E Mata, a ia se Fakaakoakoga ‵Lei io me ‵Tau o Fakaeteete i ei?

“Te Atua o Isalaelu . . . ka akoako mai ne ia tatou ki mea e manako a ia ke fai ne tatou; ka sa‵sale tatou i auala me ne filifili ne ia.”—ISAIA 2:3.

1, 2. I auala fea e mafai ei o aoga ki a koe a fakaakoakoga i te Tusi Tapu?

E MATA, e talitonu koe me e mafai o aoga ki a koe a mea kolā e tusi i te Tusi Tapu? E maua ne koe i ei a tala o tāgata mo fāfine fakamaoni kolā e ‵tau o fakaakoako koe ki ei. (Epelu 11:32-34) E mafai foki o faitau koe ki fakaakoakoga sē ‵lei o tāgata mo fāfine kolā e ‵tau o fakaeteete koe i ei.

² E tonu, e isi ne tala o tino i te Tusi Tapu e fai pelā me ne fakaakoakoga ‵lei ke tau‵tali i ei, kae fai foki pelā me ne fakaakoakoga sē ‵lei. Ke mafaufau ki a Tavita telā ne fai pelā me se tausi mamoe loto maulalo kae fakamuli ifo ne fai pelā me se tupu malosi. Ne fai a ia pelā me se fakaakoakoga ‵lei me ne fiafia malosi a ia ki te munatonu kae talitonu ki a Ieova. Kae ne fai foki ne Tavita a agasala sē ‵lei, e pelā mo tena mea ne fai ki a Patisepa, Ulia mo te lauga ‵se ne ia o tino. Ke sau‵tala nei tatou e uiga ki tena tama—se tupu kae se tino foki ne tusi ne ia te Tusi Tapu—ko Solomona. Ka onoono tatou ki auala e lua ne fai ei a ia e pelā me se fakaakoakoga ‵lei.

“Te Poto o Solomona”

3. Kaia e fai atu ei tatou me ne fai a Solomona e pelā me se fakaakoakoga ‵lei mō tatou?

³ Ne faipati a te Solomona Sili ko Iesu Keliso e uiga ki te tupu ko Solomona, e pelā me se fakaakoakoga ‵lei mō tatou. Ne fai atu a Iesu ki nisi tino Iutaia kolā ne fakalotolotolua: “Kafai foki e oko ki te Aso Fakamasino, a te Tupu fafine o te feitu ki Saute ka tu mai o fakasala koutou, me ne vau a ia mai te kapakapalagi o fakalogologo ki te poto o Solomona mo ana akoakoga; kae kiloke, au e fai atu ki a koutou, e isi se tino i konei e sili atu i a Solomona!” (Mataio 12:42) E tonu, ne lauiloa a Solomona ona ko tena poto, kae e fakamalosi mai a ia ke ‵sala foki tatou ki te poto tenā.

4, 5. E ‵kese pefea te auala e maua ei ne tatou te poto mo te auala ne maua ne Solomona?

⁴ I te kamataga o te pulega a Solomona, ne fakasae atu a te Atua ki a ia i se moemiti kae fesili atu me se a te mea e manako a ia ki ei. Ne iloa ne Solomona me uke ‵ki a mea e ‵tau o tauloto ne ia, telā ne fakamolemole atu ei ke tuku mai te poto ki a ia. (Faitau te 1 Tupu 3:5-9.) Ne fiafia te Atua me ne fakamolemole atu a Solomona ke maua ne ia te poto i lō koloa mo se tulaga fakaaloalo, tenā ne tuku atu ei ne ia ki a Solomona “te poto mo te malamalama”—e pelā foki mo te maumea. (1 Tupu 3:10-14) E pelā mo te mea ne fai mai ne Iesu, ne tu ‵kese a te poto o Solomona kae ne logo i ei a te tupu fafine o Seepa, faimalaga mai ei tou fafine mai se fenua ‵mao ‵ki ke lavea ne ia tena poto.—1 Tupu 10:1, 4-9.

