Ko ia naʻe kōlenga ʻa e ngaahi laumālié kiate ia: “Tuku atu kimautolu ki he fanga puaká, koeʻuhi ke mau hū kiate kinautolu.” 13 Pea naʻá ne fakaʻatā kinautolu. ʻI he meʻa ko iá naʻe hū ki tuʻa ʻa e ngaahi laumālie ʻulí ʻo hū ʻi he fanga puaká, pea naʻe feʻohofi atu ʻa e fanga puaká ki he lilifá ʻo fenganganaʻi ki tahi, ko e toko 2,000 nai ʻo kinautolu, pea naʻa nau melemo ʻi he tahí. 14 Ka naʻe tukulele ʻa honau kau tauhí ʻo fakamatala ia ʻi he koló pea ʻi he feituʻu ʻutá, pea naʻe haʻu ʻa e kakaí ke sio ki he meʻa naʻe hokó.+ 15 Ko ia naʻa nau haʻu kia Sīsū pea nau sio atu ki he tangata naʻe uluisino ai ʻa e tēmenioó, ʻa e tokotaha naʻe ʻi ai ki muʻa ʻa e kongakaú, ʻokú ne tangutu mai kuo ʻai vala mo ʻatamai lelei, pea naʻa nau manavahētuʻu. 16 Pehē foki, ko e faʻahinga ko ia naʻa nau sio aí ne nau fakamatala kiate kinautolu ʻa e anga ʻo e hoko ʻa e meʻá ni ki he tangata naʻe uluisino ai ʻa e tēmenioó pea pehē ki he fanga puaká. 17 Ko ia naʻa nau kamata kōlenga kia Sīsū ke ne mavahe mei honau feituʻú.+
18 Pea ʻi heʻene heka ki he vaká, naʻe kōlenga ange ʻa e tangata naʻe uluisino ai ʻa e tēmenioó ke ne ʻalu mo ia.+ 19 Kae kehe, naʻe ʻikai te ne fakaʻatā ia ka naʻá ne pehē kiate ia: “ʻAlu ki ʻapi ki ho kāingá, pea tala kiate kinautolu ʻa e ngaahi meʻa kotoa kuo fai ʻe Sihova* maʻaú pea mo e meesi kuó ne fakahaaʻi kiate koé.” 20 Naʻe ʻalu atu ʻa e tangatá ni ʻo kamata talaki ʻi Tikapōlusi* ʻa e ngaahi meʻa kotoa naʻe fai ʻe Sīsū maʻaná, pea ko e kotoa ʻo e kakaí naʻa nau ofoofo ai.
21 Hili ʻa e toe kolosi ʻa Sīsū ʻi he vaká ki he kauvai ʻe tahá, naʻe fakatahataha mai ha fuʻu kakai tokolahi kiate ia, pea naʻá ne ʻi he matātahí.+ 22 Ko e taha ʻo e kau ʻōfisa tauhi ʻo e sinakoké, ko Siailosi hono hingoá, naʻá ne haʻu ʻi he taimi ko ení pea ʻi heʻene fakatokangaʻi iá, naʻá ne fakatōmapeʻe atu ki hono vaʻé.+ 23 Naʻá ne kōlenga tā-tuʻo-lahi kiate ia, ʻo pehē: “Ko hoku kiʻi ʻofefiné ʻoku puke lahi.* Kātaki ka ke haʻu muʻa ʻo hili ho nimá kiate ia+ kae lava ke ne sai ʻo ne moʻui.” 24 ʻI he meʻa ko iá naʻe ʻalu ʻa Sīsū mo ia, pea naʻe muimui ʻiate ia ha fuʻu kakai tokolahi ʻo fetaʻotaʻomi atu kiate ia.
25 Pea naʻe ʻi ai ha fefine naʻe ʻau toto+ ʻi he taʻu ʻe 12.+ 26 Naʻá ne faingataʻaʻia lahi* ʻi he ngāue ʻa e kau toketā tokolahi pea kuó ne fakamoleki ai ʻa e kotoa ʻo ʻene koloá, pea naʻe ʻikai te ne sai ange, ka ʻi hono kehé, naʻá ne toe kovi ange. 27 ʻI heʻene fanongo ki he fakamatala fekauʻaki mo Sīsuú, naʻá ne haʻu mei mui ʻi he fuʻu kakaí ʻo ne ala ki hono kofu tuʻá,+ 28 he naʻá ne toutou pehē: “Kapau pē te u ala ki hono kofu tuʻá, te u sai.”+ 29 Pea naʻe tuʻu ʻa ʻene ʻau totó ʻi he taimi pē ko iá, peá ne ongoʻi ʻi hono sinó kuó ne moʻui mei hono mahaki fakamamahí.
30 ʻI he taimi pē ko iá naʻe fakatokangaʻi ʻe Sīsū kuo mole atu meiate ia ha mālohi,+ peá ne tafoki hake ki he fuʻu kakaí ʻo ne ʻeke: “Ko hai naʻe ala mai ki hoku kofu tuʻá?”+ 31 Ka naʻe pehē ange ʻe heʻene kau ākongá kiate ia: “ʻOkú ke sio ki he fetaʻotaʻomi mai ʻa e fuʻu kakaí kiate koé, pea ʻokú ke ʻeke mai koā, ‘Ko hai naʻe ala mai kiate aú?’” 32 Kae kehe, naʻá ne fakasio takai holo ke ʻiloʻi pe ko hai naʻá ne fai ʻení. 33 Ko e fefiné leva, ʻi heʻene manavahē mo tetetete, ʻi heʻene ʻilo ʻa e meʻa naʻe hoko kiate iá, naʻá ne haʻu ʻo fakatōmapeʻe ʻi muʻa ʻiate ia peá ne tala ange kiate ia ʻa e moʻoní kotoa. 34 Naʻá ne pehē ange kiate ia: “ʻOfefine, kuo fakamoʻui koe ʻe hoʻo tuí. ʻAlu ʻi he fiemālie,+ peá ke moʻui mei ho mahaki fakamamahí.”+
35 Lolotonga ʻene kei leá, naʻe haʻu ha kau tangata mei he ʻapi ʻo e ʻōfisa tauhi ʻo e sinakoké ʻo nau pehē: “Kuo mate ʻa ho ʻofefiné! Ko e hā ke kei fakahohaʻasi ai ʻa e Faiakó?”+ 36 Ka naʻe fanongo atu ʻa Sīsū ki heʻenau leá peá ne pehē ki he ʻōfisa tauhi ʻo e sinakoké: “ʻOua ʻe manavahē,* fakahāhā pē ʻa e tuí.”+ 37 Pea naʻe ʻikai te ne fakaʻatā ha taha ke muimui ʻiate ia tuku kehe pē ʻa Pita, Sēmisi, mo Sione ko e tokoua ʻo Sēmisí.+
38 Ko ia naʻa nau haʻu ki he ʻapi ʻo e ʻōfisa tauhi ʻo e sinakoké, pea naʻá ne sio ki he vālautuʻú mo e faʻahinga ʻoku tangi mo fākafoá.+ 39 ʻI he hili ʻene hū ki lotó, naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Ko e hā ʻoku mou tangi ai mo fakalanga ʻa e vālautuʻú ni? Ko e taʻahiné kuo ʻikai mate ka ʻokú ne mohe.”+ 40 ʻI he meʻá ni naʻe kamata ke nau kata manuki kiate ia. Ka ʻi he hili ʻene fekau kotoa atu kinautolu ki tuʻá, naʻá ne ʻave ʻa e tamai mo e faʻē ʻa e taʻahiné mo e faʻahinga naʻe ʻiate iá, peá ne hū atu ki he feituʻu naʻe ʻi ai ʻa e taʻahiné. 41 Pea, ʻi hono puke mai ʻa e nima ʻo e taʻahiné, naʻá ne pehē kiate ia: “Tālita kumi,” ʻa ia, ʻi hono liliú, ʻoku ʻuhingá: “Kiʻi taʻahine, ʻoku ou tala atu kiate koe, tuʻu hake!”+ 42 Pea naʻe mālanga hake leva ʻa e taʻahiné ʻo ne kamata ʻalu. (Naʻá ne taʻu 12.) Pea ʻi he taimi pē ko iá naʻa nau fiefia ka ko ha fiefia. 43 Ka naʻá ne tala mo tala* kiate kinautolu ke ʻoua ʻe ʻai ke ʻilo ʻe ha taha ʻa e meʻá ni,+ peá ne pehē ke ʻoange ha meʻa ki he taʻahiné ke ne kai.
6 Naʻá ne mavahe mei ai ʻo ne haʻu ki hono feituʻu tupuʻangá,+ pea ko ʻene kau ākongá naʻa nau muimui ʻiate ia. 2 ʻI he aʻu ki he Sāpaté, naʻá ne kamata faiako ʻi he sinakoké, pea ko e tokolahi naʻe fanongo kiate iá naʻa nau ofoofo ʻo nau pehē: “Naʻe maʻu mei fē ʻe he tangatá ni ʻa e ngaahi meʻá ni?+ Pea ko e hā kuo ʻoange ai ʻa e potó ni kiate iá, pea fakahoko ʻe hono nimá ʻa e ngaahi ngāue fakaofo pehē faú?+ 3 Ko e tufungá eni,+ ko e tama ʻa Mele+ pea ko e tokoua ʻo Sēmisi,+ Siosifa, Siutasi, mo Saimoné,+ ʻikai ko ia? Pea ko hono fanga tuofāfiné* ʻoku nau ʻi heni mo kitautolu, ʻikai ko ia?” Ko ia naʻe kamata ke nau tūkia koeʻuhí ko ia. 4 Ka naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Ko ha palōfita ʻoku fakaʻapaʻapaʻi ia ʻi he feituʻu kotoa tuku kehe ʻa hono feituʻu tupuʻangá pea mo hono ngaahi kāingá pea ʻi hono falé tonu.”+ 5 Ko ia naʻe ʻikai malava ke ne fakahoko ha ngāue fakaofo ʻi ai tuku kehe pē ʻene hilifaki hono nimá ki ha kau mahaki tokosiʻi ʻo ne fakamoʻui kinautolu. 6 Ko e moʻoni, naʻá ne ofoofo ʻi heʻenau taʻetuí. Pea naʻá ne ʻalu takai ʻi he ngaahi koló, ʻo ne faiako ai.+
7 Naʻá ne ui leva ʻa e toko Hongofulu-mā-uá peá ne kamata fekauʻi atu kinautolu ʻo tautau toko ua,+ peá ne ʻoange kiate kinautolu ʻa e mafai ki he ngaahi laumālie ʻulí.+ 8 Pehē foki, naʻá ne ʻoange kiate kinautolu ʻa e fekau ke ʻoua te nau ʻave ha meʻa ʻi he fonongá ngata pē ʻi ha tokotoko—ʻoua ʻe ʻave ha mā, pe ha kato ʻoho, pe ha paʻanga*+— 9 ka ke tui pē ha senitolo pea ʻoua ʻe tui ha kofu ʻe ua.* 10 ʻIkai ngata aí, naʻá ne pehē kiate kinautolu: “ʻIlonga ha feituʻu te mou hū ai ʻi ha ʻapi, nofo ai kae ʻoua kuo mou toki mavahe mei he feituʻu ko iá.+ 11 Pea ʻilonga ha feituʻu ʻe ʻikai te nau tali ai kimoutolu pe fanongo kiate kimoutolu, ʻi hoʻomou ʻalu atu mei aí, tūtuuʻi ʻa e efu ʻi homou vaʻé ko ha fakamoʻoni ia kiate kinautolu.”+ 12 Ko ia naʻa nau ʻalu atu ʻo malanga koeʻuhi ke fakatomala ʻa e kakaí,+ 13 pea naʻa nau kapusi ʻa e fanga tēmeniō tokolahi+ mo tākai ʻaki ʻa e loló ʻa e kau mahaki tokolahi mo fakamoʻui kinautolu.
14 Ko ia naʻe fanongo ʻa Tuʻi Hēlota ʻi he meʻá ni, he naʻe hoko ʻa e hingoa ʻo Sīsuú ʻo ʻilolahia, pea naʻe pehē ʻe he kakaí: “Kuo fokotuʻu hake ʻa Sione Papitaiso* mei he maté, pea ko e ʻuhinga ia ʻoku malava ai ke ne fai ʻa e ngaahi ngāue fakaofó.”+ 15 Ka ko e niʻihi naʻa nau pehē: “Ko ʻIlaisiā ia.” Kae pehē ʻe he niʻihi: “Ko ha palōfita ia hangē ko e taha ʻo e kau palōfita ʻo e kuonga muʻá.”+ 16 Ka ʻi he fanongo ai ʻa Hēlotá, naʻá ne pehē: “Ko Sione ko ia naʻá ku tuʻusi hono ʻulú, ko eni ia kuo fokotuʻu haké.” 17 He ko Hēlota tonu naʻá ne fekau atu ke puke ʻa Sione ʻo haʻi ia ʻi pilīsone koeʻuhi ko Helotiasi, ko e uaifi ʻo Filipe ko hono tokouá, he naʻá ne mali mo ia.+ 18 He naʻe pehē ʻe Sione kia Hēlota: “ʻOku ʻikai ngofua kiate koe ke ke mali mo e uaifi ʻo ho tokouá.”+ 19 Ko ia naʻe tukulotoʻi ai ʻe Helotiasi ha ʻita kiate ia peá ne loto ke tāmateʻi ia, ka naʻe ʻikai te ne lava. 20 He naʻe ilifia ʻa Hēlota kia Sione, heʻene ʻilo ko ha tangata anga-tonu mo māʻoniʻoni ia,+ pea naʻá ne maluʻi maʻu pē ia. ʻI he hili ʻene fanongo kiate iá, naʻe ʻikai te ne kei ʻilo pe ko e hā ʻa e meʻa ke faí, ka naʻá ne kei hokohoko fanongo fiefia pē kiate ia.
21 Ka naʻe hoko mai ha ʻaho ne faingamālie ʻa ia naʻe fai ai ʻe Hēlota ha fuʻu kai efiafi ʻi hono ʻaho ʻaloʻí+ ki heʻene kau ʻōfisa māʻolungá pea mo e kau ʻeikitaú pea mo e kau tangata tuʻu-ki-muʻa taha ʻo Kālelí.+ 22 Pea ko e taʻahine ʻa Helotiasí naʻá ne hū mai ʻo tauʻolunga pea naʻe mālieʻia ai ʻa Hēlota mo e faʻahinga naʻa nau kai* mo iá. Naʻe pehē ʻe he tuʻí ki he taʻahiné: “Kole mai kiate au ha meʻa pē ʻokú ke fiemaʻú, pea te u foaki atu ia kiate koe.” 23 ʻIo, naʻá ne fai ha fakapapau kiate ia: “Ko e hā pē ha meʻa te ke kole mai kiate au, te u foaki atu ia kiate koe, ʻo aʻu ki he vaeua ʻo hoku puleʻangá.” 24 Ko ia naʻá ne ʻalu atu ʻo ne pehē ki heʻene faʻeé: “Ko e hā te u kolé?” Naʻá ne pehē ange: “Ko e ʻulu ʻo Sione Papitaisó.”* 25 Naʻá ne fakavave atu leva ki he tuʻí ʻo fai ʻene kolé, ʻo pehē: “ʻOku ou fiemaʻu ke ke ʻomi kiate au he taimí ni ʻi ha laulau ʻa e ʻulu ʻo Sione Papitaisó.”+ 26 Neongo naʻe fakatupu loto-mamahi lahi eni ki he tuʻí, ka naʻe ʻikai te ne loto ke taʻetokaʻi ʻa e kole ʻa e taʻahiné, koeʻuhi ko ʻene ngaahi fuakavá mo ʻene kau fakaafé.* 27 Ko ia naʻe fekau atu leva ʻe he tuʻí ha kaʻate ʻo ne tuʻutuʻuni kiate ia ke ne ʻomai ʻa e ʻulu ʻo Sioné. Ko ia naʻá ne ʻalu atu ʻo tuʻusi hono ʻulú ʻi he pilīsoné 28 pea naʻá ne ʻomai hono ʻulú ʻi ha laulau. Naʻá ne ʻoange ia ki he taʻahiné, pea ʻoange leva ia ʻe he taʻahiné ki heʻene faʻeé. 29 ʻI he fanongo ʻene kau ākongá ʻi he meʻa ko iá, naʻa nau haʻu ʻo ʻave hono sinó ʻo tuku ia ʻi ha fonualoto.*
30 Naʻe fakatahataha mai ʻa e kau ʻapositoló kia Sīsū ʻo nau fakahā kiate ia ʻa e ngaahi meʻa kotoa naʻa nau fai mo faiakoʻakí.+ 31 Pea naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Mou haʻu, ʻa kimoutolu pē, ki ha potu lala ʻo kiʻi mālōlō.”+ He naʻe tokolahi ʻa e faʻahinga naʻe haʻu mo ʻalu, pea naʻe ʻikai ai hanau taimi ʻatā ʻo aʻu ki hano maʻu ha meʻatokoni. 32 Ko ia naʻa nau ʻalu atu ʻi he vaká ki ha potu lala ke nau nofo fakaekinautolu pē.+ 33 Ka naʻe sio ʻa e kakaí ki heʻenau ʻalú pea naʻe ʻilo ki ai ʻa e tokolahi, pea naʻa nau lele lalo fakataha mai mei he ngaahi koló kotoa ʻo nau ʻuluaki aʻu kinautolu ki ai ʻiate kinautolu. 34 Ko ia, ʻi heʻene hifo atú, naʻá ne sio ki ha fuʻu kakai tokolahi, pea naʻá ne ongoʻi fakaʻofaʻia ʻiate kinautolu,+ he naʻa nau hangē ha fanga sipi taʻeʻiai hanau tauhí.+ Pea naʻá ne kamata akoʻi kiate kinautolu ʻa e ngaahi meʻa lahi.+
35 Ka naʻe māʻuloloa ʻa e ʻahó, pea naʻe haʻu kiate ia ʻa ʻene kau ākongá ʻo nau pehē: “Ko e potu lala eni, pea ko eni kuo efiafi.+ 36 Tuku ange atu kinautolu ke nau ō, koeʻuhi ke nau ʻalu ki he ngaahi feituʻu ʻuta takatakaí mo e ngaahi koló ʻo fakatau mai ha meʻa ke nau kai.”+ 37 Naʻá ne tali ange kiate kinautolu: “ʻOange ʻe kimoutolu ha meʻa ke nau kai.” ʻI he meʻá ni naʻa nau pehē kiate ia: “Te mau ʻalu ʻo fakatau mai ha mā ʻoku feʻunga mo e tēnali* ʻe 200 ʻo ʻoange ia ki he kakaí ke nau kai?”+ 38 Naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Ko e foʻi mā ʻe fiha ʻoku mou maʻú? Mou ō ʻo vakai!” Hili hono fakapapauʻi iá, naʻa nau pehē: “ʻE nima, tuku kehe ʻa e mataʻiika ʻe ua.”+ 39 Pea naʻá ne fakahinohino ki he kotoa ʻo e fuʻu kakaí ke nau nofo hifo fakakulukulupu ʻi he musie maʻuiʻuí.+ 40 Ko ia naʻa nau nofo hifo ʻi he ngaahi kulupu ʻo tautau toko 100 mo toko 50. 41 Pea ʻi heʻene toʻo ʻa e foʻi mā ʻe nimá mo e mataʻiika ʻe uá, naʻá ne hanga hake ki he langí ʻo ne tāpuakiʻi ia.+ Naʻá ne pakipaki leva ʻa e ngaahi foʻi maá ʻo kamata ʻoange ia ki he kau ākongá ke nau tufa ki he kakaí, pea naʻá ne vahevahe ʻa e mataʻiika ʻe uá ki he tokotaha kotoa. 42 Ko ia naʻa nau kai kotoa pē ʻo nau mākona, 43 pea nau tānaki ʻa e kato ʻe 12 kuo fonu ʻi he mapakipakiʻi maá, tuku kehe ʻa e iká.+ 44 Ko e faʻahinga naʻa nau kai ʻa e ngaahi foʻi maá ko e kakai tangata ʻe toko 5,000.
