Oni Wirikipai Be gu ‘Kpia Inahe Nga ga Rengo’
“[Oni] na kpia inahe na rengo rugute yo.”—ROM. 2:20.
ONI GBATA AKARAGAPAI KUTI AGI ASANAHE RE:
Gu motumo naadu rogo ga Moize aNdiko aayugo ginipai?
Gini wiratise du dagba agu amotumo aYisaraere anaafuhe na gu aKristano afuhe areme?
Gini apai rengbe ka yugo singia Yekova rengbe ka ida na motumo watadu ka sogaha?
1. Tipagine du ani na nyemu ka rugatirani na pa nyakapa ga Moize aNdiko ti ni?
KA GA Mbori toro adunga kugii Pauro ko kepai ya, ka si mbu ambu furani ani rugatirani na gu nyanyakipa apai du rogo ga Moize aNdiko yo. Nikpiapai, rogo gu gako waraga ko akehe fu aEbere, ko afura tipa wai padu Yesu ‘nigbiamotumo’ arengbe ka sako ko fu ‘motumo’ mbakadapai dagbase bara sa kindi tipa agu aboro dunduko du na idapase gbia “nyenye tumori.” (Eb. 2:17; 9:11, 12) Ko agumba gupai nga, banye angia “kpia agu ahe nga ga ngbangbaturũ” na Yesu nangia Azarõ “ngbaanga tipa wene ndika” ti Moize. (Eb. 7:22; 8:1-5) Ti rago Pauro, agu apai ko asakipai tipaha re, si adu na nyanyakipaha fu aKristano, kinawo a duhe furani areme. Agu apai re naundo rani ani rugutirani wenengai na pa nyaka gu gamahe Mbori afuhe rani.
2. Gini momu agu aKristano nangia aYudo adu nani ti aGendiria?
2 Ho Pauro ake waraga ni fu agu aKristano naadu Roma yo, ko afura fu agu aKristano nangia aYudo naadu rogo gu dungurati re nga aguyo naima inopai tipa ga Moize aNdiko. Ko aya fuyo wee, wa duhe nga i ima rugatiyo na ga Mbori aNdiko wenengai, momu du nangiaha fuyo nga ka “du na kpia inahe na rengo” tipa Yekova gbiati gako bangua arugute. Pa rugayo tiyo na ‘kpia inahe nga ga rengo’ na gu iriso i adu nani tipaha arengbe ka sayo i ngbembatayo na kini yugupai fu agu aboro naainonga pai tipa agu aNdiko Yekova afuhe fu gako aboro ya, kina wai agu aYudo nadumbata anaamangaha.—Oni gedi ARomo 2:17-20.
KPIA GA YESU MOTUMO
3. Wai ani agbia undo ti wisigo ani agu amotumo aYudo anaafuhe?
3 Gu kpia inahe nga ga rengo Pauro afura tipaha re, si kindi na nyanyakipaha furani ka ani aida ka rugutirani na ga Yekova ringbisapai. Agu arugute du rogo ga Moize aNdiko yo, si kindi na nyanyakipaha furani. Awere tie, ani wisigingo pai sa tipa gu papara aNdiko re. Na ki bingo wai dungu amotumo nibakiakia gbiati agamahe angbembatayo fu aYudo koyo du Kristo ni na ki undoyo i rugutiyo na gupai Mbori aaidaha beyo. Wa duhe nga gu banguapai Yekova akpinyemuhe be gako amoyambu a’arianga tihe te, ani nika bi gupai a nga gu ga Mbori aNdiko ko afuhe fu aYisaraere nibipa amotumo na agamahe rengbe arengba ka undo rani ani wisigi gu sunge ani amangaha fuko.—Mara. 3:6.
4, 5. (a) Ginipai ga Moize aNdiko anaatingida ga Mbori aboro nani? (b) Gu ga Mbori andiko naadu tipa amotumo aayugo ginipai?