⁵ E se fakamoe‵moe eiloa tatou ke maua a te poto i se auala fakavavega. E fai mai Solomona me ko Ieova eiloa “e aumai ne ia te poto,” kae ne tusi mai foki a ia me e ‵tau o kausaki tatou ke maua te uiga tenā: “Fakalogo ki muna o te poto, kae taumafai ke malamalama koe i ei.” E uiga ki te mea tenā, ne fakaaoga ne ia a tugapati penei “akai atu,” “‵sala malosi,” mo te “‵sala” ki te poto. (Faataoto 2:1-6) E mautinoa eiloa me e mafai o maua ne tatou a te poto.

6. Ne a auala e fakaasi atu ei ne tatou me e aoga ki a tatou te fakaakoakoga ‵lei a Solomona e uiga ki te poto?

⁶ Se mea ‵lei ke fesili ifo penei, ‘E mata, e fiafia au ki te poto e pelā mo Solomona?’ Ona ko fakalavelave i mea tau tupe, ko oti ne fakaiku aka ne tino e tokouke ke ‵saga atu latou ki olotou galuega mo mea tau tupe, e pelā foki mo te mauaga o akoakoga ma‵luga. Kae e pefea la koe mo tou kāiga? E mata, e fakaasi mai i au fakaikuga e fai me e fakatāua ne koe te poto o te Atua kae ‵sala atu foki ki ei? E mata, e ‵tau o ‵fuli ne koe tau kilokiloga io me ko ou fakamoemoega ko te mea ke maua ne koe te poto? E tonu, a te mauaga ne koe o te poto kae fakagalue foki ne koe ka maua ei ne koe a mea aoga. Ne tusi mai Solomona: “Kafai e fakalogo mai koe ki a au, kae ka iloa ne koe te mea tonu, faiga tonu, mo uiga tonu. Ka iloa foki ne koe a mea e ‵tau o fai ne koe.”—Faataoto 2:9.

Ne Maua te Filemu i te Fakamalugaga o te Tapuakiga Tonu

7. Ne maua pefea ne te Atua se faletapu gali?

⁷ I te kamataga o tena pulega, ne gasuesue a Solomona o sui te faleie tapu telā ne fakaaoga talu mai aso o Mose, ki se faletapu gali. (1 Tupu 6:1) E taku sale ne tatou me ko te faletapu o Solomona, kae ne seki faite ne ia ko te mea ke lauiloa a ia. E se i o ia foki te manatu ke faite aka se faletapu. A te tonuga loa, i o Tavita te manatu ne fai ke faite se faletapu, tenā ne tuku atu ei ne te Atua ki a ia a fakamatalaga e uiga ki te faitega mo te fakagaligaliga o te faletapu. Ne lasi foki te fesoasoani o Tavita i mea tau tupe ki te faiga o te galuega tenā. (2 Samuelu 7:2, 12, 13; 1 Nofoaiga Tupu 22:14-16) Kae ne tuku atu ki a Solomona te tiute ke fakaoti ne ia te faitega o te faletapu, telā ne fai i loto i se fitu mo te āfa tausaga.—1 Tupu 6:37, 38; 7:51.

8, 9. (a) Se a te fakaakoakoga ‵lei e uiga ki te tumau i te faiga o galuega ‵lei ne tuku mai ne Solomona? (e) Ne a mea ne iku mai i te taimi ne fakamuamua ei ne Solomona te tapuakiga tonu?

