PROVERB
1 Bann proverb Salomon,+ garson David,+ lerwa Izrael:+
2 Sa bann proverb in ganny ekrir pour ki dimoun i ganny* lasazes+ ek disiplin,*
Pour ki dimoun i konpran bann parol saz
4 Sa bann proverb i ede pour ki dimoun ki napa leksperyans i vin pridan,*+
Pour fer en garson ganny konnesans e pour fer li aprann reflesir byen.+
5 En dimoun ki saz i ekoute e i aprann plis keksoz.+
En dimoun ki entelizan* i ganny en bon gidans*+
6 Pour li kapab konpran en proverb ek en parol ki difisil pour konpran,*
Parol bann dimoun saz ek zot bann zedmo.+
7 En dimoun i konmans ganny konnesans ler i annan en gran respe* pour Zeova.+
Zis dimoun bet ki rezet lasazes ek disiplin.*+
10 Mon garson, si dimoun ki fer pese i esey antrenn ou, pa bezwen swiv zot.+
11 Si zot dir: “Vin avek nou.
Annou tranpe pour atak dimoun e touy zot.
Nou pou kasyet e espere pour fer ditor dimoun inosan san okenn rezon.
12 Nou pou anval zot vivan parey Latonm* i fer,
Antye, parey bann ki desann dan trou.
13 Annou pran tou zot bann trezor ki presye.
Nou pou ranpli nou lakaz avek bann keksoz ki nou’n pran.
15 Mon garson, pa bezwen swiv zot.
Pa bezwen mars lo sa menm semen ki zot,+
16 Parski zot taye pour al fer sa ki mal.
Zot depese pour zot al touy dimoun.*+
17 I pa fer sans pour met en latrap si en zwazo pe get zot.
18 Sanmenm sa zot pe tranpe pour atake e vers disan.
Zot pe kasyet pour touy lezot dimoun.
19 Sanmenm sa ki dimoun ki pe rod profi malonnet i fer,
Me sa pou touy sa bann ki ganny sa bann profi.+
20 Vre lasazes+ pe kriye dan semen.+
I pe kontinyen koz for dan bann landrwa piblik.+
21 I pe kriye dan bann kwen* semen kot i annan en kantite dimoun.
La sa ki i dir kot baro lavil:+
22 “Zot ki napa leksperyans, ziska kan zot pou kontan ki zot napa leksperyans?
Zot bann monker, ziska kan zot pou kontinyen kontan monk lezot?
Zot ki bet, ziska kan zot pou kontinyen ay konnesans?+
Si zot fer sa, mon pou verse mon lespri sen lo zot.
Mon pou fer zot konn mon bann parol.+
24 Mon ti kriy zot, me zot pa ti oule tande,
Alor mon ti lev mon lanmen, me personn pa ti port atansyon.+
25 Zot pa ti aksepte tou mon bann konsey
E zot ti rezet mon koreksyon.
26 Alor mon pou riye ler maler i ariv lo zot.
Mon pou monk zot ler sa ki zot per i arive,+
27 Ler sa ki zot per i arive parey en tanpet,
Ler zot maler i arive parey en tanpet divan,
Ler zot soufer e pas dan problenm.
28 Sa letan, zot pou kontinyen kriy mwan, me mon pa pou reponn zot.
Zot pou rod mwan partou, me zot pa pou trouv mwan,+
29 Parski zot ti ay konnesans+
E zot pa ti swazir pour annan en gran respe pour Zeova.+
30 Zot pa ti aksepte mon konsey.
Zot ti rezet* tou mon koreksyon.
31 Alor zot pou pey konsekans* pour sa ki zot in fer+
E zot pou soufer en kantite akoz zot prop konsey.*
32 Parski dimoun ki napa leksperyans pou mor akoz zot in rebele
E dimoun bet pou ganny detrir akoz zot pa fatig zot avek nanryen.
2 Mon garson, si ou aksepte sa ki mon dir ou
E gard mon bann komannman parey en trezor,+
E ouver ou leker pour annan disernman.+
3 Si ou demande pour ganny lentelizans*+
E ou kriye pour ganny disernman,+
4 Si ou kontinyen rod li konmsi ou pe rod larzan*+
E si ou kontinyen rod li parey bann trezor ki’n ganny kasyet,+
5 Alor, ou pou konpran ki savedir annan en gran respe pour Zeova+
6 Parski Zeova ki donn lasazes.+
Son parol i fer dimoun ganny konnesans ek disernman.
7 I gard lasazes parey en trezor pour dimoun ki fer sa ki byen.
I en boukliye pour bann ki reste fidel.*+
8 I vey santye bann dimoun ki zis
E i pou protez semen bann ki fidel avek li.+
10 Ler lasazes i antre dan ou leker+
11 Ou pou byen reflesir e sa pou protez ou+
E disernman pou vin en proteksyon pour ou,
12 Pour anpes ou fer sa ki mal,
E protez ou kont dimoun ki dir bann move keksoz.+
13 Sa pou protez ou kont dimoun ki’n kit sa santye ki drwat
Pour al mars dan fernwanr.+
14 Sa pou protez ou kont bann ki kontan fer sa ki mal,
Bann ki dan lazwa akoz zot kontinyen fer bann move keksoz,
15 Bann ki mars lo bann santye ki tord
E ki toultan azir dan en fason malonnet.
16 I pou protez ou kont sa madanm ki fer pese,*
Kont bann zoli parol* sa madanm imoral*+
17 Ki’n kit son bon zanmi* ki i ti annan depi ler i ti ankor zenn+
E ki’n oubliy sa lalyans avek son Bondye.
18 Parski son lakaz i desann dan lanmor
E son bann santye i al kot bann dimoun ki’n mor e ki napa lafors.+
20 Alor swiv semen ki bann bon dimoun i mars lo la
E reste lo santye ki bann ki fer sa ki byen* i mars lo la,+
21 Parski zis bann dimoun drwat ki pou viv lo later
3 Mon garson, pa oubliy mon lansennyman*
E obeir mon bann komannman avek tou ou leker,
2 Parski sa pou fer ou viv lontan,
Wi, bokou lannen e ou pou viv anpe.+
3 Pa bezwen aret demontre lanmour* ek fidelite.+
Anmar zot dan ou likou.
Ekri zot lo ou leker.+
4 Si ou fer sa, ou pou ganny laprouvasyon Bondye ek dimoun+
E zot pou vwar ki ou annan bon zizman.
7 Pa bezwen krwar ki ou saz.+
Annan en gran respe pour Zeova e rezet sa ki mal.
8 Sa pou geri ou lekor*
E i pou fer ou bann lezo vin for.
11 Mon garson, pa bezwen rezet disiplin Zeova+
E pa bezwen ay son koreksyon,+
12 Parski Zeova i koriz bann dimoun ki i kontan,+
Zis parey en papa i fer avek son garson ki i kontan.+
13 Sa dimoun ki trouv lasazes+
E sa enn ki ganny disernman pou ere.
15 Lasazes i pli presye ki bann koray.*
Napa nanryen ki ou anvi gannyen ki kapab ganny konpare avek li.
16 Son lanmen drwat i kapab fer en dimoun viv lontan
E son lanmen gos i kapab fer en dimoun ganny larises ek laglwar.
17 Bann ki mars lo son bann semen i dan lazwa
E bann ki mars lo tou son bann santye i anpe.+
18 Lasazes i en pye dibwa lavi pour bann dimoun ki tyonbo li
19 Zeova in fer fondasyon later avek lasazes.+
I’n byen etabli lesyel avek disernman.+
20 Avek son konnesans, i’n separ delo ki fon
E i’n fer bann pti grenas lapli tonbe sorti dan nyaz.+
21 Mon garson, pa zanmen oubliy zot.*
Protez lasazes* e kontinyen aprann pour reflesir.
22 Zot pou donn ou lavi
E zot pou en kolye dan ou likou.
24 Ler ou alonze, ou pa pou per.+
Ou pou alonze e ou pou dormi byen.+
26 Parski Zeova pou fer ou konfidan.+
I pou anpes ou* tonm dan latrap.+
28 Pa dir ou prosen, “Ale, retourn pli tar! Mon pou donn ou demen,”
Si ou kapab donn li la konmela.
29 Pa fer plan pour fer sa ki mal avek ou prosen+
Ler i reste o bor ou e i santi li an sekirite.
31 Pa bezwen anvi vin parey en dimoun vyolan,+
Oubyen swazir pour fer parey li,
32 Parski Zeova pa kontan dimoun malonnet,*+
Me i bon zanmi avek dimoun ki fer sa ki drwat.+
35 Bann dimoun saz pou ganny onore,
Me bann ki bet i kontan bann keksoz ki fer onte.+
4 Mon bann garson, ekout disiplin ki en papa i donn zot.+
Pa bezwen oubliy mon lansennyman.*+
4 Mon papa ti ansenny mwan e dir: “Ki ou gard mon parol dan ou leker.+
Obeir mon bann komannman e ou pou kontinyen viv.+
5 Rod lasazes ek lentelizans.+
Pa oubliye e pa vir ledo avek sa ki mon dir.
6 Pa bezwen oubliy lasazes e i pou protez ou.
Kontan li e i pou vey lo ou.
7 Lasazes i sa keksoz pli enportan,*+ alor rod lasazes.
Parmi tou keksoz ki ou rode, rod lentelizans.+
8 Konsider li konman vreman enportan e i pou onor ou.+
I pou onor ou akoz ou vreman kontan li.+
9 I pou met en zoli kouronn fler lo ou latet.
I pou donn ou en zoli kouronn pour fer ou zoli.”
10 Mon garson, ekoute e aksepte sa ki mon dir ou
E ou pou viv lontan.+
11 Mon pou gid ou lo semen lasazes.+
Mon pou gid ou lo bann santye ladrwatir.+
12 Ler ou marse, napa nanryen ki pou bar ou lepa
E si ou taye, ou pa pou tonbe.
13 Tyonbo disiplin, pa larg li.+
Protez li parski i pou fer ou viv.+
16 Parski zot pa kapab dormi si zot pa fer sa ki mal.
Zot pa ganny sonmey si zot pa fer en dimoun tonbe.
17 Fer sa ki mal i parey dipen pour zot
E vyolans i parey diven pour zot.
18 Me santye bann ki fer sa ki byen* i parey lalimyer dan bomaten
Ki vin deplizanpli pli kler ziska gran lizour.+
19 Semen bann move dimoun i parey fernwanr.
Zot pa konnen kwa ki fer zot tonbe.
20 Mon garson, ekout mon parol.
Ekout byen* sa ki mon dir ou.
21 Pa bezwen oubliy zot.
Gard zot dan fon ou leker,+
22 Parski zot fer dimoun ki trouv zot viv+
E zot fer sa bann dimoun* an bonn sante.
24 Pa bezwen koz manti+
E dir bann keksoz pour anbet lezot.
27 Pa bezwen al lo kote drwat oubyen lo kote gos.+
Reste lwen* avek sa ki mal.
5 Mon garson, ekout mon parol ki saz.
Ekout byen* sa ki mon ansennyen konsernan disernman,+
2 Pour ou kapab kontinyen aprann pour byen reflesir
E pour ou toultan dir sa ki vre.+
5 Son lipye i desann dan lanmor.
Sak lepa ki i pran i al direk dan Latonm.*
6 I pa ni menm mazin semen lavi.
I pe marsaye partou me i pa konnen kote i pe ale.
7 Aprezan mon bann garson, ekout mwan
E pa bezwen aret fer sa ki mon pe dir zot.
8 Reste lwen avek sa madanm,
Pa bezwen al o bor larantre son lakaz,+
9 Koumsa ou pa pou gat ou repitasyon+
E ou pa pou soufer pour larestan ou lavi+
10 E osi, bann etranze pa pou pran tou sa ki ou annan*+
E sa ki ou’n travay dir pour ou gannyen pa pou al dan lakaz en etranze.
11 Si non, ou pou plennyen ler ou pros pour mor,
Ler ou lekor i fay+
12 E ou dir: “Mon ti ay disiplin!
Dan mon leker, mon ti mepriz koreksyon!
13 Mon pa ti ekout mon bann ansenyan
E mon pa ti ekout byen dimoun ki ansenny mwan.
16 Eski ou bann sours delo i devret koul partou deor?
Eski ou bann pti larivyer i devret koul dan bann landrwa piblik?+
17 Zot devret zis pour ou
E pa pour lezot dimoun.+
19 I parey en femel serf ki dous, en zoli kabri montanny.*+
Les son tete fer ou kontan* toultan.
Ki son lanmour i toultan atir ou.+
20 Alor mon garson, akoz ou devret ganny atire avek en madanm ki fer pese?*
Oubyen akoz ou devret anmay en madanm ki imoral?*+
21 Parski Zeova i vwar tou sa ki en dimoun i fer.
I egzamin tou son bann santye.+
22 Bann fot ki en move dimoun i fer, i en latrap pour li
E son bann pese pou anmar li parey bann lakord.+
23 I pou mor akoz i pa’n aksepte disiplin
E i pou al dan move semen akoz i’n azir dan en fason vreman bet.
6 Mon garson, si ou’n promet* pour reponsab det ou prosen,+
Si ou’n fer en lagreman* avek en etranze,+
2 Si sa ki ou’n promet in vin en latrap pour ou,
Si sa ki ou’n dir in vin en pyez pour ou,+
3 Mon garson, la sa ki ou devret fer pour ou kapab sorti dan sa latrap,
Parski ou lavi i dan lanmen ou prosen:
Al kot ou prosen, abes ou e kontinyen sipliy li.+
4 Pa bezwen les ou tonm dormi,
Pa bezwen les ou lizye fermen.
5 Sove parey en gazel* dan lanmen en saser,
Parey en zwazo dan lanmen en saser zwazo.
6 Ou ki pares,+ al kot fourmi,
Get byen sa ki i fer e vin saz.
