BAʼYEL LIVRO YUʼUN SAMUEL
1 Oy jun vinik ta Ramataim-Sofim*+ ta vitstikaltik yuʼun Efrain,+ Elkana sbi,+ jaʼ xnichʼon Jeroam. Li Jeroame jaʼ xnichʼon Eliu, li Eliue jaʼ xnichʼon Tou, li Toue jaʼ xnichʼon Suf, jun j-efrain vinik. 2 Li Elkanae oy chaʼvoʼ yajnil; Ana sbi li june, jaʼ Penina sbi li yane. Li Peninae oy yalabtak, pe li Anae chʼabal yalabtak. 3 Li vinik taje jujun jabil chlokʼ batel ta slumal sventa chbat ta Silo+ yoʼ xichʼ ta mukʼ* xchiʼuk sventa xakʼbe milbil matanaletik li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike.* Li ta Siloe jaʼ te chtunik ta paleal+ ta stojolal Jeova li chaʼvoʼ xnichʼnab Elie, jaʼ li Ofni xchiʼuk Finease.+
4 Jun kʼakʼal kʼalal laj yakʼ milbil matanal li Elkanae, laj yakʼbe sparte li Penina ti jaʼ yajnile xchiʼuk laj yakʼbe sparte skotol li skeremtak xchiʼuk stsebetak Peninae,+ 5 pe jaʼ lek tʼujbil laj yakʼbe sparte li Anae, yuʼun jaʼ mas skʼanoj; pe jaʼ noʼoxe makbil yalajeb yuʼun li Jeovae. 6 Jech xtok, li Anae jujulikel chlabanat yuʼun li yan yajnil smalale, yuʼun makbil yalajeb yuʼun li Jeovae, jaʼ yuʼun chopol tajek chaʼi sba. 7 Nopem xaʼi jech tspas jujun jabil li Peninae; kʼalal chmuy batel jujukoj ta sna Jeova+ li Anae, chlabanat tajek yuʼun li yan yajnil smalale, jaʼ yuʼun solel naka xa okʼel tspas xchiʼuk mu xa xveʼo. 8 Pe xi ch-alilanbat yuʼun li Elkanae, li smalale: «Ana, ¿kʼu yuʼun ti cha-okʼe xchiʼuk ti muʼyuk chaveʼe xchiʼuk ti chavat tajek avoʼontone?* ¿Mi mu masuk to ep sbalil chavaʼi ti liʼ oyune, ti jaʼ xkom to ti oyuk lajunvoʼ avalabe?».
9 Li Anae tots batel kʼalal laj xa ox yoʼontonik ta veʼel xchiʼuk ta uchʼbolajel li ta Siloe. Li vaʼ orae, li pale Elie jaʼo te chotol ta jun chotlebal ti te oy ta yochebal li stemplo*+ Jeovae. 10 Mu xa noʼox x-echʼ yatel yoʼonton chaʼi li Anae, jaʼ yuʼun la skʼopon Jeova+ xchiʼuk te x-okʼolet ta stojolal. 11 Xi laj yakʼ yee: «¡Kajval Jeova ti voʼot bankilalot yuʼun soltaroetike! Akʼo venta ti tsots chil svokol li avajtunele, teuk-o ta avoʼonton, mu xchʼay ta ajol li avajtunele. Mi chavakʼbe junuk skerem li avajtunele,+ voʼot chkakʼbot Jeova, jaʼ avuʼun ti kʼu sjalil kuxule xchiʼuk muʼyuk chichʼ lokʼbel li stsotsil sjole».+
12 Kʼalal te xa ox kʼuk sjalil tskʼopon Jeovae, li Elie te skʼelojbe ye li Anae. 13 Ta yoʼonton noʼox chkʼopoj li Anae, jaʼ noʼox xvinaj ti xtʼelelet* li yanal yee,* pe mu xkaʼitik li kʼusi chale. Jaʼ yuʼun, li Elie la snop ti chyakube. 14 Xi albat yuʼun li Elie: «¿Bakʼin to chavikta yakubel? Mu xa xavuchʼ li vinoe». 15 Xi takʼav li Anae: «¡Mu jechuk, kajval! Yuʼun toj ep chkil jvokol ta at-oʼonton; muʼyuk kuchʼoj vino mi jaʼuk yan pox ti chyakubtasvane, jaʼ noʼox chkalbe ta jamal Jeova li kʼusi oy ta koʼontone.+ 16 Mu xaval ti mu kʼusi xtun-o li avajtunele, yuʼun jaʼ noʼox liʼ xivulvun ta skoj ti oy ep jvokole xchiʼuk ta skoj ti kʼux koʼontone». 17 Xi takʼbat yuʼun li Elie: «Junuk avoʼonton batan, kʼotuk ta pasel yuʼun li Dios yuʼun Israel li kʼusi la akʼanbee».+ 18 Xi laj yal li Anae: «Lekuk skʼoplal ta atojolal li avajtunele chaʼa». Laje, bat veʼuk xchiʼuk muʼyuk xa vinaj ta sat ti chat yoʼontone.
19 Sob likik ta yokʼomal xchiʼuk la snijan sbaik ta stojolal Jeova, laje sutik batel ta snaik te ta Rama.+ Li Elkanae la xchiʼin ta vayel li Anae, li yajnile, vaʼun li Jeovae vul ta sjol li Anae.+ 20 Kʼalal mu to chlokʼ jun jabile,* la xchiʼin yol li Anae xchiʼuk vokʼ jun skerem. Samuel* laj yakʼbe sbi,+ yuʼun xi laj yale: «Jaʼ la jkʼanbe li Jeovae».
21 Ta mas tsʼakale, li Elkanae muy batel xchiʼuk skotol li buchʼutik te oy ta snae sventa xbat yakʼbe Jeova li milbil matanal ti chakʼik jujun jabile+ xchiʼuk sventa xbat yakʼbe li milbil matanal sventa tspas li kʼusi yaloje. 22 Pe muʼyuk xmuy batel li Anae,+ yuʼun xi laj yalbe li smalale: «Jaʼ to chkikʼ batel mi laj kiktabe xchuʼe, chkikʼbe batel li Jeovae xchiʼuk te xa chkom-o».+ 23 Xi albat yuʼun li smalale, li Elkanae: «Paso li kʼusi lek anopoje.* Liʼ xakom ta nae jaʼ to mi kom xchuʼ avuʼune. Akʼo kʼotuk ta pasel yuʼun Jeova li kʼusi laj avalbee». Jaʼ yuʼun, te kom ta sna xchiʼuk la xchuʼuntas li yole, jaʼ to ti kʼuxi kom xchuʼ yuʼune.
24 Kʼalal laj yiktabe xchuʼe, laj yikʼ noʼox batel ta Silo, jech xtok, laj yikʼ batel jkot tot vakax ti oxib sjabilale, laj yichʼ batel jun efa* arina xchiʼuk jun mukʼta jarra ti noj ta vinoe.+ Te kʼot ta sna Jeova ta Silo,+ te yikʼoj kʼotel li xkʼox kereme. 25 Vaʼun la smilik li tot vakaxe xchiʼuk laj yikʼbeik batel Eli li kʼox kereme. 26 Li Anae xi laj yalbe li Elie: «¡Pasun ta perton, kajval! Jamal chkal ta skoj ti kuxulote, kajval, voʼon ti liʼ ay jkʼopon Jeova ta atsʼele.+ 27 Jaʼ la jkʼanbe Jeova ta orasion li kʼox kerem liʼe, vaʼun laj yakʼbun.+ 28 Li voʼon ek une chkakʼbe* li Jeovae. Jaʼ chkakʼbe-o Jeova ti kʼu sjalil kuxule».
La snijan sba* ta stojolal li Jeovae.
2 Li Anae xi la spas orasione:
«Ximuyubaj ta stojolal Jeova;+
jaʼ chakʼbun kipal li Jeovae.
Tsots koʼonton ta jtakʼbe li kajkontratake,
yuʼun ximuyubaj ti kʼu yelan chapojvane.
2 Muʼyuk buchʼu yan chʼul jech kʼuchaʼal li Jeovae,
muʼyuk buchʼu yan, voʼot noʼox,+
muʼyuk yan mukʼta ton jech kʼuchaʼal li Jdiostike.+
3 Iktaik ti xatoyet chakʼopojike;
mu me xlokʼ ta aveik li kʼusi sventa toyobbaile,
yuʼun li Jeovae jaʼ li Dios ti xojtikin skotole,+
jaʼ tskʼelbe lek yabtel li viniketike.
4 Lilijem kom s-arkoik li tsatsal viniketike,
pe jaʼ tstsak yipik li buchʼutik kʼunike.+
5 Li buchʼutik lek toʼox noj xchʼutike skʼan xbat abtejikuk ta yan sventa sta spanik,
pe li buchʼutik chviʼnajike muʼyuk xa chviʼnajik.+
6 Chmilvan li Jeovae xchiʼuk kuxul ch-iktavan.*
Chakʼ batuk ta Mukinal* li jun krixchanoe xchiʼuk tstots likel.+
7 Chijpas yuʼun ta povre li Jeovae xchiʼuk chijpas yuʼun ta jkʼulej;+
tsbikʼtajes jkʼoplaltik xchiʼuk tstoy jkʼoplaltik.+
8 Ta stots likel ta pukuk* li buchʼu bikʼit chakʼ sbae,
ta stoy muyel li povre ti bu busul tantike*+
sventa jmoj chakʼ chotluk xchiʼuk li buchʼutik tsots skʼoplalike,
jaʼ te chakʼ chotluk ti bu lek ichʼbil ta mukʼe.
Te likem tal ta stojolal Jeova li snakleb balumile+
xchiʼuk jaʼ te yakʼoj ta sba snakleb balumil li osil ti lek kʼusi chakʼ chʼiuke.
9 Jaʼ chchabi ti butik chbat li buchʼutik tukʼ chakʼ sbaike,+
yan li buchʼutik chopolike te chlaj skʼoplalik ta ikʼal osil,+
yuʼun li vinike mu xuʼ yuʼun ta yipal stuk.+
10 Li Jeovae bikʼitik chkom yuʼun li buchʼutik tstsakat ta kʼope;*+
chakʼ tʼomuk chauk ta vinajel sventa xakʼ ta ilel li skʼakʼal yoʼonton ta stojolalike.+
Li Jeovae chchapan kʼalal to ta jujujot xchikin li balumile,+
chakʼbe sjuʼel li ajvalil yuʼune+
xchiʼuk chakʼbe stsatsal li buchʼu stʼujoje».+
11 Ta tsʼakal li Elkanae sut batel ta sna te ta Rama, pe li kʼox kereme kʼot ta yajtunel Jeova+ xchiʼuk jaʼ ventainbil yuʼun li pale Elie.
12 Toj chopol li xnichʼnabtak Elie;+ muʼyuk chichʼik ta mukʼ li Jeovae. 13 Xi tspasik kʼalal chtal akʼbatikuk yuʼun jteklum li kʼusi jaʼ oy sderechoik yichʼel li paleetike:+ kʼalal oy buchʼu chtal yakʼ milbil matanale, li yajkoltaobba palee chbat ti bu yakal chvokan bekʼete, chichʼ batel natil chavchav takʼin* ti oy oxib yee, 14 vaʼun tstikʼ ochel ta perol, ta pʼin ti chib xchikine, ta pulpul pʼin o ta xalten. Kʼusiuk noʼox ti tsta lokʼel li natil chavchav takʼine* jaʼ chichʼ komel li palee. Taje jaʼ jech tspasbeik skotol j-israeletik ti chbatik ta Siloe. 15 Jech xtok, kʼalal muʼyuk to chichʼ chikʼbel li sjupʼemal milbil matanal ti laj yichʼ talel li vinik sventa xtometuk muyel xchʼailale,*+ xi chtal albatuk yuʼun li jun yajkoltaobba palee: «Jaʼ xavakʼbe pale li tseil bekʼet sventa xichʼ voele. Mu skʼan mi lakanbile, jaʼ noʼox li tsee». 16 Xi ch-albat yuʼun li vinike: «Baʼyuk akʼo xichʼ chikʼel sventa tometuk xchʼailal* li sjupʼemale,+ mi laje, xuʼ xa xatam batel ti kʼu yelan chakʼane», pe xi chal li yajkoltaobba palee: «¡Moʼoj, jaʼ lek akʼbun ta ora; mi mu xavakʼbune, ta jtsatsal pojbot!». 17 Jaʼ yuʼun, toj tsots tajek smulik ta stojolal Jeova li yajkoltaobbatak palee,+ yuʼun muʼyuk xa chichʼik ta mukʼ li smoton Jeovae.
18 Akʼo mi kʼox kerem to li Samuele, te chtun ta stojolal Jeova+ xchiʼuk tstunes* jlik mokankʼuʼil ti pasbil ta linoe.+ 19 Jech xtok, li smeʼe tspasbe jlik uni natil kʼuʼil pokʼil ti muʼyuk skʼobe, jaʼo chichʼbe batel kʼalal chmuy batel jujun jabil xchiʼuk smalal sventa xbat yakʼik li milbil matanal ti chichʼ akʼel jujun jabile.+ 20 Li Elie laj yakʼbe bendision li Elkana xchiʼuk yajnile, xi laj yalbee: «Akʼo yakʼbot junuk anichʼon Jeova li ta avajnil liʼe ta skoj ti jaʼ laj avakʼbeik Jeova li june».+ Jech sut batel ta snaik. 21 Li Jeovae la skolta li Anae, jaʼ yuʼun laj to xchiʼin yol;+ vokʼ to oxvoʼ skerem xchiʼuk chaʼvoʼ stseb. Li kʼox Samuele te chʼi-o batel ta stojolal Jeova.+
22 Li Elie mol xa ox, pe yaʼioj skotol li kʼusi tspasbeik Israel li xnichʼnabtake+ xchiʼuk yaʼioj ti chchiʼinik ta vayel li antsetik ti te chtunik ta yochebal karpana sventa tsobobbaile.+ 23 Vaʼun, xi laj yalbe li xnichʼnabtake: «¿Kʼu yuʼun ti jech chapasike? Sjunul li jteklume chalik ti chopol kʼusitik chapasike. 24 Mu jechuk xapasik, jnichʼnabtak, yuʼun muʼyuk lek li kʼusi kʼotem ta jchikin ti tsloʼiltaik li steklumal Jeovae. 25 Mi oy jun vinik tsaʼ smul ta stojolal yan vinike, xuʼ van oy buchʼu skʼanbe vokol Jeova ta stojolal,* pe mi oy buchʼu la saʼ smul ta stojolal Jeovae,+ ¿buchʼu xuʼ tskʼan vokol ta stojolal?». Pe muʼyuk la skʼan la xchikintabeik li stotike, yuʼun li Jeovae snopoj xa onoʼox ti chakʼbe slajebe.+ 26 Li kʼox kerem Samuele yantik xchʼi batel xchiʼuk jujun kʼakʼal mas xa lek ch-ilat yuʼun Jeova xchiʼuk li krixchanoetike.+
27 Oy jun yajtunel melel Dios ti xi tal yalbe li Elie: «Xi chal li Jeovae: ‹¿Mi mu jamaluk laj kakʼ jba ta ojtikinel ta stojolal li yutsʼ yalal atot ti kʼalal te toʼox oyik ta Ejipto xchiʼuk ti kʼalal mosoinbilik toʼox ta sna faraone?+ 28 Ta skotol li snitilulal Israele jaʼ la jtʼuj+ li amoltot sventa xkʼot ta kajpale xchiʼuk sventa xmuy yakʼ milbil matanal li ta skajleb matanal kuʼune+ xchiʼuk sventa xakʼ li pome,* jech xtok, jaʼ tslap li mokankʼuʼil kʼalal chtun ta jtojolale. Li buchʼutik te oy ta sna amoltote jaʼ laj kakʼbe li chikʼbil matanal chakʼ j-israeletike.*+ 29 ¿Kʼu yuʼun chapʼajik* li milbil matanal xchiʼuk li matanal kuʼun ti kaloj chichʼ akʼel ti bu nakalune?+ ¿Kʼu yuʼun jaʼ mas chavichʼ ta mukʼ li anichʼnabtake ti jaʼ mu sta li voʼone? Yuʼun yantik xajupʼik ta skoj ti jaʼ chavichʼik li matanal mas lek chakʼik li jteklum Israele.+
30 »›Jaʼ yuʼun, xi yaloj li Jeova Dios yuʼun Israele: «Melel ti voʼon laj kal ti jech chtunik-o ta jtojolal li buchʼutik te oy ta ana xchiʼuk li buchʼutik te oy ta sna amoltotake».+ Pe li avie, xi chal li Jeovae: «Pe taje muʼyuk chkʼot kuʼun jech ta pasel, yuʼun jaʼ noʼox chkichʼ ta mukʼ li buchʼu chichʼun ta mukʼe,+ li buchʼu tspʼajikune ta xichʼik pʼajel ek». 31 ¡Kʼelavil!, chkʼot skʼakʼalil ti ta jlajesbe skʼoplal li avipe* xchiʼuk ta jlajesbe skʼoplal yipik li buchʼutik te oy ta sna atote, jaʼ yuʼun mi junuk tsta smolibel li buchʼutik te oy ta anae.+ 32 Li Israele lek kʼusitik tstaik, pe li voʼote jaʼ noʼox te akʼelojbe sat avajkontra ti bu nakalune+ xchiʼuk mi junuk tsta smolibel li buchʼutik te oy ta anae. 33 Li anitilulal ti muʼyuk ta jnuts lokʼel ti te chtunik ta skajleb matanale, jaʼ chlik lajuk-o sbekʼ asat xchiʼuk chakʼbot ep avokol, pe jaʼ ep ti chlajik ta milel ta espada li buchʼutik te oy ta anae.+ 34 Sventa xanaʼ ti melel li kʼusi chkalbote, chkakʼbot jun senyail: ta jun noʼox kʼakʼal chcham xchaʼvoʼal li anichʼnabe,+ li Ofni xchiʼuk Finease. 35 Vaʼun, ta jtʼuj jun kajpale ti tukʼ chakʼ sbae.+ Jaʼ tspas li kʼusi oy ta koʼontone; jech xtok, ta jvaʼanbe jpʼej sna ti te chkom-o sbatel osile xchiʼuk chtun-o ta paleal ta stojolal li buchʼu tʼujbil kuʼune. 36 Buchʼuuk noʼox ti kuxul chkom ta anae chtal snijan sba ta stojolal li kajpalee sventa xbat skʼan yabtel xchiʼuk ti x-akʼbat sveʼele, xi chalbee: «Avokoluk, akʼbun kabtel ta paleal sventa jta jutuk jveʼel»›».+
3 Vaʼun, li kʼox Samuele te chtun ta stojolal Jeova,+ jaʼ ch-albat yuʼun Eli li kʼusi tspase, li vaʼ kʼakʼale mu xa toj masuk chkʼopoj talel li Jeovae; mu xa toj masuk kʼusi ch-akʼbat yilik.+
2 Jun kʼakʼale, li Elie te puchʼul ti bu onoʼox nopem xaʼi chpuchʼan sbae xchiʼuk mu xa xil osil ta skoj ti makem xa sate.+ 3 Muʼyuk toʼox stupʼojik li skandelero* Diose,+ yan li Samuele te puchʼul chvay ta stemplo*+ Jeova ti bu oy li Xkaxa Diose. 4 Li Jeovae la skʼopon li Samuele. Xi la stakʼ li Samuele: «Liʼ oyune». 5 Vaʼun bat ta anil yoʼ bu oy li Elie, xi laj yalbee: «Liʼ oyune, ¿mi laj avaptaun?». Pe xi laj yal li Elie: «Muʼyuk, muʼyuk laj kaptaot. Sut vayan». Jaʼ yuʼun bat vayuk. 6 Li Jeovae xi laj yalbe yan velta li Samuele: «¡Samuel!». Lik li Samuele, bat yoʼ bu oy li Elie, xi laj yalbee: «Liʼ oyune, ¿mi laj avaptaun?». Pe xi takʼbate: «Muʼyuk, muʼyuk laj kaptaot, kuni nichʼon. Sut vayan». 7 (Li Samuele mu toʼox xojtikin li Jeovae, jech xtok, muʼyuk toʼox akʼbil snaʼ li kʼusi chal Jeovae).+ 8 Jaʼ yuʼun, li Jeovae xi laj yalbe ta yoxibal velta li Samuele: «¡Samuel!». Lik li Samuele, bat yoʼ bu oy li Elie, xi laj yalbee: «Liʼ oyune, ¿mi laj avaptaun?».
Li Elie jaʼ to te laj yakʼ venta ti jaʼ Jeova li buchʼu yakal tskʼopon li kʼox kereme. 9 Jaʼ yuʼun, xi laj yalbe li Samuele: «Bat vayan, mi la skʼoponot yan veltae, xi xatakʼbee: ‹Albun Jeova, yuʼun yakal ta jchikinta, voʼon li avajtunelune›». Li Samuele bat vayuk ti bu onoʼox chvaye.
10 Li Jeovae tal, te vaʼal kʼot yoʼ bu oy li Samuele, jech laj yalbe jech kʼuchaʼal ta yantik veltae: «¡Samuel, Samuel!». Xi la stakʼ li Samuele: «Albun, yuʼun yakal ta jchikinta, voʼon li avajtunelune». 11 Li Jeovae xi laj yalbe li Samuele: «¡Kʼelavil!, oy kʼusi ta jpas ta Israel, labal tajek chaʼiik* mi laj yaʼibeik skʼoplale.+ 12 Li vaʼ kʼakʼale, jech ta jpasbe li yutsʼ yalal Eli skotol li kʼusi kaloj chkʼot ta stojolalik sventa jkontraine, jaʼ li kʼusi laj kal ta slikeb kʼalal to ta slajebe.+ 13 Skʼan xavalbe ti jutuk xa skʼan jchapan sbatel osil li yutsʼ yalal ta skoj li mulil ti snaʼoj stuk li Elie,+ yuʼun yakal chchopol kʼoptaik Dios li xnichʼnabtake,+ pe muʼyuk chalbe mantal.+ 14 Jaʼ yuʼun, jamal kalojbe yutsʼ yalal Eli ti muʼyuk bu chichʼ akʼel milbil matanal o junuk matanal yoʼ xichʼ kʼanel perton+ sventa li smul yutsʼ yalal Elie».
15 Te puchʼul sakub li Samuele, laje tots batel sventa sjambe stiʼtak li sna Jeovae. Li Samuele mu skʼan xalbe Eli li kʼusi akʼbat yile, yuʼun chiʼ. 16 Pe li Elie xi laj yalbe li Samuele: «¡Samuel, kuni nichʼon!». Xi takʼav li Samuele: «Liʼ oyune». 17 Xi la sjakʼbee: «¿Kʼusi laj yalbot un? Avokoluk, mu xamukbun jpʼeluk. Akʼo yakʼbot tsots kastigo Dios mi muʼyuk laj avalbun skotol li kʼusi laj yalbote». 18 Jaʼ yuʼun, li Samuele laj yalbe skotol, mu jpʼeluk kʼusi la smukbe. Xi laj yal li Elie: «Jaʼ Jeova. Akʼo spas li kʼusi lek chile».
19 Chʼi batel li Samuele xchiʼuk te chiʼinbil+ yuʼun li Jeovae. Skotol li kʼusitik laj yal Samuele jaʼ laj yakʼ kʼotuk ta pasel li Diose. 20 Skotol li j-israeletik ti te nakalik ta Dan kʼalal to ta Beer-Sebae laj yakʼik venta ti jaʼ xa laj yichʼ tʼujel ta yaj-alkʼop Jeova li Samuele. 21 Jech-o laj yakʼ sba ta ilel li Jeova te ta Siloe. Li Jeovae te laj yakʼ sba ta ojtikinel ta stojolal Samuel li ta Siloe, yuʼun jaʼ te kʼoponat yuʼun Jeova li Samuele.+
4 Li kʼusitik chal Samuele vinaj ta sjunul Israel.
Li Israele lokʼ stsak ta kʼop li jfilisteaetike; li j-israeletike te la spas skarpanaik ta stsʼel Ebeneser, yan li jfilisteaetike te spasoj skarpanaik ta Afek. 2 Te la xchol sbaik sventa stsakik ta kʼop li Israele, tsots bat li paskʼope, li jfilisteaetike la stsalik li Israele, jaʼ yuʼun chamik te van chanmil j-israeletik ti bu la spasik kʼope. 3 Kʼalal sutik batel ti bu spasoj skarpanaike, xi laj yalik li moletik ta Israele: «¿Kʼu yuʼun laj yakʼ stsalutik jfilisteaetik li Jeova avie?*+ Jaʼ lek bat kichʼtik tal li Xkaxail strato Jeova te ta Siloe sventa xkichʼtik batel,+ yuʼun jaʼ tspojutik ta skʼob li kajkontratike». 4 Jaʼ yuʼun, li jteklume la stakik batel viniketik ta Silo sventa xbat yichʼik tal li Xkaxail tratoe ti jaʼ yuʼun li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,* jaʼ li buchʼu te chotol ta chotlebal sventa ajvalil ta sba* keruvinetike.+ Li chaʼvoʼ xnichʼon Eli ti jaʼ li Ofni xchiʼuk Finease+ jmoj batik xchiʼuk li Xkaxail strato melel Diose.
5 Kʼalal naka noʼox kʼot li Xkaxail strato Jeova ti bu spasoj skarpanaike, tsots tajek lik avanikuk skotol li j-israeletike, yuʼun nik to yuʼunik li balumile. 6 Kʼalal laj yaʼi jfilisteaetik ti ch-avanike, xi laj yalike: «¿Kʼu yuʼun tsots tajek ch-avanik ti bu spasoj skarpanaik li j-ebreoetike?». Ta tsʼakale, laj yaʼiik ti te xa oy yuʼunik li Xkaxa Jeova ti bu spasoj skarpanaike. 7 Xiʼik tajek li jfilisteaetike, xi laj yalike: «¡Tal xa Dios ti bu spasoj skarpanaike!».+ Xi chalike: «¡Toj abol jbatik, yuʼun muʼyuk bu jech kʼotem-o ta jtojolaltik! 8 ¡Toj abol jbatik! ¿Buchʼu xa noʼox tspojutik lokʼel ta skʼob li mukʼul Dios leʼe? Li Dios leʼe jaʼ li buchʼu la syayijes li Ejipto te ta takixokol balumile, ep ta tos kʼutik yelan milvan.+ 9 Mu xaxiʼik jfilisteaetik, tsatsal vinik me xapas abaik yoʼ mu xbat tunanik ta stojolal li j-ebreoetik jech kʼuchaʼal tunik ta atojolalike.+ ¡Tsatsal vinik xapas abaik sventa xbat atsakik ta kʼop!». 10 Vaʼun, li jfilisteaetike la stsakik ta kʼop li Israele xchiʼuk kuch yuʼunik,+ jaʼ yuʼun ta jujuntal jatav batel ta skarpanaik li j-israeletike. Ep lajik ta milel; chamik 30 mil soltaroetik li ta Israele. 11 Jech xtok, la spojik batel li Xkaxa Diose. Li chaʼvoʼ xnichʼon Eli ti jaʼ li Ofni xchiʼuk Finease te chamik ek.+
12 Oy jun vinik likem ta Benjamin ti anil lokʼ batel ti bu tspasik kʼope, ta jun noʼox skʼakʼalil kʼot ta Silo, sliʼoj ta jatel skʼuʼ spokʼ xchiʼuk yakʼoj pukuk* ta sjol.+ 13 Kʼalal kʼot li vinike, li Elie te chotol ta chotlebal ta xokon be, te tsmala kʼusi chkʼot ta pasel, yuʼun tsvul tajek yoʼonton ta stojolal li Xkaxa melel Diose.+ Li vinike och ta yutil jteklum sventa xal li kʼusi kʼot ta pasele, vaʼun lik avanikuk sjunul li jteklume. 14 Kʼalal laj yaʼi Eli ti xvochetike,* xi la sjakʼe: «¿Kʼu yuʼun ti xavochetik tajeke?». Vaʼun, li vinike anil xa bat yalbe Eli li kʼusi kʼot ta pasele. 15 (Li Elie 98 xa ox sjabilal xchiʼuk mu xa ox xil osil).+ 16 Li vinike xi laj yalbe li Elie: «¡Te lilik tal ti bu tspasik kʼope! Nax to li jatav tal». Kʼalal jech laj yaʼie, xi la sjakʼbee: «Kuni nichʼon, ¿kʼusi kʼot ta pasel un?». 17 Xi laj yal li vinike: «Li jfilisteaetike jatav xa batel yuʼunik li Israele, ep la smilik.+ Jech xtok, chamik li chaʼvoʼ anichʼnabe,+ li Ofni xchiʼuk Finease. Laj yichʼik batel xtok li Xkaxa melel Diose».+
18 Kʼalal naka noʼox laj yalbe skʼoplal Xkaxa melel Dios li vinike, li Elie javkʼuj batel ta spat ti bu chotol ta tiʼ nae, toj kʼasel kʼot snukʼ, jech te cham-o, yuʼun mol xa ox xchiʼuk toj jupʼem. 40 jabil tun ta jchapanvanej li ta Israele. 19 Li yalib ti jaʼ yajnil li Finease yual xa ox li yol xchiʼuke. Kʼalal laj yaʼi ti laj xa yichʼ pojel batel li Xkaxa melel Diose xchiʼuk kʼalal laj yaʼi ti cham xa li smol-alib* xchiʼuk li smalale, ta anil noʼox xbalet likel xchiʼuk xkʼuxul li yole, vaʼun vokʼ li yole. 20 Kʼalal chcham xa oxe, xi albat yuʼun li antsetik te xchiʼukane: «Mu xaxiʼ, yuʼun vokʼ xa jun akerem». Pe muʼyuk takʼav li antse, maʼuk xa ta yoʼonton xchikintael.* 21 Ikabod*+ laj yakʼbe sbi li skereme, yuʼun xi laj yale: «Lokʼ xa batel li yutsilal Israele, laj xa spojik batel».+ Jaʼ laj yalbe skʼoplal ti la spojik batel li Xkaxa melel Diose xchiʼuk li kʼusi kʼot ta stojolal li smol-alib* xchiʼuk smalale.+ 22 Xi laj yale: «Lokʼ xa batel li yutsilal Israele, laj xa spojik batel, yuʼun laj xa yichʼik batel li Xkaxa melel Diose».+
5 Kʼalal la spojik lokʼel ta Ebeneser Xkaxa melel Dios+ li jfilisteaetike, laj yichʼik batel kʼalal to ta Asdod. 2 Vaʼun, li Xkaxa melel Diose laj yichʼik ochel ta sna* Dagon,+ te laj yakʼik ta xokon li Dagone. 3 Kʼalal sob xa likik ta yokʼomal li j-asdodetike, te patal ta lumtik la staik li Dagon li ta yeloval Xkaxa Jeovae.+ La stoyik likel li Dagone, te la xchaʼvaʼanik li ta yavile.+ 4 Kʼalal sob likik xtok ta yokʼomale, te patal ta lumtik la staik li Dagon li ta yeloval Xkaxa Jeovae. Tuchʼem lokʼel sjol xchiʼuk tuchʼem lokʼel xchibal li skʼobe, te la staik ta yok smarkoal tiʼ na. Jaʼ xa noʼox muʼyuk kʼusi spas li jtuchʼ sbekʼtal ti xkoʼolaj yelanil kʼuchaʼal choye. 5 Jaʼ yuʼun, kʼalal to avie, muʼyuk ch-echʼ xpechʼik ta tekʼel yok smarkoal tiʼ na li yajpaletak Dagone xchiʼuk li buchʼutik chbatik ta stemplo Dagon li ta Asdode.