45 Ko ia naʻe ʻikai ke toe tatali, naʻá ne fekau ki heʻene kau ākongá ke nau heka ki he vaká ʻo muʻomuʻa ki he kauvai ʻe tahá ki Petesaita, lolotonga ia ʻene tuku ange atu ʻa e fuʻu kakaí.+ 46 Ka ʻi he hili ʻene lea māvae kiate kinautolú, naʻá ne ʻalu hake ki ha moʻunga ke lotu.+ 47 ʻI heʻene efiafi poʻuli hifó, naʻe ʻi he vaeuaʻangamālie ʻo e tahí ʻa e vaká, ka naʻá ne toko taha pē ʻi ʻuta.+ 48 Ko ia ʻi heʻene sio kiate kinautolu ʻoku nau fāinga ke ʻaʻaló, he naʻe tuitonu mai ʻa e matangí kiate kinautolu, ʻi he uasi nai hono fā ʻo e poʻulí* naʻá ne ʻalu atu kiate kinautolu, ʻo ne luelue ʻi he fukahi tahí ʻo hangē te ne fakalaka atu ʻiate kinautolú. 49 ʻI hono fakatokangaʻi atu ia ʻokú ne luelue mai ʻi he fukahi tahí, naʻa nau fakakaukau: “Ko ha faʻahikehe!” Pea naʻa nau kaikaila. 50 He naʻa nau sio kotoa kiate ia pea nau hohaʻatuʻu. Ka naʻá ne lea atu leva kiate kinautolu ʻo ne pehē: “Loto-toʻa! Ko au pē ia; ʻoua ʻe ilifia.”+ 51 Naʻá ne heka hake leva ki he vaká kiate kinautolu, pea naʻe tuʻu ʻa e matangí. ʻI he meʻá ni naʻa nau mātuʻaki ofoofo, 52 he naʻe ʻikai ke nau mahinoʻi ʻa e ʻuhinga ʻo e ngaahi foʻi maá, pea naʻe kei mahinongataʻa pē ia ki honau lotó.
53 ʻI heʻenau fakaofiofi ki ʻutá, naʻa nau haʻu ki Kenesaleti ʻo lī taula ofi ai ʻa e vaká.+ 54 Ka ʻi heʻenau hifo pē mei he vaká, naʻe fakatokangaʻi ia ʻe he kakaí. 55 Naʻa nau lele takai holo ʻi he feituʻu kotoa ko iá ʻo kamata ke ʻomi ʻi ha ngaahi meʻa-fata ʻa e faʻahinga naʻe puké ki he feituʻu naʻa nau fanongo naʻá ne ʻi aí. 56 Pea ko fē pē ha feituʻu naʻá ne hū ai ki he fanga kiʻi koló pe ngaahi kolo lalahí pe ko e feituʻu ʻutá, naʻa nau tuku ʻa e faʻahinga naʻe puké ʻi he ngaahi feituʻu faiʻanga fakataú, pea nau kōlenga kiate ia ke nau kiʻi ala pē ki he tapa ʻo hono kofu tuʻá.+ Pea ko e faʻahinga kotoa naʻa nau ala ki aí naʻa nau moʻui.
7 Ko e kau Fālesí leva mo e niʻihi ʻo e kau sikalaipe naʻa nau haʻu mei Selusalemá naʻa nau fakatahataha mai kiate ia.+ 2 Pea naʻa nau mamata ki he niʻihi ʻo ʻene kau ākongá ʻoku nau kai ʻenau meʻakaí ʻaki ʻa e nima ʻoku ʻuli, ʻa ia, ko e nima taʻefanofano.* 3 (He ko e kau Fālesí mo e kotoa ʻo e kau Siú ʻoku ʻikai te nau kai kae ʻoua kuo fanofano honau nimá ʻo aʻu ki he tuiʻi nimá, ʻi heʻenau pipiki ki he talatukufakaholo ʻa e kau tangata ʻo e kuonga muʻá, 4 pea ʻi heʻenau haʻu mei he feituʻu faiʻanga fakataú, ʻoku ʻikai te nau kai kae ʻoua kuo nau fakamaʻa kinautolu. ʻOku lahi mo e ngaahi talatukufakaholo kehe kuo nau maʻu pea ʻoku nau pipiki ki ai, hangē ko hono unu ʻi he vaí* ʻa e ngaahi ipú mo e siokí mo e poulu kopá.)+ 5 Ko ia naʻe ʻeke ange ʻe he kau Fālesi mo e kau sikalaipe ko ení kiate ia: “Ko e hā ʻoku ʻikai tauhi ai ʻe hoʻo kau ākongá ʻa e talatukufakaholo ʻa e kau tangata ʻo e kuonga muʻá, ka ʻoku nau kai ʻenau meʻakaí ʻaki ʻa e nima ʻoku ʻulí?”+ 6 Naʻá ne pehē kiate kinautolu: “He tonu ē ko e kikite ʻa ʻAisea ʻo fekauʻaki mo kimoutolu kau mālualoi, ʻo hangē ko ia kuo tohí, ‘Ko e kakaí ni ʻoku nau fakaʻapaʻapa kiate au ʻaki honau loungutú, ka kuo hiki mamaʻo honau lotó meiate au.+ 7 Ko e koto kulanoa ʻenau hanganaki lotu mai kiate aú, he ʻoku nau akoʻi ko e ngaahi tokāteline ʻa e ngaahi tuʻutuʻuni ʻa e tangatá.’+ 8 ʻOku mou liʻaki ʻa e fekau ʻa e ʻOtuá pea mou pipiki ki he talatukufakaholo ʻa e tangatá.”+
9 ʻIkai ko ia pē, naʻá ne pehē kiate kinautolu: “ʻOku mou pōtopotoʻi ʻi hono taʻetokaʻi ʻa e fekau ʻa e ʻOtuá koeʻuhi ke tauhi maʻu ʻa hoʻomou talatukufakaholó.+ 10 Ko e fakatātaá, naʻe pehē ʻe Mōsese, ‘Fakaʻapaʻapa ki hoʻo tamaí mo hoʻo faʻeé,’+ pea ‘Ke tāmateʻi ʻa e tokotaha ʻoku laukovi ki heʻene tamaí pe ko ʻene faʻeé.’+ 11 Ka ʻoku mou pehē, ‘Kapau ʻe pehē ʻe ha tangata ki heʻene tamaí pe ko ʻene faʻeé: “ʻIlonga ha meʻa ʻoku ou maʻu ʻa ia ʻe lava ke ʻaonga kiate koe ko e kōpano ia (ʻa ia, ko ha meʻaʻofa ia kuo fakatapui ki he ʻOtuá),”’ 12 ʻoku ʻikai te mou kei tuku ia ke ne fai ha momoʻi meʻa ʻe taha maʻa ʻene tamaí pe ko ʻene faʻeé.+ 13 Ko ia ʻoku mou fakataʻeʻaongaʻi ʻa e folofola ʻa e ʻOtuá ʻaki hoʻomou talatukufakaholo ʻa ia kuo mou ʻai ke tukuʻau maí.+ Pea ʻoku mou fai ʻa e ngaahi meʻa lahi hangē ko ení.”+ 14 Ko ia ʻi hono toe ui mai ʻa e fuʻu kakaí kiate iá, naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Fanongo mai kiate au, ʻa kimoutolu kotoa, pea mahinoʻi hono ʻuhingá.+ 15 ʻOku ʻikai ha meʻa mei tuʻa ʻi he tangatá ʻoku hū ki loto kiate ia ʻe lava ke ne ʻuliʻi ia; ka ko e ngaahi meʻa ʻoku ʻalu atu ki tuʻa mei ha tangata ko e ngaahi meʻa ia ʻokú ne ʻuliʻi iá.”+ 16 *——
17 Pea ʻi heʻene hū ki ha fale ʻo mavahe mei he fuʻu kakaí, naʻe kamata ke fehuʻi ange ʻene kau ākongá kiate ia ʻo fekauʻaki mo e talanoa fakatātaá.+ 18 Ko ia naʻá ne pehē kiate kinautolu: “ʻOku ʻikai koā ke mou maʻu ʻe kimoutolu foki ʻa e mahinó ʻo hangē pē ko kinautolú? ʻOku ʻikai koā ke mou ʻiloʻi, ʻoku ʻikai ha meʻa mei tuʻa ʻoku hū ki loto ki ha tangata ʻe lava ke ne ʻuliʻi ia, 19 he ʻoku hū atu ia, ʻo ʻikai ki hono lotó, ka ki hono keté, pea ʻoku hū atu ia ki tuʻa mei he sinó?” Ko ia naʻá ne fakahā ai ʻoku maʻa ʻa e meʻakai kotoa pē. 20 ʻIkai ko ia pē, naʻá ne pehē: “Ko e meʻa ʻoku ʻalu atu ki tuʻa mei ha tangata ko e meʻa ia ʻokú ne ʻuliʻi iá.+ 21 He mei he loto ʻo e tangatá,+ ʻoku ʻalu atu mei ai ʻa e ngaahi fakaʻuhinga kovi ʻa ia ko e fehokotaki fakasino taʻetaau,* kaihaʻa, fakapō, 22 tono, mānumanu, tōʻonga fulikivanu, kākā, faikovi taʻemīngao,* mata meheka, laukovi, hīkisia, mo e fakakaukau taʻefakapotopoto. 23 Ko e ngaahi meʻa fulikivanu kotoa ko ení ʻoku ʻalu atu ia mei loto pea ʻoku ʻuliʻi ai ha tangata.”
24 Naʻá ne mālanga hake mei ai ʻo ne ʻalu atu ki he feituʻu ʻo Tāia mo Saitoní.+ Naʻá ne hū ai ki ha fale pea naʻe ʻikai te ne loto ke ʻiloʻi ia ʻe ha taha, ka naʻe ʻikai lava ke taʻefakatokangaʻi ia. 25 ʻI he taimi pē ko iá, naʻe fanongo ha fefine ʻo fekauʻaki mo ia, ʻa ia ko ʻene kiʻi taʻahiné naʻe ʻiate ia ha laumālie ʻuli peá ne haʻu ʻo fakatōmapeʻe ʻi hono vaʻé.+ 26 Ko e fefiné ko ha Kalisi, ko ha fefineʻifonua* Sailofinisia; pea naʻá ne hanganaki kole kiate ia ke ne kapusi ʻa e tēmenioó mei heʻene taʻahiné. 27 Ka naʻá ne pehē ki he fefiné: “Tomuʻa tuku ke mākona ʻa e fānaú, he ʻoku ʻikai totonu ke toʻo ʻa e mā ʻa e fānaú ʻo lī ki he fanga kiʻi kulií.”+ 28 Ka naʻá ne tali ange kiate ia: “ʻIo, tangataʻeiki, pea neongo ia ko e fanga kiʻi kulī ʻi he lalo tēpilé ʻoku nau kai mei he momo ʻa e fanga kiʻi fānaú.” 29 ʻI he meʻa ko iá naʻá ne pehē ki he fefiné: “Koeʻuhí ko hoʻo leaʻaki ení, ʻalu ā; kuo mavahe ʻa e tēmenioó mei hoʻo taʻahiné.”+ 30 Ko ia naʻá ne ʻalu ki hono ʻapí ʻo ne ʻilo ʻa e kiʻi tamá ʻoku tokoto mai ʻi he mohengá, pea kuo mavahe atu ʻa e tēmenioó.+
31 ʻI he foki mai ʻa Sīsū mei he feituʻu ʻo Tāiá, naʻá ne fou atu ʻi Saitoni ki he Tahi Kālelí, ʻo fou atu ʻi he feituʻu ʻo Tikapōlusí.*+ 32 ʻI hení naʻa nau ʻomi kiate ia ha tangata naʻe tuli mo faingataʻa ʻa ʻene leá,+ pea naʻa nau kōlenga ange ke ne hilifaki hono nimá kiate ia. 33 Pea naʻá ne ʻave ia fakaekinaua pē mei he fuʻu kakaí. Peá ne ʻai hono louhiʻinimá ki he ongo telinga ʻo e tangatá, pea ʻi he hili haʻane ʻaʻanu, naʻá ne ala ki hono ʻeleló.+ 34 Pea ʻi heʻene hanga hake ki he langí, naʻá ne fuʻu māpuhoi ʻo ne pehē kiate ia: “ʻĒfata,” ʻa ia ko e pehē, “Ke ava ā.” 35 ʻI he meʻá ni naʻe ava hono ongo telingá,+ pea mole atu ʻa e faingataʻa ʻo ʻene leá, pea naʻe kamata ke ne lea lelei. 36 ʻI he meʻa ko iá naʻá ne fekau kiate kinautolu ke ʻoua te nau tala ki ha taha,+ ka ko e lahi ange ʻene fekau ia kiate kinautolú, ko e lahi ange ai pē ia ʻenau talaki atu iá.+ 37 Ko e moʻoni, naʻa nau mātuʻaki ofoofo,+ pea nau pehē: “Kuó ne fai ʻa e meʻa kotoa pē ʻo lelei. Kuo aʻu ē ki heʻene ʻai ʻa e tulí ke fanongo mo e noá ke lea.”+
8 ʻI he ngaahi ʻaho ko iá, naʻe toe ʻi ai ha fuʻu kakai tokolahi pea naʻe ʻikai ha meʻa ke nau kai. Ko ia naʻá ne ui ʻa e kau ākongá ʻo ne pehē kiate kinautolu: 2 “ʻOku ou ongoʻi fakaʻofaʻia ʻi he fuʻu kakaí,+ koeʻuhí kuo ʻosi atu ʻeni ʻa e ʻaho ʻe tolu ʻenau nofo mo au pea kuo ʻikai ha meʻa ke nau kai.+ 3 Kapau te u tuku ange atu kinautolu ke nau ʻalu fiekaia* ki honau ngaahi ʻapí, te nau pongia ʻi he halá, pea ko e niʻihi ʻo kinautolu ko ʻenau omi mamaʻo.” 4 Ka naʻe tali ange ʻe heʻene kau ākongá kiate ia: “ʻE maʻu mei fē ʻe ha taha ʻi he potu maomaonganoa ko ení ha mā feʻunga ke mākona ai ʻa e kakaí ni?” 5 ʻI he meʻá ni naʻá ne ʻeke ange kiate kinautolu: “Ko e foʻi mā ʻe fiha ʻoku mou maʻú?” Naʻa nau pehē ange: “ʻE fitu.”+ 6 Pea naʻá ne fakahinohino ki he fuʻu kakaí ke nau nofo hifo ʻi he kelekelé. Naʻá ne toʻo hake leva ʻa e foʻi mā ʻe fitú, ʻo ne fai ha fakafetaʻi, peá ne pakipaki ia, ʻo ne kamata ʻoatu ia ki heʻene kau ākongá ke nau tufa, pea naʻa nau tufa ia ki he fuʻu kakaí.+ 7 Naʻa nau toe maʻu foki mo ha fanga kiʻi ika siʻisiʻi pē, pea ʻi hono tāpuakiʻi ení, naʻá ne tala ange kiate kinautolu ke tufa atu mo eni foki. 8 Ko ia naʻa nau kai ʻo nau mākona, pea naʻa nau tānaki ʻo fonu ha ngaahi fuʻu kato ʻe fitu ʻi he ngaahi toenga mapakipakiʻi maá.+ 9 Pea ko e kakai tangata ʻe toko 4,000 nai naʻe ʻi aí. Naʻá ne tuku ange atu leva kinautolu.