7 Menm si i napa komandan, zofisye oubyen sef,
8 I prepar son manze pandan sezon lete+
E i anmas son manze pandan sezon rekolt.
9 Ou ki pares, ziska kan ou pou kontinyen alonze?
Kan ou pou leve dan ou sonmey?
10 En pti dormi, en pti sonmey,
Krwaz lebra pour repoze.+
11 Alor, lapovrete pou vini parey en voler
E lanmizer parey en zonm arme.+
12 En bonnaryen ki osi en move dimoun i mars partou e i koz manti.+
13 I bat en lizye,+ i tap tap son lipye e i fer siny avek son bann ledwa.
15 Alor, maler pou ariv lo li en sel kou.
I pou ganny kraze en sel kou e i pa pou geri.+
16 I annan sis keksoz ki Zeova i aye,
Wi, i annan set keksoz ki i deteste:
17 En dimoun ki arogan,*+ en dimoun ki koz manti,+ en dimoun ki touy* dimoun inosan,+
18 En leker ki fer plan pour fer move keksoz,+ en dimoun ki taye pour al fer sa ki mal,
19 En fo temwen ki toultan koz manti+
E en dimoun ki fer bann frer dispit avek kanmarad.+
21 Toultan anmar zot avek ou leker
E anmar zot dan ou likou.
22 I pou gid ou ler ou marse.
I pou protez ou ler ou alonze
E i pou koz avek ou* ler ou leve.
25 Pa bezwen kontan li dan ou leker akoz i zoli+
Oubyen pa bezwen les li atir ou avek son zoli lizye,
26 Parski en prostitye i fer en zonm ganny zis en bar dipen,+
Me madanm en lot msye i fer en zonm perdi son lavi* ki presye.
27 Eski en zonm i kapab met dife lo son lestoman e pa bril son lenz?+
28 Oubyen eski en dimoun i kapab mars lo labrez e pa bril son lipye?
29 I menm parey avek nenport dimoun ki dormi avek madanm son prosen.
Tou sa ki tous sa madanm pou ganny pini.+
30 Dimoun pa ay en voler
Si i vole pour li ganny manze ler i lafen.
31 Pourtan ler i ganny tyonbo, i pou bezwen rann set fwa sa ki i’n vole.
I pou bezwen donn tou keksoz ki annan valer dan son lakaz.+
32 Nenport dimoun ki fer adilter avek en madanm i napa bon zizman.*
Sa dimoun ki fer sa i fer son prop lekor soufer.+
33 I pou zis ganny blese e ganny imilye.+
I pou toultan onte.+
34 Parski en msye ki zalou pou vreman ankoler.
I pa pou demontre okenn konpasyon ler i revanze.+
35 I pa pou aksepte okenn konpansasyon.*
I pa pou aret ankoler menm si ou donn li en gro kado.
3 Anmar zot avek ou ledwa.
Ekri zot lo ou leker.+
4 Dir avek lasazes, “Ou mon ser”
E apel lentelizans, “mon fanmir,”
6 Ler mon ti kot lafnet mon lakaz,
Mon ti get anba par lafnet*
7 E anmezir ki mon ti pe get bann dimoun bet,
Mon ti remark en garson ki napa bon zizman*+ parmi bann zenn.
8 I ti pas dan semen pros o bor kot sa madanm i reste
E i ti al dan direksyon son lakaz,
Ler fernwanr ti pe fer.
10 Apre, mon ti vwar en madanm vin zwenn li.
I ti’n sanz parey* en prostitye+ e i ti annan en leker rize.
11 I en madanm tapazer e ardyese.+
I* pa zanmen reste kot lakour.
12 I annan letan i deor, apre i al dan bann landrwa piblik,
I tranpe dan tou kwen semen.+
13 I tyonbo sa garson e anbras li.
I get sa garson avek en figir serye e dir li:
14 “Mon ti bezwen ofer mon bann sakrifis lape.*+
Ozordi mon’n akonpli mon bann ve.
15 Sanmenm sa mon’n vin zwenn ou,
Mon ti pe rod ou e la mon’n trouv ou!
16 Mon’n met bann zoli tapi lo mon lili,
Latwal linenn diferan kouler ki sorti Lezip.+
17 Mon’n met lesans lo mon lili, lesans ki’n ganny fer avek lamir,* lalwes* ek kannel.+
18 Vini, annou fer lanmour* ziska bomaten.
Annou pran plezir pour fer lanmour ansanm,
19 Parski mon msye pa kot lakour.
I’n al en gran vwayaz.
20 I’n al avek en sak larzan
E i pa pou retournen ziska zour plennlin.”
21 Sa madanm i anbet li e i persyad li.+
I dir li bann zoli parol pour sedwir li.
22 En sel kou, sa garson i swiv li parey en toro ki pe al ganny touye,
Parey en dimoun bet ki pe al ganny pini dan blok dibwa,*+
23 Ziska ki en fles i pik li dan son lefwa.
Zis parey en zwazo i tay dan en latrap, sa garson pa konnen ki sa pou fer li perdi son lavi.+
24 Aprezan mon bann garson, ekout mwan.
Ekout byen sa ki mon dir ou.
25 Pa bezwen les ou leker fer ou al dan son bann semen.
Pa bezwen kit ou semen pour al dan son bann santye,+
26 Parski i’n fer en kantite dimoun ganny touye+
E i’n touy en kantite dimoun.+
27 Son lakaz i al kot Latonm.*
I desann kot dimoun mor i ete.*
8 Pa lasazes ki pe kriye?
Pa disernman ki pe koz for?+
2 O bor semen lo en oter,+
I pran son plas dan krwaze semen.
3 I o bor bann baro ki al dan lavil,
Dan bann larantre.
I kontinyen kriye byen for e i dir:+
4 “Bann dimoun, mon pe kriy zot.
Mon pe koz for avek zot tou.*
5 Zot ki napa leksperyans, aprann ki mannyer pour vin pridan.+
Zot bann dimoun bet, rod lentelizans.*
6 Ekoute, parski sa ki mon dir i enportan,
Mon dir sa ki byen.
7 Parski mon koz laverite dousman
E mon deteste sa ki mal.
8 Tou sa ki mon dir i byen.*
Napa nanryen ki mon dir ki manti oubyen ki anbet lezot.
9 Mon parol i fasil pour konpran pour dimoun ki annan disernman
E i byen pour dimoun ki’n ganny konnesans.
10 Aksepte mon disiplin dan plas larzan*
E aksepte konnesans dan plas sa pli bon kalite lor,+
11 Parski lasazes i pli bon ki koray.*
Napa okenn bon keksoz ki kapab ganny konpare avek li.
12 Mwan, lasazes, mon reste ansanm avek pridans.
Mon’n ganny konnesans e mon’n aprann reflesir byen.+
13 Annan en gran respe pour Zeova i vedir ay sa ki mal.+
Mon ay bann ki vantar, arogan, orgeye,+ bann move aksyon ek parol.+
14 Mon annan bann bon konsey ek lasazes.*+
Mon annan lentelizans+ ek pwisans.+
15 Mwan ki fer bann lerwa kontinyen dirize
E mwan ki fer bann o zofisye fer bann lalwa ki drwat.+
16 Mwan ki fer bann prens kontinyen dirize
E mwan ki fer bann dimoun enportan ziz dan en fason ki zis.
17 Mon kontan bann ki kontan mwan
E bann ki pe rod mwan pou trouv mwan.+
18 Mon annan larises ek laglwar
E mon pou toultan annan larises* ek ladrwatir.
19 Sa ki mon donnen i pli bon ki lor, i menm pli bon ki lor pir
E sa ki sorti kot mwan i pli bon ki sa pli bon kalite larzan.*+
20 Mon mars lo santye ladrwatir,
Dan milye bann semen lazistis.
21 Mon donn bann dimoun ki kontan mwan en gran leritaz
E mon ranpli zot bann stor.
22 Mon ti sa premye keksoz ki Zeova ti fer.+
I ti fer mwan premye dan tou sa ki i’n fer depi byen lontan.+
25 Avan ki bann montanny ti ganny zot plas,
Avan ki i ti fer bann pti montanny, i ti fer mwan,
26 Ler i pa ti ankor fer later e son bann lakanpanny
Oubyen sa premye lapousyer ki sorti dan later.
27 Mon ti la ler i ti prepar lesyel,+
Ler i ti tras lorizon* lo sirfas lanmer,+
28 Ler i ti met bann nyaz* anler,
Ler i ti fer bann landrwa ki annan delo profon,
29 Ler i ti donn lanmer en lord
Ki i pa devret al pli lwen ki i devret,+
Ler i ti etabli* bann fondasyon later,
Mon ti sa enn ki i ti vreman kontan,*+ zour apre zour.
Mon ti toultan dan lazwa ler mon ti avek li.+
32 Aprezan mon bann garson, ekout mwan.
Wi, ere bann ki kontinyen swiv mon bann semen.
33 Ekout disiplin+ e vin saz.
Pa zanmen rezet li.
34 Ere sa enn ki ekout mwan,
Ki vin boner kot* mon laport zour apre zour
E ki espere o bor mon lankadreman laport.
35 Parski sa dimoun ki trouv mwan pou ganny lavi+
E i ganny laprouvasyon Zeova.
36 Me sa dimoun ki pa enterese avek mwan i fer son lekor ditor
E bann ki ay mwan i kontan lanmor.”+
9 Vre lasazes in konstri son lakaz.
I’n fer* son set pilye.
2 I’n prepar byen son lavyann.*
I’n melanz son diven.
I’n osi aranz son latab.
3 I’n fer son bann servant
Al lo bann oter par lao lavil pour zot dir sa byen for:+
4 “Nenport dimoun ki napa leksperyans, vin isi.”
I dir dimoun ki napa bon zizman:*
5 “Vin manz mon dipen
E bwar sa diven ki mon’n melanze.
6 Si ou anvi viv, aret viv parey dimoun ki napa leksperyans.+
Kontinyen mars lo semen lentelizans.”+
7 Sa dimoun ki koriz en monker pou onte+
E sa enn ki reprimann en move dimoun pou soufer.
8 Pa bezwen koriz en monker parski i pou ay ou.+
Koriz en dimoun saz e i pou kontan ou.+
9 Ansenny en dimoun saz e i pou vin pli saz.+
Ansenny sa enn ki fer sa ki byen* e i pou ganny plis konnesans.
10 Annan en gran respe pour Zeova i konmansman lasazes+
E en dimoun ki konn sa Enn ki Tre Sen+ i ganny lentelizans.
12 Si ou vin saz, ou menm ou ki pou benefisye,
Me si ou en monker, zis ou ki pou pey konsekans.
13 En madanm ki bet i tapazer.+
I inyoran e pa konn nanryen.
14 I asiz kot larantre son lakaz
Lo en sez, lo bann oter dan lavil.+
15 I kriy dimoun ki pe pase,
Dimoun ki pe pas drwat e i dir zot:
16 “Dimoun ki napa leksperyans, vin isi.”
I dir dimoun ki napa bon zizman:*+
18 Me sa dimoun pa konnen ki bann ki’n mor e ki napa lafors i laba,
10 Bann proverb Salomon.+
En garson saz i fer son papa kontan,+
Me en garson bet i fer son manman sagren.
2 Trezor ki en dimoun i gannyen ler i fer sa ki mal pa anmenn okenn byenfe,
Me ler en dimoun i fer sa ki byen,* sa pou delivre li dan lanmor.+
3 Zeova pa pou les en dimoun ki fer sa ki byen, lafen,+
Me i pa pou donn bann move dimoun sa ki zot anvi.
5 Sa garson ki annan bon zizman i rekolte pandan sezon lete,
Me sa garson ki fer onte i dormi pandan sezon rekolt.+
7 Dimoun pa pou oubliy sa enn ki fer sa ki byen e i ganny beni,+
Me repitasyon en move dimoun pou gate.+
8 Sa enn ki saz* pou aksepte bann lenstriksyon,*+
Me en dimoun ki dir bann keksoz bet pou ganny kraze.+
9 Sa enn ki reste fidel* pou mars an sekirite,+
Me sa enn ki fer son bann semen tord pou ganny dekouver.+
10 Sa enn ki bat en lizye pour anbet lezot i anmenn sagrinasyon+
E en dimoun ki dir bann keksoz bet pou ganny kraze.+
12 Laenn i fer dimoun dispit,
Me lanmour i kouver tou fot.+
13 En dimoun ki annan disernman pou dir bann keksoz ki saz,+
14 Bann ki saz i gard konnesans konman en trezor,+
Me sa enn ki bet i dir bann keksoz ki anmenn problenm.+
15 Larises en dimoun ris* i son lavil for.
Bann ki pov i soufer akoz zot napa nanryen.+
16 Kondwit sa enn ki fer sa ki byen i anmenn lavi.
Me sa ki en move dimoun i fer, i anmenn pese.+
17 Sa enn ki aksepte disiplin i montre lezot semen lavi,*
Me sa dimoun ki pa aksepte koreksyon i fer lezot al dan en move semen.
19 Ler en dimoun i koz bokou, i pou bezwen fer fot,+
Me sa enn ki kontrol sa ki i dir i azir avek pridans.+
20 Parol sa enn ki fer sa ki byen* i parey sa pli bon kalite larzan,*+
Me leker en move dimoun napa bokou valer.
21 Parol en dimoun ki fer sa ki byen i gid* bokou dimoun,+
Me sa enn ki bet i mor parski i napa bon zizman.+
24 Sa ki en move dimoun i per sanmenm sa ki pou ariv li,
Me sa enn ki fer sa ki byen pou ganny sa ki i anvi.+
25 Ler en tanpet i pase, sa enn move pou ganny detrir,+
Me sa enn ki fer sa ki byen i en fondasyon pour touzour.+
26 Pour son sef,* en dimoun ki pares
I parey vineg ki grens ledan ek lafimen ki bril lizye.