⁸ Ne tuku mai ne Solomona se fakaakoakoga gali mō tatou i te tumau i te faiga o galuega ‵lei, kae ne maua foki ne ia se kilokiloga ‵lei. I te otiga ne faite te faletapu kae tuku atu foki a te pusa o te feagaiga ki loto i ei, ne fai atu ei ne Solomona se ‵talo i mua o tino katoa. I tena ‵talo ne fai atu a ia ki a Ieova: “Tausi mai ki te Faletapu tenei i te ao mo te po, me ko te koga ko oti ne filifili ne koe ke tapuaki atu i ei a tino ki a koe. Fakalogo mai manafai e ‵talo atu au mo oku mata e fakasaga ki te Faletapu tenei.” (1 Tupu 8:6, 29) E mafai ne tino Isalaelu mo tino fakaa‵tea o ‵talo i te faletapu telā ne faite ke avatu ei a vikiga ki te igoa o te Atua.—1 Tupu 8:30, 41-43, 60.

⁹ Ne a mea ne iku mai i te taimi ne fakamuamua ei ne Solomona te tapuakiga tonu? I te otiga o te fakaulufalega o te faletapu, ne fia‵fia a tino “e ‵tusa eiloa mo fakamanuiaga kolā ne tuku ne te Aliki ki tena tavini ko Tavita, pelā foki mo te fenua kātoa.” (1 Tupu 8:65, 66) I te 40 tausaga o te pulega a Solomona, ne maua ne tino te filemu mo mea ‵lei e uke. (Faitau te 1 Tupu 4:20, 21, 25.) E fakaata mai i te Salamo 72 a te mea tenei, kae fai foki ei ke malamalama tatou i fakamanuiaga ka maua ne tatou mai lalo i te pulega a te Solomona Sili ko Iesu Keliso—Salamo 72:6-8, 16.

Te Fakaakoakoga a Solomona e ‵Tau o Fakaeteete i ei

10. Se a te mea ‵se kae matagā ne fai ne Solomona?

¹⁰ Kaia e mafai ei o fai atu tatou, me i te fakaakoakoga a Solomona se fakamasauaga e ‵tau o fakaeteete i ei? E mafai o mafaufau muamua koe ki ana avaga mai fenua fakaa‵tea mo ana avaga fakasalasala. E fai‵tau tatou penei: “I te taimi ko toeaina ei a ia, ko tautali atu eiloa a ia i ana avaga o tapuaki ki atua fakaatea. Ko se fakamaoni a ia ki te Aliki tena Atua.” (1 Tupu 11:1-6) E se taumate, e se manako koe ke fakaakoako atu ki ana auala sē ‵lei. E mata, tenā fua te mea e maua ne tatou i te olaga o Solomona e ‵tau o fakaeteete i ei? Ke na onoono nei tatou ki nisi mea konā.

11. Se a te akoakoga e mafai o maua ne tatou mai i te avaga muamua a Solomona?

¹¹ Ne pule atu a Solomona mō tausaga e 40. (2 Nofoaiga Tupu 9:30) Tela la, se a te mea e mafai o tauloto mai ne koe i te 1 Tupu 14:21? (Faitau.) E ‵tusa mo te fuaiupu tenā, e fakaasi mai ei te taimi ne mate ei a Solomona kae sui a ia ne tena tama ko Leopoamo telā ko 41 ana tausaga, a tena mātua ko “Naama, mai te fenua o Amoni.” E fakauiga i ei me mai mua o fai a Solomona mo tupu, ne avaga a ia ki se fafine mai fenua fakaa‵tea kolā e fai fili mo latou kae tapuaki foki ki atua ‵se. E mata, ne tumau loa tou fafine i te tapuaki atu ki atua konā? E se iloa ne tatou me ne tumau loa a ia i te tapuaki atu ki atua ‵se, io me ne fai a ia mo fai se tino tapuaki tonu, e pelā mo te mea ne fai ne Lahapa mo Luta. Kae ona ko tena avaga, ne mafai ei o ‵nofo tasi a Solomona mo tino Amoni e penā foki mo ana kāiga kolā e se tapuaki ki a Ieova.

12, 13. Se a te fakaikuga sē ‵lei ne fai ne Solomona i te kamataga o tena pulega, kae se a tena fakamasakoga ne mafai o fai?