6 Li Jeovae laj yakʼbe kastigo li j-asdodetike, laj yakʼbe tsots vokol li Asdod xchiʼuk sjunul li yosilale, yuʼun laj yakʼ tsakatikuk ta emorroide* chamel.+ 7 Kʼalal laj yakʼik venta li kʼusi yakal chkʼot ta stojolalik li viniketik ta Asdode, xi laj yalike: «Mu stakʼ ti liʼ oy-o ta jtojolaltik li Xkaxa Sdios Israele, yuʼun tsots chakʼbutik kastigo xchiʼuk tsots chakʼbe kastigo li jdiostik Dagone». 8 Vaʼun, la stakik ta ikʼel skotol li bankilaletik yuʼun jfilisteaetike, xi la sjakʼbeike: «¿Bu chkakʼtik xanaʼik li Xkaxa Sdios Israele?». Xi la stakʼike: «Akʼo yichʼ ichʼel batel ta Gat+ li Xkaxa Sdios Israele». Jaʼ yuʼun, te laj yichʼik batel li Xkaxa Sdios Israele.
9 Kʼalal te xa ox oy yuʼunike, li Jeovae laj yakʼbe kastigo li jteklume, tsots xiʼik, yuʼun laj yakʼ tsakatikuk ta emorroide* chamel li jnaklejetike,+ ta bikʼit ta mukʼ tsakatik. 10 Jaʼ yuʼun, la stakik batel ta Ekron+ li Xkaxa melel Diose. Pe kʼalal naka noʼox kʼot ta Ekron li Xkaxa melel Diose, xi lik avanikuk li j-ekronetike: «¡Liʼ xa laj yichʼik talel li Xkaxa Sdios Israele, chlik smilutik xchiʼuk jteklumaltik ek!».+ 11 Vaʼun, la stakik ta ikʼel skotol li bankilaletik yuʼun jfilisteaetike, xi laj yalike: «Nom to xatakik batel li Xkaxa Sdios Israele; te akʼo sutuk batel ti bu onoʼox lik tale sventa mu xichamkutik xchiʼuk li jteklumalkutike». Ochem tajek xiʼel ta yoʼonton skotolik ta skoj ti xuʼ xchamike, yuʼun li melel Diose tsots tajek yakal chakʼ kastigo li ta jteklume.+ 12 Li buchʼutik muʼyuk xchamike akʼbatik kastigo, yuʼun tsakatik ta emorroide* chamel. Tsots lik skʼanik vokol li jteklume, kʼot kʼalal to ta vinajel.
6 Vukub u te kom ta yosil jfilisteaetik li Xkaxa Jeovae.+ 2 Li jfilisteaetike la stakik ta ikʼel li paleetik xchiʼuk li jtʼunoletike,*+ xi la sjakʼbeike: «¿Bu chkakʼkutik li Xkaxa Jeovae? Albunkutik kʼuxi xuʼ jsuteskutik batel ti bu laj yichʼ ichʼel tale». 3 Xi la stakʼike: «Mi chatakik sutel li Xkaxail strato Jeovae, li Dios yuʼun Israele, persa skʼan xatakik batel matanal. Takik batel matanal sventa xataik perton.+ Chapoxtajik mi jech chapasike, te cha-akʼbat anaʼik ti kʼu yuʼun jech-o cha-akʼbatik kastigoe». 4 Jaʼ yuʼun, xi la sjakʼike: «¿Kʼusi matanal skʼan jtakkutik batel sventa jtakutik pertone?». Xi takʼbatike: «Takik batel voʼpʼej slokʼol emorroide* ta oro, jech yepal xatakik batel ti kʼu yepal li bankilaletik yuʼun jfilisteaetike+ xchiʼuk takik batel voʼkot chʼo pasbil ta oro. Yuʼun koʼol li chamel laj avil-o avokolik xchiʼuk li bankilaletik avuʼunike. 5 Pasbeik slokʼoltak li emorroide* la stsakoxuke xchiʼuk li chʼoetik+ ti yakal tsokes alumalike. Jech xtok, skʼan xavichʼik ta mukʼ li Dios yuʼun Israele. Yikʼal jaʼ to jech muʼyuk xa chakʼboxuk kastigo xchiʼuk muʼyuk xa chakʼbe kastigo li adiosik xchiʼuk li alumalike.+ 6 ¿Kʼu yuʼun tsots avoʼontonik jech kʼuchaʼal la spasik li Ejipto xchiʼuk faraone?+ Jaʼ to la skoltaik lokʼel+ Israel kʼalal tsots akʼbat svokolik+ yuʼun li Diose. 7 Avi une, pasik junuk kareta xchiʼuk saʼik chaʼkot meʼ vakax ti oy yolike xchiʼuk ti muʼyuk to akʼbil kʼatlom teʼ ta sbaike. Mi laje, chukbeik batel kareta li meʼ vakaxetike, pe li yolike ikʼik sutel ta sna sventa nom xkomik. 8 Kajanik batel ta kareta li Xkaxa Jeovae, jech xtok, li kaxa ti bu tikʼil li kʼusitik pasbilik ta oro ti chatakik batel sventa xataik-o pertone, te xavakʼik ta xokon li Kaxae.+ Vaʼun, akʼik xanavuk batel li meʼ vakaxetike, 9 pe kʼelik bu chbat. Mi te chmuy batel ta sbelel Bet-Semes+ ti jaʼ onoʼox te yosilal stuk li Kaxae, yuʼun jaʼ laj yakʼ jvokoltik li Dios un bi. Pe mi maʼuk te muy batele, yuʼun maʼuk laj yakʼ li jvokoltike; ta jech noʼox tal li jvokoltike».
10 Li viniketike jech la spasik li kʼusi albatike. La saʼik chaʼkot meʼ vakax ti oy yolike xchiʼuk la xchukbeik li karetae. Pe li yol meʼ vakaxetike la stikʼik komel ta sna. 11 Vaʼun te la skajanik batel ta kareta li Xkaxa Jeovae, te la skajanik batel xtok li kaxa ti bu tikʼil li chʼoetik pasbil ta oroe xchiʼuk li slokʼoltak emorroidee.* 12 Li meʼ vakaxetike jaʼ te muyik batel li ta sbelel Bet-Semese.+ Tukʼ la stambeik batel sbelel, te xmuʼetik batel; muʼyuk xkʼejpʼujik* ta batsʼikʼob mi jaʼuk ta tsʼetkʼob.* Li bankilaletik yuʼun jfilisteaetike te tijil batik, kʼotik kʼalal to ta stsʼak Bet-Semes. 13 Li jnaklejetik ta Bet-Semese te yakal tstsob strigoik ta stenlejaltik. Kʼalal la stoy satike, laj yilik ti te xa oy li Kaxae, jaʼ yuʼun xkuxet tajek yoʼontonik. 14 Li karetae te och batel ta yosil Josue ti likem ta Bet-Semese, te nopol kʼot ta stsʼel jpʼej mukʼta ton. Laje, la slilinik li steʼel karetae xchiʼuk la xchikʼbeik ta smoton Jeova li chaʼkot meʼ vakaxe.+
15 Li jlevietike+ la syalesik li Xkaxa Jeovae xchiʼuk li kaxa ti bu tikʼajtik tal li kʼusitik pasbil ta oroe, te laj yakʼik ta sba li mukʼta tone. Li vaʼ kʼakʼale, li jnaklejetik ta Bet-Semese+ laj yakʼbeik Jeova chikʼbil matanaletik xchiʼuk milbil matanaletik.
16 Kʼalal laj yilik jech kʼot ta pasel li voʼob bankilaletik yuʼun jfilisteaetike, ta jun noʼox skʼakʼalil sutik batel ta Ekron. 17 Li slokʼoltak emorroide* pasbil ta oro ti la stakbeik batel Jeova sventa xkʼot ta matanal yoʼ staik perton li jfilisteaetike,+ jaʼ liʼe: jun sventa Asdod,+ jun sventa Gasa, jun sventa Askelon, jun sventa Gat+ xchiʼuk jun sventa Ekron.+ 18 Li chʼoetik pasbil ta oroe jech yepal laj yakʼik ti jayib jteklumetik smakojik li voʼob bankilaletik yuʼun jfilisteaetike (te kapal skʼoplal li jteklumetik joyajtik ta muroe xchiʼuk li bikʼtal lumetik ti muʼyuk smuroaltake).
Li jpʼej mukʼta ton te oy ta yosil Josue ti likem ta Bet-Semese, ti jaʼ te laj yakʼik li Xkaxa Jeovae, jaʼ kʼotem ta testigo kʼalal to avie. 19 Li Diose la smil li jnaklejetik ta Bet-Semese, yuʼun laj yilik li Xkaxa Jeovae. Ti jayvoʼ la smile jaʼ 50,070.* Li jteklume lik yokʼitaik ti kʼu yepal chamike, yuʼun toj echʼ xa noʼox ep buchʼutik lajik ta milel yuʼun li Jeovae.+ 20 Xi laj yalik li jnaklejetik ta Bet-Semese: «¿Buchʼu xa noʼox xuʼ yuʼun vaʼal chkom ta yeloval li Jeovae, li chʼul Diose?+ ¿Kʼu yuʼun ti mu xlokʼ batel liʼe ti xbat xchiʼuk yantike?».+ 21 Ta skoj taje, la stakik batel j-almantaletik ta Kiryat-Jearim+ sventa xi xkʼot yalike: «Li jfilisteaetike laj xa sutesik tal li Xkaxa Jeovae, yalanik tal sventa xtal avichʼik».+
7 Jaʼ yuʼun, yalik tal li viniketik ta Kiryat-Jearime, laj yichʼik batel li Xkaxa Jeovae, te laj yichʼik batel ta sna Abinadab+ ti te oy ta jol bikʼit vitse. Jech xtok, la xchʼultajesik li Eleasar ti jaʼ li xnichʼon Abinadabe sventa xchabi li Xkaxa Jeovae.
2 Ti kʼuxi kʼot ta Kiryat-Jearim li Kaxae, ep jabil jelav, 20 jabil ta skotol. Vaʼun, skotol li Israele lik saʼik* li Jeovae.+ 3 Li Samuele xi laj yalbe skotol li Israele: «Mi ta sjunul avoʼontonik+ chasutik ta stojolal li Jeovae, lokʼesik skotol li sdiostak jyanlumetike+ xchiʼuk skotol li slokʼoltak Astoret+ te avichʼojike. Ta sjunul avoʼontonik akʼo abaik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk jaʼ noʼox xatunik ta stojolal.+ Jech tspojoxuk lokʼel ta skʼob li jfilisteaetike».+ 4 Jaʼ yuʼun, li j-israeletike la slokʼesik batel li slokʼoltak Baale xchiʼuk li slokʼoltak Astorete, jaʼ xa noʼox lik tunikuk ta stojolal li Jeovae.+
5 Xi laj yal li Samuele: «Tsobik skotol li Israele, te akʼo batikuk ta Mispa,+ voʼon ta jkʼopon Jeova ta atojolalik».+ 6 Jaʼ yuʼun, te la stsob sbaik ta Mispa. La slokʼesik voʼ sventa smalik ta yeloval Jeova xchiʼuk te la spasik ayuno*+ li vaʼ kʼakʼale. Xi laj yalike: «La jta jmulkutik ta stojolal Jeova».+ Li Samuele jaʼ lik tunuk ta jchapanvanej+ yuʼun li j-israeletik ta Mispae.
7 Kʼalal laj yaʼi jfilisteaetik ti te xa tsobolik ta Mispa li j-israeletike, li bankilaletik yuʼun jfilisteaetike+ muy stsakik ta kʼop li Israele. Xiʼik tajek li j-israeletik kʼalal laj yaʼiik taje. 8 Jaʼ yuʼun, xi laj yalbeik li Samuele: «Mu xavikta aba ta skʼanbel koltael li Jdiostik Jeovae sventa skoltautik+ xchiʼuk spojutik lokʼel ta skʼob li jfilisteaetike». 9 Li Samuele la stsak jkot neneʼ chij sventa xchikʼbe skotlej ta smoton+ Jeova; li Samuele la skʼanbe vokol Jeova sventa skolta li Israele, vaʼun takʼbat yuʼun li Jeovae.+ 10 Kʼalal jaʼo yakal chakʼ chikʼbil matanal li Samuele, li jfilisteaetike nopajik batel sventa stsakik ta kʼop li Israele. Pe li Jeovae tsots laj yakʼ bakʼuk chauk+ ta vinajel ta stojolal jfilisteaetik li vaʼ kʼakʼale xchiʼuk la xchʼaybe yoʼonton skotolik,+ jech te lajik ta tsalel+ yuʼun Israel li jfilisteaetike. 11 Vaʼun, li viniketik ta Israele lokʼik batel ta Mispa sventa snutsik batel li jfilisteaetike, te la smilik batel jaʼ to ti kʼuxi kʼotik ta sural Bet-Kare. 12 Li Samuele la stsak jpʼej ton,+ te laj yakʼ ta oʼlol yuʼunik li Mispa xchiʼuk Jesanae, Ebeneser* laj yakʼbe sbi, yuʼun xi laj yale: «Skoltaojutik-o tal li Jeovae».+ 13 Jech tsalbil kom li jfilisteaetike xchiʼuk muʼyuk xa ochik li ta yosilal Israele;+ li Jeovae jech-o la skontrain li jfilisteaetik ti kʼu sjalil kuxul li Samuele.+ 14 Li jteklumetik spojojik toʼox jfilisteaetike laj yichʼ sutel li Israele, jaʼ li jteklumetik ti chlik ta Ekron kʼalal to ta Gate, jech xtok, li Israele laj yichʼ sutel yan velta li yosilik ti yichʼojik toʼox jfilisteaetike.
Xchiʼuk muʼyuk xa la stsak sbaik ta kʼop li Israel xchiʼuk li j-amorreoetike.+
15 Li Samuele jech-o tun ta jchapanvanej yuʼun Israel ti kʼu sjalil kuxule.+ 16 Ta jun jabile chan sjunul Betel,+ Guilgal+ xchiʼuk Mispa,+ jech tspas jujun jabil. Te chtun ta jchapanvanej yuʼun Israel li ta jteklumetik taje. 17 Pe tsutilan batel ta Rama,+ yuʼun jaʼ te nakal xchiʼuk te chchapan li Israel xtoke. Jech xtok, te la svaʼanbe jun skajleb smoton li Jeovae.+
8 Kʼalal mol xa ox li Samuele, jaʼ la svaʼan ta jchapanvanejetik ta Israel li xnichʼnabtake. 2 Li sba xnichʼone Joel sbi, li xchaʼvoʼale jaʼ sbi Abias;+ jaʼ tunik ta jchapanvanejetik li ta Beer-Sebae. 3 Pe li xnichʼnabtake mu jechuk stalelik jech kʼuchaʼal li stotike; jaʼ noʼox chloʼlavanik sventa spasik kanal takʼin,+ chchon sbaik ta takʼin*+ xchiʼuk muʼyuk xa tukʼ chchapanvanik.+
4 Ta tsʼakale, skotol li moletik ta Israele la stsob sbaik sventa xbat skʼelik li Samuel ti te oy ta Ramae. 5 Xi kʼot yalbeike: «Kʼelavil, voʼote la molib xa, pe li anichʼnabtake mu jechuk stalelalik jech kʼuchaʼal voʼote. Jaʼ yuʼun, vaʼanbunkutik jun ajvalil sventa xchapanunkutik jech kʼuchaʼal li yan lumetike».+ 6 Pe li Samuele chopol laj yaʼi* ti xi albate: «Vaʼanbunkutik jun ajvalil sventa xchapanunkutik». Jech oxal, li Samuele la skʼopon Jeova, 7 pe xi albat yuʼun li Jeovae: «Paso kʼusi chalbot li jteklume; yuʼun maʼuk voʼot ti tspʼajoxuke, voʼon ti mu xa skʼanik ti jaʼun ajvalil yuʼunike.+ 8 Jech-o stalelalik ti kʼuxi la jlokʼesik talel ta Ejiptoe. Nopem-o xaʼiik ti chiktaikune+ xchiʼuk ti chichʼik ta mukʼ yan diosetike,+ jaʼ yuʼun jech chiktaoxuk ek. 9 Paso li kʼusi chalboxuke, jaʼ noʼoxe oy kʼusi jamal xavalbe yaʼiik; albo ti oy sderecho li ajvalil yuʼunik sventa xkʼanbatik li kʼusi xal yoʼontone».
10 Vaʼun, li Samuele la xchiʼin ta loʼil li krixchanoetik ti tskʼanik vaʼanbel jun ajvalile, laj yalbe yaʼiik li kʼusi chal Jeovae. 11 Xi laj yale: «Liʼe jaʼ li kʼusi tskʼanboxuk li ajvalil avuʼunik ti oy sderechoe:+ chikʼ batel anichʼnabik+ sventa skajan ta skareta+ xchiʼuk sventa xkajiik ta kaʼetik,+ li yantik xtoke chikʼ batel sventa jaʼ ch-anilaj batel ta yakanik ti jaʼ tijil chbat ta patil li skaretatake. 12 Tsvaʼan bankilaletik sventa sbain jmil ta voʼ+ xchiʼuk bankilaletik sventa sbain 50 ta voʼ.+ Li yantike jaʼ chlokbat li yosile,+ tstsobik li kʼusi chlokʼ ta yosile,+ tsmeltsanik abtejebaletik sventa paskʼop xchiʼuk li kʼusitik chtun sventa skaretatake.+ 13 Chikʼ batel li tsebetik avuʼunike sventa xbat spasik muil pomada,* sventa xbat spasik veʼlil xchiʼuk pan.+ 14 Jaʼ chichʼboxuk li avosilik ti bu lekike, ti bu jun yutsil tsʼunajtik a-uvaike xchiʼuk ti bu jun yutsil tsʼunajtik oliva teʼetik avuʼunike,+ yuʼun jaʼ chakʼbe li yajtuneltake. 15 Chichʼboxuk jvokʼ ta lajunvokʼ li kʼusitik chchʼi ta avosilike xchiʼuk li uva chlokʼ avuʼunike, yuʼun jaʼ chakʼbe li bankilal j-abteletik yuʼune xchiʼuk li yajtuneltake. 16 Chikʼboxuk batel li amosoik xchiʼuk akiaraike, chikʼboxuk batel ti bu mas lekik avakaxik xchiʼuk avuroike, yuʼun jaʼ chakʼ abtejikuk.+ 17 Chichʼboxuk jvokʼ ta lajunvokʼ li achijike+ xchiʼuk voʼoxuk chakʼotik ta yajtuneltak. 18 Jun kʼakʼale cha-okʼik ta skoj li buchʼu la atʼujik ta ajvalil avuʼunike.+ Pe li Jeovae muʼyuk chchikintaboxuk li vaʼ kʼakʼale».
19 Pe li jteklume muʼyuk la skʼan la xchikintaik li kʼusi laj yal Samuele, yuʼun xi lik yalike: «Te jechuk, yuʼun ta jkʼankutik jun ajvalil. 20 Jaʼ jech chikʼotkutik jech kʼuchaʼal li yan lumetike, jaʼ chchapanunkutik li ajvalil kuʼunkutike, jaʼ tsbeiltasunkutik xchiʼuk jaʼ jbabe chbat kuʼunkutik ta paskʼop». 21 Kʼalal laj yaʼi Samuel skotol li kʼusi laj yal jteklume, la xchaʼalbe Jeova li kʼusi laj yalike. 22 Li Jeovae xi laj yalbe li Samuele: «Paso li kʼusi chalike, vaʼanbo junuk ajvalil yuʼunik sventa xventainatik».+ Vaʼun, li Samuele xi laj yalbe li viniketik ta Israele: «Sutanik batel ta alumalik ta jujuntal».
9 Oy jun vinik ta Benjamin ti Kis sbie,+ jaʼ xnichʼon Abiel. Li Abiele jaʼ xnichʼon Seror, li Serore jaʼ xnichʼon Bekorat, li Bekorate jaʼ xnichʼon Afias, jun jbenjamin+ vinik ti toj jkʼuleje. 2 Li Kise oy jun xnichʼon, Saul sbi,+ kerem to xchiʼuk kʼupil sba. Muʼyuk buchʼu yan jech kʼupil sba li ta Israele xchiʼuk stuk noʼox toj nat li ta jteklume.
3 Kʼalal chʼay svurotak* li Kise, li stot Saule, li Kise xi laj yalbe li xnichʼon ti jaʼ li Saule: «Avokoluk, bat saʼo tal li vuroetike. Ikʼo batel achiʼin junuk li kajtuneltike». 4 Jech bat xchaʼvoʼalik, bat xanik sjunul li vitstikaltik yuʼun Efrain xchiʼuk li yosilal Salisae, pe muʼyuk la staik li vuroetike. Laje, batik ta yosilal Saalim, pe chʼabal te la staik xtok. Ay xanik sjunul li yosil jbenjaminetike, pe muʼyuk te la staik.
5 Kʼotik kʼalal to ta yosilal Suf, pe li Saule xi laj yalbe li yajtunel ti te xchiʼuke: «Jaʼ lek sutkutik xa batel sventa mu xlik svul yoʼonton ta jtojolaltik li jtote, ti jaʼ mu xa kʼusi sventa-o li svurotake».+ 6 Pe xi albat yuʼun li yajtunele: «Kajval, oy jun yajtunel Dios leʼ ta jteklume, jaʼ jun vinik ti lek ichʼbil ta mukʼe. Li kʼusi chale ta onoʼox xkʼot ta pasel.+ Bat jkʼeltik, yikʼaluk jaʼ xuʼ xalbutik bu xuʼ xbat jsaʼtik». 7 Li Saule xi laj yalbe li yajtunele: «¿Pe kʼusi chkichʼbetik batel sventa xbat jkʼeltik li vinik une? Muʼyuk xa jpantik li ta jvolsatike; muʼyuk kʼusi oy kuʼuntik sventa xkichʼbetik batel ta smoton li yajtunel melel Diose. ¿Mi oy to kʼusi yan kuʼuntik?». 8 Xi albat yuʼun li yajtunele: «Mu kʼu xal avoʼonton, liʼ kichʼoj jun kuarto siklo* platae. Jaʼ chkakʼbe li yajtunel melel Diose sventa xalbutik bu xuʼ xbat jsaʼtik». 9 (Ta voʼnee xi nopem xaʼi chalik ta Israel kʼalal oy kʼusi chbat sjakʼbeik li Diose: «Bat jkʼeltik li vinik ti oy kʼusitik ch-akʼbat yile».+ Yuʼun jaʼ toʼox jech ch-albat skʼoplalik li j-alkʼopetik ta voʼnee). 10 Jaʼ yuʼun, li Saule xi laj yalbe li yajtunele: «Lek chkaʼi li kʼusi chavale, bat jkʼeltik chaʼa». Jech oxal, te batik li ta jteklum ti bu oy li yajtunel melel Diose.
11 Kʼalal jaʼo yakal chmuyik batel ta jteklume, te la snupik ta be tsebetik ti chbat tslup tal yaʼalike. Xi la sjakʼbeike: «¿Mi te oy li vinik ti oy kʼusitik ch-akʼbat yile?».+ 12 Xi la stakʼike: «Te oy. Te chataik leʼ ta mas jelavele. Sujo noʼox abaik, yuʼun liʼ to talem ta jteklume, yuʼun li avie chakʼik ep milbil matanal+ ta tayal kʼopojebal*+ li jteklume. 13 Mi la-ochik li ta jteklume, te to chataik, yuʼun chmuy veʼuk li ta tayal kʼopojebale. Li krixchanoetike muʼyuk chlik veʼikuk mi muʼyuk to kʼoteme, yuʼun jaʼ chakʼbe bendision li milbil matanale. Vaʼun, jaʼ to xuʼ xveʼ li buchʼutik takbilik ta ikʼele. Jaʼ yuʼun, muyanik batel ta anil, yuʼun te to chataik». 14 Jaʼ yuʼun, muyik batel li ta jteklume. Kʼalal kʼotik ta yutil jteklume, laj yilik ti te xa tal nupatikuk yuʼun li Samuele sventa xmuyik batel li ta tayal kʼopojebale.
15 Kʼalal jun toʼox kʼakʼal skʼan xkʼot li Saule, xi albat* yuʼun Jeova li Samuele: 16 «Okʼom jech ora kʼuchaʼal liʼe, ta jtakbot tal jun vinik ti te likem ta Benjamine.+ Skʼan xatʼuj sventa xkʼot ta jnitvanej yuʼun li jteklumal Israele.+ Jaʼ tspoj lokʼel jteklumal li ta skʼob jfilisteaetike, yuʼun kilojbe kʼu yelan svokol li jteklumale xchiʼuk chvul to ta jtojolal ti x-avlajetik ta skʼanel koltaele».+ 17 Li Samuele laj yil li Saule, jaʼ yuʼun xi albat yuʼun li Jeovae: «Leʼe jaʼ me li buchʼu xi laj kalbot skʼoplale: ‹Liʼe jaʼ li buchʼu ch-och ta ajvalil ta jteklumale›».+
18 Li Saule nopaj batel ta stojolal li Samuel ti te oy ta oʼlol stiʼ jteklume, xi la sjakʼbee: «¿Mi xuʼ xavalbun avokoluk bu nakal li vinik ti oy kʼusitik ch-akʼbat yile?». 19 Li Samuele xi la stakʼbe li Saule: «Voʼon ti oy kʼusitik chi-akʼbat kile. Batik li ta tayal kʼopojebale, yuʼun jmoj te chijveʼ tana.+ Jaʼ to ta jtakot batel sob okʼom xchiʼuk jaʼ to te chkalbot skotol li kʼusi chakʼan chanaʼe.* 20 Li vuroetik ti yoxibal xa kʼakʼal xchʼayelike+ laj xa yichʼ tael, jaʼ yuʼun mu xa xavul avoʼonton. Jech xtok, ¿buchʼu yuʼun skotol li kʼusitik ep sbalil ta Israele? ¿Mi mu jaʼuk avuʼun xchiʼuk mi mu jaʼuk yuʼun li yutsʼ yalal atote?».+ 21 Pe xi takʼav li Saule: «¿Mi mu jaʼuk jbenjamin vinikun ti jaʼ jchop nitilulal ti mas bikʼit ta Israele?+ Jech xtok, ¿mi mu jaʼuk mas bikʼit skʼoplal li kutsʼ kalal ta skotol li utsʼ alalil ta snitilulal Benjamine? ¿Kʼu yuʼun ti jech chavalbune?».
22 Vaʼun, li Samuele laj yikʼ batel ta veʼebal li Saul xchiʼuk li yajtunele, jaʼ ti bu chotajtik li buchʼutik takbilik ta ikʼele, te van 30 viniketik. Pe li Saule albat ti akʼo te chotluk li ta chotlebal mas tsots skʼoplale. 23 Li Samuele xi laj yalbe li jpasveʼlile: «Ichʼo talel li veʼlil ti laj kakʼbot akʼeje».* 24 Jaʼ yuʼun, li jpasveʼlile laj yichʼ talel sjunul li yoʼ chikʼbil matanale xchiʼuk li kʼusi te oy ta sbae, jaʼ laj yakʼbe li Saule. Xi laj yal li Samuele: «Laj xa yichʼboxuk tal li kʼusi skʼejojike.* Veʼan me, yuʼun jaʼ kʼejbil komel sventa xalajes li avi kʼakʼale, yuʼun xi laj kalbeike: ‹Oy buchʼutik kikʼoj ta veʼel›». Jaʼ yuʼun, li vaʼ kʼakʼale, li Saule jmoj veʼ xchiʼuk li Samuele. 25 Laje, yalik talel li ta tayal kʼopojebal+ sventa xtalik li ta jteklume, pe li Samuele laj to xchiʼin ta loʼil li Saul te ta sjol snae. 26 Sob xa likik li ta yokʼomale, vaʼun, kʼalal sakub osile, li Samuele laj yapta li Saul ti te oy ta jol nae, xi laj yalbee: «Chapano me aba sventa jtakot sutel». Jaʼ yuʼun, li Saule la xchapan sba, laje jmoj lokʼ batel xchiʼuk li Samuele. 27 Kʼalal jaʼo yakal chyalik batel ta spat li jteklume, li Samuele xi laj yalbe li Saule: «Albo li avajtunel+ ti akʼo jelavuk batele. Pe li voʼote liʼ to xakome sventa xkakʼ avaʼi li kʼusi yaloj Diose». Jaʼ yuʼun, jelav batel li yajtunele.