29 Semen Zeova i en landrwa proteksyon pour dimoun ki san repros,+
Me i vedir destriksyon pour bann move dimoun.+
30 Personn pa pou zanmen kapab fer en bon dimoun* tonbe,+
Me bann move dimoun pou nepli reste lo later.+
31 En dimoun ki fer sa ki byen i dir bann keksoz ki saz,*
Me en dimoun ki dir bann move keksoz pou ganny touye.
32 Labous en bon dimoun i konn sa ki agreab,
Me en move dimoun i dir bann move keksoz.
5 Ladrwatir en dimoun ki san repros i fer son santye drwat,
Me en move dimoun pou tonbe parski i fer bann move keksoz.+
6 Ladrwatir bann dimoun ki fer sa ki byen pou sov zot,+
Me bann tret pou tonm dan latrap zot prop move dezir.+
7 Ler en move dimoun i mor, i nepli annan lespwar
E i nepli kapab fer tou sa ki i ti anvi fer avek son lafors.+
8 En dimoun ki fer sa ki byen* i ganny sove dan maler
E en move dimoun i pas dan maler dan son plas.+
9 Parol sa enn ki opoz Bondye* i anmenn maler lo son prosen,
Me konnesans bann ki fer sa ki byen i sov zot.+
10 Bon aksyon bann ki fer sa ki byen i anmenn lazwa dan lavil
E ler bann move dimoun i mor, dimoun i kriye dan lazwa.+
11 En lavil i prospere* parski bann bon dimoun i ganny beni,+
Me parol bann move dimoun i detrir li.+
12 Dimoun ki napa bon zizman* i mepriz* son prosen,
Me sa enn ki annan vre disernman i reste trankil.+
13 Dimoun ki fann rimer i al partou e i devwal bann sekre,+
15 Sa enn ki pare pour responsab det* en etranze pou ganny problenm,+
Me dimoun ki pa* donn ponnyendmen pour fer en lagreman pou evit problenm.
18 En move dimoun i ganny en saler ki napa valer,+
Me sa enn ki senm ladrwatir i ganny en vre rekonpans.+
19 Dimoun ki defann ladrwatir pe al ver lavi,+
Me sa enn ki tay deryer sa ki mal pou mor.
21 Ou kapab asire* ki en move dimoun pou ganny pini,+
Me zanfan en dimoun ki fer sa ki byen pou ganny sove.
22 En zoli madanm ki napa bon zizman
I parey en zanno annor dan nennen en koson.
23 Lespwar bann ki fer sa ki byen i anmenn sa ki bon,+
Me sa ki bann move dimoun i anvi i anmenn lakoler.
24 Sa enn ki donn avek zenerozite* pou ganny plis ankor,+
Me sa enn ki pa oule partaze ler i kapab pou vin pov.+
25 En dimoun ki zenere pou prospere*+
E sa enn ki donn lezot delo pour bwar* pou osi ganny donnen delo pour bwar.+
26 Dimoun pou modi sa enn ki gard lagrenn pour li,
Me zot pou beni sa enn ki vann lagrenn.
27 Sa dimoun ki determinen pour fer sa ki byen pou ganny aksepte,+
Me sa enn ki anvi fer sa ki mal, sanmenm sa ki pou arive avek li.+
28 Sa enn ki annan konfyans dan son larises pou tonbe,+
Me sa enn ki fer sa ki byen pou vin ver parey bann fey.+
29 Sa enn ki fer son fanmir pas dan problenm* pou erit divan+
E dimoun bet pou vin serviter dimoun saz.
31 Si en dimoun ki fer sa ki byen lo later i ganny rekonpanse,
Alor bann move dimoun ek bann ki pratik pese pou ganny zot rekonpans osi.+
2 En bon dimoun i ganny laprouvasyon Zeova,
Me Bondye i kondann sa enn ki fer plan pour fer sa ki mal.+
3 Napa personn ki an sekirite ler i fer bann move keksoz,+
Me sa enn ki fer sa ki byen* pa pou zanmen ganny derasinen.
4 En bon madanm i en kouronn pour son msye,+
Me en madanm ki fer keksoz ki fer onte i parey en maladi lezo pour son msye.+
5 Sa enn ki fer sa ki byen i mazin bann keksoz ki zis,
Me gidans en move dimoun i anbet lezot.
6 Parol en move dimoun i parey en latrap ki touy dimoun,+
Me parol sa enn ki fer sa ki drwat i sov zot.+
7 Ler bann move dimoun i ganny detrir, zot nepli la,
Me lakaz bann ki fer sa ki byen pou reste lanmenm.+
8 En dimoun i ganny felisite ler i vey byen sa ki i dir,+
Me en dimoun ki annan en leker rize pou ganny meprize.+
9 Vomye en dimoun ordiner me ki annan en serviter,
Dan plas en dimoun ki fer vantar me ki napa nanryen pour manze.*+
10 Sa enn ki fer sa ki byen i pran swen avek son zannimo domestik,+
Me en move dimoun i krwar ki i pran pitye me an realite i kriyel.
11 Sa enn ki kiltiv son later pou ganny ase manze,+
Me dimoun ki tay deryer keksoz ki pa vo nanryen i napa bon zizman.*
12 En move dimoun i anvi bann keksoz ki lezot move dimoun in pran,
Me rasin sa enn ki fer sa ki byen i raport fri.
13 Move parol en move dimoun i en latrap pour li,+
Me sa enn ki fer sa ki byen pou ganny sove dan letan maler.
14 Parol* en dimoun i fer li ganny bann bon keksoz+
E i pou ganny rekonpanse avek keksoz ki i fer avek son lanmen.
17 En temwen ki fidel pou dir laverite,*
Me en fo temwen i koz manti.
19 Parol en dimoun ki koz laverite i reste pour touzour,+
Me parol dimoun ki koz manti pa pou reste lontan.+
21 Nanryen mal pa pou arive avek sa enn ki fer sa ki byen,+
Me bann move dimoun pou ganny en kantite problenm.+
22 Zeova i deteste dimoun ki koz manti,+
Me i pran plezir dan bann dimoun ki fidel avek li.
24 Bann dimoun ki travay dir pou dirize,+
Me bann dimoun ki nanryen fer pou ganny forse pour travay dir.+
26 Sa enn ki fer sa ki byen i egzamin son laplenn zerb,
Me kondwit bann move dimoun i fer zot perdi semen.
27 En dimoun ki pares pa al lasas zannimo,+
Me en dimoun ki travay dir i annan en trezor ki presye.
28 Santye ladrwatir i anmenn ver lavi,+
Napa personn ki pou mor lo sa semen.
13 En garson ki saz i aksepte disiplin son papa,+
Me en dimoun ki boufonn lezot pa ekoute ler i ganny korize.*+
3 Sa enn ki vey son parol* i protez son lavi,*+
Me dimoun ki ouver son labous gran pou ganny problenm.+
6 Ladrwatir i protez en dimoun inosan,+
Me aksyon bann ki fer pese i fer zot tonbe.
7 I annan dimoun ki fer krwar ki i ris, me i napa nanryen.+
I annan dimoun ki fer krwar ki i pov, me i annan en kantite larises.
11 Ler en dimoun i ganny larises vitman,* i pou fini ptitapti,+
Me ler en dimoun i ganny larises ptitapti,* i pou ganny plis ankor.
12 Ler en dimoun pe esper en keksoz ki tarde vini,* sa i fer son leker malad,+
Me sa enn ki ganny sa ki i anvi, sa i parey en pye dibwa lavi.+
13 En dimoun ki pa kontan ganny ansennyen* pou pey konsekans,+
Me sa enn ki obeir komannman pou ganny rekonpanse.+
15 En dimoun ki annan bokou bon zizman i ganny aprouve,
Me semen bann dimoun ki tret i difisil.
18 En dimoun ki pa aksepte disiplin pou vin pov e onte,
20 Sa enn ki mars avek bann ki saz pou vin saz,+
Me sa enn ki frekant dimoun bet pou ganny problenm.+
22 En bon dimoun i kit en leritaz pour son bann pti zanfan,
Me larises bann ki fer pese pou ganny anmase pour bann ki fer sa ki byen.+
23 Plantasyon* en dimoun ki pov i raport en kantite manze,
Me lenzistis i kapab fer li perdi tou keksoz.
24 En dimoun ki pa oule disiplin* son garson, i ay li,+
Me sa enn ki kontan son garson i fer sir ki i disiplin li.*+
14 En madanm ki vreman saz i konstri son lakaz,*+
Me en madanm bet i kas son lakaz avek son prop lanmen.
2 Sa enn ki fer sa ki drwat i annan en gran respe pour Zeova,
Me sa enn ki fer bann keksoz anba anba* napa respe pour Bondye.
3 Parol arogan en dimoun bet i parey en baton,
Me parol* bann dimoun saz i protez zot.
4 Park* i prop ler napa bef,
Me lafors en toro i ede pour ganny en kantite rekolt.
5 En temwen ki fidel pa pou koz manti,
Me en fo temwen i zis koz manti.+
6 En dimoun ki boufonn lezot i rod lasazes e i pa gannyen,
Me en dimoun entelizan i ganny konnesans fasilman.+
7 Reste lwen avek en dimoun bet,
Parski ou pa pou aprann nanryen si ou ekout li.+
8 Lasazes i ed en dimoun pridan pour konpran kote i pe ale,
9 Pour dimoun bet, i gou fer sa ki mal,*+
Me dimoun ki fer sa ki drwat i anvi fer lape* avek kanmarad.
10 Zis leker ki konnen ki kantite i sagren
E personn pa kapab santi sa lazwa ki i pe santi.
11 Lakaz bann move dimoun pou ganny detrir,+
Me latant bann dimoun ki fer sa ki drwat pou vin pli gran.
13 Leker en dimoun i kapab dan douler menm si i pe riye
E lazwa i kapab fini dan lapenn.
14 En move dimoun* pou pey konsekans pour sa ki i’n fer,+
Me en bon dimoun i ganny rekonpanse pour sa ki i’n fer.+
16 En dimoun ki saz i pridan e i evite fer sa ki mal,
Me en dimoun bet i enpridan* e i tro konfidan.
18 Dimoun ki napa leksperyans* pou vin bet,
Me dimoun ki pridan i ganny konnesans konman en kouronn.+
19 Bann move dimoun pou bezwen azenou devan bann bon dimoun
E bann move dimoun pou azenou kot baro bann dimoun ki fer sa ki byen.*
21 Sa enn ki mepriz son prosen i fer pese,
Me sa enn ki demontre konpasyon pour dimoun pov i zwaye.+
22 Pa dimoun ki fer plan pour fer sa ki mal pou al dan en move semen?
Me bann ki anvi fer sa ki byen pou ganny demontre lanmour* ek fidelite.+
23 En dimoun ki fer tou sort travay dir pou benefisye,
Me sa enn ki zis koze pou vin pov.+
24 Kouronn bann dimoun saz i zot larises,
Me bann dimoun ki bet pou reste bet.+
25 En temwen ki dir laverite i sov lavi,
Me en temwen ki anbet lezot i zis koz manti.
26 Sa enn ki annan en gran respe pour Zeova i met tou son konfyans dan li+
E sa pou protez son bann zanfan.+
27 En gran respe pour Zeova i donn lavi*
E i fer li evit bann pyez ki anmenn lanmor.
28 Ler en lerwa i diriz en kantite dimoun, sa i fer li ganny glorifye,+
Me en sef ki pa diriz personn i en nanryen ditou.
29 En dimoun ki pa ankoler vitman i annan en kantite disernman,+
Me en dimoun ki napa pasyans i montre ki i bet.+
31 Sa enn ki trik en dimoun pov i ensilte sa Enn ki’n fer li,+
Me sa enn ki demontre konpasyon pour en dimoun pov i glorifye Bondye.+
32 Sa enn ki move pou tonbe akoz bann move keksoz ki i fer,
Me en dimoun ki fer sa ki byen pou ganny proteze akoz i fidel.+
33 Lasazes i reste trankil dan leker en dimoun ki entelizan,+
Me dimoun bet i bezwen dir sa ki i krwar i konnen.
34 Ladrwatir i glorifye en nasyon,+
Me pese i fer en pep onte.
35 Lerwa i pran plezir dan en serviter ki azir avek bon zizman,+
Me i ankoler avek dimoun ki fer keksoz ki fer onte.+
2 En dimoun ki saz i dir bann bon keksoz ki i konnen,+
Me sa enn ki bet i koz lo bann keksoz bet.
3 Lizye Zeova pe get partou.
I pe get dimoun bon konman move.+
4 En dimoun ki koz dan en fason kalm* i parey en pye dibwa lavi,+
Me sa enn ki devir parol i fer dimoun dekouraze.
