YOOSOMA YA MWAHA 45
NCIPO 111 Itthu Sinniiriha Ohakalala
Nhihiye Okhala Oohakalala Vaavo Nninkhapelela Nnyu Ntthu
“Ale anaala yinlaka, anoohepha atthapaka.”—ESAL. 126:5.
ETTHU NIN’YA NHU OHUDHA
Nin’ya woona moopora ale anaakhapelela axirikha-ya ni amudhi-ya awuuluvala aahiidho anwereiwa akhanla awa ovilela mixankiho anviriha awa ni ohihiya okhala oohakalala.
1-2. Yehova onwoonela dhai ale aninkhapelela ntthu awuuluvala aahiidho onwereiwa? (Miruku 19:17) (Moone-tho ifootu.)
MUNNA Jin-yeol yoowo onkhala oCoreia, onlotta wiira: “Miyo vamodha ni amwaaraka nooviriha iyaakha dhinxira 32 nithelanne. Nenna-va, dhoovira iyaakha 5 kaakhapelelaka amwaaraka mwaha wa woowereiwa eretta enwiiriha ohiwerya ottikinya saana erutthu-ya. Miyo kinnaapheta ni waavaha efaita amwaaraka ni onnikidhivela waakhapelela. Awo anrupela ekhaama ya ospitaali owaani. Ndho miyo kinrupa vakhiviru naawo, ni ninnipharelana matata okathi ninrupa nhu.”
2 Niire nyuwo nninkhapelela ntthu nnimpheta nnyu nkhama mmodha a anaan’yari nnyu, ntthu nthelannennyuna, mwaninyu aahiidho nxirikha nnyu? Akhala wiira ti dhiidho, woonawene nyuwo munnihakalala opaka elo okhala wiira munnipheta. Nitho elo enoonihera wiira munnimpheta Yehova. (1 Tim. 5:4, 8; Yak. 1:27) Masi ivaara dhikina khonkhweya opaka elo, okhala wiira munniviriha mixankiho atthu akina ahindhuwela awa. Ndho nyuwo pooti opacera wuupuwela wiira mixankiho idho munviriha meekhinnyu. Atthu akina pooti wuupuwela wiira mwa ntthu oohakalala ehidhuwelaka wiira okathi munkhala nhu meekhinnyu, munninla ivaara dhawaatta. (Esal. 6:6) Hata atthu akina ehidhuwelaka mixankiho munviriha nnyu, Yehova onnidhuwela. (Mmoone Okhuma 3:7) Yehova onnoona maithori nnyu ni wiilipihera winyu wiira munkhapelele ntthu nnimpheta nnyu. (Esal. 56:8; 126:5) Yehova onnoona itthu dhootheene mumpaka wiira munkhalihere ntthu nnimpheta nnyu. Ndho onnithokorerya itthu idho nkhama evaale onoopaceraiyeni ni onnilaihera woolivani.—Nsome Miruku 19:17.
Niire nyuwo nninkhapelela ntthu onhooleela nxankiho wa ekumi? (Moone ettima 2)
3. Seeni yaari awa etthu yooxankiha Abrahaamu ni Saara onkhapelela Teraahi?
3 Biibiliya onnilotta matakihero a alopwana ni athiyana yaakhapelela atthu awuuluvala aahiidho yaawereiwa. Nirowe nithokorerye ntakihero na Abrahaamu ni Saara. Okathi yaakhuma awa elapo ya wUuri, apaapa-ye yaawo yaaitthaniwa Teraahi yaarina iyaakha 200. Masi hata eri dhiidho, owo aahaakusa vaavo yeetta awa nkwaha wa ikiloometru 960 mpakha ophiya oHara. (Maph. 11:31, 32) Voohaakanyera, Abrahaamu ni Saara yaanimpheta vawaatta Teraahi, masi nkahaya muupuwele moopora yaari awa etthu yooxankiha onkhapelela ntthu awuuluvala. Woonawene yaari etthu yooxankiha Teraahi oviriha okathi wawaatta awenle ikameelo aahiidho apuuru asinama yaawo yaarumeeliwa vaavo atthu yeetta awa nkwaha. Woonawene ivaara dhikina Abrahaamu ni Saara, yaanikhumuwa vawaatta. Akhala wiira elo yaahiiraneya, Yehova ahaavaha ikuru yaaramela awa. Ndho nkhama dhiidhaale Yehova aankhalihenre iye Abrahaamu ni Saara, owo onawoovahani ikuru munramela nnyu wiira nhihiye onkhapelela ntthu nnimpheta nnyu.—Esal. 55:22.
