Tau a Mea ‵Lei Mai te Sa‵sale Fakatasi mo te Atua
“Ne ‵toki ne latou te matagi, kae fua mai, se afā lasi eiloa!”—Hosea 8:7.
1. E mafai pefea o sa‵sale fakatasi tatou mo Ieova?
A TE malaga i se koga fakamataku e mafai o tokagamalie māfai e isi se tino apo e takitaki ne ia te auala. Se mea poto ke olo fakatasi atu koe mo se tino apo penā, i lō tou fano tokotasi. E fakaasi mai i konei a te tulaga ko aofia tatou i ei i nisi feitu. Ko oti ne ofo mai a Ieova ke fai a ia mo fai te ‵tou takitaki, i loto i te toafa lasi ‵ki eiloa o te lalolagi matagā tenei. E ‵poto eiloa tatou māfai e sa‵sale fakatasi tatou mo ia i lō te taumafai o takitaki ne tatou a tatou eiloa. E mafai pefea o sa‵sale fakatasi tatou mo te Atua? Mai te tau‵tali atu i fakatakitakiga ko oti ne tuku mai ne ia i tena Muna.
2. Ne a mea ka sau‵tala ki ei i te mataupu tenei?
2 Ne sau‵tala eiloa tatou i te mataupu muamua ki te tala fakatusa telā e maua i te Hosea mataupu 1 ki te 5. E pelā mo te mea ko oti ne lavea ne tatou, e aofia i te tala tenā a akoakoga tāua kolā e fesoasoani mai ke sa‵sale ei tatou mo te Atua. Ke na sautala nei tatou ki nisi manatu tāua kolā e maua i te mataupu e 6 ki te 9. Se mea aogā ke fai muamua se iloiloga toetoe ki mataupu e fa konei.
Se Iloiloga Toetoe
3. Ke fakamatala fakatoetoe mai a mea kolā e aofia i te Hosea mataupu e 6 ki te 9.
3 Ne uga atu ne Ieova a Hosea ke ‵valo atu maise eiloa ki matakāiga e sefulu ki mātū o te malo o Isalaelu. Ko oti ne ‵fuli keatea a te fenua tenā mai te Atua, telā e fakaigoa foki ki a Efalaima ona ko te lasi o te matakāiga tenā. E fakaasi mai i te Hosea mataupu e 6 ki te 9 me ne fakaasi atu ne tino a te lotou se fakamaoni mai te ofa ne latou te lotou feagaiga mo Ieova kae fai a amioga matagā. (Hosea 6:7) Ne tali‵tonu latou ki olotou taugasoa mai fenua fakaa‵tea i lō te ‵fuli atu ki a Ieova. Ona ko te mea ne ‵toki faeloa ne latou a mea ma‵sei, e tau foki loa ne latou a mea ma‵sei. I nisi tugāpati, e mautinoa me ka oko atu eiloa tena fakamasinoga se ‵lei. Kae ne aofia foki i te valoaga a Hosea se fekau fakamafanafana loto. Ne fakatalitonu atu ki tino me e mafai o toe ‵foki atu latou ki a Ieova kae ka fakamagalo latou māfai e sala‵mo tonu latou.
4. Ne a akoakoga tāua mai te valoaga a Hosea ka sau‵tala tatou ki ei?
4 Mai mataupu e fa o te valoaga a Hosea, e mafai o maua ne tatou i ei a nisi fakatakitakiga kolā e mafai o fesoasoani mai ke sa‵sale fakatasi tatou mo te Atua. Ke mafaufau nei tatou ki akoakoga tāua e fa: (1) E lavea atu te salamo tonu i au faifaiga, kae se ko pati fua; (2) e se fiafia fua te Atua ki taulaga kolā e ofo atu; (3) e logo‵mae a Ieova māfai e fulitua atu ana tino tapuaki ki a ia; kae ko te (4) ke tau a mea ‵lei, e ‵tau foki o ‵toki ne tatou a mea ‵lei.
