DANYEL
1 Dan trwazyenm lannen ki Zeoyakim+ ti lerwa Zida, Neboukadnezar lerwa Babilonn ti vin Zerizalenm e anserkle li.+ 2 Finalman, Zeova ti livre Zeoyakim, lerwa Zida dan lanmen Neboukadnezar.+ Sa lerwa ti osi pran bann vesel dan tanp* sa vre Bondye e met zot dan tanp son bondye dan pei Babilonn.*+ I ti met sa bann vesel dan lasanm trezor son bondye.+
3 Apre, lerwa ti donn lord Aspenaz, sef zofisye lakour rwayal, pour anmenn serten Izraelit* ki sorti dan bann fanmir rwayal ek bann fanmir enportan.+ 4 Sa bann zenn* ti bezwen san okenn defo, zoli, annan lasazes, konnesans ek disernman,+ bann ki ti pou kapab servi dan pale lerwa. Aspenaz ti pou ansenny zot ki mannyer pour koz e ekri langaz bann Kaldeen. 5 Deplis, lerwa ti donn lord ki sak zour zot manz bann bon manze lerwa e bwar diven ki i bwar. Zot ti pou ganny en formasyon* pandan trwa-z-an e apre sa, zot ti pou konmans servi lerwa.
6 Parmi sa bann zenn, i ti annan bann garson sorti dan tribi* Zida. Sa ti Danyel,*+ Ananya,* Misael* ek Azarya.*+ 7 Sef zofisye lakour rwayal ti donn zot bann nouvo non.* I ti apel Danyel, Beltesazar,+ i ti apel Ananya, Sadrak, i ti apel Misael, Mesak e Azarya, Abednego.+
8 Me Danyel ti determinen* pour pa vin enpir* akoz bann bon manze ek diven lerwa. Alor i ti demann sef zofisye lakour rwayal pour li pa manz oubyen bwar keksoz ki ti pou fer li vin enpir. 9 Bondye ti fer sef zofisye lakour rwayal demontre labonte anver Danyel e pran pitye pour li.+ 10 Me sef zofisye lakour rwayal ti dir Danyel: “Mon per mon senyer lerwa akoz li ki’n desid sa ki zot devret manze e bwar. Ki pou arive si i remarke ki zot paret pli fay ki lezot zenn* zot laz. Zot pou fer mwan* koupab devan lerwa.” 11 Sa sef zofisye lakour rwayal ti’n met en dimoun ansarz Danyel, Ananya, Misael ek Azarya. Me Danyel ti dir sa dimoun: 12 “Silvouple, fer en lesey avek nou pour dis zour, ou bann serviter pou manz zis legim e bwar delo. 13 Apre, konpar nou avek lezot zenn* ki pe manz bann bon manze lerwa e fer avek ou bann serviter dapre sa ki ou pou vwar.”
14 Alor, sa dimoun ki ti ansarz zot ti dakor pour fer sa lesey pandan dis zour. 15 A lafen sa dis zour, zot ti paret pli byen e pli an bonn sante ki tou lezot zenn* ki ti pe manz bann bon manze lerwa. 16 Alor sa dimoun ki ti ansarz zot ti kontinyen donn zot legim olye bann bon manze ek diven lerwa. 17 Deplis, sa vre Bondye ti donn sa kat zenn* lasazes, konnesans ek lentelizans pour konpran tou sort kalite liv* e Bondye ti donn Danyel abilite pour konpran tou sort kalite vizyon ek rev.+
18 A lafen sa peryod letan ki lerwa ti’n fikse,+ sef zofisye lakour rwayal ti anmenn zot devan Neboukadnezar. 19 Ler lerwa ti koz avek zot, i ti napa okenn zenn parmi zot tou ki ti parey Danyel, Ananya, Misael ek Azarya+ e zot ti kontinyen servi lerwa. 20 Lerwa ti demann zot bann kestyon kot zot ti bezwen demontre lasazes ek lentelizans e i ti vwar ki zot ti dis fwa pli meyer ki tou bann pret mazisyen ek bann ki predir lavenir+ dan tou son rwayonm. 21 Danyel ti reste la ziska premye lannen Lerwa Siris.+
2 Dan dezyenm lannen ki Neboukadnezar ti lerwa, i ti ganny plizyer rev e son lespri ti sitan fatige+ ki i pa ti ganny sonmey. 2 Alor lerwa ti donn lord bann pret mazisyen, bann ki predir lavenir, bann sorsye ek bann Kaldeen* pour vin dir li sa ki i’n reve. Alor zot ti vin devan lerwa.+ 3 Lerwa ti dir zot: “Mon’n ganny en rev e mon lespri i fatige akoz mon anvi konn sa ki mon’n reve.” 4 Bann Kaldeen ti dir lerwa dan langaz Arameen:*+ “O lerwa, ki ou viv pour touzour. Rakont ou bann serviter ou rev e nou pou dir ou son lenterpretasyon.”
5 Lerwa ti dir bann Kaldeen: “La sa ki mon’n deside. Si zot pa dir mwan sa ki mon’n reve e son lenterpretasyon, zot pou ganny koupe an morso e zot lakaz pou vin bann kabinen piblik.* 6 Par kont, si zot dir mwan sa ki mon’n reve e son lenterpretasyon, zot pou ganny bann kado, en rekonpans ek bokou loner.+ Alor dir mwan sa ki mon’n reve e son lenterpretasyon.”
7 Zot ti dir lerwa en dezyenm fwa: “Silvouple nou lerwa, rakont ou bann serviter ou rev e nou pou dir ou son lenterpretasyon.”
8 Lerwa ti dir: “Mon konn tre byen ki zot pe rod fason pour ganny plis letan akoz zot konnen ki mon desizyon i final. 9 Si zot pa kapab dir mwan sa ki mon’n reve, alor zot tou zot pou ganny menm pinisyon. Me zot zot in fini deside ki zot pou dir mwan bann keksoz ki pa vre pour anbet mwan ziska ki keksoz i sanze. Alor dir mwan sa ki mon’n reve e mon pou konnen ki zot kapab dir mwan son lenterpretasyon osi.”
10 Alor bann Kaldeen ti dir lerwa: “Napa personn lo later ki kapab fer sa ki lerwa i demande. Napa okenn gran lerwa oubyen gouverner ki’n deza demann bann pret mazisyen, dimoun ki predir lavenir oubyen Kaldeen pour fer sa. 11 Sa ki lerwa in demande i tro difisil e napa personn ki kapab fer sa apard ki bann bondye ki pa reste parmi bann imen.”*
12 Alor, lerwa ti pran en gran lakoler e i ti donn lord pour touy tou bann zonm saz Babilonn.+ 13 Ler sa lord ti ganny donnen e sa bann zonm saz ti pe al ganny touye, zot ti osi rod Danyel ek son bann zanmi pour zot ganny met amor.
14 Avek pridans ek lasazes, Danyel ti koz avek Ariok sef bann gard lerwa ki ti pe al touy tou bann zonm saz Babilonn. 15 I ti demann Ariok, sa zofisye lerwa: “Akoz lerwa in donn en lord sitan kriyel koumsa?” Ariok ti eksplik Danyel sa ki ti’n arive.+ 16 Alor Danyel ti al vwar lerwa pour demann li en pe letan pour li kapab dir li lenterpretasyon sa rev.
17 Danyel ti al kot son lakaz e i ti dir son bann zanmi Ananya, Misael ek Azarya sa ki ti pe arive. 18 I ti demann zot pour priy sa Bondye ki dan lesyel pour ki i pran pitye pour zot e revel sa sekre pour ki Danyel ek son bann zanmi pa ganny touye avek lezot zonm saz Babilonn.
19 Apre sa, pandan lannwit, Bondye ti fer Danyel konn sa sekre dan en vizyon.+ Alor Danyel ti loue sa Bondye ki dan lesyel. 20 Danyel ti dir:
“Ki non Bondye i ganny loue pour touzour,*
Akoz zis li tousel ki annan lasazes ek pwisans.+
21 I sanz letan ek lepok,+
I tir bann lerwa e apwent bann lerwa,+
I donn lasazes bann ki saz e konnesans bann ki annan disernman.+
22 I revel bann keksoz profon ek bann keksoz ki kasyet,+
I konn sa ki dan fernwanr+
E i antoure avek lalimyer.+
23 Ou, O Bondye mon zanset, mon remersye ou e loue ou,
Akoz ou’n donn mwan lasazes ek lafors.
La aprezan, ou’n fer mwan konn sa ki nou’n demann ou.
