XCHIBAL LIVRO YUʼUN SAMUEL
1 Kʼalal chamem xa ox li Saule, li Davide chib kʼakʼal te kom ta Siklag+ kʼalal sut xa ox talel ta stsalel li j-amaleketike. 2 Li ta yoxibal kʼakʼale, te tal jun vinik ti te lik talel ti bu spasoj skarpana li Saule, sliʼoj ta jatel skʼuʼ spokʼ xchiʼuk yakʼoj pukuk* ta sjol. Kʼalal kʼot ti bu oy li Davide, la skejan sba ta lumtik xchiʼuk la spatan sba.
3 Li Davide xi la sjakʼbee: «¿Bu lalik tal?». Xi la stakʼe: «Te lijatav tal ti bu spasoj skarpana li Israele». 4 Xi to la sjakʼbe li Davide: «¿Kʼusi kʼot ta pasel? Albun, avokoluk». Xi la stakʼ li vinike: «Li krixchanoetike jatavik li ta paskʼope, ep buchʼutik chamik. Te cham+ li Saul xchiʼuk li xnichʼone, li Jonatane». 5 Li Davide xi to la sjakʼbe li vinike: «¿Kʼuxi la anaʼ ti cham li Saul xchiʼuk li Jonatane?». 6 Xi la stakʼ li vinike: «Jaʼo te oyun li ta vits Guilboae,+ vaʼun laj kil li Saul ti te yikobinoj li slansae, yuʼun taat ta be+ yuʼun li karetaetik xchiʼuk li jkajlejetik ta kaʼe. 7 Kʼalal joyij skʼel spate laj yilun, vaʼun laj yaptaun, xi la jtakʼbee: ‹¡Li oyune!›. 8 Xi la sjakʼbune: ‹¿Buchʼuot?›, xi la jtakʼbee: ‹J-amalek+ vinikun›. 9 Xi laj yalbune: ‹Nopajan tal ta jtsʼel, milun avokoluk, yuʼun liʼ chkil jvokole, tsots yayijemun›. 10 Jaʼ yuʼun, linopaj batel xchiʼuk la jmil,+ yuʼun jnaʼoj ti mu xa onoʼox xkuxi ta skoj ti yayijeme. Vaʼun, la jtsakbe li skoronail sjole xchiʼuk li spulserail skʼobe, liʼ laj kichʼbot tale, kajval».
11 Kʼalal laj yaʼi li Davide, la sliʼ ta jatel li skʼuʼ spokʼe, jech la spasik ek skotol li viniketik ti te xchiʼuke. 12 Ochik ta at-oʼonton, okʼik xchiʼuk la spasik ayuno*+ jaʼ to ti kʼuxi chʼay batel kʼakʼale, yuʼun chamik ta espada li Saule, li Jonatan ti jaʼ xnichʼon Saule xchiʼuk ep chamik li ta steklumal Jeovae, ep lajik li j-israeletike.+
13 Li Davide xi la sjakʼbe li vinike: «¿Bu likemot tal?». Xi takʼbate: «J-amalek vinikun, jaʼ xnichʼonun jun jyanlum ti liʼ talem ta nakleje». 14 Vaʼun, li Davide xi laj yalbee: «¿Mi yal noʼox akʼob avaʼi ta smilel li buchʼu stʼujoj Jeovae?».+ 15 Li Davide la stak ta ikʼel jun svinik, xi laj yalbee: «Nopajan batel, milo». Jaʼ yuʼun la syayijes, vaʼun cham.+ 16 Li Davide xi laj yalbe li vinike: «Te chkom ta aba atuk li achʼichʼele, yuʼun jaʼ la stikʼ amul li ave kʼalal xi laj avale: ‹Voʼon la jmil+ li buchʼu stʼujoj Jeovae›».
17 Vaʼun, li Davide lik skʼejinta jun kʼejoj sventa at-oʼonton, jaʼ la skʼejinta ta sventa li Saule xchiʼuk ta sventa li Jonatane,+ li xnichʼon Saule. 18 Laj yal xtok ti skʼan xakʼbeik xchan li krixchanoetik ta Judae. Li kʼejoj sventa at-oʼonton taje jaʼ sbi «Li arkoe», te tsʼibabil ta slivroal Jasar+ xchiʼuk xi chale:
19 «Li buchʼutik kʼupilik sbae, Israel, te laj skʼoplalik li ta tayal kʼopojebaletik*+ avuʼune.
¡Tsalatik li tsatsal viniketike!
20 Mu xavalik batel ta Gat;+
mu xapukik batel li ta skayealtak Askelone,
yuʼun ta xlik muyubajikuk li jfilistea tsebetik mi laj yaʼiike,
li stsebetakik li buchʼutik muʼyuk yichʼojik sirkunsisione* ta xmuyubajik.
21 Vitsetik ta Guilboa,+
muuk xa xyal tal voʼ ta atojolalik, mi jaʼuk xa job osil,
mi jaʼuk xa kʼusi xchʼi ta avosilal sventa xichʼ akʼel ta chʼul matanale,+
yuʼun te laj yichʼ sokesbel s-eskudoik* li buchʼutik lek xuʼ yuʼunike, te laj yichʼ sokesel li s-eskudo Saule,
muʼyuk xa junuk eskudo ti lek jaxbil aseitee.
22 Ta xchʼichʼel li buchʼutik chamike, ta xepuʼal li tsatsal viniketike,
li s-arko Jonatane muʼyuk sut ta valopat,+
li s-espada Saule jaʼ chkuch yuʼun+ li paskʼope.
23 Li Saul xchiʼuk Jonatane+ lek kʼanbilik xchiʼuk lek kʼuxubinbilik* kʼalal kuxulik toʼoxe,
mi jaʼuk laj yichʼik chʼakel+ kʼalal chamike.
24 Tsebetik ta Israel, okʼitaik li Saule,
yuʼun jaʼ laj yakʼ alapik li kuxul tsajal pokʼe xchiʼuk jaʼ laj yakʼbe xnichimal li akʼuʼ apokʼike,
jaʼ laj yakʼbe slujoaltak ta oro li akʼuʼ apokʼike.
25 ¡Te lajik ta tsalel li buchʼutik lek xtojobik ta paskʼope!
¡Li Jonatane te telel cham li ta tayal kʼopojebaletik+ avuʼune!
Mas to toj lek laj kaʼi ti kʼu yelan la akʼanune, jaʼ mu sta ti kʼu yelan chkʼanvan li antsetike.+
27 ¡Lajik ta tsalel li buchʼutik lek xtojobik ta paskʼope
xchiʼuk lajesbatik li yabtejebik ta paskʼope!».
2 Ta tsʼakale, li Davide xi la sjakʼbe li Jeovae:+ «¿Mi chimuy batel ta junuk jteklum li ta Judae?». Xi la stakʼ li Jeovae: «Muyan batel». Xi to la sjakʼ li Davide: «¿Bu junukal jteklum xuʼ chibat un?». Xi takʼbate: «Ta Ebron».+ 2 Jaʼ yuʼun, li Davide te muy batel xchiʼuk li chaʼvoʼ yajnile, jaʼ li Ainoam+ ti likem ta Jesreele xchiʼuk li Abigail,+ li yajnil anima Nabal ti likem ta Karmeloe. 3 Jech xtok, li Davide laj yikʼ batel li sviniktak te xchiʼuke,+ jech muy batel xchiʼuk yutsʼ yalalik ta jujuntal li viniketike, te kom nakiikuk li ta jteklumetik yuʼun Ebrone. 4 Vaʼun, talik skotol li viniketik ta Judae, te la svaʼanik ta ajvalil li David yoʼ sventain li Judae.+
Xi laj yalbeik li Davide: «Li viniketik ta Jabes-Galaade jaʼ la smukik li Saule». 5 Jaʼ yuʼun, li Davide xi la stakbe batel aʼyej li viniketik ta Jabes-Galaade: «Akʼo yakʼboxuk bendision Jeova ti laj avakʼik ta ilel tukʼil kʼanelale, yuʼun la amukik+ li avajvalik Saule. 6 Akʼo yakʼboxuk ta ilel tukʼil kʼanelal li Jeovae xchiʼuk tukʼuk xakʼ sba ta atojolalik. Li voʼon eke chkakʼ ta ilel slekil koʼonton ta atojolalik ta skoj li kʼusi la apasike.+ 7 Li avajvalik Saule chamem xa, jaʼ yuʼun oyuk yipal li akʼobike xchiʼuk tsotsuk avoʼontonik. Li snitilulal Judae laj xa svaʼanikun ta ajvalil yuʼunik».
8 Pe li Abner+ ti jaʼ xnichʼon Ner xchiʼuk ti jaʼ bankilal soltaro yuʼun Saule yikʼoj xa ox jelavel ta Maanaim+ li Is-Boset+ ti jaʼ xnichʼon Saule, 9 svaʼanoj xa ox ta ajvalil ta Galaad,+ ta Jesreel,+ ta Efrain,+ ta Benjamin, ta sjunul Israel xchiʼuk ta stojolal j-asuretik. 10 Li Is-Boset ti jaʼ xnichʼon Saule 40 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil ta Israele, chib jabil ajvalilaj. Pe li snitilulal Judae jaʼ yakʼoj sbaik ta stojolal li Davide.+ 11 Li Davide vukub jabil xchiʼuk vakib u+ ajvalilaj ta Ebron ta stojolal li snitilulal Judae.
12 Ta tsʼakale, li Abner ti jaʼ xnichʼon Ner xchiʼuk li yajtuneltak Is-Boset ti jaʼ xnichʼon Saule lokʼik batel ta Maanaim+ sventa xbatik ta Gabaon.+ 13 Lokʼ batel ek li Joabe,+ li yol Seruyae+ xchiʼuk li yajtuneltak Davide, te la sta sbaik ta tanke ta Gabaon; te la xchotan sbaik ta jujujot stiʼil li tankee. 14 Kʼalal te xa ox oyike, li Abnere xi laj yalbe li Joabe: «Akʼo stsak sbaik ta kʼop* li viniketike, jkʼeltik buchʼu xkuch yuʼun». Xi la stakʼ li Joabe: «Lek, akʼo stsak sbaik». 15 Vaʼun, lik stʼujik 12 ta voʼ jbenjaminetik li ta sviniktak Is-Boset, li xnichʼon Saule, jech xtok, 12 ta voʼ la stʼujik li ta yajtuneltak Davide. 16 Lik stsakbe sba ta sjolik, vaʼun la stsʼapbe sbaik ta xokonik ta jujuntal li s-espadaike, jech koʼol yalik ta lum skotolik. Jech oxal, Elkat-Asurim la sbiin li osil taje xchiʼuk te xkom ta Gabaon.
17 Li kʼusi kʼot ta pasel li vaʼ kʼakʼale tsots lik-o batel paskʼop yuʼunik. Li Abner xchiʼuk li viniketik ta Israele tsalatik yuʼun li sviniktak Davide. 18 Te oyik li oxvoʼ yalab Seruyae:+ Joab,+ Abisai+ xchiʼuk Asael;+ li Asaele lek xtojob ta anilajel, xkoʼolaj ch-anilaj kʼuchaʼal jkot gasela ta jamal osiltik. 19 Li Asaele la snuts batel li Abnere, muʼyuk xkʼejpʼuj* ta batsʼikʼob mi jaʼuk ta tsʼetkʼob* ta snutsel batel li Abnere. 20 Kʼalal la skʼel spat li Abnere, xi la sjakʼe: «¿Mi voʼot Asael?», xi la stakʼe: «Voʼon». 21 Li Abnere xi laj yalbe li Asaele: «Batan ta abatsʼikʼob o ta atsʼetkʼob,* tsako junuk li vinike, ichʼbo komel li kʼusi chapojbee». Pe li Asaele muʼyuk laj yikta sba ta snutsel li Abnere. 22 Jaʼ yuʼun, li Abnere xi to laj yalbe li Asaele: «Mu xa xanutsun. Yuʼun mi la jmilote, ¿mi xkʼelbe xa noʼox kuʼun sat li abankil Joabe?». 23 Pe li Asaele muʼyuk la xchʼun. Jaʼ yuʼun, li Abnere la stsʼapbe ochel ta xchʼut li slansae,+ toj lokʼel to ta spat; te lom xchiʼuk cham. Li buchʼutik te ch-echʼik yoʼ bu cham li Asaele te chpajik.
24 Ta skoj taje, li Joab xchiʼuk Abisaie la snutsik batel li Abnere. Kʼalal chʼay xa ox batel kʼakʼale, te kʼotik ta bikʼit vits ta Ama ta stukʼil Guia ti te xkom ta sbelel takixokol balumil ta Gabaone. 25 Li jbenjaminetik ti te oyike la stsob sbaik xchiʼuk li Abnere xchiʼuk la spas ta jmoj sjolik, vaʼun te komik ta sjol jpʼej bikʼit vits. 26 Li Abnere xi laj yapta batel li Joabe: «¿Mi jech-o ta jmil jbatik? ¿Mi mu xavakʼ venta ti jaʼ noʼox chakʼ vokol ta tsʼakal li kʼusi ta jpastike? ¿Bakʼin to chavalbe jteklum ti akʼo xikta sba ta snutsel li yermanotake?». 27 Xi la stakʼ li Joabe: «Jamal chkal ta skoj kuxul melel Dios ti manchuk lakʼopoje, muʼyuk chikta sba ta snutsel yermanotakik li jteklume, jaʼ to chpaj mi sakub ti jechuke». 28 La sjupan kachu li Joabe, vaʼun li sviniktake laj yiktaik snutsel li Israele, jech paj li paskʼope.
29 Li Abner xchiʼuk sviniktake te echʼik batel ta Araba,+ sjunul akʼobal xanavik, echʼ xtuchʼik Jordan xchiʼuk te xanavik batel li ta chukul beetike* jaʼ to ti kʼuxi kʼotik ta Maanaime.+ 30 Li Joabe la stsob skotol sviniktak kʼalal sut talel ta snutsel li Abnere. Muʼyuk tsʼakal lokʼ li sviniktak Davide, skʼan to 19 ta voʼ kʼot xchiʼuk skʼan to li Asaele. 31 Pe li yajtuneltak Davide la stsalik li jbenjaminetike xchiʼuk li sviniktak Abnere, 360 ta voʼ viniketik la smilik. 32 Jech xtok, laj yichʼbeik batel sbekʼtal li Asaele+ xchiʼuk te la smukik ta smukinal stot ti te xkom ta Belene.+ Li Joab xchiʼuk sviniktake sjunul akʼobal xanavik, jaʼ to kʼotik ta Ebron+ kʼalal sakube.
3 Jalij ti la stsak sbaik ta kʼop li yutsʼ yalal Saul xchiʼuk li yutsʼ yalal Davide; li yutsʼ yalal Davide mas to la stsak batel yipik,+ yan li yutsʼ yalal Saule yantik kʼunibik batel.+
2 Li Davide te vokʼ xnichʼnabtak ta Ebron.+ Li sba xnichʼone jaʼ Amnon,+ li yol Ainoam+ ti likem ta Jesreele. 3 Li xchaʼvoʼale jaʼ Kileab, li yol Abigaile,+ li yajnil anima Nabal ti likem ta Karmeloe; li yoxvoʼale jaʼ Absalon,+ li yol Maakae, li stseb ajvalil Talmai+ ta Guesure. 4 Li xchanvoʼale jaʼ Adonias,+ li yol Aguite. Li svoʼobale jaʼ Sefatias, li yol Abitale. 5 Li svakvoʼale jaʼ Itream, li yol Egla ti jaʼ yajnil Davide. Taje jaʼ li xnichʼnabtak David ti te vokʼ ta Ebrone.
6 Kʼalal jech-o tspasik kʼop li yutsʼ yalal Saul xchiʼuk li yutsʼ yalal Davide, li Abnere+ mas to tsots la stsak yip li ta yutsʼ yalal Saule. 7 Li Saule oy stsʼakal ajnil ti Rispa+ sbie, jaʼ stseb Aya. Ta tsʼakale, li Is-Bosete+ xi laj yalbe li Abnere: «¿Kʼu yuʼun la achiʼinbe ta vayel li stsʼakal ajnil jtote?».+ 8 Ilin tajek li Abner ti jech albat yuʼun li Is-Bosete, vaʼun xi laj yalbee: «¿Mi stsʼiʼ judaetik noʼox chavilun? Yuʼun kʼalal to avie, kakʼojbe ta ilel tukʼil kʼanelal li yutsʼ yalal atot ti jaʼ li Saule xchiʼuk kakʼojbe ta ilel tukʼil kʼanelal li xchiʼiltak ta vokʼele xchiʼuk li yamigotake. Jech xtok, muʼyuk jloʼlaojot sventa xkakʼot ta skʼob li Davide; pe li avie chavakʼ jmulin ti la jchiʼin ta vayel jun antse. 9 Akʼo yakʼbun tsots kastigo Dios mi muʼyuk ta jkolta David jech kʼuchaʼal yakʼoj ye+ li Jeovae: 10 ti maʼuk xa chichʼik yutsʼ yalal Saul li ajvalilale,* ti jaʼ xa chchotanat lek ta ajvalil li David ta Israel xchiʼuk ta Judae, ti tsventain li Dan kʼalal to ta Beer-Sebae».+ 11 Ta skoj ti chiʼ li Is-Bosete,+ muʼyuk xa kʼusi laj yalbe li Abnere.
12 Li Abnere ta ora noʼox la stak batel j-almantaletik ta stojolal li Davide, xi laj yalbee: «¿Buchʼu sventainoj li jteklume?». Xi to laj yale: «Jpastik jun trato, vaʼun chkakʼ persa bu kʼalal xuʼ kuʼun* sventa xakʼ sbaik ta atojolal+ skotol li Israele». 13 Jaʼ yuʼun, xi la stakʼ li Davide: «¡Lek oy! Jpastik trato. Jaʼ noʼox ta jkʼanbot jun mukʼta vokol, jaʼ to xuʼ xtal akʼelbun jsat mi laj avikʼbun tal li Mikale,+ li stseb Saule». 14 Vaʼun, li Davide la stak batel j-almantaletik ta stojolal li Is-Bosete,+ li xnichʼon Saule, xi laj yalbee: «Akʼbun li kajnil Mikale, yuʼun jaʼ ta skoj ti laj kakʼ ta vokol jkuxlejal kʼalal ay jtuchʼbe tal sien ta lik snukulil sjol skʼunil li jfilisteaetike».+ 15 Jaʼ yuʼun, li Is-Bosete oy buchʼu la stak batel sventa xbat spojik tal li Mikale, li yajnil Paltiel+ xnichʼon Laise. 16 Pe li smalale te napʼal bat ta spat, te x-okʼolet batel kʼalal to ta Baurim.+ Vaʼun, xi laj yal li Abnere: «¡Sutan xa batel!». Jech sut batel.
17 Li Abnere xi la stakbe batel mantal li moletik ta Israele: «Leʼtik xa onoʼox chakʼanik ti jaʼuk ajvalil avuʼunik li Davide. 18 Jaʼ yuʼun, mu teuk noʼox ameyoj akʼobik, yuʼun li Jeovae xi laj yalbe li Davide: ‹Li kajtunel Davide+ jaʼ tskolta lokʼel ta skʼob jfilisteaetik li jteklumal Israele xchiʼuk ta skʼob skotol li yajkontratakike›». 19 Laje, li Abnere la xchiʼin ta loʼil li jnaklejetik ta Benjamine.+ Ta tsʼakale, bat ta Ebron sventa xchiʼin ta loʼil ta mukul li Davide yoʼ xalbe li kʼusi kʼot ta nopel yuʼunik li Israel xchiʼuk li jbenjaminetike.
20 Li Abnere te xchiʼuk batel 20 ta voʼ viniketik kʼalal bat skʼel li David ta Ebrone, li Davide laj yakʼbe sveʼel li Abner xchiʼuk sviniktake. 21 Vaʼun, li Abnere xi laj yalbe li Davide: «Takun batel sventa xbat jtsobbot skotol li Israele sventa xapasik trato, vaʼun chaventain skotol ti bu kʼalal xal avoʼontone». Jech oxal, li Davide la stak batel li Abnere, jech jun yoʼonton bat.
22 Kʼalal bat xa ox li Abnere, jaʼo sutik talel ta paskʼop li yajtuneltak David xchiʼuk li Joabe, ep kʼusitik la spojik talel. Pe li Abnere muʼyuk xa ox te xchiʼuk li David te ta Ebrone, yuʼun li Davide jun yoʼonton la stak batel li Abnere. 23 Kʼalal kʼotik li Joab+ xchiʼuk skotol li soltaroetik ti te xchiʼuke, xi tal albatuk li Joabe: «Li Abner+ xnichʼon Nere+ ay skʼopon li ajvalile, pe li ajvalile jun yoʼonton la stak batel». 24 Jaʼ yuʼun, li Joabe och skʼopon li ajvalile, xi laj yalbee: «¿Kʼu yuʼun ti jech la apase? Liʼ ay skʼoponot li Abnere. ¿Kʼu yuʼun ti jun yoʼonton la akolta batele? 25 ¡Xavojtikin lek li Abnere, li xnichʼon Nere! Yuʼun ay sloʼlaot, ay skʼel ti kʼu yelan cha-abteje xchiʼuk skotol li kʼusitik chapase».
26 Jaʼ yuʼun, li Joabe lokʼ batel ti bu oy li Davide xchiʼuk la stak batel j-almantaletik sventa xbat staik ta be li Abnere, te la staik ta poso ta Sira, vaʼun laj yikʼik sutel; pe muʼyuk yaʼioj jutebuk li Davide. 27 Kʼalal sut tal ta Ebron+ li Abnere, li Joabe laj yikʼ ochel ta yut jteklum sventa skʼopon ta mukul. Pe li Joabe la smil li Abnere, la stsʼapbe espada ta xchʼut, yuʼun milbat*+ li xchiʼil ta vokʼel ti jaʼ li Asaele.+ 28 Xi laj yal David kʼalal laj yaʼi li kʼusi kʼot ta pasele: «Ti jech laj yichʼ milel+ li Abnere, li xnichʼon Nere, muʼyuk ta jta-o jmul sbatel osil xchiʼuk muʼyuk tsok skʼoplal ta sat Jeova li pasmantal kuʼune. 29 Akʼo komuk ta sba Joab+ xchiʼuk komuk ta sba skotol li yutsʼ yalal stote. ¡Li ta yutsʼ yalal Joabe jechuk-o komuk ti oy jun vinik ti oy kʼusi chlokʼ ta sbekʼtale+ o ti tstsakat ta leprae*+ o ti mu xtun yakan o skʼobe* o ti xmilat ta espadae o ti xlaj ta viʼnale!».+ 30 Li Joab xchiʼuk li xchiʼil ta vokʼel ti jaʼ li Abisaie+ la smilik li Abnere,+ yuʼun kʼalal jaʼo oy paskʼop+ ta Gabaone, milbat li xchiʼilik ta vokʼel ti jaʼ li Asaele.
31 Li Davide xi laj yalbe li Joab xchiʼuk skotol li krixchanoetik ti te xchiʼuke: «Liʼo ta jatel li akʼuʼ apokʼike xchiʼuk lapik chʼixal kʼuʼil* xchiʼuk avananik ta at-oʼonton ta skoj li Abnere». Li ajvalil Davide te napʼal bat ta spat li skajonal Abnere. 32 Te la smukik ta Ebron; li ajvalile tsots lik okʼuk ta xokon smukinal li Abnere xchiʼuk lik okʼuk skotol li krixchanoetik eke. 33 Li ajvalile xi lik kʼejinuk ta sventa li Abnere:
«¿Mi persa jech chcham li Abner kʼuchaʼal chcham li bol krixchanoe?
34 Muʼyuk laj yichʼ chukel li akʼobtake,
muʼyuk laj yichʼ chukel ta chʼojon* li avakantake.
Jech laj avichʼ milel jech kʼuchaʼal li buchʼu chlaj ta milel ta jmilvanejetike».*+
Lik okʼikuk skotol xtok li jteklume.