10 Vaʼun, li Samuele la stsak li yavil aseitee, la smalbe ta sjol li Saule.+ La stsʼutsʼ* xchiʼuk xi laj yalbee: «¿Mi mu lajuk xa stʼujot Jeova sventa xakʼot ta jnitvanej+ yuʼun li steklumale?+ 2 Mi laj aviktaun komel tanae, te chanup ta be chaʼvoʼ viniketik ta stsʼel smukinal Rakel+ te ta Selsa ta yosilal Benjamin, xi chalboxuke: ‹Laj xa yichʼ tael li vuroetik ti lalokʼ batel saʼele. Avie, jaʼ xa chat yoʼonton ta atojolalik li atote, jaʼ xa mu sventauk li svurotake.+ Xi yakal chale: «¿Kʼusi ta jpas ta skoj ti muʼyuk to sutem tal li jkereme?»›. 3 Tukʼ xabat jaʼ to mi lakʼot li ta mukʼta teʼ ta Tabore, te chata oxvoʼ viniketik ti chmuyik batel ta Betel sventa xbatik bu oy li melel Diose.+ June yikʼoj batel oxkot chʼiom tentsun, li june yichʼoj batel oxib pan, li june yichʼoj batel jun mukʼta jarra vino. 4 Tsjakʼboxuk kʼu avelan xchiʼuk chakʼboxuk chib pan, skʼan me xatsak li panetike. 5 Vaʼun, te chakʼot li ta bikʼit vits yuʼun melel Diose, ti bu oy jtsop soltaroetik yuʼun jfilisteaetike. Mi lakʼot li ta jteklume, te chata jtsop j-alkʼopetik ti te chyalik tal li ta tayal kʼopojebale,* jech xtok, oy buchʼutik te tstijik son ta stijobil ti oy yakʼiltake, tstijik pandereta,* ama* xchiʼuk arpa, te tstijik ta yeloval li buchʼutik te yakal chalik albil kʼope. 6 Jaʼ chakʼbot avipal li s-espiritu Jeovae,+ jech xtok, li voʼot eke jmoj chlik aval albil kʼop xchiʼuk li yan j-alkʼopetike xchiʼuk yan xa krixchanoot yilel chakom.+ 7 Mi kʼot ta pasel skotol li senyailtak taje, paso skotol ti bu kʼalal xuʼ avuʼune, yuʼun te xchiʼukot li melel Diose. 8 Yalan batel sventa baʼyel xakʼot li ta Guilgale,+ voʼon tsʼakal to chikʼot sventa xkakʼ chikʼbil matanaletik xchiʼuk milbil matanaletik sventa jun oʼontonal. Vukub kʼakʼal skʼan te xamalaun jaʼ to mi likʼote. Jaʼ to te chkalbot li kʼusi skʼan xapase».
9 Kʼalal joyij li Saul sventa xikta komel li Samuele, jelbat yoʼonton yuʼun Dios, vaʼun yan xa krixchano kom yilel, jech xtok, skotol li senyailtak albate kʼot ta pasel li vaʼ kʼakʼale. 10 Laje, lokʼik batel sventa xbatik li ta bikʼit vitse, te la sta jtsop j-alkʼopetik. Ta anil noʼox akʼbat stsatsal yuʼun li s-espiritu Diose,+ vaʼun lik yal albil kʼopetik+ jech kʼuchaʼal li yantike. 11 Li buchʼutik xojtikinik xa onoʼoxe, xi laj yalbe sbaik kʼalal laj yilik ti yakal xa chal albil kʼopetik xchiʼuk li yan j-alkʼopetike: «¿Kʼusi xa noʼox la spas li xnichʼon Kise? ¿Mi yuʼun j-alkʼop xa li Saul eke?». 12 Vaʼun, oy te jun vinik ti xi laj yale: «¿Buchʼutik stotik li j-alkʼopetik leʼe?». Jaʼ yuʼun, xikom li loʼile:* «¿Mi yuʼun j-alkʼop xa li Saul eke?».+
13 Kʼalal laj yoʼonton ta yalel albil kʼopetike, bat li ta tayal kʼopojebale. 14 Ta tsʼakale, xi jakʼbatik yuʼun li xchiʼil ta vokʼel stote: «¿Bu la ayik?». Xi la stakʼbee: «Ay jsaʼkutik li vuroetike,+ pe muʼyuk te la jtakutik, jaʼ yuʼun ay jkʼelkutik li Samuele». 15 Xi jakʼbat yuʼun li sjuntote: «¿Kʼusi laj yalbot li Samuel une? Albun, avokoluk». 16 Xi la stakʼbe li sjuntote: «Laj yalbunkutik ti laj xa yichʼ tael li vuroetike». Pe li Saule muʼyuk laj yalbe ti albat yuʼun Samuel ti ch-och ta ajvalile.
17 Li Samuele te la stsob ta Mispa li jteklum ta yeloval Jeovae,+ 18 xi laj yalbe li j-israeletike: «Xi yaloj li Jeovae, li Dios yuʼun Israele: ‹Voʼon la jlokʼes ta Ejipto li Israele, voʼon la jpoj lokʼel li ta skʼob Ejiptoe+ xchiʼuk la jpoj lokʼel ta skʼob li yan ajvalilaletik ti ch-akʼbat svokolike. 19 Pe li voʼoxuke laj xa apʼajik li Adiosik+ ti jaʼ Jpojvanej avuʼunik kʼalal oy kʼusi chopol la anuptanike xchiʼuk kʼalal laj avil avokolike, xi laj avalike: «Te jechuk, yuʼun ta jkʼankutik jun ajvalil yoʼ sventainunkutik». Jaʼ yuʼun li avie, bat vaʼano abaik ta yeloval li Jeovae, ta jujuchop anitilulalik xchiʼuk ta jujuchop avutsʼ avalalik* xavakʼ abaik›».
20 Jaʼ yuʼun, li Samuele nopaj talel yuʼun skotol li snitilulal Israele,+ vaʼun jaʼ laj yichʼ tʼujel li snitilulal Benjamine.+ 21 Laje, ta jujuchop yutsʼ yalalik nopajik talel yuʼun li snitilulal Benjamine. Jaʼ laj yichʼ tʼujel li yutsʼ yalal jmatrietike. Vaʼun, jaʼ laj yichʼ tʼujel li Saule, li xnichʼon Kise.+ Pe kʼalal ay yikʼik tal li Saule, muʼyuk te la staik. 22 Jaʼ yuʼun, xi la sjakʼbeik li Jeovae:+ «¿Mi liʼ xa oy li vinike?». Xi takʼbatik yuʼun li Jeovae: «Te snakʼoj* sba ti bu oy ikatsile». 23 Jaʼ yuʼun, anil xa bat yikʼik talel. Kʼalal la svaʼanik ta oʼlole, laj yakʼik venta ti stuk noʼox toj nat li ta jteklume.+ 24 Li Samuele xi laj yalbe li jteklume: «¿Mi laj xa avilik li buchʼu stʼujoj Jeovae?+ Muʼyuk buchʼu jech xkoʼolaj li ta jteklume». Xi tsots lik avanuk li jteklume: «¡Jaluk xkuxi li ajvalile!».
25 Li Samuele laj yalbe jteklum li sderecho ajvaliletike+ xchiʼuk la stsʼiba ta jlik livro, laje te laj yakʼ ta yeloval Jeova li livroe. Vaʼun, li Samuele la stak batel ta sna ta jujuntal li jteklume. 26 Li Saul eke bat ta sna ta Guibea, chiʼinat batel yuʼun li soltaroetik ti tijbil yoʼontonik yuʼun li Jeovae. 27 Pe xi laj yalik jayvoʼ viniketik ti mu kʼusi xtunik-oe: «¿Mi yuʼun xijkoltaj yuʼun leʼe?».+ Jaʼ noʼox la spʼajik xchiʼuk muʼyuk laj yichʼbeik batel jutebuk smoton.+ Pe li Saule muʼyuk kʼusi laj yal.*
11 Li Naas ti jaʼ j-ammon+ vinike bat spas skarpana sventa stsak ta kʼop li Jabes+ ta Galaade. Skotol li viniketik ta Jabese xi laj yalbeik li Naase: «Paso trato xchiʼuk voʼonkutik, vaʼun chitunkutik ta atojolal». 2 Li Naas ti jaʼ j-ammon vinike xi la stakʼe: «Ta jpas trato xchiʼuk voʼoxuk mi xi ta jpasboxuke: ta jpits lokʼel li abatsʼi satike. Jaʼ jech ta jpas sventa xkakʼ ta kʼexlal skotol li Israele». 3 Li moletik ta Jabese xi laj yalbeik li Naase: «Malaunkutik vukub kʼakʼal sventa jtakkutik batel mantal ta sjunul yosilal Israel. Mi muʼyuk buchʼu skoltaunkutike, chkakʼ jbakutik ta akʼob un bi». 4 Ta tsʼakale, li j-almantaletike te kʼotik ta Guibea+ yoʼ bu nakal li Saule,* kʼot yalbeik jteklum li kʼusi laj yichʼik albele, jaʼ yuʼun lik smil sbaik ta okʼel skotolik.
5 Li Saule jaʼo sut talel ta osiltik, te smakoj talel xvakaxtak. Xi la sjakʼe: «¿Kʼusi la spas li jteklume? ¿Kʼu yuʼun ti ch-okʼike?». Vaʼun, laj yalbeik li kʼusi laj yalik li viniketik ta Jabese. 6 Kʼalal laj yaʼi li Saule, akʼbat stsatsal yuʼun li s-espiritu Diose,+ jaʼ yuʼun tsan tajek skʼakʼal yoʼonton. 7 Vaʼun, li Saule la stsak chaʼkot tot vakax, bikʼitik la sboj xchiʼuk la stak batel ta sjunul yosilal Israel, jaʼ laj yichʼik batel li j-almantaletike xchiʼuk xi chalilanik batele: «¡Li buchʼu muʼyuk tstsʼakliik li Saul xchiʼuk Samuele, jaʼ jech chichʼ pasbel xvakaxik jech kʼuchaʼal liʼe!». Li Jeovae xiʼ tajek yuʼun li jteklume, jaʼ yuʼun jun xa snopben lokʼik batel. 8 Li Saule la xchap li buchʼutik te oyik ta Beseke, lokʼ 300 mil j-israeletik xchiʼuk lokʼ 30 mil viniketik li ta Judae. 9 Vaʼun, xi laj yalbeik li j-almantaletik ti te kʼotemike: «Xi xavalbeik li viniketik ta Jabes ta Galaade: ‹Okʼom kʼalal lek xa ox kʼixin kʼakʼale, chavichʼik koltael›». Jech sutik batel li j-almantaletike xchiʼuk kʼot yalbeik viniketik ta Jabes li kʼusi albatike, jaʼ yuʼun xkuxet to kʼot yoʼontonik. 10 Vaʼun, li viniketik ta Jabese xi laj yalbeik li j-ammonetike: «Okʼom chkakʼ jbakutik ta akʼobik, xuʼ xapasbunkutik li kʼusi lek chavilike».+
11 Li ta yokʼomale, li Saule la xchʼak ta oxvokʼ li sviniktake, vaʼun li ta sob ikʼlumane* la sjam ochel sbeik ti bu spasoj skarpanaik li j-ammonetike,+ lik smilik jaʼ to ti kʼuxi kʼixnaj tal lek kʼakʼale. Li buchʼutik muʼyuk xlajik ta milele ta jujuntal jatavik batel, muʼyuk ti ta chaʼchaʼvoʼ jatavik batele. 12 Li krixchanoetike xi laj yalbeik li Samuele: «¿Buchʼutik ti laj yalik ti mu skʼanik x-och ta ajvalil kuʼuntik li Saule?+ Akʼo ta jkʼobkutik sventa jmilkutik». 13 Pe xi laj yal li Saule: «Mu stakʼ xichʼ milel junuk vinik li avie,+ yuʼun li Jeovae la spoj Israel li avi kʼakʼale».
14 Ta tsʼakal li Samuele xi laj yalbe li krixchanoetike: «Batik ta Guilgal+ sventa xkakʼtik lek ta aʼiel ti jaʼ ajvalil li Saule».+ 15 Jaʼ yuʼun, batik ta Guilgal sjunul li jteklume, te la svaʼanik ta ajvalil li Saul ta yeloval li Jeovae. Laje, laj yakʼbeik milbil matanal sventa jun oʼontonal li Jeovae+ xchiʼuk xkuxet tajek yoʼontonik la spasik kʼin li Saul xchiʼuk li viniketik ta Israele.+
12 Ta slajeb xae, xi albatik yuʼun Samuel skotol li Israele: «La jpas skotol li kʼusi la akʼanbeikune,* la jvaʼanboxuk jun ajvalil sventa spasoxuk ta mantal.+ 2 ¡Liʼ oy li ajvalil avuʼunik ti jaʼ tspasoxuk ta mantale!*+ Li voʼone molun xa xchiʼuk sak xa jol, pe liʼ oy ta atojolalik li jnichʼnabtake.+ Ta jkeremal toʼox lik jbeiltasoxuk talel.+ 3 Li avi une liʼ vaʼalun ta atojolalike. Jamal xavalik jmul ta stojolal Jeova xchiʼuk ta stojolal li buchʼu stʼujoje:+ ¿mi oy junuk velta oy buchʼu jpojojbe jkotuk stot xvakax o jkotuk svuro?+ ¿Mi oy buchʼu laj kakʼbe svokol o la jloʼla ta smanyail jol? ¿Mi oy la jchon jba ta takʼin* sventa jmukbe smul li buchʼu oy smule?+ Mi jeche, ta jsutesboxuk».+ 4 Xi takʼbat yuʼun li jteklume: «Muʼyuk, muʼyuk aloʼlaojunkutik xchiʼuk muʼyuk avakʼoj jvokolkutik, jech xtok, muʼyuk bu achonoj aba ta takʼin».* 5 Xi takʼbatik yuʼun li Samuele: «Li avie, jaʼ testigo avuʼunik li Jeovae xchiʼuk li buchʼu stʼujoje, ti muʼyuk la ataik jutebuk jmule».* Xi takʼavike: «Lek, jaʼ testigo kuʼunkutik».
6 Jaʼ yuʼun, li Samuele xi laj yalbe li jteklume: «Jaʼ testigo li Jeovae, jaʼ li buchʼu la stunes Moises xchiʼuk Aaron xchiʼuk ti la slokʼes ta Ejipto+ li amoltotakike. 7 Jech oxal li avie, bat cholo abaik, yuʼun ta jchapanoxuk ta yeloval li Jeovae. Ta jvulesboxuk ta ajolik skotol li kʼusitik lek spasoj Jeova ta atojolalike xchiʼuk ta stojolal li amoltotakike.
8 »Bat ta Ejipto li Jakobe,+ pe ta tsʼakale la skʼanbeik vokol Jeova li amoltotakike,+ vaʼun li Jeovae la stak batel Moises+ xchiʼuk Aaron sventa xikʼik lokʼel ta Ejipto li amoltotakike yoʼ xtal nakiikuk li ta osil liʼe.+ 9 Pe la xchʼay ta sjolik li Jeova Dios yuʼunike, jaʼ yuʼun chonatik batel+ ta skʼob li Sisarae,+ li bankilal soltaro ta Asore, jech xtok, chonatik batel ta skʼob jfilisteaetik+ xchiʼuk ta skʼob li ajvalil ta Moabe,+ jech lik tsakatikuk ta kʼop. 10 Ta tsʼakale, xi la skʼanbeik vokol li Jeovae:+ ‹Laj xa jsaʼ jmulkutik,+ yuʼun laj kiktakutik komel li Jeovae, jaʼ bat tunkunkutik ta stojolal li slokʼoltak Baale+ xchiʼuk li slokʼoltak Astorete.+ Pe li avie, koltaunkutik lokʼel ta skʼob li kajkontrakutik sventa xitunkutik ta atojolale›. 11 Vaʼun, li Jeovae la stak talel Jerubaal,+ Bedan, Jefte+ xchiʼuk Samuel+ sventa spojoxuk ta skʼob li avajkontraik ti te oy ta apat axokonike sventa jun avoʼonton xanakiik.+ 12 Ta tsʼakale, kʼalal laj avilik ti tal xa stsakoxuk ta kʼop li Naas+ ti jaʼ ajvalil yuʼun li j-ammonetike, xi xavulajetik likele: ‹¡Te jechuk, yuʼun ta jkʼankutik jun ajvalil yoʼ sventainunkutik!›,+ manchuk mi anaʼojik ti jaʼ Ajvalil avuʼunik li Jeova Dios avuʼunike.+ 13 Liʼ oy li ajvalil ti la atʼujike, ti buchʼu la akʼanike. ¡Kʼelavilik!, li Jeovae laj xa svaʼanboxuk jun ajvalil.+ 14 Lek chbat akuxlejalik mi chaxiʼtaik* li Jeovae,+ mi chatunik ta stojolale,+ mi chachʼunbeik li smantale+ xchiʼuk mi muʼyuk chapʼajik li kʼusi chal Jeovae. Jech xtok, mi chatsʼakliik li Jeova Dios avuʼunike xchiʼuk mi jech tspas li ajvalil avuʼunike, lek chbat akuxlejalik. 15 Yan mi muʼyuk chachʼunbeik li smantal Jeovae xchiʼuk mi chapʼajik li kʼusi chal Jeovae, chakʼboxuk kastigo li Jeovae xchiʼuk chakʼbe kastigo li atotike.+ 16 Li avie, bat cholo abaik sventa xakʼelik li kʼusi toj labal sba tspas Jeovae. 17 ¿Mi mu jaʼuk yorail stsobbel sat trigo li avie? Pe ta jkʼanbe Jeova sventa xakʼ avanuk chauk xchiʼuk sventa xakʼ taluk voʼ. Jech chanaʼik xchiʼuk chavaʼibeik smelolal ti toj chopol tajek laj yil Jeova ti la akʼanik jun ajvalile».+
18 Vaʼun, li Samuele la skʼanbe vokol Jeova, li Jeova une laj yakʼ avanuk chauk xchiʼuk laj yakʼ taluk voʼ li vaʼ kʼakʼale. Jaʼ yuʼun, sjunul li jteklume xiʼik tajek ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ta stojolal li Samuele. 19 Sjunul li jteklume xi laj yalbeik li Samuele: «Kʼanbo vokol Jeova Dios avuʼun ta jtojolalkutik,+ voʼon li avajtunelunkutike, yuʼun mu to jkʼan xichamkutik. Yuʼun laj to kakʼbekutik xchiʼil jmulkutik ta skoj ti la jkʼankutik jun ajvalile».
20 Jaʼ yuʼun, li Samuele xi laj yalbe li jteklume: «Melel ti chopol li kʼusi la apasike, pe mu xaxiʼik. Jaʼ noʼoxe mu xaviktaik stsʼakliel li Jeovae+ xchiʼuk ta sjunuluk avoʼontonik xatunik ta stojolal li Jeovae.+ 21 Mu xaviktaik komel ti jaʼ xa chbat atsʼakliik li kʼusitik muʼyuk sbalile,*+ yuʼun muʼyuk kʼusi chataik+ xchiʼuk mu xuʼ xpojvanik, yuʼun muʼyuk sbalilik.* 22 Li Jeovae muʼyuk ta xikta komel steklumal+ ta skoj li smukʼul bie.+ Yuʼun li Jeovae ep kʼusitik spasoj sventa jaʼoxuk-o steklumal.+ 23 Li voʼon eke mu jkʼan jta-o jmul mi muʼyuk xa ta jkʼanbe vokol Jeova ta atojolalike, jech xtok, jech-o ta jchanubtasoxuk sventa xatamik batel li lekil tukʼil bee. 24 Jaʼ noʼox xiʼtaik li Jeovae+ xchiʼuk ta sjunuluk avoʼontonik tukʼ xatunik ta stojolal. Vuleso ta ajolik li kʼusitik labalik sba spasoj ta atojolalike.+ 25 Yan mi jaʼ chbat ta avoʼontonik spasel li kʼusi chopole, jmoj chavichʼik lajesel+ xchiʼuk li ajvalil avuʼunike».+
13 Li Saule yichʼoj xa ox [...]* jabil kʼalal kʼot ta ajvalile,+ chib jabil ajvalilaj ta Israel. 2 Li Saule la stʼuj oxmil viniketik ta Israel. Chaʼmil te kom xchiʼuk ta Mikmax xchiʼuk li ta vitstikaltik ta Betele, jaʼ jmil te xchiʼuk li Jonatan+ ti te oyik ta Guibea+ ta Benjamine. Li yantike ta jujuntal la stak batel ta skarpana. 3 Li Jonatane la smil li jtsop soltaroetik yuʼun jfilisteaetik+ ti te oyik ta Guebae,+ vaʼun kʼot ta xchikin jfilisteaetik li kʼusi kʼot ta pasele. Li Saule laj yal ti akʼo xichʼ jupanel kachu+ ta sjunul li jteklume xchiʼuk ti xi akʼo yalike: «¡Akʼo yaʼiik skotol li j-ebreoetike!». 4 Xi kʼot ta xchikin sjunul li Israele: «Li Saule la smil jtsop soltaroetik yuʼun jfilisteaetik, vaʼun li Israele muʼyuk xa lek ch-ilatik yuʼun li jfilisteaetike». Jaʼ yuʼun, li krixchanoetike takatik ta ikʼel sventa te xbat stsob sbaik xchiʼuk Saul li ta Guilgale.+
5 Li jfilisteaetike la stsob sbaik ek sventa stsakik ta kʼop li Israele. Oy 30 mil ta kot skaretaik sventa paskʼop, vakmil jkajlejetik ta kaʼ xchiʼuk ep tajek yajsoltaroik jech kʼuchaʼal li jiʼ* oy ta tiʼ nabe.+ Muyik batel, te bat spas skarpanaik ta Mikmax ta slokʼeb kʼakʼal ta Bet-Aven.+ 6 Jaʼ yuʼun, li viniketik ta Israele mu xa noʼox x-echʼ svokol laj yaʼiik ta skoj ti tstsakatik ta kʼop yuʼun li yajkontraike. Jech oxal, bat snakʼ* sbaik ta chʼentikaltik,+ ta jomajtik chʼen, ta mukʼta tayal tonetik, ta yut balumil ti bu oy kʼusitik tsnakʼike xchiʼuk ta posoetik. 7 Junantik j-ebreoetike jelavik to batel ta jot Jordan li ta yosilal Gad xchiʼuk Galaade.+ Pe li Saule te to kom ta Guilgal xchiʼuk chnikik ta xiʼel li krixchanoetik ti te xchiʼuke. 8 Li Saule te la smala vukub kʼakʼal ti jech onoʼox sjalil albil yuʼun li Samuele, pe li Samuele muʼyuk xkʼot li ta Guilgale, jaʼ yuʼun li krixchanoetike tsutik xa batel. 9 Ta tsʼakal xa ne xi laj yal li Saule: «Ichʼbeikun tal li chikʼbil matanal xchiʼuk li milbil matanal sventa jun oʼontonale». Vaʼun lik yakʼ li chikʼbil matanale.+
10 Kʼalal naka laj yoʼonton ta yakʼel li chikʼbil matanale, jaʼo kʼot li Samuele. Vaʼun, li Saule lokʼ snup ta be sventa skʼopon. 11 Xi albat yuʼun li Samuele: «¿Kʼuchaʼal ti jech la apase?». Xi takʼav li Saule: «Yuʼun laj kil ti yakal xa chbatik li krixchanoetike+ xchiʼuk muʼyuk xavul li ta skʼakʼalil albile, jech xtok, li jfilisteaetike yakal xa tstsob sbaik ta Mikmax.+ 12 Jaʼ yuʼun xi la jnope: ‹Li jfilisteaetike chtal stsakikun ta kʼop liʼ ta Guilgale, pe muʼyuk to jkʼanojbe koltael li Jeovae›. Jech oxal, persa laj kakʼ li chikʼbil matanale».
13 Li Samuele xi laj yalbe li Saule: «Toj bolot ti jech la apase. Muʼyuk la achʼun li kʼusi laj yalbot li Jeova Dios avuʼune.+ Ti lajuk achʼune, li Jeovae te chkom-o yuʼun jechuk sbatel osil ta Israel li ajvalilal* avuʼune. 14 Muʼyuk chjalij ti cha-ajvalilaje.+ Li Jeovae tsta yan ajvalil ti kʼu yelan tskʼan yoʼontone,+ li Jeovae jaʼ tsvaʼan sventa xkʼot ta jnitvanej yuʼun li steklumale,+ yuʼun li voʼote muʼyuk la achʼun li kʼusi laj yal Jeovae».+
15 Li Samuele tots batel ta Guilgal sventa xbat ta Guibea ta Benjamin. Vaʼun, li Saule la xchap kʼu yepal oy li krixchanoetike, ti jayvoʼ te xchiʼuke te van vakib sien viniketik.+ 16 Li Saul xchiʼuk li xnichʼon ti jaʼ li Jonatane xchiʼuk li krixchanoetik ti te to xchiʼukike te komik ta Gueba+ ta Benjamin, yan li jfilisteaetike te spasoj skarpanaik ta Mikmax.+ 17 Li soltaroetik yuʼun jfilisteaetik ti te spasoj skarpanaike ta oxvokʼ lokʼik batel. Li jvokʼe la stambe batel sbelel Ofra sventa xbat ta yosilal Sual; 18 li xchaʼvokʼale la stambe batel sbelel Bet-Oron;+ li yoxvokʼale la stam batel li be ti ch-echʼ batel ta tsʼak ti bu xvinaj batel ta nom li stenlejaltik Seboime, ta stukʼil takixokol balumil.
19 Ta sjunul li yosilal Israele muʼyuk buchʼu chabtelan tsatsal takʼin, yuʼun li jfilisteaetike yalojik ti mu smeltsan s-espadaik xchiʼuk slansaik li j-ebreoetike. 20 Jaʼ yuʼun, skotol li j-israeletike persa te chyalik batel ti bu oy li jfilisteaetike sventa xbat yakʼbeik ta juxbel ye li slokobil balumil yuʼunike, li spikoike, li yekʼelike xchiʼuk li sjosike.* 21 Jun pim* chkʼanbatik stojol kʼalal chbat yakʼbeik ta juxbel ye li slokobil sbalumilike, li spikoike, li snatil chavchav takʼinik ti oxib sniʼe, li yekʼelike xchiʼuk kʼalal tsmeltsanbatik lek li kʼusi tsʼubajtik sniʼ tstunesike. 22 Li krixchanoetik ti te xchiʼinojik batel Saul xchiʼuk Jonatan li ta skʼakʼalil paskʼope chʼabal s-espadaik mi jaʼuk slansaik.+ Jaʼ noʼox oy yabtejebik li Saul xchiʼuk li xnichʼon ti jaʼ li Jonatane.
23 Li jtsop soltaroetik yuʼun jfilisteaetike te xanavik batel li ta chukul beetik ta Mikmaxe.+
14 Jun kʼakʼale, li Jonatan+ xnichʼon Saule xi laj yalbe li buchʼu chkoltaat ta xkuchel li yabtejebtake: «Batik, jelavkutik batel ta jot ti bu oy li soltaroetik yuʼun jfilisteaetike». Pe muʼyuk laj yalbe li stote. 2 Li Saule te oy ta spat Guibea+ ta yolon steʼel granada* ti te oy ta Migrone, te van vakib sien viniketik xchiʼuk.+ 3 (Li Aiya xnichʼon Aitube+ jaʼ slapoj li mokankʼuʼile,+ li Aitube jaʼ xchiʼil ta vokʼel li Ikabode,+ li Ikabode jaʼ xnichʼon li Finease,+ li Finease jaʼ xnichʼon li Elie,+ jaʼ yajpale Jeova li ta Siloe).+ Li krixchanoetike mu snaʼik ti lokʼem batel li Jonatane. 4 Sventa xkʼot Jonatan yoʼ bu oy li soltaroetik yuʼun jfilisteaetike, te ch-echʼ batel li ta beetik ti likil ta olone, li ta jot bee oy jun tayal ton ti tsʼubajtik sniʼe, li ta jot xtoke oy jun tayal ton ti tsʼubajtik sniʼe. Li jun tayal tone jaʼ sbi Boses, li june jaʼ sbi Sene. 5 Li jun tayal tone tukʼ vaʼal kʼuchaʼal jun poste xchiʼuk te xkom ta norte ta yeloval Mikmax. Li june te xkom ta sur ta yeloval Gueba.+
6 Li Jonatane xi laj yalbe li jkuch-abtejebal yuʼune: «Batik, jelavkutik batel ta jot ti bu oy li jfilisteaetik ti muʼyuk yichʼojik sirkunsisione.*+ Yikʼaluk skoltautik li Jeovae, yuʼun li Jeovae muʼyuk kʼusi chmakat ta be sventa skoltautik manchuk mi ep o mi junchaʼvoʼ noʼox li buchʼu tstunese».+ 7 Xi takʼbat yuʼun li jkuch-abtejebal yuʼune: «Paso li kʼusi oy ta avoʼontone, batan ti bu chakʼan chabate, ta jtsʼakliot ti buyuk noʼox xal avoʼonton chabate». 8 Xi laj yal li Jonatane: «Jelavkutik batel yoʼ bu oyik li viniketike, vaʼun kakʼ jbatik ta ilel ta stojolalik. 9 ‹¡Te noʼox xapajik, te noʼox xamalaunkutik!› mi xiike, te noʼox chijpaj, muʼyuk chijmuy batel ti bu oyike. 10 Pe mi ‹¡muyanik tal, laʼ tsakunkutik ta kʼop!› mi xiike, chijmuy batel, yuʼun chakʼbutik ta jkʼobtik li Jeovae. Taje jaʼ me senyail kuʼuntik».+
11 Vaʼun, laj yakʼ sbaik ta ilel ta stojolal li soltaroetik yuʼun jfilisteaetik ti bu tsobolike. Xi laj yal li jfilisteaetike: «Lokʼik xa talel li j-ebreoetik ti te toʼox snakʼoj* sbaik+ ta chʼentike». 12 Li soltaroetik yuʼun jfilisteaetik ti te tsobolike xi laj yalbeik li Jonatan xchiʼuk li jkuch-abtejebal yuʼune: «¡Laʼik, jkʼeltik mi melel xuʼ avuʼunik!».+ Li Jonatane xi laj yalbe ta anil li jkuch-abtejebal yuʼune: «Tijlan tal, yuʼun li Jeovae laj xa yakʼbe ta skʼob li Israele».+ 13 Li Jonatane ta kotolkotol muy batel li ta chʼentike xchiʼuk te tijil batel li jkuch-abtejebal yuʼune. Vaʼun, li jfilisteaetike te noʼox jipatik komel ta lum yuʼun li Jonatane, jaʼ xa tsmilan komel li jkuch-abtejebal yuʼun ti te tijil batele. 14 Ti kʼalal lokʼ milvanikuk li Jonatan xchiʼuk li jkuch-abtejebal yuʼune, te van 20 viniketik la smilik, muʼyuk nat xavanik batel ti jech yepal la smilik taje.*
15 Vaʼun, lik xiʼikuk li buchʼutik te spasoj skarpanaike xchiʼuk li soltaroetike.+ Nik li balumile xchiʼuk laj yakʼ xiʼikuk jfilisteaetik li Diose. 16 Li jchabivanejetik yuʼun Saul ti te oyik ta Guibea+ ta Benjamine laj yilik ti ta buyuk xa noʼox xvochetik* li jfilisteaetike.+
17 Li Saule xi laj yalbe li krixchanoetik te xchiʼuke: «Chapik skotol li krixchanoetike, avokolikuk, kʼelik buchʼu muʼyuk liʼ oye». Kʼalal la xchapike, laj yakʼik venta ti muʼyuk te oy li Jonatan xchiʼuk li jkuch-abtejebal yuʼune. 18 Vaʼun, li Saule xi laj yalbe li Aiyae:+ «¡Nopajeso talel li Xkaxa melel Diose!». (Yuʼun li vaʼ kʼakʼale te yichʼoj j-israeletik li Xkaxa melel Diose). 19 Kʼalal jaʼo yakal tskʼopon pale li Saule, mas to xvochetik* likel li jfilisteaetik ti bu spasoj skarpanaike. Jaʼ yuʼun, li Saule xi laj yalbe li palee: «Kechano xa li kʼusi yakal chapase».* 20 Li Saule la stsob sba xchiʼuk skotol li buchʼutik te xchiʼuke, vaʼun batik ta paskʼop. Kʼalal kʼotike, laj yilik ti smiloj xa sbaik ta jujuntal ta s-espadaik li jfilisteaetike xchiʼuk ti sokem xa sjol skotolike. 21 Jech xtok, li j-ebreoetik ti laj toʼox spas ta jmoj sjolik xchiʼuk li jfilisteaetike xchiʼuk ti te toʼox xchiʼukik ti bu spasoj skarpanaike, jaʼ xa bat skoltaik li Israel ti jaʼ sventainoj li Saul xchiʼuk Jonatane. 22 Skotol li j-israeletik ti te snakʼoj* sbaik+ ta vitstikaltik yuʼun Efraine laj yaʼiik ti jatavik xa batel li jfilisteaetike, jaʼ yuʼun bat skolta sbaik ta snutsel ek. 23 Li j-israeletike koltaatik yuʼun Jeova li vaʼ kʼakʼale,+ jaʼ yuʼun snutsojik to batel kʼalal to ta Bet-Aven.+
24 Pe li viniketik ta Israele lubemik xa tajek, yuʼun xi laj yal mantal Saul li vaʼ kʼakʼale: «¡Chopol kʼoptabil chkom li buchʼu chveʼ* kʼalal mu to chchʼay batel kʼakʼale xchiʼuk kʼalal mu to ta jpakbe sutel li kajkontratake!». Jaʼ yuʼun, muʼyuk buchʼu veʼ.+
25 Vaʼun, skotol li krixchanoetike* ochik batel ta teʼtikaltik, te laj yilik pom ta lumtik. 26 Kʼalal ochik ta teʼtikaltike, te laj yilik ti yakal tstsʼuj li pome, pe muʼyuk buchʼu stikʼ ta ye jutebuk, yuʼun chiʼik ta skoj ti jech albil mantale. 27 Pe li Jonatane muʼyuk xaʼi kʼalal laj yal stot ti akʼo xakʼ yeik li soltaroetike.+ Jaʼ yuʼun, la syeʼ snamteʼ sventa xul tal ta sniʼ snamteʼ li pome. Kʼalal la stikʼ ta yee, la stsak yipal yan velta.* 28 Pe oy buchʼu xi laj yale: «Li atote xi jamal laj yalbe li krixchanoetike: ‹¡Chopol kʼoptabil chkom li buchʼu oy kʼusi tslajes avie!›,+ jaʼ yuʼun lubemik xa tajek li krixchanoetike». 29 Pe xi la stakʼ li Jonatane: «Li jtote yakʼojbe tajek svokol li jteklume. Pe kʼelavilik, kʼalal la jloʼ juteb li pome, la jtsak kipal yan velta. 30 Toj lek tajek jechuk ti lajuk slajesik+ li kʼusi la spojbeik yajkontraike. Ti jechuke, mas to ep lajik ta milel li jfilisteaetike».