4. Eseeni nin’ya nhu woona yoosoma ela?
4 Ohakalala onawookhaliherani ovilela vaavo nninkhapelela nnyu ntthu nnimpheta nnyu. (Mir. 15:13) Nyuwo nnoowerya ohihiya okhala oohakalala moohixikha makhalelo nnyu. (Yak. 1:2, 3) Mooporani? Enamuna emodha ori onroromela Yehova munvekelaka wiira ookhalihereni ohihiya okhalana moonelo wooloka. Yoosoma ela, nin’ya woona itthu dhikina anreerela awa opaka ale aninkhapelela ntthu wiira ehihiye okhala oohakalala. Nitho ninawoona itthu atthu akina akhanle awa opaka wiira yaakhalihere. Wiira nipacere, nirowe ninoone seeni ori awa vootthuneya ale aninkhapelela ntthu animpheta awa ohihiya okhala oohakalala, ni itthu ikhanle owiiriha ohiya okhala oohakalala.
MOOPORA ONKHAPELELA NTTHU OKHANLE AWA OWIIRIHANI OHIYA OKHALA OOHAKALALA
5. Seeni ale aninkhapelela ntthu antthuneya ohihiya okhala oohakalala?
5 Akhala wiira ale aninkhapelela ntthu anoohiya okhala oohakalala, awo pooti oriipiwa nrima ni okhulumuwa mwawaakuveya. (Mir. 24:10) Ndho woonawene elo pooti owiiriha ohiya okhala ooreera nrima ni ohiya onkhapelela ntthu owo nkhama yaatthuna awa. Mixankiho seeni ikhanle owiiriha ale aninkhapelela ntthu ohiya okhala oohakalala?
6. Seeni atthu akina aninkhapelela ntthu ankhulumuwa awa vawaatta?
6 Ale aninkhapelela ntthu pooti okhulumuwa vawaatta. Nrokora mmodha oniitthaniwa Leah, onlotta wiira: “Onkhapelela ntthu nkina pooti okhumihera nxankiho wa mmuupuweloni hata itthu dheettaka saana. Ivaara dhawaatta kinniriipiwa nrima wookhidherani wa nihiku, ndho mwaha wa elo, kihikawerya opaka itthu dhikina. Nitho ivaara dhikina nkinkhala saana mmuupuweloni ni elo ennikiiriha ohiwerya waakhula mensaaxi.” Atthu akina khankhalana okathi woorupa aahiidho wa wiitthuwa nkhama yaatthuna awa. Nrokora mmodha oniitthaniwa Inés, onlotta wiira: “Onnikixankiha ophwanya okathi wiira kirupe iwoora dhimphiyera. Khuta nihiku ohiyu, nuuvira iwoora piili kihaana ovenya wiira kaakhapelele apiyanhano. Dhoovira iyaakha dhawaatta miyo ni amamunaka nihironwe opaseyari opuro nkina.” Atthu akina aninkhapelela ntthu, annikhootta miteko dhikina ohela mpuwa dhoothanleliwa dha mmutthenkesoni okhala wiira ntthu aninkhapelela awa onnitthuna nikhalihero-na okathi wootheene. Ndho elo pooti owiiriha wiidhoona okhala meekha ni oriipiwa nrima mwaha wa ohiwerya opaka itthu yaatthuna awa.