Te Fakaasiatuga o te Salamo Tonu
5. Fakaasi mai a te ‵toe mea tāua i te Hosea 6:1-3.
5 E akoako mai i te valoaga a Hosea a mea e uke e uiga ki te loto salamo mo te alofa fakamagalo. I te Hosea 6:1-3, e fai‵tau tatou penei: “Tatou ka foki ki te Aliki! Ko oti ne faka‵mae ne ia tatou, kae ka faka‵lei eiloa ne ia tatou; ko oti ne fakapakia ne ia tatou kae ka fusi eiloa ne ia o‵tou pakiaga. Ka toe fakaola ne ia tatou i se lua io me se tolu o aso, kae ka nofo tatou i ona mua. Taumafai ke iloa ne tatou te Aliki. Ka vau a ia ki a tatou e pelā eiloa mo te taeao e oko mai, e pelā eiloa mo vaiua o te tau muakiga telā e fakasūsū ne ia a te laukele.”
6-8. Se a te fakalavelave e uiga ki te sala‵mo o tino Isalaelu?
6 Ko oi ne fai mai ne ia a pati i fuaiupu konei? E fai mai a nisi tino me ko pati a tino Isalaelu sē fakamaoni kae fai mai me i tino sē faka‵logo konā ne sala‵mo fakaloi‵loi fua ko te mea ke fakamagalo latou ne te Atua. E fai mai foki a nisi tino, me ko pati a te pelofeta ko Hosea, telā e fakamolemole atu ki tino ke ‵foki ki a Ieova. Faitalia me i a ai a pati konei, a te fesili tāua tenei, E mata, ne ‵foki atu eiloa a tino o matakāiga e sefulu o Isalaelu ki a Ieova, kae fakaasi atu te salamo tonu? Ikai. Ne fai atu a Ieova e auala i a Hosea: “Isalaelu mo Iuta, se a te mea ka fai ne au ki a koulua? A te lua a‵lofa ki a au e vave galo fua e pelā me se ‵sau i te vaveao; e pelā me se ‵sau telā e galo i te taimi e ‵kasa mai ei te lā.” (Hosea 6:4) Ko tafaga te ‵tonu o te fakamaoniga tenā e uiga ki te tulaga masei ne oko ki tino o te Atua i te feitu faka-te-agaga! Toeitiiti ko galo katoatoa atu te alofa atafai, io me ko te alofa fakamaoni—e pelā eiloa mo te ‵sau o te vaveao telā e galo fakavave atu māfai ko sae aka te lā. E ui eiloa ne sala‵mo fakaloi‵loi latou ne seki fakamagalo ne Ieova a latou. Se a te fakalavelave?
7 Ne seki mafua mai te salamo o tino Isalaelu mai te loto. E fai mai te Hosea 7:14 e uiga ki te fanoanoa o Ieova ki ana tino: “A olotou talosaga ki a au e seki fai mo te fakamaoni, kae e faka‵siga fua latou ki lalo kae tagi paka‵laga.” E toe fakasoko mai te fuaiupu e 16 penei: [“Ne kamata o toe ‵foki atu latou, e se ki se mea telā e maluga atu,” NW]—se “tapuakiga telā e se maluga atu.” (Fakamatalaga fakaopoopo i te New World Translation) Ne seki loto fia‵fia a tino o toe ‵foki atu o tapuaki ki a Ieova telā e maluga atu mai te faiga o ‵fuliga kolā e manakogina ke toe faka‵lei aka ei te lotou fesokotakiga mo ia. E tonu, ne seki ma‵nako eiloa latou ke sa‵sale fakatasi mo te Atua.