10 Naʻá ne heka leva ki he vaká mo ʻene kau ākongá pea nau haʻu ki he vahefonua ʻo Talamanutá.+ 11 ʻI hení naʻe haʻu ʻa e kau Fālesí ʻo nau kamata fakakikihi mo ia, ʻo kounaʻi meiate ia ha fakaʻilonga mei he langí, ke nau ʻahiʻahiʻi ai ia.+ 12 Ko ia naʻá ne mātuʻaki māpuhoi ʻi hono laumālié ʻo ne pehē: “Ko e hā ʻoku kumi ai ʻa e toʻutangatá ni ki ha fakaʻilongá?+ ʻOku ou tala moʻoni atu, ʻe ʻikai ha fakaʻilonga ʻe ʻoange ki he toʻutangatá ni.”+ 13 ʻI he meʻa ko iá naʻá ne tuku kinautolu, peá ne toe heka ki he vaká, ʻo ʻalu ki he kauvai naʻe hanga maí.
14 Kae kehe, naʻe ngalo ʻiate kinautolu ke ʻave ha mā, pea naʻe halaʻatā ha meʻa mo kinautolu ʻi he vaká tuku kehe pē ʻa e foʻi mā ʻe taha.+ 15 Pea naʻá ne fakatokanga mahino kiate kinautolu: “Hanganaki ʻā homou matá; vakavakai telia ʻa e lēvani ʻa e kau Fālesí mo e lēvani ʻa Hēlotá.”+ 16 Ko ia naʻe kamata ke nau fekīhiaki ʻiate kinautolu ʻi he ʻikai ke ʻi ai haʻanau maá. 17 ʻI hono ʻiloʻi ʻení, naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Ko e hā ʻoku mou fekīhiaki ai ʻi he ʻikai ke ʻi ai haʻamou maá? ʻOku teʻeki koā ke mou ʻiloʻi mo mahinoʻi? ʻOku kei mahinongataʻa pē ki homou lotó? 18 ‘Neongo ʻoku mou mata, ʻoku ʻikai koā te mou sio; pea neongo ʻoku mou telinga, ʻoku ʻikai koā te mou fanongo?’ ʻOku ʻikai koā te mou manatuʻi 19 ʻi he taimi naʻá ku pakipaki ai ʻa e foʻi mā ʻe nimá+ maʻá e kakai tangata ʻe toko 5,000, ko e ngaahi kato ʻe fiha naʻe fonu ʻi he ngaahi mapakipakiʻi maá naʻa mou tānakí?” Naʻa nau pehē ange kiate ia: “ʻE 12.”+ 20 “ʻI he taimi naʻá ku pakipaki ai ʻa e foʻi mā ʻe fitú maʻá e kakai tangata ʻe toko 4,000, ko e ngaahi fuʻu kato ʻe fiha naʻe fonu ʻi he ngaahi mapakipakiʻi maá naʻa mou tānakí?” Pea naʻa nau pehē kiate ia: “ʻE fitu.”+ 21 ʻI he meʻa ko iá naʻá ne pehē kiate kinautolu: “ʻOku teʻeki koā ke mou mahinoʻi?”
22 Naʻa nau tau atu leva ki Petesaita. Naʻe ʻomai ai heni ʻe he kakaí kiate ia ha tangata naʻe kui, pea naʻa nau kōlenga ange ke ne ala kiate ia.+ 23 Pea naʻá ne taki atu ʻa e tangata kuí ʻi hono nimá ʻo ne ʻave ia ki tuʻa mei he koló. ʻI he hili ʻene ʻaʻanu ki hono matá,+ naʻá ne hilifaki hono nimá kiate ia peá ne ʻeke ange: “ʻOkú ke sio ki ha meʻa?” 24 Naʻe hanga hake ʻa e tangatá ʻo ne pehē: “ʻOku ou sio ki ha kakai, ka ʻoku nau hangē ha ʻuluʻakau ʻoku laka takai holó.” 25 Naʻá ne toe hilifaki hono nimá ki he mata ʻo e tangatá, pea naʻe sio lelei ʻa e tangatá. Naʻe fakafoki mai ʻa ʻene malava ke sió, pea naʻe malava ke ne sio lelei ki he meʻa kotoa pē. 26 Ko ia naʻá ne fekau kiate ia ke ne foki ki ʻapi, ʻo ne pehē: “ʻOua ʻe hū ki he koló.”
27 Pea ko Sīsū mo ʻene kau ākongá naʻa nau mavahe ki he ngaahi kolo ʻo Sesalia Filipaí, pea ʻi heʻenau fonongá naʻe kamata ke ne fehuʻi ki heʻene kau ākongá, ʻo ne pehē: “Ko hai au ʻi he lau ʻa e kakaí?”+ 28 Naʻa nau pehē kiate ia: “Ko Sione Papitaiso,+ ka ʻoku pehē ʻe he niʻihi ko ʻIlaisiā,+ pea ko e niʻihi leva, ko e taha ʻo e kau palōfitá.” 29 Pea naʻá ne fehuʻi kiate kinautolu: “Ka ko hai au ia ʻi he lau ʻamoutolú?” Naʻe tali ange ʻe Pita kiate ia: “Ko koe ʻa e Kalaisí.”+ 30 ʻI he meʻa ko iá naʻá ne mātuʻaki fekau kiate kinautolu ke ʻoua naʻa nau lea ki ha taha ʻo kau kiate ia.+ 31 Pehē foki, naʻá ne kamata ke akoʻi kinautolu ʻo pehē ko e Foha ʻo e tangatá kuo pau ke ne tofanga ʻi he ngaahi faingataʻa lahi pea ʻe siʻaki ia ʻe he kau mātuʻá mo e houʻeiki taulaʻeikí mo e kau sikalaipé pea ʻe tāmateʻi,+ pea ʻe fokotuʻu hake ʻi he hili ʻa e ʻaho ʻe tolu.+ 32 Ko e moʻoni, naʻá ne tala hangatonu ange ʻa e meʻa ko iá. Ka naʻe taki ia ʻe Pita ki he tafaʻakí ʻo ne kamata valokiʻi ia.+ 33 ʻI he meʻá ni naʻá ne tafoki hake, ʻo sio ki heʻene kau ākongá, peá ne valokiʻi ʻa Pita, ʻo ne pehē: “ʻAlu ki mui Sētane! Koeʻuhi ʻokú ke fakakaukau, ʻo ʻikai ko e ngaahi fakakaukau ʻa e ʻOtuá, ka ko e ngaahi fakakaukau ʻa e tangatá.”+
34 Naʻá ne ui mai leva ʻa e fuʻu kakaí kiate ia fakataha mo ʻene kau ākongá ʻo ne pehē kiate kinautolu: “Kapau ʻoku fie muimui ha taha ʻiate au, tuku ke ne siʻaki ʻe ia ia pea toʻo hake ʻene ʻakau fakamamahí* pea hanganaki muimui ʻiate au.+ 35 He ʻilonga ʻa ia ʻokú ne loto ke fakahaofi ʻene moʻuí ʻe mole ia, ka ʻilonga ʻa ia ʻe mole ʻene moʻuí koeʻuhi ko au pea mo e ongoongo leleí ʻe fakahaofi ʻene moʻuí.+ 36 Ko hono moʻoní, ko e hā hano lelei ki ha tangata ke ne maʻu ʻa e māmaní kotoa pea mole ʻene moʻuí?+ 37 Ko e hā moʻoni ha meʻa ʻe ʻoatu ʻe ha tangata ke fakafetongiʻaki ʻene moʻuí?+ 38 He ʻilonga ʻa ia ʻokú ne maaʻi au pea mo ʻeku ngaahi leá ʻi he toʻutangata tono* mo angahalaʻia ko ení, ʻe maaʻi foki ia ʻe he Foha ʻo e tangatá+ ʻi heʻene haʻu ʻi he lāngilangi ʻo ʻene Tamaí fakataha mo e kau ʻāngelo māʻoniʻoní.”+
9 ʻIkai ko ia pē, naʻá ne pehē kiate kinautolu: “ʻOku ou tala moʻoni atu kiate kimoutolu ʻoku ʻi ai ha niʻihi ʻo kinautolu ko ia ʻoku tuʻu ʻi hení ʻe ʻikai te nau teitei aʻusia ʻa e maté kae ʻoua kuo nau tomuʻa sio ki he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá kuo ʻosi hoko mai ʻi hono mafaí.”+ 2 ʻI he ʻaho ʻe ono mei ai naʻe ʻave ʻe Sīsū ʻa Pita mo Sēmisi mo Sione ʻo ne taki hake kinautolu ki ha moʻunga māʻolunga fakaekinautolu pē. Pea naʻá ne fakasinokehe ʻi honau ʻaó;+ 3 naʻe kamata ke hinapaki hono ngaahi kofu tuʻá, ʻo hinaekiaki ange ia ʻi he malava ke fakahinehina ia ʻe ha tokotaha fō tupenu ʻi he māmaní. 4 Pehē foki, naʻe hā mai kiate kinautolu ʻa ʻIlaisiā mo Mōsese, pea naʻá na talanoa mo Sīsū. 5 Naʻe pehē ange leva ʻe Pita kia Sīsū: “Lāpai,* ʻoku lelei ʻemau ʻi hení. Ko ia tuku ke mau fokotuʻu ha tēniti ʻe tolu, ko e taha maʻau, taha maʻa Mōsese, pea taha maʻa ʻIlaisiā.” 6 Ko hono moʻoní, naʻe ʻikai te ne ʻilo pe te ne fakafeangai fēfē, he naʻa nau mātuʻaki ilifia. 7 Pea naʻe hoko mai ha konga ʻao, ʻo ne ʻufiʻufi kinautolu, pea naʻe ongo mai ha leʻo+ mei he ʻaó: “Ko hoku ʻAló eni, ʻa e ʻofeiná.+ Mou fanongo kiate ia.”+ 8 Pea fakafokifā pē naʻa nau fakasio takai holo pea naʻe ʻikai te nau sio ki ha taha ʻe kei ʻiate kinautolu tuku kehe pē ʻa Sīsū.
9 ʻI heʻenau ʻalu hifo mei he moʻungá, naʻá ne tuʻutuʻuni mahino kiate kinautolu ke ʻoua te nau talanoa ki ha taha ʻa e meʻa naʻa nau sio ki aí+ kae ʻoua kuo toki fokotuʻu hake ʻa e Foha ʻo e tangatá mei he maté.+ 10 Naʻa nau tukulotoʻi ʻa e lea ko iá,* ka naʻa nau talatalanoa ʻiate kinautolu pe ko e hā koā ʻa e ʻuhinga ʻo e fokotuʻu hake ko ʻeni mei he maté. 11 Pea naʻa nau kamata fehuʻi kiate ia, ʻo pehē: “Ko e hā ʻoku pehē ai ʻe he kau sikalaipé ia kuo pau ke tomuʻa haʻu+ ʻa ʻIlaisiaá?”+ 12 Naʻá ne pehē kiate kinautolu: “ʻOku tomuʻa haʻu ʻa ʻIlaisiā ʻo ne toe fakafoki ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē ki honau tuʻungá;+ ka ʻoku anga-fēfē ai ʻa e tohi ʻo fekauʻaki mo e Foha ʻo e tangatá kuo pau ke ne tofanga ʻi he ngaahi mamahi lahi+ pea ʻe fai hono taʻetokaʻi?+ 13 Ka ʻoku ou tala atu kiate kimoutolu, ko hono moʻoní ko ʻIlaisiaá+ kuó ne haʻu, pea naʻa nau fai kiate ia ha faʻahinga meʻa pē naʻa nau loto ki aí, ʻo hangē tofu pē ko ia kuo tohi ʻo kau kiate iá.”+
14 ʻI heʻenau haʻu ki he kau ākonga ko eé, naʻa nau fakatokangaʻi ha fuʻu kakai tokolahi ʻoku takatakai ʻiate kinautolu, pea ʻoku fakakikihi ha kau sikalaipe mo kinautolu.+ 15 Ka ʻi hono fakatokangaʻi atu pē ia ʻe he fuʻu kakaí kotoa, naʻa nau moʻutāfuʻua, pea naʻa nau lele atu ke fakafeʻiloaki kiate ia. 16 Ko ia naʻá ne ʻeke kiate kinautolu: “Ko e hā ʻoku mou fakakikihi ki ai mo kinautolú?” 17 Pea naʻe tali ange ʻe ha taha mei he fuʻu kakaí kiate ia: “Faiako, naʻá ku ʻomai ʻa hoku fohá kiate koe koeʻuhi ʻoku ʻiate ia ha laumālie fakatupu noa.+ 18 Ko fē pē ha feituʻu ʻokú ne maʻu ai iá ʻokú ne haʻaki ia ki he kelekelé, pea koa hono ngutú mo ne uʻu hono nifó pea mole hono iví. Naʻá ku kole ki hoʻo kau ākongá ke nau kapusi ia, ka naʻe ʻikai te nau malava ke fai ia.” 19 ʻI he tali ki aí naʻá ne pehē kiate kinautolu: “ʻA e toʻutangata taʻetui,+ ko e hā hono fuoloa ʻa e pau ke u kei hokohoko atu mo kimoutolú? Ko e hā hono fuoloa ʻa e pau ke u kei kātakiʻi kimoutolú? ʻOmi ia kiate au.”+ 20 Ko ia naʻa nau ʻomi ʻa e tamasiʻí kiate ia, ka ʻi he sio atu pē ʻa e laumālié kia Sīsuú, naʻá ne haʻaki leva ʻa e kiʻi tamá ʻo ne tetetete. ʻI he hili ʻene tō hifo ki he kelekelé, naʻá ne toutou teka takai holo, ʻo koa hono ngutú. 21 Naʻe ʻeke ange leva ʻe Sīsū ki heʻene tamaí: “Ko e hā hono fuoloa ʻa e hoko ʻa e meʻá ni kiate iá?” Naʻá ne pehē ange: “Talu mei heʻene kei siʻí, 22 pea naʻe faʻa lī ia ʻe he laumālié ki he afí pea ki he vaí ke mate ai. Ka ʻo kapau te ke lava ʻo fai ha meʻa, ke ke ʻaloʻofa mai muʻa ʻo tokoni mai kiate kimaua.” 23 Naʻe pehē ʻe Sīsū kiate ia: “Ko e hā ʻokú ke pehē mai ai, ‘Kapau te ke lava’? He ko hono moʻoní, ʻoku malava ke hoko ʻa e meʻa kotoa pē ki he tokotaha ʻokú ne maʻu ʻa e tuí.”+ 24 ʻI he taimi pē ko iá naʻe kalanga ʻa e tamai ʻa e kiʻi tamá ʻo ne pehē: “ʻOku ou maʻu ʻa e tuí! Tokoniʻi muʻa au ʻi he tafaʻaki ʻoku vaivai ai ʻeku tuí!”+
25 Ko ia ʻi he fakatokangaʻi atu ʻe Sīsū ha fuʻu kakai ʻoku nau fakavave mai kiate kinautolú, naʻá ne valokiʻi ʻa e laumālie ʻulí, ʻo ne pehē ki ai: “ʻA koe laumālie fakatupu noa mo fakatupu tuli, ʻoku ou tuʻutuʻuni atu, hū mai ki tuʻa meiate ia pea ʻoua naʻá ke toe hū kiate ia!”+ 26 ʻI he hili ʻa e kaikaila ʻa e laumālie ʻulí mo ʻai ʻa e tamasiʻí ke toutou teteteté, naʻá ne hū ki tuʻa, pea naʻe hangē kuo maté ʻa e tamasiʻí, ʻo pehē ai ʻe he tokolahi taha ʻo e kakaí: “Kuó ne mate!” 27 Ka naʻe puke mai ʻe Sīsū hono nimá ʻo ne fokotuʻu hake ia, pea naʻá ne tuʻu hake. 28 Ko ia ʻi he hili ʻene hū atu ki ha fale, naʻe ʻeke ange ʻe heʻene kau ākongá kiate ia fakaekinautolu: “Ko e hā naʻe ʻikai lava ai ke mau kapusi iá?”+ 29 Naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Ko e faʻahinga laumālie ia ko ʻení ʻoku toki lava pē ia ʻo hū ki tuʻa ʻi hono fai ha lotu.”