6 I annan en kantite trezor dan lakaz en dimoun ki fer sa ki byen,*
Me sa ki en move dimoun i rekolte* i fer li ganny problenm.+
9 Zeova i deteste keksoz ki bann move dimoun i fer,+
Me i kontan sa enn ki kontinyen fer sa ki byen.+
11 Zeova i vwar Latonm* ek sa landrwa destriksyon.*+
Alor pa i osi vwar leker bann dimoun!+
12 En dimoun ki boufonn lezot pa kontan sa enn ki pe koriz* li.+
I pa pou demann konsey en dimoun ki saz.+
13 En leker zwaye i reflekte lo figir en dimoun,
Me sagrinasyon i fer li dekouraze.+
16 Vomye en dimoun ki annan ptigin me ki annan en gran respe pour Zeova+
18 Sa enn ki ankoler vitman i fer dimoun dispit,+
Me sa enn ki pa ankoler vitman i fer dimoun aret dispit.+
19 Semen en dimoun ki pares i parey en baraz pye pikan,+
Me santye en dimoun ki fer sa ki drwat i parey en gran semen ki plat.+
21 Keksoz bet i gou pour dimoun ki napa bon zizman,*+
Me sa enn ki annan disernman i kontinyen mars lo sa bon santye.+
22 Bann plan pa reisi ler dimoun pa rod konsey,*
Me keksoz i mars byen ler i annan en kantite konseye.+
23 En dimoun i kontan ler i donn en bon larepons*+
E pa i bon ler en dimoun i dir en keksoz dan sa bon letan!+
24 En dimoun ki annan bon zizman i lo sa santye lavi ki mont anler+
27 Sa enn ki fer bann profi malonnet i fer son fanmir pas dan problenm,*+
Me sa enn ki pa kontan pran gous pou kontinyen viv.+
29 Zeova i byen lwen avek bann move dimoun,
Me i ekout lapriyer bann dimoun ki fer sa ki byen.+
30 En lizye ki kler i fer leker kontan.*
En bon nouvel i fer bann lezo vin pli for.*+
31 En dimoun ki ekout koreksyon ki donn lavi
I reste parmi bann dimoun ki saz.+
33 Sa enn ki annan en gran respe pour Zeova i aprann ki mannyer pour vin saz+
E limilite i fer en dimoun ganny laglwar.+
4 Zeova in fer tou keksoz pour ki son plan i reisi
E i pou fer sir ki bann move dimoun i ganny detrir.+
5 Zeova i deteste dimoun ki orgeye.+
Ou kapab asire* ki i pou ganny pini.
6 Si en dimoun i annan lanmour* ek fidelite, son fot i ganny pardonnen+
E sa enn ki annan en gran respe pour Zeova i rezet sa ki mal.+
7 Ler Zeova i kontan sa ki en dimoun i fer,
I fer son bann lennmi anpe avek li.+
8 Vomye en ptigin keksoz e fer sa ki byen,*+
Dan plas ganny en kantite reveni dan en fason malonnet.+
9 En dimoun i fer plan kot i pou ale,
Me i Zeova ki diriz son lepa.+
10 En lerwa i devret fer tou son bann desizyon dapre gidans Bondye.+
I pa zanmen devret rezet lazistis.+
11 Bann balans ki egzakt i sorti kot Zeova.
Tou bann pwa ki dan sak i sorti kot li.+
13 Bann lerwa i kontan bann bon parol.*
Zot kontan en dimoun ki koz laverite.+
14 Lakoler lerwa i parey en mesaze ki’n ganny anvoye pour touy dimoun,+
15 Si en lerwa i aksepte en dimoun, i pou viv en bon lavi.
Ler en dimoun i annan laprouvasyon lerwa, sa i parey en nyaz lapli dan sezon prentan.+
17 Dimoun ki fer sa ki drwat i evit gran semen ki al ver sa ki mal.
Sa enn ki vey son semen pou reste vivan.+
18 Avan maler, i annan lorgey
E avan ki en dimoun i tonbe, i annan larogans.+
19 Vomye demontre limilite parmi bann ki annan limilite+
Dan plas partaz larises ki dimoun arogan in pran.
20 En dimoun ki demontre bon zizman dan en sityasyon pou reisi*
E sa enn ki annan konfyans dan Zeova pou ere.
21 Dimoun pou vwar en dimoun saz konman entelizan+
E sa enn ki koz avek ladouser* pou kapab pli byen persyad lezot.+
22 Bon zizman i donn lavi* bann ki annan li,
Me bann ki bet i ganny pini akoz bann keksoz bet ki zot fer.
24 Bann parol agreab i parey gof dimyel,
I dou e i en gerizon pour lezo.+
25 En dimoun i kapab krwar ki en semen i bon,
Me finalman, sa semen i anmenn ver lanmor.+
26 En travayer i travay dir parski i anvi manze.
I kontinyen travay parski i lafen.*+
29 En dimoun vyolan i anbet son prosen
E i fer li al lo sa move semen.
30 I bat en lizye ler i fer konplo pour fer sa ki mal,
I mord son lalev ler i pe akonpli son plan pour fer sa ki mal.
32 En dimoun ki pa ankoler vitman+ i pli bon ki en dimoun for
E sa enn ki kontrol son lakoler i pli bon ki sa enn ki pran en lavil.+
17 Vomye en bout dipen sek dan en landrwa kot i annan lape*+
Dan plas annan en lakaz avek en kantite manze* kot i annan dispit.+
2 En serviter ki annan bon zizman pou vin sef en garson ki fer onte.
I pou ganny en par leritaz parey bann garson son met.
3 Larzan* i ganny pirifye dan en resipyan anter e lor dan four,*+
Me Zeova i sa Enn ki egzamin leker.+
4 En move dimoun i kontan ekout bann parol ki bles lezot
E en dimoun rize i ekout bann move parol.+
5 Sa enn ki monk en dimoun pov i ensilte sa Enn ki’n fer li+
E sa enn ki kontan ler en lot dimoun i pas dan problenm pou ganny pini.+
7 I drol pour en dimoun bet dir en bon parol.*+
I pli drol ankor pour en dirizan* dir bann keksoz ki pa vre.+
8 En kado i parey en pyer presye pour son met.*+
I fer li reisi partou kot i ale.+
9 Sa enn ki pardonn* en fot i rod lanmour,+
Me sa enn ki kontinyen koz lo la, i fer bann bon zanmi fase.+
10 I annan plis lefe lo en dimoun entelizan ler i ganny korize+
Ki lo en dimoun bet ki ganny bate 100 fwa.+
11 En move dimoun i zis anvi rebele,
Me en mesaze ki kriyel pou ganny anvoye pour pini li.+
12 Vomye bat avek en lours ki’n perdi son piti
Ki zwenn en enbesil ki fer bann keksoz bet.+
13 Si en dimoun i rann mal pour byen,
Maler pou reste kot son lakaz.+
14 Konmans en dispit i parey kas en danm.*
Avan dispit i konmanse, ale.+
15 Zeova i deteste ler dimoun i dir ki en move dimoun pa koupab
19 Sa enn ki kontan dispit i kontan fer pese.+
Sa enn ki fer son larantre vin pli o pou tonbe.+
20 En dimoun ki dezonnet dan son leker pa pou reisi*+
E sa enn ki dir bann keksoz pour anbet lezot pou ganny problenm.
21 Papa en zanfan ki bet pou sagren
E papa en enbesil pa pou zwaye.+
22 En leker ki dan lazwa i en bon latizann,*+
Me ler en dimoun i dekouraze, sa i fer li perdi son lafors.*+
25 En garson ki bet i fer son papa sagren
E i kas leker son manman.+
26 I pa byen pour pini en dimoun ki fer sa ki byen*
E i mal pour bat bann dimoun respektab.
28 Menm en dimoun bet ki reste trankil pou ganny konsidere konman saz
E sa enn ki pa dir nanryen konman en dimoun ki annan disernman.
18 En dimoun ki pa frekant personn* i mazin zis son dezir egois.
I refize azir avek lasazes.*
2 En dimoun ki bet pa anvi konpran nanryen.
I plito anvi koz lo sa ki li i anvi koz lo la.+
4 Parol en dimoun i parey delo profon.+
Sours lasazes i parey en larivyer ki pe kontinyen koule.
5 I pa byen pour fer lapreferans pour en move dimoun+
Oubyen pour anpes en dimoun ki fer sa ki byen* ganny lazistis.+
9 En dimoun ki fer pares dan son travay
I frer sa dimoun ki fer problenm.+
10 Non Zeova i en latour for.+
Sa enn ki fer sa ki byen i tay laba e i ganny proteze.*+
11 Larises en dimoun i son lavil for.
Dan son lespri,* larises i parey en miray ki protez li.+
13 Ler en dimoun i reponn avan ki i tann sa ki’n vreman arive,
Sa i bet e anbarasan.+
14 Ler en dimoun i pozitif, sa i kapab ed li ler i malad,+
16 Ler en dimoun i donn en kado, sa i ouver laport pour li+
E i fer li zwenn bann dimoun enportan.
19 I pli difisil pour fer lape avek en frer ki ofanse ki pran en lavil for+
E i annan dispit ki parey baro en lavil for.+
20 Parol* en dimoun i parey manze ki fer son vant plen.+
Son vant pou plen avek bann keksoz ki i dir.
21 Parol* en dimoun i kapab fer li viv oubyen mor.+
Bann dimoun ki kontan servi li pou pey konsekans.+
23 En dimoun pov i sipliye ler i pe koze,
Me en dimoun ris i reponn dan en fason brit.
3 Keksoz bet ki en dimoun i fer, i fer li al lo en move semen
E i ankoler avek Zeova dan son leker.
4 Larises i fer en dimoun annan en kantite zanmi,
Me sa enn ki pov pou ganny abandonnen par son zanmi.+
6 En kantite dimoun i anvi ki en dimoun enportan* i aksepte zot
E tou dimoun i vin zanmi sa enn ki donn kado.
7 Tou bann frer en dimoun pov i ay li.+
An plis ki sa, son bann zanmi osi i evit li!+
I kontinyen demann zot led, me personn pa tann li.
8 En dimoun ki rod bon zizman* i kontan son lekor.+
En dimoun ki kontan disernman pou reisi.*+
9 En fo temwen pou ganny pini
E en dimoun ki zis koz manti pou ganny detrir.+
10 I pa byen pour en dimoun bet viv en lavi deliks,
I pli drol ankor pour en serviter diriz bann prens.+
13 En garson ki bet i fer son papa soufer+
E en madanm ki kontan fer kankan* i parey twa en lakaz ki pa zanmen aret koule.+
14 En lakaz ek larises i en leritaz ki en papa i donnen,
Me en madanm ki pridan i sorti kot Zeova.+
15 Pares i fer en dimoun tonm dan en profon sonmey
E sa enn ki lakanny pou lafen.+
16 Sa enn ki obeir komannman pou reste vivan.+
En dimoun ki enpridan dan sa ki i fer pou mor.+
19 En dimoun ki ankoler vitman pou pey konsekans.
Si ou esey protez li, ou pou bezwen fer sa plizyer fwa.+
22 I bon ler en dimoun i annan lanmour fidel+
E vomye en dimoun pov ki en manter.
23 En gran respe pour Zeova i donn lavi.+
En dimoun ki annan en gran respe pour Bondye pou repoz byen e an sekirite.+
24 En dimoun ki pares i met son lanmen dan bol manze,*
Me i pa ni menm annan lafors pour met manze dan son labous.+
25 Tap en monker+ pour ki dimoun ki napa leksperyans i vin pridan+
E koriz en dimoun ki entelizan pour li kapab ganny plis konnesans.+
26 Sa enn ki maltret son papa e ki pous son manman
I en garson ki ganny imilye e ki fer onte.+
27 Mon garson, si ou aret ekout disiplin,
Ou pou rezet konnesans.
20 Diven i fer dimoun boufonn lezot+ e lalkol i fer dimoun napa kontrol.+
En dimoun ki fer sa ki mal* akoz i’n bwar pa saz.+
2 Lafreyer pour lerwa i parey en lyon* ki pe kriye.+
En dimoun ki fer li ankoler i riske son prop lavi.+
4 En dimoun ki pares pa prepar later pandan sezon liver,
Alor i pou mandyan akoz i pou napa nanryen pandan sezon rekolt.*+
5 Bann panse* ki dan leker en dimoun i parey delo profon
Me en dimoun ki annan disernman i kapab fer zot sorti.
6 En kantite dimoun i dir ki zot annan lanmour fidel,
Me lekel ki kapab trouv en dimoun ki fidel?
7 En dimoun ki fer sa ki byen* i reste fidel.*+
Son bann zanfan* ki vin apre li pou ere.+
12 Zeova in fer tou le de,
Zorey ki tande ek lizye ki vwar.+
13 Pa bezwen kontan dormi parski ou pou vin pov.+
Ouver ou lizye e ou pou annan ase dipen.+
14 En dimoun ki pe aste i dir: “Sa pa bon, sa pa bon!”
Apre i ale e i fer vantar.+
16 Pran lenz en dimoun si i’n promet pour responsab det en etranze.+
Pran sa garanti si i’n fer sa promes pour en madanm etranze.*+
17 Dipen ki en dimoun in gannyen dan en fason malonnet i goute,
Me pli tar, son labous pou plen avek gravye.+
18 Si dimoun i demann konsey, son bann plan pou reisi.*+
Rod bann bon gidans* ler ou pe al lager.+
19 En dimoun ki fann rimer i al partou pour devwal bann sekre.+
Pa bezwen frekant bann ki kontan donn nouvel.*
20 En dimoun ki modi son papa ek son manman,
Son lalanp pou tennyen ler fernwanr i fer.+
21 Ler en dimoun i voras pour ganny en leritaz,
I pa pou ganny beni a lafen.+
22 Pa bezwen dir: “Mon pou rann mal pour mal!”+
Annan lespwar dan Zeova+ e i pou sov ou.+
23 Zeova i deteste bann pwa ki pa egzakt*
E bann balans ki pa egzakt pa bon.
24 Lepa en dimoun i ganny dirize par Zeova.+
Ki mannyer en dimoun i kapab konpran kote i pe ale?*
25 I en latrap ler en dimoun i kriye san reflesir, “Sa i sen!”+
Me pli tar, i reflesir lo sa ve ki i’n fer.+
27 Souf en dimoun i lalanp Zeova
Ki kler partou anndan sa dimoun.
28 Lanmour* ek fidelite i protez lerwa.+
Lanmour fidel i fer son tronn kontinyen egziste.+
30 Bann kou ek blesir i tir* lemal dan en dimoun+
E en dimoun ki ganny bate i ganny pirifye anndan li.
21 Leker en lerwa i parey bann pti larivyer dan lanmen Zeova.+
I diriz li kot I anvi.+
3 Pour Zeova, fer sa ki byen e zis
I pli bon ki fer en sakrifis.+
4 Lizye ek leker en dimoun arogan
Setadir sa lalanp ki gid bann move dimoun, i pese.+
6 Ler en dimoun i koz manti pour li ganny bann trezor,
7 Vyolans bann move dimoun pou balye zot+
Parski zot pa oule azir avek lazistis.