8 E isi foki se isi fakalavelave e uiga ki te loto sala‵mo o tino Isalaelu. Ne tumau eiloa a tino i te faiga o agasala—ne agasala kese‵kese, e aofia i ei ko amioga faitogafiti, te tatino, kaisoa, ifo ki tupua mo te faitaugasoa ki nisi atufenua. I te Hosea 7:4, ne fakatusa i ei a tino konā ki se “afi,” io me se ogaumu tao falaoa, ona ko manakoga ma‵sei ko ‵ka pelā me se afi i loto i a latou. Ona ko te matagā o te lotou tulaga faka-te-agaga, e mata, ne ‵tau o maua ne tino konā se fakamagaloga. Ikai loa! Ne fai atu a Hosea ki tino ‵teke konā me “ka masaua ne te Atua olotou agasala kae fakasala latou e ‵tusa eiloa mo olotou agasala ne fai.” (Hosea 9:9) E seai eiloa se alofa fakamagalo mō latou!
9. Se a te mea e akoako mai ne pati a Hosea e uiga ki te salamo mo te alofa fakamagalo?
9 Kafai e fai‵tau tatou ki pati a Hosea, ne a mea e tauloto ne tatou e uiga ki te salamo mo te alofa fakamagalo? E akoako mai ne te fakaakoakoga o tino Isalaelu sē fakamaoni me ke maua ne tatou a te fakamagaloga a Ieova, e ‵tau o fakaasi atu ne tatou a te salamo tonu. E fakaasi atu pefea a te vaegā salamo penā? E se fakaloiloigina a Ieova ne te ma‵ligi o loimata io me ko pati e fai atu. E mafai o lavea atu a te salamo tonu i faifaiga kolā e fai. Ko te mea ke maua se fakamagaloga, e ‵tau o tiaki katoatoa ne se tino fai agasala ana faifaiga agasala kae fakafetaui aka tena olaga ki tulaga ma‵luga o te tapuakiga maluga ki a Ieova.
E se Fiafia Fua a Ieova ki Taulaga Kolā e Ofo Atu
10, 11. E pelā mo te mea e fakaasi mai i tala o Isalaelu, kaia ne seki fiafia fua ei a Ieova ki taulaga?
10 Ka sautala nei tatou ki te lua o akoakoga telā e mafai o fesoasoani mai ke sa‵sale fakatasi mo Ieova. Ko te mea tenei: E se fiafia fua a Ieova ki taulaga kolā e ofo atu. E fai mai te Hosea 6:6: “Au [Ieova] e manako ki te alofa tumau mai i a koutou, se ko taulaga manu a koutou. E sili atu toku manako ke iloa au ne oku tino i lō te fai o taulaga ‵sunu a latou ki a au.” Ke masaua me e fiafia a Ieova ki te alofa tumau, io me ko te alofa fakamaoni—ko uiga kolā e maua i te loto—e pelā foki mo te iloaga e uiga ki a ia. Kae kāti e mafaufau koe penei: ‘Kae kaia e fai mai ei te fuaiupu tenei me e se fiafia a Ieova ki “taulaga manu” mo “taulaga ‵sunu”? E mata, e se konā loa a mea ne manakogina i te Tulafono ne tuku ki a Mose?’
11 A te faiga o taulaga se mea telā ne manakogina mai lalo i te Tulafono, kae ne isi se fakalavelave lasi e uiga ki tino kolā ne ola i aso o Hosea. E maina ‵lei me e isi ne tino Isalaelu kolā ne ofo atu olotou taulaga e pelā fua me se tiute e ‵tau o fai kae ofo atu olotou taulaga mo te fia lavea. I te taimi foki eiloa tenā, e fai ei ne latou a agasala. Mai i olotou agasala ne fakaasi mai i ei me e seai se alofa fakamaoni i a latou io me i olotou loto. Ne fakaasi mai foki ne latou me ne ‵teke latou ki te iloaga e uiga ki te Atua, me ne seki ola latou e ‵tusa mo te iloaga tenā. Kafai e seai se loto lagona ‵lei e maua ne tino kae se ola foki latou i te mea tonu, se a la te aogā o olotou taulaga? Ne fakafanoanoa atu eiloa olotou taulaga ki a Ieova te Atua.