Ou’n fer nou konn sa ki trakas lerwa.”+
24 Alor Danyel ti al kot Ariok, sa zonm ki lerwa ti’n donn lord pour touy bann zonm saz Babilonn+ e dir li: “Pa touy bann zonm saz Babilonn. Anmenn mwan kot lerwa e mon pou dir li lenterpretasyon son rev.”
25 Deswit, Ariok ti anmenn Danyel devan lerwa e dir li: “Mon’n trouv en zonm parmi bann egzile sorti Zida+ ki kapab fer lerwa konn lenterpretasyon son rev.” 26 Lerwa ti dir Danyel ki ti osi apel Beltesazar:+ “Eski ou vreman kapab dir mwan sa ki mon’n reve e son lenterpretasyon?”+ 27 Danyel ti dir lerwa: “Napa ni menm en zonm saz, dimoun ki predir lavenir, pret mazisyen oubyen astrolog* ki kapab fer lerwa konn sa sekre.+ 28 Me i annan en Bondye dan lesyel ki revel bann sekre+ e i’n fer Lerwa Neboukadnezar konnen ki pou arive dan bann dernyen zour. La ou rev ek bann vizyon ki ou ti vwar ler ou ti lo ou lili:
29 “O lerwa, ler ou ti lo ou lili, ou ti rev sa ki pou arive dan lavenir e sa Enn ki revel bann sekre in fer ou konn sa ki pou arive. 30 Me sa sekre pa’n ganny revele avek mwan akoz mon annan plis lasazes ki tou lezot, me sa in arive pour ki ou konn lenterpretasyon sa rev e konpran sa ki ti dan ou lespri.+
31 “O lerwa, ou ti vwar en gran stati dan ou rev. Sa stati ti vreman gran e i ti vreman klate. I ti lanmenm devan ou e i ti fer ou vreman per. 32 Latet sa stati ti ganny fer avek lor pir,+ son lestoman ek lebra ti annarzan,+ son vant ek kwis ti an kwiv,+ 33 son lazanm ti an feray+ e son lipye ti an feray ek larzil.*+ 34 Ler ou ti pe get sa stati, en ros ti detase avek sa montanny, san led okenn zonm e i ti tap sa stati lo son lipye ki ti an feray ek larzil e kraz zot.+ 35 Sa letan, sa feray, larzil, kwiv, larzan ek lor ti ganny kraze tou ansanm e zot ti disparet konpletman parey lapay dible i anvole dan divan ler zot bat dible pandan sezon lete. Me sa ros ki ti tap sa stati ti vin en gro montanny e i ti ranpli later antye.
36 “Sa i sa rev ki ou ti gannyen e aprezan nou pou dir lerwa son lenterpretasyon. 37 O lerwa, lerwa bann lerwa, Bondye ki dan lesyel in donn ou sa rwayonm,+ pwisans, lafors ek laglwar. 38 I’n osi donn ou lotorite lo bann imen partou kot zot reste, lo bann zannimo dan lakanpanny, bann zwazo dan lesyel e i’n fer ou vin sef lo zot tou,+ ou menm ou sa latet annor.+
39 “Me apre ou, i pou annan en lot rwayonm ki pou konmans dirize+ e i pou pli enferyer ki ou. Apre sa, en trwazyenm rwayonm pou konmans dirize, sa enn an kwiv e i pou diriz lo later antye.+
40 “Me sa katriyenm rwayonm pou for parey feray.+ Zis parey feray i kraz e detrir tou keksoz, sa rwayonm pou kraz e detrir tou sa bann rwayonm, wi zis parey feray i kraz tou keksoz.+
41 “Parey ou ti vwar, lipye ek bann ledwa lipye ti an feray e an larzil,* pareyman sa rwayonm pou divize. Me toudmenm i pou en pe for parey feray zis parey ou ti vwar feray ki’n melanze avek larzil.* 42 Vi ki bann ledwa lipye ti an feray e an larzil, alor sa rwayonm pou for e an menm tan fay. 43 Zis parey ou ti vwar, feray ki’n melanz avek larzil,* zot* pou melanz avek lepep* me zot pa pou reste atase avek kanmarad, sa enn avek sa lot, zis parey feray pa melanze avek larzil.
44 “Dan lepok sa bann lerwa, Bondye ki dan lesyel pou etabli en rwayonm+ ki pa pou zanmen ganny detrir.+ Sa rwayonm li menm pa pou ganny donnen avek okenn lezot pep.+ I pou kraz e detrir* tou sa bann rwayonm+ e zis li ki pou dire pour touzour.+ 45 Parey ou ti vwar, en ros ti detase avek sa montanny, san led okenn zonm e i ti kraz sa feray, kwiv, larzil, larzan ek lor.+ Sa Bondye ki gran in fer lerwa konn sa ki pou arive a lavenir.+ Sa rev ek son lenterpretasyon i vre.”
46 Alor Lerwa Neboukadnezar ti tonm azenou devan Danyel lafas anba e onor li. I ti donn lord pour donn Danyel en kado e bril lansan pour li. 47 Lerwa ti dir Danyel: “Zot Bondye i vreman Bondye bann bondye, Senyer bann lerwa e sa Enn ki revel bann sekre akoz ou’n kapab fer mwan konn sa sekre.”+ 48 Lerwa ti donn Danyel en o pozisyon e i ti donn li en kantite zoli kado. I ti fer li diriz provens* Babilonn antye+ e vin en o zofisye ki ti sef tou bann zonm saz Babilonn. 49 Lerwa ti apwent Sadrak, Mesak ek Abednego+ konman bann administrater dan provens* Babilonn parey Danyel ti’n demande. Me Danyel ti servi dan lakour pale lerwa.
3 Lerwa Neboukadnezar ti fer en stati annor ki ti 60 koude* oter e 6 koude* larzer. I ti met sa stati dan laplenn Doura dan provens* Babilonn. 2 Apre Lerwa Neboukadnezar ti demann tou bann satrap,* o zofisye gouvernman, gouverner, konseye, trezorye, ziz, mazistra ek tou administrater bann provens* pour rasanble pour linogirasyon sa stati ki Lerwa Neboukadnezar ti’n fer.
3 Alor bann satrap,* o zofisye gouvernman, gouverner, konseye, trezorye, ziz, mazistra ek tou administrater bann provens* ti rasanble pour linogirasyon sa stati ki Lerwa Neboukadnezar ti’n fer. Zot ti debout devan sa stati ki Neboukadnezar ti’n fer. 4 Portparol lerwa ti dir byen for: “Tou pep, nasyon ek dimoun ki koz diferan langaz, la lord lerwa: 5 ler zot tann tronpet,* laflit, larp,* larp triyang, lenstriman lakord, gro laflit* ek tou lezot lenstriman lanmizik, zot devret tonm azenou e ador sa stati annor ki Lerwa Neboukadnezar in fer. 6 Si en dimoun pa tonm azenou e ador sa stati, i pou deswit ganny zete dan four dife.”+ 7 Ler tou dimoun ti tann tronpet,* laflit, larp,* larp triyang, lenstriman lakord, gro laflit* ek tou lezot lenstriman lanmizik, alor tou pep, nasyon ek dimoun ki koz diferan langaz ti tonm azenou e ador sa stati ki Lerwa Neboukadnezar ti’n fer.
8 Apre sa, serten Kaldeen ti vin akiz* bann Zwif. 9 Zot ti dir Lerwa Neboukadnezar: “O lerwa, ki ou viv pour touzour. 10 O lerwa, ou ti donn lord ki ler dimoun i tann tronpet,* laflit, larp,* larp triyang, lenstriman lakord, gro laflit* ek tou lezot lenstriman lanmizik, zot devret tonm azenou e ador sa stati annor. 11 Ou ti osi dir ki nenport dimoun ki pa tonm azenou e ador sa stati pou ganny zete dan four dife.+ 12 Me i annan serten Zwif ki ou’n apwente konman administrater dan provens* Babilonn: Sadrak, Mesak ek Abednego.+ Sa bann zonm napa okenn respe pour ou, nou lerwa. Zot pa servi ou bann bondye e zot refize ador sa stati annor ki ou’n fer.”