35 Ta tsʼakale, kʼalal muʼyuk to chchʼay batel kʼakʼale, skotol li krixchanoetike tal yakʼbeik pan sventa spatobil yoʼonton* li Davide, pe xi laj yakʼ ye li Davide: «¡Akʼo yakʼbun tsots kastigo Dios mi ta jveʼ pan o yan kʼusi+ mi muʼyuk to chʼayem batel kʼakʼale!». 36 Laj yaʼi sjunul li jteklume xchiʼuk lek laj yaʼiik, yuʼun lek chilik skotol li kʼusi tspas ajvalile. 37 Jaʼ yuʼun, li vaʼ kʼakʼale, skotol li krixchanoetike xchiʼuk skotol li Israele laj yakʼik venta ti maʼuk ta smul ajvalil ti laj yichʼ milel+ li Abnere, li xnichʼon Nere. 38 Xi laj yalbe yajtuneltak li ajvalile: «¿Mi mu xanaʼik ti jaʼ jun bankilal xchiʼuk ti jaʼ jun lekil vinik li buchʼu cham avi ta Israele?+ 39 Li avie, muʼyuk kʼusi xuʼ kuʼun akʼo mi ajvalilun.+ Li yalab Seruya+ ti liʼ jchiʼinojane toj echʼ xa noʼox saʼik kʼop.+ Li buchʼutik chopole akʼo akʼbatuk stojol yuʼun Jeova li kʼusi chopol tspasike».+
4 Li Is-Boset+ ti jaʼ xnichʼon Saule laj yipal yuʼun* kʼalal laj yaʼi ti cham xa li Abner te ta Ebrone,+ skotol li j-israeletik eke lik svul tajek yoʼontonik. 2 Li xnichʼon Saule oy chaʼvoʼ svinik ti jaʼ sbainojik chaʼchop j-elekʼetike: li june Baana sbi, li yane Rekab sbi. Jaʼ xnichʼnab Rimon ti likem ta Beerot ta snitilulal Benjamine. (Li Beerote+ nabil ti te xkom ta yosilal Benjamine. 3 Li jbeerotetike jatavik batel ta Guitaim+ xchiʼuk te nakiik kʼuchaʼal jyanlum kʼalal to avie).
4 Li Jonatan+ xnichʼon Saule oy jun skerem ti koxoe.+ Kʼalal vinaj ta Jesreel+ li kʼusi kʼot ta stojolal li Saul xchiʼuk Jonatane, voʼob toʼox sjabilal li kerem taje. Petat batel yuʼun li buchʼu tsʼitesate, ta skoj ti chiʼe anil xa bat, vaʼun pʼaj* komel ta be yuʼun, jech koxo kom-o. Mefiboset+ sbi li kereme.
5 Li Rekab xchiʼuk Baana ti jaʼ xnichʼnab li Rimon ti likem ta Beerote batik ta sna Is-Boset kʼalal jaʼo kʼux tajek kʼakʼale, li Is-Bosete jaʼo te yakal chkux yoʼonton ta oʼlol kʼakʼal jech kʼuchaʼal nopem xaʼie. 6 Xkoʼolaj bat saʼik trigo yilel ti kʼalal ochik batel ta nae, vaʼun la stsʼapbeik espada ta xchʼut li Is-Bosete; laje jatavik batel li Rekab xchiʼuk li Baana+ ti jaʼ xchiʼil sbaik ta vokʼele. 7 Kʼalal ochik ta nae te puchʼul kʼot staik ta stem* ta skuarto, la syayijesik xchiʼuk la smilik. Laje, la xtuchʼbeik li sjole xchiʼuk laj yichʼbeik batel, vaʼun sjunul akʼobal te xanavik ta sbelel Araba. 8 Te yichʼojbeik kʼotel David li sjol Is-Boset+ te ta Ebrone, xi kʼot yalbeik li ajvalile: «Liʼ oy li sjol Is-Bosete, li xnichʼon Saule, li avajkontra+ ti tskʼan ox tsmilote.+ Li avi kʼakʼale, ajvalil, chakʼbot permiso Jeova sventa xapakbe sutel li Saul xchiʼuk li snitilulale».
9 Pe li Davide xi la stakʼbe li Rekab xchiʼuk li Baana ti jaʼ xchiʼil sbaik ta vokʼele, li xnichʼnab Rimon ti likem ta Beerote: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti jaʼ la skoltaun kʼalal oy jvokole,+ 10 kʼalal oy buchʼu xi tal yalbune: ‹Cham xa li Saule›,+ la snop ti lek li kʼusi tal yalbune, pe li voʼone la jtsak xchiʼuk te la jmil+ ta Siklag. ¡Jaʼ jech laj kakʼbe stoj li j-almantale! 11 ¿Mi mu masuk to jech sta-o xichʼ pasbel li chopol viniketik ti la smilik jun vinik ti muʼyuk smule, ti te la smilik ta stem* ta yut snae? ¿Mi mu tauk xkakʼboxuk atojik+ ti la amalbeik xchʼichʼele xchiʼuk ti skʼan jchʼay atsʼunbalik liʼ ta balumile?». 12 Li Davide laj yalbe mantal viniketik ti akʼo smilike.+ La xtuchʼbeik yok skʼobik xchiʼuk te la sjokʼanik+ ta stsʼel tanke ta Ebron. Pe li sjol Is-Bosete laj yichʼbeik batel, te la smukik ta smukinal Abner te ta Ebron.
5 Ta tsʼakale, skotol li snitilulal Israele tal skʼelik li David te ta Ebrone,+ xi laj yalbeike: «¡Kʼelavil! Jun jchʼichʼeltik.*+ 2 Kʼalal jaʼ toʼox ajvalil kuʼunkutik li Saule, voʼot onoʼox chabeiltas ta paskʼop+ li Israele.* Xi laj yalbot li Jeovae: ‹Voʼot chachabi jteklumal Israel jech kʼuchaʼal jun jchabichij xchiʼuk voʼot chakʼot ta jnitvanej li ta Israele›».+ 3 Jaʼ yuʼun, skotol li moletik ta Israele tal skʼelik li David te ta Ebrone. Vaʼun, li ajvalil Davide te ta Ebron la spas trato xchiʼuk li moletik+ ta yeloval Jeovae. Li moletike la svaʼanik ta ajvalil ta Israel+ li Davide.
4 Li Davide yichʼoj xa ox 30 jabil kʼalal och ta ajvalile, 40 jabil+ ajvalilaj. 5 Li ta Ebrone vukub jabil xchiʼuk vakib u ajvalilaj ta stojolal li Judae, yan li ta Jerusalene+ jaʼ 33 jabil ajvalilaj ta stojolal sjunul li Israel xchiʼuk Judae. 6 Li ajvalil xchiʼuk sviniktake batik ta Jerusalen sventa stsakik ta kʼop li jebusetik+ ti te nakalik ta osile. Pe xi la slabanik li Davide: «¡Mi jutebuk cha-och tal liʼe! Yuʼun kʼalal ta maʼsatetik xchiʼuk ta koxoetik tsnutsoxuk lokʼel». Yuʼun xi tsnopike: «Li Davide mi jutebuk onoʼox ch-och tal liʼe».+ 7 Pe li Davide och ta skʼob li jteklum Sion ti joyol ta muroe. Steklumal David+ sbi li avie. 8 Jech oxal, li Davide xi laj yal li vaʼ kʼakʼale: «¡Li buchʼutik chbat stsakik ta kʼop li jebusetike te skʼan x-echʼik batel ti bu ch-echʼ yok voʼe sventa smilik ‹li koxoetik› xchiʼuk ‹li maʼsatetike›, yuʼun chopol tajek ch-ilatik yuʼun li Davide!». Jaʼ yuʼun, xi kom li loʼile: «Mi jutebuk stakʼ x-och ta yut na li maʼsat xchiʼuk li koxoe». 9 Li Davide te lik nakiuk li ta jteklum ti joyol ta muroe, Steklumal David la sbiin;* li Davide lik svaʼan muroetik xchiʼuk yan kʼusitik ti bu Tsopajtik tone*+ xchiʼuk ta jujujot xokon+ li jteklume. 10 Jech la stsak batel mas yip+ li Davide, jech xtok, te chiʼinbil+ yuʼun li Jeovae, li Dios ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike.*
11 Li ajvalil Iram+ ta Tiroe la stak batel j-almantaletik ta stojolal li Davide, jech xtok, la stak batel sedro teʼ ti tuchʼbilik xae,+ la stak batel viniketik ti chabtelanik teʼe xchiʼuk alvaniletik ti tsvaʼanik muroetike, vaʼun lik svaʼanbeik jpʼej sna* li Davide.+ 12 Li Davide laj yakʼ venta ti vaʼanat xa lek yuʼun Jeova ta ajvalil li ta Israele,+ jech xtok, li Diose mas to la stsak yip yuʼun li ajvalilal*+ tspas Davide sventa slekilal li steklumal Israele.+
13 Kʼalal lokʼ tal li David ta Ebrone, laj to saʼ yan yajniltak xchiʼuk stsʼakal ajniltak+ li ta Jerusalene. Jech xtok, vokʼ to yan skeremtak xchiʼuk stsebetak.+ 14 Li xnichʼnabtak ti te vokʼik ta Jerusalene jaʼ sbi Samua, Sobab, Natan,+ Salomon,+ 15 Ibar, Elisua, Nefeg, Jafia, 16 Elisama, Eliada xchiʼuk Elifelet.
17 Kʼalal laj yaʼi jfilisteaetik ti och xa ta ajvalil ta Israel+ li Davide,+ bat saʼik skotolik. Kʼalal laj yaʼi li Davide, yal batel li ta jteklum ti joyol ta muroe.+ 18 Li jfilisteaetike ochik batel xchiʼuk te la spuk sbaik li ta stenlejaltik Refaime.+ 19 Li Davide xi la sjakʼbe li Jeovae:+ «¿Mi chmuy jtsak ta kʼop li jfilisteaetike? ¿Mi chavakʼbun ta jkʼob?».+ Xi takʼbat yuʼun li Jeovae: «Batan, yuʼun persa chkakʼbot ta akʼob li jfilisteaetike». 20 Jaʼ yuʼun, li Davide bat ta Baal-Perasim, te la smil li jfilisteaetike. Xi laj yale: «Li Jeovae la sjambun ochel jbe ti bu oy li kajkontratak+ jech kʼuchaʼal lek jamal chkom yuʼun be li voʼ ti xbalakʼin noʼoxe». Jech oxal, Baal-Perasim*+ laj yakʼbe sbi li osil taje. 21 Li jfilisteaetike te xa busul laj yiktaik li santoike, jaʼ xa laj yichʼik batel li David xchiʼuk sviniktake.
22 Ta tsʼakale, sutik batel xtok li jfilisteaetike xchiʼuk te la spuk sbaik li ta stenlejaltik Refaime.+ 23 Li Davide la sjakʼbe li Jeovae, pe xi takʼbate: «Mu tukʼuk xbat atsak ta kʼop, jaʼ lek bat joyo tal ta spatik, vaʼun te xatsak ta kʼop ta yeloval li bikʼtal teʼetik bakae.* 24 Mi laj avaʼi ti xkoʼolaj xa oy buchʼutik te xchajlajet tal li ta bikʼtal teʼetik bakae,* jpʼeluk me ta avoʼonton xatsak ta kʼop, yuʼun jaʼ xa jbabe batel avuʼun li Jeova sventa smil li yajsoltarotak jfilisteaetike». 25 Li Davide jech tajek la spas jech kʼuchaʼal albat yuʼun Jeovae, lik smil li jfilisteaetik+ ta Gueba+ kʼalal to ta Guesere.+
6 Li Davide la stsob yan velta li soltaroetik ta Israel ti lek xuʼ yuʼunik paskʼope, jaʼik 30 mil viniketik. 2 Vaʼun, li David xchiʼuk skotol li viniketik te xchiʼuke batik ta Baale-Juda sventa xbat yichʼik tal li Xkaxa melel Diose,+ ti jaʼ te tsvaʼan sbaik ta yeloval kʼalal tstabeik ta albel sbi li Jeovae ti jaʼ li bankilal yuʼun soltaroetik*+ ti te chotol ta xchotleb ta sba* li keruvinetike.+ 3 Li Xkaxa melel Diose te la skajanik batel ta jkot achʼ kareta+ sventa slokʼesik batel li ta sna Abinadab+ ti te xkom ta bikʼit vitse; li achʼ karetae jaʼ yikʼojik batel li Usa xchiʼuk li Aio ti jaʼ xnichʼnab Abinadabe.
4 Jaʼ jech la xkuchik batel li Xkaxa melel Dios ti te oy ta sna Abinadab ti te xkom ta bikʼit vitse, li Aioe jaʼ jbabe batel ta yeloval li Kaxae. 5 Li David xchiʼuk skotol Israele xmuyubajik tstijik son ta yeloval Jeova, jaʼ tstijik li kʼusitik pasbil ta enebro teʼe, arpaetik, yan stijobiltak son ti oy yakʼile,+ panderetaetik,*+ sistroetik xchiʼuk simbaloetik.*+ 6 Pe kʼalal kʼotik li ta yikʼaobil trigo ta Nakone, li Usae laj yik+ li Xkaxa melel Diose, yuʼun li vakaxetike jutuk xa mu balchʼuj yuʼunik. 7 Li Jeovae ilin tajek ta stojolal li Usae, li melel Diose la smil+ ta skoj ti muʼyuk x-ichʼbat ta mukʼ+ li smantale, vaʼun te noʼox cham ta stsʼel li Xkaxa melel Diose. 8 Pe li Davide kap-o sjol* ta skoj ti tsan skʼakʼal yoʼonton Jeova ta stojolal li Usae; jech oxal Peres-Usa* la sbiin li lum taje, jech-o sbi kʼalal to avie. 9 Li vaʼ kʼakʼale, li Davide xiʼ tajek ta stojolal li Jeovae,+ xi laj yale: «¿Kʼuxi xa noʼox chkichʼbe batel Xkaxa Jeova ti bu nakalune?».+ 10 Jaʼ yuʼun, li Davide mu xa skʼan xichʼbe batel Xkaxa Jeova li ta Steklumal Davide.+ Laj yal mantal ti xichʼik batel ta sna Obed-Edom+ ti likem ta Gate.
11 Li Xkaxa Jeovae oxib u te kom ta sna Obed-Edom ti likem ta Gate, jaʼ yuʼun akʼbat bendision yuʼun Jeova li Obed-Edome xchiʼuk skotol li buchʼutik te oy ta snae.+ 12 Xi albat li ajvalil Davide: «Li Jeovae yakʼojbe bendision li sna Obed-Edom xchiʼuk skotol li kʼusi oy yuʼun ta skoj ti te oy li Xkaxa melel Diose». Jaʼ yuʼun, li Davide xkuxet noʼox yoʼonton+ ay yichʼ talel li Xkaxa melel Dios ti te oy ta sna li Obed-Edome sventa xichʼ batel li ta Steklumal Davide. 13 Kʼalal vaktekʼ xa ox xanavik li buchʼutik xkuchojik+ batel li Xkaxa Jeovae, li Davide laj yakʼ ta milbil matanal jkot vakax xchiʼuk jkot chonbolom ti jupʼesbile.
14 Li Davide ta stsatsal xa yipal setomaj* noʼox batel ta akʼot ta yeloval Jeova; taje jaʼo slapoj* batel jlik mokankʼuʼil+ ti pasbil ta linoe. 15 Li David xchiʼuk skotol li Israele x-avetik noʼox+ batel ta muyubajel kʼalal la xkuchik muyel li Xkaxa+ Jeovae, te tsjupanik batel li xkachuike.+ 16 Kʼalal och batel ta Steklumal David li Xkaxa Jeovae, te nachʼal chkʼelvan ta ventana li stseb Saul ti jaʼ li Mikale,+ laj yil ti te xpʼitomaj tal li Davide, ti setomaj* noʼox ta akʼot ta yeloval Jeovae; vaʼun lik spʼaj ta yoʼonton.+ 17 Jaʼ jech te laj yakʼik ta yut karpana li Xkaxa Jeova ti smeltsanoj xa onoʼox David sventa te xakʼike.+ Vaʼun, li Davide laj yakʼ chikʼbil matanaletik+ xchiʼuk milbil matanaletik sventa jun oʼontonal+ ta yeloval li Jeovae.+ 18 Kʼalal tsuts yuʼun David ta yakʼel li chikʼbil matanaletik xchiʼuk li milbil matanaletik sventa jun oʼontonale, laj yakʼbe bendision li jteklum ta sbi Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike. 19 Jech xtok, laj yakʼanbe jujupʼej pan sjunul li jteklume, li viniketik xchiʼuk antsetik ta Israele, laj yakʼanbe jujupʼej pan ti pasbil ta sat xane* xchiʼuk jujupʼej pan ti pasbil ta takin sat uvae, vaʼun sut batel ta snaik ta jujuntal li krixchanoetike.
20 Li Davide sut batel sventa xakʼbe bendision li buchʼutik te oy ta snae, vaʼun li stseb Saul ti jaʼ li Mikale+ lokʼ snup ta be, xi laj yalbee: «¡Toybil xa tajek skʼoplal kʼot li ajvalil ta Israel avi ti kʼalal laj yakʼ ta ilel sbekʼtal ta sat li skiaratak yajtuneltake, jech la spas kʼuchaʼal jun bol vinik ti lek xa xaʼi xakʼ ta ilel sbekʼtale!».+ 21 Li Davide xi laj yalbe li Mikale: «Li kʼin ta jpase jaʼ sventa Jeova, yuʼun voʼon la stʼujun, maʼuk la stʼuj li atote o li buchʼutik te oy ta snae, voʼon la stʼujun sventa xikʼot ta jnitvanej ta Israel,+ li steklumal Jeovae. Jaʼ yuʼun, jaʼ sventa Jeova li kʼin ta jpase, 22 jech xtok, mas to ta jbikʼtajes jba ti jaʼ xkom to kʼuchaʼal naka to la jpase, oy to yan kʼusitik ta jpas sventa xkakʼ ta ilel ti muʼyuk kʼusi xitun-oe. Pe li kiarailetik ti laj avalbe skʼoplale jaʼ tstoybeikun jkʼoplal». 23 Jech oxal, li stseb Saul ti jaʼ li Mikale+ muʼyuk laj yil-o yol ti kʼu sjalil kuxule.
7 Kʼalal te xa ox oy ta sna*+ li ajvalile xchiʼuk kʼalal akʼbat xa ox xkux yoʼonton yuʼun li Jeova ta skoj ti muʼyuk xa tstsakat ta kʼop yuʼun li yajkontratake, 2 xi laj yalbe li j-alkʼop Natane:+ «Kʼelavil, li voʼone nakalun ta jpʼej na ti pasbil ta sedro teʼetike,+ yan li Xkaxa melel Diose te noʼox oy ta yut karpana ti pasbil ta pokʼe».+ 3 Li Natane xi la stakʼbe li ajvalile: «Paso li kʼusi oy ta avoʼontone, yuʼun liʼ xchiʼukot+ li Jeovae».
4 Ta yakʼobalil noʼox xi tal albatuk yuʼun Jeova li Natane: 5 «Xi xbat avalbe li kajtunel Davide: ‹Xi chal li Jeovae: «¿Mi yuʼun skʼan xapasbun jna ti bu xuʼ xinakie?+ 6 Yuʼun kʼalal la jlokʼes tal li jteklum Israel ta Ejipto kʼalal to avie,+ muʼyuk onoʼox bu xinaki ta jpʼejuk na, ta karpana noʼox xchiʼuk ta axibalna+ noʼox linaki ti butik li-echʼ tale.* 7 Ti kʼu xa sjalil la jchiʼin tal li j-israeletike,* muʼyuk xi laj kalbe junuk jnitvanej ta snitilulal Israel ti la jtʼuj sventa sbeiltas li jteklumal Israele: ‹¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk apasojbeikun jpʼejuk jna ta sedro teʼetike?›»›. 8 Xi xavalbe li kajtunel Davide: ‹Xi chal li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike:* «Voʼon ay kikʼot talel li ta yaxaltik ti bu chachabi chije+ sventa xakʼot ta jnitvanej yuʼun li jteklumal Israele.+ 9 Te ta jchiʼinot ti buyuk noʼox chabate+ xchiʼuk te akʼeloj+ ta jlajesbe skʼoplal* skotol li avajkontratake; jech xtok, mukʼ skʼoplal chbat kuʼun abi+ jech kʼuchaʼal li viniketik ti tsots yabtelik liʼ ta balumile. 10 Ta jsabe lek bu xuʼ xnakiik sventa te xkomik-o li jteklumal Israele, te chnakiik xchiʼuk muʼyuk xa buchʼu tsaʼatik ta kʼop; jech xtok, muʼyuk xa ch-akʼbat svokolik yuʼun li chopol viniketik jech kʼuchaʼal la spasik ta voʼne+ 11 ti kʼalal lik jvaʼan jchapanvanejetik+ ta stojolal li jteklumal Israele. Voʼon chkakʼbot akux avoʼonton, yuʼun muʼyuk xa tstsakot ta kʼop li avajkontratake.+
»›»Jech xtok, yalojbot Jeova ti tsvaʼan ta ajvalil li avutsʼ avalale,+ jaʼ jech yaloj li Jeovae. 12 Mi lacham xa ox+ xchiʼuk mi bat xa ox akux xchiʼuk li amoltotake, ta jvaʼan ta ajvalil jun anitilulal, jaʼ jun akerem, lek staoj yav chkom kuʼun li ajvalilal* tspase.+ 13 Jaʼ tsvaʼanbun jpʼej na sventa li jbie,+ lek staoj yav chkom kuʼun sbatel osil+ li ajvalilal tspase. 14 Voʼon chikʼot ta stot, jaʼ chkʼot ta jnichʼon.+ Mi oy kʼusi chopol tspase, ta jtukʼibtas, chkakʼbe kastigo jech kʼuchaʼal chakʼbeik vachʼ xnichʼnabik li viniketike.+ 15 Li Saule muʼyuk xa laj kakʼbe-o ta ilel li tukʼil kʼanelal kuʼune,+ yuʼun te akʼeloj la jlokʼes ta yabtel. Yan li anichʼone jech-o chkakʼbe ta ilel li tukʼil kʼanelal kuʼune. 16 Lek vaʼal chkom-o sbatel osil li ana xchiʼuk li ajvalilal avuʼune; lek staoj-o yav chkom sbatel osil+ li pasmantal chapase»›».
17 Li Natane laj yalbe David skotol li kʼusi albate xchiʼuk skotol li kʼusi akʼbat yile.+
18 Vaʼun, li ajvalil Davide te bat chotluk ta yeloval li Jeovae, xi laj yalbee: «Kajval Jeova ti voʼot Mukʼul Jpasmantalote, muʼyuk tsots jkʼoplal xchiʼuk muʼyuk tsots skʼoplal li kutsʼ kalale, jaʼ yuʼun mu jta-o ti liʼ to laj avikʼun tale.+ 19 Pe maʼuk noʼox un, Kajval Jeova ti voʼot Mukʼul Jpasmantalote, chaval xtok li kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavel ta stojolal li yutsʼ yalal avajtunele; Kajval Jeova ti voʼot Mukʼul Jpasmantalote, mu junuk krixchano xuʼ sjel li kʼusi laj avale.* 20 Kajval Jeova ti voʼot Mukʼul Jpasmantalote, ¿kʼusi xa mas xuʼ chalbot li avajtunel Davide? Yuʼun xavojtikinun lek.+ 21 Ti jech la apas skotol li kʼusitik labalik sbae xchiʼuk ti laj avakʼbe snaʼ li avajtunele,+ jaʼ ta skoj ti akʼanoj li kʼusi chavale xchiʼuk ti jech tskʼan avoʼontone. 22 Jaʼ yuʼun, Kajval Jeova ti voʼot Mukʼul Jpasmantalote, atuk noʼox ti voʼot mukʼ akʼoplale.+ Muʼyuk buchʼu yan jech kʼuchaʼal voʼote+ xchiʼuk atuk noʼox Diosot;+ jnaʼojkutik ta skoj li kʼusi kʼotem ta jchikinkutike. 23 Jech xtok, ¿mi oy yan jteklum jech kʼuchaʼal li ateklumal Israele?+ Dios kuʼun, voʼot la apoj lokʼel sventa xkʼot ta ateklumal,+ puk batel akʼoplal+ ta skoj li kʼusitik mukʼtik xchiʼuk labalik sba la apas ta stojolalike.+ Sventa xakolta li ateklumal ti la apoj lokʼel ta Ejiptoe, la anuts lokʼel li yan jteklumetik xchiʼuk li diosetik yuʼunike. 24 Voʼot la anakan lek li jteklum Israel sventa xkʼot ta ateklumal sbatel osile;+ vaʼun voʼot lakʼot ta Sdiosik,+ Kajval Jeova.
25 »Li avi une, Kajval Dios Jeova, kʼotuk ta pasel avuʼun li kʼusi laj avalbe avajtunele xchiʼuk li kʼusi laj aval ta stojolal li yutsʼ yalale ti jech-o chkom sbatel osile; kʼotuk ta pasel avuʼun li kʼusi laj avale.+ 26 Toybiluk skʼoplal abi sbatel osil+ sventa xi xalik li krixchanoetike: ‹Li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike jaʼ Dios yuʼun li Israele›, jech xtok, jaʼ akʼo ajvalilajikuk-o li snitilulal+ avajtunel Davide. 27 Jeova ti voʼot bankilalot yuʼun soltaroetike, ti voʼot Diosot yuʼun li Israele, oy kʼusi laj avakʼbe yil li avajtunele, xi laj avalbee: ‹Ta jvaʼan ta ajvalil li avutsʼ avalale›.+ Jaʼ yuʼun, li avajtunele ta sjunul yoʼonton tskʼoponot ta skoj ti jech laj avalbee. 28 Kajval Jeova ti voʼot Mukʼul Jpasmantalote, voʼot li melel Diosote. Oy kʼusitik lekik avaloj chavakʼbe li avajtunele xchiʼuk melel li kʼusi chavale.+ 29 Jaʼ yuʼun, kʼotuk ta avoʼonton yakʼbel bendision li snitilulal avajtunel ti jaʼ ch-ochik ta ajvalil avuʼun sbatel osile;+ Kajval Jeova ti voʼot Mukʼul Jpasmantalote, avaloj ta melel ti chavakʼbe bendisione, jech xtok, ta skoj li bendision chavakʼbe li yutsʼ yalal avajtunele, oy-o kʼusitik tstaik».+
8 Te van kʼuk sjalil ta tsʼakale, li Davide la stsal xchiʼuk och ta skʼob+ li jfilisteaetike,+ jech xtok, la spojbe jfilisteaetik li Meteg-Amae.