12. Se a te fakailoaga telā e fakaasi mai i te Hosea 6:6 mō tino i aso nei?
12 E aofia i pati a Hosea se fakailoaga ki tino e tokouke kolā e olo faeloa ki lotu i aso nei. E ofo atu ne latou a taulaga ki te Atua mai te faiga o faifaiga masani fakalotu. Kae e foliki io me e seai eiloa se aogā o te lotou tapuakiga ki olotou faifaiga mo amioga i aso takitasi. E mata, e fakafiafia atu ne vaegā tino penā a te Atua māfai e se fakamalosi atu olotou loto ki a latou ke maua te iloaga e uiga ki a ia kae fakagalue aka te iloaga tenā mai te ‵kalo keatea mai te faiga o agasala? Ke mo a eiloa e mafaufau se tino me i te faiga fua o galuega tau te lotu e fai ei ke fiafia te Atua. E se fiafia lele eiloa a Ieova ki tino kolā e ma‵nako ke maua ne latou tena taliaga e auala i faifaiga masani o se tapuakiga i lō te ola e ‵tusa mo tena Muna.—2 Timoteo 3:5.
13. Ne a vaegā taulaga e ofo atu ne tatou, kae se a te mea e ‵tau o masaua ne tatou e uiga ki te lotou tāua?
13 E pelā me ne Kelisiano ‵tonu, e iloa ne tatou me e se ko taulaga fua e fiafia a te Atua ki ei. E tonu, e se ofo atu nei ne tatou a taulaga manu ki a Ieova. Kae e “avatu eiloa ne tatou a tavaega ki te Atua ke fai mo o‵tou taulaga ki a ia e alatu i a Iesu; ko tona uiga, ke ‵viki faeloa tatou ki tona igoa i o‵tou leo.” (Epelu 13:15) Se mea tāua eiloa ke se fai tatou pelā mo tino Isalaelu fai agasala i aso o Hosea, mai te mafaufau me e mafai o sui ne tatou a mea ‵se e fai ne tatou ki taulaga faka-te-agaga kolā e ofo atu ne tatou ki te Atua. Ke mafaufau ki te fakaakoakoga o se talavou telā ne aofia i amioga finalalolagi i se auala ‵funa. Ne fai fakamuli mai a ia: “Ne galue malosi au i te galuega talai mo te manatu me e mafai o sui ei te mea ‵se telā ne fai ne au.” Ne ‵pau eiloa te mea tenā mo mea ne taumafai a tino Isalaelu o fai. Kae e talia fua ne Ieova a ‵tou taulaga o vikiga māfai e ofo fakatasi atu mo ‵tou loto kātoa mo ‵tou amioga ‵lei.
E Logo‵mae a Ieova Māfai ko Fulitua Ana Tino Tapuaki ki a Ia
14. Se a te mea e fakaasi mai i te valoaga a Hosea e uiga ki lagonaga o te Atua?
14 A te tolu o akoakoga e maua ne tatou i te Hosea mataupu e 6 ki te 9 e fakasino atu eiloa ki lagonaga o Ieova māfai ko fulitua ana tino ki a ia. E isi ne lagonaga o te Atua kolā e ma‵losi kae atafai foki. E aofia i ana lagonaga atafai a te fiafia mo te loto fakamagalo ki tino kolā e sala‵mo ki olotou agasala. Kafai e se sala‵mo ana tino, e fai ne ia se fakaikuga malosi kae mautinoa ki a latou. Ona ko te lasi o te amanaia o te Atua ki mea kolā e ‵lei tatou i ei, e fiafia malosi a ia māfai e fakamaoni tatou o sa‵sale fakatasi mo ia. “E fiafia a [Ieova] ki ana tino,” ko pati i te Salamo 149:4. Kae, e pefea la a lagonaga o te Atua māfai ko se fakamaoni ana tino?