31 Li vaʼ kʼakʼale, te lik smilik ta Mikmax li jfilisteaetike, kʼotik kʼalal to ta Ayalon,+ pe laj yipal li krixchanoetike. 32 Mu xa stsʼik yuʼun laj yaʼiik, jaʼ yuʼun anil xa bat stsakik li kʼusi la staik ta pojele, li chijetike, li vakaxetike xchiʼuk li chʼiom tot vakaxetike. Te la smilik ta lumtik, vaʼun xchiʼuk xchʼichʼel la slajesbeik li sbekʼtale.+ 33 Jaʼ yuʼun, xi bat yalbeik li Saule: «Li krixchanoetike laj xa sta smulik ta stojolal Jeova, yuʼun la slajesik bekʼet xchiʼuk xchʼichʼel».+ Xi la stakʼ li Saule: «Muʼyuk xa tukʼ laj avakʼ abaik. Bat balalinik tal jpʼejuk mukʼta ton ta anil». 34 Xi laj yal li Saule: «Puko abaik batel sventa xi xbat avalbeik li viniketike: ‹Ta jujunoxuk ikʼik tal stot avakaxik xchiʼuk achijik sventa liʼ xamilike; vaʼun xuʼ xalajesik. Pe mu xasaʼ amulik ta stojolal Jeova ti chatiʼik bekʼet xchiʼuk xchʼichʼele›».+ Jaʼ yuʼun, ta jujuntal laj yikʼ talel stot xvakaxik li vaʼ akʼobale xchiʼuk te la smilik. 35 Li Saule la spasbe jun skajleb smoton li Jeovae.+ Sba to velta la spasbe jun skajleb smoton li Jeovae.
36 Ta tsʼakale xi laj yal li Saule: «Ta akʼobal xijyal batel sventa xbat jnutstik li jfilisteaetike xchiʼuk sventa jpojbetik li kʼusi x-ayan yuʼunike jaʼ to mi sakub tal osile. Muʼyuk buchʼu kuxul chkiktatik komel». Xi takʼbat yuʼun li sviniktake: «Paso li kʼusi lek chavile». Vaʼun, li palee xi laj yale: «Nopajkutik ta stojolal melel Dios ti bu oyutike».+ 37 Li Saule xi la sjakʼbe li Diose: «¿Mi xuʼ xyal jtsak ta kʼop li jfilisteaetike?+ ¿Mi chavakʼbe ta skʼob li Israele?». Pe muʼyuk xtakʼbat yuʼun Dios li vaʼ kʼakʼale. 38 Ta skoj taje xi laj yal li Saule: «Laʼ akotolik voʼoxuk ti bankilaloxuk ta jteklume. Kʼelik kʼusi mulil laj yichʼ pasel li avie. 39 Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti jaʼ li buchʼu la skolta li Israele, persa skʼan xichʼ milel akʼo mi jaʼ li jkerem Jonatane». Pe muʼyuk buchʼu takʼav. 40 Li Saul une xi laj yalbe skotol li Israele: «Li voʼoxuke te chavakʼ abaik ta jot, li voʼon xchiʼuk li jkerem Jonatane xi chkakʼ jbakutik ta jote». Xi laj yalbeik li Saule: «Paso li kʼusi lek chavile».
41 Vaʼun, li Saule xi laj yalbe li Jeovae: «¡Kajval, Dios yuʼun Israel, takʼavan ta sventa li Tumime!».+ Vaʼun, jaʼ kʼot ta stojolal li Jonatan xchiʼuk Saule; jaʼ muʼyuk kʼot ta stojolal li yantike. 42 Xi laj yal li Saule: «Akʼik suerte+ ta jchaʼvoʼalkutik xchiʼuk li Jonatane». Jaʼ kʼot ta stojolal li Jonatane. 43 Li Saule xi laj yalbe li Jonatane: «Albun li kʼusi la apase». Xi laj yal li Jonatane: «Jaʼ noʼox la jpas preva juteb pom ti la jxul lokʼel ta sniʼ jnamteʼe. ¡Liʼ vaʼalun ta atojolale! ¡Akʼo chamkun!».+
44 Xi laj yal li Saule: «Akʼo yakʼbun tsots kastigo Dios mi muʼyuk lachame, Jonatan».+ 45 Pe li krixchanoetike xi laj yalbeik li Saule: «¿Mi yuʼun persa chichʼ milel li Jonatan ti jaʼ koltavan sventa xkuch yuʼun paskʼop+ li Israele? ¡Mu sta-o ti xchame! Jamal chkalkutik ta skoj kuxul Jeova ti mu jpʼejuk stsotsil sjol chpʼaj* ta lume, yuʼun jaʼ koltaat yuʼun Dios li kʼusi la spas avie».+ Jaʼ jech pojat yuʼun krixchanoetik li Jonatane, vaʼun muʼyuk laj yichʼ milel.
46 Li Saule muʼyuk xa la snuts batel li jfilisteaetike, jaʼ yuʼun li jfilisteaetike sut batel ta yosilik.
47 Li Saule la stsak lek yabtel ta ajvalil li ta Israele xchiʼuk la stsak ta kʼop skotol li yajkontratak ti te oy ta spat xokone: li jmoabetike,+ li j-ammonetike,+ li j-edometike,+ li ajvaliletik ta Sobae+ xchiʼuk li jfilisteaetike.+ Tstsal batel yajkontratak ti buyuk noʼox chbate. 48 Lek tsots yoʼonton la stsak ta kʼop xchiʼuk la stsal li j-amaleketike.+ Jech xtok, la skolta Israel ta skʼob li j-elekʼetike.
49 Li skeremtak Saule jaʼ Jonatan, Isvi xchiʼuk Malki-Sua.+ Jech xtok, oy chaʼvoʼ stseb. Li vixile Merab+ sbi, li mukile Mikal+ sbi. 50 Li yajnil Saule Ainoam sbi, jaʼ stseb Aimaas. Li bankilal soltaro yuʼune jaʼ sbi Abner,+ li Abnere jaʼ xnichʼon Ner, li sjuntot Saule. 51 Li stot Saule jaʼ li Kise.+ Li Nere+ oy jun skerem, Abner sbi. Li stot Nere jaʼ li Abiele.
52 Ti kʼu sjalil kuxul li Saule, jech-o tsots la spas kʼop+ xchiʼuk li jfilisteaetike. Jaʼ yuʼun, kʼalal oy buchʼu mu snaʼ xiʼ xchiʼuk lek tsots xuʼ yuʼun chil li Saule, chikʼ batel sventa xkʼot ta yajsoltaro.+
15 Li Samuele xi laj yalbe li Saule: «La stakun talel Jeova sventa jtʼujot ta ajvalil sventa li steklumal Israele,+ jaʼ yuʼun chikintao avaʼi li kʼusi chal Jeovae.+ 2 Xi yaloj li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike:* ‹Chkakʼbe stoj li j-amaleketike, yuʼun kʼalal lokʼik talel ta Ejipto li j-israeletike, la skontrainik.+ 3 Jaʼ yuʼun bat milo li j-amaleketike,+ lajesbo skʼoplalik+ xchiʼuk lajesbo skʼoplal skotol li kʼusitik oy yuʼunike. Mu me xkʼuxubaj ta avoʼonton. Bat milo+ li viniketik xchiʼuk antsetike, li kerem tsebetik xchiʼuk neneʼetike, li vakaxetik xchiʼuk chijetike, li kameyoetik xchiʼuk vuroetike›».+ 4 Li Saule la stsob li jteklume xchiʼuk te kʼot xchap ta Telaim. Jaʼ 200 mil li soltaroetik ta yakanike, jaʼ lajunmil li viniketik likemik ta Judae.+
5 Li Saule kʼot kʼalal to ta steklumal Amalek xchiʼuk te la snakʼ* sbaik sventa chmalavanik ta stenlejaltik.* 6 Li Saule xi laj yalbe li jkenitaetike:+ «Lokʼanik batel, vokʼo abaik ta stojolal li j-amaleketike sventa mu jmiloxuk jech kʼuchaʼal ta jmilike.+ Yuʼun kʼalal lokʼik ta Ejipto li jteklum Israele,+ li voʼoxuke laj avakʼik ta ilel tukʼil kʼanelal ta stojolalik». Jaʼ yuʼun, li jkenitaetike la svokʼ sbaik ta stojolal li j-amaleketike. 7 Ta tsʼakale, li Saule te lik smil talel ta Avila+ li j-amaleketike,+ te to paj ta Sur+ ti nopol xil Ejiptoe. 8 Kuxul la xchuk talel li Agag+ ti jaʼ ajvalil ta Amaleke, jaʼ la smil komel ta espada skotol li yan krixchanoetike.+ 9 Pe li Saul xchiʼuk li jteklume kuxul laj yiktaik* li Agague, li chijetik ti bu mas lekike, li vakaxetike, jaʼ ti bu lek tajek jupʼesbile, li tot chijetike xchiʼuk skotol ti bu toj lekike.+ Muʼyuk la skʼan la smilik komel. Pe li yan kʼusitik ti muʼyuk ep sbalile xchiʼuk ti muʼyuk xa buchʼu skʼane, jaʼ la slajesbeik komel skʼoplal.
10 Vaʼun, li Jeovae xi laj yalbe li Samuele: 11 «Chopol chkaʼi jba* ti och kuʼun ta ajvalil li Saule, yuʼun muʼyuk xa tstsʼakliun xchiʼuk muʼyuk la spas li kʼusi kalojbee».+ Laj yat tajek yoʼonton li Samuele, sjunul akʼobal la skʼanbe vokol li Jeovae.+ 12 Li Samuele sob tajek lik ta yokʼomal sventa xbat skʼel li Saule, vaʼun xi albat yuʼun li yantike: «Bat ta Karmelo+ li Saule, te bat svaʼan slokʼol stuk sventa snaʼobil.+ Laje sut, vaʼun yal batel ta Guilgal». 13 Kʼalal kʼot Samuel ti bu oy li Saule, xi laj yal li Saule: «Akʼo yakʼbot bendision Jeova. Laj xa me jchʼun li kʼusi laj yal Jeovae». 14 Pe xi la sjakʼ li Samuele: «Mi jeche, ¿kʼu yuʼun ti xmeʼlajet chkaʼi li chijetike, ti xmuʼlajet li vakaxetike?».+ 15 Xi takʼav li Saule: «Jaʼ toʼox yuʼun li j-amaleketike, yuʼun li jteklume kuxul laj yiktaik* li chijetik xchiʼuk vakaxetik ti butik lekike sventa xakʼbeik ta milbil matanal li Jeova Dios avuʼune. Pe skotol li yan kʼusitike la jlajesbekutik skʼoplal». 16 Li Samuele xi la stakʼbe li Saule: «¡Anchan jutuk! Chkalbot avaʼi li kʼusi laj yalbun Jeova ta akʼobale».+ Xi takʼbate: «¡Alo kaʼitik!».
17 Xi to la sjakʼ li Samuele: «¿Mi mu jechuk ti muʼyuk toʼox tsots akʼoplal laj avaʼi aba+ kʼalal lakʼot ta jolil yuʼun li snitilulal Israele xchiʼuk kʼalal la stʼujot Jeova sventa xakʼot ta ajvalil ta Israele?+ 18 Laje, li Jeovae laj yakʼbot jtos avabtel, xi laj yalbote: ‹Batan, bat lajesbo skʼoplal+ li jpasmulil j-amaleketike. Tsako ta kʼop jaʼ to ti kʼuxi xchʼay-o stsʼunbalike›.+ 19 Mi jech la-albate, ¿kʼu yuʼun ti muʼyuk xachʼunbe li smantal Jeovae? Ti kʼusi noʼox la apase ¡jaʼ ti jaʼ xa xalaj-o ta stsobel ta anil li kʼusitik la apojik+ ta jteklume xchiʼuk jaʼ la apas li kʼusi chopol chil Jeovae!».
20 Li Saule xi la stakʼbe li Samuele: «¡Pe li voʼone la jchʼunbe li smantal Jeovae! Ay jpas li kʼusi laj yalbun Jeovae, laj kikʼ talel li Agag ti jaʼ ajvalil ta Amaleke xchiʼuk la jlajesbe skʼoplal li j-amaleketike.+ 21 Pe li kʼusi la staik ta pojel li jteklume la stʼujik komel jlom chijetik xchiʼuk jlom vakaxetik, jaʼ la stʼujik komel ti bu lekik ti chichʼ ox lajesbel skʼoplale sventa xichʼ akʼbel ta milbil matanal li Jeova Dios avuʼun ta Guilgale».+
22 Xi laj yal li Samuele: «¿Mi mu van masuk tskʼupin Jeova ti jchʼunbetik smantal Jeova ti jaʼ mu sta jech tskʼupin li chikʼbil matanal xchiʼuk li milbil matanale?+ ¡Kʼelavil! Jaʼ mas lek chil mi ta jchʼunbetik smantale, jaʼ mu sta li milbil matanale,+ jech xtok, mas tskʼupin mi ta jchikintabetik li kʼusi chale, jaʼ mu sta li sjupʼemal+ tot chijetike. 23 Ti mu jchʼuntik mantale+ xkoʼolaj kʼuchaʼal li spasel tʼunol*+ ti jaʼ mulile, li toybaile xkoʼolaj kʼuchaʼal spasel majia xchiʼuk li yichʼel ta mukʼ santoetike.* Ta skoj ti la apʼajbe li kʼusi yaloj Jeovae,+ jaʼ jech tspʼajot ek, muʼyuk xa chakʼ koman ta ajvalil».+
24 Li Saule xi laj yalbe li Samuele: «Laj xa jta jmul, muʼyuk la jchʼun li kʼusi laj yal Jeovae xchiʼuk li kʼusi laj avale, yuʼun lixiʼ yuʼun li jteklume, jaʼ la jchikintabe li kʼusi laj yalike. 25 Jaʼ yuʼun, avokoluk, akʼun ta perton. Jmojuk xijsut batel sventa jnijan jba ta stojolal Jeova».+ 26 Pe xi takʼbat yuʼun li Samuele: «Muʼyuk ta jchiʼinot batel, yuʼun laj xa apʼajbe li kʼusi yaloj Jeovae, jaʼ yuʼun jaʼ jech tspʼajot li Jeova eke, muʼyuk xa chakʼ koman ta ajvalil li ta Israele».+ 27 Kʼalal joyij sventa tstam batel sbe li Samuele, li Saule la stsakbe stiʼil li snatil kʼuʼ ti muʼyuk skʼobe, pe jat li skʼuʼe. 28 Vaʼun, xi laj yal li Samuele: «Li Jeovae la xtuchʼbot avabtel ta ajvalilal* ta Israel li avie, jaʼ chakʼ ochuk ta ajvalil li buchʼu mas sta-o chile.+ 29 Jech xtok, li mukʼul Dios ta Israele+ tspas li kʼusi chale,+ muʼyuk tsjel li kʼusi tsnope,* yuʼun mu xkoʼolaj kʼuchaʼal jun krixchano ti tsjel li kʼusi tsnope».*+
30 Xi takʼbat yuʼun li Saule: «Laj xa jta jmul. Avokoluk, ichʼun to ta mukʼ ta stojolal li moletik ta jteklumale xchiʼuk ta stojolal li Israele. Jmojuk xijsut batel, vaʼun ta jnijan jba ta stojolal li Jeova Dios avuʼune».+ 31 Jaʼ yuʼun, li Samuele jmoj sut batel xchiʼuk li Saule, vaʼun li Saule la snijan sba ta stojolal li Jeovae. 32 Xi laj yal li Samuele: «Ikʼbeikun talel li Agague, li ajvalil ta Amaleke». Li Agague ta utel* xa bat, yuʼun xi xa ox la snope: «Echʼ xa jnaʼ li jvokole, muʼyuk xa tsmilikun jnaʼ». 33 Vaʼun, li Samuele xi laj yale: «Jech kʼuchaʼal ep antsetik la amilbe yalabik ta a-espadae, jaʼ jech muʼyuk yalab chkom ta stojolal antsetik li ameʼ eke». Jaʼ yuʼun, li Samuele bikʼitik xa la sbojilan ta yeloval Jeova ta Guilgal li Agague.+
34 Li Samuele bat ta Rama, yan li Saule muy batel ta sna ta Guibea. 35 Ti kʼu to sjalil kuxi li Samuele muʼyuk xa laj yilbe-o sat li Saule, pe laj yat tajek yoʼonton Samuel ta skoj li Saule.+ Li Jeovae chopol laj yaʼi sba ti laj yakʼ ochuk ta ajvalil ta Israel li Saule.+
16 Ta tsʼakal li Jeovae xi laj yalbe li Samuele: «¿Bakʼin to ch-echʼ ti chavat avoʼonton ta skoj ti mu xa jkʼan jaʼuk ajvalil+ li Saule?+ Jaʼ lek nojesbo s-aseiteal li akachue+ xchiʼuk tamo batel abe. Ta jtakot batel ta sna Jese+ ti te xkom ta Belene, yuʼun la jtʼujbe jun xnichʼon sventa xkʼot ta ajvalil».+ 2 Li Samuele xi laj yale: «¿Kʼuxi ti chibate? Yuʼun li Saule tsmilun mi laj yaʼie».+ Xi takʼbat yuʼun li Jeovae: «Ikʼo batel jkotuk chʼiom meʼ vakax xchiʼuk xi xavale: ‹Tal kakʼbe smoton Jeova›. 3 Skʼan xavikʼ batel Jese kʼalal chavakʼ li milbil matanale, vaʼun te chkalbot li kʼusi skʼan xapase. Jaʼ skʼan xatʼujbun li buchʼu chkalbote».+
4 Li Samuele la spas li kʼusi albat yuʼun Jeovae. Kʼalal kʼot ta Belene,+ tal nupatuk ta be yuʼun li moletik te ta jteklume, pe chiʼik tajek, vaʼun xi albate: «¿Mi maʼuk tal atsakunkutik ta kʼop?». 5 Xi la stakʼe: «Maʼuk tal jtsakoxuk ta kʼop, jaʼ noʼox tal kakʼbe milbil matanal li Jeovae. Jaʼ yuʼun, chʼultajeso abaik sventa xachiʼinikun kʼalal chkakʼ li milbil matanale». Vaʼun la xchʼultajes li Jese xchiʼuk xnichʼnabtake, ta tsʼakale la stak ta ikʼel sventa xbatik kʼalal jaʼo chakʼ li milbil matanale. 6 Kʼalal jaʼo yakal ch-ochik batele, li Samuele xi laj yal kʼalal laj yil li Eliabe:+ «Ta melel, liʼ vaʼal ta yeloval Jeova li buchʼu tʼujbil yuʼune». 7 Pe li Jeovae xi laj yalbe li Samuele: «Maʼuk xakʼelbe li spat xokone, mi jaʼuk li snatile,+ yuʼun muʼyuk lek chkil. Li Diose mu jechuk tskʼel ti kʼu yelan tskʼel li krixchanoe. Li krixchanoe jaʼ noʼox tskʼel li kʼusi xil ta sate, pe li Jeovae jaʼ tskʼelbe li kʼusi oy ta yoʼontone».+ 8 Ta tsʼakale, li Jesee laj yikʼ batel ta stojolal Samuel li Abinadabe,+ pe xi laj yal li Samuele: «Liʼe maʼuk stʼujoj xtok li Jeovae». 9 Vaʼun, li Jesee laj yikʼ batel ta stojolal Samuel li Samae,+ pe xi laj yal li Samuele: «Liʼe maʼuk stʼujoj xtok li Jeovae». 10 Li Jesee jaʼ jech laj yikʼbe batel Samuel vukvoʼ xnichʼnabtak, pe xi albat yuʼun li Samuele: «Mi junuk tʼujbilik yuʼun Jeova».
11 Ta tsʼakal xa une li Samuele xi la sjakʼbe li Jesee: «¿Mi jaʼ xa skotol-o li akeremtak liʼe?». Xi takʼav li Jesee: «Oy to jun jkʼox kerem+ ti muʼyuk tsakbil ta ventae. Te yakal chchabi chij».+ Xi takʼbat yuʼun li Samuele: «Ikʼo talel, yuʼun jaʼ to chijveʼ mi tale». 12 Jaʼ yuʼun, la stak ta ikʼel, vaʼun laj yikʼik tal. Li kereme lek chakpochan sat, alakʼ sba sbekʼ sat xchiʼuk kʼupil sba xvinaj li spat xokone.+ Vaʼun, xi laj yal li Jeovae: «¡Jaʼ leʼe! Likan xchiʼuk malbo aseite sventa xatʼuj».+ 13 Li Samuele la stsak li xkachu ti oy s-aseiteale,+ te skʼeloj sbankiltak kʼalal la smalbe li aseitee. Vaʼun, li s-espiritu Jeovae te lik yakʼbe tal stsatsal David li vaʼ kʼakʼale.+ Ta tsʼakale, li Samuele bat ta Rama.+
14 Jaʼ yuʼun, li s-espiritu Jeovae lokʼ batel ta stojolal li Saule,+ li Jeovae laj yakʼ permiso ti x-akʼbat svokol yuʼun snopben li Saule.+ 15 Xi albat yuʼun li yajtuneltak Saule: «Mi laj avakʼ ventae, li Diose yakʼoj permiso ti xakʼbot avokol li anopbene. 16 Avokoluk, kajval, takunkutik batel ti voʼon avajtunelunkutike sventa xbat jsaʼkutik junuk vinik ti snaʼ stijel lek arpae.+ Vaʼun, kʼalal chakʼ permiso Dios ti xakʼbot avokol li anopbene, jaʼ chlik stij li arpae, vaʼun xkuxet likel avoʼonton». 17 Li Saule xi la stakʼbe li yajtuneltake: «Bat sabeikun tal chaʼa, avokolikuk, ikʼbeikun tal li buchʼu lek snaʼ stijel arpae».
18 Oy jun yajkoltaobba ti xi laj yale: «¡Kʼelavil!, xkojtikinbe jun skerem li Jese ti te nakal ta Belene, lek snaʼ stijel arpa, lek tsots yoʼonton xchiʼuk lek xuʼ yuʼun paskʼop.+ Jech xtok, lek xtojob ta kʼopojel, lek kʼupil sba xvinaj li spat xokone+ xchiʼuk te chiʼinbil yuʼun li Jeovae».+ 19 Vaʼun, li Saule la stak batel yaj-almantaltak sventa xi xbat yalbeik li Jesee: «Takbun talel li akerem Davide, jaʼ li buchʼu chchabibot achije».+ 20 Jaʼ yuʼun, li Jesee la stak batel pan, la stak batel vino ti te tikʼil ta yavil pasbil ta nukule xchiʼuk jkot chʼiom tentsun, la skajan batel ta sba jkot vuro sventa stakbe batel li Saule, jaʼ laj yichʼ batel li Davide. 21 Jaʼ yuʼun, li Davide bat ti bu oy li Saule, te lik tunuk ta stojolal.+ Li Saule la skʼan tajek li Davide xchiʼuk jaʼ kom ta jkuch-abtejebal yuʼun. 22 Ta mas tsʼakale, li Saule la stakbe batel mantal li Jesee, xi laj yalbe batele: «Avokoluk, akʼo liʼ tunuk-o ta jtojolal li Davide, yuʼun lek chkil». 23 Kʼalal chakʼ permiso Dios ti x-akʼbat svokol yuʼun snopben li Saule, li Davide chbat stsak tal li s-arpae sventa stij. Vaʼun xkuxet xa chaʼi balumil li Saule xchiʼuk mas xa lek chaʼi sba, jech muʼyuk xa ch-akʼbat svokol yuʼun li snopbene.+
17 Li jfilisteaetike+ la stsob yajsoltarotakik sventa xbatik ta paskʼop. Te la stsob sbaik ta Soko+ ta yosilal Juda, laje te la spas skarpanaik ta oʼlol yuʼun Soko xchiʼuk Aseka+ li ta yosilal Efes-Damime.+ 2 Li Saul xchiʼuk li viniketik ta Israele la stsob sbaik xchiʼuk te la spas skarpanaik ta stenlejaltik Ela,+ la xchol sbaik sventa stsakik ta kʼop li jfilisteaetike. 3 Li jfilisteaetik xchiʼuk li j-israeletike ta jujujot vits yiloj sbaik, jaʼ kakal ta oʼlol yuʼunik li stenlejaltike.
4 Ti bu spasoj skarpanaik li jfilisteaetike te lokʼ talel jun vinik ti lek xtojob ta paskʼope, Goliat+ sbi xchiʼuk te likem ta Gat.+ Vakib xukʼubil xchiʼuk jchʼix li stayleje.* 5 Slapoj batel ta sjol jun kasko ti pasbil ta kovree xchiʼuk slapoj batel smak sbekʼtal+ ti pasbil ta kovree.* Ti kʼu yalal li smak sbekʼtal ti pasbil ta kovree jaʼ voʼmil siklo.* 6 Slapoj batel smak steʼeltak yakan ti pasbil ta kovree xchiʼuk xkuchoj batel jun sjavalina*+ ta kovre. 7 Li steʼel slansae xkoʼolaj kʼuchaʼal balbalteʼ sventa jolobil,*+ li sniʼ slansa ti pasbil ta takʼine jaʼ vakib sien siklo* yalal. Jaʼ jbabe bat yuʼun li jkuch-abtejebal yuʼune. 8 Vaʼi li Goliate xchiʼuk xi tsots laj yapta li soltaroetik yuʼun Israel ti te xcholoj sbaik sventa paskʼope:+ «¿Kʼu yuʼun ti te acholoj abaik sventa chatsakvanik ta kʼope? ¿Mi mu voʼonukun li jfilistea vinike xchiʼuk mi mu yajtuneloxuk noʼox Saul li voʼoxuke? Tʼujik junuk vinik avuʼunik sventa xtal stsakun ta kʼop. 9 Mi la stsalune xchiʼuk mi la smilune, chikʼotkutik ta avajtunelik, pe mi voʼon la jtsal xchiʼuk mi la jmile, voʼoxuk chakʼotik ta kajtunelkutik». 10 Xi to laj yal li jfilistea vinike: «¡Ta jlaban* li soltaroetik yuʼun Israel ti te xcholoj sbaike!+ ¡Takbeikun tal junuk vinik sventa jtsak jbakutik ta kʼop!».
11 Li Saul xchiʼuk skotol li Israele xiʼik tajek xchiʼuk nik yoʼontonik kʼalal laj yaʼiik kʼusi laj yal li jfilistea vinike.
12 Li Davide jaʼ xnichʼon jun j-efrata+ vinik ti te nakal ta Belen+ ta Juda ti Jese+ sbie, li Jesee oy vaxakvoʼ skeremtak+ xchiʼuk mol xa ox kʼalal jaʼo ch-ajvalilaj li Saule. 13 Li oxvoʼ skeremtak Jese ti jaʼ bankilaletike batemik ta paskʼop xchiʼuk li Saule.+ Li sbi oxvoʼ skeremtak ti batik ta paskʼope jaʼik liʼe: li sba skereme jaʼ Eliab,+ li xchaʼvoʼale jaʼ Abinadab,+ li yoxvoʼale jaʼ Sama.+ 14 Li Davide jaʼ li mas itsʼinale.+ Li oxvoʼ bankilaletike bat xchiʼinik li Saule.