2 Kʼalal la stsal li jmoabetike,+ laj yal ti akʼo xpuchʼan sbaik ta lumtike, laje lik spʼis ta chʼojon. Li buchʼutik komik ta yut li chib chʼojone jaʼ chichʼik milel, li buchʼutik komik ta yut li jun chʼojone jaʼ kuxul chkomik.+ Li jmoabetike kʼotik ta yajtunel David xchiʼuk tstojbeik patan.+
3 Li Adadeser xnichʼon Reob ti jaʼ ajvalil ta Sobae+ bat ta stsʼel ukʼum Eufrates+ yoʼ xlik sventain yan velta. Kʼalal ta be xa ox xlokʼ batele, tsalat yuʼun li Davide. 4 Jech xtok, li Davide la xchukbe batel 1,700 ta voʼ sviniktak ti kajajtik ta kaʼe xchiʼuk 20 mil soltaroetik ti ta yakan chbatike. Vaʼun, li Davide la syayijesbe spat yoʼ li kaʼetik ti xjochojik batel karetaetike.+ Sien xa noʼox ta kot ti muʼyuk jech la spasbee.
5 Li jsiriaetik likemik ta Damaskoe+ bat skoltaik li ajvalil Adadeser ta Sobae, pe li Davide la smil 22 mil jsiriaetik.+ 6 Li Davide la svaʼan soltaroetik li ta Siria ta Damaskoe. Jech xtok, li jsiriaetike kʼotik ta yajtuneltak David xchiʼuk tstojbeik patan. Li Jeovae la skolta David sventa xkuch yuʼun paskʼop ti buyuk noʼox chbate.+ 7 Li David xtoke la spojbe li s-eskudoik* yajtuneltak Adadesere, set-set li eskudoetike xchiʼuk ta oro pasbil, laj yichʼ batel ta Jerusalen.+ 8 Li ajvalil Davide ep tajek laj yichʼ lokʼel kovre li ta Beta xchiʼuk ta Berota ti jaʼ sventainoj li Adadesere.
9 Li ajvalil Toi ta Amate+ laj yaʼi ti laj xa stsalbe skotol yajsoltarotak Adadeser+ li Davide. 10 Jaʼ yuʼun, li Toie la stak batel ta stojolal David li xnichʼon ti Joram sbie sventa xbat sjakʼbe kʼu yelan oy xchiʼuk sventa skʼupil kʼopta li Davide, yuʼun la stsal li Adadesere (yuʼun li Toie tsaʼat onoʼox ta kʼop yuʼun li Adadesere), jech xtok, la stakbe batel li kʼusitik pasbil ta plata, ta oro xchiʼuk ta kovree. 11 Li ajvalil Davide la xchʼultajes sventa Jeova li kʼusitik taje jech kʼuchaʼal la xchʼultajes li plata xchiʼuk oro ti la spojbe talel li jyanlumetik ti och ta skʼobe:+ 12 jaʼ li jsiriaetik, jmoabetik,+ j-ammonetik, jfilisteaetik+ xchiʼuk j-amaleketike.+ La xchʼultajes xtok li kʼusi la spojbeik talel li Adadeser+ xnichʼon Reob, li ajvalil ta Sobae. 13 Jech xtok, li Davide puk batel skʼoplal kʼalal sut talel ta smilel 18 mil j-edometik li ta stenlejaltik Atsʼame.+ 14 La svaʼan jtsop soltaroetik ta Edom. La svaʼan soltaroetik ta sjunul li Edome, vaʼun kʼot ta yajtuneltak+ David skotol li j-edometike. Li Jeovae la skolta David sventa xkuch yuʼun paskʼop ti buyuk noʼox chbate.+
15 Li Davide jech-o la spas mantal ta sjunul li Israele+ xchiʼuk tukʼ chchapan+ skotol li krixchanoetike.+ 16 Li Joab+ ti jaʼ yol Seruyae jaʼ sbainoj li soltaroetike, li Jeosafat+ ti jaʼ xnichʼon Ailude jaʼ yabtel tstsʼiba skotol li kʼusitik chkʼot ta pasele. 17 Li Sadok+ xnichʼon Aitub xchiʼuk li Aimelek xnichʼon Abiatare jaʼ paleetik. Li Serayae jaʼ sekretario. 18 Li Benaya+ ti jaʼ xnichʼon Jeoiadae jaʼ sbainoj li jkeretitaetik xchiʼuk li jpeletitaetike.+ Li xnichʼnabtak David eke kʼotik ta bankilal j-abteletik.*
9 Li Davide xi la sjakʼe: «¿Mi oy to buchʼu komem ta sna Saul ti xuʼ xkakʼbe ta ilel tukʼil kʼanelal ta skoj li Jonatane?».+ 2 Li Saule oy to jun yajtunel ta sna ti Siba+ sbie. La stakik ta ikʼel sventa xbat skʼopon li Davide, vaʼun xi jakʼbat yuʼun li ajvalile: «¿Mi voʼot Sibaot?». Xi la stakʼe: «Voʼon avajtunelun». 3 Xi to la sjakʼ li ajvalile: «¿Mi oy to buchʼu komem ta sna Saul ti xuʼ xkakʼbe ta ilel li tukʼil kʼanelal yuʼun Diose?». Xi la stakʼ li Sibae: «Oy to jun skerem li Jonatane; koxo, yuʼun mu xtun xchibal yakan».+ 4 Xi la sjakʼ li ajvalile: «¿Bu oy un?». Xi takʼbat yuʼun li Sibae: «Te oy ta Lo-Debar ta sna Makir+ ti jaʼ xnichʼon Amiele».
5 Li ajvalil Davide ta ora noʼox laj yal mantal ti xbat yikʼik tal li ta Lo-Debare, li ta sna Makir xnichʼon Amiele. 6 Li Mefiboset ti jaʼ xnichʼon Jonatan xchiʼuk ti jaʼ smom Saule och batel ti bu oy li Davide, vaʼun la snijan sba xchiʼuk la skejan spatan sba. Xi albat yuʼun li Davide: «¡Mefiboset!», xi la stakʼe: «Liʼ oy li avajtunele». 7 Xi laj yal li Davide: «Mu xaxiʼ, yuʼun chkakʼbot ta ilel tukʼil kʼanelal+ ta skoj li atot Jonatane, ta xkakʼbot sutel li yosil amukʼtot* Saule xchiʼuk liʼ chaveʼo* ta jmexae».+
8 Jaʼ yuʼun, li Mefibosete la skejan spatan sba xchiʼuk xi laj yale: «¿Kʼusi yabtel li avajtunel ti chatsakun ta ventae? Yuʼun xikoʼolaj kʼuchaʼal chamem tsʼiʼ».+ 9 Li ajvalile la stak ta ikʼel li Sibae, li yajtunel Saule, xi laj yalbee: «Skotol li kʼusitik jaʼ toʼox yuʼun Saule xchiʼuk li kʼusitik oy yuʼun li buchʼutik te oy ta snae jaʼ chkakʼbe li smom avajvale.+ 10 Li voʼot xchiʼuk anichʼnabtak xchiʼuk li avajtuneltake chavabtelanik li osile sventa xatsobbeik sveʼel li yutsʼ yalal smom avajvale. Pe li Mefiboset ti jaʼ smom avajvale te chveʼo ta jmexa».+
Li Sibae oy 15 ta voʼ xnichʼnab xchiʼuk 20 ta voʼ yajtuneltak.+ 11 Vaʼun, li Sibae xi laj yalbe li ajvalile: «Li avajtunele tspas skotol li kʼusi laj yal li ajvalile». Li Mefibosete te chveʼo ta xmexa David* ti xkoʼolaj xa kʼuchaʼal xnichʼon ajvalile. 12 Li Mefibosete oy jun xnichʼon ti kerem toe, Mika+ sbi; skotol li buchʼutik te nakal ta sna li Sibae kʼotik ta yajtunel Mefiboset. 13 Te nakal ta Jerusalen li Mefibosete, yuʼun chveʼo ta xmexa li ajvalile;+ li Mefibosete koxo, yuʼun mu xtun xchibal yakan.+
10 Ta tsʼakale, cham li ajvalil yuʼun j-ammonetike,+ jaʼ och ta xkʼexol+ ta ajvalil li xnichʼon ti Anun sbie. 2 Xi laj yal li Davide: «Chkakʼbe ta ilel tukʼil kʼanelal li Anun xnichʼon Naase, yuʼun laj yakʼbun ta ilel tukʼil kʼanelal li stote». Jaʼ yuʼun, li Davide la stak batel yajtuneltak sventa xbat spatbeik yoʼonton Anun ta skoj ti cham li stote. Pe kʼalal kʼotik ta yosil j-ammonetik li yajtuneltak Davide, 3 li bankilaletik yuʼun j-ammonetike xi laj yalbeik li Anune, li ajvalil yuʼunike: «¿Mi yuʼun achʼunoj ti chichʼ ta mukʼ atot li David ti la stak talel buchʼu xuʼ spatbot avoʼontone? ¿Mi mu jaʼuk sventa spaʼi* jteklum xchiʼuk xtal stsal ti yoʼ la stak talel yajtuneltake?». 4 Li Anune la stsakbe li yajtuneltak Davide, la xjuxbe ta oʼlol li yisimike+ xchiʼuk la xtuchʼbe yalel li skʼuʼ spokʼik ti chlik ta xchukbenalike,* jech la stakan sutel. 5 Kʼalal albat David li kʼusi kʼot ta pasele, ta ora noʼox la stak batel viniketik sventa xbat snupik ta be, yuʼun toj tsots akʼatik ta kʼexlal; xi laj yal li ajvalile: «Te xakomik ta Jeriko,+ jaʼ to xasutik talel mi chʼi yan velta li avisimike».
6 Ta tsʼakale, li j-ammonetike laj yakʼik venta ti muʼyuk xa lek ch-ilatik yuʼun li Davide, jaʼ yuʼun la stojik jsiriaetik ta Bet-Reob+ xchiʼuk jsiriaetik ta Soba:+ 20 mil soltaroetik ti ta yakan chbatike; jaʼ jmil li sviniktak ajvalil Maakae+ xchiʼuk jaʼ 12 mil li viniketik+ ta Istobe.* 7 Kʼalal laj yaʼi li Davide, la stak batel li Joab xchiʼuk skotol li soltaroetike, la stak batel xtok li yajsoltarotak+ ti lek xuʼ yuʼunik paskʼope. 8 Lokʼik tal li j-ammonetike xchiʼuk la xchol sbaik ta yochebal jteklum sventa spasik kʼop, yan li jsiriaetik ta Soba xchiʼuk ta Reobe te oyik ta jamalaltik xchiʼuk li soltaroetik ta Istob* xchiʼuk li soltaroetik ta Maakae.
9 Li Joabe laj yil ti chtal xa tsakatikuk ta kʼop ta yelovalik xchiʼuk ta spatike, jaʼ yuʼun la stʼuj li buchʼutik mas xtojobik ta paskʼop li ta Israele xchiʼuk la xchol sventa stsakik ta kʼop li jsiriaetike.+ 10 Ti kʼu yepal kome jaʼ laj yakʼbe sbain* li xchiʼil ta vokʼel ti jaʼ li Abisaie,+ la xchol sbaik ek yoʼ stsakik ta kʼop li j-ammonetike.+ 11 Xi laj yal li Joabe: «Mi chavil ti jaʼ mas tsots tstsakikun ta kʼop li jsiriaetike, voʼot chtal akoltaun, pe mi laj kil ti jaʼ mas tsots tstsakikot ta kʼop li j-ammonetike, voʼon chbat jkoltaot un bi. 12 Skʼan tsotsuk koʼontontik+ xchiʼuk mu xijchibaj, yuʼun skʼan jkoltatik li jteklumaltike xchiʼuk li steklumaltak Jdiostike, vaʼun jaʼ tspas Jeova li kʼusi lek chile».+
13 Jaʼ yuʼun, li Joab xchiʼuk sviniktake nopajik batel sventa xbat stsakik ta kʼop li jsiriaetike, pe jatavik+ batel li jsiriaetike. 14 Kʼalal laj yakʼ venta j-ammonetik ti jatavik xa batel li jsiriaetike, jatavik lokʼel ek ta stojolal li Abisaie xchiʼuk ochik li ta jteklume. Kʼalal laj xa ox stsak ta kʼop j-ammonetik li Joabe, bat ta Jerusalen.
15 Kʼalal laj yilik ti tsalatik xa yuʼun Israel li jsiriaetike, la stsob sbaik yan velta.+ 16 Li Adadesere+ la stak ta ikʼel li jsiriaetik ti te oyik ta yosilal Ukʼume,*+ te kʼotik ta Elam ti jaʼ beiltasbilik batel yuʼun li Sobake, li bankilal soltaro yuʼun Adadesere.
17 Kʼalal laj yaʼi li Davide, ta ora noʼox la stsob skotol li Israele xchiʼuk la xtuchʼ jelavel li Jordane, te kʼot ta Elam. Li jsiriaetike la xchol sbaik sventa xbat snupik ta be li Davide, vaʼun lik stsakik ta kʼop.+ 18 Pe li jsiriaetike jatavik lokʼel ta stojolal li Israele; li Davide la smil vukub sien ti kajajtik batel ta karetae xchiʼuk la smil 40 mil jkajlejetik ta kaʼ ti jaʼik jsiriaetike, jech xtok, la stsal li Sobak ti jaʼ bankilal soltaro yuʼunike, te noʼox cham+ yuʼun. 19 Skotol li ajvaliletike, li yajtuneltak Adadesere, laj yakʼik venta ti lajik xa ta tsalel yuʼun li Israele, jaʼ yuʼun ta ora noʼox la spas ta jun yoʼontonik xchiʼuk li Israele, jech lik ventainatikuk;+ li jsiriaetike xiʼik tajek, mu xa skʼan skoltaik li j-ammonetike.
11 Ta slikebaltik jabile,* kʼalal jaʼo chlokʼik ta paskʼop li ajvaliletike, li Davide la stak batel Joab xchiʼuk li yajtuneltake xchiʼuk skotol li soltaroetik ta Israel sventa xbat stsakik ta kʼop li j-ammonetike. Jech xtok, la sjoyobtaik li Rabae,+ pe li Davide te kom ta Jerusalen.+
2 Jun kʼakʼal kʼalal chʼayem xa ox batel kʼakʼale,* tots ta stem* li Davide xchiʼuk te lik xanavuk li ta sjol sna* ajvalile. Te laj yil yakal ch-atin jun ants, kʼupil sba tajek li antse. 3 Jech oxal, li Davide oy buchʼu la stak batel sventa sjakʼbe skʼoplal li antse. Vaʼun xi albate: «¿Mi mu jaʼuk li Bat-Seba,+ li stseb Eliam+ xchiʼuk mi mu jaʼuk li yajnil Urias,+ li j-et vinike?».+ 4 Li Davide la stak batel j-almantaletik sventa xbat yikʼbeik talel li antse.+ Vaʼun, li antse och batel ti bu oy li ajvalile, li Davide la xchiʼin ta vayel.+ (Li antse jaʼo yakal tslekubtas sba ta skoj ti ibal toʼox sbae).*+ Laje, sut batel ta sna.
5 La xchiʼin yol li antse. Jaʼ yuʼun, xi la stakbe batel mantal li Davide: «Jchiʼuk xa kol». 6 Li David une xi la stakbe batel mantal li Joabe: «Takbun tal li Uriase, li j-et vinike». Li Joabe la stak batel Urias ti bu oy li Davide. 7 Kʼalal kʼot li Uriase, jakʼbat yuʼun David kʼu yelan oy li Joabe, kʼu yelan oyik li soltaroetike xchiʼuk kʼu yelan xbat li paskʼope. 8 Xi laj yalbe li Uriase: «Yalan batel ta ana, bat kuxo avoʼonton».* Li Uriase lokʼ batel ta sna li ajvalile, jaʼ tsʼakal to laj yichʼ takbel batel li matanal chakʼ ajvalile.* 9 Pe li Uriase muʼyuk xyal batel ta sna, te noʼox kom vayuk ta yochebal sna li ajvalile, te kom xchiʼinbe li yajtuneltak yajvale. 10 Xi bat yalbeik li Davide: «Li Uriase muʼyuk xyal batel ta sna». Jaʼ yuʼun, li Davide xi laj yalbe li Uriase: «¿Mi mu nomuk to bu lalik talel chaʼa? ¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk xayal batel ta anae?». 11 Li Uriase xi laj yalbe li Davide: «Li Kaxae+ xchiʼuk li Israele xchiʼuk li Judae te noʼox oyik ta karpanaetik ti jayib noʼox kʼakʼal chjalije, jech xtok, li kajval Joab xchiʼuk li yajtuneltake te spasoj skarpanaik ta jamal osiltik. Jaʼ yuʼun, ¿kʼuxi xa noʼox chbat veʼkun ta jna, chbat kuchʼ voʼ o ti chbat jchiʼin ta vayel li kajnile?+ ¡Jamal chkal ta skoj ti kuxulote, mu jechuk ta jpas!».
12 Vaʼun, li Davide xi laj yalbe li Uriase: «Koman to li avie, jaʼ to ta jtakot batel okʼom». Jaʼ yuʼun, te to kom ta Jerusalen li vaʼ kʼakʼale xchiʼuk li ta yokʼomale. 13 Li Davide la stak ta ikʼel li Uriase sventa koʼol xveʼik xchiʼuk x-uchʼbolajik, jech la syakubtas. Kʼalal mak xa ox batel kʼakʼale, li Uriase bat vayuk ta stem* ti bu chvayik li yajtuneltak yajvale, muʼyuk yal batel ta sna. 14 Ta yokʼomale, li Davide la stsʼibabe batel jlik karta li Joabe, jaʼ laj yakʼbe batel li Uriase. 15 Xi chal li karta la stsʼibae: «Jaʼ akʼik ta jbabe li Uriase, jaʼ ti bu mas tsots li paskʼope. Li voʼoxuke namajanik lokʼel ta stojolal sventa te xichʼ milel».+
16 Li Joabe te yakal tskʼel lek li jteklume, vaʼun jaʼ te laj yakʼ Urias ti bu snaʼoj ti te oy li buchʼutik mas xuʼ yuʼunik paskʼope. 17 Kʼalal lokʼ stsakik ta kʼop Joab li viniketik ta jteklume, te chamik junantik li yajtuneltak Davide xchiʼuk te cham+ li Urias eke, li j-et vinike. 18 Li Joabe la stakbe batel mantal David ta sventa ti kʼu yelan xbat li paskʼope. 19 Xi laj yalbe batel li j-almantale: «Mi laj xa ox avalbe ajvalil ti kʼu yelan xbat li paskʼope, 20 xuʼ x-ilin li ajvalile xchiʼuk xi chale: ‹¿Kʼu yuʼun lanopajik batel ta jteklum sventa xatsakvanik ta kʼope? ¿Mi yuʼun mu xanaʼik ti xuʼ stʼiles tal sflechaik ta sba li muroe? 21 ¿Buchʼu la smil li Abimeleke,+ li xnichʼon Jerubesete?+ ¿Mi mu jaʼuk jun ants kʼalal la sjipbe yalel tal jpʼej stanal molino li ta sba muroe, ti te cham ta Tebese? ¿Kʼu yuʼun lanopajik batel tajek li ta muroe?›. Vaʼun, xi xavalbee: ‹Te cham ek li avajtunel Uriase, li j-et vinike›».
22 Bat li j-almantale, bat yalbe David skotol li kʼusi albat batel yuʼun li Joabe. 23 Li j-almantale xi laj yalbe li Davide: «Mas tsots xuʼ yuʼunik li viniketike, jaʼ mu sta li voʼonkutike. Tal stsakunkutik ta kʼop, pe la jnutskutik sutel kʼalal to ta stiʼ jteklum. 24 Li jtʼilesej flechaetike ta sba to muro laj yakʼbeik talel li avajtuneltake, te cham jayvoʼuk li yajtuneltak ajvalile; te cham ek+ li avajtunel Uriase, li j-et vinike». 25 Li Davide xi laj yalbe li j-almantale: «Xi xavalbe li Joabe: ‹Mu xavul avoʼonton, yuʼun li espadae mu tʼujbiluk yajval chakʼbe. Mas to tsots xatsakik ta kʼop xchiʼuk tsalik+ li jteklume›. Patbo yoʼonton».
26 Kʼalal laj yaʼi li yajnil Urias ti cham li smalale, lik yat yoʼonton ta skoj li smalale. 27 Kʼalal echʼ xa ox ti kʼu sjalil laj yat yoʼontone, li Davide la stak ta ikʼel sventa xikʼ talel ta sna, jech kʼot ta yajnil+ xchiʼuk vokʼ jun skerem. Pe li kʼusi la spas Davide chopol tajek laj yaʼi* li Jeovae.+
12 Li Jeovae la stak batel Natan+ ti bu oy li Davide. Xi kʼot yalbe kʼalal och batel ti bu oye:+ «Oy chaʼvoʼ viniketik li ta jteklume, li june jkʼulej, li june abol noʼox sba. 2 Li jkʼulej vinike ep tajek xchijtak xchiʼuk xvakaxtak;+ 3 pe li vinik ti abol noʼox sbae chʼabal kʼusi x-ayan yuʼun, kʼajomal noʼox smanoj+ jkot yuni bikʼit chʼiom meʼ chij. Xchabioj tajek; li xchʼiom meʼ chije jmoj chʼi talel xchiʼuk li xnichʼnabtak vinike. Jaʼ tslajesbat li sveʼel ti jutuk noʼox yuʼune, jaʼ ch-uchʼbat li sbel skopae xchiʼuk xkʼechoj chvay. Xkoʼolaj xa kʼuchaʼal stseb laj yaʼi. 4 Ta tsʼakal li jkʼulej vinike tal yajvulaʼal, pe mu skʼan smil jkotuk xchij mi jkotuk xvakax sventa smeltsanbe sveʼel li yajvulaʼal ti nom lik tale. Li kʼusi la spase jaʼ bat stsakbe tal smeʼ xchij li vinik ti abol noʼox sbae, jaʼ la smeltsanbe slajes li vinik+ ti tal kʼelatuke».
5 Li Davide ilin tajek ta stojolal li vinike, xi laj yalbe li Natane: «¡Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova+ ti persa skʼan xcham ti jech la spas li vinik taje! 6 Ta skoj ti jech la spase xchiʼuk ti muʼyuk laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼontone, chanib to velta skʼan stojbe+ ti kʼu yepal stojol li smeʼ xchije».
7 Vaʼun, li Natane xi laj yalbe li Davide: «¡Voʼot li vinik taje! Xi chal li Jeova ti jaʼ Dios yuʼun Israele: ‹Voʼon la jtʼujot sventa xa-och ta ajvalil li ta Israele+ xchiʼuk voʼon la jkoltaot lokʼel ta skʼob li Saule.+ 8 Ta sjunul koʼonton laj kakʼbot li sna avajvale,+ laj kakʼ ta akʼob li yajniltak avajvale+ xchiʼuk laj kakʼ ochan ta ajvalil li ta Israel xchiʼuk ta Judae.+ Pe maʼuk noʼox, ep to kʼusitik ta jkʼan ta jpas ox ta atojolal.+ 9 ¿Kʼu yuʼun la apʼajbe smantal Jeova kʼalal la apas li kʼusi chopol chile? ¡La amil ta espada+ li Uriase, li j-et vinike! Kʼalal laj avakʼ ta milel ta s-espada j-ammonetike,+ laj avikʼbe li yajnile.+ 10 Ta skoj ti la apʼajun kʼalal laj avikʼbe li yajnil Uriase, li j-et vinike, muʼyuk chnamaj-o ta stojolal avutsʼ avalal+ li espadae›. 11 Xi chal li Jeovae: ‹Chkakʼbot tal avokol li ta anae;+ jech xtok, te akʼeloj chkakʼbe yan vinik*+ li avajniltake, ta kʼakʼaltik*+ chchiʼinan ta vayel li avajniltake. 12 Voʼote ta mukul+ kʼusi la apas, pe li voʼone ta sat Israel xchiʼuk ta kʼakʼaltik* ta jpas›».