4 Gu dungu papara ga Moize aNdiko re aatingida aYudo na gupai nga i angia aboro ingapai. Nikpiapai, gu boro naanizadi kangba, ndiko aniidi na gupai nga ní ndu ka giriso tiní. Tipa ní rengbe ka giriso tiní, si aniidi ní imi wene zamba nabagara na ki zo ru nimotumo. Kuke ru aniidu nibandabandaha tipa “ime kparatise,” nga gu i anaamigidoho kuti gu boro i agiriso ní ti biata uru na ti saba uru fuo da ní nibibiriko ní. (Geda 19:1-13) Na tipa ka tingida yó na gupai nga i anaabatika yó na kina zangarengba gbiati ingapai, gu dee nani vungu, si aniidi ri du nibibiriko ri fuo batika ri tipa bete regbo, fuani, ri ki fu motumo dada ingapai.—Pa Mot. 12:1-8.
5 Si aida i nifu anya a nimotumo tipa agu apai i anaamangaha na’auru dunduko rogo gayo raka yo tipa i mbupai fuyo ti gayo ingapai. Singia i arugutiyo na gipai re watadu i aruganga tiyo nani te, agi amotumo re gbiati agu akuraha nga gu Yekova aya fuyo wee i nifuhe yekaru yo angia “kpia” ga Yesu rengberengbe motumo.—Eb. 10:1-10.
RURU BIPAI TIPA MOTUMO
6, 7. (a) Ginipai si aaida aYisaraere wisigipai tipaha ho i aasia gu motumo ni i aaida ka tumo nani, na ginipai gupai re aayugoho? (b) Gini asanahe rengbe ani ka sana tirani nani?
6 Yekova afu bangua rugute fuyo tipa agu anya i anaaye na ami nimotumo nga ami du niwene anya, angianga vurarivurari ra, agu ra du na aro tira, gbarigbari ra, watadu kazakaza ra ya. (Pa Mot. 22:20-22) Ho aYisaraere anaaye ni ka fu gu motumo nga ga makawa watadu riahe fu Yekova, si aniidi si du nga “bambata zuzuhe” nga “gu ngba angba ki susi dagba” gayo aũati. (Geda 18:12, 29) Yekova anaaidanga i tumo na gu he fuko angbanga ya te. Gi nyanyakipa rugute naadu tipa agu anya i afu ra nimotumo re aayugo gupai nga, ga Yesu motumo nikadu zanga wiri serõ ti ni, na si aayugo gupai a nga Yekova nika fu kina boro gu he ngbaangba gbe tiko tipa ka batasa aboro be ingapai na kpio.—1 Pet. 1:18, 19.
7 Ka si adu nga gu boro naafu motumo, ní adu na tambuahe tipa ga Yekova wene sino, ya mo ka ní adunga na ngbarago ka fu kina boro gu bawenehe naadu beni te? Boro na boro naanisia ka fu gu he ní aaida ka fuhe. Ono tie, ní aniima ino gupai nga rago arengbanga ka ngba ti Mbori ka ní tumo fuko na gu he angbanga ya te mbiko si rengbe ka yugo gupai nga ní nabi pa fu motumo nikungbopai gbua watadu nitindiro kurini. (Oni gedi Maraki 1:6-8, 13.) Gipai re naundo rani ani wisigi gu sunge ani amangaha fu Mbori nisana ani tirani nga: ‘Tipagine mi amangasunge ti ni fu Yekova? Ya mo rẽngaha fere mi wisigi gu sunge mi amangaha fu Yekova na gu ndupai nasa re mi niimangihe te?’
8, 9. Tipagine si aida ani wisigi gu ndupai ti ni aYisaraere anaafu gayo amotumo nani?
