Vooruitgang in die behandeling van pyn

TOT onlangs nog het min dokters veel oor pyn geweet en talle weet nog steeds nie baie nie. Dr. John Liebeskind, ’n voormalige president van die International Pain Foundation, het ’n paar jaar gelede gesê: “Ek dink nie daar is ’n mediese opleidingskool in die wêreld waar meer as vier uur in vier jaar daaraan bestee word om studente te leer om pynprobleme te diagnoseer en te behandel nie.”

Met die deurbrake om pyn te verstaan, is daar egter terselfdertyd groter pogings aangewend om dit te behandel. Daarom het die vooruitsigte vir pynlyers verbeter. “Ons kan almal dankbaar wees”, het die tydskrif American Health berig, “dat die geneeskunde nou erken dat chroniese pyn nie net ’n simptoom is nie, maar ’n siekte in eie reg wat behandel kan word.” Hierdie beskouing het bygedra tot ’n ontsaglike toename in die aantal klinieke wat hulle daarop toelê om pyn te behandel.

Waar pyn behandel word

Dr. John J. Bonica het die eerste multidissiplinêre pynkliniek in die Verenigde State begin. “Teen 1969 was daar net 10 sulke klinieke ter wêreld”, het hy gesê. Maar die aantal klinieke wat hulle daarop toelê om pyn te behandel, het in die afgelope 25 jaar drasties vermeerder. Daar is nou meer as duisend pynklinieke, en ’n verteenwoordiger van ’n nasionale diensverleningsvereniging vir chroniese pyn het gesê dat “nuwes amper daagliks open”.a

Dink ’n bietjie na oor wat dit beteken! “Pasiënte wat honderde of duisende myl ver moes reis om verligting van ernstige pyn te kry, kan dit nou naby die huis vind”, het dr. Gary Feldstein, ’n narkotiseur in die stad New York, gesê. Wat ’n seën kan dit tog wees om hulp van ’n span spesialiste te ontvang wat opgelei is om pyn te behandel as jy so ’n lyer is!

Linda Parsons, die vrou van ’n reisende opsiener van Jehovah se Getuies, het baie jare lank aan rugpyn gely. Sy het van die een geneesheer na die ander gegaan vir hulp; tog het haar pyn onophoudelik voortgeduur. Een dag in Mei verlede jaar het haar man uit wanhoop die telefoongids opgetel en onder die inskrywings vir pyn gekyk. Hy het die telefoonnommer van ’n pynkliniek gevind wat nie ver was van waar hulle in Suid-Kalifornië gedien het nie. ’n Afspraak is gemaak en ’n paar dae later het Linda ’n dokter ontmoet vir haar aanvangskonsultasie en evaluering.

Reëlings is getref om Linda as ’n buitepasiënt te behandel. Sy het die kliniek drie keer per week vir behandeling begin besoek en het ook ’n behandelingsprogram tuis gevolg. Binne ’n paar weke het sy ’n merkbare verbetering begin voel. Haar man verduidelik: “Ek onthou hoe sy een aand amper in verwondering gesê het: ‘Ek kan nie glo dat ek amper geen pyn voel nie.’” Binne ’n paar maande kon gereelde besoeke aan die kliniek gestaak word.

Die hulp wat Linda gekry het om haar pyn te behandel, is soortgelyk aan dié wat baie multidissiplinêre pynklinieke voorsien. Só ’n kliniek maak gebruik van die vernuf van ’n span gesondheidsdeskundiges wat, volgens dr. Bonica, “die beste benadering is om chroniese pyn te behandel”. Hoe is Linda byvoorbeeld vir haar pyn behandel?

Hoe pyn behandel kan word

’n Kliniekbrosjure beskryf die prosedure wat by jou aankoms gevolg word: “Elke persoon word deur ’n geneesheer ondersoek om die oorsaak van die pyn te bepaal en dan word realistiese doelwitte en behandelingsprogramme uiteengesit. . . . Gespesialiseerde tegnieke en benaderings word gebruik wat die liggaam help om ‘endorfiene’ (chemikalieë wat op natuurlike wyse in die liggaam vervaardig word) vry te stel om pyn en angs te verminder en afhanklikheid van medikasie te voorkom.”