13 Li Davide xi laj yalbe li Natane: «Laj xa jta jmul ta stojolal Jeova».+ Xi takʼbat yuʼun li Natane: «Li Jeovae chakʼ ta perton li amule,*+ muʼyuk chacham.+ 14 Pe ta skoj ti muʼyuk laj avichʼ ta mukʼ jutebuk Jeova ta skoj li kʼusi la apase, ta xcham li akerem ti jaʼ to vokʼe».
15 Li Natane sut batel ta sna.
Li Jeovae la syayijes li kerem ti jaʼ vokʼ yuʼun li yajnil Uriase, li kereme jaʼ xnichʼon li Davide. Vaʼun, ipaj li kereme. 16 Li Davide la skʼanbe vokol melel Dios ta stojolal li kereme. Jech xtok, tsots lik spas ayuno* xchiʼuk ch-och batel ta skuarto, vaʼun te ch-echʼ yuʼun akʼobal ta lumtik.+ 17 Li moletik ti te oyik ta snae tal kʼelatuk ti bu puchʼule, yuʼun tskʼan tstoyik likel, pe li Davide mu skʼan xlik xchiʼuk mu skʼan xchiʼinan ta veʼel. 18 Li ta svukubal kʼakʼale, cham li skereme, li yajtuneltak Davide chiʼik ta yalbel David ti cham xa li skereme. Xi chalike: «Kʼalal kuxul toʼox li skereme, mi jaʼuk xchikintabutik li kʼusi chkalbetike. Jaʼ yuʼun, ¿kʼuxi xa noʼox chkalbetik ti cham xa li skereme? Yikʼaluk van oy kʼusi chopol chlik spas».
19 Kʼalal laj yil David ti te xmixlajet chkʼopojik li yajtuneltake, laj yakʼ venta ti cham xa li skereme. Xi la sjakʼbe li yajtuneltake: «¿Mi cham xa li jkereme?». Xi la stakʼike: «Cham xa». 20 Laje, li Davide lik li ta lumtike. Atin, la xjaxbe sba aseite,+ la sjel skʼuʼ spokʼ xchiʼuk bat ta sna+ Jeova, te la skejan spatan sba. Ta tsʼakale bat ta sna,* te la skʼan sveʼel, vaʼun veʼ. 21 Xi tal jakʼbatuk yuʼun li yajtuneltake: «¿Kʼu yuʼun ti jech chapas leʼe? Kʼalal kuxul toʼox li akereme, la apas ayuno xchiʼuk puro okʼel chapas; pe kʼalal naka noʼox cham li akereme, lalik li ta lumtike xchiʼuk lik veʼan». 22 Xi la stakʼe: «Kʼalal kuxul toʼox li jkereme, la jpas ayuno+ xchiʼuk te xi-okʼolet, yuʼun xi laj kale: ‹Yikʼaluk van xkʼuxubinun to li Jeovae xchiʼuk mu xakʼ chamuk li jkereme›.+ 23 Pe avi ti cham xae, ¿kʼusi xa stu ta jpas ayuno? ¿Mi yuʼun xuʼ to xkikʼ sutel talel?+ Li voʼone xuʼ xbat jta ti bu oye,+ pe li stuke mu xa xuʼ sut talel».+
24 Li Davide la spatbe yoʼonton li yajnile, li Bat-Sebae.+ Och batel ti bu oye, vaʼun la xchiʼin ta vayel. Ta tsʼakale, laj yil jun skerem, Salomon*+ laj yakʼbeik sbi. Kʼanbil+ yuʼun Jeova, 25 jaʼ yuʼun ta stojolal j-alkʼop Natan+ laj yal ti Jedidias* chichʼ akʼbel sbi li olole, yuʼun jech la skʼan li Jeovae.
26 Li Joabe jech-o la stsak ta kʼop li Raba+ ti jaʼ steklumal li j-ammonetike,+ jaʼ och ta skʼob li jteklum+ ti jaʼ kapital yuʼunike.* 27 Li Joabe la stak batel j-almantaletik ta stojolal li Davide, xi laj yalbe batele: «Yakal ta jtsak ta kʼop li Rabae+ xchiʼuk och xa ta jkʼob li jteklum ti bu oy voʼe.* 28 Jaʼ yuʼun, tsobo skotol li soltaroetik ti jayvoʼ to te komemike sventa xbat atsak ta kʼop li jteklume yoʼ x-och ta akʼob. Yuʼun mi moʼoje, chalik ti voʼon och ta kok jkʼobe».*
29 Jaʼ yuʼun, li Davide la stsob skotol li soltaroetike, bat ta Raba sventa stsak ta kʼop, vaʼun och ta skʼob. 30 La stsakbe talel li skorona Malkam ti te xojol ta sjole. Jaʼ jun talento* oro li yalale, yichʼoj yan tonetik ti kʼupilik sbae, jaʼ laj yichʼ xojbel ta sjol li Davide. Jech xtok, ep kʼusitik la spoj+ talel li ta jteklume.+ 31 Laj yikʼ batel skotol li jnaklejetik tee sventa xakʼbe yabtelanik tonetik; kʼalal ch-abtejike, jaʼ tstunesik li abtejebaletik pasbil ta takʼin ti lek juxbil yee xchiʼuk li ekʼeletik ti pasbil ta takʼine; laj yakʼanbe spas ladriyoetik xtok. Jaʼ jech la spasbe skotol li steklumal j-ammonetike. Laje, sutik batel ta Jerusalen li David xchiʼuk skotol li yajsoltarotake.
13 Li Absalon ti jaʼ xnichʼon Davide oy jun yixlel ti kʼupil sba tajeke, Tamar+ sbi. Vaʼun, li Amnon+ ti jaʼ xnichʼon Davide skʼanoj tajek li Tamare. 2 Chat tajek yoʼonton ta skoj li xchiʼil ta vokʼele, jaʼ yuʼun ipaj-o xchiʼuk, yuʼun tojol tseb to li Tamare xchiʼuk tsnop ti mu kʼusi xuʼ spasbee. 3 Li Amnone oy jun xchiʼil ti Jeonadab+ sbie, jaʼ xnichʼon Simea+ li sbankil Davide; toj pʼij li Jeonadabe. 4 Xi laj yalbe li Amnone: «¿Kʼu yuʼun ti chavat tajek avoʼonton jujun sob ti voʼot xnichʼonot ajvalile? Albun kaʼitik». Xi la stakʼ li Amnone: «Yuʼun jkʼanoj tajek li Tamare, li yixlel+ kitsʼine». 5 Xi laj yal li Jeonadabe: «Puchʼlan ta atem* xchiʼuk ip xa xapas aba yilel. Vaʼun, mi tal skʼelot li atote, xi xavalbee: ‹Avokoluk, akʼo taluk li jchiʼil ta vokʼel Tamare yoʼ xtal yakʼbun jveʼel. Mi liʼ jkʼeloj tsmeltsan li veʼlil ti jaʼ sventa li buchʼutik ip chaʼiike,* ta jlajes mi laj yakʼbune›».
6 Li Amnon une la xpuchʼan sba xchiʼuk ip xa la spas sba. Kʼalal och kʼelatuk yuʼun li ajvalile, xi laj yalbee: «Avokoluk, takbun talel li jchiʼil ta vokʼel Tamare sventa liʼ jkʼeloj tsmeltsan chib pan ti xkoʼolaj kʼuchaʼal oʼontonale sventa jlajes mi laj yakʼbune». 7 Jaʼ yuʼun, li Davide xi la stakbe batel mantal li Tamare: «Avokoluk, batan ta sna li achiʼil ta vokʼel Amnone sventa xbat ameltsanbe sveʼel».* 8 Li Tamare bat ta sna li xchiʼil ta vokʼele, jaʼ li Amnone, jaʼ ti bu puchʼule. Te skʼeloj Amnon kʼalal la stsak li votsʼbil arinae, la spas ta pan xchiʼuk la staʼajes. 9 Laje, laj yichʼbe batel li pane. Pe li Amnone muʼyuk la skʼan sveʼ, xi laj yale: «¡Akʼo lokʼikuk batel skotolik!». Jaʼ yuʼun, lokʼ batel skotolik.
10 Li Amnone xi laj yalbe li Tamare: «Liʼ xavichʼ talel ta kuarto li pane,* liʼ xtal avakʼbune». Jaʼ yuʼun, li Tamare la stsak li pan ti xkoʼolaj kʼuchaʼal oʼontonal la smeltsane, vaʼun laj yichʼbe batel ta yut skuarto li Amnone. 11 Kʼalal laj yichʼbe batel sventa sveʼe, tsakat yuʼun li Amnone, xi albate: «Laʼ jchiʼin jbatik ta vayel, kuni chiʼil ta vokʼel». 12 Pe xi laj yale: «¡Moʼoj, kuni chiʼil ta vokʼel! Mu xavakʼbun jvokol, mu stakʼ jech xichʼ pasel li ta Israele.+ Mu xapas li kʼusi toj kʼexlal sbae.+ 13 Yuʼun mi jech la apase, mu x-echʼ kuʼun li kʼexlale. Jech xtok, kʼexlal chakom li ta Israele. Jaʼ lek bat chiʼino ta loʼil avokoluk li ajvalile, jnaʼoj ti ta xakʼ avikʼune». 14 Pe muʼyuk xchikintabat. Li Amnone mas tsots yip, jaʼ yuʼun la stsatsal tsak ta persa, jech laj yilbajin. 15 Laje, li Amnone tsots lik spʼaj, mas to la spʼaj, jaʼ xkom to ti kʼu toʼox yepal skʼanoje. Xi laj yal li Amnone: «¡Likan; batan!». 16 Xi la stakʼ li Tamare: «¡Moʼoj, kuni chiʼil ta vokʼel, yuʼun mas to chopol mi la atakun batele, jaʼ xkom to li kʼusi la apasbune!». Pe muʼyuk xchikintabat.
17 Laje, xi laj yalbe mantal jun yajtunel ti kerem toe: «Avokoluk, lokʼeso batel ta jsat li mu ants liʼe xchiʼuk tikʼbo komel syaveal tiʼ na mi lokʼ batele». 18 (Li vaʼ kʼakʼale, slapoj batel jlik natil kʼuʼil ti stuk noʼox jeche,* yuʼun jaʼ jech tslap skʼuʼik li tojol tsebetike, li stsebetak ajvalile). Li yajtunele la stak lokʼel xchiʼuk laj yakʼbe syaveal li tiʼ nae. 19 Li Tamare laj yakʼ tan ta sjol+ xchiʼuk la sliʼ ta jatel li slekil kʼuʼ slapoj batele; skajanoj batel skʼob ta sjol ti kʼalal lokʼ batele xchiʼuk x-avet batel ta be.
20 Vaʼun, xi jakʼbat yuʼun li Absalon+ ti jaʼ sbankile:* «¿Mi jaʼ laj yilbajinot li Amnon ti jaʼ achiʼil ta vokʼele? Mu me kʼusi xaval, kuni ixlel, yuʼun jaʼ achiʼil ta vokʼel.+ Mu xavakʼ ta avoʼonton li kʼusi kʼot ta pasele». Li Tamare stuk xa te bat nakluk ta sna li Absalon ti jaʼ sbankile. 21 Kʼalal laj yaʼi ajvalil David li kʼusi kʼot ta pasele, ilin tajek.+ Pe mukʼ skʼan sokbe yoʼonton li xnichʼon ti jaʼ li Amnone, yuʼun skʼanoj ta skoj ti jaʼ sba xnichʼone. 22 Li Absalone muʼyuk kʼusi chopol mi jaʼuk kʼusi lek laj yalbe li Amnone; yuʼun la spʼaj+ li Amnon ta skoj ti ilbajinbat li yixlele, li Tamare.+
23 Kʼalal lokʼ lek chib jabile, li buchʼutik chlokʼbat stsotsil xchij li Absalone te oyik ta Baal-Asor ta stsʼel Efrain,+ li Absalone la stak ta ikʼel skotol li xnichʼnabtak ajvalile.+ 24 Li Absalone och batel ti bu oy li ajvalile xchiʼuk xi laj yalbee: «Yakal tslokʼbe stsotsil xchij li avajtunele. Avokoluk, ajvalil, bat chiʼinun xchiʼuk li avajtuneltake». 25 Li ajvalile xi laj yalbe li Absalone: «Moʼoj, kuni nichʼon, yuʼun mi libat jkotolkutike, chkakʼkutik avokol». Manchuk mi te xvulvun li Absalone, muʼyuk la xchʼun batel, jaʼ noʼox laj yakʼbe batel bendision. 26 Xi laj yal li Absalone: «Mi muʼyuk chabat voʼote, avokoluk jaʼ akʼo bat xchiʼinunkutik+ li jbankil Amnone». Xi laj yal li ajvalile: «¿Kʼu yuʼun ti chakʼan chbat xchiʼinote?». 27 Pe te xvulvun tajek li Absalone, jaʼ yuʼun li ajvalile la stak batel li Amnon xchiʼuk li yan xnichʼnabtake.
28 Li Absalone xi laj yalbe mantal li yajtuneltake: «Teuk me asatik, akʼik venta kʼalal xkuxet xa yoʼonton ta vino li Amnone, xi chkalboxuke: ‹¡Milik li Amnone!›. Vaʼun, skʼan xamilik, mu xaxiʼik. Yuʼun voʼon chkalboxuk mantal. Tsotsuk avoʼontonik xchiʼuk mu xaxiʼik». 29 Li yajtuneltak Absalone jech la spasbeik Amnon jech kʼuchaʼal albatik mantale; vaʼun likik li xnichʼnabtak ajvalile, ta jujuntal kaji ta smulaik, jatavik batel. 30 Kʼalal ta be to xlokʼik batele, xi kʼot albatuk li Davide: «Li Absalone la smilbe skotol li xnichʼnabtak ajvalile, mi junuk kuxul laj yikta». 31 Lik li ajvalile, la sliʼ ta jatel li skʼuʼ spokʼe xchiʼuk la xpuchʼan sba ta lumtik, skotol li yajtuneltake te vaʼajtik ta stsʼel, sliʼoj ta jatel skʼuʼ spokʼik ek.
32 Pe li Jeonadab+ ti jaʼ xnichʼon Simea+ ti jaʼ sbankil li Davide xi laj yale: «Kajval, mu xachʼun ti cham skotol xnichʼnabtak li ajvalile, jaʼ noʼox cham li Amnone.+ Jaʼ ta smantal li Absalone, yuʼun la snop tsmil+ kʼalal jaʼo ilbajinbat li yixlele,+ li Tamare.+ 33 Jaʼ yuʼun, mu xachʼun* ti xi la-albate: ‹Cham xa skotol li xnichʼnabtak ajvalile›, jaʼ noʼox cham li Amnone».
34 Li Absalone jatav batel.+ Ta tsʼakale, li jkʼel-osil ta toyole la stoy sat, jaʼ to laj yile te xtal epal krixchanoetik ta be li ta stsʼel vitse. 35 Li Jeonadabe+ xi laj yalbe li ajvalile: «Li xnichʼnabtak ajvalile sutik xa tal jech onoʼox kʼuchaʼal laj yal li avajtunele». 36 Kʼalal naka laj yoʼonton ta kʼopojele, ochik talel li xnichʼnabtak ajvalile, tsots ch-okʼik kʼotel; li ajvalil xchiʼuk li yajtuneltake lik smil sbaik ta okʼel ek. 37 Yan li Absalone jatav batel ti bu oy li Talmaie,+ li ajvalil ta Guesur ti jaʼ xnichʼon Amiude. Li Davide ep kʼakʼal laj yat yoʼonton ta skoj li xnichʼone. 38 Li Absalone oxib jabil te kom ta Guesur+ kʼalal jatav batele.
39 Li David une tskʼan xa tajek chbat skʼel li Absalone, yuʼun echʼ xa yuʼun li at-oʼonton ta skoj ti cham li Amnone.
14 Li Joab ti jaʼ yol Seruyae+ laj yaʼi ti ajvalile tsnaʼ tajek li Absalone.+ 2 Jaʼ yuʼun, li Joabe la stak ta ikʼel jun ants ta Tekoa+ ti toj pʼije, xi laj yalbee: «Avokoluk, paso ti chavat avoʼonton yileluke, lapo li kʼuʼil pokʼil sventa at-oʼontone xchiʼuk mu xajaxbe aba aseite.+ Jech xapas aba kʼuchaʼal li buchʼu chat yoʼonton ta skoj ti jal xa buchʼu chamem yuʼune. 3 Ochan ti bu oy li ajvalile, jaʼ xkʼot avalbe li kʼusi chkalbote». Vaʼun, li Joabe te lik xchanubtas* li kʼusi chkʼot yale.
4 Li ants ti likem ta Tekoae och batel ti bu oy li ajvalile, la snijan sba xchiʼuk la skejan spatan sba ta lumtik, xi laj yale: «¡Ajvalil, koltaun!». 5 Xi la stakʼ li ajvalile: «¿Kʼusi avokol?». Xi la stakʼ li antse: «Yuʼun chamem jmalal. 6 Li voʼon avajtunelune oy chaʼvoʼ jkerem ti la stsak sbaik ta kʼop ta osiltike. Muʼyuk buchʼu xchʼakatik, jaʼ yuʼun li june la stsak li xchiʼile, vaʼun la smil. 7 Li avie, skotol li utsʼ alalile tskontrainikun voʼon li avajtunelune, xi chalbeikune: ‹¡Akʼo ta jkʼobkutik li buchʼu la smil+ xchiʼil ta vokʼele sventa jmilkutik ta skoj ti la xchʼaybe xkuxlejal kʼalal la smil li xchiʼil ta vokʼele, mu ventauk mi muʼyuk buchʼu xichʼ komel li kʼusi oy ta sba chichʼe!›. Tskʼan tsmilik li jun xa noʼox jkereme ti jaʼ xa spatobil koʼontone* xchiʼuk tskʼan chchʼaybeik skʼoplal li sbi jmalale xchiʼuk mi junuk xa buchʼu kuxul* chiktaik li ta balumile».
8 Li ajvalile xi laj yalbe li antse: «Batan ta ana, voʼon chkal kʼuxi xuʼ xavichʼ koltael». 9 Vaʼun, li ants likem ta Tekoae xi laj yalbe li ajvalile: «Kajval, komuk ta jba li mulile xchiʼuk komuk ta sba li yutsʼ yalal jtote, pe li voʼot xchiʼuk li ajvalilal* avuʼune maʼuk chkom ta aba li mulile». 10 Xi laj yal li ajvalile: «Mi oy buchʼu kʼusi chalbot yan veltae, ikʼbun tal sventa mu xa saʼot ta kʼop». 11 Xi to laj yal li antse: «Avokoluk, ajvalil, vuleso me ta ajol li Jeova Dios avuʼune sventa mu xtal saʼunkutik ta kʼop yutsʼ yalal li buchʼu chame*+ xchiʼuk sventa mu xtal smil li jkereme». Xi laj yal li ajvalile: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova+ ti mu jpʼejuk stsotsil sjol akerem chpʼaj* ta lumtike». 12 Xi to laj yal li antse: «Avokoluk, voʼon li avajtunelune oy to kʼusi ta jkʼan chkalbe li ajvalile». Xi albate: «¡Alo tal!».
13 Xi laj yal li antse: «¿Kʼu yuʼun jaʼ jech anopoj chapasbe li steklumal Diose?+ Kʼalal jech chal li ajvalile, tsta smul stuk, yuʼun li ajvalile muʼyuk to yikʼoj sutel li skerem ti bu tenbil batele.+ 14 Ta onoʼox xijcham, xijkoʼolaj kʼuchaʼal voʼ ti mu xa stakʼ tsobel sutel kʼalal chichʼ malel ta lumtike. Pe li Diose muʼyuk buchʼu tspojbe xkuxlejal,* yuʼun baʼyuk tskʼelbe lek srasonal mi skʼan xikʼ sutel ti buchʼu tenbil lokʼel ta stojolale. 15 Ti jech och kalbe li ajvalile, jaʼ ta skoj ti lixiʼ yuʼun li krixchanoetike. Jaʼ yuʼun, xi laj yal li avajtunele: ‹Avokoluk, akʼo jkʼopon li ajvalile. Yikʼaluk van spas li kʼusi ta jkʼanbe li ajvalile. 16 Yikʼaluk van xchikintabun li ajvalile xchiʼuk xuʼ skoltaun ta yok skʼob li buchʼu tskʼan tsmilun xchiʼuk li jun noʼox jkerem sventa spojik li kʼusi yakʼojbunkutik li Diose›.+ 17 Xi to laj yal li avajtunele: ‹Akʼo yakʼbun xkuxetel koʼonton li kʼusi chal ajvalil kuʼune›, yuʼun li kajvale xkoʼolaj kʼuchaʼal jun yaj-anjel melel Dios, yuʼun snaʼ stʼujel li kʼusi lek xchiʼuk li kʼusi chopole. Akʼo xchiʼinot li Jeova Dios avuʼune».
18 Li ajvalil une xi laj yalbe li antse: «Avokoluk, mu me xamukbun li kʼusi ta jakʼbote». Xi laj yal li antse: «Kajval, albun, avokoluk». 19 Vaʼun, xi laj yal li ajvalile: «¿Mi jaʼ laj yalbot Joab li kʼusi tal apase?».+ Xi la stakʼ li antse: «Jamal chkal ta skoj ti kuxulote, kajval ti voʼot ajvalilote, jaʼ melel* li kʼusi laj avale, jaʼ laj yalbun mantal li avajtunel Joabe xchiʼuk jaʼ la xchanubtasun* li kʼusi xuʼ xkale, voʼon li avajtunelune. 20 Ti jech la spas li avajtunel Joabe jaʼ sventa xajel li kʼusi anopoje, pe li voʼote, kajval, lek pʼijot jech kʼuchaʼal jun yaj-anjel melel Dios xchiʼuk anaʼoj skotol li kʼusi chkʼot ta pasel li ta jteklume».
21 Vaʼun, li ajvalile xi laj yalbe li Joabe: «Lek oy, ta jpas.+ Batan chaʼa, bat ikʼo talel li kerem Absalone».+ 22 Jaʼ yuʼun, li Joabe la snijan sba xchiʼuk la skejan spatan sba ta lumtik, laj yichʼ ta mukʼ li ajvalile. Xi laj yalbe li ajvalile: «Li avie, kajval, laj xa jnaʼ ti lek chavil li avajtunele, yuʼun laj xa apas li kʼusi la skʼanbot li avajtunele, voʼot li ajvalilote». 23 Tots batel li Joabe, bat ta Guesur,+ laj yikʼ batel ta Jerusalen li Absalone. 24 Pe xi laj yal li ajvalile: «Akʼo sutuk batel ta sna, pe mu xuʼ xtal skʼelbun jsat». Jaʼ yuʼun, tukʼ sut batel ta sna li Absalone, muʼyuk la skʼelbe sat li ajvalile.
25 Mi junuk vinik ta sjunul Israel tskʼupil kʼoptaik jech kʼuchaʼal tskʼupil kʼoptaik li Absalon ta skoj ti toj kʼupil sbae. Muʼyuk kʼusi chopol chichʼ tabel ti chlik ta xpachʼomal yakan kʼalal to ta sjole. 26 Kʼalal tslokʼ li stsotsil sjole, chib sien siklo* yalal jech kʼuchaʼal yalal jpʼej ton sventa spʼisol kʼusitik yuʼun li ajvalile.* Jujun jabil skʼan slokʼ li stsotsil sjole, yuʼun ol chaʼi. 27 Li Absalone vokʼ oxvoʼ skerem+ xchiʼuk jun stseb ti Tamar laj yakʼbe sbie. Kʼupil sba tajek li tsebe.
28 Lokʼ xa lek chib jabil ti kʼuxi kʼot ta Jerusalen li Absalone, pe muʼyuk yilojbe-o sat li ajvalile.+ 29 Li Absalone la stak ta ikʼel li Joabe sventa stak batel ta stojolal li ajvalile, pe muʼyuk xbat li Joabe. Jaʼ yuʼun, la stak ta ikʼel ta xchibal velta, pe muʼyuk xbat xtok. 30 Jaʼ yuʼun, li Absalone xi laj yalbe li yajtuneltake: «Li yosil Joabe te xkom ta xokon kosil xchiʼuk stsʼunojbe sevada. Batanik, bat tsanbeik skʼakʼal». Jaʼ yuʼun, bat stsanbeik skʼakʼal osil li yajtuneltak Absalone. 31 Vaʼun, lik li Joabe, bat ta sna Absalon xchiʼuk xi laj yalbee: «¿Kʼu yuʼun la stsanbeik skʼakʼal kosil li avajtuneltake?». 32 Li Absalone xi laj yalbe li Joabe: «¡Kʼelavil! Xi laj kalbot mantale: ‹Laʼ, yuʼun ta jkʼan ta jtakot batel ta stojolal ajvalil sventa xi xbat avalbee: «¿Kʼu yuʼun ti laj avikʼun lokʼel ta Guesure?+ Jaʼ lek jechuk ti teuk-o oyune. Avie, akʼbun jkʼelbe sat li ajvalile, mi oy jmule akʼo kichʼ milel»›».