30 Naʻa nau mavahe mei ai ʻo nau ʻalu ʻo fou atu ʻi Kāleli, ka naʻe ʻikai te ne loto ke ʻilo ha taha ʻo fekauʻaki mo e meʻa ko iá. 31 He naʻá ne akoʻi ki heʻene kau ākongá mo tala kiate kinautolu: “Ko e Foha ʻo e tangatá ʻe lavakiʻi ia ki he nima ʻo e tangatá, pea te nau tāmateʻi ia,+ ka neongo hono tāmateʻí, te ne toetuʻu hake ʻi he ʻaho ʻe tolu mei ai.”+ 32 Kae kehe, naʻe ʻikai te nau mahinoʻi ʻa ʻene leá, pea naʻa nau manavasiʻi ke fehuʻi kiate ia.
33 Pea naʻa nau haʻu ki Kāpaneume. ʻI heʻene ʻi loto leva ʻi he falé, naʻá ne fai atu ha fehuʻi kiate kinautolu: “Ko e hā naʻa mou fakakikihi ki ai ʻi he halá?”+ 34 Naʻa nau fakalongolongo pē, he naʻa nau fakakikihi ʻi he halá pe ko hai ʻoku lahi angé. 35 Ko ia naʻá ne tangutu hifo ʻo ne ui ʻa e toko Hongofulu-mā-uá peá ne pehē kiate kinautolu: “Kapau ʻoku loto ha taha ke ne muʻomuʻa, kuo pau ke ne muimui taha pea ke ne sevāniti maʻá e tokotaha kotoa.”+ 36 Pea naʻá ne ʻomai ha kiʻi leka ʻo fokotuʻu ia ʻi honau haʻohaʻongá; pea ʻi heʻene puke mai iá, naʻá ne pehē kiate kinautolu: 37 “ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne tali ha taha ʻo e fanga kiʻi fānau pehení+ ʻi hoku hingoá ʻokú ne tali mo au foki; pea ʻilonga ʻa ia ʻokú ne tali aú ʻokú ne tali ʻo ʻikai ko au pē kae toe pehē foki kiate Ia naʻá ne fekau mai aú.”+
38 Naʻe pehē ʻe Sione kiate ia: “Faiako, naʻa mau sio ki ha taha ʻokú ne kapusi ʻa e fanga tēmenioó ʻo ngāueʻaki ho huafá, pea naʻa mau feinga ke taʻofi ia, koeʻuhí naʻe ʻikai ke ne muimui ʻiate kitautolu.”+ 39 Ka naʻe pehē ʻe Sīsū: “ʻOua ʻe feinga ke taʻofi iá, he ʻoku ʻikai ha taha te ne fai ha ngāue fakaofo ʻi hoku hingoá te ne malava ʻi he hili pē iá ke laukovi kiate au. 40 He ʻilonga ʻa ia ʻoku ʻikai fakafepaki kiate kitautolú ʻokú ne kau mo kitautolu.+ 41 Pea ʻilonga ʻa ia ʻokú ne ʻoatu ha ipu vai kiate kimoutolu ke mou inu koeʻuhi ko hoʻomou kau kia Kalaisí,+ ʻoku ou tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻe ʻikai ʻaupito mole ʻene totongí.+ 42 Ka ʻilonga ʻa ia ʻokú ne fakatūkiaʻi ha taha ʻo e faʻahinga siʻí ni ʻa ia ʻoku tuí, ʻe lelei ange kiate ia kapau naʻe ʻai ki hono kiá ha maka momosi ʻa ia ʻoku tekaʻi ʻe ha ʻasi pea lī ia ki tahi.+
43 “Kapau ʻe faifai ange ʻo ʻai koe ʻe ho nimá ke ke tūkia, tuʻusi ia. ʻOku lelei ange kiate koe ke ke hū kafo ki he moʻuí ʻi haʻo ʻalu atu nima ua ki Kihena,* ki he afi ʻoku ʻikai lava ke tāmateʻí.+ 44 *—— 45 Pea kapau ko ho vaʻé ʻokú ne ʻai koe ke ke tūkiá, tuʻusi ia. ʻOku lelei ange kiate koe ke ke hū heke ki he moʻuí ʻi hano lī veʻe ua koe ki Kihena.*+ 46 *—— 47 Pea kapau ko ho matá ʻokú ne ʻai koe ke ke tūkiá, kapeʻi ia ki tuʻa.+ ʻOku lelei ange kiate koe ke ke hū mata taha ki he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻi hano lī mata ua koe ki Kihena,*+ 48 ʻa ia ʻoku ʻikai mate ai ʻa e ʻuangá pea ʻoku ʻikai mate ai ʻa e afí.+
49 “He ko e tokotaha kotoa pē kuo pau ke fakamāsima ʻaki ʻa e afí.+ 50 ʻOku lelei ʻa e māsimá, ka ʻo kapau ʻe faifai ange ʻo mole mei he māsimá ʻa hono konokoná, te mou toe fakakonokona ʻaki ia ʻa e hā?+ ʻAi ha māsima ʻiate kimoutolu,+ pea tauhi ʻa e melinó ʻiate kimoutolu.”+
10 Naʻá ne tuʻu hake mei ai ʻo kolosi ʻi Sioatani ki he ngaahi kauʻāfonua ʻo Siuteá, pea naʻe toe fakatahataha mai kiate ia ha fuʻu kakai. Hangē ko ia naʻá ne angaʻaki hono faí, naʻá ne toe kamata faiako kiate kinautolu.+ 2 Pea naʻe fakaofiofi mai ha kau Fālesi, ʻi he taumuʻa ke ʻahiʻahiʻi ia, ʻo nau ʻeke ange pe ʻoku ngofua ki ha tangata ke ne veteʻi hono uaifí.+ 3 Naʻá ne tali ange kiate kinautolu: “Ko e hā naʻe fekauʻi ʻe Mōsese kiate kimoutolú?” 4 Naʻa nau pehē: “Naʻe fakaʻatā ʻe Mōsese ʻa hono fai ha tohi vete pea veteʻi ia.”+ 5 Ka naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Ko e meʻa ʻi hoʻomou loto-fefeká,+ naʻá ne hiki ai kiate kimoutolu ʻa e fekau ko ení.+ 6 Kae kehe, mei he kamataʻanga ʻo e fakatupú, ‘Naʻá ne ngaohi kinaua ko e tangata mo e fefine.+ 7 Ko e ʻuhinga ʻeni ʻe tuku ange ai ʻe ha tangata ʻene tamaí mo ʻene faʻeé,+ 8 pea ʻe hoko ʻa e toko uá ko e kakano pē taha,’+ ko ia ʻoku ʻikai te na kei toko ua, ka ko e kakano pē taha. 9 Ko ia ai, ko e meʻa kuo haʻi fakatahaʻi ʻe he ʻOtuá, tuku ke ʻoua naʻa fakamāvae ia ʻe ha tangata.”+ 10 ʻI heʻenau ʻi ha fale, naʻe kamata ke fehuʻi ange ʻa e kau ākongá kiate ia ʻo fekauʻaki mo e meʻá ni. 11 Naʻá ne pehē kiate kinautolu: “ʻIlonga ʻa ia te ne veteʻi hono uaifí peá ne mali mo ha taha kehe, ʻokú ne tono+ ʻo faihala ai ki hono uaifí, 12 pea ka ʻi ai ha fefine ʻi he hili ʻene veteʻi ʻa hono husepānití ʻokú ne mali mo ha taha kehe, ʻokú ne tono ai.”+
13 Naʻe kamata leva ke ʻomai ʻe he kakaí kiate ia ha fānau iiki ke ne ala kiate kinautolu, ka naʻe ngāhiʻi kinautolu ʻe he kau ākongá.+ 14 ʻI he sio ʻa Sīsū ki he meʻá ni, naʻá ne ʻita ʻo ne pehē kiate kinautolu: “Tuku ʻa e fānau īkí ke nau haʻu kiate au; ʻoua ʻe feinga ke taʻofi kinautolu, he ko e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻoku ʻa e faʻahinga peheé.+ 15 ʻOku ou tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻilonga ʻa ia ʻoku ʻikai te ne tali ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻo hangē ko ha kiʻi tamá ʻe ʻikai ʻaupito te ne hū ki ai.”+ 16 Pea naʻá ne puke mai ʻa e fānaú ʻo ne kamata tāpuakiʻi kinautolu, ʻo ne hili hono nimá kiate kinautolu.+
17 ʻI heʻene ʻalu atú, naʻe lele atu ha tangata ʻo ne tō tūʻulutui ʻi muʻa ʻiate ia peá ne fehuʻi ange: “Faiako lelei, ko e hā kuo pau ke u fai ke u maʻu ai ʻa e moʻui taʻengatá?”+ 18 Naʻe pehē ʻe Sīsū kiate ia: “Ko e hā ʻokú ke ui ai au ko e leleí? ʻOku ʻikai ha taha ʻe lelei tuku kehe pē ʻa e toko taha, ko e ʻOtuá.+ 19 ʻOkú ke ʻilo ʻa e ngaahi fekaú: ‘ʻOua ʻe fakapō,+ ʻoua ʻe tono,+ ʻoua ʻe kaihaʻa,+ ʻoua ʻe fai ha fakamoʻoni loi,+ ʻoua ʻe kākā,+ fakaʻapaʻapa ki hoʻo tamaí mo hoʻo faʻeé.’”+ 20 Naʻe pehē ange ʻe he tangatá kiate ia: “Faiako, ko e ngaahi meʻá ni kotoa kuó u tauhi ia talu mei heʻeku kei siʻí.” 21 Naʻe sio ʻa Sīsū kiate ia ʻo ne ongoʻi ʻofa kiate ia peá ne pehē ange, “ʻOku toe ʻa e meʻa ʻe taha fekauʻaki mo koe: ʻAlu ʻo fakatau atu ʻa e ngaahi meʻa ʻokú ke maʻú pea foaki ia ki he masivá pea te ke maʻu ai ha koloa ʻi hēvani; peá ke haʻu ʻo muimui ʻiate au.”+ 22 Ka naʻá ne loto-mamahi ʻi he tali ko iá peá ne ʻalu atu ʻokú ne mamahi, he naʻá ne maʻu ha ngaahi koloa lahi.+
23 ʻI he hili ʻa e vakavakai takai holo ʻa Sīsuú, naʻá ne pehē ki heʻene kau ākongá: “He faingataʻa ē ki he faʻahinga maʻu paʻangá ke nau hū ki he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá!”+ 24 Ka naʻe ʻohovale ʻa e kau ākongá ʻi heʻene ngaahi leá. Naʻe tali ange leva ʻe Sīsū: “Fānau, he faingataʻa ē ke hū ki he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá! 25 ʻE faingofua ange ki ha kāmeli ke hū ʻi ha avaʻi-hui tuitui ʻi he hū ʻa ha tangata koloaʻia ki he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá.”+ 26 Naʻe ʻāsili ai pē ʻenau moʻutāfuʻuá ʻo nau pehē kiate ia:* “Ko hai ia ʻe lava ke moʻui?”+ 27 ʻI he sio hangatonu atu kiate kinautolú, naʻe pehē ange ʻe Sīsū: “Ki he tangatá ʻoku ʻikai malava, ka ʻoku ʻikai ke pehē ia ki he ʻOtuá, he ko e ngaahi meʻa kotoa pē ʻoku malava ia ki he ʻOtuá.”+ 28 Naʻe kamata ke pehē ange ʻe Pita kiate ia: “Vakai! Kuo mau liʻaki ʻa e meʻa kotoa pē pea mau muimui ʻiate koe.”+ 29 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū: “ʻOku ou tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻoku ʻikai ha taha kuó ne liʻaki ha fale pe fanga tokoua pe fanga tuofāfine pe ha faʻē pe ha tamai pe ha fānau pe ha ngaahi ngoueʻanga koeʻuhi ko au pea koeʻuhi ko e ongoongo leleí+ 30 te ne taʻemaʻu ʻo liunga 100 ʻi he taimi ko ení—ha ngaahi fale, fanga tokoua, fanga tuofāfine, ngaahi faʻē, fānau, mo e ngaahi ngoueʻanga fakataha mo e ngaahi fakatanga+—pea ʻi he fokotuʻutuʻu ka hoko maí,* ko e moʻui taʻengata. 31 Ka ko e tokolahi ʻoku muʻomuʻá te nau muimui, pea ko e muimuí ʻe muʻomuʻa.”+
32 Naʻa nau fononga atu leva ʻi he halá ʻo ʻalu hake ki Selusalema, pea naʻe ʻalu muʻomuʻa ʻa Sīsū ʻiate kinautolu, pea naʻa nau ofoofo, ka ko e faʻahinga naʻe muimui atú naʻe kamata ke nau manavahē. Naʻá ne toe taki foki ʻa e toko Hongofulu-mā-uá ki he tafaʻakí pea kamata ke ne fakahā ange kiate kinautolu ʻa e ngaahi meʻa ko eni naʻe teu ke hoko kiate iá:+ 33 “Vakai! ʻOku tau ʻalu hake ki Selusalema, pea ʻe tuku atu ʻa e Foha ʻo e tangatá ki he houʻeiki taulaʻeikí pea mo e kau sikalaipé. Te nau fakahalaiaʻi ia ki he mate pea tuku atu ia ki he kau tangata ʻo e ngaahi puleʻangá, 34 pea ko e faʻahingá ni te nau manukiʻi ia mo ʻanuhi ia mo haha ia mo tāmateʻi ia, ka ʻi he hili ʻa e ʻaho ʻe tolu te ne toetuʻu hake.”+
35 Ko Sēmisi mo Sione, ko e ongo foha ʻo Sēpetí,+ naʻá na fakaofiofi atu kiate ia ʻo na pehē ange: “Faiako, ʻokú ma loto ke ke fai maʻamaua ha meʻa pē te ma kole atu kiate koe.”+ 36 Naʻá ne pehē ange kiate kinaua: “Ko e hā ʻokú mo loto ke u fai maʻamouá?” 37 Naʻá na tali ange: “Tuku mai ke ma nofo, ko e taha ʻi ho nima toʻomataʻú pea taha ʻi ho toʻohemá, ʻi ho lāngilangí.”+ 38 Ka naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinaua: “ʻOku ʻikai te mo ʻilo ʻa e meʻa ʻokú mo kole ki aí. Te mo lava ke inu ʻi he ipu ʻoku ou inu aí pe papitaiso ʻi he papitaiso ʻoku ou papitaiso aí?”+ 39 Naʻá na pehē kiate ia: “Te ma lava.” ʻI he meʻa ko iá naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate kinaua: “Ko e ipu ʻoku ou inu aí, te mo inu ai, pea ko e papitaiso ʻoku ou papitaiso aí, te mo papitaiso ai.+ 40 Kae kehe, ko e nofo ʻi hoku nima toʻomataʻú pe ʻi hoku toʻohemá ʻoku ʻikai ʻaʻaku ia ke foaki, ka ʻoku maʻá e faʻahinga ia kuo teuteuʻi ki aí.”
41 ʻI he fanongo ʻa e toko hongofulu ko ē ʻo fekauʻaki mo iá, naʻa nau ʻita kia Sēmisi mo Sione.+ 42 Ka naʻe ui mai ʻe Sīsū kinautolu kiate ia ʻo ne pehē kiate kinautolu: “ʻOku mou ʻilo ko e faʻahinga ʻoku hā* ʻoku nau pule ki he ngaahi puleʻangá ʻoku nau puleʻi holo honau kakaí pea ko honau kau māʻolungá ʻoku nau fakahāhā honau mafaí kiate kinautolu.+ 43 Kuo pau ke ʻoua naʻa hoko ʻeni ʻi homou lotolotongá; ka ʻilonga ʻa ia ʻoku loto ke hoko ko e lahi ʻi homou lotolotongá kuo pau ke ne hoko ko hoʻomou sevāniti,+ 44 pea ʻilonga ʻa ia ʻoku loto ke hoko ko e muʻomuʻa ʻi homou lotolotongá kuo pau ke ne hoko ko e tamaioʻeiki ki he tokotaha kotoa. 45 He naʻa mo e Foha ʻo e tangatá, naʻe ʻikai haʻú ke tauhi fakasevāniti ki ai, ka ke ngāue fakasevāniti+ pea ke foaki ʻene moʻuí ko ha huhuʻi ko e fetongi ʻo e tokolahi.”+
46 Pea naʻa nau haʻu ki Sielikō. Ka ʻi heʻene ʻalu atu ki tuʻa mei Sielikō mo ʻene kau ākongá pea mo ha fuʻu kakai tokolahi, naʻe tangutu ʻi he veʻehalá ʻa Pātimiosi (ko e foha ʻo Timiosí), ko ha tangata kui kolekole.+ 47 ʻI heʻene fanongo ko Sīsū eni ko e Nāsaletí, naʻá ne kamata kaila ʻo ne pehē: “Foha ʻo Tēvita,+ Sīsū, ʻaloʻofa* mai kiate au!”+ 48 ʻI he meʻá ni naʻe kamata ke valokiʻi ia ʻe he tokolahi, ʻo tala ange kiate ia ke ne fakalongolongo, ka naʻe toe fakalalahi ange ʻene kaikailá: “Foha ʻo Tēvita, ʻaloʻofa mai kiate au!” 49 Ko ia naʻe tuʻu ʻa Sīsū ʻo ne pehē: “Mou ui mai ia kiate au.” Ko ia naʻa nau ui ʻa e tangata kuí, ʻo pehē kiate ia: “Loto-toʻa! Tuʻu hake; ʻokú ne ui koe.” 50 ʻI hono lī ʻa hono kofu tuʻá, naʻá ne puna ki ʻolunga ʻo ʻalu atu kia Sīsū. 51 Naʻe pehē ange leva ʻe Sīsū kiate ia: “Ko e hā ʻokú ke loto ke u fai maʻaú?” Naʻe pehē ange ʻe he tangata kuí kiate ia: “Lāponai,* tuku muʻa ke u lava ʻo sio.” 52 Pea naʻe pehē ʻe Sīsū kiate ia: “ʻAlu ā. Kuo fakamoʻui koe ʻe hoʻo tuí.”+ Pea naʻá ne lava leva ʻo sio,+ ʻo ne kamata muimui atu ʻiate ia ʻi he halá.