15 Manchuk mi te chtun ta stojolal Saul li Davide, xtal xbat noʼox sventa xchabibe li xchij+ stot ta Belene. 16 Li jfilisteaetike chnopajik tal xchiʼuk te chtal xchol sbaik ta jujun sob xchiʼuk ta jujun mal kʼakʼal, 40 kʼakʼal jech la spasik.
17 Jaʼ yuʼun, li Jesee xi laj yalbe li David ti jaʼ xnichʼone: «Avokoluk, tsako jun efa* bakubtasbil sat tsʼunobil xchiʼuk li lajuneb pan liʼe. Ichʼbo batel ta anil li abankiltak ti bu spasoj skarpanaike. 18 Ichʼbo batel xtok lajunsep keso* li bankilal soltaro ti sbainoj jmil ta voʼe. Jech xtok, jakʼo kʼu yelan oy li abankiltake xchiʼuk ichʼbun tal sprevail ti lek oyike». 19 Li sbankiltake te xchiʼukik li Saule xchiʼuk skotol li yan viniketik ta Israele, te oyik ta stenlejaltik Ela,+ yakal tstsakik ta kʼop li jfilisteaetike.+
20 Li Davide sob xa lik xchiʼuk la saʼ buchʼu xchabibat li xchijtake. Laje, la stikʼ ta yavil li kʼusi albil yuʼun Jesee xchiʼuk laj yichʼ batel. Kʼalal kʼot David ti bu spasoj skarpanaike, li soltaroetike jaʼo yakal chlokʼik batel sventa xbat xchol sbaik ti bu tspasik kʼope, tsots ch-avanik batel sventa paskʼop. 21 Li Israel xchiʼuk li jfilisteaetike te xcholoj sbaik ta jujujot, skʼelojbe sba satik. 22 Li Davide ta anil noʼox laj yikta komel li kʼusitik yichʼoj batele, jaʼ laj yiktabe komel li buchʼu chchabi ikatsile, vaʼun bat ta anil ti bu xcholoj sbaik ta paskʼope. Kʼalal kʼote, la sjakʼ mi lek oy li sbankiltake.+
23 Kʼalal jaʼo yakal tsjakʼe, jaʼo te lokʼ talel li vinik ti lek xtojob ta paskʼop ti Goliat+ sbie, li jfilistea vinik ta Gate. Te lokʼ talel ti bu xcholoj sbaik ta paskʼop li jfilisteaetike, la xchaʼal li kʼusi yaloj xa onoʼoxe.+ Te laj yaʼi li David eke. 24 Kʼalal laj yilik Goliat skotol li viniketik ta Israele, xiʼem xa tajek jatavik batel.+ 25 Xi chalik li viniketik ta Israele: «¿Mi laj avilik li vinik lokʼ tale? Tal slaban* li Israele.+ Li buchʼu xmil yuʼune ch-akʼbat ep skʼulejal yuʼun li ajvalile xchiʼuk ch-akʼbat yikʼ stseb.+ Jech xtok, li buchʼutik te oy ta sna stote muʼyuk xa tstojik li kʼusitik sbainojik ta Israele».
26 Li Davide xi lik sjakʼbe li viniketik ti te noʼox nopol oyike: «¿Kʼusi chichʼ akʼbel li buchʼu tsmil li jfilistea vinike sventa mu xa xichʼ labanel li Israele? ¿Buchʼu yaloj li jfilistea vinik ti muʼyuk yichʼoj sirkunsision* ti tslabanbe* li yajsoltarotak kuxul Dios ti te xcholoj sbaike?».+ 27 Jaʼ jech albat kʼuchaʼal laj xa onoʼox yalike: «Liʼe jaʼ jech chichʼ pasbel li buchʼu xmil yuʼun li jfilistea vinike». 28 Kʼalal laj yaʼi Eliab,+ li bankilale, ti yakal chchiʼin ta loʼil viniketik li Davide, kap tajek sjol xchiʼuk xi laj yalbee: «¿Kʼu yuʼun ti layal tale? ¿Buchʼu la akʼubanbe komel li jaykot chij te ta takixokol balumile?+ Jnaʼoj ti jtoybaote xchiʼuk ti chopol kʼusi oy ta avoʼontone. Yuʼun jaʼ noʼox tal akʼel li paskʼope». 29 Xi takʼav li Davide: «¿Kʼusi ti la jpas une? ¡Naka noʼox ta jakʼ!». 30 Laje bat xtok, bat sjakʼbe li yantike,+ pe jaʼ noʼox jech takʼbat.+
31 Oy junantik laj yaʼiik li kʼusi chal Davide, vaʼun laj yalbeik li Saule. Jaʼ yuʼun, li Saule la stak ta ikʼel li Davide. 32 Li Davide xi laj yalbe li Saule: «Mu me buchʼu xchibaj yoʼonton* ta skoj li jfilistea vinike, yuʼun chbat jtsak ta kʼop, voʼon li avajtunelune».+ 33 Pe li Saule xi la stakʼbe li Davide: «Mu xuʼ avuʼun stsakel ta kʼop li jfilistea vinike, yuʼun toj keremot to, yan li stuke soltaro* onoʼox ta skeremal».+ 34 Vaʼun, li Davide xi laj yalbe li Saule: «Kajval, voʼon ta jchabibe xchij li jtote. Jun veltae tal jkot leon,+ la stsak batel jkot chij, ta yan velta xtoke tal jkot oso, la stsak batel jkot chij. 35 Kʼalal jech kʼot ta pasele la jnutsan batel, vaʼun la jipan ta lum, jech la jpojbe lokʼel ta yeik li chije. Kʼalal tskʼan ox tstiʼikune, la jtsakbe ta stsotsilik,* la jipan ta lum xchiʼuk la jmilan komel. 36 Li avajtunele la smil li leon xchiʼuk li osoe. Jaʼ noʼox jech ta jpasbe li jfilistea vinik ti muʼyuk yichʼoj sirkunsisione, yuʼun la slabanbe* li yajsoltarotak kuxul Dios ti te xcholoj sbaike».+ 37 Xi to laj yal li Davide: «Li Jeovae jaʼ la spojun lokʼel ta sniʼ yichʼak li leon xchiʼuk osoe, jaʼ noʼox jech ta spojun lokʼel ta skʼob li jfilistea vinike».+ Vaʼun, li Saule xi laj yalbe li Davide: «Batan, te akʼo xchiʼinot li Jeovae».
38 Li Saule laj yakʼbe slap David li skʼuʼ spokʼ sventa paskʼope xchiʼuk laj yakʼbe slap jun kasko ti pasbil ta kovree, laje laj yakʼbe slap li smak sbekʼtale. 39 Ta tsʼakale, li Davide la xchukin li s-espadae, vaʼun tskʼan ox chanav. Pe mu xanav xchiʼuk, yuʼun muʼyuk nopem xaʼi xkuchel. Xi laj yalbe li Saule: «Mu xi xanav yuʼun skotol li kʼusi jkuchoje, yuʼun muʼyuk nopem xkaʼi». Jaʼ yuʼun, li Davide la slokʼ. 40 La stsak batel li snamteʼe xchiʼuk la stʼuj voʼpʼej ton ta beoʼ* ti lek chʼululike, te la stikʼ batel ta xkʼox vorxail li xvorxa nukul ti tstunes kʼalal chchabi chije, te stsakoj batel xtok li xjimichʼe.+ Vaʼun, lik nopajuk batel yoʼ bu oy li jfilistea vinike.
41 Li jfilistea vinike yantik xnopaj batel ta stojolal li Davide, jaʼ jbabe batel li jkuch-abtejebal yuʼune. 42 Kʼalal la sta ta ilel li Davide, la slaban, yuʼun toj kerem to,+ jaʼ noʼox chakpochan yuni sat xchiʼuk jaʼ noʼox kʼupil sba xvinaj li spat xokone. 43 Jaʼ yuʼun, li jfilistea vinike xi laj yalbe li Davide: «¿Mi yuʼun tsʼiʼun+ chavil ti teʼ noʼox atsakoj tale?». Li Goliate la stabe ta albel sbi sdiostak sventa xchopol kʼopta li Davide. 44 Xi to laj yalbe li Davide: «Laʼ liʼe sventa xkakʼbe stiʼ mutetik ta vinajel li abekʼtale xchiʼuk chkakʼbe stiʼ chonbolometik ta osiltik».
45 Li Davide xi la stakʼbe li jfilistea vinike: «Voʼote chtal atsakun ta kʼop ta espada, ta lansa xchiʼuk ta javalina,*+ pe li voʼone ta jtsakot ta kʼop ta sbi Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,*+ jaʼ Sdios li soltaroetik yuʼun Israel ti liʼ cholajtike, jaʼ li buchʼu laj xa alabane.*+ 46 Tana noʼox cha-och ta jkʼob yuʼun li Jeovae,+ ta jmilot xchiʼuk ta jtuchʼ lokʼel ajol. Li sbekʼtal filisteaetik ti liʼ spasoj skarpanaik tanae chkakʼbe stiʼ mutetik ta vinajel xchiʼuk chkakʼbe stiʼ jtiʼvanej chonbolometik ta osiltik. Jech tsnaʼo skotol krixchanoetik ta balumil ti oy jun Dios ta Israele.+ 47 Skotol li buchʼutik liʼ oy* tanae tsnaʼik ti maʼuk ta espada mi jaʼuk ta lansa chkoltavan li Jeovae,+ yuʼun li paskʼope jaʼ yuʼun li Jeovae+ xchiʼuk jaʼ chakʼoxuk ta jkʼobkutik akotolik».+
48 Vaʼun, li jfilistea vinike nopaj batel mas ta stojolal li Davide, pe li Davide anil xa bat ti bu xcholoj sbaike sventa xbat snup ta be li jfilistea vinike. 49 Li Davide la stikʼ ochel skʼob li ta xvorxa nukule sventa stsak lokʼel jpʼej ton, la stikʼ li ta xjimichʼe, vaʼun la sjipbe batel li jfilistea vinike. Lek la stʼajbe ta stiba, matsʼal to kʼot ta stiba li tone, jech te nujul kʼot ta lumtik.+ 50 Jaʼ yuʼun, li Davide ta jun noʼox jimichʼ xchiʼuk ta jpʼej noʼox ton la stsal li jfilistea vinike, la slomes ta lumtik xchiʼuk la smil akʼo mi chʼabal yichʼoj batel s-espada.+ 51 Ta anil bat li Davide, te vaʼal kʼot ta stsʼel li jfilistea vinike. La xjochbe lokʼel ta sna li s-espadae+ sventa xtuchʼbe-o sjol li jfilistea vinike yoʼ smil-o ta j-echʼel. Kʼalal laj yil jfilisteaetik ti cham xa li buchʼu lek xtojob ta paskʼop yuʼunike, jatavik batel.+
52 Kʼalal laj yilik jech kʼot ta pasel li viniketik ta Israel xchiʼuk ta Judae, tsots lik avanikuk xchiʼuk la snutsik batel li jfilisteaetike, te likik batel ta stenlejaltik,+ kʼotik kʼalal to ta yochebal Ekron.+ Li sbekʼtal jfilisteaetike te noʼox kilajtik kom ta sbelel Saaraim,+ jech bat-o kʼalal to ta Gat xchiʼuk ta Ekron. 53 Kʼalal sutik ta snutsel ta skʼakʼal yoʼontonik li jfilisteaetike, li Israele bat stsobbeik lokʼel li kʼusitik oy yuʼunik ti bu spasoj skarpanaike.
54 Vaʼun, li Davide laj yichʼbe batel ta Jerusalen li sjol jfilistea vinike. Pe li yabtejebtak jfilistea vinike te la snakʼ li ta skarpanae.+
55 Kʼalal laj yil Saul ti chbat stsak ta kʼop jfilistea vinik li Davide, xi la sjakʼbe li Abner+ ti jaʼ bankilal soltaroe: «Abner, ¿buchʼu stot li kerem leʼe?».+ Xi la stakʼ li Abnere: «Ajvalil, ¡jamal chkal ta skoj ti kuxulote, mu jnaʼ buchʼu stot!». 56 Xi laj yal li ajvalile: «Jakʼo buchʼu stot li kereme». 57 Jaʼ yuʼun, kʼalal naka noʼox sut tal ta smilel Goliat li Davide, li Abnere laj yikʼ batel ta stojolal Saul. Li Davide te yichʼojbe batel li sjol jfilistea+ vinike. 58 Li Saule xi la sjakʼbe li Davide: «¿Buchʼu atot, kerem?». Xi la stakʼ li Davide: «Jaʼ jtot li avajtunel Jese+ ti te nakal ta Belene».+
18 Kʼalal laj yoʼonton David ta xchiʼinel ta loʼil li Saule, li Jonatan+ xchiʼuk Davide batsʼi lik yamigoin sbaik tajek. Li Jonatane la skʼan tajek David jech kʼuchaʼal skʼanoj sba stuke.+ 2 Li vaʼ kʼakʼale, li Saule te laj yakʼ komuk-o li Davide, muʼyuk xa xakʼ batuk ta sna stot.+ 3 Li Jonatan xchiʼuk Davide la spasik trato,+ yuʼun li Jonatane skʼanoj tajek David jech kʼuchaʼal skʼanoj sba stuke.+ 4 Li Jonatane la slokʼ li snatil kʼuʼ ti muʼyuk skʼobe, jaʼ laj yakʼbe li Davide xchiʼuk laj yakʼbe li skʼuʼ spokʼ sventa paskʼope, li s-espadae, li s-arkoe xchiʼuk li xchuke. 5 Kʼalal oy bu chbat li Davide, lek kʼusitik chkʼot ta pasel yuʼun*+ ti buyuk noʼox chtakat batel yuʼun li Saule. Jaʼ yuʼun, li Saule laj yakʼbe sbain li soltaroetike.+ Taje lek laj yilik li yajtuneltak Saule xchiʼuk sjunul li jteklume.
6 Jujukoj kʼalal tsutik tal ta smilel jfilisteaetik li David xchiʼuk xchiʼiltake, li antsetik ta jujun jteklum ta Israele chlokʼ snupik ta be li ajvalil Saule, tstij sonik+ xchiʼuk ch-akʼotajik. Xmuyubajik tajek xchiʼuk tstij spanderetaik*+ xchiʼuk stijobil son ti oy oxlik yakʼile. 7 Kʼalal jech tspasik li antsetike, xi chkʼejinike:
«Li Saule uni jaymil noʼox la smil,
li Davide ta slajunmilal noʼox la smil».+
8 Echʼ kʼuk sjalile kap tajek sjol+ li Saule xchiʼuk muʼyuk lek laj yaʼi li kʼusi tskʼejintaike, xi laj yale: «Li Davide ch-albat ti ta slajunmilal noʼox la smile, yan li voʼone chalik ti uni jaymil noʼox la jmile. ¡Jaʼ xa noʼox ti mu x-och ta ajvalil yuʼunike!».+ 9 Ti kʼuxi kʼot ta pasel taje, li Saule mu xa spat yoʼonton ta stojolal li Davide.
10 Li ta yokʼomale, li Diose laj yakʼ permiso ti x-akʼbat svokol yuʼun snopben li Saule,+ jaʼ yuʼun kʼalal jaʼo tstij arpa+ li David jech kʼuchaʼal onoʼox tspase, li Saule toj yan stalelal kʼu yelan lik spas sba* li ta snae. Te stsakoj jun slansa,+ 11 vaʼun la sjip batel li slansae,+ xi laj yal ta yoʼontone: «¡Te noʼox pakʼal chkom kuʼun ta pakʼbal na* li Davide!». Pe chib to velta la spoj sba li Davide. 12 Li Saule lik xiʼta li Davide, yuʼun te chiʼinbil yuʼun li Jeovae,+ jaʼ muʼyuk xa te chiʼinbil li Saule.+ 13 Jaʼ yuʼun, li Saule nom la stak batel xchiʼuk laj yakʼ kʼotuk ta bankilal soltaro sventa sbain jmil ta voʼ soltaroetik. Li Davide jaʼ xa lik spas ta mantal li soltaroetik kʼalal chbatik ta paskʼope.*+ 14 Lek chbat yuʼun skotol kʼusitik tspas+ li Davide,* yuʼun te chiʼinbil yuʼun li Jeovae.+ 15 Li Saule lik xiʼta David kʼalal laj yil ti lek chbat yuʼun skotol li kʼusitik tspase. 16 Pe skotol li Israel xchiʼuk Judae skʼanojik li Davide, yuʼun jaʼ tspasatik ta mantal kʼalal chbatik ta paskʼope.
17 Ta tsʼakale, li Saule xi laj yalbe li Davide: «Liʼ oy li jvixil tseb Merabe.+ Chkakʼbot avikʼ,+ jaʼ noʼoxe skʼan jech-o xavakʼ ta ilel ti lek tsots avoʼonton sventa xakoltaune xchiʼuk skʼan xabat li ta paskʼop yuʼun Jeovae».+ Yuʼun xi tsnop li Saule: «Muʼyuk ta jmil li voʼone, jaʼ akʼo smilik li jfilisteaetike».+ 18 Pe li Davide xi laj yalbe li Saule: «Li voʼone muʼyuk tsots jkʼoplal xchiʼuk muʼyuk tsots skʼoplal li kutsʼ kalale, li yutsʼ yalal jtot te ta Israele, jaʼ yuʼun, ¿kʼuxi xa noʼox ti chikʼot ta sniʼ li ajvalile?».+ 19 Pe kʼalal kʼot yorail ch-akʼbat yikʼ li Merabe, li stseb Saule, akʼbil xa ox yikʼ jun vinik ti Adriel sbi ti te likem ta Meolae.*+
20 Li Mikal+ ti jaʼ stseb li Saule skʼanoj tajek li Davide, kʼalal laj yaʼi li Saule, toj lek laj yaʼi. 21 Xi la snope: «Lek chkaʼi sventa x-och ta jkʼob li Davide. Mi laj kakʼbe yikʼ li jtsebe, te xa chlaj ta milel kuʼun ta stojolal li jfilisteaetike».+ Jaʼ yuʼun, xi laj yalbe ta xchibal velta li Davide: «Avi une chkutsʼ kalalin jbatik».* 22 Jech xtok, li Saule xi laj yalbe mantal li yajtuneltake: «Xi xavalbeik ta mukul li Davide: ‹¡Kʼelavil!, skʼanojot tajek li ajvalile xchiʼuk skʼanojot skotol li yajtuneltake. Jaʼ yuʼun, utsʼ alalino abaik* xchiʼuk li ajvalile›». 23 Kʼalal jech albat yuʼun yajtuneltak Saul li Davide, xi laj yale: «¿Mi yuʼun kʼun noʼox chavaʼiik ti xuʼ xkutsʼ kalalin jbakutik* jchiʼuk li ajvalile? ¿Mi yuʼun mu xavilik ti povreun noʼox xchiʼuk ti jutuk tsots jkʼoplale?».+ 24 Xi vul albatuk yuʼun yajtuneltak li Saule: «Jaʼ jech laj yal li Davide».
25 Xi laj yal li Saule: «Xi xbat avalbeik li Davide: ‹Muʼyuk tskʼanbe stojol stseb+ li ajvalile, jaʼ noʼox tskʼan sien ta lik snukulil sjol skʼunil+ jfilisteaetik sventa spakbe sutel li yajkontratake›». Ti jech laj yal li Saule, yuʼun yakal tsnop ti te chcham ta skʼob jfilisteaetik li Davide. 26 Li yajtuneltak Saule bat yalbeik David li kʼusi laj yal Saule, vaʼun lek laj yaʼi ti xuʼ xutsʼ yalalin sbaik* xchiʼuk li ajvalile.+ Kʼalal mu to chkʼot skʼakʼalile, 27 li Davide lokʼ batel xchiʼuk li sviniktake, vaʼun la smil chib sien jfilisteaetik, laj yichʼbe tal ajvalil li snukulil sjol skʼunil jfilisteaetike sventa xutsʼ yalalin sbaik* xchiʼuk li ajvalile. Jaʼ yuʼun, li Saule laj yakʼbe yikʼ li Mikal ti jaʼ li stsebe.+ 28 Jech laj yakʼ venta Saul ti te chiʼinbil yuʼun Jeova li Davide,+ jech xtok, laj yakʼ venta ti kʼanbil tajek yuʼun li Mikale.+ 29 Jaʼ yuʼun, li Saule mas to la xiʼta. Jech xtok, kʼot ta yajkontra li Davide, jech-o ti kʼu sjalil kuxule.+
30 Jujukoj kʼalal chlokʼik ta paskʼop li bankilaletik yuʼun jfilisteaetike, li Davide mas lek chbat yuʼun skotol li kʼusitik tspase,* jaʼ mu sta li yajtuneltak Saule,+ jech xtok, li sbie lek ichʼbil ta mukʼ.+
19 Ta tsʼakale, li Saule laj yalbe Jonatan, li skereme, ti snopoj tsmil li Davide xchiʼuk laj yalbe skotol yajtuneltak.+ 2 Li Jonatan, li skerem Saule, skʼanoj tajek li Davide,+ jaʼ yuʼun xi laj yalbee: «Tskʼan tsmilot li jtot Saule, jaʼ yuʼun, avokoluk, kʼelo me aba li sob okʼome. Saʼo ti bu lek nakʼale* sventa te xanakʼ aba. 3 Ta tsʼakale, chilokʼ batel xchiʼuk jtot ta osiltik ti bu oyote. Lek akʼoplal chkalbe li jtote, vaʼun ta xkalbot ta jamal mi oy kʼusi laj kaʼie».+
4 Jech oxal, li Jonatane lek lik yalbe skʼoplal David+ ta stojolal Saul ti jaʼ stote. Xi laj yalbee: «Ajvalil, mu xasaʼ amul ta stojolal li avajtunel Davide, yuʼun muʼyuk smul ta atojolal, jaʼ noʼox ataojbe sbalil li kʼusitik spasoje. 5 Jech xtok, kʼalal ay smil li jfilistea vinike,+ laj yakʼ ta vokol xkuxlejal sventa xkoltaat yuʼun Jeova sjunul li Israele. Laj avil atuk xchiʼuk xkuxet to kʼot avoʼonton yuʼun. ¿Kʼu yuʼun ti chasaʼ amul ti chamalbe xchʼichʼel li buchʼu chʼabal smule? Muʼyuk srasonal ti chamil li Davide».+ 6 Li Saule la xchʼunbe li Jonatane, jaʼ yuʼun xi laj yakʼ yee: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti muʼyuk chichʼ milele». 7 Ta tsʼakal li Jonatane la stak ta ikʼel li Davide xchiʼuk laj yalbe skotol li kʼusi albate. Laje, laj yikʼ batel ti bu oy li Saule, vaʼun li Davide te tun ta stojolal Saul yan velta.+
8 Lik yan velta li paskʼope. Li Davide lokʼ stsak ta kʼop li jfilisteaetike xchiʼuk ep tajek la smil, jaʼ yuʼun li jfilisteaetike jatavik batel.
9 Kʼalal jaʼo te chotol ta sna li Saul xchiʼuk ti te stsakoj slansae, li Jeovae laj yakʼ permiso ti x-akʼbat svokol yuʼun snopben li Saule.+ Li Davide jaʼo te tstij arpa.+ 10 Vaʼun, li Saule la sjip batel li slansae, yuʼun tskʼan ti te noʼox pakʼal chkom yuʼun ta pakʼbal na* li Davide, pe li Davide la skʼejpʼun sba, jaʼ yuʼun, li lansae matsʼal kʼot ta pakʼbal na. Li Davide jatav batel li vaʼ akʼobale. 11 Ta tsʼakal li Saule la stak batel jayvoʼuk j-almantaletik ta sna David sventa te xkom xchabiik yoʼ smilik ta sob yokʼomal.+ Pe xi albat yuʼun Mikal li David ti jaʼ yajnile: «Mi muʼyuk lajatav batel avi akʼobale, okʼome chamem chasakub». 12 Jaʼ yuʼun, sventa xjatav batel li Davide, koltaat yuʼun Mikal sventa te xyal li ta ventanae. 13 Li Mikale la stsak slokʼol terafim,* te la stelan ta tem* xchiʼuk la xpix ta jlik pokʼ, jech xtok, ti bu oy li sjole te laj yakʼ jlik pokʼ ti pasbil ta stsotsil tentsune.
14 Kʼalal kʼot li j-almantaletik ti takbilik batel yuʼun Saul sventa xikʼik batel li Davide, xi laj yal li Mikale: «Ip chaʼi». 15 Vaʼun, li Saule la stak batel yan velta li j-almantaletik ti bu oy li Davide, xi laj yalanbe batele: «Ikʼbeikun talel sventa jmil, chechik tal* xchiʼuk stem».*+ 16 Kʼalal ochik ta na li j-almantaletike, jaʼ noʼox te telel la staik ta tem* slokʼol terafim* xchiʼuk te akʼbil jlik pokʼ ti pasbil ta stsotsil tentsun ti bu oy sjol ta alel li Davide. 17 Li Saule xi la sjakʼbe li Mikale: «¿Kʼu yuʼun ti la aloʼlaun xchiʼuk ti laj avakʼ jatavuk batel li kajkontrae?».+ Xi la stakʼ li Mikale: «Yuʼun xi laj yalbune: ‹Chakoltaun batel o ta jmilot›».
18 Kʼalal jatav batel li Davide, te kʼot ta Rama yoʼ bu oy li Samuele.+ La xchapbe skotol li kʼusi pasbat yuʼun li Saule. Laje, lokʼ batel xchaʼvoʼalik, te komik ta Nayot.+ 19 Ta tsʼakal jutuke xi kʼot ta xchikin li Saule: «Li Davide te oy ta Nayot ta Rama». 20 Li Saule ta ora noʼox la stak batel j-almantaletik sventa xbat stsakik tal li Davide. Kʼalal kʼotike, te laj yilik ti yakal chalik albil kʼopetik li j-alkʼopetik ti mas xa molike xchiʼuk ti jaʼ te vaʼal yakal chbeiltasatik yuʼun li Samuele. Kʼalal jech laj yilike, lik ventainatikuk yuʼun li s-espiritu Diose, vaʼun jech lik spas stalelalik ek kʼuchaʼal li j-alkʼopetike.
21 Kʼalal laj yaʼi li Saule, la stak batel yan j-almantaletik, pe jech lik spas stalelalik kʼuchaʼal j-alkʼopetik ek. Jaʼ yuʼun, li Saule la stak batel yoxchopal j-almantaletik, pe jech lik spas stalelalik kʼuchaʼal j-alkʼopetik ek. 22 Ta tsʼakale, bat ta Rama li stuk eke. Kʼalal te kʼot li ta mukʼta poso ta Sekue, xi la sjakʼe: «¿Bu oy li Samuel xchiʼuk Davide?». Xi takʼbate: «Te oyik ta Nayot+ ta Rama». 23 Kʼalal yakal chanav batel sventa xbat ta Nayot ta Ramae, lik ventainatuk yuʼun li s-espiritu Dios eke. Vaʼun, ti kʼu snatil xanav batel sventa xbat ta Nayot ta Ramae, jech la spas batel stalelal kʼuchaʼal j-alkʼop jaʼ to ti kʼuxi kʼote. 24 Te lik slokʼ skʼuʼ ek, jech te lik spas stalelal kʼuchaʼal j-alkʼop ti bu oy li Samuele. Vaʼun, te tʼanal* sjunul kʼakʼal xchiʼuk sjunul akʼobal ta lumtik. Jaʼ yuʼun, xi chalbe sbaike: «¿Mi yuʼun j-alkʼop xa li Saul eke?».+
20 Li Davide jatav lokʼel li ta Nayot ti te xkom ta Ramae. Bat skʼel li Jonatane, xi kʼot yalbee: «¿Kʼusi jpasoj?+ ¿Kʼusi ti jmule? ¿Kʼusi jmul jpasoj ta stojolal atot ti tskʼan tsmilune?». 2 Xi la stakʼ li Jonatane: «¡Mu sta-o ti xachame!+ Muʼyuk chacham, yuʼun li jtote persa onoʼox chalbun li kʼusi tspase akʼo mi tsots skʼoplal o mi muʼyuk. ¿Mi jaʼ to muʼyuk chalbun li kʼusi snopoj tspasbote? Mu spas jech». 3 Pe li Davide xi to laj yalbe ta jamal li Jonatane: «Li atote snaʼoj lek ti akʼanojune,+ jaʼ yuʼun xuʼ xi snope: ‹Jaʼ lek muʼyuk chkalbe li Jonatane sventa mu xil svokol›. ¡Pe jamal chkal ta skoj kuxul Jeova xchiʼuk ti kuxulot eke, jutuk xa skʼan xicham!».+
4 Jaʼ yuʼun, li Jonatane xi laj yalbe li Davide: «Ta jpas li kʼusi chakʼanbune». 5 Li Davide xi laj yalbe li Jonatane: «Li okʼome jaʼ skʼakʼalil achʼ luna,*+ jaʼ yorail chbat jchiʼin ta veʼel li ajvalile. Li voʼote skʼan xakoltaun batel sventa xbat jnakʼ* jba li ta osiltike, jaʼ to xuʼ xilokʼ tal mi chʼayem xa ox batel kʼakʼal li ta yoxibal kʼakʼale. 6 Mi tsnaʼun li atote, xi xavalbee: ‹Li Davide laj yalbun ti akʼo xkakʼ batuk ta anil ta steklumale, li ta Belene,+ yuʼun li yutsʼ yalale jaʼ te chakʼik li milbil matanal ti chichʼ pasel jujun jabile›.+ 7 ‹Lek oy› mi xie, jaʼ skʼan xal ti jun xa yoʼonton chkom li avajtunele. Pe mi kap sjole, jamal xvinaj ti jpʼel ta yoʼonton tskʼan chakʼbun jvokole. 8 Akʼo ta ilel tukʼil kʼanelal ta stojolal li avajtunele,+ yuʼun apasoj jun trato+ xchiʼuk voʼon ta yeloval Jeova, pe mi oy jmule,+ voʼot xa milun. Mu persauk xavakʼun ta skʼob li atote».