33 Li Joabe och batel ti bu oy li ajvalile, laj yalbe yaʼi li kʼusi albat yuʼun Absalone. Vaʼun, li ajvalile la stak ta ikʼel li Absalone, kʼalal och batele, la skejan spatan sba ta lumtik ta yeloval li ajvalile. Li ajvalile la stsʼutsʼ* li Absalone.+
15 Kʼalal jech xa ox kʼot ta pasele, li Absalone la saʼ jkot skareta xchiʼuk skaʼtak xchiʼuk la saʼ 50 ta voʼ sviniktak ti jaʼ ch-anilaj batel ta yakanik ti te tijil chbat ta skareta li stuke.+ 2 Li Absalone jujun sob chlik xchiʼuk te chvaʼi ta xokon li be ti te chkʼot ta lokʼel ta yochebal jteklume.+ Vaʼun kʼalal oy buchʼu chbat skʼanbe koltael li ajvalil sventa xchapanbat+ skʼope, xi ch-albat yuʼun li Absalone: «¿Bu likemot tal?», xi chalike: «Li avajtunelune likemun ta jchop snitilulal Israel». 3 Xi chal li Absalone: «Lek, oy srasonal li kʼusi chakʼan chapanbele, pe li ajvalile chʼabal buchʼu svaʼanoj sventa xaʼi li avokole». 4 Vaʼun xi chal li Absalone: «¡Lek jechuk ti svaʼanikun ta jchapanvanej li ta jteklume! Ti jechuke, voʼon xa chtal skʼelikun skotol li buchʼutik tskʼanik chapanbel skʼopike o ti tskʼanik partee, vaʼun voʼon ta jchapanbeik ti kʼu yelan sta-o chkile».
5 Kʼalal chtal snijan sba ta stojolal junuk vinike, li Absalone tstsakbe skʼob, tsnopajes ta stojolal xchiʼuk tstsʼutsʼ.*+ 6 Li Absalone jech tspasbe skotol li j-israeletik ti chtal skʼanik chapanel ta stojolal li ajvalile; jaʼ jech-o la sloʼlabe yoʼonton li viniketik ta Israele.+
7 Kʼalal echʼ xa ox chanib jabile,* li Absalone xi laj yalbe li ajvalile: «Avokoluk, akʼo batkun ta Ebron,+ yuʼun chbat jtojbe Jeova li kʼusi laj kakʼ ke spasele. 8 Yuʼun li voʼon avajtunelune xi laj kakʼ ke+ kʼalal te toʼox oyun ta Guesure,+ li ta Siriae: ‹Mi laj yikʼun sutel ta Jerusalen li Jeovae, ta xkakʼbe smoton* li Jeovae›». 9 Xi takʼbat yuʼun li ajvalile: «Junuk avoʼonton xabat». Jech oxal, tots batel sventa xbat ta Ebron.
10 Li Absalone la stak batel jpaʼivanejetik* ta skotol snitilulal Israel, xi laj yal batel mantale: «Mi laj avaʼiik bakʼ kachue, xi tsots xavalik batele: ‹¡Jaʼ xa ajvalil ta Ebron+ li Absalone!›». 11 Li vaʼ kʼakʼale, chib sien viniketik ti likemik ta Jerusalene bat xchiʼinik li Absalone; takatik ta ikʼel, pe mu snaʼik mi oy kʼusi chkʼot ta pasel, mu kʼusi yaʼiojik jutebuk. 12 Jech xtok, kʼalal laj yakʼ li milbil matanale, la stak ta ikʼel Aitofel,+ li jguilo vinik ti te oy ta jteklum Guiloe,+ jaʼ yajtojobtasvanej+ li Davide. Mas to la stsak yip li kʼusi chopol snopojike xchiʼuk mas to epaj+ li krixchanoetik ti tskoltaik li Absalone.
13 Ta tsʼakale, te kʼot jun j-almantal ti bu oy li Davide, xi kʼot yalbee: «Loʼlabat xa yoʼontonik yuʼun Absalon li viniketik ta Israele». 14 Li Davide ta anil noʼox xi laj yalbe skotol li yajtuneltak ti te xchiʼuk ta Jerusalene: «¡Likanik, jatavkutik batel,+ yuʼun naka me smilutik jkotoltik li Absalone! ¡Sujo abaik, yuʼun xiʼel stautik ta be, vaʼun xuʼ xakʼbutik jvokoltik xchiʼuk slajes ta espada+ li jteklume!». 15 Li ajvalile xi takʼbat yuʼun li yajtuneltake: «Li voʼonkutik avajtunelunkutike chapalunkutik sventa jpaskutik+ kʼusiuk noʼox chkʼot ta nopel yuʼun li ajvalil kuʼunkutike». 16 Jech oxal, li ajvalile lokʼ batel xchiʼuk skotol li buchʼutik te oy ta snae, pe oy lajunvoʼ stsʼakal ajniltak+ ti te laj yikta sventa xchabibat li snae.* 17 Jech lokʼ batel li ajvalil xchiʼuk skotol li krixchanoetike. Laje, te pajik ta Bet-Merak.
18 Skotol li yajtuneltak ti te xchiʼuk batele xchiʼuk skotol li jkeretitaetik, li jpeletitaetik+ xchiʼuk li vakib sien viniketik likemik ta Gate+ jelavik batel, jaʼ ventainbilik yuʼun li ajvalile.* 19 Li ajvalile xi laj yalbe li Ittai+ likem ta Gate: «¿Kʼu yuʼun ti chbat achiʼinunkutik eke? Jaʼ lek sutan batel, bat chiʼino li achʼ ajvalile, yuʼun jyanlumot, laj avikta li alumale. 20 Jaʼtik to lavul, jaʼ yuʼun mu jkʼan ti jatvil xabat xchiʼuk voʼonkutike, ti te chabat ti bu chibate xchiʼuk ti jaʼo chalokʼ batel ek kʼalal skʼan xilokʼ batele. ¡Sutan batel xchiʼuk ikʼo sutel li avermanotake, akʼo yakʼbot ta ilel tukʼil kʼanelal Jeova xchiʼuk tukʼuk xakʼ sba ta atojolal!».+ 21 Pe li Ittaie xi la stakʼbe li ajvalile: «¡Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova xchiʼuk ti kuxul li kajval ti jaʼ li ajvalile, buyuk noʼox xbat li ajvalil kuʼune, mi te chcham o mi moʼoj, te chbat li avajtunel eke!».+ 22 Li Davide xi la stakʼbe li Ittaie:+ «Lek oy, jelavan batel chaʼa». Jech oxal, li Ittai ti likem ta Gate jelav batel xchiʼuk skotol li sviniktak xchiʼuk li ololetike.
23 Skotol li krixchanoetik ta Jerusalen xchiʼuk li buchʼutik te oyik ta sjoylejale x-avetik ta okʼel kʼalal jaʼo yakal chjelavik batel skotol li krixchanoetike. Li ajvalile te vaʼal ta stsʼel stenlejaltik Sedron;+ skotol li krixchanoetike yakal chjelavik sventa stambeik batel li sbelel takixokol balumile. 24 Te bat ek li Sadoke,+ te xchiʼuk batel skotol li jlevietik+ ti jaʼ xkuchojik batel li xkaxail+ strato melel Diose;+ te la xchotanik li Xkaxa melel Diose; li Abiatare+ nopaj batel, te oy-o jaʼ to ti kʼuxi la xtuchʼik jelavel stenlejaltik skotol li krixchanoetik sventa xiktaik komel li jteklume. 25 Pe xi albat yuʼun ajvalil li Sadoke: «Kucho sutel ta jteklum+ li Xkaxa melel Diose. Mi yuʼun lek chilun li Jeovae, chikʼun sutel, chakʼ jkʼel yan velta li Kaxae xchiʼuk ti bu chichʼ akʼele.+ 26 Yan mi ‹muʼyuk jun koʼonton avuʼun› xiyutune, akʼo spasbun li kʼusi lek chile». 27 Li ajvalile xi laj yalbe li pale Sadoke: «¿Mi mu voʼotukot ti oy kʼusi cha-akʼbat avile?+ Junuk avoʼonton sutan batel li ta jteklume, ikʼik sutel xchaʼvoʼal li anichʼnabike, jaʼ li akerem ti Aimaas sbie xchiʼuk li skerem Abiatar ti Jonatan+ sbie. 28 Yan li voʼone liʼ to chikom kʼuk sjalil li ta ukʼumaltik ta takixokol balumile, jaʼ to mi oy kʼusi tal avalbeikune».+ 29 Jech oxal, li Sadok xchiʼuk Abiatare la xkuchik sutel ta Jerusalen li Xkaxa melel Diose, jech te komik-o.
30 Kʼalal jaʼo chmuy batel li David ta vits* Olivatike,+ x-okʼolet muyel; xpixoj batel sjol xchiʼuk muʼyuk xonob. Skotol li krixchanoetik eke xpixoj sjolik xchiʼuk x-okʼoletik muyel. 31 Xi tal albatuk li Davide: «Li Aitofel eke jmoj sjol+ xchiʼuk li Absalone».+ Xi laj yal li Davide: «¡Kajval Jeova,+ avokoluk, muʼyukuk stu+ xkʼot ta pasel li kʼusi snopoj tspas Aitofele!».
32 Kʼalal te kʼot ta jol vits li David ti bu nopem xaʼiik tsnijan sbaik ta stojolal Dios li krixchanoetike, te yakal chmalaat yuʼun li Usai+ ti jaʼ j-arkita+ vinike. Sliʼoj ta jatel skʼuʼ spokʼ xchiʼuk yakʼoj pukuk* ta sjol. 33 Pe xi albat yuʼun li Davide: «Mi bat achiʼinune, jaʼ noʼox chavakʼbun kikats. 34 Pe mi chasut batel ta jteklum xchiʼuk mi xi chkʼot avalbe li Absalone: ‹Ajvalil, voʼon avajtunelun. Jaʼ toʼox yajtunelun atot, pe li avie jaʼ xa avajtunelun›,+ vaʼun xuʼ xasokes ta be+ li kʼusi snopoj tspas Aitofele. 35 Te achiʼuk li pale Sadok xchiʼuk li pale Abiatare. Kʼusiuk noʼox ti chavaʼi li ta sna ajvalile+ skʼan xavalbe li Sadok xchiʼuk Abiatare. 36 Jech xtok, te oy li chaʼvoʼ xnichʼnabike: li Aimaas+ xnichʼon Sadoke xchiʼuk li Jonatan+ xnichʼon Abiatare. Jaʼ akʼo tal yalbeikun skotol li kʼusi chavaʼiike». 37 Vaʼun li Usai ti jaʼ yamigo*+ Davide jaʼo xa kʼot ek kʼalal jaʼo kʼot ta jteklum Jerusalen li Absalone.
16 Kʼalal muʼyuk toʼox nat jelavem batel ta jol vits+ li Davide, te malabil yuʼun Siba,+ li yajtunel Mefibosete,+ te yikʼoj batel chaʼkot svuro ti xkuchojik batel chib sien pane, jech xtok, xkuchojik batel sien pan ti pasbil ta takin uvae, sien pan ti pasbil ta igo xchiʼuk ta sat xane* xchiʼuk jun mukʼta jarra vino.+ 2 Li ajvalile xi laj yalbe li Sibae: «¿Kʼu yuʼun laj avichʼ tal skotol liʼe?». Xi la stakʼ li Sibae: «Li vuroetike jaʼ sventa xkajiik-o batel li yutsʼ yalal ajvalile, li pan xchiʼuk li sat teʼetike jaʼ sventa slajesik li viniketike, li vinoe jaʼ sventa xuchʼik+ li buchʼutik chlubik ta takixokol balumile». 3 Xi to laj yal li ajvalile: «¿Bu oy li skerem* avajvale?».+ Xi la stakʼ li Sibae: «Te noʼox oy ta Jerusalen, yuʼun xi chale: ‹Li Israel avie voʼon tstikʼikun ta ajvalil ta xkʼexol li jtote›».+ 4 Li ajvalile xi laj yalbe li Sibae: «¡Kʼelavil! Chkakʼbot+ skotol li kʼusi jaʼ yuʼun Mefibosete». Xi la stakʼ li Sibae: «Ajvalil,+ chitun-o ta atojolal.* Lekuk xavilun, kajval».
5 Kʼalal kʼot ta Baurim li ajvalil Davide, te lokʼ talel jun vinik ti likem ta snitilulal yutsʼ yalal Saule, Simei+ sbi ti jaʼ xnichʼon Guerae, x-avet noʼox chchopol kʼoptavan kʼalal chnopaj tale.+ 6 Jech xtok, tsjipbe batel ton li David xchiʼuk skotol li yajtuneltake xchiʼuk skotol li krixchanoetik ti te xchiʼuk batele xchiʼuk li viniketik ti lek tsots xuʼ yuʼunik ti te oyik ta jujujot xokone. 7 Xi chal li Simei kʼalal chchopol kʼoptavane: «¡Lokʼan batel, lokʼan batel liʼe, jmalchʼichʼ vinik! ¡Mu kʼusi xatun-o! 8 Yakal chakʼbot atoj Jeova ti laj yichʼ malbel xchʼichʼel li yutsʼ yalal Saul ti jaʼ laj avichʼbe li yabtel ta ajvalilale,* pe li Jeovae jaʼ xa chakʼbe ta skʼob anichʼon Absalon li ajvalilale. ¡Ta skoj ti la amal chʼichʼe,+ jech-o chavil avokol!».
9 Li Abisai ti jaʼ yol Seruyae+ xi laj yalbe li ajvalile: «¿Kʼu yuʼun chchopol kʼopta ajvalil kuʼun+ li jkot chamem tsʼiʼ+ leʼe? Avokoluk, akʼbun permiso sventa xbat jtuchʼbe sjol».+ 10 Pe li ajvalile xi la stakʼe: «¿Kʼusi aventaik-o, yalabtak Seruya?+ Akʼo xchopol kʼoptaun,+ yuʼun xi yaloj li Jeovae:+ ‹¡Chopol kʼoptao li Davide!›. Jaʼ yuʼun, muʼyuk buchʼu xuʼ xi xalbee: ‹¿Kʼu yuʼun ti jech chapase?›». 11 Vaʼun, li Davide xi laj yalbe li Abisai xchiʼuk skotol li yajtuneltake: «Li jkerem jtuk ti jaʼ jchʼichʼele tskʼan tsmilun yaʼi,+ ¡buuk xa li jun jbenjamin vinike!+ ¡Te akʼo xchopol kʼoptaun, yuʼun jech albil yuʼun Jeova! 12 Yikʼaluk van xakʼ venta Jeova ti tsots chkil jvokole,+ vaʼun chakʼbun bendision li Jeovae, jaʼ muʼyuk chkʼot ta jtojolal li chopol kʼoptael liʼe».+ 13 Kʼalal laj yoʼonton ta kʼopojele, li David xchiʼuk sviniktake jech-o xanavik batel, pe li Simeie te xanav batel ta stsʼel David ta xokon vits, te x-avet chchopol kʼopta+ batel li Davide, tsjip batel ton xchiʼuk pukuk.*
14 Kʼalal kʼotik ti bu onoʼox snopoj chbatike, li ajvalil xchiʼuk skotol li krixchanoetike lubemik xa tajek, vaʼun te la xkuxik.
15 Li Absalon xchiʼuk skotol li viniketik ta Israele jaʼo te kʼotik ta Jerusalen ek, te xchiʼuk li Aitofele.+ 16 Li Usai+ ti jaʼ j-arkita+ vinike, li yamigo* Davide, och batel ti bu oy li Absalone, vaʼun xi laj yalbee: «¡Jaluk xkuxi li ajvalile!+ ¡Jaluk xkuxi li ajvalile!». 17 Xi albat yuʼun Absalon li Usaie: «¿Mi jaʼ jech chavakʼ ta ilel tukʼil kʼanelal ta stojolal li avamigoe? ¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk xbat achiʼin li avamigoe?». 18 Xi la stakʼ li Usaie: «Muʼyuk bat jchiʼin, yuʼun jaʼ ta jkʼan ta jkolta li buchʼu tʼujbil yuʼun Jeovae xchiʼuk ti jaʼ tʼujbil yuʼun li krixchanoetik liʼe xchiʼuk skotol li viniketik ta Israele. Jaʼ chkom jchiʼin. 19 Chkal yan velta ti buchʼu chitun ta stojolale: jaʼ chitun ta stojolal li xnichʼone. Chitun ta atojolal+ jech kʼuchaʼal litun ta stojolal atote».
20 Li Absalone xi laj yalbe li Aitofele: «Tojobtasun,+ albun kʼusi xuʼ jpastik». 21 Xi la stakʼ li Aitofele: «Chiʼinbo ta vayel li stsʼakal ajniltak+ atot ti te laj yikta sventa xchabiik li nae.*+ Mi jech chapase, chaʼi skotol Israel ti chopol chilot li atote, vaʼun jech tstsak yipik li buchʼutik tskoltaote». 22 Jaʼ yuʼun, la spasbeik jpʼej skarpana ta jol na+ li Absalone, vaʼun ta sat skotol Israel+ la xchiʼinbe ta vayel li stsʼakal ajniltak+ stote.
23 Li vaʼ kʼakʼale, li skʼop Aitofele+ skʼop xa melel Dios chaʼiik.* Li David xchiʼuk Absalone stsakojik ta mukʼ ek skotol li kʼusi chal Aitofele.
17 Li Aitofele xi laj yalbe li Absalone: «Avokoluk, akʼbun jtʼuj 12 mil viniketik sventa xkikʼ batel ta snutsel David li avi akʼobale. 2 Jaʼo ta jtsak kʼalal lubeme, jaʼo kʼalal muʼyuk xa yipal+ yuʼune* xchiʼuk chnik kuʼun ta xiʼel. Mi jatavik batel skotol li buchʼutik te xchiʼuke, jaʼo ta jmil kʼalal stuk xa te oy li ajvalile.+ 3 Chkikʼbot talel skotol li krixchanoetike. Mi cham xa ox li buchʼu yakal chasaʼe, jun yoʼonton tsut talel ta atojolal skotol li krixchanoetike». 4 Taje lek laj yaʼi li Absalon xchiʼuk skotol li moletik ta Israele.
5 Pe xi laj yal li Absalone: «Avokolikuk, ikʼik talel li Usai+ eke, li j-arkita vinike, kaʼitik kʼusi chalbutik». 6 Jaʼ yuʼun, li Usaie te kʼot ti bu oy li Absalone, xi albat yuʼun li Absalone: «Laj xa yal Aitofel li kʼusi skʼan pasele, ¿mi jech ta jpastik xanaʼ? Mi moʼoje, albunkutik kʼusi stakʼ jpastik». 7 Li Usaie xi laj yalbe li Absalone: «Li avie,+ muʼyuk lek li kʼusi laj yal Aitofele».
8 Xi to laj yal li Usaie: «Anaʼoj ti xuʼ yuʼun lek+ paskʼop li atot xchiʼuk sviniktake, li avie xtal xbat ta jujujot jech kʼuchaʼal jkot meʼ oso kʼalal chʼayem yol ta osiltike.+ Jech xtok, li atote lek chanem ta paskʼop,+ muʼyuk te ch-echʼ yuʼun akʼobal ti bu oy li sviniktake. 9 Li avie, te van bu snakʼoj* sba ta junuk chʼen* o yan bu snakʼoj sba.+ Mi jaʼ baʼyuk tsakvan ta kʼope, xi chal li buchʼutik chkʼot ta xchikinike: ‹¡Lajik xa ta tsalel li buchʼutik tskoltaik Absalone!›. 10 Li buchʼutik lek tsots yoʼontonik jech kʼuchaʼal jkot leone+ chlik nikikuk ta xiʼel ek. Yuʼun snaʼoj skotol Israel ti lek xuʼ yuʼun+ paskʼop li atote xchiʼuk ti lek tsots yoʼonton li sviniktake. 11 Li voʼone xi chkale: jaʼ lek tsobo skotol li Israel ti chlik ta Dan kʼalal to ta Beer-Sebae,+ ti jech yepal kʼuchaʼal li jiʼ* oy ta tiʼ nabe,+ vaʼun voʼot chabeiltas li ta paskʼope. 12 Chbat jtsaktik ta kʼop ti buyuk noʼox oye, te lamal chijkʼot ta stojolal jech kʼuchaʼal job osil ti lamal chkʼot ta lumtike. Mi junuk kuxul chkiktatik, ta jmiltik xchiʼuk skotol li xchiʼiltake. 13 Mi jatav batel ta junuk jteklume, skotol li Israele chichʼ batel xchʼojonik sventa jochtik yalel ta stenlejaltik li smuroal jteklume, mu xa jpʼejuk bikʼit ton chkiktatik».
14 Vaʼun, xi laj yalik li Absalon xchiʼuk skotol li viniketik ta Israele: «¡Jaʼ mas lek+ li kʼusi chal Usaie, li j-arkita vinike, jaʼ altik li kʼusi chal Aitofele!». Snopoj xa onoʼox* Jeova ti jech chkʼot ta pasele, ti tsokbe ta be li kʼusi yaloj Aitofele.+ Ti jech laj yakʼ kʼotuk ta pasel li Jeovae jaʼ sventa sta svokol stuk li Absalone.+
15 Ta tsʼakale, li Usaie xi laj yalbe li pale Sadok xchiʼuk li pale Abiatare:+ «Li Aitofele jech la stojobtas li Absalon xchiʼuk skotol li moletik ta Israele, pe li voʼone jech laj kalbe kʼuchaʼal taje. 16 Jaʼ yuʼun, batanik ta anil ti bu oy li Davide, xi xavalbeike: ‹Mu me liʼuk xakomik ta ukʼumaltik ta takixokol balumil* li avi akʼobale. Jelavanik batel ta jot ukʼum, yuʼun mi moʼoje, yikʼal me xichʼ milel*+ li ajvalil xchiʼuk skotol li buchʼutik te xchiʼuke›».
17 Li Jonatan+ xchiʼuk Aimaase+ te noʼox komemik ta En-Roguel,+ muʼyuk ochik batel ta jteklum, yuʼun mu skʼan xakʼ sbaik ta ilel, pe oy jun kiarail ti tal albatikuke, vaʼun bat yalbeik li ajvalil Davide. 18 Pe ilatik yuʼun jun kerem, jaʼ bat yalbe li Absalone. Jaʼ yuʼun, anil xa batik li Jonatan xchiʼuk Aimaase, te kʼotik ta sna jun vinik ta Baurim.+ Li vinike oy jun sposo ta yamakʼ,* jaʼ te la stikʼ sbaik. 19 Li yajnil vinike la skʼi jlik pokʼ ta stiʼ li posoe, laje la skʼi vochʼbil bekʼ tsʼunobil ta sba. Muʼyuk buchʼu laj yakʼ venta. 20 Li yajtuneltak Absalone te kʼotik ta sna li antse, xi la sjakʼbeike: «¿Bu oy li Aimaas xchiʼuk Jonatane?». Xi la stakʼ li antse: «Liʼ echʼik laj kile, tukʼ batik ta ukʼumtik».+ Jech oxal, te bat saʼik li viniketike, pe muʼyuk la staik, laje sutik batel ta Jerusalen.
21 Kʼalal sutik xa ox batel li viniketike, lokʼik ta poso li Aimaas xchiʼuk Jonatane, xi bat yalbeik li ajvalil Davide: «Li Aitofele laj yal ti oy kʼusi xavichʼik pasbele,+ jaʼ yuʼun likanik, tuchʼik jelavel ta anil li ukʼume». 22 Ta anil noʼox lik li David xchiʼuk li buchʼutik te xchiʼuke sventa xtuchʼik jelavel li Jordane. Jelavem xa ox skotolik ta jot Jordan kʼalal sakube.
23 Kʼalal laj yakʼ venta Aitofel ti muʼyuk la spasik li kʼusi laj yale, la skajanbe smontura li svuroe sventa sut batel li ta lum ti bu vokʼe.+ Kʼalal laj xa ox yalbe komel mantal li buchʼutik te oy ta snae,+ la xchuk snukʼ.*+ Jech cham xchiʼuk te laj yichʼ mukel ta smukinal smoltotak.