8 Kangia kina Yisaraere nitini naani idi ka fu motumo fu Yekova tipa ka yugo gani tambuahe watadu naani idi ka fu zozo motumo fuko tipa ko idi na gani pai, rogo gi bangiriba re, si aniidu funi taata ní sia gu ngbatunga nya ní aaida ka fu ru nimotumo. Ní aniidu na ngbarago ka fu kina gu he ngbaangba gbe tiní fu Yekova. Areme, aKristano afunga anya nimotumo wagu naadu rogo ga Moize aNdiko yo te, ono wa vura duhe wo, i natumo na gu regbo du beyo, omeyo, na agu ahe du beyo tipa ka mangasunge fu Yekova. Pauro afura tipa “gu zuzuhe nga ga ngbarani” ho ani akusa pa gu maabangirise nga ga aKristano ni gbaiga gbiati pa “manga wene pai na fuka ahe” fu akuarani ki ya si nga agu amotumo ngba ti Mbori. (Eb. 13:15, 16) Gu bipai du ga Yekova aboro nani ti agu aregbo i amanga ngbatunga agi apai re nayugo pa gu tambuahe du yó nani tipa agu apai dunduko ko amangihe fuyo. Sidu, wiratise kinaho dagba gu bipai na gu nduapai nasa agu aboro namanga agu asunge nga ga aKristano areme na agu aboro nanaafu amotumo bakuru kusayo.
9 Ono ginipai rengbe ani ka gumbaha tipa ho ga Moize aNdiko anaaida ni boro fu motumo ingapai, watadu motumo tindiko tipa gu rukutu wiri aingahe ní anaamangaha? Ya mo oni naberãha nga si aima kpakara fu boro nifu ngbatunga gu motumo re na ngbaduniyo dunduko? Ya mo ní anifu gu motumo re nidingisoro? (Pa Mot. 4:27, 28) Si aarengbanga ka manga wo te ka si adu nga gu boro naafu gu motumo re, ní aaida ka bandapa gani wene pagume na Yekova.
10. Gini ngbatunga ‘motumo’ si aida Kristano fuhe tipa ka mbakada gu pagume gberẽ dagbani na kurani?
10 Wakina gure areme a, ani ima rengba ka imisa wirinarani zanga ani inihe aino watadu mbiko gupai nga ani aberãnga aberã wenengai mbata fu ani fura te. Sangbakpotoraniyo ima rengba ka gumba gupai furani nga ani ima inga rogo gaani mangapai yo tooni. Gu boro nabipa iriso Yekova na nyanyakipaha, ní rengbe ka manga bakere ome tipa ka mbakada gupai re, anga wo te? Gure naida na gupai nga ní ndu ka ho mbupai na ngbaduniyo dũ be gu boro ingi ní kutini re watadu kangia kerepai du, ní gbata undo be abaakumba. (Mt. 5:23, 24; Yak. 5:14, 15) Si naida ani mangipai amanga tipa ka nyasa riipa gu ingapai mangi ani wirinarani nani watadu Mbori. Ho ani afu ngbatunga gu ‘motumo’ re ni, ani nambakada gaani pagume na Yekova gbiati wirinarani na kidu na wene sangbakpotoseyo. Gipai re du nayugo gupai furani nga ga Yekova gene nga wene gene.
11, 12. (a) Motumo riahe aayugo ginipai? (b) Rogo gini gene nyakipa motumo riahe rogo ndikidi irisombori ti gi gaani regbo re?
11 Gu kura amotumo ga Moize aNdiko aaida aboro naafuhe angia amotumo zereda. Gure anaayugo gupai nga i na zereda dagbatiyo na Yekova. Gu boro nanaafu ngbatunga gu motumo re gbiati gani aborokporo, i anaari pasio gu nya ari ní anifuru nimotumo re, isoke rogo bambu riahe sa dagba agu abambu riahe naadu yekaru yo. Gu boromotumo naanidu ba fu motumo yo aniidi bete pasio ru adia kina wai si adu tipa aguyo nanaamangasunge yekaru yo. (Pa Mot. 3:1; 7:32, 33) Gu irisimbori re anaafu gani motumo na ngbaduniyo dũ tipa ka du na wene pagume na Mbori. Gure aniidu wa gu irisimbori re, gani aborokporo, boromotumo na Yekova sungu rogo bangisa ba sa kaa ngba be riahe rogo zereda.