13 Neboukadnezar ti pran en gran lakoler e i ti donn lord pour ki Sadrak, Mesak ek Abednego i ganny anmennen devan li. Alor sa bann zonm ti ganny anmennen devan lerwa. 14 Neboukadnezar ti dir zot: “Sadrak, Mesak ek Abednego, eski i vre ki zot pa servi mon bann bondye+ e ki zot refize ador sa stati annor ki mon’n fer? 15 Aprezan ler zot tann tronpet,* laflit, larp,* larp triyang, lenstriman lakord, gro laflit* ek tou lezot lenstriman lanmizik, si zot pare pour tonm azenou e ador sa stati annor ki mon’n fer, sa i byen. Me si zot refize pour ador sa stati, deswit zot pou ganny zete dan sa four dife. Lekel sa bondye ki pou kapab sov zot dan mon lanmen?”+
16 Sadrak, Mesak ek Abednego ti dir lerwa: “O Lerwa Neboukadnezar, i pa neseser pour nou koz plis ki sa lo sa size. 17 O lerwa, si fodre, nou Bondye ki nou pe servi i kapab sov nou dan sa four dife e dan ou lanmen.+ 18 Me menm si i pa fer li, ou devret konnen, O lerwa, ki nou pa pou servi ou bann bondye e nou pa pou ador sa stati annor ki ou’n fer.”+
19 Alor Neboukadnezar ti sitan ankoler avek Sadrak, Mesak ek Abednego ki son figir ti sanze en sel kou* e i ti donn lord pour sof sa four dife set fwa plis ki labitid. 20 I ti donn lord bann zonm for dan son larme pour anmar Sadrak, Mesak ek Abednego e zet zot dan four dife.
21 Sa bann zonm ti ganny anmare avek zot manto,* lenz, sapo ek tou sa ki ti lo zot e zot ti ganny zete dan four dife. 22 Vi ki lord lerwa ti sitan kriyel e sa four ti sitan so, bann zonm ki ti zet Sadrak, Mesak ek Abednego dan dife ti mor akoz sa dife. 23 Me sa trwa zonm, Sadrak, Mesak ek Abednego ki ti’n ganny anmare ti tonm dan sa four dife.
24 Lerwa Neboukadnezar ti vreman per, deswit i ti leve e dir son bann o zofisye: “Pa nou ti anmar e zet trwa zonm dan dife?” Zot ti dir lerwa: “Wi, nou lerwa.” 25 I ti dir: “Gete! Mon vwar kat zonm pe marse libreman dan sa dife e zot pa’n ganny okenn dimal. Sa katriyenm i parey en bondye.”*
26 Neboukadnezar ti vin o bor laport sa four dife e dir: “Sadrak, Mesak ek Abednego, serviter sa Bondye Tre O,+ sorti dan sa dife e vin isi.” Alor Sadrak, Mesak ek Abednego ti sorti dan sa dife. 27 Bann satrap,* o zofisye gouvernman, gouverner ek bann zofisye lerwa ki ti’n rasanble la+ ti vwar ki dife pa ti’n fer sa bann zonm okenn dimal,*+ ni en bren seve lo zot latet pa ti’n brile. Zot manto ti ankor parey e i ti napa ni menm loder lafimen lo zot.
28 Alor Neboukadnezar ti dir: “Ki Bondye Sadrak, Mesak ek Abednego i ganny loue.+ Parski i’n anvoy son lanz pour sov son bann serviter. Zot in annan konfyans dan li e zot in dezobeir lord lerwa, zot ti pare pour mor plito ki servi e ador okenn lezot bondye apard ki zot Bondye.+ 29 Alor mon donn lord ki tou pep, nasyon ek dimoun ki koz diferan langaz ki dir okenn keksoz mal kont Bondye Sadrak, Mesak ek Abednego i devret ganny koupe an morso e zot lakaz i devret vin bann kabinen piblik,* akoz napa en lot bondye ki kapab sov dimoun parey sa enn.”+
30 Lerwa ti donn Sadrak, Mesak ek Abednego bann pozisyon pli o* dan provens* Babilonn.+
4 “Mwan Lerwa Neboukadnezar, mon dir tou pep, nasyon ek dimoun ki koz diferan langaz lo later antye: Ki zot ganny lape annabondans! 2 Mon ti a kontan dir zot bann mirak ek keksoz merveye ki sa Bondye Tre O in fer pour mwan. 3 I fer bann gran mirak ek keksoz merveye ki pwisan! Son rwayonm i en rwayonm eternel e son dominasyon i pour zenerasyon apre zenerasyon.+
4 “Mwan, Neboukadnezar, mon ti pe viv en lavi trankil dan mon lakaz e tou ti pe al byen dan mon pale. 5 Mon ti ganny en rev ki ti fer mwan per. Ler mon ti lo mon lili, mon ti vwar bann keksoz dan mon rev ek bann vizyon ki ti fer mwan vreman per.+ 6 Alor mon ti donn lord pour fer vin tou bann zonm saz Babilonn pour ki zot fer mwan konn lenterpretasyon sa rev.+
7 “Alor bann pret mazisyen, bann ki predir lavenir, bann Kaldeen* ek bann astrolog*+ ti vin devan mwan. Ler mon ti rakont zot mon rev, zot pa ti kapab dir mwan lenterpretasyon mon rev.+ 8 Finalman Danyel ki osi apel Beltesazar+ dapre non mon bondye+ ti vin devan mwan. I annan lafors* bann bondye sen+ e mon ti rakont li mon rev:
9 “ ‘O Beltesazar, sef bann pret mazisyen,+ mon konn tre byen ki ou annan lafors bann bondye sen+ e napa okenn sekre ki tro difisil pour ou konnen.+ Alor eksplik mwan bann vizyon ki mon ti vwar dan mon rev e son lenterpretasyon.
10 “ ‘Ler mon ti lo mon lili, mon ti ganny bann vizyon, mon ti vwar en pye dibwa+ ki ti dan milye later e i ti vreman gran.+ 11 Sa pye dibwa ti grandi e vin for. Son bout anler ti ariv dan lesyel e tou dimoun lo later ti kapab vwar li. 12 Son bann fey ti zoli, i ti raport bokou fri e i ti annan ase manze pour tou dimoun ek zannimo. I ti annan bann zannimo dan lakanpanny ki ti vin rod lonbraz anba sa pye, bann zwazo lesyel ti vin reste lo son brans e tou dimoun ek zannimo* ti manz son fri.
13 “ ‘Ler mon ti pe ganny sa vizyon lo mon lili, mon ti vwar en mesaze,* en sen ki ti pe desann sorti dan lesyel.+ 14 I ti kriye: “Koup sa pye dibwa,+ koup son bann brans, fer son bann fey tonbe e fann son bann fri partou. Fer bann zannimo ki anba la e bann zwazo ki lo son brans sove. 15 Me kit son siko avek son rasin dan later, dan zerb lakanpanny e anmar sa siko avek en serk feray ek en serk kwiv. I pou ganny mouye avek laroze ki sorti dan lesyel e i pou reste avek bann zannimo, parmi bann plant lo later.+ 16 Sanz son leker imen e donn li en leker zannimo. Les li koumsa pour set letan.+ 17 Sa lord i sorti kot bann mesaze+ e bann sen ki’n anons sa desizyon pour ki dimoun i konnen ki sa Enn Tre O ki Sef dan rwayonm bann imen+ e i donn lotorite avek sa enn ki i oule, menm avek sa dimoun ki pli ba parmi bann imen.”*
18 “ ‘Sa i sa rev ki mwan Lerwa Neboukadnezar mon ti gannyen. Alor, Beltesazar, dir mwan son lenterpretasyon akoz tou sa bann zonm saz dan mon rwayonm pa’n kapab dir mwan son lenterpretasyon.+ Me ou ou pou kapab, akoz ou annan lafors* bann bondye sen.’
19 “Alor Danyel ki osi apel Beltesazar+ ti per e son latet ti fatige.
“Lerwa ti dir: ‘O Beltesazar, pa bezwen per akoz sa rev ek son lenterpretasyon.’
“Beltesazar ti reponn: ‘O mon senyer, ki sa rev i akonpli lo sa bann ki ay ou e son lenterpretasyon lo ou bann lennmi.