7. Seeni atthu akina aninkhapelela ntthu anviriha awa nxankiho wa wiivaha nthowa aahiidho oriipiwa nrima?
7 Ale aninkhapelela ntthu pooti oviriha nxankiho muulupale wa wiivaha nthowa aahiidho oriipiwa nrima. Nrokora mmodha oniitthaniwa Jessica, onlotta wiira: “Ivaara dhikina kinniivaha nthowa kuupuwelaka wiira nkimpaka itthu dhimphiyera wiira kaakhapelele apaapa.” Nitho atthu akina ivaara dhikina anninyoonyiheya mwaha wa nxankiho anviriha awa, ndho elo enniwiiriha wiivaha nthowa. Akina annikuputi yuupuwelaka wiira ahaana opaka itthu dhikina. Ohiya-vo, akina anniriipiwa nrima okhala wiira okathi ankhulumuwa awa, pooti onlottela aahiidho ompakela etthu yoonanara ole aninkhapelela awa. (Yak. 3:2) Nitho atthu akina anniriipiwa nrima vaavo ammoona awa ntthu animpheta awa atepaka owereiwa. Nrokora mmodha oniitthaniwa Barbara, onlotta wiira: “Nxankiho aka muulupale, ori omoona ntthu kinimphetaka aka atepaka owereiwa vawaatta khuta nihiku.”
8. Atthu akina aninkhapelela ntthu anoonela dhai vaavo anxukhureliwa awa? Nvahe ntakihero.
8 Atthu akina aninkhapelela ntthu pooti wuupuwela wiira khanvahiwa efaita. Mwaha wa seeni? Okhala wiira khanttottopeliwa aahiidho oxukhureliwa mwaha wa nteko anvara awa ni wiilipihera-wa. Moolumo vakhaani anoonihera waaxukhurela, pooti waakhalihera vawaatta. (1 aTes. 5:18) Nrokora mmodha oniitthaniwa Melissa, onlotta wiira: “Ivaara dhikina, kaataka wunla mwaha wa okhumuwa. Masi vaavo ale kinaakhapelela aka ankileela awa wiira: ‘Kinnixukhurela itthu dhootheene munkipakela nnyu,’ elo ennikivaha ikuru! Moolumo awo annikikhalihera ovenya mmeelo mmwa kirina ikuru wiira kivikaniha waakhapelela.” Munna Ahmadu vamodha ni amwaariye aninkhapelela ndhula anthiyana onwereiwa ecilecile. Alottaka moopora moolumo ooxukhurela a ndhule aninkhalihera owo ni amwaariye, olotta wiira: “Hata owo ahidhuwelaka itthu dhootheene nimpaka nhu wiira ninkhapelele, hiyo ninnihakalala vaavo onnixukhurela iye aahiidho onnaatikhela iye moolumo nkhama ‘Miyo kinnoophetani.’”
MOOPORA WA OHIHIYA OKHALA OOHAKALALA
9. Ntthu oninkhapelela ntthu on’ya woonihera dhai okhala awiiyeviha?
9 Nkhale awiiyeviha. (Mir. 11:2) Ivaara dhikina pooti ohikhalana okathi aahiidho ikuru wiira nipake itthu dhootheene ninramela nhu. Tivondho nhaana opwehera munlaano idhe munwerya nnyu ni nhinwerya nnyu opaka. Woonawene pooti otthuneya okhootta itthu dhikina. Ndho yairaneya elo, nhixanka! Okhala wiira elo enoonihera wiira mwa ntthu awiiyeviha. Ohiya-vo, akhala wiira atthu akina anawiivahererya wookhaliherani, mwaakhulele ni nxukhurele nikhalihero-na. Munna mmodha oniitthaniwa Jay, onlotta wiira: “Hiyo ninoowerya opaka itthu khuta nihiku moovarihana ni okathi ni ikuru nirinhuna. Ndho odhuwela itthu ninwerya nhu opaka ni ohitupha munlaano nhu, onoonikhalihera ohihiya okhala oohakalala.”