24 Li Davide bat ta Maanaim,+ yan li Absalone jelav batel ta jot Jordan xchiʼuk skotol li viniketik ta Israele. 25 Li Absalone jaʼ la stikʼ ta xkʼexol Joab+ li Amasae+ yoʼ sventain li soltaroetike. Li Amasae jaʼ skerem jun j-israelal vinik ti Itra sbie, li Itrae jaʼ la xchiʼin ta vayel li Abigaile,+ li stseb Naase xchiʼuk ti jaʼ xchiʼil ta vokʼel li Seruyae, li smeʼ Joabe. 26 Li Israel xchiʼuk Absalone te la spas skarpanaik ta yosilal Galaad.+
27 Kʼalal naka noʼox kʼot ta Maanaim li Davide, li Sobi ti likem ta Raba+ ti bu oy li j-ammonetike ti jaʼ xnichʼon Naase xchiʼuk li Makir+ ti likem ta Lo-Debar ti jaʼ xnichʼon Amiele xchiʼuk li Barsilai,+ li jgalaad vinik ti likem ta Roguelime, 28 laj yichʼik talel temetik,* lechlech bochetik, lumal pʼinetik, trigo, sevada, arina, bakubtasbil sat tsʼunobiletik, javax, lenteja, bakubtasbil bekʼ tsʼunobiletik, 29 pom, mantekiya, chijetik xchiʼuk keso. Laj yichʼbeik talel+ David xchiʼuk skotol li buchʼutik te xchiʼuke, yuʼun xi la snopike: «Chviʼnajik li krixchanoetik ti te oyik ta takixokol+ balumile, chaʼiik takitiʼil xchiʼuk lubemik».
18 Li Davide la xchap li viniketik ti te xchiʼuke, vaʼun la svaʼan bankilaletik sventa sbainik jmil ta voʼ xchiʼuk bankilaletik sventa sbainik sien ta voʼ.+ 2 Li Davide ta oxvokʼ la stak batel li sviniktake, jvokʼ laj yakʼbe sbain* Joab,+ jvokʼ laj yakʼbe sbain Abisai+ ti jaʼ xchiʼil ta vokʼel Joab xchiʼuk ti jaʼ yol li Seruyae+ xchiʼuk jvokʼ laj yakʼbe sbain Ittai,+ li jgat vinike. Xi laj yalbe sviniktak li ajvalile: «Chbat jchiʼinoxuk ek». 3 Pe xi albat yuʼun li sviniktake: «Jaʼ lek mu xabat,+ yuʼun muʼyuk kʼusi sventaik-o* mi voʼonkutik lijatavkutike. Jech xtok, akʼo mi xichamkutik j-oʼloluk, muʼyuk kʼusi sventaik-o xtok, yan li voʼote tsots akʼoplal jech kʼuchaʼal lajunmil ta voʼunkutik.+ Jaʼ lek ti liʼ noʼox xakom ta jteklum sventa xatakbunkutik batel li kʼusi chtun kuʼunkutike». 4 Xi laj yal li ajvalile: «Ta jpas li kʼusi lek chavilike». Jaʼ yuʼun, li ajvalile te kom ta stsʼel li stiʼ yochebal jteklume, pe skotol li viniketike ta jujutsop lokʼik batel, ta sien ta voʼ xchiʼuk jmil ta voʼ. 5 Li ajvalile xi laj yalbe mantal li Joab, li Abisai xchiʼuk li Ittaie: «Mu me xavilbajinik li kerem Absalone, oyuk slekil avoʼontonik ta jtojolal».+ Skotol li viniketike laj yaʼiik li mantal albatik yuʼun ajvalil li bankilaletik ta sventa ti mu kʼusi spasbeik li Absalone.
6 Li viniketike batik ta osiltik sventa xbat stsakik ta kʼop li Israele. Te la spasik kʼop ta teʼtikaltik ta Efrain.+ 7 Li yajtuneltak Davide+ la stsalik li Israele,+ ep chamik li vaʼ kʼakʼale, 20 mil viniketik chamik. 8 Puk batel ta sjunul osil li paskʼope. Jech xtok, li vaʼ kʼakʼale jaʼ mas ep chamik ta skoj li teʼtikaltike, jaʼ mu sta ti kʼu yepal lajik ta espadae.
9 Li Absalone te tukʼ snupoj kʼot ta be li yajtuneltak Davide. Kajal batel ta jkot mula, vaʼun li mulae la stikʼ sba jelavel ta yolon skʼobtak jpʼej mukʼta teʼ, pim tajek skʼob li teʼe, vaʼun te tsʼotol kʼot ta teʼ stsotsil sjol li Absalone, jaʼ yuʼun te xtʼuyet* kom.* Yan li smulae anil-o bat. 10 Oy buchʼu laj yil ti te jokʼole, jaʼ yuʼun xi bat yalbe li Joabe:+ «¡Kʼelavil! Leʼ jokʼol laj kil ta jpʼej mukʼta teʼ li Absalone». 11 Li Joabe xi laj yalbe li vinike: «¿Kʼu yuʼun muʼyuk xamil mi te jokʼol laj avile? Ta sjunul koʼonton laj kakʼbot lajunsep plata xchiʼuk jlik chukil ti jechuke». 12 Pe xi la stakʼ li vinike: «Manchuk mi xakʼbeikun* jmil ta sep plata, muʼyuk onoʼox ta jtoy jkʼob sventa jkontrain li xnichʼon ajvalile. Yuʼun li ajvalile laj yalbot mantal xchiʼuk laj yalbe mantal li Abisai xchiʼuk Ittaie, xi laj yalboxuke: ‹Kʼelik me lek ti mu xilbajinik li kerem Absalone›.+ Taje laj kaʼi jkotolkutik. 13 Ti muuk jkʼan jtsak ta mukʼ li kʼusi laj yal ajvalile, ti lajuk jmile, persa onoʼox chaʼi li ajvalile xchiʼuk muʼyuk chapojun ti jechuke». 14 Kʼalal jech albate, xi laj yal li Joabe: «¡Jecheʼ liʼ ta jchʼay jkʼakʼal avuʼune!». Laje, la stsak batel oxtel teʼ ti lek tsʼubajtik sniʼe,* la stsʼapbe ta yoʼonton Absalon kʼalal kuxul toʼox ti te jokʼol ta mukʼta teʼe. 15 Ta tsʼakale, te kʼot lajunvoʼ yajtuneltak li Joabe, ti jaʼ xkuchojbeik li yabtejebtake. La syayijesik li Absalone jaʼ to ti kʼuxi cham+ yuʼunike. 16 La sjupan kachu li Joabe, jech laj yikta sbaik ta snutsel Israel li sviniktake; li Joabe laj yal ti xikta xa sbaike. 17 Laj yichʼbeik batel li sbekʼtal Absalone, te la sjipik yalel ta mukʼta chʼen ta teʼtikaltik, vaʼun la sbusanbeik epal ton+ ta sba. Skotol li krixchanoetik ta Israele jatav batel ta snaik.
18 Kʼalal kuxul toʼox li Absalone, la svaʼan jpʼej mukʼta ton li ta stenlejaltik yuʼun Ajvalile,+ yuʼun xi laj yale: «Muʼyuk junuk jkerem ti xichʼ komel li jbie».+ Jaʼ yuʼun, li mukʼta tone jaʼ jech laj yakʼbe sbi jech kʼuchaʼal sbi stuke. Snaʼobil Absalon sbi yuʼunik kʼalal to avie.
19 Li Aimaas+ xnichʼon Sadoke xi laj yale: «Avokoluk, akʼo batkun ta anil, ta jkʼan chbat kalbe yaʼi li ajvalile, yuʼun pojat xa lokʼel yuʼun Jeova ta skʼob li yajkontratake».+ 20 Pe xi albat yuʼun li Joabe: «Muʼyuk kʼusi chbat aval li avie. Xuʼ xabat ta yan kʼakʼal, pe li avie mu stakʼ xabat, yuʼun cham+ li skerem ajvalile». 21 Vaʼun, li Joabe xi laj yalbe jun vinik ti likem ta Kuse:+ «Batan, bat albo ajvalil li kʼusi laj avil kʼot ta pasele». Li vinike la snijan sba ta stojolal Joab, laje la stambe batel anil. 22 Li Aimaas xnichʼon Sadoke xi to laj yalbe li Joabe: «Te jechuk mi oy kʼusi kʼot ta pasele, avokoluk, takun batel ek, tijil chibat ta spat li vinik ta Kuse». Pe xi takʼbat yuʼun li Joabe: «Kuni kerem, ¿kʼu yuʼun ti chakʼan chabat ta anil eke? Muʼyuk xa kʼusi yan stakʼ xbat aval». 23 Pe muʼyuk xlaj yoʼonton li Aimaase, xi laj yale: «Te jechuk mi oy kʼusi kʼot ta pasele, takun batel, anil chibat». Jaʼ yuʼun, xi albat yuʼun li Joabe: «¡Lek oy, tambo batel anil!». Li Aimaase anil xa lokʼ batel, te echʼ batel ta yosilal Jordan, laj to stsal komel ta be li vinike.
24 Li Davide jaʼo te chotol ta mero oʼlol stiʼ yochebal jteklum.+ Li jkʼel-osil ta toyole+ muy batel ta jol na ta yakʼol li stiʼ yochebal jteklum ti napʼal ta muroe. Kʼalal la stoy batel sate, la sta ta ilel jun vinik ti stuk ch-anilaj tale. 25 Li jkʼel-osil ta toyole laj yapta yalel li ajvalile, laj yalbe ti oy buchʼu te xtale. Xi la stakʼ li ajvalile: «Mi stuk xtale, yuʼun yichʼoj tal aʼyej». Kʼalal yantik xa xnopaj talel li vinike, 26 li jkʼel-osil ta toyole laj yil ti te ch-anilaj tal yan vinike, xi laj yapta yalel li jchabiej ochebale: «¡Kʼelavil! ¡Oy yan vinik ti stuk ch-anilaj tale!». Xi laj yal li ajvalile: «Yichʼoj tal aʼyej ek». 27 Xi laj yal li jkʼel-osil ta toyole: «Li buchʼu jelavem tale jaʼ jech snaʼ x-anilaj jech kʼuchaʼal li Aimaas+ xnichʼon Sadoke». Xi laj yal li ajvalile: «Lekil vinik maʼ taje, lekil aʼyej yichʼoj tal». 28 Li Aimaase xi laj yapta li ajvalile: «¡Lek xbat skotol!». Laje, la snijan yalel sat ta lumtik ta stojolal li ajvalile xchiʼuk xi laj yalbee: «¡Kʼupil kʼoptabiluk li Jeova Dios avuʼune, yuʼun laj xa yakʼbe ta yok skʼob kajval li buchʼutik la stoy sbaik* ta stojolal li kajvale!».+
29 Pe xi la sjakʼ li ajvalile: «¿Mi lek oy li kerem Absalone?». Xi la stakʼ li Aimaase: «Te xvochetik* laj kaʼi kʼalal laj kichʼkutik takel talel yuʼun li Joabe, voʼon li avajtunelunkutike, ajvalil. Pe muʼyuk xkaʼi kʼusi chalbeik skʼoplal».+ 30 Xi albat yuʼun li ajvalile: «Kʼejo to aba leʼe, te to vaʼlan». Jaʼ yuʼun, la skʼej sba xchiʼuk te vaʼal kom.
31 Te kʼot li vinik ti likem ta Kuse,+ xi laj yale: «Kichʼojbe tal lekil aʼyel li kajvale: li Jeova avie laj xa spojot lokʼel ta skʼob li buchʼutik la stoy sbaik ta atojolale».+ 32 Pe xi jakʼbat yuʼun li ajvalile: «¿Mi lek oy li kerem Absalone?». Xi la stakʼ li vinike: «¡Li yajkontratak kajval xchiʼuk li buchʼutik la stoy sbaik ta atojolal ti oy ox kʼusi tskʼan tspasboxuke kʼotuk jech ta stojolalik jech kʼuchaʼal kʼot ta stojolal li kerem Absalone!».+
33 Toj lajel to kʼot laj yaʼi li ajvalile, muy batel ta skuarto ta jol na ti te oy ta yakʼol stiʼ yochebal jteklume, te lik okʼuk. Xi chal kʼalal yakal chanav batele: «¡Kuni kerem, Absalon! ¡Kuni kerem! ¡Absalon, kuni kerem! ¡Jaʼ lek ti voʼonukun lichame! ¡Absalon, kuni kerem, kuni kerem!».+
19 Xi albat li Joabe: «Li ajvalile yakal ch-okʼ, yuʼun chat yoʼonton ta skoj li Absalone».+ 2 Manchuk mi xmuyubajik ti kuch yuʼunik paskʼop li vaʼ kʼakʼale, lik yat yoʼontonik skotol li krixchanoetike, yuʼun laj yaʼiik ti chat yoʼonton li ajvalil ta skoj skereme. 3 Li krixchanoetike ta nakʼalnakʼal* xa ochik batel li ta jteklume,+ yuʼun chkʼexavik jech kʼuchaʼal li buchʼutik jatavik batel ta skoj ti muʼyuk xkuch yuʼunik paskʼope. 4 La xpix sat li ajvalile xchiʼuk xi tsots x-avet ch-okʼe: «¡Kuni kerem, Absalon! ¡Absalon, kuni kerem, kuni kerem!».+
5 Li Joabe och batel ti bu oy li ajvalile, xi laj yalbee: «Laj xa avakʼ ta kʼexlal skotol avajtuneltak li avie, ti jaʼ la spojoxuk sventa mu xacham xchiʼuk li akeremtake,+ li atsebetake,+ li avajniltake xchiʼuk li atsʼakal ajniltake.+ 6 Jaʼ akʼanoj li buchʼutik tspʼajote xchiʼuk jaʼ apʼajoj li buchʼutik skʼanojote, li avie jamal laj avakʼ ta ilel ti muʼyuk kʼusi bal-o chavil jutebuk li bankilaletik avuʼune xchiʼuk li avajtuneltake, ti jech leʼe, jnaʼoj lek ti jaʼ lek chavaʼi ti jaʼuk kuxuluk kom li Absalone xchiʼuk ti voʼonkutikuk lichamkutike. 7 Jaʼ yuʼun, likan, bat patbo yoʼonton* li avajtuneltake. Mi mu jechuk la apase, jamal chkal ta stojolal Jeova ti mu junuk buchʼu liʼ chkom xchiʼinot li avi akʼobale. Taje mas to toj chopol, jaʼ mu sta li kʼusitik la anuptan tal ta akeremale». 8 Tots li ajvalile, te bat chotluk ta yochebal stiʼ jteklum. Laje, xi laj yichʼik albel sjunul li jteklume: «Li ajvalil avie te chotol ta yochebal stiʼ jteklum». Jaʼ yuʼun, skotol li krixchanoetike batik ta stojolal li ajvalile.
Pe li Israele ta jujuntal jatav batel ta snaik.+ 9 Xi tsvulilan sbaik skotol li krixchanoetik ta snitilulal Israele: «Jaʼ la skoltautik lokʼel ta skʼob kajkontratik+ li ajvalile xchiʼuk la spojutik lokʼel ta skʼob li jfilisteaetike. Pe jatav lokʼel ta jteklum ta skoj li Absalone.+ 10 Jaʼ la jtʼujtik+ li Absalone, pe cham li ta paskʼope.+ ¿Kʼu yuʼun te noʼox akʼelojik ti muʼyuk chavikʼik sutel li ajvalile?».
11 Li ajvalil Davide xi la stakbe batel mantal li pale Sadok+ xchiʼuk li pale Abiatare:+ «Bat kʼoponik li moletik ta Judae,+ xi xavalbeike: ‹¿Kʼu yuʼun voʼoxuk slajeb to chakʼan chavikʼik batel ta spasob mantal li ajvalile? Yuʼun kʼotem xa ta xchikin ajvalil skotol li kʼusi chal Israele. 12 Kutsʼ kalal jbatik, jun jchʼichʼeltik.* ¿Kʼu yuʼun voʼoxuk slajeb to chakʼan chavikʼik sutel li ajvalile?›. 13 Xi skʼan xavalbeik li Amasae:+ ‹¿Mi mu junuk jchʼichʼeltik? Akʼo yakʼbun tsots kastigo Dios mi muʼyuk cha-och kuʼun avi ta bankilal soltaro ta xkʼexol li Joabe›».+
14 Li ajvalile lek ilat yuʼun skotol li viniketik ta Judae, mi junuk buchʼu ti muʼyuk lek x-ilate. Xi laj yalbeik batel li ajvalile: «Sutan xa talel xchiʼuk skotol li avajtuneltake».
15 Kʼalal kʼot xa ox ta Jordan sventa sut batel li ajvalile, li jnaklejetik ta Judae te bat snupik ta be ta Guilgal+ sventa xchiʼinik jelavel ta jot Jordan. 16 Li Simei+ xnichʼon Guerae, li jbenjamin vinik ti likem ta Baurime, anil xa yal batel xchiʼuk li viniketik ta Judae sventa xbat snupik ta be li ajvalil Davide, 17 te xchiʼuk batel jmil ta voʼ viniketik ti likemik ta Benjamine. Li Siba+ eke, li mosoil ti chtun ta sna Saule, anil xa yal batel ta Jordan xchiʼuk li 15 ta voʼ xnichʼnabtake xchiʼuk li 20 ta voʼ yajtuneltake, jaʼ baʼyel kʼotik, jaʼ tsʼakal to kʼot li ajvalile. 18 La xtuchʼ jelavel* ukʼum sventa skoltabe yutsʼ yalal ajvalil ta xtuchʼel li ukʼume xchiʼuk sventa spas li kʼusi tskʼan ajvalile. Pe li Simei xnichʼon Guerae la skejan sba ta stojolal ajvalil kʼalal jutuk xa skʼan xtuchʼ jelavel li Jordane. 19 Xi laj yalbe li ajvalile: «Ajvalil, pasun ta perton ta skoj li kʼusi chopol la jpas+ kʼalal lalokʼ talel ta Jerusalene. Mu me xatsak ta mukʼ, ajvalil, 20 yuʼun li avajtunele snaʼoj ti staoj smule. Jaʼ yuʼun, ta skotol li snitilulal Josee, voʼon ti baʼyel tal jnup ta be li kajvale».
21 Li Abisai+ ti jaʼ yol Seruyae+ xi laj yal kʼalal laj yaʼie: «¿Mi mu stauk-o xichʼ milel li Simei ti la xchopol kʼopta li buchʼu tʼujbil yuʼun Jeovae?».+ 22 Pe xi la stakʼ li Davide: «¿Kʼusi aventaik-o, yalabtak Seruya?+ ¿Kʼu yuʼun chakontrainik li kʼusi chkale? ¿Mi yuʼun oy buchʼu chichʼ milel ta Israel li avie? ¿Mi mu jnaʼojuk ti chi-och ta ajvalil yan velta ta Israel li avie?». 23 Li ajvalile xi laj yalbe li Simeie: «Muʼyuk chacham». Li ajvalile laj yalbe ta jamal+ ti muʼyuk chchame.
24 Li Mefiboset+ ti jaʼ smom Saule yal snup ta be li ajvalil eke. Muʼyuk spokoj-o yakan, muʼyuk slokʼoj-o yisim mi jaʼuk xchukʼoj-o skʼuʼ spokʼ ti kʼuxi lokʼ batel li ajvalile jaʼ to ti kʼalal jun yoʼonton sut tale. 25 Kʼalal kʼot ta* Jerusalen sventa snup ta be li ajvalile, xi albat yuʼun li ajvalile: «¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk ay achiʼinune, Mefiboset?». 26 Xi la stakʼe: «Kajval, yuʼun la sloʼlaun li kajtunele.+ Li voʼon avajtunelune xi laj kale: ‹Ta jchapan jvuro sventa jkajlebin, yuʼun chbat jchiʼin li ajvalile›, yuʼun koxo+ li avajtunele. 27 Jech xtok, laj yichʼ jutbel* smul ta stojolal ajvalil+ li avajtunele. Pe li kajvale xkoʼolaj kʼuchaʼal jun yaj-anjel melel Dios, jaʼ yuʼun paso li kʼusi lek chavile. 28 Skotol li buchʼu te oy ta sna jtote xuʼ akʼatik ta milel yuʼun li ajvalil jechuke, pe mu jechuk la apas, kʼajomal te chveʼ avuʼun ta amexa+ ek li avajtunele. Jaʼ yuʼun, ¿mi oy jderecho sventa oy to kʼusi jkʼanbe li ajvalile?».
29 Pe xi laj yal li ajvalile: «Mu xa kʼusi mas xuʼ xkaltik. Laj xa jnop ti koʼol xachʼakbe abaik xchiʼuk Siba li osile».+ 30 Li Mefibosete xi laj yalbe li ajvalile: «Akʼo yichʼ skotol li Sibae, yuʼun jun xa yoʼonton sut tal ta sna li kajvale».
31 Li Barsilai+ ti jaʼ jgalaad vinike te lik talel ta Roguelim sventa xbat xchiʼin kʼalal to ta ukʼum Jordan li ajvalile. 32 Mol xa tajek li Barsilaie, yuʼun yichʼoj xa 80 jabil. Ti kʼu sjalil te kom ta Maanaim+ li ajvalile jaʼ laj yakʼ veʼlil li Barsilaie, yuʼun jkʼulej tajek. 33 Jaʼ yuʼun, li ajvalile xi laj yalbe li Barsilaie: «Batik ta Jerusalen,+ te jnaʼoj chkakʼbot aveʼel». 34 Pe li Barsilaie xi la stakʼbe li ajvalile: «¿Mi yuʼun jal to kuxulun sventa xbat jchiʼin ta Jerusalen li ajvalile? 35 Ta skoj ti kichʼoj xa 80 jabile,+ ¿mi yuʼun xkaʼibe to smelolal li kʼusi lek xchiʼuk li kʼusi chopole? ¿Mi xuʼ to xkaʼibe smuil li kʼusi ta jlajes xchiʼuk li kʼusi chkuchʼ voʼon li avajtunelune? ¿Mi xkaʼibe to yechʼomal yeik li vinik antsetik chkʼejinike?+ Jaʼ yuʼun, ¿kʼu yuʼun chakʼan chakʼ to mas avokol li avajtunele, kajval? 36 Voʼone jun xa koʼonton ti ay jchiʼin kʼalal to ta Jordan li ajvalile. ¿Kʼu yuʼun ti persa to tskʼan jech tstojun li ajvalile? 37 Avokoluk, akʼo sutuk batel li avajtunele, te akʼo bat chamkun ta jlumal ti bu nopol mukul li jtot jmeʼe.+ Pe liʼ oy li avajtunel Kimame.+ Jaʼ akʼo xbat xchiʼinot, kajval, xchiʼuk kʼotuk ta pasel yuʼun li kʼusi lek chavile».
38 Jaʼ yuʼun, xi laj yal li ajvalile: «Jaʼ chbat xchiʼinun li Kimame, ta jpasbe li kʼusi lek chavile. Ta jpas skotol li kʼusi chakʼanbune». 39 La xtuchʼik jelavel Jordan skotol li krixchanoetike, kʼalal chjelav xa ox li ajvalil eke, la stsʼutsʼ* komel li Barsilaie+ xchiʼuk laj yakʼbe bendision. Vaʼun, sut batel ta sna li Barsilaie. 40 Kʼalal jelav batel ta Guilgal+ li ajvalile, te xchiʼuk batel li Kimame. Skotol li krixchanoetik ta Juda xchiʼuk li j-oʼlol ta Israele la xchiʼinik jelavel+ li ajvalile.
41 Skotol li viniketik ta Israele nopajik batel ta stojolal li ajvalile, xi la sjakʼbeike: «Ajvalil, ¿kʼu yuʼun ta nakʼal* laj yikʼoxuk tal li kermanokutik ti jaʼik li viniketik ta Judae? ¿Kʼu yuʼun ta nakʼal laj yikʼik jelavel ta Jordan xchiʼuk li yutsʼ yalal xchiʼuk skotol li sviniktak Davide?».+ 42 Xi takʼavik skotol li viniketik ta Judae: «Yuʼun li ajvalile jaʼ kutsʼ kalalkutik.+ ¿Kʼu yuʼun cha-ilinik-o? ¿Mi yuʼun jaʼ chakʼ jveʼelkutik li ajvalile o mi yuʼun yakʼojbun jmotonkutik?».
43 Li viniketik ta Israele xi laj yalbeik li viniketik ta Judae: «Li voʼonkutike lajunchop nitilulalunkutik, jaʼ yuʼun oy mas jderechokutik ta stojolal li Davide. ¿Kʼu yuʼun ti chapʼajunkutike? ¿Mi mu voʼonkutik baʼyel laj kikʼkutik sutel jechuk li ajvalil kuʼunkutike?». Pe jaʼ tsalbil kʼot li kʼusitik laj yalik li viniketik ta Israele, jaʼ kuch yuʼunik* li viniketik ta Judae.
20 Oy jun jsaʼkʼop vinik ti Seba+ sbie, jaʼ xnichʼon Bikri ti jaʼ jun jbenjamin vinike. La sjupan kachu+ xchiʼuk xi laj yale: «Li voʼotike muʼyuk kʼusi jventatik-o li Davide xchiʼuk maʼuk xa tsventain kosiltik li xnichʼon Jesee.+ ¡Chikintao avaʼi, Israel,+ bat kichʼtik ta mukʼ li diosetik kuʼuntike!».* 2 Jaʼ yuʼun, skotol li viniketik ta Israele muʼyuk xa la stsʼakliik li Davide, jaʼ xa bat stsʼakliik li Seba xnichʼon Bikrie.+ Yan li viniketik ta Judae la xchiʼinik-o batel li ajvalil yuʼunike, te likik batel ta Jordan kʼalal to ta Jerusalen.+
3 Li Davide kʼot ta sna* li ta Jerusalene,+ vaʼun li lajunvoʼ stsʼakal ajniltak ti laj yikta komel sventa xchabibat li snae+ jmoj te laj yakʼ nakiikuk ta jpʼej na ti lek chabibile. Chakʼbe sveʼel, jaʼ noʼoxe muʼyuk xa la xchiʼinan-o ta vayel.+ Te komik-o jaʼ to ti kʼalal chamike, chamem xa smalalik yileluk akʼo mi kuxul to li smalalike.