20 “ ‘Ou ti vwar en pye dibwa ki ti grandi e vin for. Son bout anler ti ariv dan lesyel e tou dimoun lo later ti kapab vwar li.+ 21 Son bann fey ti zoli, i ti raport bokou fri ek manze pour tou dimoun ek zannimo. Bann zannimo dan lakanpanny ti vin reste anba sa pye dibwa e bann zwazo lesyel ti vin reste lo son bann brans.+ 22 O mon lerwa, sa pye dibwa i ou, akoz ou’n vin gran e for. Ou’n ganny en kantite pouvwar e i’n ariv ziska dan lesyel+ e ou dominasyon i partou lo later.+
23 “ ‘Lerwa ti vwar en mesaze, en sen+ ki ti pe desann sorti dan lesyel ki ti dir: “Koup sa pye dibwa e detrir li. Me kit son siko avek son rasin dan later. Anmar sa siko avek en serk feray ek en serk kwiv dan zerb lakanpanny. I pou ganny mouye avek laroze ki sorti dan lesyel e i pou reste avek bann zannimo dan lakanpanny ziska ki set letan in pase.”+ 24 O lerwa, la lenterpretasyon ou rev. Sa i desizyon ki sa Enn Tre O in fer konsernan mon senyer lerwa. 25 Ou pou ganny pouse parmi bann imen e ou pou reste avek bann zannimo dan lakanpanny. Ou pou manz zerb parey bef e ou pou ganny mouye avek laroze sorti dan lesyel+ pandan set letan+ ziska ki ou konnen ki sa Enn Tre O i Sef dan rwayonm bann imen e i donn lotorite avek sa enn ki i oule.+
26 “ ‘Me parski zot ti dir ki siko sa pye dibwa avek son rasin pou reste dan later,+ alor ou pou reganny ou rwayonm ler ou konpran ki sa Enn ki dan lesyel ki pe dirize.* 27 Alor O mon lerwa, silvouple aksepte mon konsey. Aret fer pese e fer sa ki byen, rezet sa ki mal e pran pitye pour bann pov. Petet ou pou kontinyen prospere.’ ”+
28 Tousala ti ariv Lerwa Neboukadnezar.
29 Douz mwan pli tar, lerwa ti pe marse lo twa son pale Babilonn. 30 Lerwa ti dir: “Pa sa i Gran Babilonn sa lavil ki mwan mon’n konstri konman mon pale rwayal avek mon lafors ek pouvwar pour montre mon laglwar ek grander?”
31 Ler lerwa ti ankor pe koze, en lavwa sorti dan lesyel ti dir: “Ekoute O Lerwa Neboukadnezar, ‘Ou rwayonm in ganny pran avek ou+ 32 e ou’n ganny pouse parmi bann imen. Ou pou reste avek bann zannimo dan lakanpanny e ou pou manz zerb parey bef pandan set letan ziska ki ou konnen ki sa Enn Tre O i Sef dan rwayonm bann imen e i donn lotorite avek sa enn ki i oule.’ ”+
33 Deswit sa parol ti ganny akonplir lo Neboukadnezar. I ti ganny pouse parmi bann imen e i ti konmans manz zerb parey bef. Son lekor ti ganny mouye avek laroze sorti dan lesyel, son seve ti vin long parey plim leg e son zong parey grif zwazo.+
34 “A lafen sa peryod letan,+ mwan Neboukadnezar, mon ti get dan lesyel, mon ti reganny mon lentelizans e mon ti konmans loue sa Enn Tre O. Mon ti loue e glorifye sa Enn ki viv pour touzour akoz son dominasyon i en dominasyon eternel e son rwayonm i pour zenerasyon apre zenerasyon.+ 35 Tou bann zabitan later i en nanryen ditou konpare avek li, i fer sa ki i oule avek bann lanz dan lesyel* ek bann zabitan later. Napa personn ki kapab anpes li fer okenn keksoz*+ oubyen dir li, ‘Ki ou’n fer?’+
36 “Apre sa mon ti reganny mon lentelizans e mon rwayonm avek tou son laglwar. Mon ti osi reganny mon grander ek loner.+ Mon bann o zofisye ek dimoun enportan ti rekonmans vin vwar mwan. Mon ti reganny mon rwayonm e mon ti ganny plis laglwar ki avan.
37 “Aprezan, mwan Neboukadnezar, mon loue, rann glwar e glorifye Lerwa lesyel+ akoz tou sa ki i’n fer i an armoni avek laverite, son bann aksyon i zis+ e i kapab imilye bann ki orgeye.”+
5 Lerwa Belsazar+ ti fer en gran lafet pour mil parmi son bann dimoun enportan e i ti bwar diven avek zot.+ 2 Ler Belsazar ti anba lefe lalkol, i ti donn lord pour anmenn bann vesel annor e annarzan ki son papa* Neboukadnezar ti’n pran dan tanp Zerizalenm.+ I ti fer sa pour ki li, son bann dimoun enportan, son bann madanm ek son bann konkibin* i kapab bwar ladan. 3 Alor zot ti anmenn sa bann vesel annor ki ti’n ganny pran dan tanp Bondye, Zerizalenm. Lerwa, bann dimoun enportan, son bann madanm ek son bann konkibin* ti bwar ladan. 4 Zot ti bwar diven e loue zot bann bondye annor e annarzan, kwiv, feray, dibwa ek ros.
5 En sel kou, ledwa en zonm ti aparet e konmans ekri lo miray pale lerwa an fas avek sandelye* e lerwa ti kapab vwar sa lanmen ki ti pe ekri. 6 Alor lerwa ti vin pal* e i ti konmans vreman per, son lazanm ti tranble+ e son de zenou ti tap avek kanmarad.
7 Lerwa ti kriye byen for e donn lord pour ki bann ki predir lavenir, bann Kaldeen* ek astrolog* i vini.+ I ti dir bann zonm saz Babilonn: “Si i annan en zonm ki kapab lir sa lekritir lo miray e dir mwan son lenterpretasyon, i pou ganny abiye dan en lenz mov, en kolye annor pou ganny met dan son likou+ e i pou ganny trwazyenm pli o plas dan rwayonm.”+
8 Apre sa, tou bann zonm saz ti vin devan lerwa, me zot pa ti kapab lir sa lekritir oubyen dir lerwa son lenterpretasyon.+ 9 Alor Lerwa Belsazar ti vreman per, son figir ti vin pal e bann dimoun enportan ki ti la pa ti konnen ki pour fer.+
10 Ler larenn ti tann sa ki lerwa ek son bann dimoun enportan ti’n dir, i ti al dan lasal resepsyon. Larenn ti dir: “O lerwa, ki ou viv pour touzour. Akoz ou figir in vin pal? Pa bezwen per. 11 I annan en zonm* dan ou rwayonm ki annan lafors* bann bondye sen. Dan lepok ou papa, sa zonm ti annan konnesans, bon zizman ek lasazes bann bondye.+ Ou papa Lerwa Neboukadnezar ti apwent li konman sef bann pret mazisyen, bann ki predir lavenir, bann Kaldeen* ek astrolog.+ Sanmenm sa ki ou papa ti fer, O lerwa. 12 Annefe, Danyel ki lerwa ti apel Beltesazar+ ti annan bokou lentelizans,* konnesans ek bon zizman pour enterpret bann rev, eksplik bann kestyon ek problenm difisil.*+ Alor, fer Danyel vin devan ou e i pou dir ou lenterpretasyon sa lekritir.”
13 Alor Danyel ti ganny anmennen devan lerwa. Lerwa ti demann Danyel: “Eski ou menm ou Danyel, sa egzile sorti Zida+ ki mon papa ti anmenn isi sorti Zida ler i ti lerwa?+ 14 Mon’n tande ki ou annan lafors* bann bondye,+ konnesans, bon zizman ek bokou lasazes.+ 15 Bann zonm saz ek dimoun ki predir lavenir ki’n vin devan mwan pour lir sa lekritir e dir mwan son lenterpretasyon pa’n kapab dir mwan sinifikasyon sa mesaz.+ 16 Me mon’n tande ki ou kapab donn lenterpretasyon+ e rezourd bann problenm difisil.* Alor, si ou kapab dir mwan lenterpretasyon sa lekritir, ou pou ganny abiye dan en lenz mov, en kolye annor pou ganny met dan ou likou e ou pou ganny trwazyenm pli o plas dan rwayonm.”+
17 Danyel ti dir lerwa: “Ou kapab gard ou bann kado e donn sa rekonpans lezot dimoun. Par kont, mon pou lir sa lekritir pour lerwa e dir ou son lenterpretasyon. 18 O lerwa, sa Bondye Tre O ti donn ou papa Neboukadnezar sa rwayonm, grander, loner ek laglwar.+ 19 Akoz sa pouvwar ki Bondye ti donn li, tou pep, nasyon ek dimoun ki koz diferan langaz ti tranble avek lafreyer devan li.+ I ti touy oubyen gard vivan sa ki i ti oule e i ti abes oubyen donn en o pozisyon sa ki i ti oule.+ 20 Me ler i ti vin orgeye e antete, i ti azir avek larogans+ alor, i ti ganny tire lo son tronn e i ti perdi son rwayonm ek son laglwar. 21 I ti ganny pouse parmi bann imen e son leker ti vin parey leker en zannimo. I ti reste avek bann bourik maron. I ti manz zerb parey bef e son lekor ti ganny mouye avek laroze ki sorti dan lesyel ziska ki i ti konpran ki sa Bondye Tre O i Sef dan rwayonm bann imen e ki i donn lotorite avek sa enn ki i oule.+
22 “Me ou Belsazar, son garson, ou pa’n abes ou, menm si ou ti konn tousala. 23 O kontrer, ou’n krwar ki ou pli enportan ki Senyer lesyel+ e ou’n fer anmenn bann vesel son tanp kot ou.+ Apre, ou, ou bann dimoun enportan, ou bann madanm ek ou bann konkibin* ti bwar diven dan sa bann vesel e loue bann bondye annor e annarzan, kwiv, feray, dibwa ek ros, bann bondye ki pa vwar nanryen, pa tann nanryen e pa konn nanryen.+ Me ou pa’n glorifye sa Bondye ki annan pouvwar lo ou lavi+ e lo tou sa ki ou fer. 24 Sanmenm Bondye in anvoy sa lanmen ki’n ekri sa lekritir lo miray.+ 25 La sa ki’n ganny ekrir: MENE, MENE, TEKEL ek PARSIN.