8 Semen en dimoun ki koupab i tord,
Me en dimoun ki pir i fer bann keksoz ki drwat.+
9 I pli bon si en dimoun i reste lo bout twa en lakaz
Dan plas reste dan menm lakaz avek en madanm ki kontan fer kankan.*+
10 En move dimoun i anvi fer sa ki mal.+
I pa demontre labonte anver son prosen.+
11 Ler en monker i ganny pini, dimoun ki napa leksperyans i vin pli saz
E ler en dimoun ki saz i annan bon zizman, i ganny konnesans.*+
12 Sa Enn ki drwat i get lakaz en move dimoun.
I fer en move dimoun ganny problenm.+
14 En kado ki ganny donnen an sekre i fer dimoun aret ankoler+
E en gous ki ganny donnen dan kasyet* i fer dimoun ki vreman ankoler aret ankoler.
15 Sa enn ki fer sa ki byen* i zwaye ler i azir avek lazistis,+
Me pour bann move dimoun, sa i en move keksoz.
16 En dimoun ki nepli azir avek bon zizman
Pou al repoze avek bann dimoun ki’n mor e ki napa lafors.+
17 En dimoun ki kontan anmize* pou vin pov.+
En dimoun ki kontan diven ek delwil pa pou vin ris.
18 En move dimoun i ganny donnen pour sov lavi en dimoun ki fer sa ki byen
E en dimoun ki tret pou ganny pran dan plas en dimoun ki fer sa ki drwat.+
19 I pli bon si en dimoun i reste dan dezer
Dan plas reste avek en madanm ki kontan fer kankan* e ki ankoler vitman.+
20 En dimoun ki saz i annan trezor ki presye ek delwil dan son lakaz,+
21 En dimoun ki kontinyen fer sa ki byen e ki demontre lanmour fidel
Pou ganny lavi, ladrwatir ek laglwar.+
22 En dimoun ki saz i kapab grenp miray* lavil bann dimoun for
E detrir sa ki zot annan konfyans ladan.+
23 En dimoun ki vey son labous ek son lalang
Pa met son lekor dan problenm.+
24 Dimoun pou konsider konman vantar e arogan,
Sa enn ki pa mazin konsekans son aksyon.+
25 Bann keksoz ki en dimoun pares i anvi pou touy li
Parski i pa oule travay avek son lanmen,+
26 I anvi en kantite keksoz lazournen antye,
Me sa enn ki fer sa ki byen i donn tou keksoz ki i annan.+
27 Sakrifis ki en move dimoun i ofer i degoutan.+
I pli degoutan ankor ler i ofer sa sakrifis avek en move lentansyon.*
29 En move dimoun i paret serye,+
Me en dimoun ki fer sa ki drwat pou mars lo en semen ki an sekirite.*+
30 Napa lasazes, ni disernman, ni konsey si i al kont plan Zeova.+
3 En dimoun ki pridan i kasyet ler i vwar danze,
Me sa enn ki napa leksperyans i kontinyen ale e i pey konsekans.
4 Ler en dimoun i annan limilite ek en gran respe pour Zeova
I ganny larises, laglwar ek lavi.+
5 I annan pikan ek latrap dan semen en dimoun dezonnet,
Me en dimoun ki kontan son lavi* i reste lwen avek tousala.+
7 En dimoun ris i domin lo en dimoun pov
E en dimoun ki demann pret larzan i vin lesklav sa enn ki’n pret li larzan.+
10 Fer en dimoun ki napa respe ale
E i pou nepli annan dispit.
I pou nepli annan konfli ek lensilt.*
11 En dimoun ki kontan en leker pir e ki son parol i agreab
Pou vin zanmi lerwa.+
12 Lizye Zeova i protez konnesans,
Me i fer parol bann tret napa valer.+
13 En dimoun ki pares i dir: “I annan en lyon deor!
Mon pou ganny touye dan landrwa piblik!”+
14 Labous bann madanm ki fer pese* i en trou ki fon.+
En dimoun ki Zeova in kondannen pou tonm ladan.
16 Sa enn ki vol en dimoun pov pour ganny plis larises+
E sa enn ki donn kado bann dimoun ris
Pou vin pov.
17 Ekout byen* bann keksoz ki bann dimoun saz i dir,+
Pour ou kapab aksepte mon konnesans avek tou ou leker,+
18 Parski i bon pour ou gard zot dan fon ou leker+
Koumsa ou pou kapab toultan koz lo la.+
19 Ozordi mon pe donn ou konnesans
Pour ou kapab annan konfyans dan Zeova.
20 Eski pa mon’n deza ekri ou,
Pour donn ou konsey ek konnesans,
21 Pour ansenny ou sa ki vre e ki ou kapab annan konfyans ladan,
Pour ki ou donn lenformasyon ki egzakt avek sa enn ki’n anvoy ou?
22 Pa bezwen vol en dimoun pov parski i pov+
E fer en malere soufer kot baro lavil,+
23 Parski Zeova ki pou defann zot+
E i pou touy sa bann dimoun ki pe vol zot.
24 Pa bezwen frekant en dimoun ki ankoler vitman
E pa bezwen pas letan avek sa enn ki pran en gran lakoler,
25 Pour ou pa zanmen aprann fer parey li
E met ou lekor dan en latrap.+
26 Pa bezwen parmi bann ki donn ponnyendmen pour fer en lagreman,
Ki promet pour responsab pour en det.+
27 Si ou napa nanryen pour pey sa det,
Zot pou pran ou lili ki ou dormi lo la.
28 Pa bezwen bouz en taso ki’n la depi lontan
Ki ou bann zanset ti mete.+
29 Eski ou’n deza vwar en dimoun ki fer byen son travay?
I pou debout devan bann lerwa,+
I pa pou debout devan bann dimoun ordiner.
23 Ler ou asize pour manze avek en lerwa,
Get byen sa ki devan ou.
2 Met en kouto kot ou lagorz*
Si ou vreman lafen.
3 Pa bezwen anvi son bann bon manze,
Parski sa manze i en latrap.
4 Pa bezwen rente pour ganny larises.+
Arete e montre ki ou entelizan.*
5 Ler ou pou get li, i pou nepli la,+
Parski i pou sirman ganny lezel parey en leg e i pou anvole dan lesyel.+
6 Pa bezwen manz manze en dimoun ki avar,*
Pa bezwen anvi son bann bon manze,
7 Parski i parey en dimoun ki vey sa ki lezot dimoun i fer.*
I dir ou: “Manze e bwar,” me i pa vreman anvi ou fer sa.*
8 Ou pou vomi sa ki ou’n manze
E i pa pou vo lapenn ki ou’n felisit li.
11 Parski sa Enn ki defann zot* i for.
I pou defann zot e opoz ou.+
12 Aksepte disiplin avek tou ou leker
E ekout byen konnesans.
13 Pa bezwen ezite pour disiplin en zanfan.*+
I pa pou mor si ou bat li avek en baton.*
17 Pa les ou leker anvi vin parey dimoun ki fer pese,+
Me annan en gran respe pour Zeova lazournen antye,+
18 Koumsa ou pou annan en lavenir+
E ou pa pou perdi ou lespwar.
19 Mon garson, ekoute e vin saz.
Fer ou leker al lo sa bon semen.
20 Pa frekant dimoun ki bwar tro bokou diven+
E bann ki manz tro bokou lavyann,+
21 Parski en soular e sa enn ki manz tro bokou pou vin pov.+
Dimoun ki ansonmey pou met lenz desire.
23 Aste* laverite e pa zanmen vann li.+
Aste lasazes, disiplin ek lentelizans.*+
24 Papa en dimoun ki fer sa ki byen* pou sirman dan lazwa.
Papa en garson ki saz pou kontan akoz li.
25 Ou papa ek ou manman pou kontan
E ou manman ki’n donn ou lavi pou dan lazwa.
28 I espere parey en voler.+
I fer en kantite zonm vin enfidel.
29 Lekel ki dan maler? Lekel ki pa santi li byen?
Lekel ki dispit? Lekel ki konplent?
Lekel ki’n ganny blese san okenn rezon? Lekel ki son lizye i fatige?*
31 Pa bezwen get kouler sa diven rouz
Ler i klate dan lakoup e i glise an desandan,
32 Parski finalman, i morde parey en serpan
E i larg son pwazon parey en serpan anpwazonnen.*
34 Ou pou parey en dimoun ki pe alonze dan milye lanmer,
Parey en dimoun ki pe alonze anler lo lema en bato.
35 Ou pou dir: “Zot in tap mwan, me mon pa’n santi nanryen.*
Zot in bat mwan, me mon pa ti konnen.
Kan ki mon pou leve?+
Mon bezwen en lot bwar.”*
24 Pa bezwen anvi vin parey bann move dimoun
E pa anvi frekant zot,+
2 Parski zot mazin* fer bann keksoz vyolan
E zot koz lo fer problenm.
5 En dimoun ki saz i pwisan+
E konnesans i fer en dimoun ganny plis pouvwar.
7 En dimoun bet pa kapab ganny vre lasazes.+
I napa nanryen pour dir kot baro lavil.
8 Sa enn ki fer konplo pour fer sa ki mal,
Pou ganny apele sef bann ki fer konplo.+
11 Sov bann dimoun ki pe ganny anmennen pour ganny touye
E anpes bann dimoun ki pe drive ganny touye.+
Wi, sa Enn ki get ou pou konnen
E i pou rekonpans sak dimoun pour sa ki zot fer.+
13 Mon garson, manz dimyel parski i bon.
Dimyel ki dan gof i dou.
14 Pareyman, ou devret konnen ki lasazes i bon* pour ou.+
Si ou trouv li, ou pou annan en lavenir
E ou pa pou perdi ou lespwar.+
15 Parey en move dimoun, pa kasyet o bor lakaz en bon dimoun* pour atak li.
Pa bezwen detrir son landrwa kot i repoze.
16 Parski en bon dimoun* i kapab tonm set fwa e i pou lev ankor,+
Me en move dimoun pou tonm dan maler.+
17 Pa bezwen kontan ler ou lennmi i tonbe
E pa bezwen zwaye ler i pas dan problenm.+
18 Si non, Zeova pou vwar sa e i pa pou kontan.
19 Pa bezwen ankoler* akoz bann move dimoun.
Pa bezwen anvi vin parey zot,
20 Parski bann ki fer sa ki mal napa lavenir.+
Lalanp bann move dimoun pou tennyen.+
21 Mon garson, annan en gran respe pour Zeova e pour lerwa.+
Lekel ki konnen ki maler zot tou le de* pou fer zot gannyen?+
23 Bann ki saz in osi dir sa:
I pa byen pour fer lapreferans ler ou zize.+
24 Sa enn ki dir en move dimoun, “Ou fer sa ki byen,”+
Dimoun pou modi li e bann nasyon pou kondann li.
25 Me tou pou pas byen pour bann ki koriz li.+
Zot pou ganny beni avek bann bon keksoz.+
26 Dimoun pou anbras labous sa enn ki reponn dan en fason onnet.*+
27 Prepar travay ki ou annan pour fer deor e met tou keksoz pare dan plantasyon.
Apre, konstri ou lakaz.*
28 Pa bezwen akiz ou prosen san okenn rezon.+
Pa bezwen dir bann keksoz pour anbet lezot.+
29 Pa bezwen dir: “Mon pou fer parey i’n fer avek mwan.
Mon pou fer li peye pour sa ki i’n fer.”*+
30 Mon ti pas o bor plantasyon en dimoun ki pares,+
O bor plantasyon rezen en dimoun ki napa bon zizman.*
31 Mon ti vwar ki i ti annan en kantite move zerb.
I ti annan bann touf pikan partou ater
E son miray ros ti’n kase.+
32 Mon ti get sa e mon ti reflesir lo la.
Mon ti vwar sa e mon ti aprann sa leson:*
33 En pti dormi, en pti sonmey,
Krwaz lebra pour repoze,
34 Alor, lapovrete pou vini parey en voler
E lanmizer parey en zonm arme.+
25 La lezot proverb Salomon+ ki bann serviter Ezekya+ lerwa Zida ti kopye e met ansanm:
2 Bondye i ganny glorifye ler i gard en keksoz sekre+
E bann lerwa i ganny glorifye ler zot rod lenformasyon konsernan en keksoz.
3 Zis parey lesyel i o e later i fon,
Dimoun pa kapab konpran sa ki dan leker bann lerwa.
5 Tir en move dimoun devan lerwa
E son tronn pou ganny byen etabli avek ladrwatir.+
6 Pa bezwen fer vantar devan lerwa+
E pa bezwen asiz parmi bann dimoun enportan,+
7 Parski i pli bon si i dir ou, “Vin la,”
Dan plas ki i imilye ou devan en dimoun enportan.+
8 Pa bezwen depese pour anmenn en dimoun ankour,
Parski ki ou pou fer pli tar si ou prosen i imilye ou?+
9 Rezourd ou problenm avek ou prosen,+
Me pa bezwen dir lezot sa ki i’n dir ou an prive,*+
10 Koumsa sa enn ki pe ekoute pa pou fer ou onte
E ou pa pou fann en rimer* ki ou pou nepli kapab kontrole.
13 En mesaze ki fidel i parey lafreser lanez pandan sezon rekolt
Pour sa bann dimoun ki’n anvoy li,
Parski i ankouraz son met.+
14 Dimoun vantar ki pa zanmen donn kado ki i’n promet*
I parey bann nyaz ek divan ki pa anmenn lapli.+
16 Si ou trouv dimyel, manz zis sa ki ou bezwen,
Parski si ou manz tro bokou, ou kapab vomi.+
17 Pa bezwen al tro souvan dan lakaz ou prosen,
Koumsa i pa pou fatige avek ou e ay ou.