4 Li ajvalile xi laj yalbe li Amasae:+ «Bat albo li viniketik ta Juda ti akʼo talikuk oxeje xchiʼuk skʼan me xatal ek». 5 Li Amasae bat yalbe li viniketik ta Judae, pe jalij, muʼyuk xkʼot ti kʼusi ora albil tsut tale. 6 Li Davide xi laj yalbe li Abisaie:+ «Li Seba+ xnichʼon Bikrie xuʼ mas xakʼ jvokoltik ti jaʼ xkom to li jvokoltik laj yakʼbutik Absalone.+ Jaʼ yuʼun, ikʼo batel li yajtuneltak avajvale sventa xbat anuts yoʼ to mu x-och batel ta junuk jteklum ti oy lek smuroale, yikʼaluk me xjatav kuʼuntik». 7 Li sviniktak Joab,+ li jkeretitaetik, li jpeletitaetik+ xchiʼuk skotol li viniketik ti lek xuʼ yuʼunik paskʼope te tijil batik ta spat; lokʼik batel ta Jerusalen sventa xbat snutsik li Seba xnichʼon Bikrie. 8 Kʼalal kʼotik ta stsʼel jpʼej mukʼta ton te ta Gabaone,+ te tal nupvanuk li Amasae.+ Li Joabe slapoj batel li skʼuʼ spokʼ sventa paskʼope xchiʼuk te xchukinoj batel s-espada ti te tikʼil ta snae. Kʼalal nopaj batele, pʼaj* lokʼel yuʼun yilel ta sna li s-espadae.
9 Li Joabe xi la sjakʼbe li Amasae: «¿Mi lek oyot, kuni ermano?». Li Joabe ta sbatsʼikʼob la stsakbe yisim li Amasae, tstsʼutsʼ* xa yilel. 10 Li Amasae muʼyuk la stsak ta mukʼ mi te stsakoj s-espada li Joabe. Li Joabe la stsʼapbe ochel ta xchʼut,+ vaʼun pʼaj* yalel ta lumtik li sbikile. Muʼyuk xa la stsʼapbe yan velta, yuʼun ta jmoj noʼox la smil-o. Vaʼun, li Joab xchiʼuk li Abisaie bat snutsik li Seba xnichʼon Bikrie.
11 Oy jun svinik Joab ti te vaʼi ta stsʼel ti bu telel li Amasae xchiʼuk xi lik yale: «¡Li buchʼu tskʼan tskolta li Joab xchiʼuk li buchʼu yakʼoj sba ta sparte Davide akʼo stsʼakli batel li Joabe!». 12 Li Amasae te tsʼajal ta xchʼichʼel li ta oʼlol bee. Li vinike laj yakʼ venta ti te chpajik li buchʼutik te ch-echʼike, jaʼ yuʼun la xjoch batel ta xokon be li sbekʼtal Amasae, te laj yakʼ ta osiltik. Laje, la xpix ta jlik kʼuʼil pokʼil, yuʼun laj yakʼ venta ti te chpajik li buchʼutik te ch-echʼike. 13 Kʼalal laj xa ox xjoch lokʼel ta xokon bee, skotol li viniketike la stsʼakliik batel li Joabe sventa xbat snutsik li Seba+ xnichʼon Bikrie.
14 Li Sebae te echʼ batel ti butik nakal skotol li snitilulal Israele, kʼot kʼalal to ta Abel ta Bet-Maaka.+ La stsob sbaik li jbikrietike xchiʼuk te tijil ochik batel li ta yut jteklum eke.
15 Te kʼot xchiʼuk sviniktak li Joabe, te kʼot sjoyibtaik li Seba ta Abel ta Bet-Maakae, jech xtok, la svaʼan xluchlebik sventa stsakik ta kʼop li jteklume, yuʼun joyol ta muro. Skotol li sviniktak Joabe lik sjokʼbeik li yok muroe sventa xjin yalel. 16 Pe te tal jun pʼijil ants, xi tsots avan tal li ta sba smuroal jteklume: «¡Chikintao avaʼiik, aʼio avaʼiik! Avokolikuk, xi xavalbeik li Joabe: ‹Laʼ liʼe, yuʼun ta jchiʼinot ta loʼil›». 17 Kʼalal nopaj batel li Joabe, xi albat yuʼun li antse: «¿Mi voʼot Joab?». Xi la stakʼe: «Voʼon». Xi laj yal li antse: «Chikintao kʼusi chalbot li avajtunele». Xi la stakʼ li Joabe: «Alo tal kaʼitik». 18 Xi laj yal li antse: «Xi nopem xaʼi chalik ta voʼnee: ‹Bat jakʼik ta Abel›, vaʼun chchapaj li akʼopike. 19 Jaʼ yajkʼopojelun li buchʼutik mu snaʼ saʼik kʼop xchiʼuk li buchʼutik tukʼ chakʼ sbaik ta Israele. Li voʼote chakʼan chajines jun jteklum ti xkoʼolaj kʼuchaʼal jun meʼil chkilkutik li ta Israele. ¿Kʼu yuʼun chakʼan chalajesbe skʼoplal* li xrexto* Jeovae?».+ 20 Xi la stakʼ li Joabe: «Mu jpas jech taje, ti ta jlajesbe skʼoplal o ti ta jinese. 21 Mi jutebuk jnopoj jech ta jpas. Yuʼun ti kʼusie, oy jun vinik likem ta vitstikaltik yuʼun Efrain+ ti Seba+ sbie, la stoy sba* ta stojolal li ajvalil Davide, jaʼ xnichʼon li Bikrie. Mi laj avakʼbeikun ta jkʼob li vinik taje, chilokʼ batel li ta jteklume». Vaʼun, li antse xi la stakʼbe li Joabe: «¡Te ta jipbotkutik talel ta yakʼol muro li sjole!».
22 Li pʼijil antse ta anil noʼox bat xchiʼin ta loʼil skotol li buchʼutik te oy ta jteklume, vaʼun la xtuchʼbeik sjol li Seba xnichʼon Bikrie, laje la sjipbeik lokʼel li Joabe. Vaʼun, li Joabe la sjupan kachu, jech lokʼik batel li ta jteklume, ta jujuntal bat ta snaik.+ Li Joabe sut batel ta Jerusalen ti bu oy li ajvalile.
23 Li Joabe jaʼ la sventain skotol li soltaroetik ta Israele;+ li Benaya+ xnichʼon Jeoiadae+ jaʼ sventainoj li jkeretitaetik xchiʼuk li jpeletitaetike.+ 24 Li Adorame+ jaʼ sventainoj li buchʼutik chukbilik talel sventa spasik tsatsal abtelale; li Jeosafat+ xnichʼon Ailude jaʼ yabtel tstsʼiba skotol li kʼusitik chkʼot ta pasele. 25 Li Sevae jaʼ sekretario; li Sadok+ xchiʼuk Abiatare+ jaʼik paleetik. 26 Li Ira ti jaʼ jair vinike kʼot ta bankilal j-abtel* yuʼun li David eke.
21 Kʼalal jaʼo ch-ajvalilaj li Davide, tal tsatsal viʼnal,+ oxib jabil jalij. Li Davide la sjakʼbe li Jeovae, xi takʼbat yuʼun li Jeovae: «Li Saul xchiʼuk li buchʼutik te oy ta snae oy smulik ta mal chʼichʼ, yuʼun la smil+ jgabaonetik». 2 Jaʼ yuʼun, li ajvalile la stak ta ikʼel li jgabaonetike+ sventa xchiʼin ta loʼil. (Li jgabaonetike maʼuk j-israeletik, jaʼik j-amorreoetik+ ti kuxul to komemike. Li j-israeletike yakʼoj yeik ti kuxul chiktaike,+ pe li Saule laj ox skʼan slajesbe skʼoplalik, yuʼun itʼixaj yoʼonton ta skoj ti te nakalik ta jteklum Israel xchiʼuk ta Judae). 3 Li Davide xi laj yalbe li jgabaonetike: «¿Kʼusi chakʼan chkakʼboxuk? ¿Kʼusi stakʼ jpas yoʼ jtakutik perton sventa xavakʼbeik bendision li xrexto* Jeovae?». 4 Xi la stakʼik li jgabaonetike: «Mu xtoj ta plata mi jaʼuk ta oro+ li kʼusi la spasbunkutik li Saul xchiʼuk li yutsʼ yalale. Mi jaʼuk ta jkʼan oy buchʼu ta jmilkutik li ta Israele». Xi laj yal li ajvalile: «Ta jpas li kʼusi chakʼanbeikune». 5 Xi laj yalbeik li ajvalile: «Li vinik taje tskʼan ox tslajesunkutik xchiʼuk laj ox snop chchʼay ta j-echʼel jtsʼunbalkutik li ta yosilal Israele.+ 6 Jaʼ yuʼun, ta jkʼanbekutik vukvoʼ xnichʼnabtak. Mi laj xa ox jmilkutike, te ta jokʼanbekutik sbekʼtalik*+ ta yeloval Jeova ta Guibea+ ti jaʼ slumal li Saule, li buchʼu tʼujat yuʼun Jeovae».+ Xi laj yal li ajvalile: «Chkakʼboxuk ta akʼobik».
7 Pe li ajvalile kʼuxubaj ta yoʼonton li Mefibosete+ —li xnichʼon Jonatan, skerem Saule—, yuʼun li David xchiʼuk Jonatane,+ li skerem Saule, oy kʼusi jamal yalojik ta yeloval Jeova. 8 Li ajvalile jaʼ la stʼuj li Armoni xchiʼuk Mefibosete ti jaʼ yalab li Rispae,+ ti jaʼ xnichʼnab li Saule. Li Rispae jaʼ stseb Aya. Jech xtok, jaʼ la stʼuj li voʼob yalabtak Mikale,*+ li stseb Saule. Li yalabtak Mikale jaʼ xnichʼnabtak Adriel+ li skerem Barsilai ti likem ta Meolae.* 9 Vaʼun, li ajvalile laj yakʼbe ta skʼob jgabaonetik. Li jgabaonetike te la sjokʼanbeik sbekʼtalik ta teʼtikaltik ta yeloval Jeova.+ Jmoj cham svukvoʼalik. Jaʼo la smilik li ta slikebaltik skʼakʼalil tstsobbeik sat stsʼunobike, jaʼo kʼalal chlik stsob sevadaike. 10 Laje, li Rispa+ tiʼ jaʼ stseb Ayae la stsak jlik chʼixal kʼuʼil* sventa te skʼi ta sba ton. Te kom-o ti kʼuxi lik skʼakʼalil stsobbel sat tsʼunobiletike jaʼ to ti kʼuxi yal tal voʼ ta vinajel ti kʼot ta sbekʼtal li animaetike; te xchabioj sventa mu xnopaj tal mutetik li ta kʼakʼaltike xchiʼuk sventa mu xnopaj tal jtiʼvanej chonbolometik ta osiltik li ta akʼobaltike.
11 Kʼot ta xchikin David li kʼusi la spas li stsʼakal ajnil Saul ti jaʼ li Rispa stseb Ayae. 12 Jaʼ yuʼun, li Davide lokʼ batel sventa xbat yichʼbe tal li sbakil Saul xchiʼuk Jonatan ti jaʼ xnichʼone. Jaʼ yichʼojik li jnitvanejetik* ta Jabes-Galaade,+ yuʼun ay yelkʼanik tal ta skayeal* Bet-San ti bu la sjokʼanik li jfilisteaetik kʼalal la smilik ta Guilboa+ li Saule. 13 Li Davide laj yichʼbe batel li sbakil Saul xchiʼuk li sbakil Jonatan ti jaʼ xnichʼone, jech xtok, la stsobbeik batel sbakiltak li viniketik ti laj yichʼik milele.*+ 14 Li sbakil Saul xchiʼuk Jonatan ti jaʼ xnichʼone te la smukik ta yosilal Benjamin ta Sela+ ta smukinal stot Saul ti jaʼ li Kise.+ Kʼalal laj xa ox spasik skotol li kʼusi laj yal ajvalile, aʼibat skʼopik yuʼun Dios ti xvokoletik ta skʼanel li kʼusi chtun yuʼunik ta slumalike.+
15 Lik paskʼop yuʼunik xtok li jfilisteaetik xchiʼuk li Israele.+ Jaʼ yuʼun, li David xchiʼuk yajtuneltake yal stsakik ta kʼop li jfilisteaetike, pe lik lubuk tajek li Davide. 16 Oy jun vinik ti Isbi-Benob sbie, jaʼ snitilulal jrefaetik.+ Te yichʼoj jun slansa pasbil ta kovre ti oxib sien siklo*+ yalale xchiʼuk jun yachʼ espada, tskʼan ox tsmil li Davide. 17 Pe li Davide ta anil noʼox tal koltaatuk+ yuʼun Abisai+ ti jaʼ yol Seruyae, la stsal xchiʼuk la smil li jfilistea vinike. Xi albat ta jamal yuʼun sviniktak David li vaʼ kʼakʼale: «¡Muʼyuk xa+ chlokʼ achiʼinunkutik ta paskʼop! ¡Mu xatupʼ li kantil ta Israele!».+
18 Lik stsakik ta kʼop xtok li jfilisteaetike,+ te la spasik kʼop ta Gob. Li ta paskʼope, li Sibekai+ ti jaʼ j-usa vinike la smil li Safe ti jaʼ snitilulal jrefaetike.+
19 Lik spasik kʼop ta Gob xchiʼuk li jfilisteaetik+ xtoke. Li Elanan xnichʼon Jaare-Oreguim ti likem ta Belene la smil li Goliate, li vinik likem ta Gate. Li steʼel slansa Goliate xkoʼolaj ta balbalteʼ sventa jolobil.*+
20 Lik paskʼop ta Gat xtok, te oy jun vinik ti batsʼi nat tajeke, oy vakib sniʼ skʼob xchiʼuk vakib sniʼ yok, li sniʼ yok xchiʼuk li sniʼ skʼobe 24 ta skotol. Jaʼ snitilulal jrefaetik+ ek. 21 Jech-o tslaban li Israele.+ Jaʼ yuʼun, li Jonatane la smil. Li Jonatane jaʼ xnichʼon Simei,+ li xchiʼil ta vokʼel Davide.
22 Li chanvoʼ viniketik taje jaʼ snitilulal jrefaetik ta Gat ti milatik yuʼun David xchiʼuk yajtuneltake.+
22 Kʼalal pojat lokʼel yuʼun Jeova ta skʼob skotol yajkontratak+ li Davide xchiʼuk kʼalal pojat lokʼel ta skʼob+ li Saule, li Davide la skʼejinta+ li Jeovae. 2 Xi laj yale:
«Jaʼ tayal ton kʼotem kuʼun li Jeovae xchiʼuk jaʼ jtsatsal pojobbail+ xchiʼuk jaʼ li buchʼu tspojune.+
3 Jaʼ mukʼta ton+ kuʼun li Jdiose, jaʼ te jtaoj jpojobbail,
jaʼ li j-eskudoe*+ xchiʼuk jaʼ tsatsal jkoltavanej kuʼun,* jaʼ lekil nakʼobbail*+ kʼotem kuʼun
xchiʼuk jaʼ te ti bu xuʼ xijatav batele,+ jaʼ jkoltavanej kuʼun;+ jaʼ tspojun lokʼel ta skʼob li chopol krixchanoetike.
4 Ta jkʼanbe vokol li Jeova ti sta-o kʼupil kʼoptaele,
vaʼun chkichʼ pojel lokʼel ta skʼob li kajkontratake.
5 La syukʼilanun+ ta syukʼbenal li lajelale;
la sibtasun+ tajek kʼuchaʼal anil nojelal ta voʼ li krixchanoetik ti chʼabal sbalilike.
7 La jkʼanbe vokol Jeova+ kʼalal jaʼo oy jvokole,
xi-avet ta skʼanilanbel Jdios ti akʼo skoltaune.
Te to ta stemplo la xchikintabun tal
xchiʼuk kʼot ta xchikin+ ti xivokolet ta skʼanbel ti akʼo skoltaune.
8 Vaʼun, lik nikuk ta jujujot li balumile xchiʼuk xyukʼlajet+ likel;
lik nikuk+ li snaklebtak vinajele
xchiʼuk lik syukʼilan sba ta jujujot ta skoj ti ilin+ li Diose.
9 Lokʼ tal chʼail* ta sniʼ
xchiʼuk lokʼ tal kʼokʼ ta ye+ ti chchikʼvane;
xtiltun* lokʼ tal tsanal akʼal ta stojolal.
11 Kajal talel ta sba jun keruvin+ xchiʼuk xvilet yalel tal.
Te laj yakʼ sba ta ilel ta xikʼ jun anjel.*+
12 Vaʼun, laj yakʼ ikʼal osil ta spat xokon kʼuchaʼal jun pojobbail,+
laj yakʼ ikʼal pimil tok ti oy yaʼlele.
13 Te to ta xojobal yeloval sat lik talel tsanal akʼal.
14 Vaʼun, xkʼavlajet likel ta vinajel+ li Jeovae;
laj yakʼ ta aʼiel+ yechʼomal ye li Buchʼu toj toyol oye.
15 La sjip talel sflechatak+ xchiʼuk tanpuk xa bat yuʼun li kajkontratake;
kʼalal xjapluj to talel yuʼun li saksevule,* mu xa snaʼ kʼusi tspasik.+
16 Lik vinajuk+ li xchak nabe;
vinaj snaklebtak balumil ta skoj ti ilin li Jeovae,
17 Ta toyol to la xachʼ yalel tal skʼob;
la xjochun lokʼel xchiʼuk la snitun lokʼel li ta natil voʼe.+
18 Jaʼ la spojun lokʼel ta skʼob li kajkontra+ ti tsots tajeke,
la spojun lokʼel ta skʼob li buchʼutik spʼajojikun ti mas to tsotsik kʼuchaʼal voʼone.
19 La stsakikun ta kʼop kʼalal jaʼo oy jvokole,+
pe jaʼ la skoltaun li Jeovae.
21 Ta skoj ti tukʼ kʼusi ta jpase,+ chakʼ jmoton li Jeovae;
jaʼ tstojbun sutel ta skoj ti chʼabal jmule.+
22 Yuʼun jaʼ te jtsʼaklioj-o batel li sbe Jeovae
xchiʼuk muʼyuk la jip komel li Jdiose, yuʼun toj chopol mi jech la jpase.
24 Jpʼel ta koʼonton muʼyuk kʼusi chopol ta jpas+ ta stojolal
xchiʼuk ta jkʼej jba lokʼel ta spasel li kʼusi muʼyuk leke.+
25 Akʼo stojbun Jeova ta skoj ti tukʼ kakʼoj jbae,+
akʼo stojun ta skoj ti chʼabal jmul ta sba sate.+
26 Tukʼ chavakʼ aba+ ta stojolal li buchʼu tukʼ chakʼ sbae;
tukʼ chapas aba ta stojolal li buchʼu tukʼ yakʼoj sbae+ xchiʼuk li buchʼu lek tsots xuʼ yuʼune;
27 lek kʼusi chapasbe+ li buchʼu lek kʼusi tspase,
28 Yuʼun chakolta li buchʼu bikʼit chakʼ sbae,+
pe chopol chavil li jtoybaetike xchiʼuk chavakʼ ta kʼexlal.+
30 Ta skoj ti chakoltaune, xuʼ kuʼun xbat jtsak ta kʼop li j-elekʼetike;
ta skoj li sjuʼel Diose, xuʼ ximuy ta jun muro.+
Jaʼ chkʼot ta s-eskudoik* skotol li buchʼutik te tsaʼ snakʼobbailik ta stojolale.+
32 Yuʼun ¿mi oy van yan Dios kʼuchaʼal li Jeovae?+
Xkoʼolaj kʼuchaʼal mukʼta ton li Jdiostike,+ muʼyuk buchʼu yan jech.
34 Jech chkʼot yuʼun kʼuchaʼal yakan teʼtikalchij li kakane;
te tsvaʼanun ti bu toyole.+
35 Chchanubtas ta paskʼop li jkʼobe;
li jkʼobe xuʼ yuʼun tslapʼun jun arko ti pasbil ta kovree.
36 Chavakʼbun li a-eskudo* sventa kolebale
xchiʼuk jaʼ tsmukʼibtasbun jkʼoplal+ ti bikʼit avakʼoj abae.
38 Te tijil chibat ta spat li kajkontratak jaʼ to mi la jlajesike,
jaʼ to chisut tal mi laj xa ox jmilike.
39 Ta jlajesik xchiʼuk ta jyalesan ta lum sventa mu xa stotsik;+
ta jpechʼilanik ta tekʼel.
40 Voʼot chavakʼbun lek jtsatsal ta sventa li paskʼope;+
te jkʼeloj+ chyalik ta lum avuʼun li kajkontratake.
42 X-avet tskʼanik koltael, pe muʼyuk buchʼu xuʼ xkoltaatik;
x-avetik ta stojolal Jeova xtok, pe muʼyuk bu chtakʼbatik.+
43 Nin tajek chkomik kuʼun ta noyel jech kʼuchaʼal li pukuk* oy ta balumile;
ta jlilin xchiʼuk ta jpechʼilan ta tekʼel jech kʼuchaʼal li achʼel oy ta kayetike.
44 Voʼot chapojun lokʼel ta skʼob li jteklum+ ti chchopol kʼoptavanike.
Chachabiun sventa xikʼot ta jolil yuʼun li mukʼtik lumetike.+
Chtun ta jtojolal+ jun jteklum ti mu xkojtikine.
45 Smutsetik xa ta xiʼel chtalik ta jtojolal+ li jyanlumetike;
jaʼ noʼox mi laj yaʼiik jkʼoplale, ta xchʼunbeikun jmantal;
47 ¡Kuxul li Jeovae! ¡Kʼupil kʼoptabiluk li Mukʼta Ton+ kuʼune!
Akʼo yichʼ toybel skʼoplal+ li Jdiose, li mukʼta ton ti jaʼ tskoltaune.
48 Jaʼ tspak jkʼoplal+ li melel Diose;
jaʼ tsbikʼtajesbe skʼoplal jteklumetik sventa jpas ta mantal;+
49 jaʼ tskoltaun lokʼel ta skʼob li kajkontratake.
Toyol chatoyun muyel,+ jaʼ pekʼel chkom li buchʼu tskontrainikune;
voʼot chakoltaun lokʼel ta skʼob li jsaʼkʼop+ vinike.
50 Jech oxal, ta jtojbot ta vokol ta stojolal li mukʼtik lumetike,+ Kajval Jeova,
51 Mukʼtik kʼusitik spasoj sventa tskolta* li ajvalil yuʼune;+
chakʼbe yil tukʼil kʼanelal sbatel osil+ li buchʼu tʼujbil yuʼune,
ta stojolal David xchiʼuk ta stojolal li snitilulale».
23 Xi laj yal komel ta slajeb xa li Davide:+
«Jaʼ jech chal li David xnichʼon Jesee,+
jaʼ jech chal li vinik ti laj yichʼ toybel skʼoplale,+
ti tʼujbil+ yuʼun li Sdios Jakobe,
li vinik ti jun yutsil tskʼejinta li kʼejimoletik+ ta Israele.
‹Mi tukʼ+ li buchʼu tsventain krixchanoetike
xchiʼuk mi lek xiʼtaoj* Dios+ kʼalal chventainvane,
4 jaʼ jech kʼuchaʼal sak osil ta sob kʼalal chojobaj+ li kʼakʼale,
jech kʼuchaʼal lek jamal osil ta sob kʼalal muʼyuk toke.
Jaʼ jech kʼuchaʼal lek sakjaman chkom kʼalal mi echʼ xa ox li voʼe,
5 ¿Mi mu jaʼuk jech chkʼot li jnitilulal ti tspasik mantal ta stojolal Diose?
Yuʼun la spas jun trato sventa sbatel osil xchiʼuk voʼon,+
lek chapal xchiʼuk persa chkʼot ta pasel.
Yuʼun jpʼel skʼoplal ta jta-o jkolebal xchiʼuk jmuyubajel,
¿mi mu jaʼuk ta skoj ti lek chtuk yuʼun xniche?+
6 Pe li viniketik ti muʼyuk kʼusi xtunik-oe chichʼik jipel+ batel kʼuchaʼal chʼix,
yuʼun muʼyuk buchʼu xuʼ stsak ta skʼob.