26 “Sa i lenterpretasyon sa bann mo: MENE, Bondye in kont bann zour ou rwayonm e i pou met en lafen avek li.+
27 “TEKEL, ou’n ganny peze dan en balans e ou pa ase lour.
28 “PERES, ou rwayonm in ganny divize e i’n ganny donnen avek bann Med ek Pers.”+
29 Alor, Belsazar ti donn lord pour abiy Danyel dan en lenz mov, met en kolye annor dan son likou e zot ti anonse ki i ti pou ganny donnen trwazyenm plas dan rwayonm.+
30 Sa menm lannwit, Belsazar sa lerwa Kaldeen ti ganny touye.+ 31 Daryis,+ en Med ti ganny apwente konman lerwa. I ti annan apepre 62 an.
6 Daryis ti deside pour apwent 120 satrap* dan tou son rwayonm.+ 2 I ti apwent trwa o zofisye par lao zot. Enn parmi ti Danyel.+ Sa bann satrap+ ti bezwen rann kont avek sa trwa o zofisye pour protez bann byen lerwa. 3 Danyel ti pli kalifye ki lezot o zofisye ek bann satrap, akoz Danyel ti annan bokou lentelizans*+ e lerwa ti oule met li par lao tou dimoun dan tou son rwayonm.
4 Alor bann o zofisye ek bann satrap ti rod en fason pour akiz Danyel dan lafason ki i ti pe desarz son bann responsabilite dan rwayonm, me zot pa ti kapab trouv okenn rezon pour akiz li oubyen okenn keksoz malonnet ki i ti fer, akoz i ti diny konfyans, i pa ti neglizan e i pa ti fer nanryen ki malonnet. 5 Alor sa bann zonm ti dir: “Napa nanryen mal ki nou kapab servi pour akiz sa Danyel, amwen ki nou rod en keksoz kont li ki annan pour fer avek lalwa son Bondye.”+
6 Alor sa bann o zofisye ek bann satrap ti al ansanm devan lerwa e zot ti dir li: “O Lerwa Daryis, ki ou viv pour touzour. 7 Tou bann zofisye rwayonm, o zofisye gouvernman, satrap, zofisye ek gouverner in zwenn ansanm pour pas en lalwa ek lenterdiksyon: O lerwa, pandan 30 zour, si en dimoun i fer en demann avek okenn bondye oubyen zonm apard ki avek ou, i pou ganny zete dan trou lyon.+ 8 Aprezan, O lerwa, eski ou kapab konfirm e siny sa lalwa?+ Koumsa i pa pou kapab ganny sanze akoz personn pa kapab kennsel lalwa bann Med ek Pers.”+
9 Alor Lerwa Daryis ti siny sa lalwa ek lenterdiksyon.
10 Me osito ki Danyel ti tann konsernan sa lalwa ki ti’n ganny sinyen, i ti al kot son lakaz. Son bann lafnet dan lasanm anler ki ti vir dan direksyon Zerizalenm ti ouver.+ Trwa fwa par zour, i ti azenou pour priye e loue son Bondye, parey i ti abitye fer. 11 Sa menm moman, sa bann zonm ti antre en sel kou dan son lasanm e zot ti vwar Danyel pe priye e sipliy son Bondye.
12 Alor zot ti al kot lerwa e rapel li sa lenterdiksyon ki sorti kot lerwa: “O lerwa, pa i annan en lalwa ki ou’n sinyen ki dir ki pandan trant zour, en dimoun ki fer okenn demann avek okenn bondye oubyen zonm apard ki avek ou, i devret ganny zete dan trou lyon?” Lerwa ti dir: “Sa lalwa in fini ganny byen etabli dapre lalwa bann Med ek Pers, ki personn pa kapab kennsel.”+ 13 Deswit zot ti dir lerwa: “O lerwa, Danyel en egzile sorti Zida,+ pa’n montre okenn respe anver ou, ni anver sa lalwa ki ou’n sinyen, me trwa fwa par zour i fer son lapriyer.”+ 14 Osito ki lerwa ti tann sa parol, i ti vreman tris. I ti esey rod en fason pour sov Danyel. I ti fer tou sa ki i ti kapab pour sov lavi Danyel ziska soley kouse. 15 Finalman, sa bann zonm ti al ansanm kot lerwa e dir li: “O lerwa, ou konnen ki dapre lalwa bann Med ek Pers, okenn lalwa oubyen lenterdiksyon ki lerwa li menm in sinyen pa kapab ganny sanze.”+
16 Alor lerwa ti donn lord pour pran Danyel e zet li dan trou lyon.+ Lerwa ti dir Danyel: “Ou Bondye ki ou pe servi kontinyelman pou delivre ou.” 17 Zot ti anmenn en gro ros e met li par lao sa trou. Lerwa ti sel sa ros avek son bag ek bag son bann dimoun enportan, pour ki nanryen pa kapab ganny fer pour Danyel.
18 Apre sa, Lerwa ti al dan son pale. Aswar, i pa ti oule manze, ni okenn lanmizman* e i pa ti kapab dormi.* 19 Finalman, konman lizour ti fer, lerwa ti leve e depese pour al kot trou lyon. 20 Dek ki i ti ariv kot trou lyon, i ti kriye avek en lavwa byen tris: “O Danyel, serviter sa Bondye vivan, eski ou Bondye ki ou pe servi kontinyelman in nobou delivre ou kont sa bann lyon?” 21 Deswit Danyel ti dir lerwa: “O lerwa, ki ou viv pour touzour. 22 Mon Bondye in anvoy en lanz pour ferm lagel sa bann lyon+ e zot pa’n fer mwan okenn dimal+ parski mon inosan devan Bondye e mon pa’n fer ou okenn ditor.”
23 Lerwa ti vreman kontan e i ti donn lord pour tir Danyel dan sa trou. Ler zot ti tir Danyel dan sa trou, i pa ti’n ganny okenn dimal akoz i ti annan konfyans dan son Bondye.+
24 Alor lerwa ti donn lord ki sa bann zonm ki ti’n akiz* Danyel i ganny anmennen e zete dan trou lyon avek zot zanfan ek madanm. Avan menm ki zot ti ariv dan fon sa trou, sa bann lyon ti sot lo zot e kraz tou zot lezo.+
25 Apre Lerwa Daryis ti ekri tou bann pep, nasyon ek dimoun ki koz diferan langaz partou lo later:+ “Ki zot ganny lape annabondans! 26 Mon pe donn sa lord pour ki partou dan mon rwayonm, tou dimoun i devret tranble avek lafreyer devan Bondye Danyel.+ Parski i sa Bondye vivan ki egziste pour touzour. Son rwayonm pa pou zanmen ganny detrir e son dominasyon* i eternel.+ 27 I en Bondye ki delivre,+ sove, fer bann mirak ek keksoz merveye dan lesyel e lo later+ akoz i’n delivre Danyel dan lagel* bann lyon.”
28 Alor tou keksoz ti al byen pour Danyel dan rwayonm Daryis+ e dan rwayonm Siris en Pers.+
7 Dan premye lannen ki Belsazar+ ti lerwa Babilonn, Danyel ti ganny en rev ek bann vizyon ler i ti lo son lili.+ Apre i ti ekri sa rev+ e rakont tou sa ki i ti’n vwar. 2 Danyel ti dir:
“Mon ti vwar bann vizyon pandan lannwit e gete! sa kat divan lesyel ti pe fer sa gran lanmer azite.+ 3 Kat gro bebet+ ti sorti dan lanmer e zot ti diferan avek kanmarad.