11 ʻI heʻenau fakaofi atu ko ʻeni ki Selusalemá, ki Petefesi mo Pētani+ ʻi he Moʻunga ʻŌlivé, naʻá ne fekauʻi atu ha toko ua ʻo ʻene kau ākongá+ 2 ʻo ne tala kiate kinaua: “Mo ō atu ki he kolo ʻoku ʻasi maí, pea ʻi hoʻomo hū pē ki aí, te mo ʻilo ai ha ʻuhikiʻi ʻasi tangata ʻoku haʻihaʻi ʻa ia kuo teʻeki heka ai ha tangata ʻo aʻu mai ki he taimí ni. Vete ia ʻo taki mai ki heni. 3 Pea ka pehē atu ʻe ha taha kiate kimoua, ‘Ko e hā ʻokú mo fai ai ʻení?’ Mo pehē ange, ‘ʻOku fiemaʻu ia ʻe he ʻEikí pea ʻe toki fakafoki mai leva ia ki heni.’” 4 Ko ia naʻá na ʻalu atu ʻo na ʻilo ʻa e ʻuhikiʻi ʻasi tangatá ʻoku haʻihaʻi ʻi he matapā ʻo ha fale naʻe ofi ki he halá, peá na vete ia.+ 5 Ka ko e niʻihi ʻo e faʻahinga naʻe tuʻu aí naʻa nau pehē kiate kinaua: “Ko e hā ʻa kimoua, ʻokú mo vete ai ʻa e ʻuhikiʻi ʻasi tangatá?” 6 Naʻá na tala ange kiate kinautolu ʻa e meʻa tofu pē naʻe leaʻaki ʻe Sīsuú, pea nau tuku kinaua ke na ō.
7 Pea naʻá na taki mai ʻa e ʻuhikiʻi ʻasi tangatá+ kia Sīsū, pea nau folahi ki ai ʻa honau ngaahi kofu tuʻá, peá ne heka ai.+ 8 Pehē foki, ko e tokolahi naʻa nau fola honau ngaahi kofu tuʻá ʻi he halá, kae tutuʻu hifo ʻe he niʻihi ia ha ngaahi lauʻiʻakau mei he veʻehalá.+ 9 Pea ko e faʻahinga naʻe ʻalu muʻomuʻá mo e faʻahinga naʻe haʻu mei muí naʻa nau hanganaki kalanga: “ʻOku mau lotu atu, fakahaofi ia!+ He faitāpuekina ē ko e tokotaha ʻoku haʻu ʻi he huafa ʻo Sihová!*+ 10 He faitāpuekina ē ko e Puleʻanga ka hoko mai ʻo ʻemau tamai ko Tēvitá!+ ʻOku mau lotu atu ki he langi taupotú, fakahaofi ia!” 11 Pea naʻá ne hū atu ki Selusalema ʻo ne ʻalu ki he temipalé, pea naʻá ne vakai takai ki he ngaahi meʻa kotoa, ka koeʻuhi naʻe ʻosi efiafi, naʻá ne ʻalu atu ki Pētani mo e toko Hongofulu-mā-uá.+
12 ʻI he ʻaho hono hokó ʻi heʻenau mavahe mei Pētaní, naʻá ne ongoʻi fiekaia.+ 13 Naʻá ne fakatokangaʻi atu mei he mamaʻó ha fuʻu fiki naʻe failau, peá ne ʻalu atu ke sio pe te ne lava ke maʻu ha fua mei ai. Ka ʻi heʻene aʻu atu ki aí, naʻe ʻikai te ne maʻu ai ha fua ka ko e lau pē, he naʻe ʻikai ko e toʻu fikí ia. 14 Ko ia naʻá ne pehē atu ki ai: “Tuku ke ʻoua ʻaupito naʻa toe kai ʻe ha taha ha fua meiate koe.”+ Pea naʻe fanongo ki ai ʻene kau ākongá.
15 Naʻa nau haʻu leva ki Selusalema. Naʻá ne hū ai ki he temipalé ʻo kamata laku ki tuʻa ʻa kinautolu naʻa nau fai ʻa e fakatau atu mo e fakatau mai ʻi he temipalé, peá ne fulihi ʻa e ngaahi tēpile ʻa e kau fakafetongi paʻangá mo e ngaahi sea ʻa e kau fakatau lupé,+ 16 pea naʻe ʻikai te ne tuku ha taha ke ne toʻo ha meʻa ʻo kolosi atu ʻi he temipalé. 17 Naʻá ne faiako mo ne pehē kiate kinautolu: “ʻIkai kuo tohi, ‘Ko hoku falé ʻe ui ko e fale faiʻanga lotu maʻá e ngaahi puleʻanga kotoa pē’?+ Ka kuo mou ngaohi ia ko e ʻana ʻo e kau kaihaʻa.”+ 18 Pea ko e houʻeiki taulaʻeikí mo e kau sikalaipé naʻa nau fanongo ki ai, pea nau kamata ke kumi ki ha founga ke tāmateʻi ai ia;+ he naʻa nau manavahē ʻiate ia, koeʻuhí ko e kotoa ʻo e fuʻu kakaí naʻa nau ofoofo ʻi heʻene faiakó.+
19 ʻI heʻene efiafi hifó, naʻa nau ʻalu atu mei he koló. 20 Ka ʻi heʻenau fononga pongipongia atu he halá, naʻa nau sio ki he fuʻu fikí kuo mate ʻo aʻu ki hono aká.+ 21 Ko Pita, ʻi heʻene manatuʻi iá, naʻá ne pehē atu kiate ia: “Lāpai,* vakai, ko e fuʻu fiki ē naʻá ke talatukiʻí kuo mate.”+ 22 ʻI he tali ki aí naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Tui ki he ʻOtuá. 23 ʻOku ou tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻilonga ha taha te ne pehē ki he moʻungá ni, ‘Mahiki hake ʻo tō ki tahi,’ pea ʻoku ʻikai ha veiveiua ʻi hono lotó ka ʻokú ne tui ko e meʻa ʻokú ne leaʻakí ʻe hoko, ʻe hoko ia.+ 24 Ko e ʻuhinga eni ʻoku ou tala atu ai kiate kimoutolu, ko e ngaahi meʻa kotoa pē ʻoku mou lotu mo kole ki aí, mou tui ʻoku mou maʻu ia, pea te mou maʻu ia.+ 25 Pea ʻi haʻamou tuʻu ʻo fai ha lotu, fakamolemoleʻi ha meʻa pē ʻoku mou koviʻia ai ʻi ha taha, koeʻuhi ke fakamolemoleʻi foki kimoutolu ʻe hoʻomou Tamai ʻoku ʻi hēvaní ʻi hoʻomou ngaahi faihalá.”+ 26 *——
27 Naʻa nau toe haʻu ki Selusalema. Pea ʻi heʻene lue atu ʻi he temipalé, naʻe haʻu ʻa e houʻeiki taulaʻeikí mo e kau sikalaipé pea mo e kau mātuʻá 28 ʻo nau pehē kiate ia: “Ko e mafai mei fē ʻokú ke fai ai ʻa e ngaahi meʻá ni? Pe ko hai naʻá ne ʻoatu ʻa e mafai ko eni ke fai ai ʻa e ngaahi meʻá ni?”+ 29 Naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Te u ʻeke atu ha fehuʻi ʻe taha. Mou tali mai ia kiate au, pea te u tala atu kiate kimoutolu pe ko e mafai mei fē ʻoku ou fai ai ʻa e ngaahi meʻá ni. 30 Ko e papitaiso ʻa Sioné+ naʻe tupu mei hēvani pe mei he tangatá?* Fai mai ha tali kiate au.”+ 31 Ko ia naʻe kamata ke nau fefakaʻuhingaʻaki ʻiate kinautolu, ʻo pehē: “Kapau te tau pehē, ‘Mei hēvani,’ te ne pehē mai, ‘Ko e hā leva naʻe ʻikai te mou tui ai kiate iá?’ 32 Ka te tau fakatoʻotoʻa koā ʻo pehē, ‘Mei he tangatá’?” Naʻa nau manavahē ki he fuʻu kakaí, he ko e faʻahingá ni kotoa naʻa nau lau ko Sioné ko e moʻoni ko ha palōfita.+ 33 Ko ia naʻa nau tali ange kia Sīsū: “ʻOku ʻikai te mau ʻilo.” Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Pea heʻikai foki te u tala atu kiate kimoutolu pe ko e mafai mei fē ʻoku ou fai ai ʻa e ngaahi meʻá ni.”
12 Pea naʻe kamata ke ne lea kiate kinautolu ʻaki ha ngaahi talanoa fakatātā: “Naʻe tō ʻe ha tangata ha ngoue kālepi+ ʻo ne ʻaaʻi takai ia peá ne keli mo ha tataʻoʻanga uaine peá ne langa ha taua faiʻanga leʻo;+ naʻá ne lisi atu ia ki ha kau ngoue peá ne ʻalu ki muli.+ 2 ʻI he aʻu ki he taimi tolí naʻá ne fekau atu ha tamaioʻeiki ki he kau ngoué ke tānaki mai ha niʻihi ʻo e fua ʻo e ngoue kālepí meiate kinautolu. 3 Ka naʻa nau puke ia, ʻo nau haha, pea tuku ange atu taʻeʻiai ha meʻa. 4 Naʻá ne toe fekauʻi atu ha tamaioʻeiki ʻe taha kiate kinautolu, pea naʻa nau taaʻi ʻa e foʻi ʻulu ʻo e tokotaha ko iá mo ngaohikoviʻi.+ 5 Pea naʻá ne fekauʻi atu mo ha toe taha kehe, pea naʻa nau tāmateʻi ia, peá ne fekauʻi atu mo e tokolahi kehe, ʻa ia ko e niʻihi ʻo kinautolu naʻa nau haha pea ko e niʻihi naʻa nau tāmateʻi. 6 Naʻe toe pē ha toko taha ʻiate ia, ko hano foha ʻofeina.+ Naʻá ne fekauʻi fakaʻosi atu ia kiate kinautolu, mo ne pehē pē, ‘Te nau tokaʻi hoku fohá.’ 7 Ka naʻe fepehēʻaki ʻe he kau ngoué ʻiate kinautolu, ‘Ko e ʻeá eni.+ Mou omi, tau tāmateʻi ia, pea ʻe ʻatautolu ʻa e tofiʻá.’ 8 Ko ia naʻa nau puke ia ʻo tāmateʻi pea lī ia ki he tuʻa ngoue kālepí.+ 9 Ko e hā ʻe fai ʻe he tokotaha ʻoku ʻoʻona ʻa e ngoue kālepí? Te ne haʻu ʻo tāmateʻi ʻa e kau ngoué pea foaki ʻa e ngoue kālepí ki ha niʻihi kehe.+ 10 Naʻe ʻikai koā te mou lau ʻa e potu folofola ko ʻení: ‘Ko e maka naʻe siʻaki ʻe he kau tufungá, kuo hoko ia ko e maka-tuliki tefitó.*+ 11 Kuo hoko ʻa e meʻá ni meia Sihova,* pea ʻoku fakaofo ia ki hotau matá’?”+
12 ʻI he meʻa ko iá naʻa nau loto ke puke ia, he naʻa nau ʻiloʻi naʻá ne leaʻaki ʻa e talanoa fakatātaá ʻo ʻuhingá kiate kinautolu, ka naʻa nau manavahē ki he fuʻu kakaí. Ko ia naʻa nau mavahe meiate ia ʻo nau ʻalu.+
13 Ko hono hokó naʻa nau fekau atu kiate ia ha niʻihi ʻo e kau Fālesí pea mo e faʻahi ʻa Hēlotá koeʻuhí ke ʻai ia ke ne leaʻaki ha meʻa ʻoku hala.+ 14 ʻI heʻenau aʻu maí naʻe pehē ʻe he faʻahingá ni kiate ia: “Faiako, ʻoku mau ʻiloʻi ʻokú ke lea moʻoni pea ʻoku ʻikai te ke kumi ki he leleiʻia mai ʻa ha taha, he ʻoku ʻikai te ke sio ki he fōtunga hā mai ʻo e kakaí, ka ʻokú ke faiakoʻaki ʻa e ʻalunga ʻo e ʻOtuá ʻo fehoanaki mo e moʻoní. ʻOku totonu ke totongi tukuhau kia Sisa pe ʻikai? 15 Te tau totongi ia pe ʻikai?” ʻI hono ʻiloʻi ʻenau mālualoí, naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Ko e hā ʻoku mou ʻahiʻahiʻi ai aú? ʻOmi kiate au ha foʻi tēnali* ke u sio ki ai.” 16 Naʻa nau ʻomi ha foʻi tēnali, pea naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Ko e ʻīmisi mo e hingoa ʻeni ʻo hai?” Naʻa nau pehē kiate ia: “ʻO Sisa.” 17 Naʻe pehē ange leva ʻe Sīsū: “ʻOange kia Sisa ʻa e ngaahi meʻa ʻa Sisá,+ ka ki he ʻOtuá ʻa e ngaahi meʻa ʻa e ʻOtuá.”+ Pea naʻa nau ofoofo ʻiate ia.