7 Mi oy jun vinik tskʼan tstsak ta skʼobe,
skʼan slapoj lek yabtejeb ti pasbil ta takʼine xchiʼuk skʼan xichʼ batel steʼel slansa.
Skʼan te noʼox xichʼ chikʼel ti bu oye».
8 Liʼe jaʼik li sviniktak David ti lek xuʼ yuʼunik paskʼope:+ Joseb-Basebet ti jaʼ jtakemonita vinike, jaʼ bankilal yuʼunik li ta yoxvoʼalike.+ Jkoje ta jun noʼox velta la smil ta slansa vaxakib sien viniketik. 9 Li yane jaʼ Eleasar+ xnichʼon Dodo,+ li Dodoe jaʼ xnichʼon Aoi. Jaʼ jun li ta yoxvoʼal ti mas lek xuʼ yuʼunik paskʼop ti te xchiʼukik David kʼalal la stsakik ta kʼop li jfilisteaetike. Te yakal tspasik kʼop, pe kʼalal jatavik batel li viniketik ta Israele, 10 te kom ta paskʼop li stuke. La stsak ta milel li jfilisteaetike jaʼ to ti kʼalal lub li skʼobe, teʼel kom li skʼob ta skoj ti jal stsakoj s-espadae.+ Jaʼ jech koltavan Jeova li vaʼ kʼakʼale;+ laje sutik talel li krixchanoetike, napʼal batik ta spat Eleasar sventa xichʼbeik batel li kʼusitik lekik oy yuʼunik li animaetike.
11 Li yane jaʼ Sama xnichʼon Ague, li j-ararita vinike. Li jfilisteaetike te tsobolik ta Lei ti bu oy jsep osil ti tsʼunbil epal lentejae. Li krixchanoetike jatavik batel ta skoj li jfilisteaetike, 12 pe li Samae te kom sventa spoj li osile, ep jfilisteaetik la smil, jaʼ jech koltavan+ Jeova li vaʼ kʼakʼale.
13 Kʼalal jaʼo yorail tstsobbeik sat li kʼusitik tsʼunbile, oy oxvoʼ li ta 30 ta voʼ bankilaletike bat skʼelik David ti te oy ta chʼen Adulame.+ Te spasoj skarpanaik jtsop jfilisteaetik li ta stenlejaltik Refaime.+ 14 Li Davide te snakʼoj* sba li ta chʼene,+ pe li jtsop jfilisteaetike te spasoj skarpanaik ta Belen. 15 Vaʼun, li Davide xi laj yal li kʼusi oy ta yoʼontone: «¡Ti oyuk kʼuxi xuʼ xkuchʼbe yaʼlel li poso te oy ta stsʼel Belene!». 16 Kʼalal laj yaʼi li oxvoʼ sviniktak ti mas lek xuʼ yuʼunik paskʼope, ochik batel ta persa ti bu spasoj skarpanaik li jfilisteaetike, la slupik lokʼel voʼ li ta poso te oy ta stsʼel Belene, vaʼun laj yichʼbeik talel li Davide. Pe li Davide muʼyuk skʼan laj yuchʼ, kʼajomal la smalbe li Jeovae.+ 17 Xi laj yale: «¡Kajval Jeova, mu jpas jech ti chkuchʼ li voʼe! ¿Mi yuʼun chkuchʼbe xchʼichʼel+ li viniketik ti ay yakʼ ta vokol xkuxlejalike?».* Jaʼ yuʼun, muʼyuk laj yuchʼ. Taje jaʼ jech la spas li oxvoʼ sviniktak ti mas lek xuʼ yuʼunik paskʼope.
18 Li Abisai+ ti jaʼ xchiʼil ta vokʼel Joab xchiʼuk ti jaʼ yol li Seruyae+ jaʼ kʼot ta jolil yuʼunik yan oxvoʼ viniketik. Jun velta li Abisaie la smil oxib sien viniketik ta lansa xchiʼuk jaʼ jech lek ojtikinbil jech kʼuchaʼal li oxvoʼe.+ 19 Manchuk mi jaʼ bankilal yuʼunik li yan oxvoʼ viniketike xchiʼuk akʼo mi jaʼ mas ichʼbil ta mukʼ, muʼyuk onoʼox la sta ta be li oxvoʼ viniketik ta baʼyele.
20 Li Benayae+ jaʼ xnichʼon Jeoiada xchiʼuk lek tsots yoʼonton,* yuʼun ep kʼusitik labal sba la spas ta Kabseel.+ La smilbe li chaʼvoʼ xnichʼnab Ariel ta Moabe, jun kʼakʼal xtoke och ta yut poso kʼalal jaʼo chyal taive xchiʼuk te la smil jkot leon.+ 21 Jun velta xtoke la smil jun j-ejipto vinik ti nat tajeke. Manchuk mi yichʼoj slansa li j-ejipto vinike, li Benayae ta jtel noʼox teʼ bat stsak ta kʼop xchiʼuk la spojbe li slansae, vaʼun jaʼ la smil-o. 22 Taje jaʼ jech la spas li Benaya xnichʼon Jeoiadae xchiʼuk jaʼ jech lek ojtikinbil jech kʼuchaʼal li oxvoʼ viniketik ti mas lek xuʼ yuʼunik paskʼope. 23 Manchuk mi mas to lek ichʼbil ta mukʼ ti jaʼ mu sta li 30 ta voʼe, muʼyuk onoʼox la sta ta be li oxvoʼ viniketik ta baʼyele. Akʼo mi jech, li Davide jaʼ la stikʼ ta bankilal yuʼunik li buchʼutik chchabiate.
24 Li Asael+ xchiʼil ta vokʼel Joabe te skʼoplal li ta 30 ta voʼ viniketike, te skʼoplal ek li Elanan xnichʼon Dodo ta Belene,+ 25 Sama li j-arod vinike, Elika li j-arod vinike, 26 Eles+ li jpaltita vinike, Ira+ li xnichʼon Ikes ti jaʼ jtekoa vinike, 27 Abi-Eser+ ti jaʼ j-anatot+ vinike, Mebunai li j-usa vinike, 28 Salmon li j-aoita vinike, Maarai+ li jnetofa vinike, 29 Eleb ti jaʼ xnichʼon Baana ti jaʼ jnetofa vinike, Ittai xnichʼon Ribai ta Guibea yuʼun jbenjaminetik, 30 Benaya+ li jpiraton vinike, Idai ti likem ta beoʼtik ta stenlejaltik* Gaase,+ 31 Abi-Albon li j-arbatita vinike, Asmavet li jbaurim vinike, 32 Eliaba li jsaalbim vinike, xnichʼnabtak Jasen, Jonatan, 33 Sama li j-ararita vinike, Aiam xnichʼon Sarar li j-ararita vinike, 34 Elifelet —xnichʼon Aasbai, xnichʼon jmaakat vinik—, Eliam xnichʼon Aitofel+ ti jaʼ jguilo vinike, 35 Esro li jkarmelo vinike, Paarai li j-arab vinike, 36 Igal xnichʼon Natan ta Soba, Bani li jgad vinike, 37 Selek li j-ammon vinike, Naarai li jbeerot vinik ti jaʼ jkuch-abtejebal yuʼun li Joab ti jaʼ yol Seruyae, 38 Ira li j-itrita vinike, Gareb li j-itrita+ vinike 39 xchiʼuk Urias+ li j-et vinike; 37 ta voʼ ta skotol.
24 Lik skʼakʼal yoʼonton xtok li Jeova ta stojolal li Israele,+ yuʼun oy buchʼu xi tijbat yoʼonton li Davide: «Paso senso+ ta Israel xchiʼuk ta Juda».+ 2 Jaʼ yuʼun, li ajvalile xi laj yalbe li Joabe,+ li bankilal yuʼun soltaroetik ti jaʼo te xchiʼuke: «Avokoluk, bat xano skotol li jteklumetik ti bu nakal skotol li snitilulal Israel ti chlik ta Dan kʼalal to ta Beer-Sebae.+ Tsakbo sbiik sventa jnaʼ jayvoʼ krixchanoetik oy». 3 Pe li Joabe xi la stakʼbe li ajvalile: «Ti kʼu yepal oy li jteklume akʼo yepajesbot sien ta velta li Jeova Dios avuʼune xchiʼuk teuk skʼeloj li ajvalil kuʼun kʼalal jech chkʼot ta pasele. Pe ¿kʼu yuʼun tskʼan chchap yaʼi jteklum li ajvalil kuʼune?».
4 Pe jaʼ jelav skʼop li ajvalile, jaʼ muʼyuk xchʼunbatik li Joab xchiʼuk li bankilaletik yuʼun soltaroetike. Jaʼ yuʼun, li Joab xchiʼuk li bankilaletik yuʼun soltaroetike lokʼik batel ti bu oy li ajvalile, bat xchapik li jteklum Israel+ sventa snaʼik jayvoʼ oye. 5 La xtuchʼik jelavel li Jordane xchiʼuk te komik ta Aroer,+ te la spas skarpanaik ta sural jteklum ti te xkom ta oʼlol stenlejaltike.* Ta tsʼakal une, batik ta yosilal li jgadetike, laje batik ta Jaser.+ 6 Ta tsʼakale, batik ta Galaad+ xchiʼuk ta yosilal Tatim-Odsi, kʼotik kʼalal to ta Dan-Jaan, laje te echʼ sjoyik ta Sidon.+ 7 Tee batik ta tsatsal nakʼobbail ta Tiro,+ echʼik ta skotol steklumal j-eveoetik+ xchiʼuk jkanaanetik. Ta slajeb xae te kʼotik ta Beer-Seba+ ta Negueb+ ta yosilal Juda. 8 Jaʼ jech la xanik sjunul li lume, jaʼ to ti kʼalal kʼotik ta Jerusalene, baluneb u xchiʼuk 20 kʼakʼal laj yichʼ yuʼunik. 9 Vaʼun, li Joabe laj yakʼbe ajvalil li slistail jayvoʼ lokʼ ta tsakbel sbiike. Li ta Israele oy 800 mil soltaroetik ti xchukinoj s-espadaike, li ta Judae jaʼ oy 500 mil.+
10 Kʼalal jech xa ox la spas li Davide, lik kʼuxubuk tajek yoʼonton.*+ Xi laj yalbe li Jeovae: «Tsots la jta jmul+ ti jech la jpase. Avokoluk, Jeova, akʼbo ta perton smul+ li avajtunele, yuʼun toj bol+ xa noʼox tajek li kʼusi la jpase». 11 Kʼalal sob xa lik ta yokʼomal li Davide, kʼoponat yuʼun Jeova li j-alkʼop Gade+ ti oy onoʼox kʼusi ch-akʼbat yil ti nopem xaʼi chalbe li Davide. Xi albate: 12 «Xi xbat avalbe li Davide: ‹Xi chal li Jeovae: «Oy oxtos kastigo jnopoj chkakʼ taluk, tʼujo bu junukal chakʼan»›».+ 13 Jech oxal, li Gade och batel ti bu oy li Davide, xi laj yalbee: «Tʼujo bu junukal chakʼan. ¿Mi jaʼ chakʼan ti vukub jabil chtal viʼnal ta alumale?+ ¿Mi jaʼ chakʼan ti oxib u xatal xabat noʼox yuʼun avajkontratak ta skoj ti tskʼan tsmilot yaʼiike?+ O ¿mi jaʼ chakʼan ti xtal oxib kʼakʼal tsatsal chamel ta alumale?+ Nopo avaʼi lek bu jtosukal chakʼan sventa xkalbe li buchʼu la stakun tale». 14 Li Davide xi la stakʼbe li Gade: «Toj tsots chkaʼi maʼ taje. Avokoluk, jaʼ lek ti xij-och ta skʼob li Jeovae,+ yuʼun toj ep kʼuxubinel+ yuʼun. Pe mu jkʼan ti xi-och ta skʼob viniketike».+
15 Vaʼun, li Jeovae laj yakʼ taluk jtos tsatsal chamel+ li ta Israele, lik stam ta sob xchiʼuk jaʼ to paj ti kʼu sjalil albil yoraile. Chamik+ 70 mil krixchanoetik ti chlik ta Dan kʼalal to ta Beer-Sebae.+ 16 Kʼalal laj xa ox syeʼ batel skʼob ta Jerusalen li anjel sventa slajese, chopol laj yaʼi sba* Jeova ta skoj li vokolile,+ jech oxal xi laj yalbe li anjel ti tal slajes li jteklume: «¡Moʼoj xa! Yaleso xa li akʼobe». Li yaj-anjel Jeovae te oy ta stsʼel yikʼaobil strigo Arauna,+ li jebus+ vinike.
17 Li Davide laj yil li anjel ti yakal tslajes li jteklume, jaʼ yuʼun xi laj yalbe li Jeovae: «Voʼon ti oy jmule, voʼon ti chopol kʼusi la jpase. Pe li chijetik+ liʼe..., ¿kʼusi smul la spasik? Avokoluk, voʼon akʼbun kastigo xchiʼuk li buchʼutik te oy ta sna jtote».+
18 Li vaʼ kʼakʼale, tal kʼelatuk yuʼun Gad li Davide, xi albate: «Muyan batel ti bu oy yikʼaobil strigo li Araunae, li jebus vinike,+ sventa te xapasbe skajleb smoton li Jeovae». 19 Li Davide muy batel jech kʼuchaʼal albat yuʼun li Gade, yuʼun jech yaloj mantal li Jeovae. 20 Kʼalal la skʼel yalel li Araunae, laj yil ti te xtal li ajvalil xchiʼuk yajtuneltake, jaʼ yuʼun anil lokʼ batel xchiʼuk la skejan spatan sba ta lumtik ta stojolal li ajvalile. 21 Xi la sjakʼ li Araunae: «¿Kʼu yuʼun tal skʼel yajtunel li kajvale?». Xi laj yal li Davide: «Tal jmanbot li yikʼaobil atrigoe sventa te jpasbe skajleb smoton li Jeovae yoʼ xpaj li vokolil+ oy ta jteklume». 22 Pe li Araunae xi la stakʼbe li Davide: «Akʼo yichʼ li kajvale xchiʼuk akʼo yakʼ ta matanal li kʼusi lek chile. Chkakʼbot li vakaxetik sventa xavakʼ ta chikʼbil matanale, tuneso ta siʼ li smajobil* trigoe xchiʼuk li yabtejebtak vakaxe. 23 Skotol taje, kajval, chkakʼbot». Li Araunae xi to laj yalbe li ajvalile: «Lekuk xilot li Jeova Dios avuʼune».
24 Pe li ajvalile xi la stakʼbe li Araunae: «Mu stakʼ jech, persa ta jtojbot ta takʼin. Mu stakʼ xkakʼbe ta chikʼbil matanal Jeova Dios kuʼun li kʼusi muʼyuk jmanoje». Jaʼ yuʼun, li Davide la sman li yikʼaobil trigoe xchiʼuk li vakaxetike. 50 siklo*+ plata la stoj. 25 Vaʼun, li Davide la spasbe li skajleb smoton Jeovae,+ te laj yakʼ chikʼbil matanaletik xchiʼuk milbil matanaletik sventa jun oʼontonal. Li Jeova une la stakʼbe li buchʼutik xvokoletik ta skʼanel koltael ta stojolal li jteklume,+ jech paj li vokolil ta Israele.
O «lum».
Kʼelo Glosario, ayuno.
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
Kʼelo Glosario, sirkunsision.
O «smakobbailik».
O «lek ilbilik».
O «stsal sbaik».
O «xkʼejev; stsʼepʼuj».
O «surtokʼob».
O «asurtokʼob».
O jaʼ van skʼoplal «sjunul Bitrone».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
Literal «¡kʼelavil!, li jkʼobe liʼ xchiʼukot».
Literal «ta skoj xchʼichʼel».
Kʼelo Glosario, lepra.
Jun vinik ti jaʼ noʼox spas yuʼun o ti jaʼ xa noʼox sta-o spas li yabtel antsetike, ti mu xa sta-o xbat ta paskʼope o ti spas li kʼusitik nopem xaʼi tspas viniketike.
Kʼelo Glosario, chʼixal kʼuʼil.
Literal «kovre».
Literal «xnichʼnabtak li kʼusi muʼyuk tukʼe».
O «pan sventa at-oʼonton».
Literal «lik kʼunibuk li skʼobtake».
O «tsʼuj».
O «svayeb».
O «svayeb».
Literal «Jun jbakiltik xchiʼuk jun jbekʼtaltik».
Literal «chavakʼ ochuk xchiʼuk chavakʼ lokʼuk li Israele».
O jaʼ van skʼoplal «laj yakʼbe sbi».
Li ta ebreo kʼope jaʼ Milo. Li jpʼel kʼop taje jaʼ skʼan xal ‹nojesbil›.
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O «spasob mantal».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
Jaʼ skʼan xal ‹yajval li buchʼu tsjam batel bee›.
Li jpʼel kʼop «bakae» te likem tal ta ebreo kʼop ti «okʼel» skʼan xale, mu stakʼ naʼel lek kʼu yelan li bikʼtal teʼetik taje.
Li jpʼel kʼop «bakae» te likem tal ta ebreo kʼop ti «okʼel» skʼan xale, mu stakʼ naʼel lek kʼu yelan li bikʼtal teʼetik taje.
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
O jaʼ van skʼoplal «ta oʼlol».
O «chijchij takʼinetik».
Li jpʼel kʼop ta ebreoe jaʼ chalbe skʼoplal stijobil son ti pasbil ta takʼine xchiʼuk ti set-sete, ti xchakʼluj to kʼalal tsnupʼ sbae.
O «chopol laj yaʼi».
Jaʼ skʼan xal ‹kontrainat li Usae›.
O «xjoyobaj».
Literal «xchukinoj».
O «xjoyobaj».
Literal «datile».
O «spasob mantal».
Literal «lixanav tale».
Literal «li xnichʼnabtak Israele».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Literal «ta jtuchʼ lokʼel».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
O «li amantale».
O «smakobbailik».
Literal «kʼotik ta paleetik».
O «amoltot».
Literal «chaveʼo pan».
O jaʼ van skʼoplal «ta jmexa».
O «spamukʼta».
O «xchʼutike».
O «li viniketik ta Tobe».
O «li viniketik ta Tob».
Literal «ta skʼob».
Jaʼ xkaltik, li Eufratese.
Jaʼ xkaltik, ta primavera.
O «Jun kʼakʼal kʼalal mal xa ox tajek kʼakʼale».
O «svayeb».
O «spasob mantal».
O jaʼ van skʼoplal ti ibal toʼox sba ta skoj ti laj yil xchamele. Kʼelo Glosario, ibal sba.
Literal «poko avakan».
O «li kʼusi laj yakʼ ajvalile», jaʼ xkaltik, jaʼ li kʼusi laj yichʼ takbel batel li buchʼu lek ichʼbil ta mukʼe.
O «svayeb».
Literal «chopol laj yil ta sat».
O «achiʼil ta vinikal».
Literal «sat kʼakʼal».
Literal «yeloval kʼakʼal».
O «chetʼes ta toyol li amule».
Kʼelo Glosario, ayuno.
O «spasob mantal».
Te likem tal ta jpʼel kʼop ta ebreo ti jaʼ skʼan xal ‹jun oʼontonal›.
Jaʼ skʼan xal ‹kʼanbil yuʼun Jeova›.
O «jteklum ti jaʼ ventainbil yuʼunike».
Jaʼ van skʼoplal ti bu chlokʼ talel voʼ ta jteklume.
Literal «jaʼ chichʼbun jbi li jteklume».
Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.
O «avayeb».
O «pan sventa spatobil oʼontonale».
O «pan sventa spatobil oʼontonal».
O «pan sventa spatobil oʼontonale».
O «oy slujoale».
O «xiʼmele».
Literal «mu xatikʼ ta avoʼonton».
Literal «yakʼbe ta ye».
Jaʼ xkaltik, jaʼ xa noʼox spatobil yoʼonton sventa xkom snitilulal.
Literal «skomenal».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
O «li buchʼu tspakbe skʼoplal chʼichʼe».
O «tstsʼuj».
Li ta ebreo kʼope jaʼ nefex. Kʼelo Glosario, nefex.
O «ti muʼyuk buchʼu xuʼ xbat ta batsʼikʼob o ta tsʼetkʼob ta sventa».
Literal «laj yakʼbun ta ke».
Te van 2.3 kilo. Kʼelo Apendise B14.
Taje jaʼ van skʼoplal ti kʼu yepal nopem xaʼiik tspʼisolajik li ta spasob mantal ajvalile o jaʼ jun siklo ti tstunes ajvalil ti mu xkoʼolaj xchiʼuk li yan siklo ti tstunes li yantike.
O «sbutsʼ; stsʼutsʼun».
O «tsbutsʼ; tstsʼutsʼun».
O jaʼ van skʼoplal «40 jabile».
O «chkichʼ ta mukʼ». Literal «ta jpas abtelal ta stojolal».
O «jpamukʼtavanejetik».
O «spasob mantale».
O «jelavik batel ta sat ajvalil».
O «muyebaltik».
O «lum».
O «li buchʼu spatoj-o yoʼonton».
Literal «datile».
O «smom».
Literal «ta jnijan jba ta atojolal».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
O «lum».
O «buchʼu spatoj-o yoʼonton».
O «pasob mantale».
O «koʼol xa chaʼiik kʼuchaʼal skʼop li buchʼu oy kʼusi tsjakʼbe Diose».
O «kʼunibem xa xchibal skʼobe».
O «smukoj».
O «chʼentikaltik».
O «yiʼ».
O «Yaloj xa onoʼox mantal».
O jaʼ van skʼoplal «takixokol balumil ta stenlejaltik».
Literal «bikʼel».
O «stiʼ sna». Kʼelo Glosario, amakʼ.
O «xmichʼ snukʼ».
O «vayebaletik».
Literal «ta skʼob».
Literal «muʼyuk onoʼox chakʼ yoʼontonik ta jtojolalkutik».
O «xjokʼet; xjipet».
Literal «te kom ta oʼlol yuʼunik li vinajel xchiʼuk balumile».
Literal «mi te xa chkaʼibe yalal ta yut jkʼob».
O jaʼ van skʼoplal «bikʼit lansa; lansa». Literal «vachʼ».
Literal «la stoy skʼobik».
O «x-avlajetik».
O «mukulmukul».
Literal «kʼoponbo yoʼonton».
Literal «jun jbakiltik xchiʼuk jun jbekʼtaltik».
O jaʼ van skʼoplal «xtuchʼik jelavel».
O jaʼ van skʼoplal «lik tal ta».
O «nopbel».
O «sbutsʼ; stsʼutsʼun».
O «mukul».
O «jaʼ mas tsots laj yakʼ sbaik».
O jaʼ van skʼoplal «batik ta jkarpanatik».
O «spasob mantal».
O «tsʼuj».
O «tsbutsʼ; tstsʼutsʼun».
O «tsʼuj».
Literal «chabikʼbe».
O «spukulal; sparte».
Literal «la stoy skʼob».
Literal «kʼot ta pale».
O «spukulal; sparte».
Literal «te chkakʼkutik ta ilel», jaʼ xkaltik, ti kʼasemik li yakan xchiʼuk skʼobike.
O jaʼ van skʼoplal «Merabe».
Yaʼeluke, jaʼ skʼoplal Abel-Meola.
Kʼelo Glosario, chʼixal kʼuʼil.
O jaʼ van skʼoplal «yajvaltak osil».
O «ta xchʼivital; ti bu oy ep krixchanoetik ta».
Literal «yichʼik akʼel ta ilele».
Te van 3.42 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.
O «jalobil».
O «jmakobbaile».
Literal «jkoltavanej xulubil kuʼun». Kʼelo Glosario, xulubil.
O «tayal pojobbail».
O «Seole», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
O «chʼayil».
O «xloklun; xpulpun».
O «ikʼpulan».
O «ta sba ikʼ».
O «saktsele».
O «svuslij».
O «ti bu jamalaltike».
O jaʼ van skʼoplal «bol vinik xa chapas aba».
Literal «sbe».
O «chikʼbil lek ta kʼokʼ».
O «smakobbailik».
O «amakobbail».
O «sat kakane».
O «Spat xa noʼox chkilbe avuʼun».
Literal «tsʼijil chkomik kuʼun».
O «lum».
O «Tsakchʼayik».
O «xniknunik».
O «smukoj».
O «ta jtijbe sonetik».
O «Spasoj kanal mukʼtik paskʼop sventa».
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
O «tsʼiʼlel».
O «smukoj».
Li ta ebreo kʼope jaʼ nefex. Kʼelo Glosario, nefex.
Literal «jaʼ xnichʼon jun vinik ti lek tsots yoʼontone».
Kʼelo Glosario, beoʼtik ta stenlejaltik.
O «beoʼtik ta stenlejaltik».
O «lik loʼilajuk tajek sjol yoʼonton».
O «laj yat yoʼonton».
Kʼelo Glosario, smajbel sat tsʼunobil.
Li jun sikloe jaʼ 11.4 gramo yalal. Kʼelo Apendise B14.