18 En dimoun ki donn en fo temwannyaz kont son prosen
I parey en mayos, en lepe ek en fles byen fite.+
19 Annan konfyans dan en dimoun ki pa diny konfyans* dan letan maler
I parey en ledan ki’n kase oubyen en lipye ki fay fay.
20 Sa enn ki sant bann sanson avek en dimoun ki sagren
I parey dimoun ki tir son lenz ler i fer fre
21 Si ou lennmi* i lafen, donn li dipen pour li manze,
Si i swaf, donn li delo pour bwar,+
22 Parski si ou fer sa, ou pou kalme li*+
E Zeova pou rekonpans ou.
23 Vandnor i fer lapli tonbe
E en dimoun ki kontan donn nouvel i fer dimoun ankoler.+
24 I pli bon si en dimoun i reste lo bout twa en lakaz
Dan plas reste dan menm lakaz avek en madanm ki kontan fer kankan.*+
25 En bon nouvel ki sorti dan en pei byen lwen
I parey delo fre pour en dimoun ki fatige.+
26 En bon dimoun* ki tonm dakor* avek en move dimoun
I parey en sours delo sal oubyen en pwi ki son delo nepli bon.
26 Parey lanez dan sezon lete ek lapli dan sezon rekolt,
I pa byen pour onor en dimoun bet.+
2 Zis parey i annan rezon pour zwazo sove e zirondel anvole,
En dimoun pa ganny modi san okenn bon rezon.*
5 Reponn en dimoun bet dapre son betiz,
Pour li pa krwar ki i saz.+
6 Sa enn ki fer konfyans en dimoun bet
I parey dimoun ki bles son prop lipye e fer ditor son lekor.*
8 Ler en dimoun bet i ganny glorifye,
Sa i parey ler ou anmar ros dan fles.+
9 Ler en dimoun bet i dir en proverb,
Sa i parey en pye pikan dan lanmen en soular.
10 Sa enn ki anploy en dimoun bet oubyen en dimoun ki pe zis pase,
I parey en dimoun ki tir fles e bles nenport dimoun.*
11 Zis parey en lisyen i manz son vomi,
En dimoun bet i refer menm keksoz bet.+
12 Eski ou’n deza vwar en dimoun ki krwar i saz?+
I annan plis lespwar pour en dimoun bet ki pour sa dimoun.
15 En dimoun ki pares i met son lanmen dan bol manze,*
Me i tro fatige pour met manze dan son labous.+
16 En dimoun ki pares i krwar i pli saz
Ki set dimoun ki donn en larepons ki fer sans.
17 Sa enn ki pase e ki ankoler akoz* en kankan ki pa konsern li,
I parey en dimoun ki pe tyonbo zorey en lisyen.+
18 En dimoun fou ki tir bann misil alimen, bann fles ek lanmor,*
19 I parey en dimoun ki trik son prosen e dir, “Mon ti pe zwe!”+
21 Dimoun kankan ki kontan dispit
I parey sarbon dan labrez ek dibwa dan dife.+
22 Parol sa enn ki fann rimer i parey en bon manze.*
I desann byen dan vant.+
23 Ler en move dimoun i dir bann parol zantiy*
24 Sa enn ki ay lezot i kasyet son laenn ler i koze,
Me anndan i gard son move lentansyon.
25 Menm si i koz dan en fason dous, pa bezwen annan konfyans dan li,
Parski i annan set keksoz degoutan dan son leker.*
26 Menm si i kasyet ki i ay lezot,
Tou dimoun pou konnen ki i en move dimoun.
27 Sa enn ki fouy en trou pou tonm ladan
E dimoun ki roul en ros, sa ros pou roul lo li.+
28 Sa enn ki koz manti i ay dimoun ki ganny blese par son parol
E dimoun ki flat lezot i anmenn problenm.+
2 Les en lot dimoun* felisit ou, pa fer li avek ou prop labous.
Les lezot* fer li, pa fer li avek ou prop lalev.+
3 Ros ek disab i lour,
Me problenm ki en dimoun bet i fer i pli lour ki tou le de.+
4 Lakoler i kriyel e en gran lakoler i parey en linondasyon,
Me zalouzi i pli pir ki sa.+
5 I pli bon si ou koriz en dimoun fran dan plas kasyet ou lanmour.+
7 Sa enn ki son vant i plen pa oule* dimyel sorti dan gof,
Me pour dimoun ki lafen, menm manze ki anmer i dou.
8 En dimoun ki kit son lakour
I parey en zwazo ki kit* son nik.
9 Delwil ek lansan i fer leker kontan,
Parey en bon zanmi ki donn konsey ki senser.+
10 Pa bezwen abandonn ou zanmi oubyen zanmi ou papa
E pa bezwen antre dan lakaz ou frer ler ou dan problenm.
Vomye en vwazen ki reste o bor ou ki en frer ki reste lwen.+
12 En dimoun ki pridan i kasyet ler i vwar danze,+
Me sa enn ki napa leksperyans i kontinyen ale e i pey konsekans.
13 Pran lenz en dimoun si i’n promet pour responsab det en etranze.
Pran sa garanti si i’n fer sa promes avek en madanm etranze.*+
14 Ler en dimoun i koz for pour li beni son prosen granmaten,
Sa pou ganny konsidere konman en malediksyon pour li.
15 En madanm ki kontan fer kankan* i parey twa en lakaz ki kontinyen koule ler lapli i tonbe.+
16 Sa enn ki kapab kontrol li i kapab kontrol divan
E i kapab tyonbo delwil dan son lanmen drwat.
18 Sa enn ki pran swen avek en pye fig pou manz son fri+
E en dimoun ki pran swen avek son met pou ganny onore.+
19 Zis parey en dimoun i kapab vwar son figir dan delo,
Leker en dimoun i parey leker en lot dimoun.
21 Larzan* i ganny pirifye dan en resipyan anter* e lor dan four,+
Me en dimoun i ganny teste ler i ganny felisite.*
22 Menm si ou kraz en dimoun bet dan en mortye
Parey ou kraz lagrenn,
I pou kontinyen fer bann keksoz bet.
23 Ou devret konn byen ki mannyer ou troupo i ete.
Pran byen swen avek* ou bann mouton,+
24 Parski larises pa reste pour touzour+
E en kouronn* pa reste pour tou bann zenerasyon.
25 Zerb ver i mor, nouvo zerb i pouse
E dimoun i anmas zerb lo bann montanny.
26 Bann zenn mal mouton i fer ou ganny lenz pour mete
E bann mal kabri i fer ou kapab aste en plantasyon.
27 I pou annan ase dile kabri pour ou,
Pour ou fanmir e pour ou bann servant.
28 Bann move dimoun i taye menm si napa personn ki tay deryer zot,
Me bann dimoun ki fer sa ki byen* i konfidan parey en lyon.*+
2 Ler bann dimoun i kas lalwa,* bann prens pou ganny ranplase enn deryer lot,+
Me avek led en dimoun ki annan disernman ek konnesans, en prens* pou dirize pour en kantite letan.+
3 En dimoun pov ki trik en malere+
I parey lapli ki balye tou manze.
4 Dimoun ki pa obeir lalwa i felisit bann move dimoun,
Me dimoun ki obeir lalwa i ankoler avek zot.+
6 Vomye en dimoun pov ki reste fidel
Ki en dimoun ris ki fer bann move keksoz.+
7 En garson ki entelizan i obeir lalwa,
Me sa enn ki frekant dimoun ki manz tro bokou i fer son papa onte.+
8 En dimoun ki vin ris akoz i’n pret larzan avek lentere+ e pour fer profi
I anmas sa larzan pour sa enn ki ed dimoun pov.+
10 Sa enn ki pe anbet en bon dimoun e fer li fer sa ki mal pou tonm dan son prop trou,+
Me bann dimoun ki san repros pou ganny bann bon keksoz.+
11 En dimoun ris i krwar ki i saz,+
Me en dimoun pov ki annan disernman i kapab konnen ki kalite dimoun i ete.+
12 Ler dimoun ki fer sa ki byen i reisi, i annan en kantite laglwar,
Me ler bann move dimoun i dirize, bann dimoun i al kasyet.+
13 En dimoun ki kasyet son fot pa pou reisi,+
Me sa enn ki konfese e aret fer sa ki mal pou ganny demontre konpasyon.*+
14 Ere sa enn ki toultan vey sa ki i fer,*
Me en dimoun ki fer son leker vin dir pou tonm dan maler.+
15 En move dirizan ki diriz en pep ki bezwen led
I parey en lyon ki pe kriye e en lours ki pe atake.+
16 En sef ki napa disernman i mal servi son lotorite,+
Me en dimoun ki pa kontan bann profi malonnet pou viv pli lontan.+
17 Sa enn ki koupab pour touy* en lot dimoun pou kontinyen taye ziska i al dan latonm.*+
Pa les personn ed li.
19 En dimoun ki pe kiltiv son later pou ganny en kantite dipen,
Me sa enn ki tay deryer keksoz ki pa vo nanryen pou vreman pov.+
20 En dimoun fidel pou ganny en kantite benediksyon,+
Me en dimoun ki oule vin ris vitman pa pou reste inosan.+
21 I pa byen pour fer lapreferans,+
Me en dimoun i kapab fer en move keksoz pour ganny en bout dipen.
22 En dimoun ki groker* i anvi vin ris,
Me i pa konnen ki i pou vin pov.
23 Avek letan, dimoun pou pli apresye sa enn ki koriz en lot dimoun+
Dan plas sa enn ki flat lezot.
24 En dimoun ki vol son papa ek son manman e ki dir, “I pa mal sa,”+
I parey en dimoun ki fer lezot ganny problenm.+
26 En dimoun ki annan konfyans dan son prop leker i bet,+
Me sa enn ki fer bann keksoz saz pou ganny sove.+
27 Sa enn ki ed dimoun pov pa pou mank nanryen,+
Me dimoun ki fer krwar i pa vwar zot pou ganny en kantite malediksyon.
28 Ler bann move dimoun i dirize, dimoun i al kasyet,
Me ler zot mor, i pou annan en kantite dimoun ki fer sa ki byen.+
29 En dimoun ki kontinyen antete* menm si i’n ganny korize plizyer fwa+
Pou ganny kraze en sel kou e i pou napa gerizon.+
2 Ler i annan en kantite dimoun ki fer sa ki byen,* dimoun i dan lazwa,
Me ler en move dimoun i dirize, dimoun i plennyen.+
3 En dimoun ki kontan lasazes i fer son papa zwaye,+
Me sa enn ki frekant bann prostitye i gaspiy son larises.+
4 Avek lazistis, en lerwa i fer son pei stab,+
Me en dimoun ki pran gous i fer sa pei pas dan problenm.
5 Sa enn ki flat son prosen
I met en latrap devan li.+
6 Fot ki en move dimoun i fer i vin en latrap pour li,+
Me sa enn ki fer sa ki byen i kriye avek lazwa e i kontan.+
9 Ler en dimoun saz i annan en problenm avek en dimoun bet,
Zot pou dispit e boufonn kanmarad, me sa pa pou abouti dan nanryen.+
12 Ler en sef i ekout bann mansonz,
Tou son serviter pou vin bann move dimoun.+
13 I annan en keksoz ki parey ant en dimoun pov ek en dimoun ki fer lezot soufer,*
Zeova i donn zot tou le de lalimyer.*
16 Ler i annan en kantite move dimoun, i annan en kantite pese,
Me dimoun ki fer sa ki byen pou vwar ler zot tonbe.+
17 Disiplin ou garson e i pou fer ou anpe.
I pou fer ou vreman kontan.+
19 En serviter pa pou les dimoun koz avek li pour koriz li,
Parski menm si i konpran, i pa obeir.+
20 Eski ou’n deza vwar en dimoun ki koze avan i reflesir?+
I annan plis lespwar pour en dimoun bet ki pour li.+
21 Si en serviter i ganny gate depi ler i ankor zenn,
I pa pou rekonesan pli tar.
22 En dimoun ki ankoler vitman i fer bann dimoun dispit.+
Sa enn ki pran en gran lakoler i fer en kantite fot.+
24 En dimoun ki ed en voler i ay son prop lekor.
I kapab tande ler zot pe rod en temwen,* me i pa al dir nanryen.+
25 I* en latrap si ou tranble devan* dimoun,+
Me sa enn ki annan konfyans dan Zeova pou ganny proteze.+
30 La sa mesaz enportan ki Agour garson Zake ti dir Ityel ek Oukal.
2 Mon pli pa konn nanryen ki lezot dimoun+
E mon napa sa lentelizans ki en dimoun i sipoze annan.
3 Mon pa’n ganny lasazes
E mon napa sa konnesans ki sa Enn ki Tre Sen i annan.
4 Lekel ki’n mont dan lesyel e apre i’n desann?+
Lekel ki’n anmas divan dan son de lanmen?
Lekel ki’n anmar delo dan son lenz?+
Lekel ki’n etabli* tou bann lafrontyer lo later?+
Ki mannyer i apele e ki mannyer son garson i apele, si ou konnen?
5 Tou sa ki Bondye i dir i pir.*+
I en boukliye pour bann dimoun ki rod proteksyon kot li.+
7 Mon demann ou de keksoz.
Fer sa bann keksoz pour mwan avan mon mor.
8 Ed mwan pour pa koz manti e malonnet.+
Pa bezwen fer mwan vin pov oubyen ris.
Zis les mwan manz kantite manze ki mon bezwen,+
9 Pour ki mon vant pa plen e mon rezet ou e dir, “Lekel Zeova?”+
Pa bezwen les mwan vin pov pour mon vole e mank respe pour* non mon Bondye.
10 Pa bezwen fann rimer lo en serviter avek son met,
Parski i kapab modi ou e ou pou koupab.+
11 I annan en zenerasyon ki modi son papa
E ki pa beni son manman.+
13 I annan en zenerasyon ki vreman orgeye
E ki vreman arogan.+
14 I annan en zenerasyon ki zot ledan i bann lepe
E ki zot lanmaswar i bann kouto ki touye.