18 Pea ko e kau Sātusí, ʻa ia ʻoku nau pehē ʻoku ʻikai ha toetuʻú,+ naʻa nau haʻu ʻo ʻeke ange kiate ia:+ 19 “Faiako, naʻe tohi ʻe Mōsese kiate kitautolu ʻo pehē kapau ʻe mate ha tokoua ʻo ha taha pea toe mai pē ʻa e uaifí ʻo ʻikai ha tama, ʻoku totonu ke ʻave ʻe hono tokouá ʻa e uaifí ʻo mali mo ia pea fakatupu mai ai ha hako maʻa hono tokouá.+ 20 Naʻe ʻi ai ha kau tautehina ʻe toko fitu. Naʻe maʻu ʻe he ʻuluakí ha uaifi, ka ʻi he taimi naʻá ne mate aí naʻe ʻikai hano hako. 21 Pea naʻe mali mo ia ʻa hono uá ka naʻá ne mate ʻo ʻikai hano hako, pea naʻe pehē pē mo hono tolú. 22 Pea ko e kotoa ʻo e toko fitú naʻe ʻikai hanau hako. Naʻe toki mate fakamuimui leva ʻa e fefiné. 23 ʻI he toetuʻú, ʻe hoko ia ko e uaifi ʻo hai? He naʻe hoko ia ko e uaifi ʻo e toko fitú.” 24 Naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “ʻIkai ko e ʻuhinga eni ʻoku mou maʻuhala aí, koeʻuhi ʻoku ʻikai te mou ʻiloʻi ʻa e Folofolá pe ko e mālohi ʻo e ʻOtuá?+ 25 He ko e taimi te nau toetuʻu ai mei he maté, heʻikai ke mali ai ʻa e kakai tangatá pe foaki atu ʻa e kakai fefiné ʻi he mali, ka ʻoku nau hangē ko e kau ʻāngelo ʻi hēvaní.+ 26 Ka ʻi he fekauʻaki mo hono fokotuʻu hake ʻo e kau maté, kuo ʻikai koā te mou lau ʻi he tohi ʻa Mōsesé, ʻi he fakamatala fekauʻaki mo e ʻakau talatalá, ʻa e folofola ʻa e ʻOtuá kiate ia: ‘Ko e ʻOtua au ʻo ʻĒpalahame mo e ʻOtua ʻo ʻAisake mo e ʻOtua ʻo Sēkope’?+ 27 Ko ha ʻOtua ia, ʻo ʻikai ʻo e kau maté, ka ʻo e kau moʻuí. ʻOku mou maʻuhala lahi.”+
28 Ko e taha ʻo e kau sikalaipé ʻa ia naʻá ne haʻu pea naʻá ne fanongo ki heʻenau fakakikihí, ʻi heʻene ʻiloʻi naʻá ne fai ha tali lelei kiate kinautolú, naʻá ne ʻeke kiate ia: “Ko fē ʻa e fekau ʻoku muʻomuʻa* tahá?”+ 29 Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “Ko e muʻomuʻá eni, ‘Fanongo mai, ʻe ʻIsileli, ko Sihova* ko hotau ʻOtuá ko e tahaʻi Sihova* ia, 30 pea kuo pau ke ke ʻofa kia Sihova* ko ho ʻOtuá ʻaki ho lotó kotoa pea ʻaki hoʻo moʻuí kotoa pea ʻaki ho ʻatamaí kotoa pea ʻaki ho mālohí kotoa.’+ 31 Ko hono uá eni, ‘Kuo pau ke ke ʻofa ki ho kaungāʻapí ʻo hangē pē ko hoʻo ʻofa kiate koé.’+ ʻOku ʻikai ha toe fekau ʻe lahi ange ʻi he ongo fekaú ni.” 32 Naʻe pehē ʻe he sikalaipé kiate ia: “Faiako, ʻoku mālie hoʻo leá ʻo fehoanaki mo e moʻoní, ‘ʻOku taha pē ʻa e ʻOtuá, pea ʻoku ʻikai ha toe ʻotua kehe tuku kehe pē ia’;+ 33 pea ke te ʻofa kiate ia ʻaki hoto lotó kotoa, ʻaki ʻete mahinó kotoa, pea ʻaki hoto mālohí kotoa pea ke te ʻofa ki hoto kaungāʻapí ʻo hangē pē ko ʻete ʻofa kiate kitá ʻoku mahuʻinga mamaʻo ange ia ʻi he ngaahi foaki mo e ngaahi feilaulau tutu kakato kotoa pē.”+ 34 Ko ia ʻi hono ʻiloʻi ʻe Sīsū kuó ne fai ha tali pōtoʻí, naʻá ne pehē kiate ia: “ʻOku ʻikai te ke mamaʻo mei he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá.” Ka naʻe ʻikai ha taha ʻe kei loto-toʻa ke fehuʻi kiate ia.+
35 Kae kehe, ʻi he hoko atu ʻe Sīsū ʻene faiako ʻi he temipalé, naʻá ne pehē: “ʻOku anga-fēfē ʻa e pehē ʻe he kau sikalaipé ko e Kalaisí ko e ʻalo ia ʻo Tēvita?+ 36 ʻI he tataki ʻa e laumālie māʻoniʻoní,+ naʻe pehē tonu ʻe Tēvita, ‘Naʻe folofola ʻa Sihova* ki hoku ʻEikí: “Nofo hifo ʻi hoku nima toʻomataʻú kae ʻoua kuó u tuku ho ngaahi filí ki ho lalo vaʻé.”’+ 37 ʻOku ui ia ʻe Tēvita ko e ʻEiki, ko ia ʻe lava fēfē ke ne hoko ko hono ʻalo?”+
Pea naʻe mālieʻia ʻa e fuʻu kakai tokolahi ʻi heʻenau fanongo kiate iá. 38 Pea ʻi heʻene faiakó naʻá ne hoko atu ʻo pehē: “Tokanga telia ʻa e kau sikalaipé ʻa ia ʻoku nau saiʻia ke lue holo mo e ngaahi kofu tōtōlofá pea nau saiʻia ʻi he ngaahi fakafeʻiloaki ʻoku fai ange ʻi he ngaahi feituʻu faiʻanga fakataú+ 39 pea mo e ngaahi nofoʻanga ʻi muʻa* ʻi he ngaahi sinakoké pea mo e ngaahi feituʻu mahuʻinga taha ʻi he ngaahi kātoanga kaí.+ 40 ʻOku nau keina ʻa e ngaahi ʻapi ʻo e kau uitoú, pea fai ha ngaahi lotu lōloa ko e fiehā pē.* Ko e faʻahingá ni te nau maʻu ha fakamaau ʻoku kakaha* ange.”
41 Pea naʻá ne nofo hifo ʻo ne vakai atu ki he ngaahi puha* paʻangá+ ʻo ne kamata siofi ʻa e anga ʻo e lī paʻanga ki ai ʻa e fuʻu kakaí, pea naʻe tokolahi ʻa e kakai tuʻumālie naʻa nau lī ki ai ʻa e ngaahi koini lahi.+ 42 Pea naʻe haʻu ha uitou masiva ʻo ne lī ai ha ongo kiʻi foʻi koini ʻoku siʻisiʻi ʻaupito hona mahuʻingá.*+ 43 Ko ia naʻá ne ui mai ʻene kau ākongá kiate ia peá ne pehē ange kiate kinautolu: “ʻOku ou tala moʻoni atu kiate kimoutolu ko e uitou masivá ni naʻe lahi ange ʻene lií ʻi he kotoa ʻo e faʻahinga naʻa nau lī paʻanga ki he ngaahi puha paʻangá.+ 44 He naʻa nau lī kotoa mei heʻenau meʻa naʻe hulú, ka ko e fefiné ni, neongo ʻene fusimoʻomó,* naʻá ne lī kotoa ʻa e meʻa naʻá ne maʻú, ʻa ʻene moʻuí kotoa.”+
13 ʻI heʻene ʻalu atu mei he temipalé, ko e taha ʻo ʻene kau ākongá naʻá ne pehē kiate ia: “Faiako, vakai atu, he fakaʻofoʻofa ē ko e ngaahi maká mo e ngaahi langá!”+ 2 Kae kehe, naʻe pehē ʻe Sīsū kiate ia: “ʻOkú ke sio koā ki he ngaahi fuʻu langá ni? ʻE ʻikai ʻaupito tuku ha foʻi maka ʻi heni ke kei hili ʻi ha foʻi maka ʻo taʻelaku ki lalo.”+
3 ʻI heʻene nofo ʻi he funga Moʻunga ʻŌlivé ʻo hanga atu ki he temipalé, naʻe ʻeke ange ʻe Pita, Sēmisi, Sione mo ʻAnitelū fakaekinautolu pē kiate ia: 4 “Tala mai angé, ʻe hoko fakakū mai ʻa e ngaahi meʻá ni, pea ko e hā ʻa e fakaʻilonga ʻo e taimi ʻe aʻu atu ai ʻa e ngaahi meʻá ni kotoa ki hono fakaʻosiʻosí?”+ 5 Ko ia naʻe kamata tala ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Vakai ke ʻoua naʻa takihalaʻi kimoutolu ʻe ha taha.+ 6 Ko e tokolahi te nau haʻu ʻi hoku hingoá, ʻo pehē, ‘Ko au ia,’ pea te nau takihalaʻi ʻa e tokolahi. 7 ʻIkai ko ia pē, ʻi hoʻomou fanongo ki he ngaahi tau mo e ongoongo ʻo e ngaahi tau, ʻoua ʻe ilifia; kuo pau ke hoko ʻa e ngaahi meʻá ni, ka ʻe teʻeki ai ke hoko ʻa e ngataʻangá.+
8 “He ʻe tuʻu ʻa e fonua ki he fonua mo e puleʻanga ki he puleʻanga;+ ʻe ʻi ai ʻa e ngaahi mofuike ʻi he feituʻu ki he feituʻu; ʻe ʻi ai foki mo e ngaahi nounou fakameʻatokoni.+ Ko e ngaahi meʻá ni ko e kamataʻanga pē ia ʻo e mamahi.*+
9 “Ka ko kimoutolu, mou tokanga. ʻE tuku atu kimoutolu ʻe he kakaí ki he ngaahi fakamaauʻanga fakafeituʻú,+ pea ʻe haha kimoutolu ʻi he ngaahi sinakoké+ pea fokotuʻu ʻi he ʻao ʻo e kau kōvaná mo e ngaahi tuʻí koeʻuhi ko au, ko ha fakamoʻoni ia kiate kinautolu.+ 10 Pehē foki, ʻi he kotoa ʻo e ngaahi puleʻangá, kuo pau ke tomuʻa malangaʻi ai ʻa e ongoongo leleí.+ 11 Pea ʻi heʻenau ʻave kimoutolu ʻo tuku atu ki he fakamaauʻangá, ʻoua te mou tomuʻa loto-moʻua pe ko e hā te mou leaʻakí; kae ʻilonga ha meʻa ʻe ʻoatu kiate kimoutolu ʻi he houa ko iá, leaʻaki ia, he ʻoku ʻikai ko kimoutolu ia ʻoku leá, ka ko e laumālie māʻoniʻoní.+ 12 ʻIkai ko ia pē, ʻe ʻave ʻe ha tangata ʻa hono tokouá ke tāmateʻi, pea ʻe ʻave ʻe ha tamai ha tama, pea ʻe tuʻu ʻa e fānaú ki he mātuʻá ʻo tuku atu kinautolu ke tāmateʻi.+ 13 Pea ʻe fehiʻanekinaʻi kimoutolu ʻe he kakai kotoa pē koeʻuhi ko hoku hingoá.+ Ka ko e tokotaha kuó ne kātaki* ʻo aʻu ki he ngataʻangá+ ʻe fakahaofi.+
14 “Kae kehe, ʻi hoʻomou fakatokangaʻi ʻoku tuʻu ʻa e meʻa fakalielia ʻokú ne fakatupunga ʻa e ʻauhá+ ʻi he potu ʻoku ʻikai totonu ke ʻi aí (tuku ki he tokotaha lautohí ke ne ngāueʻaki ʻa e ʻiloʻiló), tuku leva ki he faʻahinga ʻi Siuteá ke nau kamata hola ki he ngaahi moʻungá.+ 15 Tuku ki he tangata ʻoku ʻi he funga falé ke ʻoua te ne ʻalu hifo pe ke hū ki loto ke toʻo ha meʻa mei hono falé; 16 pea tuku ki he tangata ʻi he ngoué ke ʻoua naʻa foki ke toʻo mai ʻa hono kofu tuʻá. 17 ʻOiauē ʻa e kau fefine feitamá mo e faʻahinga ʻoku nau toutama ʻi he ngaahi ʻaho ko iá!+ 18 Hanganaki lotu ke ʻoua naʻa hoko ia ʻi he taimi momokó; 19 he ko e ngaahi ʻaho ko iá ʻe hoko ko e ngaahi ʻaho ʻo ha mamahi+ ʻa ia kuo teʻeki hoko talu mei he kamataʻanga ʻo e fakatupu ʻa e ʻOtuá ʻo aʻu mai ki he taimí ni, pea ʻe ʻikai ʻaupito haʻane toe hoko.+ 20 Ko hono moʻoní, ka ne ʻikai fakanounou ʻe Sihova* ʻa e ngaahi ʻahó, ʻe ʻikai ha kakano ʻe hao. Ka koeʻuhi ko e faʻahinga ʻa ia kuó ne filí, kuó ne fakanounou ai ʻa e ngaahi ʻahó.+
21 “Pehē foki, kapau ʻe pehē atu ʻe ha taha kiate kimoutolu, ‘Vakai! ʻOku ʻi heni ʻa e Kalaisí,’ pe, ‘Vakai! ʻOku ʻi hena,’ ʻoua ʻe tui ki ai.+ 22 He ʻe tupu hake ha kau Kalaisi loi mo ha kau palōfita loi+ pea te nau fai ha ngaahi mana mo ha ngaahi meʻa fakaofo ke takiheeʻi ai, ʻo ka malava, ʻa e faʻahinga kuo filí. 23 Ko ia, mou tokanga.+ Kuó u tomuʻa tala atu ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē kiate kimoutolu.
24 “Ka ʻi he ngaahi ʻaho ko iá, ʻi he hili ʻa e mamahi ko iá, ʻe fakapoʻuli ʻa e laʻaá, pea ʻe ʻikai kei huhulu mai ʻa e māhiná,+ 25 pea ʻe ngangana ʻa e ngaahi fetuʻú mei he langí, pea ko e ngaahi mālohi ʻoku ʻi he langí ʻe ngalulululu. 26 Pea te nau mamata leva ki he Foha ʻo e tangatá+ ʻokú ne haʻu ʻi he ngaahi ʻaó fakataha mo e mālohi mo e lāngilangi lahi.+ 27 Pea te ne fekauʻi atu ʻa e kau ʻāngeló pea ʻe tānaki fakataha mai ʻa ʻene faʻahinga kuo filí mei he ngaahi matangi ʻe faá, mei he ngataʻanga ʻo e māmaní ki he ngataʻanga ʻo e langí.+
28 “Ako leva ʻa e fakatātā ko eni mei he fuʻu fikí: ʻI he kamata tupu mai pē hono kiʻi vaʻá ʻo talamuka maí, ʻoku mou ʻilo leva ai kuo ofi ʻa e faʻahitaʻu māfaná.+ 29 Pehē foki mo kimoutolu, ʻi hoʻomou sio ʻoku hoko ʻa e ngaahi meʻá ni, mou ʻiloʻi leva ʻokú ne ofi ʻi he matapaá.+ 30 ʻOku ou tala moʻoni atu kiate kimoutolu ʻe ʻikai ʻaupito mole atu ʻa e toʻutangatá ni kae ʻoua kuo hoko ʻa e ngaahi meʻá ni kotoa.+ 31 ʻE mole atu ʻa langi mo māmani,+ ka ko ʻeku ngaahi leá ʻe ʻikai ʻaupito mole.+
32 “ʻI he fekauʻaki mo e ʻaho pe ko e houa ko iá ʻoku ʻikai ha taha ʻe ʻilo ki ai, naʻa mo e kau ʻāngelo ʻi he langí pe ko e ʻAló, ka ko e Tamaí pē.+ 33 Hanganaki fakasio, hanganaki ʻā,+ he ʻoku ʻikai te mou ʻilo pe ko fē ʻa e taimi kuo kotofá.+ 34 ʻOku hangē ia ha tangata ʻoku ʻalu ki muli ka ʻokú ne tuku hono falé pea ʻoange ʻa e mafaí ki heʻene kau tamaioʻeikí,+ ki he tokotaha taki taha ʻene ngāue, peá ne fekau ʻa e tokotaha leʻo matapaá ke ne hanganaki leʻo.+ 35 Ko ia ai, hanganaki leʻo, he ʻoku ʻikai te mou ʻiloʻi pe ʻe haʻu fakakū ʻa e ʻeiki ʻo e falé,+ pe ko e efiafí pe tuʻapoó pe ki muʻa ʻi he mafoa ʻa e atá,* pe pongipongia,+ 36 koeʻuhi kapau te ne haʻu fakafokifā, ʻe ʻikai te ne maʻu mai kimoutolu ʻoku mou mohe.+ 37 Ka ko e meʻa ʻoku ou leaʻaki kiate kimoutolú, ʻoku ou leaʻaki ia ki he tokotaha kotoa: Hanganaki leʻo.”+
14 Pea naʻe toe ʻa e ʻaho ʻe ua+ pea fai ʻa e Pāsová*+ mo e Kātoanga Mā Taʻelēvaní.+ Pea ko e houʻeiki taulaʻeikí mo e kau sikalaipé naʻa nau kumi ki ha founga olopoto* ke puke ai ia ʻo tāmateʻi;+ 2 he naʻa nau pehē: “ʻOua ʻe fai ia ʻi he kātoangá; naʻa hoko ai ha moveuveu ʻi he kakaí.”
3 Pea lolotonga ʻene ʻi Pētani ʻo kai* ʻi he fale ʻo Saimone ko e kiliá, naʻe haʻu ha fefine mo ha siā ʻalapasita ʻo e lolo namu-kakala, ko e naʻati moʻonia, naʻe totongi mamafa ʻaupito. Naʻá ne foaʻi ʻo ava ʻa e siā ʻalapasitá peá ne kamata lilingi ia ʻi he ʻulu ʻo Sīsuú.+ 4 ʻI he meʻá ni naʻe fepehēʻaki ʻe he niʻihi ʻi he ʻita: “Ko e hā kuo maumauʻi ai ʻa e lolo namu-kakalá ni? 5 He ko e lolo namu-kakalá ni naʻe mei lava ʻo fakatau atu ia ʻo laka hake he tēnali* ʻe 300 pea foaki atu ʻa e paʻangá ki he masivá!” Pea naʻa nau matalili lahi ʻi he* fefiné. 6 Ka naʻe pehē ʻe Sīsū: “Tukunoaʻi ʻa e fefiné. Ko e hā ʻoku mou feinga ai ke fakahohaʻasi iá? Naʻá ne fai mai ha ngāue lelei kiate au.+ 7 He ʻoku ʻiate kimoutolu maʻu pē ʻa e kau masivá,+ pea ʻe lava ke mou failelei kiate kinautolu ʻi ha taimi pē ʻoku mou loto ki ai, ka ʻe ʻikai te u kei ʻiate kimoutolu maʻu ai pē.+ 8 Naʻá ne fai pē ʻa e meʻa naʻá ne malavá; ko ʻene tomuʻa lilingi pē ʻa e lolo namu-kakalá ki hoku sinó, ki muʻa ʻi hoku tanú.+ 9 ʻOku ou tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻi ha feituʻu pē ʻe malangaʻi ai ʻa e ongoongo leleí ʻi he kotoa ʻo e māmaní,+ ko e meʻa naʻe fai ʻe he fefiné ni ʻe toe talanoa ʻaki ia ko hono fakamanatu.”+
10 Pea ko Siutasi ʻIsikaliote, ko e taha ʻi he toko Hongofulu-mā-uá, naʻá ne ʻalu atu ki he houʻeiki taulaʻeikí koeʻuhi ke lavakiʻi ia kiate kinautolu.+ 11 ʻI heʻenau fanongo ki aí, naʻa nau fiefia pea nau palōmesi ange ʻe ʻoange kiate ia ha paʻanga siliva.+ Ko ia naʻá ne kamata kumi ha faingamālie ke lavakiʻi ai ia.