4 “Sa premye bebet ti parey en lyon+ e i ti annan lezel en leg.+ Ler mon ti pe gete son lezel ti ganny arase. I ti ganny leve par lao later, i ti debout lo son de lapat deryer parey en zonm e i ti ganny donnen en leker zonm.
5 “Apre sa, gete! i ti annan en lot bebet, en dezyenm bebet ki ti parey en lours.+ I ti kabann lo en kote. I ti annan trwa kot dan son lagel, ant son ledan e i ti ganny dir: ‘Ale, manz bokou lavyann.’+
6 “Apre sa, mon ti kontinyen gete e la i ti annan en lot bebet ki ti parey en leopar.+ Sa bebet ti annan kat lezel lo son ledo parey en zwazo e kat latet.+ I ti ganny lotorite pour dirize.
7 “Apre sa, mon ti kontinyen ganny bann vizyon pandan lannwit e mon ti vwar en katriyenm bebet. Sa bebet ti fer per e i ti efreyan. I ti annan en lafors ekstraordiner e i ti annan bann gro ledan feray. I ti pe devor e kraz tou keksoz, sa ki ti reste i ti kraz li avek son lipye.+ I ti diferan avek tou lezot bebet ki ti la avan li e i ti annan dis korn. 8 Ler mon ti pe get byen sa bann korn, i ti annan en lot korn, enn ptipti+ ki ti leve parmi lezot korn. Trwa parmi sa bann premye korn ti ganny arase devan sa korn e lo sa korn, i ti annan lizye parey lizye imen e i ti annan en labous ki ti koz dan en fason arogan.*+
9 “Mon ti kontinyen gete e la, bann tronn ti ganny met an plas e Ansyen bann Zour*+ ti asiz lo son tronn.+ Son lenz ti blan parey lanez+ e son seve ti blan parey lalenn pir. Son tronn ti parey laflanm dife e son larou ti parey dife.+ 10 En larivyer dife ti pe koule sorti kot li.+ Plizyer milye* ti pe servi li e plizyer milyon* ti debout devan li.+ Lakour+ ti reini e bann liv ti ganny ouver.
11 “Mon ti kontinyen gete akoz sa korn ti pe koz dan en fason arogan.*+ Mon ti vwar ler sa bebet ti ganny touye, son lekor ti ganny zete dan dife e ganny detrir. 12 Me lezot bebet,+ zot lotorite pour dirize ti ganny pran avek zot e zot ti kontinyen viv pour en letan ek en lepok.
13 “Mon ti kontinyen ganny bann vizyon pandan lannwit e la, i ti annan en dimoun parey en garson zonm+ ki ti vin dan nyaz dan lesyel. I ti ganny permisyon pour al kot Ansyen bann Zour*+ e zot ti anmenn li devan Li. 14 I ti ganny lotorite pour dirize,+ loner+ ek en rwayonm, pour ki tou pep, nasyon ek dimoun ki koz diferan langaz i servi li.+ Son dominasyon i en dominasyon eternel ki pa pou fini e son rwayonm pa pou ganny detrir.+
15 “Me mwan Danyel, mon lespri ti fatige akoz sa bann vizyon ti fer mwan vreman per.+ 16 Mon ti al o bor enn parmi sa bann ki ti la e demann li ki tousala i vedir. Alor i ti reponn e dir mwan lenterpretasyon sa bann keksoz.
17 “ ‘Sa kat gro bebet,+ i kat lerwa ki pou leve lo later.+ 18 Me bann sen sa Bondye Siprenm+ pou ganny en rwayonm+ e sa rwayonm pou vin pour zot+ pour touzour, wi pour touzour e touzour.’
19 “Apre mon ti anvi konn plis lo sa katriyenm bebet ki ti diferan avek tou lezot. Sa bebet ti vreman fer per e i ti annan bann gro ledan feray ek bann grif an kwiv. I ti pe devor e kraz tou keksoz, sa ki ti reste i ti kraz li avek son lipye.+ 20 Mon ti osi anvi konn plis konsernan sa dis korn+ lo son latet, sa lot korn ki ti leve e fer trwa lezot korn tonbe,+ sa korn ki ti annan lizye ek en labous ki ti koz dan en fason arogan e ki ti pli gro ki lezot korn.
21 “Mon ti kontinyen gete ler sa korn ti lager avek bann sen. I ti pe ranport laviktwar lo zot,+ 22 ziska ki Ansyen bann Zour*+ ti vini e ziz an faver bann sen sa Bondye Siprenm+ e letan fikse ti arive pour bann sen ganny rwayonm.+
23 “La sa ki i ti dir: ‘Sa katriyenm bebet i en katriyenm rwayonm ki pou leve lo later. I pou diferan avek tou lezot rwayonm, i pou devor, pil e kraz later antye.+ 24 Konsernan sa dis korn, dis lerwa pou sorti dan sa rwayonm. En lot ankor pou leve apre zot e i pou diferan avek zot. I pou imilye trwa lerwa.+ 25 I pou koz kont sa Enn Tre O+ e i pou kontinyen persekit bann sen sa Bondye Siprenm. I pou esey sanz letan ek lalwa. Bann sen pou ganny livre dan son lanmen pour en letan, de letan ek lanmwatye en letan.*+ 26 Me Lakour ti reini e zot ti pran son lotorite pour dirize, met en lafen avek li e detrir li konpletman.+
27 “ ‘Apre, sa rwayonm, dominasyon ek pouvwar sa bann rwayonm lo later ti ganny donnen avek bann sen sa Bondye Siprenm.+ Zot rwayonm i en rwayonm eternel+ e tou bann rwayonm pou servi e obeir zot.’
28 “Sa i lafen sa rev. Mwan Danyel, mon ti vreman per e mon figir ti vin pal* me mon ti gard tousala dan mon leker.”
8 Dan trwazyenm lannen ki Belsazar+ ti lerwa, mwan Danyel, mon ti ganny en lot vizyon apre sa enn ki mon ti’n gannyen.+ 2 Mon ti ganny en vizyon e ler mon ti pe gete, mon ti kot sato* Sousann*+ dan provens* Elam.+ Mon ti vwar sa vizyon e mon ti o bor Larivyer Oulay. 3 Mon ti get anler e la mon ti vwar en mal mouton+ ki ti o bor sa larivyer. I ti annan de korn.+ Son de korn ti gran, me enn ti pli gran ki sa lot e sa enn pli gran ti pous pli tar.+ 4 Mon ti vwar sa mal mouton pe donn koudkorn dan direksyon was, nor ek sid. I ti napa okenn bebet sovaz ki ti pli for ki li e personn pa ti kapab delivre bann ki anba son pouvwar.*+ I ti fer sa ki i ti oule e i ti arogan.
5 Mon ti kontinyen gete e la, i ti annan en mal kabri+ ki ti vini sorti dan was.* I ti travers later antye san tous ater. Sa kabri ti annan en gran korn ant son de lizye.+ 6 I ti pe vin kot sa mal mouton ki ti annan de korn ki mon ti’n vwar o bor sa larivyer. I ti pe tay ver sa mouton avek en gran lakoler.
7 Mon ti vwar sa kabri pe vin kot sa mouton e i ti ankoler avek li. I ti atak sa mouton e kas son de korn. Sa mouton ti napa lafors pour reziste li. I ti zet sa mouton ater e pil lo li. Personn pa ti kapab vin delivre sa mouton anba pouvwar* sa kabri.
8 Apre, sa mal kabri ti azir avek bokou larogans, me osito ki i ti vin for, son gran korn ti ganny kase e apre, kat gran korn ti pouse dan plas sa enn, dan direksyon sa kat divan lesyel.+
9 En lot korn ti pouse sorti dan enn sa bann korn, i ti ptipti e i ti grandi en kantite dan direksyon sid ek les* e ver sa Zoli Pei.*+ 10 I ti vin sitan gran ki i ti ariv ziska kot sa larme ki dan lesyel i ete. I ti fer serten dan sa larme ki dan lesyel ek serten zetwal tonm ater e i ti kraz zot. 11 I ti azir avek larogans menm kont Prens larme. Sakrifis regilye ki ti ganny ofer avek li* ti ganny arete e sa landrwa sen ki i ti’n etabli ti ganny zet ater.+ 12 Akoz pese, en larme ti ganny livre avek sa korn e sa sakrifis regilye ti aret ganny ofer. Sa korn ti kontinyen zet laverite ater e i ti reisi dan sa ki i ti fer.