¹² Ne gasolo o faigata atu te tulaga o ia mai tua o tena faiga mo fai te tupu. Ne “fai te feagaiga fakataugasoa a Solomona mo te tupu o Aikupito, i tena avagaga ki te tama fafine a te tupu tenā. Ne aumai ne Solomona a te fafine tenā ke nofo i te Fa‵kai o Tavita.” (1 Tupu 3:1) E mata, ne fakaakoako a te fafine tenei ki a Luta mai te puke ‵mau ki te tapuakiga tonu? E seai se fakamatalaga ne fai mai me ne fai ne ia te mea tenā. Kae fakamuli ifo ne faite ne Solomona se fale mō tou fafine (mo ana tavini Aikupito) i tua o te Fa‵kai o Tavita. Kaia? E se ‵lei ke nofo atu se tino tapuaki ki atua fapaupau i tafa o te pusa o te feagaiga.—2 Nofoaiga Tupu 8:11.

¹³ Kāti ne lavea ne Solomona a feitu ‵lei i mea fakapolitiki ke avaga a ia ki te tama fafine a te tupu o Aikupito, kae e mata, a te mea tenā se fakamasakoga ‵lei? Ko leva ne fakatonu atu a te Atua ke tapu te avaga ki tino Kanana fapaupau, e pelā foki mo nisi fenua fapaupau. (Esoto 34:11-16) E mata, ne mafaufau a Solomona me e se aofia a Aikupito i fenua konā? Kafai ne fai a ia penā, e mata, e tonu eiloa a ia? A te tonuga loa, ne manatu māmā a Solomona ki pati a Ieova e uiga ki te fakamataku o te avaga ki se tino mai nisi fenua, me e mafai ne te tino tenā o ‵fuli a tino Isalaelu ke tapuaki atu ki atua fapaupau.—Faitau te Teutelonome 7:1-4.

14. E mafai pefea o fai te tala o Solomona e pelā me se mea ke fakaeteete tatou i ei?

¹⁴ E mata, e fai a te tala o Solomona e pelā me se mea ke fakaeteete tatou i ei? E mafai o fai ne se tuagane ne fakamasakoga ke ‵teke atu ki te fakatonuga a te Atua ke “avaga ki . . . se tagata Kelisiano.” (1 Kolinito 7:39) Io me mafai foki o fai ne se tino ne vaegā fakamasakoga penā ko te mea ke kau atu a ia ki mea tau tafaoga io me ko kalapu ta‵fao i te akoga, ke se ‵togi a lafoga, io me ke se fakaasi te mea tonu māfai ne fai ne ia se mea telā e mafai o masiasi a ia i ei. E ‵tau o masaua ne tatou me kāti ne fakaaoga ne Solomona a fakamasakoga sē ‵lei ko te mea fua ke se fakalogo ki tulafono a te Atua, kae e fakamataku foki a te mea tenā ki a tatou.

15. Ne fakaasi atu pefea ne Ieova te alofa fakamagalo i ana faifaiga ki a Solomona, kae se a te mea e ‵tau o masaua ne tatou?

¹⁵ Se mea fakafiafia me e tiga eiloa ko oti ne avaga a Solomona ki te tama fafine a te tupu mai fenua fakaa‵tea, ne fai mai te Tusi Tapu me ne talia ne te Atua a tena fakamolemole ke maua te poto kae ne tuku atu foki ne Ia te maumea. (1 Tupu 3:10-13) Ne seki tautali a Solomona ki fakatonuga a te Atua, kae e seai se mea e fakaasi mai me ne seki talia ne Ieova ke fai a ia mo tupu io me ne polopoloki ‵mafa ne ia a Solomona. E fetaui ‵lei eiloa te mea tenā mo te manatu me iloa ‵lei ne te Atua i a tatou ne tino sē ‵lei katoatoa kolā ne faite mai i te ‵pefu. (Salamo 103:10, 13, 14) Ke masaua te mea tenei: E pokotia a ‵tou olaga i aso nei mo aso mai mua i mea kolā e fai ne tatou.