12 ʻI he ʻuluaki ʻaho leva ʻo e Mā Taʻelēvaní,+ ʻi he taimi naʻa nau angaʻaki ai hono ʻoatu ʻa e feilaulau Pāsová,+ naʻe pehē ʻe heʻene kau ākongá kiate ia: “Ko fē ʻa e feituʻu ʻokú ke loto ke mau ō ʻo teuteu maʻau ke kai ai ʻa e Pāsová?”+ 13 ʻI he meʻa ko iá naʻá ne fekauʻi atu ha toko ua ʻo ʻene kau ākongá peá ne pehē kiate kinaua: “Mo ō ki he koló, pea ʻe fakafetaulaki atu kiate kimoua ha tangata ʻokú ne toʻo ha siā ʻumea ʻoku ʻi ai ʻa e vai. Muimui ʻiate ia,+ 14 pea ko fē pē ha feituʻu te ne hū ki ai, tala ange ki he ʻeiki ʻo e ʻapí, ‘ʻOku pehē ʻe he Faiakó: “Ko fē ʻa e loki talitali ke u kai ai ʻa e Pāsová mo ʻeku kau ākongá?”’ 15 Pea te ne fakahinohino atu ha loki lahi ʻi ʻolunga, kuo ʻosi teuteuʻi mo maau. Mo teuteu ai ʻa e Pāsová maʻatautolu.” 16 Ko ia naʻe ʻalu atu ʻa e ongo ākongá, peá na hū ki he koló pea ko e meʻa kotoa pē naʻá ne leaʻaki kiate kinauá naʻe hoko, pea naʻá na fai ʻa e teuteu ki he Pāsová.
17 ʻI heʻene efiafi hifó, naʻá ne haʻu mo e toko Hongofulu-mā-uá.+ 18 Pea ʻi heʻenau tākoto atu ki he tēpilé ʻo kaí, naʻe pehē ʻe Sīsū: “ʻOku ou tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ko e toko taha ʻiate kimoutolu ʻa ia ʻokú ne kai fakataha mo aú te ne lavakiʻi au.”+ 19 Naʻe kamata ke nau loto-mamahi mo lea taha taha kiate ia: “ʻOku ʻikai nai ko au?” 20 Naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Ko e taha ia ʻi he toko Hongofulu-mā-uá, ʻa e tokotaha ʻokú ne mono fakataha mo au hono nimá ki he poulú.+ 21 He ʻe mole atu ʻa e Foha ʻo e tangatá, ʻo hangē tofu pē ko ia kuo tohi ʻo fekauʻaki mo iá, kae ʻoiauē ʻa e tangata ko ia ʻoku fou ai hono lavakiʻi ʻa e Foha ʻo e tangatá!+ Naʻe mei lelei ange ki he tangata ko iá kapau naʻe ʻikai ke fanauʻi mai ia.”+
22 Pea ʻi he hoko atu ʻenau kaí, naʻá ne toʻo ha mā, ʻo fai hono tāpuakiʻi, pakipaki ia, peá ne ʻoatu kiate kinautolu, ʻo ne pehē: “Toʻo ia; ʻoku ʻuhinga eni ki hoku sinó.”+ 23 Pea ʻi heʻene toʻo ha ipú, naʻá ne fai ha fakafetaʻi peá ne ʻoange ia kiate kinautolu, pea naʻa nau inu kotoa mei ai.+ 24 Peá ne pehē kiate kinautolu: “ʻOku ʻuhinga eni ki hoku ‘toto+ ʻo e fuakavá,’+ ʻa ia ʻe lilingi koeʻuhi ko e tokolahi.+ 25 ʻOku ou tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻe ʻikai ʻaupito te u toe inu ʻi he uainé kae ʻoua ke aʻu ki he ʻaho ko ia te u inu ai ia ʻoku foʻou ʻi he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá.” 26 Fakaʻosí, ʻi he hili ʻenau fai ha hiva fakahīkihiki,* naʻa nau ʻalu atu ki he Moʻunga ʻŌlivé.+
27 Pea naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Te mou tūkia kotoa pē, he kuo tohi: ‘Te u taaʻi ʻa e tauhi-sipí,+ pea ʻe movete ʻa e fanga sipí.’+ 28 Ka ʻi he hili hono fokotuʻu hake aú, te u muʻomuʻa ʻiate kimoutolu ki Kāleli.”+ 29 Ka naʻe pehē ange ʻe Pita kiate ia: “Neongo kapau ʻe tūkia kotoa ʻa e niʻihi ko ē, heʻikai te u tūkia au.”+ 30 ʻI he meʻa ko iá naʻe pehē ʻe Sīsū kiate ia: “ʻOku ou tala moʻoni atu kiate koe, ʻi he ʻahó ni, ʻio, ʻi he poó ni pē, ki muʻa ke ʻuʻua tuʻo ua ʻa e moá, te ke fakafisingaʻi au ʻo tuʻo tolu.”+ 31 Ka naʻá ne vilitaki atu: “Kapau te u mate ai mo koe, ʻe ʻikai te u teitei fakafisingaʻi koe.” Pehē foki, ko e kotoa ʻo e niʻihi ko ē naʻe kamata ke nau leaʻaki ʻa e meʻa tatau.+
32 Ko ia naʻa nau haʻu ki ha potu naʻe ui ko Ketisemani, peá ne pehē ki heʻene kau ākongá: “Mou nofo heni ka u ʻalu ʻo lotu.”+ 33 Pea naʻá ne ʻave ʻa Pita mo Sēmisi mo Sione,+ pea naʻe kamata ke ne ongoʻi mātuʻaki loto-mafasia* mo faingataʻaʻia lahi. 34 Naʻá ne pehē kiate kinautolu: “ʻOku ou mamahi lahi,+ ʻo hangē ka u ka maté. Mou nofo heni ʻo hanganaki leʻo.”+ 35 Pea ʻi haʻane kiʻi laka siʻi atu ki muʻa, naʻá ne tō hifo ki he kelekelé ʻo kamata lotu ke fakalaka atu ʻa e houa ko iá meiate ia, kapau ʻe malava. 36 Pea naʻá ne pehē: “ʻApā,* Tamai,+ ʻoku malava ʻa e meʻa kotoa pē kiate koe; toʻo ʻa e ipú ni meiate au. Kehe pē ʻoku ʻikai ko e meʻa ʻoku ou loto ki aí, ka ko e meʻa ʻokú ke finangalo ki aí.”+ 37 Naʻá ne foki mai ʻo ne ʻilo kinautolu ʻoku nau mohe, peá ne pehē kia Pita: “Saimone, ʻokú ke mohe koā koe? Naʻe ʻikai koā te ke maʻu ʻa e mālohi ke hanganaki leʻo ʻi ha houa ʻe taha?+ 38 Mou hanganaki leʻo mo lotu maʻu ai pē, koeʻuhi ke ʻoua te mou hū ki ha ʻahiʻahi.+ Ko e moʻoni, ʻoku vēkeveke* ʻa laumālie ka ʻoku vaivai ʻa kakano.”+ 39 Pea naʻá ne toe ʻalu ʻo lotu, ʻo ne leaʻaki ʻa e meʻa tatau.+ 40 Pea naʻá ne toe haʻu ʻo ne ʻilo kinautolu ʻoku nau mohe, he naʻe mafasia honau matá, ko ia naʻe ʻikai te nau ʻiloʻi pe ko e hā haʻanau tali kiate ia. 41 Pea naʻá ne foki mai ko hono tuʻo tolú ia peá ne pehē kiate kinautolu: “ʻI ha fuʻu taimi hangē ko ʻení, ʻoku mou mohe kimoutolu mo mālōlō! Kuo feʻunga! Kuo hoko mai ʻa e houá!+ Vakai! Ko e Foha ʻo e tangatá kuo lavakiʻi ia ki he nima ʻo e kau angahalá. 42 Tuʻu hake, tau ʻalu. Vakai! Kuo fakaofi mai ʻa hoku tokotaha lavakí.”+
43 Pea ʻi he taimi pē ko iá, ʻi he lolotonga ʻene kei leá, ko Siutasi, ko e taha ʻo e toko Hongofulu-mā-uá, naʻá ne aʻu mai fakataha mo ha fuʻu kakai mo e ngaahi heletā mo e ngaahi pōvai, ko e fekauʻi mai mei he houʻeiki taulaʻeikí mo e kau sikalaipé mo e kau mātuʻá.+ 44 Naʻe ʻoange leva ʻe hono tokotaha lavakí kiate kinautolu ha fakaʻilonga naʻa nau felotoi ki ai, ʻo ne pehē: “Ko ia ko ē te u ʻuma ki aí, ko e tokotahá ia; mou puke ia ʻo tuku pōpula, pea leʻohi malu atu ia.” 45 Pea naʻá ne haʻu hangatonu ʻo ne fakaofiofi kiate ia ʻo ne pehē, “Lāpai!”* Peá ne ʻuma lolomi kiate ia. 46 Ko ia naʻa nau puke ia ʻo nau taki ia ʻo tuku pōpula. 47 Kae kehe, ko e taha ʻo e faʻahinga naʻe tuʻu aí naʻá ne unuhi hake ʻene heletaá ʻo ne taaʻi ʻa e tamaioʻeiki ʻa e taulaʻeiki lahí, ʻo motu hono telingá.+ 48 Ka ʻi he tali ki aí naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Naʻa mou haʻu koā mo e ngaahi heletaá mo e ngaahi pōvaí ke puke au ʻo hangē ha taha kaihaʻá?+ 49 ʻI he ʻaho ki he ʻaho naʻá ku ʻiate kimoutolu ʻi he temipalé ʻo faiako,+ ka naʻe ʻikai te mou puke au ʻo tuku pōpula. Ka neongo ia, ʻoku hoko ení ke fakahoko ai ʻa e Folofolá.”+
50 Pea naʻe liʻaki kotoa ia ʻe he kau ākongá ʻo nau hola.+ 51 Kae kehe, ko ha talavou ʻe taha naʻá ne tui pē ha kofu līneni lelei naʻe kamata ke ne muimui ofi atu ʻiate ia, pea naʻa nau feinga ke puke ia, 52 ka naʻá ne liʻaki ʻa hono kofu līnení peá ne hola telefua.*
53 Kuo nau taki atu eni ʻa Sīsū ki he taulaʻeiki lahí,+ pea ko e kotoa ʻo e houʻeiki taulaʻeikí mo e kau mātuʻá mo e kau sikalaipé naʻa nau fakatahataha mai.+ 54 Ka ko Pita, naʻá ne muimui mamaʻo atu pē ʻiate ia ʻo aʻu ki he lotoʻā ʻo e taulaʻeiki lahí; pea naʻá ne tangutu fakataha mo e kau sevāniti ʻo e ʻapí ʻo ne fakamāfana ʻi ha afi naʻe ulo lahi.+ 55 Pea ko e houʻeiki taulaʻeikí mo e Sanetalimí* kotoa naʻa nau kumi ki ha fakamoʻoni ke tukuakiʻi ʻaki ʻa Sīsū koeʻuhi ke tāmateʻi ia, ka naʻe ʻikai te nau maʻu ha meʻa ʻe taha.+ 56 Ko e tokolahi, ko hono moʻoní, naʻa nau ʻoatu ha fakamoʻoni loi ke tukuakiʻi ʻaki ia,+ ka ko ʻenau ngaahi fakamoʻoní naʻe ʻikai ke tatau. 57 Pehē foki, naʻe tuʻu hake ha faʻahinga ʻe niʻihi ʻo fai ha fakamoʻoni loi ke tukuakiʻi ʻaki ia, ʻo pehē: 58 “Naʻa mau fanongo kiate ia heʻene pehē, ‘Te u holoki ʻa e temipalé ni ʻa ia naʻe ngaohi ʻe he nimá, pea ʻi he ʻaho ʻe tolu te u langa ai ha toe temipale ʻe taha ʻo ʻikai ngaohi ʻe he nimá.’”+ 59 Ka naʻa mo e ngaahi ʻuhinga ko ení, naʻe ʻikai pē ke tatau ʻenau fakamoʻoní.
60 Naʻe tuʻu hake leva ʻa e taulaʻeiki lahí ʻi honau lotolotongá ʻo fakafehuʻi ʻa Sīsū, ʻo pehē: “ʻOku ʻikai koā ke ʻi ai haʻo tali ki ai? Ko e hā ʻa e meʻa ʻoku talatalaakiʻi ki ai koe ʻe he kau tangatá ni?”+ 61 Ka naʻá ne fakalongolongo pē ʻo ʻikai haʻane tali ʻe taha.+ Naʻe toe kamata ke fakafehuʻi ia ʻe he taulaʻeiki lahí ʻo ne pehē kiate ia: “Ko e Kalaisí koe ko e ʻAlo ʻo e Tokotaha Aoniú?” 62 Naʻe pehē leva ʻe Sīsū: “Ko au ia; pea te mou mamata ki he Foha ʻo e tangatá+ ʻoku nofo ʻi he nima toʻomataʻu+ ʻo e mālohí pea ʻokú ne haʻu mo e ngaahi ʻao ʻo e langí.”+ 63 ʻI he meʻá ni naʻe hae ʻe he taulaʻeiki lahí ʻa hono ngaahi kofú mo ne pehē: “Ko e hā ka tau toe fiemaʻu ai ha kau fakamoʻoni?+ 64 Kuo mou fanongo ki he lea fieʻotuá. Ko e hā ʻoku mou loto ke faí?”* Naʻa nau fakahalaiaʻi kotoa ia ʻo pehē ʻokú ne tuha mo e maté.+ 65 Pea ko e niʻihi naʻa nau kamata ke ʻanuhi ia+ mo fakapūlouʻi hono matá pea tuki ia pea pehē kiate ia: “Kapau ko ha palōfita koe, tala mai angé pe ko hai naʻá ne taaʻi koé!” Pea ʻi hono sipiʻi hono matá, naʻe ʻave ia ʻe he kau ʻōfisa he fakamaauʻangá.+
66 ʻI he lolotonga ko ʻeni ʻa e ʻi lalo ʻa Pita ʻi he lotoʻaá, naʻe haʻu ha taha ʻo e kau kaunanga ʻa e taulaʻeiki lahí.+ 67 ʻI heʻene vakai atu kia Pita ʻokú ne fakamāfaná, naʻá ne sio fakamamaʻu kiate ia mo ne pehē: “Ko koe foki naʻá ke ʻi he tangata Nāsaletí, ʻa Sīsū ko ení.” 68 Ka naʻá ne fakaʻikaiʻi ia, ʻo pehē: “ʻOku ʻikai te u ʻiloʻi ia pe mahinoʻi ʻa e meʻa ʻokú ke lau ki aí,” pea naʻá ne ʻalu atu ki tuʻa ki he hūʻangá.* 69 ʻI aí naʻe sio atu kiate ia ʻa e kaunangá pea kamata ke ne toe lea ki he faʻahinga naʻe tuʻu aí: “Ko e taha ʻeni ʻo kinautolu.” 70 Naʻá ne toe fakaʻikaiʻi ia. Pea ʻi he hili ha taimi nounou mei ai, naʻe toe kamata ke lea ʻa e faʻahinga naʻe tuʻu aí kia Pita: “Ko e moʻoni ko e taha koe ʻo kinautolu, he ko hono moʻoní, ko ha Kāleli koe.” 71 Ka naʻe kamata ke ne talatuki mo fakapapau: “ʻOku ʻikai te u ʻilo ʻa e tangata ko eni ʻoku mou lau ki aí!” 72 Naʻe ʻuʻua leva ʻa e moá ko hono tuʻo uá ia,+ pea manatu ʻa Pita ki he meʻa naʻe leaʻaki ʻe Sīsū kiate iá: “Ki muʻa ke ʻuʻua tuʻo ua ʻa e moá, te ke fakafisingaʻi au ʻo tuʻo tolu.”+ Pea naʻe ʻikai ke ne kei lava ʻo fakamaʻumaʻu pea kamata ke ne tangi.