Linda is onder andere met akupunktuur en TENS behandel. TENS beteken transhuid- (oor die vel) elektriese senuweestimulering. Sy het elektriese stimulasiebehandeling by die kliniek ontvang, asook ’n klein TENS-eenheid om tuis te gebruik. Bioterugvoer—’n prosedure waar die pasiënt geleer word om sy liggaam se reaksies te kontroleer en dit te wysig om die uitwerking van pyn te verminder—is ook toegepas.

Fisioterapie, waaronder massering van die diep weefsel, was deel van die behandelingsprosedure. Mettertyd, maar slegs nadat Linda daarvoor gereed was, is ’n oefenprogram in die kliniek se gimnasium begin en het dit ’n noodsaaklike deel van die behandeling geword. Oefening is noodsaaklik aangesien daar bevind is dat dit endorfiene herstel wat deur chroniese pyn vernietig is. Maar die uitdaging is om mense wat in pyn verkeer, te help om ’n goeie oefenprogram te hê.

Baie mense wat aan chroniese pyn ly en na die klinieke toe kom, neem groot hoeveelhede pynstillers en Linda was geen uitsondering nie. Maar sy is gou geleer om sonder haar medikasie klaar te kom, wat ’n belangrike doelwit van die pynklinieke is. Linda het geen onttrekkingsimptome ondervind nie; tog is dit niks buitengewoons nie. Die pyndeskundige dr. Ronald Melzack het gesê dat in “’n opname van meer as 10 000 brandslagoffers . . . kon geen enkele geval van latere verslawing aan die verdowingsmiddels toegeskryf word wat vir die verligting van pyn tydens die hospitaalverblyf toegedien is nie”.

Aangesien daar dikwels ’n groot sielkundige aspek aan chroniese pyn verbonde is, probeer klinieke die pasiënte in werklikheid help om hulle pyn af te leer. “Waaraan jy dink”, het dr. Arthur Barsky verduidelik, ’n professor aan Harvard se Mediese Fakulteit, “wat jy verwag, hoeveel aandag jy aan jou gevoelens skenk—al hierdie dinge het ’n geweldige uitwerking op wat jy in werklikheid voel.” Daarom word pasiënte gehelp om hulle op ander dinge as hulle pyn toe te spits.

Vooruitsigte op genesing

Is hierdie nuwe pynklinieke die antwoord op die mens se pynprobleme? Hoewel die pynbehandelingsmetodes wat hier beskryf word nuttig kan wees, moet ’n mens versigtig wees sodat jy ’n geskikte kliniek of pynspesialis kies. Selfs dan moet verwagtinge realisties wees.

Dit kan met ’n tipiese suksesverhaal geïllustreer word: Stephen Kaufman, ’n voormalige Olimpiese gewigopteller, was byna ’n invalide weens chroniese pyn wat hy ondervind het nadat ’n straatrower hom in die nek geskiet het. Nadat hy agt maande lank ’n pynbehandelingsprogram gevolg het, kon hy weer voltyds begin werk en uiteindelik selfs na mededingende gewigoptel terugkeer. Tog het hy gesê: “My tone brand dikwels asof hulle in kookwater is.”

Ondanks al die opwindende vooruitgang is dit dus duidelik dat die mens nie die vermoë het om die Bybel se belofte te vervul dat ‘pyn nie meer daar sal wees nie’ (Openbaring 21:4, NAV). Hoe kan daardie doelwit dan bereik word?

[Voetnoot]

[Prente op bladsy 9]

Metodes in die behandeling van pyn, waaronder elektriese senuweestimulering

[Erkenning]

Courtesy of Pain Treatment Centers of San Diego