12 Ka pepai nimasaku, gini kura momu berewe narengbe ka du ho susi gu nga ka yamba Yekova tipa ngbatunga riahe wa gure ko ki ima ye? A wa du sino aboro, ka ní animangi kina boro bakere asadatise tipa ka manga beedi riahe tipa ngbatunga kikiipa gino wa guni re. Gu mbakadapai nangia ga motumo riahe re, si angia papara gu kpia inohe nga ga rengo, nga gu naayugo gupai nga, vurube gu motumo nga ga Yesu, agu aboro dunduko naida ka du na wene pagume gbiati pazereda na Mbori, i rengbe arengba ka mangaha wo. Areme, ani rengbe ka du na wene pagume na Yekova kina gu ka ani idi ka fu agu ahe du berani na gu ome du tirani tipa ka manga gako sunge.
DU NA RUBANGIRISE NIBIPA MOTUMO
13, 14. Tipagine Yekova aaidanga ti ni na ga Bakindo Saura motumo ya?
13 Tipa Yekova idi na ga boro motumo ringbisihe kuti ga Moize aNdiko, si aniidi gu boro re fuhe na wene ngbaduniyo. Ono tie, Ziazia Kekeapai na agu azahe rogoho nibipa agu amotumo Mbori aaidanga nani ya. Ginipai naasako ko niká ha? Ani wisigingo akpiapai ue.
14 Gu nebi nangia Samuere agumbapai fu Bakindo Saura nga regbo ima da fu Yekova tipa ko saringbanga aMareko. Si aaida Saura nyasi riipa aMareko na gayo zogozogo anya dunduko. Ono tie, fuo du Saura na diabese, ko aidihe fu gako abanzengere i batasi Agaga nangia bakindo aMareko. Saura ambu gayo wenewene zogozogo anya tipa ka tumo na ami fu Yekova. (1 Sam. 15:2, 3, 21) Ga Yekova karagapai angia gine? Ko aká Saura tipa gako basasangba. (Oni gedi 1 Samuere 15:22, 23.) Ginipai ani awirikaha ti gipai re? Tipa Yekova idi na gaani motumo, ani du wa ka ani gisangba gako arugute.
15. Gu gbegberẽ mangaapai nangia ga agu aYisaraere naafu motumo ti regbo Yesaya ayugo ginipai?
15 Gu kura ngbatunga kpiapai wa gure gu du rogo gu kitabu nga Yesaya. AYisaraere aafu motumo ti regbo Yesaya fu Yekova tipa Ko mbupai fuyo. Ono tie, gayo gbegberẽ mangaapai asa gayo motumo nigbegberehe bangiri Yekova. Yekova asanayo nga: “Gaoni dungu amotumo fu oni fere, si tipa gini he? . . . Zozo amotumo nga abakandoro ima rengba bangire, na gu nzeme nga ga rigirigi anya; rago angba nga ti re mbiko kure abaabagara, na ga wiri akandoro, na ga abaameme te. . . . Ka oni yé nga na kungba gamunihe berewe ya; fuõngua ki du bangire ni kere gbegberẽ he.” Tipagine ko asogo gayo motumo ti ni? Ko ayaa fuyo wee: “Ho oni ka nikpári kpe ni ni dungu he, mi ayé nga ture sa ni te; beroni yo hi be kure. Oni zúndu tironi; ki girisi tironi; oni mói gu gbigbitapai nga ga gaoni mangapai ku sa yo ti bangire; oni mbú manga gbigbitapai.”—Yes. 1:11-16.