Zot devor bann malere lo later
E bann dimoun pov parmi bann imen.+
15 Bann sansi* i annan de fiy ki kriye, “Donnen! Donnen!”
I annan trwa keksoz ki zot vant pa zanmen plen,
Kat keksoz ki pa zanmen dir, “Ase!”
17 Sa enn ki monk son papa e ki pa kontan obeir son manman,+
Bann korbo dan vale* pou bek e tir son lizye
E bann piti leg pou manz son lizye.+
18 I annan trwa keksoz ki mon pa arive konpran*
E kat keksoz ki mon pa konpran:
19 En leg ki pe anvole dan lesyel,
En serpan lo en ros,
En bato lo lanmer
E fason ki en zonm i fer ler i avek en zenn fiy.
20 La sa ki en madanm adilter i fer:
I manze, i eswiy son labous
E apre i dir, “Mon pa’n fer nanryen mal.”+
21 I annan trwa keksoz ki fer later tranble
E kat keksoz ki i pa kapab siporte:
22 Ler en lesklav i vin lerwa,+
Ler en dimoun bet i manz tro bokou,
23 Ler en madanm ki dimoun pa kontan* i marye
29 I annan trwa keksoz ki mars dan en fason ki enteresan pour gete,
Kat keksoz ki enteresan ler zot bouze:
30 En lyon, sa enn ki pli for parmi bann zannimo sovaz,
I pa sove devan personn,+
31 En lisyen,* en mal kabri
Ek en lerwa avek son larme.
32 Si ou’n azir dan en fason bet pour glorifye ou lekor+
Oubyen si ou’n mazinen pour fer sa,
Met ou lanmen lo ou labous.+
33 Parski zis parey dile ki ganny bate i vin diber
E ler ou pez nennen i fer disan koule,
Ler ou fer dimoun ankoler, sa i fer dispit.+
31 La sa ki Lerwa Lemouel ti ekri, sa mesaz enportan ki son manman ti donnen pour ansenny li:+
2 Mon garson, ki mon pou dir ou?
Mon garson ki ti dan mon vant, ki mon pou dir ou?
Mon garson ki mon ti fer en ve konsernan ou,+ ki mon pou dir ou?
4 Lemouel, i pa bon pour bann lerwa fer sa,
I pa bon pour bann lerwa bwar diven
E i pa bon pour bann sef dir, “Oli mon bwar?”+
5 Pour zot pa bwar e oubliye ki lalwa i dir
E anpes bann malere ganny zot drwa.
7 Fer zot bwar e oubliye ki zot pov.
Fer zot oubliy zot problenm.
8 Koz pour bann dimoun ki pa kapab koze.
Defann drwa tou bann ki pe mor.+
9 Koze e ziz avek lazistis.
Defann drwa* bann malere ek bann pov.+
א [Aleph]
10 Lekel ki kapab trouv en bon madanm?*+
I annan plis valer ki bann koray.*
ב [Beth]
11 Son msye i annan konfyans dan li avek tou son leker
E son msye pa mank nanryen.
ג [Gimel]
12 Tou dilon son lavi,
Sa madanm i rekonpans li avek bann bon keksoz, pa avek bann move keksoz.
ד [Daleth]
13 Sa madanm i ganny lalenn ek linenn.
I kontan travay avek son lanmen.+
ה [He]
14 I parey bann bato en marsan,+
Ki anmenn manze ki sorti byen lwen.
ו [Waw]
ז [Zayin]
16 I reflesi pour ganny en plantasyon e i aste li.
I travay dir* e i plant en plantasyon rezen.
ח [Heth]
ט [Teth]
18 I vwar ki son komers i mars byen.
Son lalanp pa tennyen aswar.
י [Yod]
כ [Kaph]
20 I anvoy son lanmen pour ed en malere
E i ouver son lanmen avek dimoun pov.+
ל [Lamed]
21 I pa enkyet pour son fanmir ler lanez i tonbe,
Parski son fanmir antye i annan lenz pour sof zot.*
מ [Mem]
22 I fer son prop tapi pour lili.
Son lenz i ganny fer avek linenn ek lalenn mov.
נ [Nun]
23 Tou dimoun i konn son msye kot baro lavil.+
Son msye i asiz laba avek bann ansyen dan sa pei.
ס [Samekh]
24 I fer bann lenz linenn e i vann zot.
I fer bann sang pour bann marsan.
ע [Ayin]
25 I for e i zoli.*
I pa per sa ki pou arive dan lavenir.*
פ [Pe]
26 I dir bann parol saz.+
Lalwa labonte i lo son lalang.*
צ [Tsade]
ק [Qoph]
28 Son bann zanfan i leve e zot felisit li.
Son msye i leve e i felisit* li.
ר [Resh]
29 I annan en kantite bon madanm,
Me ou, ou pli bon ki zot tou.
ש [Shin]
30 Laparans i kapab anbet en dimoun e labote i kapab disparet,*+
Me en madanm ki annan en gran respe pour Zeova pou ganny felisite.+
ת [Taw]
Literalman, “konn.”
Oubyen “formasyon.”
Oubyen “disernman.”
Oubyen “fer sa ki zis.”
Oubyen “onnet.”
Oubyen “malen,” “saz.”
Oubyen “ki annan en bon konprenezon.”
Oubyen “konsey saz.”
Oubyen “en parabol.”
Oubyen “lafreyer.”
Oubyen “formasyon.”
Oubyen “lalwa.”
Ebre, Sheʹol, setadir, latonm tou bann dimoun ki’n mor an zeneral. Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “Tir osor ansanm avek nou.”
Oubyen “partaz sa ki nou annan dan en sak (pers).”
Oubyen “pour zot vers disan.”
Literalman, “latet.”
Oubyen “Sanz ou fason viv ler mon koriz ou.”
Oubyen “Zot ti napa respe pour.”
Literalman, “manz fri.”
Oubyen “bann konplo,” “bann plan.”
Oubyen “konprenezon.”
Larzan, sa metal.
Oubyen “trouv konnesans.”
Oubyen “ki mars dan en fason ki san defo.”
Oubyen “drwat.”
Oubyen “E konnesans i agreab pour ou.”
Literalman, “en madanm etranze.” Aparaman, sa de mo Ebre pe refer avek en dimoun imoral ki pa pe swiv bann standar.
Oubyen “bann parol dou.”
Literalman, “en madanm etranze.” Aparaman, sa de mo Ebre pe refer avek en dimoun imoral ki pa pe swiv bann standar.
Oubyen “sa msye.”
Literalman, “ki pe antre kot.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Oubyen “sa enn ki fidel.”
Oubyen “lalwa.”
Oubyen “lanmour fidel.”
Literalman, “apiy.”
Oubyen “konprenezon.”
Literalman, “lonbri.”
Oubyen “pli bon keksoz.”
Oubyen “tou ou reveni.”
Oubyen “bann preswar diven.”
Larzan, sa metal.
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “ganny konsidere ere.”
Aparaman, sa pe refer avek bann kalite ki Bondye i annan ki’n ganny koz lo la dan bann verse avan.
Oubyen “lasazes ki anmenn bon rezilta,” “lasazes pratik.”
Oubyen “tap avek nanryen.”
Oubyen “ou lipye.”
Oubyen “ki merite.”
Oubyen “Si ou lanmen i kapab fer li.”
Oubyen “ki anba anba.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Oubyen “konprenezon.
Oubyen “lenstriksyon.”
Oubyen “lalwa.”
Oubyen “sa premye keksoz.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Literalman, “Ouver ou zorey.”
Literalman, “zot laser antye.”
Oubyen “sours lavi i sorti dan ou leker.”
Oubyen “ou lizye i devret kler e ou.”
Oubyen posibleman, “Get byen kot ou marse.”
Oubyen “Fer ou lipye reste lwen.”
Literalman, “Ouver ou zorey.”
Oubyen “ki fer pese.” Vwar Pr 2:16.
Oubyen “i anmer parey labsent.” Vwar Leksplikasyon bann mo.
Ebre, Sheʹol, setadir, latonm tou bann dimoun ki’n mor an zeneral. Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “tou ou lafors.”
Literalman, “Parmi sa bann dimoun ki’n rasanble ek sa kongregasyon.”
Oubyen “sitern.” Vwar Leksplikasyon bann mo.
Ibex an Angle.
Oubyen “soul ou.”
Vwar Pr 2:16.
Vwar Pr 2:16.
Literalman, “donn en garanti.”
Oubyen “donn en ponnyendmen.”
Gazelle an Angle.
Oubyen “Lizye orgeye.”
Oubyen “vers disan.”
Oubyen “lalwa.”
Oubyen “ansenny ou.”
Vwar Pr 2:16.
Ebre, neʹphesh. Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “bon motivasyon.”
Oubyen “ranson.”
Oubyen “lalwa.”
Vwar Pr 2:16.
Vwar Pr 2:16.
Oubyen “bann parol dou.”
Sa pe refer avek en kalite lafnet ki parey kazye e ki’n ganny fer avek dibwa oubyen metal.
Oubyen “bon motivasyon.” Literalman, “ki napa leker.”
Oubyen “I ti’n met lenz.”
Literalman, “Son lipye.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Bann pye dibwa ki son lesans i santi bon.
Literalman, “bwar lanmour.”
Oubyen “lasenn.”
Ebre, Sheʹol, setadir, latonm tou bann dimoun ki’n mor an zeneral. Vwar Leksplikasyon bann mo.
Literalman, “I desann dan bann lasanm lanmor.”
Literalman, “avek bann garson zonm.”
Oubyen “en leker ki konpran.”
Oubyen “drwat.”
Larzan, sa metal.
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “lasazes ki anmenn bon rezilta,” “lasazes pratik.”
Oubyen “leritaz ki annan valer.”
Larzan, sa metal.
Oubyen “Depi en kantite letan pase.”
Oubyen “i ti fer mwan parey en madanm ki pe ganny douler ler i pe ganny pti baba.”
Literalman, “en serk.”
Literalman, “i ti fer bann nyaz for.”
Oubyen “donn lord.”
Oubyen “en artizan kalifye.”
Oubyen “i ti vreman atase avek.”
Oubyen “vreman atase avek.”
Oubyen “bann garson zonm.”
Oubyen “I reste eveye kot.”
Oubyen “I’n tay bann ros pour fer.”
Literalman, “I’n touy bann zannimo ki i ti pe al touye.”
Oubyen “bon motivasyon.” Literalman, “ki napa leker.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Setadir, lasazes.
Oubyen “bon motivasyon.” Literalman, “ki napa leker.”
Ebre, Sheʹol, setadir, latonm tou bann dimoun ki’n mor an zeneral. Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “drwat.”
Oubyen “ki annan leker saz.”
Literalman, “bann komannman.”
Oubyen “ki san repros.”
Oubyen “bon motivasyon.” Literalman, “ki napa leker.”
Oubyen “Bann keksoz ki annan valer ki en dimoun ris i annan.”
Oubyen posibleman, “i lo semen lavi.”
Oubyen “kalonmni.”
Literalman, “Lalang en dimoun drwat.”
Larzan, sa metal.
Oubyen “nouri.”
Oubyen “sagren,” “problenm.”
Oubyen “fer sa ki fer onte.”
Oubyen “son anplwayer.”
Oubyen “Lespwar ki en dimoun ki fer sa ki byen i annan.”
Oubyen “en dimoun ki fer sa ki byen.”
Oubyen “i donn lasazes.”
Oubyen “bann balans ki vole.”
Oubyen “en pwa an ros ki antye.”
Oubyen “ki konn zot limit.”
Oubyen “Kondwit san repros bann ki drwat i gid zot.”
Oubyen “Bann keksoz ki annan valer.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Oubyen “Parol en aposta.”
Oubyen “ganny glorifye.”
Oubyen “bon motivasyon.” Literalman, “ki napa leker.”
Oubyen “ay.”
Literalman, “En dimoun ki fidel dan son lespri.”
Literalman, “kouver en keksoz.”
Oubyen “konsey saz.”
Oubyen “dimoun i ganny sove.”
Oubyen “ki promet pour pey det.”
Literalman, “ki pa kontan.”
Oubyen “ki atiran.”
Oubyen “ki annan lanmour fidel.”
Oubyen “i fer son lekor onte.”
Oubyen “pran plezir dan.”
Literalman, “Lanmen dan lanmen.”
Literalman, “disperse.”
Literalman, “vin gra.”
Oubyen “ki ankouraz lezot.” Literalman, “aroz volonterman.”
Oubyen “fanmir onte.”
Oubyen “i en pye dibwa lavi.”
Oubyen “napa bon zizman.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Literalman, “dipen.”
Oubyen “bon motivasyon.” Literalman, “i napa leker.”
Literalman, “Labous.”
Oubyen “sa menm zour.”
Literalman, “i kouver.”
Literalman, “sa ki drwat.”
Oubyen “Riz.”
Literalman, “bann dimoun ki konseye pour.”
Oubyen “Lenkyetid dan leker en dimoun pou fatig li.”
Oubyen “reprimande.”
Literalman, “Labous.”
Oubyen “vey son labous.”
Ebre, neʹphesh. Vwar Leksplikasyon bann mo.
Literalman, “pou vin gra.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Oubyen “Larises en dimoun i en ranson pour son lavi.”
Literalman, “pa tann koreksyon.”
Oubyen “Lalimyer bann ki fer sa ki byen i zwaye.”
Oubyen “rod konsey avek kanmarad.”
Oubyen “ganny larises san fer keksoz.”
Literalman, “anmas larises avek son lanmen.”
Oubyen “Lespwar en dimoun ki.”
Oubyen “parol.”
Oubyen “Lalwa.”
Oubyen “reprimande.”