9 Jaʼ yuʼun, li Jonatane xi laj yalbe li Davide: «¡Mu xaval jech! Mi laj kaʼi ti jpʼel ta yoʼonton tskʼan chakʼbot avokol li jtote, persa ta xkalbot».+ 10 Li Davide xi la sjakʼbe li Jonatane: «¿Buchʼu chtal yalbun mi muʼyuk lek takʼav li atote?». 11 Xi takʼbate: «Lokʼkutik batel, batik ta osiltik». Vaʼun, lokʼ batel xchaʼvoʼalik. 12 Li Jonatane xi laj yalbe li Davide: «Jaʼ kʼotuk ta testigo li Jeovae, li Dios yuʼun Israele, okʼom o mi chaʼej jechtik ora kʼuchaʼal liʼe, chkakʼ persa ta sjakʼbel jtot li kʼusi snopoje. Mi lek noʼox yoʼonton ta atojolale, persa onoʼox ta jtakbot tal mantal. 13 Pe mi jpʼel-o yoʼonton chakʼ avokol li jtote, akʼo yakʼbun tsots kastigo Jeova mi muʼyuk laj kalbot xchiʼuk mi muʼyuk jun avoʼonton chasut batel kuʼune. Akʼo te xchiʼinot Jeova+ jech kʼuchaʼal laj toʼox xchiʼin li jtote.+ 14 ¿Mi mu tauk xavakʼ ta ilel ta jtojolal li tukʼil kʼanelal yuʼun Jeova avi ti kuxulun toe xchiʼuk kʼalal mi chamemun xa oxe?+ 15 Jech-o me xavakʼ ta ilel tukʼil kʼanelal ta stojolal li buchʼutik te oy ta jnae,+ jech-o xapas akʼo mi xchʼaybat stsʼunbalik yuʼun Jeova skotol li yajkontratak David liʼ ta balumile». 16 Jaʼ yuʼun, li Jonatane la spas jun trato ta sventa li buchʼutik te oy ta sna li Davide, xi laj yale: «Li Jeovae chchapanbe smul li yajkontratak Davide». 17 Li Jonatane skʼanoj tajek li Davide, jech oxal laj yakʼ ye yan velta yuʼun. Skʼanoj tajek jech kʼuchaʼal skʼanoj sba stuke.+
18 Xi laj yal li Jonatane: «Li okʼome jaʼ skʼakʼalil achʼ luna,*+ vaʼun chavichʼ naʼel, yuʼun xokol ti bu chachotie. 19 Li ta yoxibal kʼakʼale, mas to chavichʼ naʼel. Liʼ skʼan xatal ti bu la anakʼ* aba jun veltae xchiʼuk liʼ noʼox nopol xakom ti bu oy li ton liʼe. 20 Vaʼun, li voʼone ta jtʼiles talel oxmoj flecha li ta xokon tone, oy xa kʼusi chkichʼbe lek stukʼil yilel. 21 Kʼalal mi la jtak batel li kajtunele, xi chkalbee: ‹Bat saʼo tal li flechaetike›. Mi xi laj kalbe li kajtunele: ‹¡Kʼelavil, te oy ta axokon, tsobo tal!›. Mi jech laj kale, jaʼ senyail ti xuʼ xalokʼ tale. Yuʼun jamal chkal ta skoj ti kuxul li Jeovae, jaʼ skʼan xal ti junuk avoʼontone xchiʼuk ti muʼyuk kʼusi xibal sba chkʼot ta atojolale. 22 Pe mi xi laj kalbe avaʼi li kereme: ‹¡Kʼelavil, li flechae taj to kʼote!› mi xkute, batan me un bi, yuʼun tstakot batel li Jeovae. 23 Li kʼusi jamal laj kalbe jbatik ta jujuntale,+ jaʼuk kotuk ta testigo kuʼuntik sbatel osil li Jeova ta sventa li trato la jpastike».+
24 Li Davide la snakʼ* sba li ta osiltike. Vaʼun, kʼalal kʼot skʼakʼalil li achʼ lunae,* li ajvalile bat chotluk veʼuk li ta mexae.+ 25 Li ajvalile te chotol ti bu onoʼox nopem xaʼi chchotie, te ta stsʼel pakʼbal na.* Ta yeloval li Saule jaʼ te chotol li Jonatane, li ta xokon Saule jaʼ te chotol li Abnere.+ Pe jaʼ xokol li xchotleb Davide. 26 Li Saule muʼyuk kʼusi laj yal li vaʼ kʼakʼale, yuʼun xi la snope: «Oy van kʼusi la snuptan, jaʼ yuʼun muʼyuk to sakubtasoj sba.+ Yuʼun ibal sba».* 27 Kʼalal echʼ xa ox li skʼakʼalil achʼ lunae,* li ta xchibal kʼakʼale, te xokol-o li xchotleb Davide. Vaʼun, li Saule xi la sjakʼbe li skereme, li Jonatane: «¿Kʼu yuʼun muʼyuk tal veʼuk volje li xnichʼon Jesee+ xchiʼuk kʼu yuʼun ti muʼyuk tal xtok li avie?». 28 Xi takʼbat yuʼun li Jonatane: «Li Davide la skʼanbun vokol ti akʼo xkakʼ batuk ta Belene.+ 29 Xi laj yalbune: ‹Akʼo batkun, avokoluk, yuʼun chkakʼkutik milbil matanal xchiʼuk kutsʼ kalal li ta jteklume xchiʼuk la stakun ta ikʼel li jchiʼil ta vokʼele. Jaʼ yuʼun, mi lek chavilune, akʼo batkun xchiʼuk li jchiʼiltak ta vokʼele›. Jaʼ yuʼun, muʼyuk talem-o ta xmexa li ajvalile». 30 Li Saule ilin tajek ta stojolal li Jonatane, xi laj yalbee: «¡Skeremot jtoyba ants! ¿Mi mu jnaʼ avaloj ti lek xavil aba xchiʼuk li xnichʼon Jesee? Jaʼ noʼox chavakʼ aba ta kʼexlal xchiʼuk ameʼ. 31 Ti kʼu sjalil kuxul ta sba balumil li xnichʼon Jesee, muʼyuk jun avoʼonton xchiʼuk muʼyuk chjalij ti kʼu sjalil cha-ajvalilaje.+ Jaʼ yuʼun takbun ta ikʼel, yuʼun persa skʼan xcham».*+
32 Li Jonatane xi la stakʼbe li Saule, li stote: «¿Kʼu yuʼun ti skʼan xichʼ milele?+ ¿Kʼusi ti la spase?». 33 Li Saule la sjipbe batel lansa sventa syayijes,+ jaʼ yuʼun li Jonatane laj yakʼ venta ti jpʼel-o ta yoʼonton stot ti tskʼan tsmil li Davide.+ 34 Li Jonatane kapem xa sjol lokʼ batel ta mexa. Li ta xchibal kʼakʼal kʼalal echʼem xa ox li achʼ lunae,* muʼyuk kʼusi la slajes jutebuk. Yuʼun chopol tajek chaʼi sba ta stojolal li Davide+ xchiʼuk ta skoj ti akʼat ta kʼexlal yuʼun stote.
35 Ta yokʼomale, lokʼ batel ta osiltik li Jonatane jech kʼuchaʼal xchapoj xchiʼuk li Davide, te xchiʼuk batel jun yajtunel ti kerem toe.+ 36 Xi laj yalbe li yajtunele: «Anil xabat avokoluk sventa xbat asaʼ tal li flechaetik ta jtʼiles batele». Vaʼun, anil xa bat li yajtunele. Li Jonatane ta sjelavel to yajtunel kʼot yuʼun li flecha ti la stʼilese. 37 Kʼalal kʼot ti bu oy li flecha ti la stʼiles batel Jonatane, xi albat yuʼun li Jonatane: «¿Mi mu masuk to nom kʼot li flechae?». 38 Li Jonatane xi tsots laj yalbe li yajtunele: «¡Sujo aba! ¡Batan ta anil! ¡Mu me xajalij!». Vaʼun, li yajtunele la stsob tal li flechae, laje te kʼot ti bu oy li Jonatane. 39 Li yajtunele muʼyuk xaʼibe smelolal jutebuk; jaʼ noʼox Jonatan xchiʼuk David snaʼik kʼusi skʼan xal. 40 Ta tsʼakal li Jonatane laj yakʼbe batel yajtunel li yabtejebtake xchiʼuk xi laj yalbee: «Batan, ichʼo batel ta jteklum».
41 Kʼalal bat li yajtunele, li Davide lokʼ talel ti bu nopol snakʼoj* sba ti te xkom ta stukʼil sure. Vaʼun, la skejan spatan sba ta lumtik xchiʼuk oxib to velta la skejan sba. Laje, la stsʼutsʼ* sbaik xchiʼuk laj yokʼita sbaik, pe jaʼ mas ep okʼ li Davide. 42 Li Jonatane xi laj yalbe li Davide: «Junuk avoʼonton xabat, yuʼun jchaʼvoʼaltik xi laj kakʼ ketik+ ta stojolal li sbi Jeovae: ‹Jaʼuk kʼotuk ta testigo kuʼuntik sbatel osil li Jeovae xchiʼuk jechuk kʼotuk ta pasel ta stojolal anitilulal xchiʼuk li jnitilulale›».+
Vaʼun, bat li Davide, li Jonatane sut batel ta jteklum.
21 Ta tsʼakal li Davide bat ta Nob+ ti bu oy li pale Aimeleke. Kʼalal kʼote, toj xiʼel to kʼot li Aimeleke xchiʼuk xi la sjakʼbe li Davide: «¿Kʼu yuʼun ti atuke xchiʼuk ti muʼyuk achiʼiltake?».+ 2 Li Davide xi la stakʼbe li pale Aimeleke: «Yuʼun oy kʼusi laj yakʼ jpas li ajvalile, pe xi laj yalbune: ‹Mu me buchʼu xaʼi li kʼusi chbat apas kuʼune xchiʼuk li kʼusi yakal chkalbote›. Pe kalojbe mantal jviniktak ti bu ta jta jbakutike. 3 Jaʼ yuʼun, akʼbun mi oy voʼobuk apane o jaʼ akʼbun ti kʼusiuk noʼox x-ayan avuʼune». 4 Pe li palee xi la stakʼbe li Davide: «Muʼyuk kuʼun kʼusiuk noʼox panil, jaʼ noʼox li chʼul pane.+ Xuʼ xkakʼbot jaʼ noʼox venta mi muʼyuk xchiʼinojik ta vayel antsetik li aviniktake».+ 5 Li Davide xi la stakʼbe li palee: «Jamal chkal ti muʼyuk jchiʼinojkutik ta vayel ants jech kʼuchaʼal kʼalal chilokʼkutik batel ta paskʼope.+ Kʼalal oy kʼusi ta jpaskutike, ta onoʼox xchʼultajes sbaik li jviniktake, ¡pe liʼ une mas to tsots skʼoplal ti chʼul oyike!». 6 Vaʼun, li palee laj yakʼbe li chʼul pane,+ yuʼun muʼyuk yan pan yuʼun, jaʼ noʼox li pan ti chichʼ akʼel kʼuchaʼal matanale. Li pan taje te laj yichʼ lokʼesel ta yeloval Jeova, yuʼun la sta yorail chichʼ tikʼbel xkʼexol ti jaʼ to laj yichʼ pasele.
7 Pe li vaʼ kʼakʼale, jaʼo te oy jun yajtunel Saul, te oy ta stojolal Jeova. Doeg+ sbi ti jaʼ jun j-edom+ vinike, jaʼ bankilal jchabichij yuʼun Saul.
8 Li Davide xi laj yalbe li Aimeleke: «¿Mi oy junuk lansa o junuk espada liʼe? Yuʼun muʼyuk xakʼ yorail laj kichʼ talel j-espada o jtosuk kabtejeb ta skoj ti anil kʼusi laj yakʼ jpas li ajvalile». 9 Xi takʼbat yuʼun li palee: «Liʼ oy li s-espada Goliate,+ li jfilistea vinike, ti jaʼ li buchʼu la amil te ta stenlejaltik Elae.+ Pixil lek ta jlik pokʼ ti te oy ta spat li mokankʼuʼile.+ Ichʼo batel mi chakʼane, yuʼun jaʼ noʼox oy». Xi laj yal li Davide: «Lek, chkichʼ batel. Mu kʼusi xkoʼolaj-o li espadae».
10 Li vaʼ kʼakʼale, li Davide lokʼ batel, yuʼun yakal chjatav ta stojolal li Saule.+ Laje, te kʼot ta Gat+ ti bu oy li ajvalil Akise. 11 Xi albat yuʼun yajtuneltak li Akise: «¿Mi mu jaʼuk li David leʼe, li ajvalil ta jteklume? ¿Mi mu jaʼuk li buchʼu tskʼejintaik kʼalal jaʼo ch-akʼotajik ti xi chalike:
‹Li Saule uni jaymil noʼox la smil,
li Davide ta slajunmilal noʼox la smil› ti xiike?».+
12 Li Davide la stikʼ ta yoʼonton li kʼusi laj yalike, jaʼ yuʼun xiʼ tajek+ ta stojolal li ajvalil Akis ta Gate. 13 Jech oxal, yan stalelal lik spas+ ta stojolalik, chuvaj xa yilel tspas sba ti bu oyike. Oy kʼusitik ta jech noʼox lik stsʼiba ta stiʼ li yochebal jteklume xchiʼuk laj yakʼ beinuk slikok* ta yisim. 14 Li Akise xi laj yalbe li yajtuneltake: «¡Chuvaj chkil li vinik leʼe! ¿Kʼu yuʼun ti laj avikʼbeikun tale? 15 ¿Mi yuʼun ta to jkʼan yan chuvaj chavilik ti laj avikʼik tal sventa spas xchuvajil liʼ ta jtojolale? ¿Mi yuʼun chtal ochuk ta jna li vinik leʼe?».
22 Jaʼ yuʼun, li Davide lokʼ batel,+ te bat snakʼ* sba ta jun chʼen ta Adulam.+ Kʼalal laj yaʼiik li xchiʼiltak ta vokʼel xchiʼuk li buchʼutik te oy ta sna stote, yal skʼelik li Davide. 2 Jech xtok, bat xchiʼinik David li buchʼutik oy svokolike, li buchʼutik oy yilike xchiʼuk li buchʼutik chibajem yoʼontonike, vaʼun jaʼ kʼot ta bankilal yuʼunik. Ti kʼu yepal te xchiʼuk li Davide jaʼ chanib sien viniketik.
3 Ta tsʼakale, lokʼ batel li Davide, bat ta Mispe ta Moab. Xi laj yalbe li ajvalil ta Moabe:+ «Avokoluk, akʼo permiso yoʼ liʼ xkom xchiʼinoxuk ta naklej li jtot jmeʼe, jaʼ to mi laj yakʼbun jnaʼ Dios li kʼusi tspas ta jtojolale». 4 Jaʼ yuʼun, li Davide te laj yikta komel xchiʼuk li ajvalil ta Moabe. Te komik ta naklej ti kʼu sjalil la snakʼ* sba+ li Davide.
5 Ta tsʼakal li j-alkʼop Gade+ xi laj yalbe li Davide: «Mu teuk xakom-o ti bu anakʼoj* abae. Jaʼ lek batan ta yosilal Juda».+ Jech oxal, lokʼ batel li Davide xchiʼuk te bat ta teʼtikaltik ta Eret.
6 Li Saule kʼot ta xchikin ti laj xa yilik ti bu snakʼoj* sba li David xchiʼuk li viniketik te xchiʼuke. Jaʼo laj yaʼi kʼalal jaʼo te chotol ta yolon tamarisko teʼ ti te oy ta tayal kʼopojebal* li ta Guibeae.+ Te stsakoj slansa xchiʼuk te joyol ta stsʼel li yajtuneltake. 7 Vaʼun, li Saule xi laj yalbe li yajtuneltak ti te joyolik ta stsʼele: «Viniketik ta Benjamin, chikintabeikun avokolikuk. ¿Mi yuʼun amalaojik chakʼboxuk avosilik xchiʼuk uvatik avuʼunik li xnichʼon Jese+ eke? ¿Mi yuʼun amalaojik tsvaʼanoxuk ta bankilal sventa xabainik jmil ta voʼ o sventa xabainik sien ta voʼ?+ 8 ¡Akotolik jmoj achapoj akʼopik sventa xakontrainikun! ¡Muʼyuk buchʼu laj yalbun avuʼunik kʼalal la spas jun trato xchiʼuk xnichʼon Jese li jkereme!+ Jech xtok, mi junuk buchʼu oy xkʼuxul yoʼonton ta jtojolal sventa xalbun ti jaʼ jnichʼon li buchʼu la stijbe yoʼonton li kajtunel sventa skontrainune, ti te xa snakʼoj* sba sventa smakun ta bee».
9 Xi takʼav+ li Doeg+ ti likem ta Edom ti jaʼ sventainojbe yajtuneltak li Saule: «Te laj kil kʼot ta Nob li xnichʼon Jesee, yuʼun ay skʼel li Aimelek ti jaʼ xnichʼon Aitube.+ 10 Li Aimeleke oy kʼusi la sjakʼbe Jeova ta sventa li Davide xchiʼuk laj yakʼbe sveʼel. Laj yakʼbe xtok li s-espada Goliate, li jfilistea vinike».+ 11 Li ajvalile ta anil noʼox la stak ta ikʼel li pale Aimelek ti jaʼ xnichʼon Aitube xchiʼuk skotol li paleetik ti jaʼ yutsʼ yalal stot ti te oyik ta Nobe. Jaʼ yuʼun, tal skotolik ti bu oy li ajvalile.
12 Xi laj yal li Saule: «¡Chikintabun avokoluk, xnichʼon Aitub!». Xi takʼbate: «Alo tal kaʼitik, kajval». 13 Xi laj yal li Saule: «¿Kʼu yuʼun ti jmoj anopoj chakontrainikun xchiʼuk li xnichʼon Jesee? Yuʼun lek xa xavaʼi laj avakʼbe pan, laj avakʼbe s-espada xchiʼuk oy kʼusi la ajakʼbe Dios ta sventa. Jaʼ kajkontra xchiʼuk tskʼan tsmakun ta be sventa smilun jech kʼuchaʼal yakal chkʼot ta pasel avi kʼakʼale». 14 Xi takʼav li Aimelek kʼalal jech albate: «¿Mi oy buchʼu yan jech avajtunel jech kʼuchaʼal li David ti xuʼ jpat koʼontontik ta stojolale?*+ Jaʼ aniʼ chkile, ajvalil,+ xchiʼuk jaʼ bankilal yuʼunik li buchʼutik chchabiote xchiʼuk lek ichʼbil ta mukʼ li ta anae.+ 15 ¿Mi yuʼun sba to velta oy kʼusi la jakʼbe Dios ta sventa li Davide?+ ¡Mu bakʼinuk jech ta jpas li kʼusi yakal chavale! Mu xasabun jmul voʼon li avajtunelune, ajvalil, xchiʼuk mu xasabe smul li yutsʼ yalal jtote, yuʼun jamal chkal ti muʼyuk bu kabinoj jutebuk li kʼusi yakal chavale».+
16 Xi laj yal li ajvalile: «¡Chavichʼ milel,+ Aimelek! Jmoj chavichʼ milel xchiʼuk skotol li yutsʼ yalal atote».+ 17 Vaʼun, li ajvalile xi laj yalbe li jchabivanejetik* ti te joyolik ta stsʼele: «¡Milbeik li yajpaletak Jeovae, yuʼun yakʼoj sbaik ta sparte li Davide! ¡Snaʼojik ti jatvil vinike, pe muʼyuk kʼusi laj yalbeikun!». Pe li yajtuneltak ajvalile muʼyuk skʼan la smilik li yajpaletak Jeovae. 18 Vaʼun, li ajvalile xi laj yalbe li Doegue:+ «¡Bat milo voʼot li paleetike!». Ta anil noʼox bat li Doeg ti likem ta Edome+ sventa smil stuk li paleetike. Li vaʼ kʼakʼale, la smil 85 ta voʼ viniketik ti slapojik mokankʼuʼil ti pasbil ta linoe.+ 19 Jech xtok, la smil ta espada li jnaklejetik ta Nobe+ ti jaʼ steklumalik li paleetike. La smil ta espada li viniketike, li antsetike, li ololetike, li neneʼetike, li tot vakaxetike, li vuroetike xchiʼuk li chijetike.
20 Pe li Abiatar+ ti jaʼ xnichʼon Aimelek xchiʼuk ti jaʼ smom Aitube, muʼyuk xtae ta milel, vaʼun jatav batel sventa xbat sta li Davide. 21 Xi kʼot yalbe li Davide: «Li Saule laj xa smilbe li yajpaletak Jeovae». 22 Kʼalal laj yaʼi li Davide, xi laj yalbe li Abiatare: «Vul onoʼox ta jol li vaʼ kʼakʼale,+ yuʼun jaʼo te oy li Doeg ti likem ta Edome, ti ta onoʼox xalbe li Saule. Voʼon ta jmul ti chamik skotol li yutsʼ yalal atote. 23 Liʼ xkom achiʼinune, mu xaxiʼ, yuʼun mi tskʼan tsmilikote, baʼyel akʼo smilikun li voʼone. Voʼon ta jchabiot».+
23 Ta tsʼakale xi albat li Davide: «Li jfilisteaetike yakal tstsakik ta kʼop li jteklum Keilae+ xchiʼuk yakal chelkʼanbeik batel li strigoik ti bu chikʼaike». 2 Li Davide xi la sjakʼbe li Jeovae:+ «¿Mi chbat jtsak ta kʼop li jfilisteaetike?». Xi la stakʼ li Jeovae: «Batan, bat milo li jfilisteaetike sventa xakolta li jteklum Keilae». 3 Xi albat yuʼun sviniktak li Davide: «Kʼelavil, mi xiʼemutik xa onoʼox ti liʼ oyutik ta Judae,+ ¡mas to chijxiʼ mi lijbat ta Keila sventa jtsaktik ta kʼop li jfilisteaetik+ ti te xcholoj sbaik sventa tspasik kʼope!». 4 Vaʼun, li Davide la sjakʼbe yan velta li Jeovae,+ pe xi xa takʼbat yuʼun li Jeovae: «Likan, yalan batel ta Keila, yuʼun chkakʼbot ta akʼob li jfilisteaetike».+ 5 Jech oxal, li Davide tots batel xchiʼuk sviniktak sventa xbatik ta Keila, vaʼun la stsak ta kʼop li jfilisteaetike. Laj yikʼbe batel li xchonbolomike xchiʼuk solel ep buchʼutik la smil komel. Jaʼ jech koltaatik yuʼun David li jnaklejetik ta Keilae.+
6 Kʼalal jatav batel li Abiatar+ xnichʼon Aimelek sventa xbat sta li David ti te oy ta Keilae, yichʼoj batel jlik mokankʼuʼil. 7 Xi albat li Saule: «Li Davide te oy ta Keila». Vaʼun, xi laj yal li Saule: «Laj xa yakʼbun ta jkʼob* li Diose,+ yuʼun laj xa yakʼ sba ta kʼabal stuk ti jech och ta jun jteklum ti oy stiʼtak xchiʼuk smuroaltake». 8 Jaʼ yuʼun, li Saule la stsob skotol li sviniktake sventa xbatik ta paskʼop sventa xyalik batel ta Keila xchiʼuk sjoyobtaik li David xchiʼuk sviniktake. 9 Kʼalal laj yaʼi David li kʼusi tskʼan tspasbat yuʼun li Saule, xi laj yalbe li pale Abiatare: «Liʼ xavichʼ tal li mokankʼuʼile».+ 10 Xi lik yal li Davide: «Kajval Jeova, Dios yuʼun Israel, li voʼon avajtunelune laj xa kaʼi ti tskʼan chtal li Saul sventa slajesbe skʼoplal li jteklum Keilae, pe voʼon ta jmul.+ 11 ¿Mi chakʼikun ta skʼob Saul li jnitvanejetik* ta Keilae? ¿Mi melel ti chyal talel li Saul jech kʼuchaʼal laj xa kaʼi ti voʼon avajtunelune? Kajval Jeova, Dios yuʼun Israel, albun avokoluk, voʼon li avajtunelune». Xi takʼbat yuʼun li Jeovae: «Tana, chyal talel». 12 Xi la sjakʼ li Davide: «¿Mi chakʼikun ta skʼob Saul li jnitvanejetik ta Keilae xchiʼuk mi ch-akʼatik ta kʼabal li jviniktak eke?». Xi takʼav li Jeovae: «Tana, chavichʼik akʼel ta kʼabal».
13 Jaʼ yuʼun, li Davide lokʼ noʼox batel ta Keila xchiʼuk li sviniktake, te van vakibuk sien ta voʼ,+ ta buyuk noʼox xtal xbatik. Kʼalal laj yaʼi Saul ti lokʼ xa batel ta Keila li Davide, muʼyuk xa skʼan xbat snuts. 14 Li Davide te la snakʼ* sba ta takixokol balumil, li ta vitstikaltik ta takixokol balumil ta Sife,+ jaʼ ti bu mu xtaat ta saʼele. Li Saule jech-o la saʼilan li Davide,+ pe muʼyuk x-akʼbat ta skʼob yuʼun li Jeovae. 15 Li Davide te oy ta takixokol balumil ta Sif, ta Ores, jech xtok, snaʼoj* ti yakal tsaʼat yuʼun Saul sventa xmilate.
16 Li Jonatan ti jaʼ xnichʼon Saule bat skʼel David ti te oy ta Orese, yuʼun bat skolta yoʼ spat mas yoʼonton* ta stojolal Jeova li Davide.+ 17 Xi laj yalbee: «Mu xaxiʼ, yuʼun muʼyuk tstaot ta saʼel li jtot Saule. Voʼot cha-och ta ajvalil li ta Israele,+ li voʼone itsʼinal chikʼot avuʼun. Taje lek snaʼoj jtot ti jech chkʼot ta pasele».+ 18 Vaʼun, xchaʼvoʼalik la spasik trato+ ta yeloval Jeova. Li Davide te kom ta Ores, li Jonatane sut batel ta sna.
19 Ta tsʼakale, li viniketik ta Sife bat skʼelik li Saul ti te oy ta Guibeae,+ xi kʼot yalbeike: «Li Davide te noʼox nopol snakʼoj* sba ti bu oyunkutike,+ jaʼ ti bu mu xtaat ta saʼel te ta Orese,+ te ta jol bikʼit vits Akila+ ti te oy ta sural* Jesimone.*+ 20 Ajvalil, ti bakʼin chakʼan chayal batele, xuʼ xabat, te chkakʼkutik talel ta akʼob».+ 21 Xi takʼav li Saule: «Akʼo yakʼboxuk bendision Jeova ta skoj ti oy xkʼuxul avoʼontonik ta jtojolale. 22 Avokolikuk batanik, kʼelik lek bu stukʼil oy ta melel li Davide xchiʼuk jakʼik ti buchʼu laj yile, yuʼun yalojbeikun ti toj manyae. 23 Kʼelik lek ti butik tsnakʼ* sbae, mi laj avilike, ichʼbeikun talel sprevail, vaʼun ta jchiʼinoxuk batel. Mi te oy ta yosilal jteklume, ta jsaʼ akʼo mi te chʼikil li ta smilal xa noʼox oyik li ta Judae».
24 Jaʼ yuʼun, jelavik batel sventa xbatik ta Sif,+ jaʼ tsʼakal to bat li Saule. Li David xchiʼuk sviniktake te snakʼoj* sbaik ta takixokol balumil ta Maon,+ li ta Araba+ ta sural Jesimone. 25 Ta tsʼakale, te kʼot li Saul xchiʼuk sviniktake sventa saʼik li Davide.+ Kʼalal laj yaʼi li Davide, yal noʼox batel ta mukʼta tayal ton+ ti te oy ta takixokol balumil ta Maone, vaʼun te kom. Kʼalal laj yaʼi li Saule, bat saʼ li ta takixokol balumil ta Maone. 26 Li David xchiʼuk sviniktake te xa ox oyik ta jot vits kʼalal jaʼo kʼot li Saul ta jot vits eke. Jaʼ yuʼun, anil xa jatav batel li Davide+ sventa mu xtaat ta tsakel yuʼun li Saule. Jutuk xa mu taatik ta tsakel.+ 27 Pe jaʼo te kʼot jun j-almantal, xi laj yalbe li Saule: «¡Laʼ ta anil, yuʼun tal xa stsakik ta kʼop jlumaltik li jfilisteaetike!». 28 Vaʼun, li Saule laj yikta snutsel li Davide,+ jaʼ bat stsak ta kʼop li jfilisteaetike. Jaʼ yuʼun, Chʼentik sventa Chʼakbail la sbiin ti bu sut li Saule.
29 Laje, lokʼ batel te li Davide, te bat snakʼ* sba ti bu mu xtaat ta saʼel ta En-Guedie.+
24 Kʼalal laj yoʼonton ta snutsel jfilisteaetik li Saule, xi tal albatuke: «Li Davide te oy ta takixokol balumil ta En-Guedi».+
2 Sventa xbat saʼ li David xchiʼuk sviniktake, li Saule laj yikʼ batel oxmil viniketik ti lek xtojobik ta skotol Israele. Te bat saʼ li ta tontikaltik ti bu chchʼi teʼtikal tentsunetike. 3 Li Saule te kʼot ta skoral* chijetik ti ta latsbil ton pasbile, te xkom ta mero tiʼ be. Tee oy jun chʼen, vaʼun te och paxyajuk* li Saule. Li David xchiʼuk sviniktake jaʼo te chotajtik ta yut to tajek li chʼene.+ 4 Xi albat yuʼun sviniktak li Davide: «Kʼot xa skʼakʼalil ti xi chalbot li Jeovae: ‹Liʼ chkakʼbot ta akʼob li avajkontrae,+ pasbo li kʼusi lek chavil atuke›». Jech tots batel li Davide, kʼunkʼun bat sventa xtuchʼbe stiʼil yok skʼuʼ li Saule, jaʼ li skʼuʼ ti muʼyuk skʼobe. 5 Pe ta tsʼakal li Davide lik loʼilajuk tajek yoʼonton*+ ta skoj ti la xtuchʼbe stiʼil yok skʼuʼ li Saule, jaʼ li skʼuʼ ti muʼyuk skʼobe. 6 Xi laj yalbe li sviniktake: «Ta sba sat li Jeovae mu sta-o ti jech ta jpasbe li kajvale, ti jaʼ tʼujbil yuʼun li Jeovae. Muʼyuk ta jtoy jkʼob sventa jkontrain, yuʼun jaʼ stʼujoj li Jeovae».+ 7 Ti vaʼ yelan laj yal li Davide jaʼ jech la spajtsan* li sviniktake, muʼyuk xakʼbe smilik li Saule. Li Saule lokʼ batel li ta chʼene, la stam batel sbe.