10. Seeni ale aninkhapelela ntthu antthuneya awa okhala aakhili? (Miruku 19:11)
10 Nkhale aakhili. (Nsome Miruku 19:11.) Okhalawene, ntthu aakhili khanhiya okhala oomaaleleya vaavo onlikiwa iye. Ohiya-vo, ntthu aakhili onniilipihera odhuwela etthu emmwiiriha ntthu nkina olotta aahiidho opaka etthu mwa enamuna ekina. Woonawene, iretta dhikina dhihimpenuiwa pooti omwiiriha ntthu olotta aahiidho opaka etthu ahuupuwenle. (Mus. 7:7) Mwa ntakihero, ntthu mmodha aalotta mooreera nrima, pooti opacera otthuna onyakulihana ni nyuwo. Aahiidho owo pooti okhala awaakuva onanariwa, ohimphiyeriwa aahiidho onliperya oxukhurela. Ndho akhala wiira nyuwo nninkhapelela ntthu onwereiwa eretta yuulupale, nnoonela dhai othokodha wiira ndhuwele saana eretta eninwereya? Opaka elo, onawookhaliherani odhuwela wiira etthu emmwiiriha ntthu owo olotta aahiidho opaka itthu mwa enamuna ekina, kahi wiira onoolakela, masi mwaha wa eretta eninwereya.—Mir. 14:29.
11. Itthu seeni dhootepa otthuneya ale aninkhapelela ntthu anreerela awa wiivaha okathi wiira epake? (Esalimo 132:4, 5)
11 Mwiivahe okathi wiira nlipihe waataana winyu ni Yehova. Ivaara dhikina pooti otthuneya ohiyerera miteko dhikina wiira mpake ‘itthu dhootepa otthuneya.’ (aFil. 1:10) Emodha wa itthu idho, olipiha waataana winyu ni Yehova. Mwene Davidi aari ntthu awaatteliwa miteko, masi onkokhorela Yehova yaari etthu yootepa otthuneya mweekumini-mwe. (Nsome Esalimo 132:4, 5.) Mwa enamuna emodharu, tivootthuneya wiivaha okathi khuta nihiku wiira munsome Biibiliya ni ovekela. Nrokora mmodha oniitthaniwa Elisha, onlotta wiira: “Etthu enkikhalihera ohihiya okhala oohakalala, ori ovekela ni wuupuwelela dhawaatikhiwa dha isaalimu dhoolipiha. Miyo kinoona wiira ovekela onnikikhalihera vawaatta. Kinninvekela Yehova ivaara dhawaatta khuta nihiku wiira kikhale oomaaleleya.”
12. Seeni ale aninkhapelela ntthu antthuneya awa wiivaha okathi wiira ekhapelele ekumi-ya?
12 Mwiivahe okathi wiira nkhapelele ekumi nnyu. Atthu awaatteliwa miteko, nkhama ale aninkhapelela ntthu, pooti waaxankiha okhalana okathi wiira ethume ni yaapeye saana eyooca ekhanle waakhalihera okhalana ekumi yooreera. Masi wiira nkhalena ekumi yooreera veerutthuni ni mmuupuwelo nhaana oca eyooca yooloka ni opaka exersiisiyu. Ndho hata nhikhalakana okathi wawaatta, mwiilipihere oca eyooca yooloka ni opaka exersiisiyu. (aEefe. 5:15, 16) Ohiya-vo, nrupe iwoora dhimphiyera. (Mus. 4:6) Asomi a ottooporo anlotta wiira orupa onnikhalihera ottooporo nhu okhala saana. Eliivuru emodha ya mameetiku enlotta wiira orupa iwoora dhimphiyera onnivukula oxankiheya ni onnikhalihera ntthu ovilela oriipiwa nrima mwa enamuna yooreera. Nitho etthu yootthuneya wiivaha okathi wiira mpake itthu inoodhivelani, nkhama oraara. (Mus. 8:15) Nrokora mmodha oninkhapelela ntthu, onnilotta etthu eninkhalihera ohihiya okhala oohakalala. Owo onlotta wiira: “Okathi itthu ineetta awa saana, kinnikhuma owaani wiira kapasiyari vakhaani. Nitho kinnipaka eprokaraama ya orowa oraara vamodha ni nxirikha aka nihiku nimodha khuta mweeri.”