16. Gine nasa Mbori ko idi na motumo?
16 Rago aangbanga ti Yekova na gu motumo nga ga agu aYisaraere naaidanga ka sa berãyo ya te. Ono tie, ko aagia agu akpee na kini di agu amotumo nga ga agu aboro naaraka ringbisihe kuti gako arugute. Gu kpia inahe nga ga aNdiko ayugu gupai fu agi aboro re nga ingiingi aboro nga yó si aida i mbupai ambu fuyo ti gayo ingapai. (Gara. 3:19) Pa rugayo tiyo na gipai re asayo i asadi ka gbata mbupai tipa gayo ingapai. Wakina gure areme a, si naida ani kparia gupai nga ani naida aida na gu motumo nga ga Kristo, nga gu rengbe ka sa gupai nga i mbupai furani ti gaani ingapai. Ka ani rugutirani na gipai re na kidu na tambuahe tipaha, rago nika ngba angba ti Yekova na agu ahe dunduko ani atumo nani fuko rogo gu sunge ani amangaha.—Oni gedi Atambuahe 51:17, 19.
ONI DU NA IDAPASE KUTI GA YESU MOTUMO
17-19. (a) Wai rengbe ani ka yugo gaani tambuahe fu Yekova tipa ga Yesu motumo tumorii? (b) Ginipai ani nika wisigopai tipaha rogo gu kekeapai naye fuo gere?
17 Apai ima ngba kubara rani yo kisusi agu aboro naraki mbata fu rago aKristano mbiko ani ambinga kina be bi “kpia” ga Mbori ringbisapai gbua te. (Eb. 10:1) Agu aNdiko naadu tipa fu amotumo ayugu gupai fu aYudo si aaida i mangihe tipa ka du na wene pagume na Mbori. Si aaida i yugu gayo tambuaha fuko, i du na nyemu ka fu kina gu he fuko ngbaangba kisusi, na i rugutiyo na gupai nga si naida i mbupai ambu fuyo ti gayo ingapai. Ani na ngbarago tipa wai Vovo Ndika aundo rani ani rengbe ka rugatirani na gupai nga, mbiko motumo tumorii, Yekova nika nyasa riipa sangbana ingapai kusayo, na zavura awere, ko naza gene furani ani du na wene sangbakpotoseyo. Ga Yesu motumo tumorii nga bawene gamahe!—Gara. 3:13; Eb. 9:9, 14.
18 Kina rengo du ngaha nga, anga kina kungbo rugatise naapa motumo tumorii gbua rengbe ka sa rani ani gbia undo behe te. Pauro akepai ki yaa: “[Ndiko sa tihe] ni gaani bayugupai ka ye na ani koyo du Kristo ni, i sapu ngbanga fu rani mbiko idapase.’ (Gara. 3:24) Gu ngbatunga idapase re, si niyuguyuguhe rogo mangapai yo. (Yak. 2:26) Sidu, Pauro angarasi agu aKristano naadu rogo bambata sa kama agarã nga aguyo naadu na kpia inahe nga ga rengo ga Moize aNdiko ayuguhe fuyo nga i nimangisunge na gu inohe re. Rogo gi gene re, gayo mangapai arengbe arengba kadu na ngbanya na ga Mbori bangua arugute i aayugoho fu kura aboro.—Oni gedi ARomo 2:21-23.
19 Wa vura duhe nga aKristano airisongo ga Moize aNdiko areme te, si naida i nifu gu motumo ngbaangba ti Yekova. Ani nika wisigipa wai rengbe ani ka manga gipai re rogo gu kekeapai naye fuo gere.
[Blurb on page 19]
Gu banguapai Yekova akpinyemuhe be gako amoyambu a’arianga tihe te
[Gu sura du ti kpewaraga 20]
Gini ngbatunga nya ka oni afuru nimotumo fu Yekova?
[Gu sura du ti kpewaraga 21]
Yekova naida na agu aboro nafu gu motumo ngba tiko