8 Li David eke lokʼ batel li ta chʼene, xi laj yapta batel li Saule: «¡Ajvalil, kajval!».+ Li Saule joyij sventa skʼel sutel spat, vaʼun li Davide la snijan yalel sat ta lumtik xchiʼuk la spatan sba. 9 Li Davide xi la sjakʼbe li Saule: «¿Kʼu yuʼun chachʼunbe li buchʼutik xi chalboxuke: ‹¡Kʼelavil!, oy me kʼusi chopol tskʼan tspasbot li Davide›?+ 10 Akʼo venta atuk ti laj yakʼot ta jkʼob Jeova avi li ta chʼene. Kʼalal oy buchʼu laj yalbun ti akʼo jmilote,+ lakʼuxubaj ta koʼonton, xi laj kale: ‹Muʼyuk ta jtoy jkʼob sventa jkontrain li kajvale, yuʼun jaʼ stʼujoj li Jeovae›.+ 11 Kʼelavil kajval, kʼelavil, liʼ jtsakoj li stiʼil akʼuʼ ti muʼyuk skʼobe. Muʼyuk la jmilot kʼalal la jtuchʼe. Chavakʼ venta atuk ti muʼyuk kʼusi chopol ta jkʼan ta jpasbote, muʼyuk ta jtoy jba ta atojolal, jech xtok, akʼo venta ti muʼyuk jmul ta atojolale.+ Pe li voʼote jaʼ noʼox lik asaʼun sventa xamilun.+ 12 Jaʼ akʼo xchapanutik li Jeovae,+ jech xtok, jaʼ akʼo spakbot sutel Jeova li kʼusi chapasbune.+ Pe li voʼone muʼyuk chkakʼ jkʼob ta atojolal.+ 13 Xi chal jun pʼijil loʼile: ‹Te ch-ayan talel choplejal ta stojolal li buchʼu toj chopole›. Pe voʼone muʼyuk chkakʼ jkʼob ta atojolal. 14 ¿Buchʼu ti tskʼan tstsak yaloj li ajvalil ta Israele? ¿Buchʼu ti yakal chanutse? ¿Mi jaʼ jkotuk chamem tsʼiʼ? ¿Mi jaʼ jkotuk chʼak?+ 15 Jaʼ akʼo tunuk ta jchapanvanej li Jeovae, jaʼ akʼo xchapanutik. Jaʼ chakʼ venta li kʼusi yakal chkʼot ta pasele, jaʼ tspak jkʼoplal,+ jaʼ chal mi oy jmul xchiʼuk jaʼ tspojun lokʼel li ta akʼobe».
16 Kʼalal laj xa ox kʼopojuk li Davide, xi laj yal li Saule: «David, kuni nichʼon, jaʼ yechʼomal ave chkaʼi taje».+ Vaʼun, tsots lik okʼuk li Saule. 17 Li Saule xi laj yalbe li Davide: «Voʼot mas tukʼot kʼuchaʼal voʼone, yuʼun li voʼote lek avoʼonton ta jtojolal, pe li voʼone jaʼ noʼox ta jpasbot li kʼusi chopole.+ 18 Avie, laj avakʼ ta ilel ti lek li kʼusi oy ta avoʼontone, yuʼun muʼyuk la amilun manchuk mi laj xa ox yakʼun ta akʼob li Jeovae.+ 19 ¿Yuʼun buchʼu xa noʼox jech tspas ti ta lek noʼox tskolta batel yajkontra mi la stae? Chakʼbot bendision+ Jeova ta skoj li kʼusi lek la apasbun avie. 20 Yuʼun jnaʼoj lek ti voʼot cha-och ta ajvalile+ xchiʼuk ti te oy-o ta akʼob li pasmantal ta Israele. 21 Jaʼ yuʼun li avie, akʼo ave ta stojolal Jeova+ ti muʼyuk chalajesbe stsʼunbal jnitilulal mi chamemun xa oxe xchiʼuk ti muʼyuk chachʼaybe skʼoplal jbi li ta yutsʼ yalal jtote».+ 22 Li Davide laj yakʼ ye jech kʼuchaʼal kʼanbat yuʼun li Saule, laje sut batel ta sna li Saule,+ pe li Davide muy batel xchiʼuk sviniktak ti bu tsnakʼ* sbaike.+
25 Ta tsʼakale cham li Samuele.+ Vaʼun, la stsob sba skotol Israel sventa xokʼitaik, laje te la smukik ta stsʼel sna ta Rama.+ Li David une yal batel ta takixokol balumil ta Paran.
2 Oy jun vinik ta Maon+ ti oy yabtel ta Karmeloe.*+ Jkʼulej tajek; oy oxmil xchij xchiʼuk jmil stentsun. Li vaʼ kʼakʼale, te yakal tslokʼbe stsotsil xchij ta Karmelo. 3 Nabal+ sbi li vinike, li yajnile jaʼ sbi Abigail.+ Lek pʼij li antse xchiʼuk lek kʼupil sba, pe li smalal ti jaʼ snitilulal Kalebe+ toj kapem noʼox snaʼ xkʼopoj xchiʼuk toj chopol stalelal.+ 4 Kʼalal jaʼo te oy ta takixokol balumil li Davide, laj yaʼi ti yakal tslokʼbe stsotsil xchij li Nabale. 5 Jaʼ yuʼun, la stak batel lajunvoʼ viniketik ti bu oy li Nabale, xi laj yalanbe batele: «Muyanik batel ta Karmelo, mi lakʼotike, albeik Nabal ti oy ta koʼonton ti lekuk oye. 6 Xi xavalbeike: ‹Jaluk xakuxi xchiʼuk junuk avoʼonton xchiʼuk junuk yoʼontonik li buchʼutik te oy ta anae xchiʼuk skotol li buchʼutik jaʼ avuʼune. 7 Laj kaʼi ti yakal chalokʼbe stsotsil achije. Muʼyuk kʼusi chopol la jpasbekutik+ li jchabichijetik avuʼun kʼalal te oyik ti bu oyunkutike, muʼyuk kʼusi la jpojbekutik ti kʼu sjalil te oyik ta Karmeloe. 8 Jakʼbo li aviniktake, jaʼ chalboxuk ti melele. Jaʼ yuʼun, lekuk xavil li jviniktake, avie xkuxet noʼox kʼakʼal chavaʼiik, jaʼ yuʼun litalkutik. Avokoluk, akʼbo avajtuneltak xchiʼuk anichʼon David li kʼusi xlokʼ ta avoʼonton chavakʼe›».+
9 Vaʼun, batik li sviniktak Davide, bat yalbeik Nabal li kʼusi albatik yuʼun Davide. Kʼalal laj xa ox yalbeike, 10 li Nabale xi laj yalbe li yajtuneltak Davide: «¿Buchʼu xa noʼox li Davide? ¿Buchʼu xa noʼox li xnichʼon Jese chavalike? Li avie, ep mosoiletik chjatavik lokʼel ta stojolal li yajvalike.+ 11 ¿Mi yuʼun jaʼ chkakʼbe slajesik li jpan, li kaʼal xchiʼuk li bekʼet jmeltsanoj sventa slajesik li buchʼutik tslokʼbeik stsotsil jchij li buchʼutik mu jnaʼ bu likemik tale?».
12 Sutik tal li viniketike, vul yalbeik David skotol li kʼusi albatike. 13 Vaʼun, ta ora noʼox xi laj yalbe sviniktak li Davide: «¡Chukino a-espadaik ta jujuntal!».+ Jaʼ yuʼun, la xchukin s-espada skotolik xchiʼuk la xchukin s-espada li David eke. Te van chanib sien viniketik jmoj muyik batel xchiʼuk li Davide, jaʼ chib sien kom xchabiik li ikatsile.
14 Kʼalal jaʼo jech yakal chkʼot ta pasele, oy jun yajtunel Nabal ti xi bat yalbe li Abigaile, li yajnil Nabale: «Li David ti te oy ta takixokol balumile la stak talel yaj-almantaltak ta stojolal li kajvale, albat ti oy ta yoʼonton ti lekuk oye, pe jaʼ noʼox tsotsik xa ye la stakʼbe sutel xchiʼuk la xchopol kʼopta batel.+ 15 Toj lek yoʼonton li viniketike, yuʼun muʼyuk kʼusi la spasbunkutik xchiʼuk muʼyuk kʼusi la spojbunkutik ti kʼu sjalil te jchiʼukutik ta osiltike.+ 16 Xkoʼolaj laj kaʼikutik ta jun muro ti chchabivane, ta kʼakʼal akʼobal la xchabiunkutik ti kʼu sjalil te ay jchabi jchijkutike. 17 Avie, nopo kʼusi chapas, yuʼun jpʼel skʼoplal chtal svokol li kajvale xchiʼuk li buchʼutik liʼ oyik ta snae.+ Mu stakʼ chiʼinel ta loʼil ta jyalel, yuʼun solel muʼyuk kʼusi xtun-o».+
18 Vaʼun, li Abigaile+ ta anil noʼox la stsak chib sien pan, chib mukʼta jarra vino, voʼkot chij ti meltsanbil xae, voʼob sea* bakubtasbil bekʼ tsʼunobil, sien pan pasbil ta takin uva xchiʼuk chib sien pan pasbil ta takin sat igo. Jaʼ la xkuch batel yuʼun li vuroetike.+ 19 Xi laj yalbe li yajtuneltake: «Jelavanik batel; te tijil chital ta apatik». Pe muʼyuk kʼusi laj yalbe li smalale, li Nabale.
20 Kʼalal jaʼo kajal batel ta svuroe, muʼyuk xtae ta ilel yuʼun li David xchiʼuk sviniktake, yuʼun makal ta jun vits, li David eke jaʼo te xtal xchiʼuk sviniktak. Vaʼun te la snup sbaik ta be. 21 Xi chalilan li Davide: «Jecheʼ noʼox la jchabibe kʼusitik oy yuʼun ta takixokol balumil li mu vinik leʼe. Muʼyuk kʼusi chʼay yuʼun,+ yuʼun lek kʼusi la jpasbe, pe jaʼuk li stuke chopol kʼusi tspasbun.+ 22 Mi oy kuxul sakub junuk kuʼun okʼom li sviniktake,* akʼo akʼbatikuk tsots kastigo yuʼun Dios li kajkontratake».*
23 Li Abigaile laj yil li Davide, vaʼun ta anil yal li ta svuroe, la snijan skejan sba ta stojolal xchiʼuk la spatan sba ta lumtik. 24 Te la spatan sba ta yakan li Davide, xi laj yalbee: «Kajval, akʼbun jmulin voʼon li kʼusi kʼot ta pasele. Avokoluk, ta jkʼan ta jchiʼinot ta loʼil, chikintabun, voʼon li avajtunelune. 25 Avokoluk, kajval, mu xatsak ta venta kʼusi chal li mu Nabal ti muʼyuk kʼusi xtun-oe,+ yuʼun jaʼ onoʼox jech smelolal li sbie. Nabal* sbi xchiʼuk mu bol vinik noʼox. Pe li voʼon avajtunelune muʼyuk xkil ti la atak batel li aviniktake. 26 Avie, kajval, jamal chkal ta skoj kuxul Jeova xchiʼuk ti kuxulot eke, jaʼ la spajtsanot Jeova+ sventa mu jaʼuk xkom ta aba li chʼichʼe+ xchiʼuk sventa mu xbat apak akʼoplal atuke. Li avajkontratak xchiʼuk li buchʼutik chopol kʼusitik tskʼan tspasboxuke akʼo kʼotikuk jech kʼuchaʼal li Nabale. 27 Kajval, li matanal*+ laj yichʼ talel li avajtunele, ichʼo komel sventa xavakʼbe li aviniktak ti jaʼ chchiʼinote.+ 28 Pasun ta perton, avokoluk, ta skoj li jmule, voʼon li avajtunelune, yuʼun li Jeovae jpʼel skʼoplal tspasbot jpʼej ana ti te oy-o sbatel osile.+ Li kajvale jaʼ chbat li ta paskʼop yuʼun Jeovae.+ Jech xtok, muʼyuk kʼusi chopol yichʼoj tael ta atojolal ti kʼu sjalil kuxulote.+ 29 Kʼalal oy buchʼu tskʼan tsnutsote, ti tskʼan tsmilot yaʼie, jaʼ Jeova Dios avuʼun tskʼej* lek li akuxlejale, te tskʼej li ta xkoxtalil kuxlejale. Pe li xkuxlejal avajkontratake ta nom tsjip batel jech kʼuchaʼal chichʼ jipel batel jpʼej ton ta jimichʼe. 30 Mi kʼot xa ox ta pasel yuʼun Jeova skotol li kʼusitik lekik yaloje xchiʼuk mi la svaʼanot xa ox ta jnitvanej li ta Israele,+ 31 muʼyuk kʼusi chachaʼnaʼ xchiʼuk muʼyuk chopol chavaʼi aba,* yuʼun muʼyuk la amal chʼichʼ ta jech noʼox xchiʼuk muʼyuk la apak* atuk.+ Kajval, xavulesun to me ta ajol mi laj xa ox yakʼbot bendision li Jeovae».
32 Li Davide xi la stakʼbe li Abigaile: «¡Kʼupil kʼoptabiluk li Jeovae, li Dios yuʼun Israele, ti jaʼ la stakot talel ti tal anupun ta be avie! 33 Jech xtok, akʼo yakʼbot bendision Dios ta skoj ti pʼijote. Akʼo yakʼbot bendision, yuʼun la apajtsanun ta smalel chʼichʼ+ xchiʼuk ti mu jpak jkʼoplal* jtuke. 34 Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova, li Dios yuʼun Israele —ti jaʼ la spajtsanun sventa mukʼ jmilote—,+ ti manchukuk tal anupun ta bee,+ mi junuk kuxul tsakub jechuk li viniketik* yuʼun Nabale».+ 35 Li Davide la stsak li kʼusi ichʼbat tale xchiʼuk xi laj yale: «Junuk avoʼonton batan ta ana. Yuʼun la jchʼun li kʼusi laj avale xchiʼuk ta jpas li kʼusi chakʼanbune».
36 Li Abigaile sut batel ti bu oy li Nabale, xkoʼolaj kʼuchaʼal tspas kʼin jun ajvalil kʼot sta. Xkuxet tajek yoʼonton li Nabale xchiʼuk chʼayem tajek sjol ta yakubel. Li Abigaile muʼyuk kʼusi laj yalbe jaʼ to ti kʼuxi sakub osile. 37 Kʼalal vulem xa ox lek xchʼulel li Nabal ta yokʼomale, albat yuʼun yajnil skotol li kʼusitik kʼot ta pasele. Vaʼun toj sikubel to kʼot yoʼonton jech kʼuchaʼal junuk anima, jecheʼ teʼtsinan kom sjunul sbekʼtal jech kʼuchaʼal jpʼej ton. 38 Te van lajuneb kʼakʼal ta tsʼakale, li Jeovae laj yakʼ chamuk li Nabale.
39 Kʼalal kʼot ta xchikin David ti cham xa li Nabale, xi laj yale: «¡Kʼupil kʼoptabiluk li Jeovae, yuʼun jaʼ la spakbun jkʼoplal+ ta stojolal li Nabal+ ti la xchopol kʼoptaune xchiʼuk jaʼ la spajtsanun sventa mu jpas li kʼusi chopole.+ Li Jeovae laj yakʼ kʼotuk ta stojolal Nabal li kʼusi chopol la spasbune!». Laje, li Davide la stakbe batel aʼyej li Abigaile sventa xalbe ti xkʼot ta yajnile. 40 Te kʼotik ta Karmelo li yajtuneltak Davide, xi laj yalbeik li Abigaile: «Laj yalbunkutik talel David ti akʼo xkalbotkutik ti xakʼot ta yajnile». 41 Li Abigaile ta anil noʼox la snijan spatan sba ta balumil xchiʼuk xi laj yale: «Liʼ oy li amosoike, kʼotkun ta kiarail sventa jpokbe yakan+ li yajtuneltak kajvale». 42 Ta anil noʼox tots xchiʼuk kaji ta svuro li Abigaile,+ laj yikʼ batel voʼob skiara ti ta yakan tijilik batele. La xchiʼin batel li yaj-almantaltak Davide, vaʼun jech kʼot ta yajnil li Davide.
43 Li Davide yikʼoj xa ox li Ainoam+ ti likem ta Jesreele,+ jech chaʼvoʼ yajnil kʼot.+
44 Yuʼun li Saule laj yakʼbe yikʼ Palti li Mikale,+ li stseb ti jaʼ toʼox yajnil li Davide. Li Paltie+ jaʼ xnichʼon Lais ti likem ta Galime.
26 Ta tsʼakale, li viniketik ta Sife+ batik ta Guibea,+ xi kʼot yalbeik li Saule: «¿Mi mu teuk snakʼoj* sba li David ta bikʼit vits Akila ta yeloval Jesimone?».*+ 2 Jaʼ yuʼun, li Saule yal batel li ta takixokol balumil ta Sife, laj yikʼ batel oxmil viniketik ti lek xtojobik ta skotol Israele sventa xbat saʼik li Davide.+ 3 Vaʼun, li Saule te la spas skarpana li ta tiʼ be ta bikʼit vits Akila ti te xkom ta yeloval Jesimone. Te nakal ta takixokol balumil li Davide xchiʼuk laj yaʼi ti te tal saʼatuk yuʼun Saul ta takixokol balumile. 4 Jaʼ yuʼun, li Davide la stak batel junchaʼvoʼ jpaʼivanejetik* sventa skʼelik mi ta melel talem li Saule. 5 Vaʼun, li Davide nopaj batel ti bu spasoj skarpanaik li Saule, laj yil ti bu chvay li Saul xchiʼuk li bankilal soltaro yuʼun ti jaʼ li Abner+ xnichʼon Nere. Li Saule te chvay ta oʼlol ti bu spasoj skarpanaike, li soltaroetike te spasoj skarpanaik ta spat xokon li Saule. 6 Li Davide xi la sjakʼbe li chaʼvoʼ sviniktake, li Aimelek ti jaʼ j-et+ vinike xchiʼuk li Abisai+ ti jaʼ yol Seruyae+ xchiʼuk ti jaʼ xchiʼil ta vokʼel li Joabe: «¿Buchʼu chbat xchiʼinun yoʼ bu spasoj skarpana li Saule?». Xi la stakʼ li Abisaie: «Voʼon chbat jchiʼinot». 7 Vaʼun, li David xchiʼuk Abisaie ta akʼobal batik, vuʼ yuʼun ochik batel ti bu spasoj skarpanaike, te vayal la staik li Saul ta oʼlol karpanaetike xchiʼuk te pajal ta lumtik ta stsʼel sjol li slansae. Li Abner xchiʼuk soltaroetike te puchʼajtik ta spat xokon li Saule.
8 Li Abisaie xi laj yalbe li Davide: «Li Diose laj xa yakʼbot ta akʼob avi li avajkontrae.+ Avokoluk, akʼbun permiso sventa jmoj noʼox ta jtsʼapbe ochel kʼalal to ta balumil li lansae, ta jmoj noʼox chkakʼbe yaʼi». 9 Pe xi takʼbat yuʼun li Davide: «Mu kʼusi xapasbe. ¿Mi muʼyuk smul chkom avaloj li buchʼu tstoy skʼob sventa skontrain li buchʼu tʼujbil yuʼun Jeovae?».+ 10 Xi to laj yal li Davide: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti jaʼ tsmil stuk li Jeovae+ o ta onoʼox xkʼot skʼakʼalil+ ti chchame o mi moʼoje te chcham kʼalal chbat ta paskʼope.+ 11 ¡Ta sat Jeovae mu sta-o ti ta jtoy jkʼob sventa jkontrain li buchʼu tʼujbil yuʼun Jeovae!+ Jaʼ lek jaʼ noʼox tsakbo batel li slansa te oy ta stsʼel sjole xchiʼuk li yav yaʼale, batik xa». 12 Jaʼ yuʼun lokʼik batel, li Davide laj yichʼbe batel li slansa Saul xchiʼuk li yav yaʼal ti te oy ta stsʼel sjole. Muʼyuk buchʼu ilvan+ xchiʼuk muʼyuk buchʼu aʼivan mi jaʼuk julavik, yuʼun ochem svayelik. Jaʼ Jeova laj yakʼ kʼotuk ta pasel ti och tajek svayelike. 13 Laje, li Davide jelav batel ta jot xchiʼuk te paj ta jol vits, namaj batel kʼuk snatil, nom yiloj ti bu oy li Saule.
14 Li Davide xi laj yapta batel li soltaroetik xchiʼuk li Abner xnichʼon Nere: «¡Abner!+ ¿Kʼu yuʼun ti mu xatakʼbune?». Xi la stakʼ li Abnere: «¿Buchʼuot xa noʼox avaloj ti tal avapta li ajvalile?». 15 Li Davide xi laj yalbe li Abnere: «¿Mi mu vinikuk xavaʼi aba? ¿Mi mu voʼotuk ti atuk noʼox jechot li ta Israele? ¿Kʼu yuʼun muʼyuk xachabi li ajvalil avuʼun une? Yuʼun nax ay jun soltaro ti tskʼan ox tsmil li ajvalil avuʼune.+ 16 Muʼyuk lek ti jech la apase. Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti xataik-o milele, yuʼun muʼyuk la achabiik li ajvalil avuʼunike, li buchʼu stʼujoj Jeovae.+ ¡Akʼo kik asat! ¿Bu oy li slansa ajvalile xchiʼuk li yav yaʼal+ ti te toʼox oy ta stsʼel sjole?».
17 Li Saule jaʼ to laj yaʼi ti jaʼ yechʼomal ye li Davide, jaʼ yuʼun xi laj yalbee: «David, kuni nichʼon, jaʼ yechʼomal ave chkaʼi taje».+ Xi la stakʼ li Davide: «Voʼon, kajval». 18 Xi to laj yal li Davide: «Kajval, ¿kʼu yuʼun ti chanuts li avajtunele?+ ¿Kʼusi jpasoj xchiʼuk kʼusi ti jmule?+ 19 Kajval, avokoluk chikintabo li kʼusi chal avajtunele: mi jaʼ Jeova la stakot talel ti tal akontrainune, akʼo xchʼambun* li matanal sat tsʼunobiletik chkakʼbee. Pe mi ta smantal noʼox krixchanoetike,+ akʼo yichʼik chopol kʼoptael ta yeloval Jeova. Yuʼun laj xa kichʼ chʼakel lokʼel yuʼunik li ta xrexto* Jeovae,+ xi laj yalbeikune: ‹¡Batan, bat tunan ta stojolal yan diosetik!›. 20 Mu xavakʼ maluk jchʼichʼel ta lumtik ti bu nom yiloj Jeovae. Yuʼun li ajvalil ta Israele lokʼem saʼel jkot noʼox chʼak,+ yakʼoj tajek svokol snutsel jech kʼuchaʼal tsnuts jkot x-ub* ta vitstikaltike».
21 Xi la stakʼ li Saule: «Laj xa jta jmul.+ Sutan batel, kuni nichʼon David, yuʼun muʼyuk xa kʼusi ta jpasbot. Li avie, laj avakʼ ta ilel ti tsots skʼoplal chavil li jkuxlejale.+ Ta melel, toj bol li kʼusi la jpase xchiʼuk tsots jtaoj jmul». 22 Xi la stakʼ li Davide: «Liʼ oy li slansa ajvalile. Tako tal junuk avinik sventa xtal yichʼ. 23 Jaʼ Jeova chakʼbe stojol li buchʼu tukʼ kʼusi tspase+ xchiʼuk li buchʼu tukʼ chakʼ sbae. Akʼo mi laj yakʼot ta jkʼob Jeova avie, muʼyuk la jtoy jkʼob sventa jkontrain li buchʼu tʼujbil yuʼun Jeovae.+ 24 Jech kʼuchaʼal tsots skʼoplal laj kil akuxlejal avie, jechuk tsots skʼoplal xil jkuxlejal li Jeova eke xchiʼuk jaʼ akʼo skoltaun ta skotol li jvokole».+ 25 Xi takʼav li Saule: «Chata bendision, kuni nichʼon David. Jnaʼoj lek ti ep kʼusitik chapas ti tsotsik skʼoplale xchiʼuk jnaʼoj ti chkuch batel avuʼune».+ Vaʼun, li Davide la stam batel sbe, li Saul eke sut batel ta sna.+
27 Li Davide xi la snope: «Jun kʼakʼale xuʼ onoʼox tsmilun li Saule. Jaʼ lek ti xijatav batel+ ta yosil jfilisteaetike. Jaʼ to jech chiktaun saʼel li Saule, muʼyuk xa liʼ chikom ta yosilal Israele,+ jaʼ to jech xuʼ xikol lokʼel ta skʼob». 2 Jaʼ yuʼun, totsik batel li David xchiʼuk li vakib sien viniketik te xchiʼuke,+ te batik ti bu oy li ajvalil Akis+ ta Gate, li xnichʼon Maoke. 3 Li David xchiʼuk sviniktake te komik xchiʼuk yutsʼ yalalik ti bu oy li Akis ta Gate. Li Davide te chiʼinbil batel yuʼun li chaʼvoʼ yajnile: li Ainoam+ ti likem ta Jesreele xchiʼuk li Abigail+ ti likem ta Karmeloe, li yajnil anima Nabale. 4 Kʼalal laj yaʼi Saul ti te jatav batel ta Gat li Davide, muʼyuk xa bat saʼ.+
5 Vaʼun, li Davide xi laj yalbe li Akise: «Mi lek chavilune, akʼo yakʼbeikun bu xuʼ xinaki li ta bikʼit jteklumetike. Yuʼun ¿kʼu yuʼun ti liʼ chnaki li avajtunel ti bu chapas mantale?». 6 Jaʼ yuʼun li vaʼ kʼakʼale, li Akise laj yakʼbe li Siklague.+ Jech oxal, jaʼ yuʼunik ajvaliletik ta Juda li Siklag kʼalal to avie.
7 Jun jabil xchiʼuk chanib u+ te naki ta yosil jfilisteaetik li Davide. 8 Li David xchiʼuk sviniktake la stsakik ta kʼop li jguesuretike,+ li jguirsitaetike xchiʼuk li j-amaleketike,+ yuʼun te nakalik li ta osil ti chlik ta Telam ti te ch-echʼ ta Sur+ ti chkʼot kʼalal to Ejiptoe. 9 Kʼalal chbat stsak ta kʼop jteklumetik li Davide, tsmil komel skotol li viniketik xchiʼuk antsetike,+ pe jaʼ chikʼbe batel li xchijike, li xvakaxike, li svuroike, li skameyoike xchiʼuk kʼalal to ta skʼuʼ spokʼik. Laje, tsut batel ti bu oy li Akise. 10 Xi jakʼbat yuʼun li Akise: «¿Bu ay tsakvanan ta kʼop avie?». Vaʼun, xi la stakʼ li Davide: «Ta sural* Juda»,+ «Ta sural yosil jerameeletik»+ xchiʼuk «Ta sural yosil jkenitaetik».+ 11 Li Davide muʼyuk kuxul la skomtsan mi vinik mi jaʼuk ants sventa mu xichʼik ikʼel batel ta Gat, yuʼun xi chale: «Yikʼaluk svinajes jkʼoplaltik ti xi chalike: ‹Jech la spas li Davide›». (Taje jaʼ jech la spas ti kʼu sjalil te naki ta yosil jfilisteaetike). 12 Jech oxal, li Akise xchʼunoj xa li kʼusi chal Davide, jaʼ yuʼun xi tsnope: «Muʼyuk xa lek ch-ilat yuʼun Israel li Davide, li steklumale, jaʼ xa chkom-o ta kajtunel».
28 Li vaʼ kʼakʼale, li jfilisteaetike la stsob yajsoltaroik sventa xbat stsakik ta kʼop li Israele.+ Jaʼ yuʼun, xi albat yuʼun Akis li Davide: «Anaʼoj lek ti chbat achiʼinikun ta paskʼop xchiʼuk li aviniktake».+ 2 Li Davide xi la stakʼbe li Akise: «Anaʼoj lek kʼusi tspas li avajtunele». Xi laj yal li Akise: «Jaʼ yuʼun, voʼot chakom-o ta jchabivanej kuʼun».*+
3 Chamem xa ox Samuel li vaʼ kʼakʼale, skotol li Israele laj yokʼitaik xchiʼuk te la smukik ta Rama, li ta steklumal stuke.+ Li Saule xchʼayojbe xa ox skʼoplal ta jteklum li j-espiritistaetik xchiʼuk li buchʼutik chalik kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavele.+
4 La stsob sbaik li jfilisteaetike xchiʼuk te bat spas skarpanaik ta Sunem.+ Jaʼ yuʼun, li Saule la stsob skotol li Israele xchiʼuk te bat spas skarpanaik ta Guilboa.+ 5 Kʼalal laj yil Saul ti te xa spasoj skarpanaik li jfilisteaetike, lik xiʼuk xchiʼuk lik nikuk tajek yoʼonton.+ 6 Manchuk mi tsjakʼbe Jeova+ kʼusi xuʼ spas li Saule, pe muʼyuk xa takʼbat yuʼun li Jeovae, mi jaʼuk takʼbat ta xvayich, mi jaʼuk ta Urim+ xchiʼuk mi jaʼuk ta stojolal junuk j-alkʼop. 7 Kʼalal jech laj yil li Saule, xi laj yalbe li yajtuneltake: «Bat sabeikun junuk ants ti xchanoj espiritismoe,+ yuʼun chbat jakʼbe kʼusi xuʼ jpas». Xi takʼbat yuʼun li yajtuneltake: «Oy jun ants ta En-Dor+ ti xchanoj espiritismoe».