13. Seeni otheya ori awa wootthuneya? (Miruku 17:22)
13 Nhihiye okhala ntthu oohakalala. (Nsome Miruku 17:22; Mus. 3:1, 4) Otheya onnikhalihera erutthu ni muupuwelo nhu. Vaavo nninkhapelela nnyu ntthu, ivaara dhawaatta itthu pooti ohikhumela saana nkhama mwaalipelela nnyu. Masi akhala wiira nnawiilipihera okhala oohakalala hata itthu ixankihaka, moohaakanyera elo enawookhaliherani ovilela. Nitho otheya vamodha ni ntthu nninkhapelela nnyu, pooti waacerera ophetana winyu nkina ni nkhwe.
14. Onleela nxirikha nnyu nninroromela nnyu etthu enooxankihani on’ya wookhaliherani dhai?
14 Munleele nxirikha nnyu nninroromela nnyu etthu enooxankihani. Hata mwiilipiheraka okhala oohakalala, ivaara dhikina nyuwo pooti okhulumuwa aahiidho oriipiwa nrima. Vaavo eniiraneya awa elo, etthu ekhanle wookhaliherani ori onleela nxirikha nnyu ohinrowa woophukelani aahiidho owiirihani otepa oriipiwa nrima etthu enooxankihani. (Mir. 17:17) Ohiya-vo, woowiriyanani ni ephoole ni moolumo oolipiha on’ya olotta, pooti okhala yeelo munramela nnyu wiira nhihiye okhala oohakalala.—Mir. 12:25.
15. Wuupuwelela nlipelelo ninyu na nhoolo nin’ya wookhaliherani dhai okhala oohakalala?
15 Muupuwelele moopora ekumi nnyu ni ya ntthu nninkhapelela nnyu en’ya awa okhala Mparayiisu. Nhiliyale wiira nritti nnyu wa onkhapelela ntthu awuuluvala aahiidho onwereiwa ti wa okathi vakhaani. Woopacerani, Yehova kaapattuse apinaatamu wiira ekhalena nritti owo. (2 aKor. 4:16-18) Hiyo ninnilipelela ‘ekumi yeekhweeli’ enra. (1 Tim. 6:19) Ndho ovaanela ni ntthu nninkhapelela nnyu voohima dha itthu muntthuna nnyu opaka vamodha nuuwo mparayiisu, pooti wookhaliherani okhala oohakalala. (Yes. 33:24; 65:21) Nrokora mmodha oniitthaniwa Heather, onlotta wiira: “Miyo okidhivela waaleela atthu kinaakhapelela aka wiira nikaampaka vamodha itthu nkhama osona, otthimaka, omweettiha ncinka, woosa iphaawu ni owaapela eyooca atthu naapheta nhu an’ya ohihimusiwa. Nuumala-vo, ninninxukhurela Yehova mwaha wa nlipelelo nihu.”