15. E ‵tusa mo te Hosea 6:7, ne a faifaiga ne fai ne nisi tino Isalaelu?
15 E uiga ki tino Isalaelu sē fakamaoni, ne fai mai a Ieova: “E pelā eiloa mo nisi tino, ko latou foki eiloa ne ofa ne latou te feagaiga. Tenā te taimi ne amio ‵pelo ei latou ki a au.” (Hosea 6:7, NW) A te pati Epelu telā ne ‵fuli ki te “amio ‵pelo” e fakauiga foki ki te “amio faitogafiti, (amio) sē fakamaoni.” I te Malaki 2:10-16, ne fakaaogā foki i ei a te pati Epelu tenā ke fakamatala mai i ei a faifaiga sē fakamaoni a tino Isalaelu kolā ne fai ki te lotou avaga. E uiga ki te fakaaogāga o te pati tenei i te Hosea 6:7, e fai mai se tusi e tasi me “se pati fakauiga i mea tau fakaipoipoga ke tuku atu i ei a uiga totino o se tino ki loto i te fesokotakiga tenā . . . A te mea tenei se mea totino eiloa telā ko oti ne fakaseaogā i ei a te alofa.”
16, 17. (a) Ne a mea ne fai ne Isalaelu ki te feagaiga a te Atua telā ne osi mo te fenua tenā? (e) Se a te mea e ‵tau o masaua ne tatou e uiga ki ‵tou faifaiga?
16 Ne kilo atu a Ieova ki Isalaelu e pelā me ko tena avaga fafine i se auala fakatusa ona ko tena feagaiga ne fai mo te fenua tenā. Telā la, i te taimi ne ofa ei ne ana tino a te feagaiga tenā, ne fai eiloa latou pelā me ko mulilua. A te Atua ne fai eiloa mo fai se avaga fakamaoni, kae ne tiakina a ia ne ana tino!
17 Kae pefea la tatou? E amanaia eiloa a te Atua faitalia me sa‵sale tatou mo ia io me ikai. Se mea ‵lei ke masaua ne tatou me i “te Atua ko te alofa” kae e pokotia foki a ia i ‵tou faifaiga. (1 Ioane 4:16) Kafai e olo atu tatou i te auala ‵se, e mafai o fakalogo‵mae ne tatou a Ieova kae fakafanoanoa atu ki a ia. A te masaua faeloa ne tatou a te mea tenei e fai pelā me se puipuiga malosi ke mo a eiloa e taka‵vale tatou i tofotofoga.
Te Auala e Tau ei ne Tatou a Mea ‵Lei
18, 19. Se a te fakatakitakiga fakavae e maua ne tatou i te Hosea 8:7, kae ne fakaaogā pefea te fakatakitakiga tenā ki te kau Isalaelu?
18 Ke mafau‵fau nei tatou ki te fa o akoakoga mai te valoaga a Hosea—te auala e tau ei ne tatou a mea ‵lei. E uiga ki tino Isalaelu mo uiga va‵lea ne fai ne latou mo te seai o se fakatuanaki, ne tusi mai a Hosea: “Ne ‵toki ne latou te matagi, kae fua mai, se afā lasi eiloa!” (Hosea 8:7) E maua ne tatou i konei se fakatakitakiga fakavae telā e ‵tau o masaua ne tatou: E isi eiloa se sokoga o mea kolā e fai ne tatou nei mo mea ka ‵tupu fakamuli ki a tatou. Ne lavea atu pefea te tonu o te mea tenei i te tala e uiga ki te kau Isalaelu sē fakamaoni?