13 Mon ti tann en lanz* pe koze e en lot lanz ti demann li: “Ziska kan sa vizyon lo sakrifis regilye ek pese ki anmenn destriksyon pou kontinyen+ e landrwa sen ek larme pou kontinyen ganny kraze?” 14 Alor i ti dir: “Ziska ki 2,300 zour* in pase e apre landrwa sen pou ganny retablir dan son leta apropriye.”
15 Ler mwan, Danyel ti pe ganny sa vizyon e esey konpran li, en sel kou, mon ti vwar en dimoun devan mwan ki ti parey en zonm. 16 Dan milye Larivyer Oulay,+ mon ti tann lavwa en zonm kriye: “Gabriyel,+ eksplik li sa ki i’n vwar.”+ 17 Alor i ti vin kot mon ti pe debout, me ler i ti o bor mwan, mon ti telman per ki mon ti tonm ater lafas anba. I ti dir mwan: “O garson zonm, ou bezwen konpran ki sa vizyon pou ganny akonplir pandan letan lafen.”+ 18 Me anmezir ki i ti pe koz avek mwan, mon ti tonm dan en profon sonmey e mon figir ti ater. Alor i ti tous mwan e fer mwan debout kot mon ti ete.+ 19 Apre i ti dir mwan: “La mon pe fer ou konn sa ki pou arive dan bann dernyen zour lakoler Bondye, akoz sa pou ariv dan letan lafen ki’n ganny fikse.+
20 “Sa mal mouton ki ti annan de korn i reprezant bann lerwa Med ek Pers.+ 21 Sa mal kabri ki ti annan en kantite pwal i reprezant lerwa Lagres+ e sa gran korn ant son de lizye i reprezant premye lerwa Lagres.+ 22 Sa korn ti ganny kase e kat korn ti pous dan son plas,+ sa i reprezant kat rwayonm ki sorti dan nasyon sa lerwa me zot pou napa menm pouvwar ki li.
23 “A lafen zot renny, ler zot bann pese pou’n vin vreman grav,* en lerwa kriyel ki konpran bann parol difisil* pou konmans dirize.* 24 I pou vin vreman pwisan, me pa par son prop lafors. I pou anmenn destriksyon dan en fason enkrwayab.* I pou reisi dan tou sa ki i fer. I pou detrir bann ki for e osi sa pep sen.+ 25 I pou trik e anbet lezot pour li reisi. I pou vin vreman arogan. Pandan en letan kot dimoun pou santi zot an sekirite,* i pou detrir en kantite dimoun. I pou menm al kont Prens bann prens, me i pou ganny detrir san okenn led imen.
26 “Sa ki’n ganny dir dan sa vizyon lo sa bann zour* i vre, me ou devret gard sa vizyon sekre akoz i pe koz lo bann keksoz ki pou ariv dan en bon pe letan a lavenir.”+
27 Mwan, Danyel, mon ti epwize e mon ti malad pour plizyer zour.+ Apre mon ti leve e mon ti kontinyen servi lerwa+ me sa ki mon ti’n vwar ti fatig mwan e personn pa ti kapab konpran li.+
9 Dan premye lannen renny Daryis+ garson Asweris, en desandans bann Med ki ti’n vin lerwa lo rwayonm bann Kaldeen,+ 2 dan son premye lannen, mwan Danyel, mon ti konpran dan bann liv,* lakantite lannen ki Zerizalenm ti pou reste abandonnen,+ setadir 70 lannen,+ dapre sa ki Zeova ti’n dir profet Zeremi. 3 Alor mon ti rod led Zeova sa vre Bondye, mon ti sipliy li dan lapriyer, mon ti zennen*+ e met latwal goni* ek lasann lo mwan. 4 Mon ti priy Zeova mon Bondye, mon ti konfese e dir:
“O Zeova sa vre Bondye, ou sa Enn ki gran e enpresyonan, ou gard ou lalyans e ou demontre lanmour fidel+ anver bann ki kontan ou e obeir ou bann komannman.+ 5 Nou’n fer pese, nou’n mal azir, nou’n fer sa ki move, nou’n rebele+ e nou pa’n swiv ou bann komannman ek lalwa. 6 Nou pa’n ekout ou bann profet*+ ki’n vin lo ou non pour koz avek nou bann lerwa, prens, zanset ek tou dimoun dan pei. 7 O Zeova, ou en Bondye ki drwat, me nou nou vreman onte* ozordi. Bann zonm Zida, zabitan Zerizalenm e tou Izrael, bann ki pre e bann ki lwen partou dan bann pei kot ou’n dispers zot i devret onte parski zot pa ti fidel avek ou.+
8 “O Zeova, nou bann lerwa, prens ek zanset, nou tou nou devret onte* akoz nou’n fer pese kont ou. 9 Zeova, ou en Bondye ki pran pitye e ki pare pour pardonnen+ parski nou’n rebel kont ou.+ 10 Nou pa’n obeir Zeova nou Bondye e nou pa’n swiv bann lalwa ki ou ti donn nou atraver ou bann profet.+ 11 Tou Izrael in kas ou Lalwa, zot in dezobeir e aret swiv ou. Alor ou’n anvoy lo nou sa malediksyon e sa serman ki ti ganny ekrir dan Lalwa Moiz, serviter sa vre Bondye,+ akoz nou’n fer pese kont ou. 12 Ou’n fer sa ki ou ti’n dir ou pou fer kont nou+ e kont bann sef ki ti diriz nou.* Ou’n fer en gran maler vin lo nou e i pa’n deza annan en maler koumsa lo later antye parey sa ki’n arive Zerizalenm.+ 13 Zis parey i’n ganny ekrir dan Lalwa Moiz, tou sa bann maler in vin lo nou,+ kantmenm sa nou pa’n sipliy ou pour ganny ou laprouvasyon, O Zeova nou Bondye e nou pa’n aret fer sa ki mal+ e esey konpran ou laverite.*
14 “Alor Zeova ti kontinyen veye e anvoy bann maler lo nou, akoz Zeova nou Bondye i drwat dan tou sa ki i’n fer e pourtan nou pa’n obeir li.+
15 “Aprezan, O Zeova nou Bondye, ou sa Enn ki ti fer ou pep sorti Lezip avek ou lanmen for+ e ki’n fer konn ou non ziska ozordi,+ me nou nou’n fer pese e nou’n fer sa ki mal. 16 O Zeova, ou toultan fer sa ki byen,+ alor silvouple aret ankoler avek ou lavil Zerizalenm, ou montanny sen. Parski tou dimoun dan zalantour i monk Zerizalenm ek ou pep akoz nou pese ek fot nou zanset.+ 17 Silvouple, O nou Bondye, ekout lapriyer ou serviter ek son bann siplikasyon. O Zeova, akoz ou non, fer bann bon keksoz pour ou landrwa sen+ ki’n ganny dezerte.+ 18 Ekout mwan* O mon Bondye, ekout byen! Ouver ou lizye e gete ki mannyer lavil ki port ou non in ganny abandonnen. Parski nou pe sipliy ou pour ekout nou pa akoz nou’n fer sa ki byen me akoz ou annan bokou konpasyon.+ 19 O Zeova, silvouple ekoute. O Zeova pardonn nou.+ O Zeova, port latansyon e azir! O mon Bondye, pa tarde akoz ou non, akoz ou lavil ek ou pep ki port ou non.”+
20 Mon ti pe priye e konfes mon pese ek pese mon pep Izrael, mon ti pe sipliy Zeova mon Bondye pour aksepte mon lapriyer konsernan montanny sen mon Bondye.+ 21 Ler mon ti ankor pe priye, sa zonm, Gabriyel+ ki mon ti’n deza vwar dan sa vizyon+ ti vin kot mwan letan mon ti vreman fatige. Sa ti apepre ler lofrann ki ganny ofer aswar ti pe ganny ofer. 22 I ti ed mwan konpran e dir:
“O Danyel, la mon’n vin donn ou bon zizman e ed ou konpran. 23 Ler ou ti konmans fer ou siplikasyon, mon ti ganny en mesaz e mon’n vin anmenn sa mesaz kot ou akoz ou vreman presye.*+ Alor ekout byen sa mesaz e konpran sa vizyon.
24 “I annan 70 semenn* ki’n ganny fikse pour ou pep ek ou lavil sen,+ pour met en lafen avek lofans, pour efas pese,+ pour pardonn fot,+ pour etabli ladrwatir eternel,+ pour konfirm sa vizyon ek profesi*+ e pour fer inogirasyon lasanm Tre Sen.* 25 Ou bezwen konnen e konpran ki depi sa moman kot lord i ganny donnen pour retabli e rebatir Zerizalenm+ ziska larive Mesi*+ sa Sef,*+ i pou annan 7 semenn e osi 62 semenn.+ Zerizalenm pou ganny retablir e rebatir avek en landrwa piblik ek en gro transe toultour li, me sa pou ariv dan letan difisil.