Oubyen “Plantasyon ki’n ganny pyose.”
Oubyen “pini.” Literalman, “servi son baton.”
Oubyen posibleman, “en dimoun ki kontan li i disiplin li deswit.”
Oubyen “i fortifye son fanmir.”
Oubyen “ki son semen i tord.”
Oubyen “labous.”
Oubyen “Loz.”
Oubyen posibleman, “lezot dimoun.”
Oubyen “Dimoun bet i riye dan plas demann pardon.”
Oubyen “i anvi rekonsiliye,” “i demontre labonte.”
Oubyen “En dimoun ki rebele.”
Oubyen “napa leksperyans.”
Oubyen “vreman ankoler.”
Oubyen “ki krwar tou keksoz.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Oubyen “lanmour fidel.”
Oubyen “i en pwi ki donn lavi.”
Oubyen “i donn en dimoun lavi.”
Oubyen “zantiy.”
Oubyen “ki dir bann keksoz ki fer lezot dimoun soufer.”
Oubyen “En lalang ki kalm,” “En lalang ki geri.”
Oubyen “reprimande.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Oubyen “reveni ki en move dimoun i gannyen.”
Oubyen “i vwar disiplin i sever.”
Ebre, Sheʹol, setadir, latonm tou bann dimoun ki’n mor an zeneral. Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “ek Abadonn.”
Oubyen “reprimann.”
Oubyen “i tay deryer.”
Oubyen “ki annan en bon leker.”
Oubyen “konfizyon.”
Literalman, “toro ki abitye manz dan park.”
Oubyen “bon motivasyon.” Literalman, “ki napa leker.”
Oubyen “ler dimoun pa konsilte avek kanmarad.”
Literalman, “i kontan sa larepons ki sorti dan son labous.”
Ebre, Sheʹol, setadir, latonm tou bann dimoun ki’n mor an zeneral. Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “agreab.”
Oubyen “fanmir onte.”
Oubyen “medite.”
Oubyen “En dimoun ki drwat i mazin byen ki mannyer i pou reponn,” “i reflesir avan i koze.”
Oubyen “Ler en dimoun i kontan pour vwar ou, ou leker i kontan.”
Literalman, “fer bann lezo gra.”
Ebre, neʹphesh. Vwar Leksplikasyon bann mo.
Literalman, “leker.”
Literalman, “En dimoun i prepar son leker.”
Oubyen “bon larepons.” Literalman, “larepons ki lalang i donnen.”
Literalman, “pir.”
Literalman, “Roul ou bann travay kot Zeova.”
Literalman, “Lanmen dan lanmen.”
Oubyen “lanmour fidel.”
Oubyen “drwat.”
Oubyen “parol ki drwat.”
Oubyen “i anpes li.”
Larzan, sa metal.
Literalman, “bon.”
Oubyen “ki dir bann zoli parol.” Literalman, “lalev dou.”
Oubyen “i en pwi ki donn lavi.”
Literalman, “akoz son labous.”
Oubyen “En dimoun ki fer konplo.”
Oubyen “i en kouronn laglwar.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Setadir, sa bout lenz ki kouver lipye en dimoun ler i asize.
Oubyen “ki trankil.”
Literalman, “bann sakrifis.”
Larzan, sa metal.
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “zanfan.”
Oubyen “paran.”
Oubyen “en parol ki drwat.”
Oubyen “dimoun enportan.”
Oubyen “i en pyer ki fer son met ganny aksepte.”
Literalman, “kouver.”
Oubyen “ouver delo en danm.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Oubyen “Si i napa bon zizman?”
Oubyen “E i en frer ki’n ne.”
Oubyen “bon motivasyon.”
Literalman, “bon.”
Oubyen “i bon pour geri.”
Oubyen “fer lezo vin sek.”
Literalman, “en gous ki sorti lo son lestoman.”
Oubyen “pour fer en dimoun ki fer sa ki byen pey en lanmann.”
Oubyen “ki izol son lekor.”
Oubyen “lasazes ki anmenn bon rezilta,” “lasazes pratik.”
Oubyen “mepri.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Oubyen “son lavi.”
Oubyen “parey keksoz ki ganny anvale avek vorasite.”
Literalman, “i ganny lev anler,” setadir, kot personn pa kapab fer li nanryen, en landrwa ki an sekirite.
Oubyen “limazinasyon.”
Oubyen “vreman dekouraze?”
Oubyen “i egzamin li.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Literalman, “separ.”
Literalman, “Labous.”
Literalman, “Labous.”
Oubyen “labonte.”
Oubyen “ki san repros.”
Literalman, “depese lo son lipye.”
Oubyen “en dimoun ki zenere.”
Oubyen “bon motivasyon.”
Literalman, “pou trouv sa ki bon.”
Literalman, “pas par lao.”
Oubyen “i fer en fot.”
Oubyen “en zenn lyon.”
Oubyen “kontan konplent.”
Oubyen “demontre konpasyon.”
Oubyen “pa bezwen swet.”
Oubyen “lavolonte.”
Oubyen “bol ki ganny servi dan festen.”
Oubyen “ki kit sa bon semen.”
Oubyen “en zenn lyon.”
Oubyen posibleman, “I pou rode pandan sezon rekolt me i pa trouv nanryen.”
Oubyen “lentansyon.” Literalman, “konsey.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Oubyen “i san repros.”
Literalman, “bann garson.”
Oubyen “De diferan pwa ek de diferan resipyan pour mezire.”
Oubyen “pti garson.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “en etranze.”
Oubyen “pou vin for.”
Oubyen “konsey saz.”
Oubyen “ki dir bann keksoz pour anbet lezot.”
Oubyen “de diferan pwa.”
Oubyen “ki semen i pou pran?”
Oubyen “separ.”
Oubyen “Lanmour fidel.”
Oubyen “i netway e tir.”
Oubyen “motivasyon.”
Oubyen “dan son lavantaz.”
Oubyen posibleman, “pour bann dimoun ki anvi mor.”
Oubyen “kontan konplent.”
Oubyen “i konnen ki i pou fer.”
Literalman, “en gous lo lestoman.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Oubyen “kontan bann keksoz ki fer li kontan.”
Oubyen “kontan konplent.”
Literalman, “anval.”
Oubyen “ganny laviktwar lo.”
Oubyen “e an menm tan i fer bann keksoz ki fer onte.”
Literalman, “koze pour touzour.”
Oubyen “pou fer son semen an sekirite.”
Oubyen “bon non.” Literalman, “en non.”
Literalman, “aksepte.”
Larzan, sa metal.
Literalman, “En dimoun ris ek en dimoun pov in zwenn ansanm.”
Ebre, neʹphesh. Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “garson,” “zenn.”
Literalman, “En dimoun ki annan en bon lizye.”
Oubyen “personn pa pou anmenn son kanmarad ankour e i pou napa lensilt.”
Vwar Pr 2:16.
Oubyen “garson,” “zenn.”
Literalman, “Ouver ou zorey e ekout.”
Oubyen “Kontrol ou lekor.”
Oubyen posibleman, “Aret depan lo ou prop lentelizans.”
Oubyen “en dimoun ki son lizye i move.”
Oubyen “kalkile dan li menm.”
Literalman, “son leker pa avek ou.”
Oubyen “i pou mepriz.”
Oubyen “en zanfan ki napa papa.”
Literalman, “Sa Enn ki sov zot.”
Oubyen “garson,” “zenn.”
Oubyen “roten.” Sa pe refer avek koreksyon.
Oubyen “roten.” Sa pe refer avek koreksyon.
Ebre, Sheʹol, setadir, latonm tou bann dimoun ki’n mor an zeneral. Vwar Leksplikasyon bann mo.
Literalman, “Mon ronnyon.”
Oubyen “mepriz.”
Oubyen “Rod.”
Oubyen “konprenezon.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Oubyen “E ki ou lizye i kontan.”
Oubyen “E ki ou lizye i pran plezir dan mon bann semen.”
Literalman, “etranze.” Vwar Pr 2:16.
Oubyen “lour.”
Oubyen “ki rasanble pour gout.”
Viper an Angle.
Oubyen “mon pa ti santi douler.”
Oubyen “Mon pou rod li ankor.”
Oubyen “zot leker i medit lo.”
Oubyen “fanmir.”
Oubyen “konsey saz.”
Oubyen “reisi,” “ganny sove.”
Oubyen “Bann konplo ki en dimoun bet i fer.”
Oubyen “ler i annan maler.”
Oubyen “motivasyon.”
Oubyen “i dou.”
Oubyen “en dimoun ki fer sa ki byen.”
Oubyen “en dimoun ki fer sa ki byen.”
Setadir, sa lennmi.
Oubyen “montre ki ou ankoler.”
Oubyen “bann dimoun ki anvi en sanzman.”
Setadir, Zeova ek lerwa.
Oubyen posibleman, “Ler en dimoun i reponn dan en fason fran, sa i parey ler i anbras en lot dimoun.”
Oubyen “fanmir.”
Oubyen “Mon pou rann li menm parey.”
Oubyen “bon motivasyon.”
Literalman, “Mon ti les mwan ganny disiplinen.”
Larzan, sa metal.
Oubyen “sekre lezot dimoun.”
Oubyen “en move rapor.”
Oubyen “plak.”
Oubyen “en bizou ki’n ganny fer avek bon kalite lor.”
Literalman, “en kado ki pa vre.”
Oubyen “dous.”
Oubyen posibleman, “ki tret.”
Soda an Angle.
Literalman, “sa dimoun ki ay ou.”
Literalman, “met labrez lo son latet.”
Oubyen “kontan konplent.”
Oubyen “En dimoun ki drwat.”
Oubyen “ki fer konpromi.” Literalman, “drive devan.”
Oubyen “ki napa kontrol lo son lekor.”
Oubyen posibleman, “En dimoun pa ganny modi si i pa merite.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Sa i en zwazo. Swallow an Angle.
Oubyen “Pour ou pa fer ou vin egal avek li.”
Literalman, “bwar vyolans.”
Oubyen “anpandan.”
Oubyen “ki bles tou dimoun.”
Oubyen “zenn lyon.”
Oubyen “fermen lo son kouple.”
Oubyen “bol ki ganny servi dan festen.”
Oubyen posibleman, “ki mel dan.”
Oubyen “bann fles ki touye.”
Oubyen “kalonmni.”
Oubyen “parey keksoz ki ganny anvale avek vorasite.”
Literalman, “labous ki devoue.”
Larzan, sa metal.
Oubyen “Parski son leker i konpletman degoutan.”
Literalman, “sa zour pou donn nesans.”
Literalman, “en etranze.”
Literalman, “en etranze.”
Oubyen “Konsey en zanmi fidel i kapab bles ou.”
Oubyen posibleman, “i pa senser ler i anbras ou.”
Literalman, “i pil pil lo.”
Oubyen “ki sove dan.”
Oubyen “fer mon leker kontan.”
Oubyen “en etranze.”
Oubyen “kontan konplent.”
Literalman, “fit figir son zanmi.”
Oubyen “Sheʹol ek Abadonn.”
Larzan, sa metal.
En resipyan anter ki ti ganny servi pour pirifye larzan.
Oubyen “En dimoun i ganny teste ler i ganny felisite.”
Oubyen “Met ou leker lo,” “Get byen.”
Oubyen “kouronn lerwa.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Oubyen “en zenn lyon.”
Oubyen “revolte.”
Literalman, “i.”
Oubyen “pitye.” Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “ki toultan per.”
Oubyen “disan.”
Oubyen “trou.”
Oubyen “voras.”
Oubyen posibleman, “arogan.”
Literalman, “vin gra.”
Oubyen “fer son likou vin red.”
Oubyen “dimoun ki drwat.”
Oubyen “ki san repros.”
Oubyen posibleman, “Me bann dimoun ki fer sa ki drwat i rod fason pour protez son lavi.”
Oubyen “i dir tou sa ki dan son lespri.”
Literalman, “En dimoun pov ek en dimoun ki fer lezot soufer in zwenn ansanm.”
Setadir, i donn zot lavi.
Oubyen “Disiplin,” “Pinisyon.”
Oubyen “vizyon ki bann profet i gannyen,” “revelasyon.”
Oubyen “tann en serman ki annan en malediksyon ladan.”
Oubyen “Ou met.”
Oubyen “si ou per.”
Oubyen “anvi ki en sef i aksepte zot.” Literalman, “anvi vwar figir en sef.”
Literalman, “lev.”
Oubyen “pirifye.”
Oubyen “kritik.”
Literalman, “malpropte.”
Leech an Angle.
Ebre, Sheʹol, setadir, latonm tou bann dimoun ki’n mor an zeneral. Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “wadi.” Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “ki tro merveye pour mwan.”
Oubyen “dimoun i ay li.”
Oubyen “ranplas.”
Oubyen “vreman saz.”
Literalman, “en pep ki pa for.”
Sa i en zannimo ki parey en gro lapen ki napa lake ki reste dan montanny. Rock badger an Angle.
Literalman, “en pep ki pa for.”
Oubyen “fer plizyer group ler zot bouze.”
Oubyen “geko.”
Greyhound an Angle.
Oubyen “Pled dan faver.”
Oubyen “en madanm debrouyer,” “en madanm kapab.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “Avek son saler.” Literalman, “Sa ki i fer avek son lanmen.”
Literalman, “I anmar son lenz dan son leren avek lafors.”
Sa baton (distaff an Angle) ek bobin (spindle an Angle) ti bann baton ki ti ganny servi pour roul oubyen fer difil.
Literalman, “de lenz.”
Oubyen “I abiye avek lafors ek labote.”
Oubyen “I riy bann zour ki pou vini.”
Oubyen “I ansenny avek lanmour,” “Lalwa konsernan lanmour fidel i lo son lalang.”
Oubyen “E i pa pares ditou.”
Oubyen “loue li.”
Oubyen “i vid.”
Literalman, “pour sa ki i fer avek son lanmen.”