19 Mai te faiga faeloa o te agasala, ne ‵toki ei ne tino Isalaelu a mea ma‵sei. E mata, ka tumau eiloa latou i te fai penā e aunoa mo te tau ne latou a ikuga ma‵sei? Ne seki ‵sao eiloa latou mai te fakamasinoga se ‵lei. E fai mai te Hosea 8:13: “Ka masaua ne au [Ieova] a olotou agasala kae fakasala latou e ‵tusa mo olotou agasala.” Kae e fai‵tau tatou i te Hosea 9:17, penei: “A te Atua telā e tavini au ki ei, ka ‵teke ne ia tena fenua, me ne seki faka‵logo ki a ia. Ka fai latou mo malo nofo solo io me ‵nofo fakapagota i te lalolagi.” Ne fakasala eiloa ne Ieova a tino Isalaelu ona ko olotou agasala. Ona ko te mea ne ‵toki ne latou a mea ma‵sei, ne tau foki ne latou a mea ma‵sei. Ne fakasala latou i te 740 T.L.M., i te taimi ne fakatakavale ei ne te kau Asulia a matakāiga e sefulu o Isalaelu kae ave fakapagota a tino i ei.
20. Se a te mea e akoako mai i te tala o te kau Isalaelu ki a tatou?
20 E tuku mai i te tala o te kau Isalaelu se akoakoga fakavae tonu: E tau ne tatou te fuaga ne ‵toki ne tatou. E polopoloki mai te Muna a te Atua ki a tatou, penei: “Ke se fakaloiloigina koutou: e seai se tino e mafai ne ia o fakavalea a te Atua. E tau ne te tino a te fuaga ne ‵toki ne ia.” (Kalatia 6:7) Kafai e ‵toki ne tatou te mea masei, e tau foki ne tatou te mea masei. E pelā mo tino kolā e ola i se olaga finalalolagi ka tau foki loa ne latou a ikuga ma‵sei o te mea tenā. Ka isi eiloa se ikuga fakafanoanoa e maua ne se tino telā e agasala kae e se salamo.
21. E mafai pefea o tau ne tatou a mea ‵lei?
21 E mafai la pefea o tau ne tatou a mea ‵lei? E mafai o tali aka te fesili tenā e auala i se tala fakatusa faigofie. Kafai e manako se tino ke ‵fua mai i tena umaga a pulaka, e mata, ka ‵toki ne ia a talo i ei? Ikai, ka se fai eiloa penā! E ‵tau o ‵toki ne ia a mea kolā e manako a ia ki ei. E penā foki loa māfai e ma‵nako tatou ke tau a mea ‵lei, e ‵tau o ‵toki ne tatou a mea ‵lei. E mata, e manako koe o tau faeloa a mea ‵lei—ko te ola i se olaga fiafia i aso nei e pelā foki mo te fakamoemoega ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi fou a te Atua? Kafai e penā loa, e ‵tau o tumau koe i te ‵tokiga o mea ‵lei mai te sa‵sale fakatasi mo te Atua kae ola e ‵tusa mo ana tulaga amio‵tonu.
22. Ne a akoakoga ne tauloto ne tatou mai i te Hosea mataupu e 6 ki te 9?
22 Mai te Hosea mataupu e 6 ki te 9, ne tauloto tatou ki akoakoga e fa kolā e mafai o fesoasoani mai ke sa‵sale fakatasi ei tatou mo te Atua: (1) E lavea atu te salamo tonu i au faifaiga, kae se ko pati fua; (2) e se fiafia fua te Atua ki taulaga kolā e ofo atu; (3) e logo‵mae a Ieova māfai e fulitua atu ana tino tapuaki ki a ia; kae ko te (4) ke tau a mea ‵lei, e ‵tau foki o ‵toki ne tatou a mea ‵lei. E fesoasoani mai pefea a mataupu fakaoti e lima o te tusi tenei i te Tusi Tapu ke sa‵sale fakatasi tatou mo te Atua?
Ka Tali Mai Koe Pefea?
• E fakaasi atu pefea te salamo tonu?
• Kaia e se fiafia fua ei te ‵tou Tamana i te lagi ki te ofoatuga o taulaga?
• E pefea a lagonaga o te Atua māfai ko fulitua atu ana tino tapuaki ki a ia?
• Ne a mea e ‵tau o ‵toki ne tatou māfai e fia tau ne tatou a mea ‵lei?
[Ata i te itulau e 18]
Kaia ne seki talia ei ne Ieova a taulaga a ana tino?