15 ʻI he mafoa leva ʻa e atá, ko e houʻeiki taulaʻeikí mo e kau mātuʻá mo e kau sikalaipé, ʻio ʻa e Sanetalimí* kotoa, naʻa nau alēlea, pea nau haʻi ʻa Sīsū ʻo taki atu ia ʻo tuku atu kia Pailato.+ 2 Ko ia naʻe fehuʻi atu ʻa Pailato kiate ia: “Ko koe ʻa e Tuʻi ʻo e Kau Siú?”+ Naʻá ne tali ange ʻo pehē: “Ko ena ʻokú ke lea mai ʻakí.”+ 3 Ka naʻe tukuakiʻi ia ʻe he houʻeiki taulaʻeikí ki he ngaahi meʻa lahi. 4 Naʻe kamata leva ke toe fehuʻi ʻe Pailato kiate ia, ʻo ne pehē: “ʻOku ʻikai koā haʻo tali ʻe fai?+ Vakai ange ki hono lahi ʻo e ngaahi tukuakiʻi ʻoku nau fai kiate koé.”+ 5 Ka naʻe ʻikai ha toe tali ki ai ʻa Sīsū, ko ia naʻe ʻohovale ai ʻa Pailato.+
6 Ko ia, mei he kātoanga ki he kātoanga, naʻá ne faʻa tuku ange atu ai kiate kinautolu ha pōpula ʻe taha ʻa ia naʻa nau kole ki aí.+ 7 ʻI he taimi ko iá, naʻe ʻi he pilīsoné ʻa e tangata ko hono hingoá ko Palāpasa fakataha mo e kau angatuʻu, ʻa ia ʻi heʻenau angatuʻú naʻa nau fai ai ha fakapō. 8 Ko ia naʻe haʻu ʻa e fuʻu kakaí ʻo nau kamata kole ʻo fakatatau ki he meʻa ko ia naʻe faʻa fai ʻe Pailato maʻanautolú. 9 Naʻá ne tali kiate kinautolu, ʻo pehē: “ʻOku mou loto ke u tuku ange atu kiate kimoutolu ʻa e Tuʻi ʻo e Kau Siú?”+ 10 He naʻe ʻilo ʻe Pailato naʻe ʻomai ia ʻe he houʻeiki taulaʻeikí ko ʻenau meheká.+ 11 Ka naʻe fakaʻaiʻai ʻe he houʻeiki taulaʻeikí ʻa e fuʻu kakaí ke ʻai ia ke ne tuku ange mai ʻa Palāpasa kiate kinautolu.+ 12 Naʻe toe tali ange ʻe Pailato kiate kinautolu: “Ko e hā leva te u fai ki he tokotaha ʻoku mou ui ko e Tuʻi ʻo e Kau Siú?”+ 13 Naʻa nau toe kalanga: “Tutuki ia!”*+ 14 Ka naʻe hoko atu ʻa Pailato ʻo ne pehē kiate kinautolu: “Ko e hā hono ʻuhingá? Ko e hā ha kovi naʻá ne fai?” Ka naʻe toe fakautuutu ange ʻenau kailá: “Tutuki ia!”*+ 15 ʻI he meʻa ko iá, ʻi he loto ʻa Pailato ke fakafiemālieʻi ʻa e fuʻu kakaí, naʻá ne tuku ange atu ʻa Palāpasa kiate kinautolu; pea ʻi he hili hano uipi ʻo Sīsū,+ naʻá ne tuku atu ia ke tautau ʻi he ʻakaú.+
16 Pea naʻe taki atu leva ia ʻe he kau sōtiá ki he lotoʻaá, ʻa ia, ki he nofoʻanga ʻo e kōvaná, pea naʻa nau ui ʻa e kau sōtiá kotoa ke nau fakatahataha mai.+ 17 Pea naʻa nau fakavalaʻi lanu vāleti ia pea fī ha kalauni talatala ʻo ʻai kiate ia; 18 pea nau kamata ui kiate ia: “Mālō e lākoifie ʻa e Tuʻi ʻo e Kau Siú!”+ 19 Pehē foki, naʻa nau taaʻi ʻaki ha vaʻa kaho hono ʻulú mo ʻanuhi ia, pea nau tūʻulutui ʻo nau punou* kiate ia. 20 Fakaʻosí, ʻi he hili ʻenau manukiʻi iá, naʻa nau toʻo meiate ia ʻa e pulupulu vāletí pea ʻai kiate ia ʻa hono ngaahi kofu tuʻá. Pea nau taki atu ia ki tuʻa ke tutuki ʻi he ʻakaú.+ 21 Pehē foki, naʻa nau kounaʻi ha tokotaha naʻe ʻalu ange, ko Saimone ʻo Sailiné, ko ʻene haʻu mei he feituʻu ʻutá, ko e tamai ʻa ʻĀlekisānita mo Lūfusi, ke ne fua ʻa e ʻakau fakamamahi*+ ʻo Sīsuú.
22 Ko ia, naʻa nau ʻomai ia ki he potu naʻe ui ko Kolokota, ʻa ia ʻoku ʻuhingá, ʻi hono liliú, ko e “Potu ʻUlupoko.”+ 23 Naʻa nau feinga ai heni ke ʻoange kiate ia ha uaine kuo huʻi ʻaki ʻa e mula,*+ ka naʻe ʻikai te ne tali ia. 24 Pea naʻa nau tutuki ia ki he ʻakaú mo vahevahe hono ngaahi kofu tuʻá ʻaki hono fai ha lulu ki ai ke fakapapauʻi pe ko hai te ne maʻú.+ 25 Naʻe aʻu mai eni ki he houa hono tolú,* pea naʻa nau tutuki ia ki he ʻakaú. 26 Pea naʻe hiki ʻa e tohi ʻo hono tukuakiʻí ʻo pehē: “Ko e Tuʻi ʻo e Kau Siú.”+ 27 ʻIkai ko ia pē, naʻa nau tutuki ki ha ʻakau ʻi hono tafaʻakí ha ongo kaihaʻa, ko e taha ʻi hono toʻomataʻú pea taha ʻi hono toʻohemá.+ 28 *—— 29 Pea ko e faʻahinga naʻa nau ʻalu haké naʻa nau laukovi kiate ia, ʻo kalokalo honau ʻulú+ mo pehē: “ʻIuvī! ʻA koe te ke holoki ʻa e temipalé pea langa ia ʻi he ʻaho ʻe tolu,+ 30 fakahaofi koe ʻaki haʻo ʻalu hifo mei he ʻakau fakamamahí.”* 31 Pehē foki, naʻe manukiʻi ia ʻe he houʻeiki taulaʻeikí mo e kau sikalaipé ʻi honau haʻohaʻongá, ʻo pehē: “Naʻá ne fakahaofi ʻa e niʻihi kehé; ko ia tonu ē ʻoku ʻikai lava ke ne fakahaofi ia!+ 32 Tuku ki he Kalaisí, ʻa e Tuʻi ʻo ʻIsilelí, ke ne ʻalu hifo he taimí ni mei he ʻakau fakamamahí,* kae lava ke tau mamata mo tui.”+ Naʻa mo kinaua naʻe tutuki ʻi he ʻakaú ʻi hono tafaʻakí naʻá na luma kiate ia.+
33 Pea ʻi he hoko ʻa e houa hono onó* naʻe tō ha fakapoʻulituʻu ki he fonuá kotoa ʻo aʻu ki he houa hono hivá.*+ 34 Pea ʻi he houa hono hivá, naʻe kalanga leʻo-lahi ai ʻa Sīsū: “ʻIlai, ʻIlai, lama sapakatani?” ʻA ia ko hono ʻuhingá, ʻi hono liliú: “ʻE hoku ʻOtua, ʻe hoku ʻOtua, ko e hā kuó ke liʻaki ai aú?”+ 35 Pea ko e niʻihi ʻo e faʻahinga naʻa nau tuʻu ʻo ofi aí, ʻi heʻenau fanongo ki aí, naʻe kamata ke nau pehē: “Vakai! ʻOkú ne ui kia ʻIlaisiā.” 36 Naʻe lele leva ha tokotaha, ʻo ne unu ha konga vavae* ʻi he uaine mahi, ʻo ne ʻai ia ki ha vaʻa kaho, peá ne ʻoange kiate ia ke ne inu,+ ʻo ne pehē: “Tuku ai pē ia! Tuku ke tau sio angé pe ʻe haʻu ʻa ʻIlaisiā ʻo ʻohifo ia.” 37 Ka naʻe ʻai ʻe Sīsū ʻene fuʻu kalanga peá ne pekia.*+ 38 Pea ko e puipui ʻo e feituʻu toputapú+ naʻe mahaeua mei ʻolunga ki lalo.+ 39 Pea ʻi he mamata ʻa e ʻōfisa fakakautau* naʻe tuʻu ʻo hanga atu kiate iá ki he meʻa naʻe hokó pea ki heʻene pekiá, naʻá ne pehē: “Ko e moʻoni ko e tangatá ni ko e ʻAlo ia ʻo e ʻOtuá.”+
40 Pea naʻe ʻi ai foki mo e kau fefine naʻa nau mamata atu mei he mamaʻó, ʻa ia naʻe kau ai ʻa Mele Makitala, pehē foki kia Mele ko e faʻē ʻa Sēmisi ko e Siʻí mo Siosé, pea mo Sālome,+ 41 ʻa ia naʻa nau faʻa ō fakataha mo ia mo tauhi ia+ ʻi heʻene ʻi Kālelí, pea mo e kau fefine tokolahi kehe ʻa ia naʻa nau ō hake fakataha mo ia ki Selusalema.
42 Pea kuo efiafi, pea koeʻuhí ko e ʻaho ia ʻo e Teuteú,* ʻa ia, ko e ʻaho ki muʻa ʻi he Sāpaté, 43 naʻe haʻu ai ʻa Siosifa ʻo ʻAlemateá, ko ha mēmipa tokaʻi ʻo e Fakatahá,* naʻe kau foki mo ia ʻi he tatali ki he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá. Naʻá ne loto-toʻa ʻo ne hū atu ki he ʻao ʻo Pailató ʻo kole ʻa e sino ʻo Sīsuú.+ 44 Ka naʻe fifili ʻa Pailato pe kuó ne ʻosi pekia, pea ʻi heʻene ui mai ʻa e ʻōfisa fakakautaú, naʻá ne ʻeke kiate ia pe kuo ʻosi pekia ʻa Sīsū. 45 Ko ia ʻi he hili hono fakapapauʻi mei he ʻōfisa fakakautaú, naʻá ne fakaʻatā atu leva ʻa e sinó kia Siosifa. 46 ʻI he hili ʻene fakatau mai ha līneni lelei, naʻá ne ʻohifo ia ʻo ne kofu ʻaki ʻa e līneni leleí peá ne tuku ia ki ha fonualoto*+ ʻa ia naʻe foa ʻi he maká; pea naʻá ne tekaʻi hake ha maka ki he hūʻanga ʻo e fonualotó.+ 47 Ka ko Mele Makitala mo Mele ko e faʻē ʻa Siosé naʻá na hanganaki fakasio ki he feituʻu naʻe fakatokoto aí.+
16 Ko ia ʻi he hili ʻa e Sāpaté,+ ko Mele Makitala, mo Mele+ ko e faʻē ʻa Sēmisí, pea mo Sālome naʻa nau fakatau mai ha ngaahi sipaisi koeʻuhi ke nau haʻu ʻo ʻai ia ki hono sinó.+ 2 Pea pongipongia ʻaupito ʻi he ʻuluaki ʻaho ʻo e uiké ʻi he hopo ʻa e laʻaá, naʻa nau haʻu ai ki he fonualotó.*+ 3 Naʻa nau fepehēʻaki: “Ko hai leva te ne tekaʻi ʻa e maká mei he hūʻanga ʻo e fonualotó?” 4 Ka ʻi heʻenau hanga haké, naʻa nau sio atu kuo ʻosi tekaʻi ʻa e maká ia, neongo naʻe fuʻu lahi.+ 5 ʻI heʻenau hū ki he fonualotó, naʻa nau sio ai ki ha talavou ʻoku tangutu ʻi he tafaʻaki toʻomataʻú, ʻoku kofu hinehina tōtōlofa, pea naʻa nau moʻutāfuʻua. 6 Naʻá ne pehē kiate kinautolu: “ʻOua ʻe moʻutāfuʻuá.+ ʻOku mou kumi kia Sīsū ko e Nāsaletí, ʻa ia naʻe tautau ʻi he ʻakaú. Kuo fokotuʻu hake ia.+ ʻOku ʻikai te ne ʻi heni. Vakai, ko e potu ē naʻa nau fakatokoto ai iá.+ 7 Ka mou ʻalu ʻo tala ki heʻene kau ākongá mo Pita, ‘ʻOkú ne muʻomuʻa ʻiate kimoutolu ki Kāleli.+ Te mou sio ai kiate ia, ʻo hangē tofu pē ko ia naʻá ne tala atu kiate kimoutolú.’”+ 8 Ko ia ʻi heʻenau hū mai ki tuʻá naʻa nau tukulele atu mei he fonualotó, ʻoku nau tetetete mo lēlea honau lotó. Pea naʻe ʻikai te nau tala ha meʻa ki ha taha, he naʻa nau manavahē.*+
Fakafoʻilea, “ke ʻi muʻa ʻi ho matá.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
Fakafoʻilea, “ʻa e tokotaha faipapitaisó.”
Pe “fakauku.”
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe ngalingali, “naʻa nau ʻiloʻi ia.”
Pe “tokoto atu ki he tēpilé.”
Pe “tākoto atu ki he tēpilé.”
Pe “nima pai.”
Pe “nima paí.”
Pe “fakanofo.”
Pe “fakanofó.”
Pe “ko e tokotaha faivelengá.”
Ko e hingoa ʻoku ngāueʻaki kia Sētane.
Pe “kuonga ko ení.” Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “kato fuaʻanga-meʻa.”
Pe “loto-siʻi.”
Pe “ngaahi fonualoto fakamanatú.”
Sio ki he fakamatala ʻi lalo ʻi he Māt 26:53.
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
Pe “ʻi he Feituʻu Kolo ʻe Hongofulú.”
Pe “ʻokú ne mei mate.”
Pe “tofanga ʻi he langa lahi.”
Pe “Tuku ʻa e ilifiá.”
Pe “naʻá ne tuʻutuʻuni mālohi.”
Ko e foʻi lea faka-Kalisí ʻoku lava pē ke toe ʻuhinga ia ki he “ongo tuofāfine.”
Fakafoʻilea, “kopa.”
Pe “ha toe kofu ʻe taha.”
Fakafoʻilea, “ʻa e tokotaha faipapitaisó.”
Pe “tākoto atu ki he tēpilé.”
Fakafoʻilea, “ʻo e tokotaha faipapitaisó.”
Pe “mo e faʻahinga naʻe tākoto atu ki he tēpilé.”
Pe “fonualoto fakamanatu.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.
ʻA ia, ko e 3 hengihengí nai ki he hopo ʻa e laʻaá ʻi he 6 pongipongí nai.
ʻA ia, naʻe ʻikai fakamaʻa fakaeouau.
Fakafoʻilea, “papitaiso.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A3.
Ko e pulula ia ʻo e foʻi lea faka-Kalisi ko e por·neiʹa. Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “tōʻonga taʻenā.” Faka-Kalisí, a·selʹgei·a. Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “naʻe fanauʻi ko ha.”
Pe “ʻo e Feituʻu Kolo ʻe Hongofulú.”
Pe “taʻekai.”
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “taʻefaitōnunga.”
ʻOku ʻuhingá ko e “Faiako.”
Pe ngalingali, “tauhi ke ngata pē ʻiate kinautolu ʻa e meʻá ni.”
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A3.
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A3.
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe ngalingali, “fepehēʻaki.”
Pe “kuonga ka hoko maí.” Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga, “Fokotuʻutuʻu ko Ení.”
Pe “vakai ki ai.”
Pe “meesi.”
ʻOku ʻuhingá ko e “Faiako.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
ʻOku ʻuhingá ko e “Faiako.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A3.
Pe “pe tupu mei he tangatá?”
Fakafoʻilea, “ko e ʻulu ʻo e maka-tulikí.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.
Pe “mahuʻinga.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
Pe “lelei taha.”
Pe “ko e fakangalingali.”
Pe “mamafa.”
Pe “tānakiʻanga.”
Fakafoʻilea, “lepitā ʻe ua, ʻa ia ko ha kuatalanisi.” Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.
Pe “masivá.”
Fakafoʻilea, “langā ʻo e fāʻelé.”
Pe “ʻokú ne kātaki.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
Fakafoʻilea, “ʻi he ʻuʻua ʻa e moá.”
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “founga kākā.”
Pe “tokoto atu ki he tēpilé.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.
Pe “naʻa nau lea ʻita ki he; naʻa nau tafuluʻi ʻa e.”
Pe “ʻaki ʻa e ngaahi sāmé.”
Pe “ongoʻi moʻutāfuʻua.”
Ko ha foʻi lea faka-Hepelū pe faka-Alamea ʻoku ʻuhingá ko e “ʻE Tamai!”
Pe “loto-lelei.”
ʻOku ʻuhingá ko e “Faiako.”
Pe “vala maʻamaʻa pē; vala loto pē.”
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “Ko e hā hoʻomou fakakaukaú?”
Pe “loki hūʻangá.”
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “Tautau ia ʻi he ʻakaú!”
Pe “Tautau ia ʻi he ʻakaú!”
Pe “fai ha fakaʻapaʻapa.”
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Ko ha huʻi fakatupu ongonoa.
ʻA ia, ko e 9 pongipongi nai.
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A3.
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
ʻA ia, ko e 12 hoʻatā nai.
ʻA ia, ko e 3 efiafi nai.
Pe “meʻa hangē ha konga ulapa molū ʻoku lava ke ne mimisi ha huhuʻa.”
Pe “pea tuʻu ʻene mānavá.”
Pe “senituliō,” ko ha ʻeikitau ʻo e kau sōtia ʻe toko 100.
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “Sanetalimí.”
Pe “fonualoto fakamanatu.”
Pe “fonualoto fakamanatú.”
Fakatatau ki ha ngaahi muʻaki tatau tohinima falalaʻanga, ʻoku ngata pē ʻa e Kōsipeli ʻa Maʻaké ʻi he ngaahi lea ʻi he veesi 8. Sio ki he Fakamatala Fakalahi A3.