E Tokouke Ana Avaga!

16. Se a te mea telā ne manatu māmā ki ei a Solomona i te faiga o ana avaga e tokouke?

¹⁶ I te tusi ko Pese a Solomona, ne tavae ne te tupu se tamafine telā e tafasili atu i te gali i lō ana avaga e toko 60 mo ana avaga fakasalasala e toko 80. (Pese a Solomona 6:1, 8-10) Kāti ne fakasino atu a te mea tenei ki avaga mo avaga fakasalasala a Solomona. E tiga eiloa ne fai a te tokoukega io me ko latou katoa e pelā me ne tino tapuaki ‵tonu, kae ne fakatonu atu a te Atua e auala i a Mose me i te tupu o Isalaelu “e se ‵tau o tokouke ana avaga, i a ia ma fulitua ki te Aliki.” (Teutelonome 17:17) Kae ne seki fulitua atu foki a Ieova ki a Solomona. Ne fakamanuia eiloa ne te Atua a Solomona mai te talia ne ia ke tusi ne ia te tusi i te Tusi Tapu ko Pese a Solomona.

17. Se a te mea telā e se ‵tau o manatu māmā tatou ki ei?

¹⁷ E mata, e fakauiga i ei me e mafai o se fakalogo a Solomona ki fakatonuga a te Atua e aunoa mo ikuga sē ‵lei, io me e mafai foki ne tatou o fai penā? Ikai. E fakaasi mai fua i ei me e lasi te loto kufaki o te Atua. Kafai e manatu māmā se tino o te Atua ki ana fakatakitakiga kae se pokotia i ikuga sē ‵lei, e se fakauiga i ei me ka seai eiloa ne ikuga fakafanoanoa ka fepaki fakamuli mo ia. Ke masaua a pati a Solomona konei: “Ai a e fai ei ne tino a amioga sē ‵lei mo olotou loto kātoa? Me e se vave oko mai a te fakasalaga ki tino fai agasala penā.” Ne fai mai a ia: “E iloa ne au olotou muna e fai sale penei: ‘Kafai e fakalogo koe ki te Atua, kae ka tokagamalie tou olaga.’”—Failauga 8:11, 12.

18. Ne fakaasi mai pefea i te tala o Solomona a te ‵tonu o pati i te Kalatia 6:7?

¹⁸ Se mea fakafanoanoa me ne seki fakalogo a Solomona ki te munatonu mai te Atua. E tonu, e uke a mea ‵lei ne fai ne ia kae ne fakamanuia foki a ia ne te Atua. Kae fakamuli ifo, ne fai ei ne ia a mea sē ‵lei. Ne kamata o se fakalogo a ia ki fakatonuga a Ieova. Ko tonu ei a pati a te apositolo ko Paulo ne tusi fakamuli ifo, penei: “Ke se fakaloiloigina koutou: e seai se tino e mafai ne ia o fakavalea a te Atua. E tau ne te tino a te fuaga ne toki ne ia”! (Kalatia 6:7) Fakamuli ifo, ne tau ei ne Solomona a fuataga ma‵sei o tena sē fakalogo ki fakatonuga a te Atua. E fai‵tau tatou penei: “A Solomona e fiafai ki fāfine e tokouke o fenua fakaa‵tea. I tafa o tena avaga telā ko te tama fafine a te tupu o Aikupito, ne avaga foki a ia ki fāfine mai fenua o Heti, Moapi, Amoni, Etoma mo Saitonu.” (1 Tupu 11:1) Ne tumau eiloa a fāfine e tokouke konā i te tapuaki ki olotou atua fapaupau, kae ne fakamalosi aka ei a Solomona ke fai foki penā. Ne tapeapea a ia keatea kae galo atu foki i a ia a te taliaga a te Atua.—Faitau te 1 Tupu 11:4-8.