8 Vaʼun, li Saule la sjelta sba xchiʼuk la slap yan skʼuʼ spokʼ. Ta akʼobaltik bat skʼel li antse xchiʼuk te xchiʼuk batel chaʼvoʼ sviniktak. Xi kʼot yalbe li antse: «Avokoluk, ta skoj ti voʼot j-espiritistaote,+ albun kaʼitik li kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavele xchiʼuk ikʼbun talel li buchʼu ta jkʼan ta jkʼopone». 9 Xi takʼav li antse: «Anaʼoj li kʼusi la spas Saule ti la snuts lokʼel ta jteklum li j-espiritistaetike xchiʼuk li buchʼutik chalik kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavele.+ ¿Kʼu yuʼun tal aloʼlaun ti jaʼ noʼox sventa xkichʼ milele?».+ 10 Li Saule xi laj yakʼ ye ta stojolal li Jeovae: «¡Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti muʼyuk chata amul jutebuke!». 11 Laje, xi laj yal li antse: «¿Buchʼu chakʼan chkikʼbot talel?». Xi laj yal li Saule: «Jaʼ li Samuele». 12 Li antse la sta ta ilel li Samuel ta alele,+ vaʼun tsots avan xchiʼuk xi laj yalbe li Saule: «¿Kʼu yuʼun ti la aloʼlaune? ¡Voʼot Saulot chkile!». 13 Xi laj yal li ajvalile: «Mu xaxiʼ, albun buchʼu ti te akʼeloje». Xi takʼbat yuʼun li antse: «Oy buchʼu chlokʼ talel ta balumil ti xkoʼolaj kʼuchaʼal dios yilele». 14 Vaʼun, xi la sjakʼ li Saule: «¿Kʼu yelanil?». Xi laj yal li antse: «Mol xa xchiʼuk slapoj jlik kʼuʼil ti muʼyuk skʼobe».+ Li Saule laj yakʼ venta ti jaʼ li Samuel ta alele, jaʼ yuʼun la snijan spatan sba ta lumtik.
15 Li Samuel ta alele xi la sjakʼbe li Saule: «¿Kʼu yuʼun laj avakʼbun jvokol ti laj avikʼun muyele?». Xi la stakʼ li Saule: «Yuʼun tsots tajek jvokol, li jfilisteaetike yakal tstsakikun ta kʼop, pe li Diose muʼyuk xa liʼ xchiʼukune xchiʼuk mu xa stakʼbun, mi jaʼuk ta stojolal j-alkʼopetik o ta jvayich.+ Jaʼ yuʼun, la jtakot ta ikʼel sventa xavalbun ti kʼusi xuʼ jpase».+
16 Pe xi takʼbat yuʼun li Samuel ta alele: «¿Kʼu yuʼun ti voʼon chtal ajakʼbun avi ti laj xa yiktaot Jeova+ xchiʼuk ti jaʼ xa avajkontra kʼote? 17 Li Jeovae chakʼ kʼotuk ta pasel li kʼusi yalojbun xa onoʼox ti jech laj kale: li Jeovae chtuchʼbot li avabtel ta ajvalilale* xchiʼuk jaʼ chakʼ ochuk ta ajvalil li achiʼil ta krixchanoal ti jaʼ li Davide.+ 18 Ti jech tspasbot li Jeova avie, jaʼ ta skoj ti muʼyuk la achʼunbe smantal li Jeovae xchiʼuk jaʼ ta skoj ti muʼyuk xamil li j-amaleketik+ kʼalal jaʼo tsanal tajek skʼakʼal yoʼontone. 19 Li Jeova xtoke chakʼoxuk ta skʼob jfilisteaetik+ xchiʼuk li Israele. Li anichʼnabtak+ xchiʼuk voʼote liʼ chtal achiʼinikun okʼome.+ Jech xtok, li Jeovae chakʼbe ta skʼob jfilisteaetik skotol li soltaroetik ta Israele».+
20 Li Saule ta anil noʼox yal ta lum xchiʼuk te puchʼul kom. Xiʼ tajek ta skoj li kʼusi laj yal Samuel ta alele. Jech xtok, ta skoj ti muʼyuk veʼem sjunul kʼakʼal xchiʼuk sjunul akʼobale, muʼyuk xa yipal. 21 Li antse nopaj batel ti bu oy li Saule, laj yakʼ venta ti tsvul tajek yoʼontone, jaʼ yuʼun xi laj yalbee: «Li voʼon avajtunelune laj xa jchʼun li kʼusi laj avalbune xchiʼuk laj kakʼ ta vokol jkuxlejal+ sventa jpas li kʼusi la akʼanbune. 22 Jaʼ yuʼun, avokoluk, chikintao kʼusi chal li avajtunele: chkichʼbot tal jutebuk pan aveʼ yoʼ xatsak avip, vaʼun xuʼ xatam batel abe yan velta». 23 Pe muʼyuk la skʼan li Saule, xi laj yale: «Mu jkʼan kʼusi jlajes jutebuk». Pe li yajtuneltak xchiʼuk li antse te xvulajetik ti akʼo veʼuke jaʼ to ti kʼuxi la xchʼun yuʼunike. Li Saule tots li ta lumtike xchiʼuk te choti ta tem.* 24 Li antse oy jkot xchʼiom tot vakax ta sna ti lek jupʼesbile, jaʼ yuʼun ta anil la smil. Jech xtok, la stsak juteb arina, la svotsʼ sventa spas pan ti muʼyuk slevaduraile.* 25 Laj yichʼbe talel slajes li Saul xchiʼuk yajtuneltake, jech te veʼik. Laje, totsik batel, ta akʼobaltik batik.+
29 Li jfilisteaetike+ la stsob skotol yajsoltaroik ta Afek, yan li j-israeletike te spasoj skarpanaik ta stsʼel nioʼ ta Jesreel.+ 2 Li jpasmantaletik yuʼun jfilisteaetik xchiʼuk li yajsoltaroike yantik xnopajik batel, ta sien ta voʼ xchiʼuk ta jmil ta voʼ stsopetik batel. Li David xchiʼuk sviniktake te tijilik batel ta spat Akis.+ 3 Xi la sjakʼik li bankilal soltaroetik yuʼun jfilisteaetike: «¿Kʼu yuʼun tal xchiʼinutik li j-ebreoetike?». Xi la stakʼ li Akise: «Liʼe jaʼ David, jaʼ toʼox yajtunel li ajvalil Saul ta Israele, te xa van jun jabil o mas liʼ jchiʼuke.+ Ti kʼu xa sjalil liʼ snakʼoj* sba ta jtojolale muʼyuk kʼusi chopol jtaojbe». 4 Pe li bankilal soltaroetik yuʼun jfilisteaetike chopol laj yaʼiik kʼalal jech albatike, jaʼ yuʼun xi laj yalike: «Albo ti akʼo sutuk batel li mu vinik leʼe.+ Akʼo te batuk ti bu laj avakʼbe snae. Mu xavakʼbe permiso sventa xbat xchiʼinutik li ta paskʼope, yuʼun naka te xlik skontrainutik.+ ¿Mi mu lekuk xa ch-ilat yuʼun yajval mi te xchechojbe kʼotel sjol li jviniktaktike? 5 ¿Mi mu jaʼuk li David ti xi la skʼejintaik kʼalal jaʼo ch-akʼotajike:
‹Li Saule uni jaymil noʼox la smil,
li Davide ta slajunmilal noʼox la smil›?».+
6 Jaʼ yuʼun, li Akise+ la stak ta ikʼel li Davide, xi laj yalbee: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti lek tukʼ li kʼusitik chapase xchiʼuk jun koʼonton ti chbat achiʼin ta paskʼop li kajsoltarotake,+ yuʼun muʼyuk kʼusi chopol jtaoj ta atojolal ti kʼu xa sjalil liʼ jchiʼukote.+ Pe li jpasmantaletike mu spat yoʼontonik ta atojolal.+ 7 Junuk avoʼonton xasut xchiʼuk mu kʼusi xapas sventa mu x-ilinik li jpasmantaletik yuʼun jfilisteaetike». 8 Pe xi la stakʼ li Davide: «¿Kʼu yuʼun un? ¿Kʼusi chopol jpasoj? Ti kʼu xa sjalil liʼ jchiʼukote, ¿mi oy kʼusi chopol ataojbe li avajtunele? Kajval, ¿kʼu yuʼun mu xuʼ xbat jchiʼinot ta stsakel ta kʼop li avajkontratake?». 9 Li Akise xi la stakʼbe li Davide: «Voʼone xakoʼolaj ta yaj-anjel Dios chkilot,+ yuʼun toj lek avoʼonton. Pe li bankilal soltaroetik yuʼun jfilisteaetike xi laj yalbeikune: ‹Mu xbat xchiʼinutik ta paskʼop›. 10 Jech oxal, xuʼ sob xatots batel okʼom xchiʼuk li yajtuneltak ajvalil avuʼun ti xchiʼinojoxuk tale. Sob xatotsik batel, jaʼ noʼox mi sakub tal osile».
11 Jaʼ yuʼun, li David xchiʼuk sviniktake sob totsik ta yokʼomal sventa sutik batel li ta yosil jfilisteaetike, yan li jfilisteaetike muyik batel ta Jesreel.+
30 Kʼalal kʼotik ta yoxibal kʼakʼal ta Siklag+ li David xchiʼuk sviniktake, li j-amaleketike+ ayemik xa ox li ta sur* xchiʼuk li ta Siklague, la sjinesik komel xchiʼuk la xchikʼik ta kʼokʼ li Siklague. 2 La xchukik batel li antsetike+ xchiʼuk skotol li buchʼutik te oy ta jteklume, ta bikʼit ta mukʼ. Muʼyuk buchʼu la smilik, kuxul laj yikʼik batel skotol. 3 Kʼalal kʼotik li David xchiʼuk sviniktake, laj yilik ti chikʼbil xa li jteklume xchiʼuk ti ikʼbil batel li yajnilike xchiʼuk li xnichʼnabike. 4 Jech oxal, li David xchiʼuk li viniketik te xchiʼuke lik smil sbaik ta okʼel jaʼ to ti kʼuxi lubtsajik ta okʼele. 5 Ikʼbat batel xchaʼvoʼal yajnil li David eke —li Ainoam ti likem ta Jesreele xchiʼuk li Abigail, li yajnil anima Nabal ti likem ta Karmeloe—.+ 6 Li Davide chat tajek yoʼonton, yuʼun tskʼan ch-akʼbat ton yuʼun li sviniktake, yuʼun chat tajek yoʼontonik ta skoj ti ikʼbat batel li xnichʼnabike. Pe li Davide la saʼ koltael ta stojolal li Jeova Dios yuʼune sventa sta stsatsal yoʼonton.+
7 Vaʼun, li Davide xi laj yalbe li pale Abiatare,+ li xnichʼon Aimeleke: «Ichʼo tal li mokankʼuʼile,+ avokoluk». Jaʼ yuʼun, li Abiatare laj yichʼbe talel David li mokankʼuʼile. 8 Li Davide xi la sjakʼbe li Jeovae:+ «¿Mi chbat jnuts li j-elekʼetike? ¿Mi jtaik to ta be?». Xi takʼbate: «Bat nutso, yuʼun persa chata ta be xchiʼuk chapoj sutel li kʼusitik laj yichʼik batele».+
9 Ta anil noʼox bat li David xchiʼuk li vakib sien viniketik+ te xchiʼuke, te kʼotik ta beoʼtik ta stenlejaltik* Besor, li ta stenlejaltik taje te komik jayvoʼuk viniketik. 10 Li Davide jelav batel xchiʼuk li chanib sien viniketike, pe li chib sien viniketike te komik, yuʼun lubemik xa tajek, mu xa xuʼ yuʼunik xtuchʼik jelavel li beoʼtik ta stenlejaltik Besore.+
11 Te la staik jun j-ejipto vinik ta osiltik, vaʼun laj yikʼbeik batel li Davide. Laj yakʼbeik sveʼel xchiʼuk laj yakʼbeik yuchʼ voʼ, 12 jech xtok, laj yakʼbeik chib pan pasbil ta takin sat uva xchiʼuk jxut* pan ti pasbil ta takin sat igoe. Lik tsatsubuk kʼalal la slajese, yuʼun yoxibal xa ox kʼakʼal xchiʼuk yoxibal xa ox akʼobal muʼyuk kʼusi slajesoj xchiʼuk muʼyuk kʼusi yuchʼoj. 13 Li Davide xi la sjakʼbee: «¿Buchʼu avajval xchiʼuk bu likemot tal?». Xi la stakʼe: «Likemun ta Ejipto, jaʼ smosoun jun j-amalek vinik, pe oy xa ta yoxibal kʼakʼal la skomtsanun li kajvale, yuʼun li-ipaj. 14 Voʼonkutik li-ochkutik li ta sural* yosil jkeretitaetike,+ li ta yosilal Judae xchiʼuk li ta sur* ta Kalebe,+ vaʼun la jchikʼkutik ta kʼokʼ li Siklague». 15 Li Davide xi la sjakʼbee: «¿Mi xuʼ xavikʼun batel ti bu oy li j-elekʼetike?». Xi takʼbate: «Mi chavakʼ ave ta stojolal Dios ti muʼyuk chamilun xchiʼuk ti muʼyuk chavakʼun ta skʼob li kajvale, ta xkikʼot batel ti bu oyike».
16 Jaʼ yuʼun, laj yikʼ batel ti bu oyike, tan puk oyik, yakal chveʼik xchiʼuk ch-uchʼbolajik ta osiltik, xmuyubajik ta spasel kʼin ta skoj ti ep kʼusitik la spojik tal li ta yosil jfilisteaetik xchiʼuk ta yosilal Judae. 17 Li Davide ikʼ toʼox osil lik smilanan jaʼ to ti kʼuxi och akʼobale.* Jaʼ xa noʼox chanib sien viniketik kolik ti jatavik batel ta kameyoetike.+ 18 Li Davide laj yichʼ sutel skotol li kʼusitik la spojik+ li j-amaleketike xchiʼuk la spoj sutel li chaʼvoʼ yajnile. 19 La spoj sutel skotol li kʼusi jaʼ yuʼunike, kʼalal ta bikʼit ta mukʼ. Laj yikʼik sutel li xnichʼnabike xchiʼuk skotol li kʼusi x-ayan yuʼunike.+ Li Davide laj yichʼ sutel skotol li kʼusi ichʼbatik toʼox batele. 20 Jech oxal, li Davide jaʼ laj yichʼ skotol li chijetike xchiʼuk li vakaxetike, li sviniktak Davide te jmoj laj yikʼbeik batel xchiʼuk li yan xvakaxtake. Xi chalike: «Liʼe jaʼ yuʼun li Davide».
21 Li Davide te kʼot ti bu oy li chib sien viniketik ti muʼyuk ay chiʼinvanikuk ta skoj ti lubemik tajeke xchiʼuk ti te komik ta stsʼel beoʼtik ta stenlejaltik Besore.+ Lokʼ snupik ta be li David xchiʼuk li buchʼutik te xchiʼuke. Kʼalal nopaj batel li Davide la sjakʼanbe mi lek oyik. 22 Pe li viniketik ti muʼyuk kʼusi xtunik-o xchiʼuk ti chopol stalelalik ti ay xchiʼinik li Davide, xi laj yalike: «Ta skoj ti muʼyuk ay xchiʼinutike, muʼyuk chkakʼbetik jutebuk li kʼusi la jpojtik sutele, jaʼ noʼox chkakʼbetik sutel li yajnilik ta jujuntale xchiʼuk li xnichʼnabike, vaʼun akʼo batikuk». 23 Pe li Davide xi laj yale: «Mu jechuk xapasik, kermanotak, yuʼun jaʼ laj yakʼbutik li Jeovae. Jaʼ la xchabiutik xchiʼuk jaʼ laj yakʼ ta jkʼobtik li j-elekʼetik ti ay skontrainutike.+ 24 ¿Buchʼu xa noʼox lek chaʼi avalojik jech kʼuchaʼal chanopike? Koʼol yepal chavichʼik, jech yepal chichʼ li buchʼu ay ta paskʼope xchiʼuk li buchʼu kom xchabi ikatsile.+ Parejo chavichʼik akʼbel».+ 25 Li vaʼ kʼakʼal kʼalal to avie, li Davide laj yal ti jech mantal chkome, vaʼun kʼot ta jun mantal li ta Israele. Jech-o kʼalal to avie.
26 Kʼalal sut ta Siklag li Davide, la xchʼak jlom li kʼusitik la spoj tale, vaʼun la stakbe batel li moletik ta Juda ti jaʼ yamigotake. Xi laj yalanbe batele: «Tsakik ta amotonik li kʼusi laj yichʼ pojbel li yajkontratak Jeovae». 27 La stakbe batel li buchʼutik te oyik ta Betel,+ ta Ramot ti te xkom ta Neguebe,* li buchʼutik te oyik ta Jatir,+ 28 ta Aroer, ta Sifmot, ta Estemoa,+ 29 ta Rakal, ta jteklumetik yuʼun jerameeletik,+ ta jteklumetik yuʼun jkenitaetik,+ 30 ta Orma,+ ta Borasan, ta Atak, 31 ta Ebron+ xchiʼuk ta skotol ti butik echʼik li David xchiʼuk sviniktake.
31 Kʼalal yakal tspasik kʼop xchiʼuk Israel li jfilisteaetike,+ li viniketik ta Israele jatavik lokʼel ta stojolal li jfilisteaetike xchiʼuk ep laj yichʼik milel li ta vits Guilboae.+ 2 Li jfilisteaetike te nopol snutsojik batel li Saul xchiʼuk xnichʼnabtake, vaʼun la smilik li Jonatan,+ li Abinadab xchiʼuk li Malki-Sua ti jaʼ xnichʼnabtak Saule.+ 3 Mas to tsots la stsakik ta kʼop li Saule. Li jtʼilesej flechaetike la staik ta be li Saule, vaʼun tsots la syayijesik.+ 4 Li Saule xi laj yalbe li jkuch-abtejebal yuʼune: «Lokʼeso a-espada, pajbun ochel yoʼ jech mu xilbajinikun mi talik li mu viniketik ti muʼyuk yichʼojik sirkunsisione*+ xchiʼuk ti jaʼ tspajbeikun espadae». Pe ta skoj ti chiʼ tajek li jkuch-abtejebal yuʼune, muʼyuk la spas. Jaʼ yuʼun, li Saule la stsak li s-espadae, la smil sba stuk.+ 5 Kʼalal jech laj yil kʼot ta pasel+ li jkuch-abtejebal yuʼune, la smil sba stuk ta s-espada ek, jech te koʼol cham xchiʼuk li Saule. 6 Jaʼ jech cham Saul li vaʼ kʼakʼale, koʼol chamik xchiʼuk li oxvoʼ xnichʼnabtake, li jkuch-abtejebal yuʼune xchiʼuk skotol li sviniktake.+ 7 Li j-israeletik ti te nakalik ta stenlejaltik xchiʼuk li ta yosilal Jordane laj yakʼik venta ti jatavik xa batel li soltaroetike xchiʼuk ti chamik xa li Saul xchiʼuk xnichʼnabtake, vaʼun jatavik lokʼel li ta steklumalike.+ Talik li jfilisteaetike xchiʼuk jaʼ xa te kom nakiikuk.
8 Li ta yokʼomale, li jfilisteaetike bat spojbeik li kʼusitik oy yuʼunik li buchʼutik chamik ta paskʼope, vaʼun te chamem la staik ta vits Guilboa+ li Saul xchiʼuk li oxvoʼ xnichʼnabtake. 9 La xtuchʼbeik sjol li Saule xchiʼuk laj yichʼbeik batel li yabtejebtake. Laje, la stakik batel j-almantaletik ta sjunul yosil li jfilisteaetike sventa xalbeik sjunul jteklum li kʼusi kʼot ta pasele+ xchiʼuk sventa xalik batel li ta sna* santoike.+ 10 Li yabtejebtak Saule te laj yakʼik li ta sna slokʼoltak Astorete xchiʼuk te la sjokʼanbeik li sbekʼtal li ta smuroal Bet-Sane.+ 11 Kʼalal laj yaʼi jnaklejetik ta Jabes-Galaad+ li kʼusi la spasbeik Saul li jfilisteaetike, 12 totsik batel skotol li soltaroetik ti lek xuʼ yuʼunike, sjunul akʼobal xanavik, vaʼun la syalesbeik li sbekʼtal Saul xchiʼuk li sbekʼtal xnichʼnabtak ti te jokʼajtik ta smuroal Bet-Sane. Sutik batel ta Jabes xchiʼuk te la xchikʼik. 13 Laje, la stsobbeik li sbakilike+ xchiʼuk te la smukik ta yolon tamarisko teʼ ta Jabes,+ jech xtok, vukub kʼakʼal la spasik ayuno.*
O «ta Rama, jun jsuf vinik».
O «snijan sba».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «chopol chaʼi sba li avoʼontone».
Jaʼ xkaltik, li axibalnae.
O «chnik; chbakʼ».
O «spakʼal yee».
O jaʼ van skʼoplal «Ta yorail noʼox».
Jaʼ skʼan xal ‹sbi Dios›.
Literal «li kʼusi lek chil asate».
Te van 22 litro. Kʼelo Apendise B14.
Literal «chkakʼbe xchʼamun».
Yaʼeluke, jaʼ skʼoplal li Elkanae.
Literal «takin kom».
O «chakʼbe xkuxlejal».
O «Seol», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
O «lum».
O jaʼ van skʼoplal «yavil kʼaʼep».
O jaʼ van skʼoplal «Li buchʼutik tskontrainik Jeovae chnikik ta xiʼel».
O «xluchobil veʼlil».
O «xluchobil veʼlile».
O «xchʼayilale».
O «xchʼayilal».
Literal «xchukinoj».
O jaʼ van skʼoplal «li Diose jaʼ tskʼel buchʼu oy smul».
O jaʼ van skʼoplal «xtometuk muyel xchʼailal yuʼun li milbil matanale».
Literal «xnichʼnab Israele».
Literal «chalikik ta tekʼel».
Literal «akʼobe».
Literal «skantil».
Jaʼ xkaltik, li axibalnae.
Literal «stsʼinet chaʼi xchaʼjotal xchikinik».
Literal «¿Kʼu yuʼun la stsalutik li Jeovae?».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O jaʼ van skʼoplal «ta oʼlol».
O «lum».
O «x-avlajetike».
O «yalib-mol».
O «muʼyuk xa laj yakʼ ta yoʼonton».
Jaʼ skʼan xal ‹¿bu bat li yutsilale?›.
O «yalib-mol».
O «stemplo».
Jaʼ jtos chin ti chchʼi ta sbe kikʼobaltike.
Jaʼ jtos chin ti chchʼi ta sbe kikʼobaltike.
Jaʼ jtos chin ti chchʼi ta sbe kikʼobaltike.
Jaʼ li buchʼu tskʼan tsnabe skʼoplal li kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakal ti tsaʼ koltael ta stojolal pukujetike.
Jaʼ jtos chin ti chchʼi ta sbe kikʼobaltike.
Jaʼ jtos chin ti chchʼi ta sbe kikʼobaltike.
Jaʼ jtos chin ti chchʼi ta sbe kikʼobaltike.
O «xkʼejevik; stsʼepʼujik».
O «surtokʼob».
Jaʼ jtos chin ti chchʼi ta sbe kikʼobaltike.
Literal «70 viniketik, 50 mil viniketik».
O «yokʼita sbaik ta stojolal».
Kʼelo Glosario, ayuno.
Jaʼ skʼan xal ‹ton sventa koltael›.
O «tstsakik michʼob kʼabal».
Literal «chopol laj yil ta sat».
O «smeltsanik perfume».
Literal «smeʼ svurotak».
Li jun sikloe jaʼ 11.4 gramo yalal. Kʼelo Apendise B14.
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
Literal «jambat xchikin».
Literal «skotol li kʼusi oy ta avoʼontone».
O «anakʼe».
O «snakʼojike».
O «sbutsʼ; stsʼutsʼun».
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
O «chijchij takʼin».
O «amay; flauta».
O «nichimalkʼope».
O «jujumil».
O «smukoj».
Literal «umaʼ kom yilel».
Literal «Guibea yuʼun Saul».
Jaʼ xkaltik, tetik van ta chib ora ta sob kʼalal ta vakib ora ta sob.
Literal «La jchikinta yechʼomal ave».
Literal «ti jaʼ jbabe chanav avuʼunike».
O «jchʼam takʼin sventa xmak-o ke».
O «atsakoj michʼob kʼabal».
Literal «ti muʼyuk kʼusi la ataik jsetʼuk ta jkʼobe».
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
O «mu meleluke».
O «maʼuk melelik».
Li voʼne tsʼib ta ebreo kʼope muʼyuk te chvinaj ti jayib sjabilale.
O «yiʼ».
O «smuk».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
Jun lukluk natil kuchilu ti jaʼ sventa xtuchʼobil li kʼusitik tsʼunbile o sventa chichʼ tsobbel-o sat.
Jaʼ jun voʼneal spʼisobil kʼusitik ti smakoj van chib ta oxvokʼ li jun sikloe.
Jaʼ jtos sat teʼ ti lek tsoj skoloral ti xkoʼolajtik kʼuchaʼal mantsanae.
Kʼelo Glosario, sirkunsision.
O «smukoj».
O «la xanik j-oʼlol ti kʼu yepal chichʼ lokel li balumile». Taje jaʼ skʼan xal ti j-oʼlol noʼox la xanik ti kʼu yepal tstaik ta lokel ta jun kʼakʼal li chaʼkot tot vakaxe.
O «x-avlajetik».
O «x-avlajetik».
Literal «Lokʼeso xa akʼob».
O «smukoj».
Literal «tsveʼ pan».
Literal «lume».
Literal «xojobinaj likel li sbekʼ sate».
O «tstsʼuj».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «smuk».
O «beoʼtik ta stenlejaltik».
O «kʼuxubaj ta yoʼontonik».
O «Chkat koʼonton».
O «kʼuxubaj ta yoʼontonik».
Jaʼ li buchʼu tskʼan tsnabe skʼoplal li kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakal ti tsaʼ koltael ta stojolal pukujetike.
Literal «slokʼoltak terafim», jaʼ xkaltik, santoetik; diosetik ti skʼejoj ta snaike.
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
O «muʼyuk chopol chaʼi sba».
O «ti chopol chaʼi sbae».
O jaʼ van skʼoplal «spatoj yoʼonton».
Te van 2.9 metro snatil. Kʼelo Apendise B14.
Li smak bekʼtalile jaʼ jlik kʼuʼil ti pasbil ta pokʼ o ta nukule xchiʼuk pakʼbil pechajtik takʼin ta sba (xkoʼolaj ta smikʼal o smerioal choy).
Te van 57 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.
Li javalinae xkoʼolaj kʼuchaʼal li lansae, jaʼ noʼoxe mas komkom.
O «jalobil».
Te van 6.84 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.
O «Ta jtsal».
Te van 22 litro. Kʼelo Apendise B14.
Literal «leche».
O «stsal».
Kʼelo Glosario, sirkunsision.
O «tskʼan tstsalbe».
O «xiʼ».
O «jpaskʼop».
O «ta sbakil yeik». Literal «ta yisimik».
O «tskʼan tstsalbe».
O «beoʼtik ta stenlejaltik».
Li javalinae xkoʼolaj kʼuchaʼal li lansae, jaʼ noʼoxe mas komkom.
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «chakʼan chatsale».
Literal «Sjunul li tsobobbail». Kʼelo Glosario, tsobajel.
O «pʼij kʼusitik tspas».
O «xchijchij takʼinik».
O «j-alkʼop xa yiluk lik spas sba».
O «pakʼ na; kʼal na; chʼut na».
Literal «xlokʼ x-och li ta yeloval krixchanoetike».
O «Li Davide oy noʼox spʼijil ta sventa li kʼusitik tspase».
Yaʼeluke, jaʼ skʼoplal Abel-Meola.
Literal «jpastik trato sventa nupunel».
Literal «paso trato sventa nupunel».
Literal «jpas trato sventa nupunel».
Literal «spas trato sventa nupunel».
Literal «spas trato sventa nupunel».
O «mas oy spʼijil ta sventa li kʼusitik tspase».
O «mukule».
O «pakʼ na; kʼal na; chʼut na».
O «dios ta yut na; santo».
O «vayebal».
O «poyik tal».
O «svayeb».
O «vayebal».
O «dios ta yut na; santo».
O «jutuk noʼox skʼuʼ».
O «achʼ u».
O «jmuk».
O «achʼ u».
O «amuk».
O «smuk».
O «achʼ ue».
O «pakʼ na; kʼal na; chʼut na».
Kʼelo Glosario, ibal sba.
O «achʼ ue».
Literal «yuʼun jaʼ skerem lajelal».
O «achʼ ue».
O «smukoj».
O «sbutsʼ; stsʼutsʼun».
O «yaʼlel ye».
O «smuk».
O «smuk».
O «amukoj».
O «smukoj».
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
O «smukoj».
O «tukʼ yakʼoj sbae».
Literal «j-anilajeletik».
Literal «Laj xa xchonbun ta jkʼob».
O jaʼ van skʼoplal «yajvaltak osil».
O «smuk».
O jaʼ van skʼoplal «chiʼ ta skoj».
Literal «stsatsubtasbe skʼob».
O «smukoj».
Literal «ta batsʼikʼob yuʼun».
O jaʼ van skʼoplal «ta takixokol balumile».
O «tsmuk».
O «smukoj».
O «smuk».
O «smokal».
Literal «la xpix yakan».
O «sjol yoʼonton».
O jaʼ van skʼoplal «la snamajes».
O «tsmuk».
Jaʼ jun jteklum ta Juda; maʼuk skʼoplal li vits Karmeloe.
Li jun seae jaʼ 7.33 litro. Kʼelo Apendise B14.
Literal «li buchʼutik tskʼabtaik pakʼbal nae». Li ta ebreo kʼope jaʼ jech chalik kʼalal chchopol kʼoptaik li viniketike.
O jaʼ van skʼoplal «akʼo yakʼbun tsots kastigo li Diose».
Jaʼ skʼan xal ‹muʼyuk spʼijil› o ‹bol vinik›.
Literal «bendision».
O «tsnakʼ».
Literal «muʼyuk chanik mi jaʼuk chmak avakan».
O «muʼyuk xakoltavan».
O «muʼyuk xikoltavan».
Literal «li buchʼutik tskʼabtaik pakʼbal nae». Li ta ebreo kʼope jaʼ jech chalik kʼalal chchopol kʼoptaik li viniketike.
O «smukoj».
O jaʼ van skʼoplal «takixokol balumile».
O «jpamukʼtavanejetik».
Literal «yutsʼibun».
O «spukulal; sparte».
Jaʼ jkot mut ti xkoʼolaj kʼuchaʼal alakʼe.
O «Negueb ta».
Literal «chachabibun jol skotol kʼakʼal».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
O «vayebal».
Kʼelo Glosario, levadura.
O «smukoj».
O «Negueb».
Kʼelo Glosario, beoʼtik ta stenlejaltik.
O «jxetʼ; jvokʼ»
O «Negueb ta».
O «Negueb».
O «ti kʼuxi och akʼobal ta yokʼomale».
O «ta sure».
Kʼelo Glosario, sirkunsision.
O «stemplo».
Kʼelo Glosario, ayuno.