MOOPORA ATTHU AKINA AKHANLA AWA WOOKHALIHERANI
16. Nin’ya owerya dhai waakhalihera anna ni arokora a muloko nhu aninkhapelela ntthu? (Moone-tho efootu.)
16 Mwaakhalihere ale aninkhapelela ntthu wiira ekhalena okathi wiira yiitthuwe. Anna ni arokora pooti onkhalihera ole oninkhapelela ntthu awuuluvala aahiidho onwereiwa yiivahereryaka wiira ehale ni ntthu owo. Ndho opaka elo, enoonkhalihera nlipa oninkhapelela okhalana okathi wiira iitthuuwe aahiidho wiira apake itthu ontthuna iye. (aGal. 6:2) Anna ni arokora akina annipaka eprokaraama wiira endhuwele ntthu an’ya awa onkhalihera khuta esumana. Nrokora mmodha oniitthaniwa Natalya yoowo onaakhapelela amamune anwereiwa eretta enwiiriha ohiwerya weetta, onlotta wiira: “Munna mmodha a muloko aka onnuura owaani evaara emodha aahiidho piili khuta esumana wiira avirihe okathi vamodha ni amamunaka. Ndho awo annilaleerya vamodha, ovaanela ni woona iviidiyu. Miyo vamodha ni amamunaka ninnoona okathi owo okhala wootepa otthuneya. Ndho elo ennikivaha okathi wiira kimumule ni kipake itthu dhinkidhivela, nkhama orowa opaseyari.” Nitho ivaara dhikina, anna ni arokora pooti wiivahererya ohala enkhapelelaka ntthu awuuluvala aahiidho onwereiwa wiira ole oninkhapelela awerye orupa saana.
Mun’ya owerya dhai waakhalihera anna ni arokora a muloko nnyu aninkhapelela ntthu? (Moone ettima 16)a
17. Nin’ya owerya dhai waakhalihera anna ni arokora aninkhapelela ntthu okathi wa mithukumano?
17 Mwaakhalihere ale aninkhapelela ntthu okathi wa mithukumano. Woonawene ale anaakhapelela atthu awuuluvala aahiidho anwereiwa pooti ohiwerya ottottela nreerelo mithukumano dha mmulokoni, asembeleiya aahiidho akonkereesu okhala wiira okathi owo aninkhapelela ntthu animpheta awa. Anna ni arokora pooti wiivahererya okilaathi ni ntthu owo onkhapeleliwa mpakha mithukumano omala aahiidho mwa okathi vakhaani. Akhala wiira ntthu owo onkhapeleliwa khanwerya okhuma owaani, nyuwo pooti wiivahererya orowa woona mithukumano nuuwo owannye wiira ntthu oninkhapelela awerye arowela mithukumano Empa ya Omwene.
18. Etthu seeni ekina ninreerela nhu opaka wiira naakhalihere ale aninkhapelela ntthu?
18 Mwaaxukhurele ni waavekelela ale aninkhapelela ntthu. Asitokweene ahaana waadhya okathi wiira yaasekurye ni waalipiha ale aninkhapelela ntthu. (Mir. 27:23) Ni ootheene nhu nihihiye waaleela ale aninkhapelela ntthu awuuluvala aahiidho anwereiwa wiira ninnaapheta ni waaxukhurela mwaha wa itthu dhootheene ampaka awa. Nitho nihaana onvekela Yehova wiira ahihiye waavaha ikuru ni waakhalihera ohihiya okhala oohakalala.—2 aKor. 1:11.
19. Dhoolaihera seeni ninlipelela nhu waakhwanela nhoolo?
19 Moohilokela, Yehova onoovuta maithori a atthu ootheene. Khadhinrowa okhala iretta aahiidho okhwa. (Wiis. 21:3, 4) ‘Alipa ootuthunya anootupha nkhama naahe.’ (Yes. 35:5, 6) Oriipiwa nrima weiwo onkhumiheriwa mwaha wa wuuluvala ni owereya wa onkhapelela ntthu onwereiwa, dhin’ya okhala ‘itthu dha khalai [dheidho] dhihin’ya wuupuweliwa-tho.’ (Yes. 65:17) Masi nilipelelaka Yehova waakhwanihera dhoolaihera idho dhoohakalaliha, nikhupali ni nrima wootheene wiira khankhala-khala aninyanyalaka. Ohihiya ororomela wiira Yehova akaannivaha ikuru, onoonikhalihera ‘ovilela moopisa nrima ni mootteeliwa nrima.’—aKol. 1:11.
NCIPO 155 Ohakalala Wahu Ohinimala
a OLEELIHERIWA WA EFOOTU: Arokora aili adhimwali ensekuryaka nrokora mmodha awuuluvala wiira enkhalihere ntthu oninkhapelela okhalana okathi wiira apaseyari.