Ke Tauloto Mai Mea ‵Lei mo Mea sē ‵Lei ne Fai ne Ia

19. Ne a fakaakoakoga ‵lei e maua i te Tusi Tapu?

¹⁹ Ne fakamalosi ne Ieova a Paulo ke tusi mai penei: “Me i mea katoa kolā ne tusi i te Tusi, ne tusi ke akoako ei tatou, ko te mea ke maua ne tatou a te fakamoemoega e alatu i te kufaki, mo te fakamalosiga e alatu i te Tusi.” (Loma 15:4) E aofia i mea konā ne tusi ko fakaakoakoga ‵lei e uke a tāgata mo fāfine kolā ne tu ‵kese te lotou fakatuanaki. Ne fai mai a Paulo: “Ne a foki nisi mea ka taku atu ne au? Ko se lava te taimi e tala fakamaea atu ei ne au a latou konei: Kitiona, Palako, Samasoni, Iefata, Tavita, Samuelu mo pelofeta. Ne taua mo fenua katoa, kae ne manumalo latou ona ko te fakatuanaki. Ne fai eiloa ne latou te mea tonu, ne maua foki ne latou te mea ne folafolagina ne te Atua. . . . Ne vāivāi kae ne ma‵losi fakamuli ifo.” (Epelu 11:32-34) E mafai o maua ne tatou a mea aoga mai fakaakoakoga ‵lei i te Tusi Tapu, māfai e tau‵tali kae fakaakoako tatou ki tala ‵gali kolā e tusi i te Tusi Tapu.

20, 21. Kaia e manako ei koe o tauloto ki fakaakoakoga kolā e fakamatala mai i te Tusi Tapu?

²⁰ Kae e isi ne tala i te Tusi Tapu e ‵tau o fakaeteete tatou i ei. E aofia i ei ko tala o tāgata mo fāfine kolā ne talia kae ne fakaaoga foki ne Ieova e pelā me ne ana tavini. Kafai e fai‵tau tatou ki te Tusi Tapu, e mafai o iloa ne tatou a mea ‵se kolā ne fai ne latou kae fai ei ke fakaeteete tatou i ei. Ka iloa ei ne tatou me ne kamata o mafau‵fau faeloa a nisi o latou ki mea sē ‵lei, kae iku atu ei ki te faiga ne latou o mea fakafanoanoa. Ne a mea e tauloto ne tatou mai tala konei? Kāti ka fesili ifo ne tatou a vaegā fesili penei: ‘Kaia ne kamata ei o mafaufau te tino tenā ki mea sē ‵lei? E mata, e mafai foki o tupu te mea tenā ki a au? E fesoasoani mai pefea te tala tenei ke ‵kalo keatea au mai te fakaakoakoga sē ‵lei tenā?

²¹ E ‵tau eiloa o mafau‵fau faka‵lei tatou ki fakaakoakoga penei, me ne tusi mai a Paulo: “Ne ‵tupu katoa a mea konei ki a latou ke fai mo akoakoga ki nisi tino, kae ne tusi ki lalo ke fai foki mo akoakoga ki a tatou. I te mea a tatou nei e ola i te taimi ko pili o oko mai te gataga.”—1 Kolinito 10:11.

Ne a Mea ne Tauloto ne Koe?

• Kaia e tuku mai ei i te Tusi Tapu a fakaakoakoga ‵lei mo fakaakoakoga sē ‵lei?

• Kaia ne fai ei ne Solomona a mea sē ‵lei i tena olaga?

• Ne a mea aoga e maua ne koe mai te fakaakoakoga sē ‵lei a Solomona?

[Ata i te itulau e 15]

Ne fakagalue ne Solomona a te poto mai te Atua

[Ata i te itulau e 18]

E mata, e maua ne koe a mea aoga mai te tala o Solomona?