26 “Apre sa 62 semenn, Mesi pou ganny touye+ e i pa pou reste li nanryen.+
“En sef pou vin avek son larme* e zot pou detrir lavil ek landrwa sen.+ Son lafen pou vin parey en linondasyon. Ziska lafen, i pou annan lager. Bondye in deside ki i pou annan destriksyon.+
27 “I pou gard lalyans pour bokou dimoun pour en semenn. Dan milye sa semenn, i pou fer sakrifis ek lofrann aret ganny ofer.+
“Sa enn ki pou anmenn destriksyon pou vin lo lezel bann keksoz degoutan.+ Sa ki’n ganny deside pou ariv* lo sa enn ki’n ganny abandonnen ziska ki tou keksoz i ganny detrir konpletman.”
10 Dan trwazyenm lannen Siris,+ lerwa Pers, Danyel ki osi apel Beltesazar+ ti ganny en revelasyon. Sa mesaz ti vre e i ti konsernan en gran lager. I ti konpran sa mesaz e i ti ganny en leksplikasyon lo sa ki i ti vwar.
2 Sa letan, mwan Danyel, mon ti dan dey+ pandan trwa semenn antye. 3 Mon pa ti manz bann bon manze, lavyann oubyen bwar diven e mon pa ti pas delwil lo mwan pandan trwa semenn antye. 4 Sa vennkatriyenm zour dan sa premye mwan, mon ti o bor gran larivyer Tig.*+ 5 Mon ti vwar en zonm abiye dan en lenz linenn+ e dan son leren, i ti annan en sentir annor sorti Oufaz. 6 Lekor sa zonm ti parey krizolit,*+ son figir ti klate parey zekler, son lizye ti parey bann flanbo, son lebra ek lipye ti parey kwiv ki’n ganny poli.+ Son lavwa ti parey tapaz en gran lafoul. 7 Zis mwan Danyel ki ti vwar sa vizyon. Bann zonm ki ti avek mwan pa ti vwar sa vizyon.+ Par kont, zot ti tranble avek lafreyer,* zot ti taye e al kasyet.
8 Alor, mon ti reste mon tousel. Ler mon ti vwar sa vizyon ekstraordiner, mon ti perdi tou mon lafors, mon figir ti sanze e mon ti santi mwan konpletman epwize.+ 9 Apre i ti konmans koz avek mwan, me ler mon ti tann li koze, mon ti tonm dan en profon sonmey e mon figir ti ater.+ 10 Apre en lanmen ti tous mwan+ e i ti lev mwan dan mon sonmey. I ti ed mwan pour lev lo mon lanmen ek zenou. 11 Apre i ti dir mwan:
“O Danyel, ou en zonm vreman presye,*+ ekout byen sa ki mon pe al dir ou. Aprezan debout lanmenm akoz mon’n ganny anvoye kot ou.”
Ler i ti dir mwan sa, mon ti leve e mon ti pe tranble.
12 Alor i ti dir mwan: “Pa bezwen per,+ O Danyel. Ou lapriyer in ganny ekoute depi premye zour ki ou’n esey konpran e ki ou’n imilye ou devan ou Bondye. Sanmenm sa mon’n vini akoz ou lapriyer.+ 13 Me prens+ rwayonm Pers ti lalit avek mwan pandan 21 zour. Alor Mikael,*+ enn bann prens pli enportan* ti vin ed mwan e mon ti reste o bor bann lerwa Pers. 14 Mon’n vin ed ou konpran sa ki pou ariv avek ou pep dan bann dernyen zour,+ akoz sa vizyon pou ganny akonplir dan lavenir.”+
15 Apre ki i ti’n koz avek mwan, mon ti bes mon latet e mon ti nepli kapab koze. 16 Apre en dimoun ki parey en zonm ti tous mon labous.+ Mon ti ouver mon labous e mon ti dir sa enn ki ti devan mwan: “Mon senyer, mon pe tranble akoz sa vizyon e mon nepli annan lafors.+ 17 Alor ki mannyer mwan, ou serviter pou kapab koz avek mon senyer?+ Akoz mon nepli annan lafors, apenn si mon kapab respire.”+
18 Sa enn ki ti parey en zonm ti tous mwan ankor e i ti redonn mwan lafors.+ 19 Alor i ti dir: “Pa bezwen per,+ ou ki en zonm vreman presye.*+ Ki lape i avek ou.+ Ou bezwen for, wi reste for.” Ler i ti pe koz avek mwan, mon ti reganny mon lafors e mon ti dir: “Koze mon senyer, akoz ou’n redonn mwan lafors.”
20 Alor i ti dir: “Eski ou konnen akoz mon’n vin kot ou? Aprezan mon pou al lager ankor avek prens Pers.+ Ler mon kit ou, prens Lagres pou vini. 21 Par kont, mon pou dir ou bann keksoz ki’n ganny ekrir dan liv laverite. Napa personn ki pe donn mwan tou son sipor dan sa bann keksoz apard ki ou prens, Mikael.+
11 “Dan premye lannen ki Daryis+ en Med ti lerwa, mon ti leve pour donn li* lafors e fortifye li. 2 Sa ki mon pou dir i laverite:
“Gete! Trwa lezot lerwa pou leve* dan rwayonm Pers e en katriyenm pou anmas plis larises ki tou lezot lerwa. Ler i pou’n vin for akoz son larises, i pou ralye tou dimoun kont rwayonm Lagres.+
3 “En lerwa pwisan pou leve,* i pou diriz avek en gran lotorite+ e i pou fer sa ki i anvi. 4 Me ler i pou’n vin pwisan,* son rwayonm pou ganny kraze e i pou ganny divize dan direksyon sa kat divan lesyel,+ me pa avek son bann desandans e personn pa pou ganny menm pouvwar parey li parski son rwayonm pou ganny derasinen e ganny donnen avek lezot.
5 “Apre, lerwa sid, setadir enn son bann prens, pou vin for. Me i pou annan en lot dimoun* ki pou ranport laviktwar lo li e i pou diriz avek en gran lotorite, i pou annan plis pouvwar ki sa lerwa* ki ti pe dirize.
6 “Apre en pe letan, zot* pou fer en lalyans e fiy lerwa sid pou vin kot lerwa nor pour fer en bon lagreman.* Me fiy lerwa pa pou gard son pouvwar e lerwa li menm pou perdi son pouvwar. Fiy lerwa pou ganny livre, li ek bann ki ti anmenn li, osi son papa e sa enn ki ti fer li vin for sa letan. 7 En dimoun sorti dan fanmir* sa fiy pou pran plas lerwa.* I* pou al kont larme ek lavil for* lerwa nor, i pou lager avek zot e ranport laviktwar. 8 I pou pran zot bann bondye, bann stati an metal,* bann zoli lobze* annarzan e annor e osi bann prizonnyen e anmenn zot Lezip. Pour en pe letan, i pou reste lwen avek lerwa nor. 9 Apre, lerwa nor pou vin atak rwayonm lerwa sid, me i pou retourn dan son pei.
10 “Son* bann garson pou met zot pare pour al lager e zot pou rasanble en gran larme. Enn son bann garson* pou kontinyen atake e balye pei parey en linondasyon. Me i pou retourn kot li e i pou kontinyen lager ziska ki i ariv dan son lavil for.*
11 “Lerwa sid pou ankoler, i pou al lager kont li, setadir kont lerwa nor e i* pou rasanble en gran lafoul me sa lafoul pou ganny livre dan lanmen sa lerwa.* 12 Sa lafoul pou ganny anmennen. I* pou vin orgeye e i pou fer plizyer dizenn milye dimoun tonbe. I pou vin for me i pa pou servi sa dan son lavantaz.
13 “Lerwa nor pou revin ankor e rasanble en gran lafoul ki pli gran ki sa enn premye. Apre en pe letan, plizyer lannen, i pou sirman vin avek en gran larme e avek bokou lekipman lager. 14 Sa letan, bokou pou al kont lerwa sid.
“Bann zonm vyolan* parmi ou pep pou ganny enfliyanse pour esey akonpli en vizyon me zot pa pou reisi.*
15 “Lerwa nor pou vin anserkle en lavil ki’n ganny byen proteze e i pou pran sa lavil. Larme* lerwa sid pa pou kapab tenir, ni menm son bann zonm for e zot pou napa lafors pour reziste sa latak. 16 Sa enn* ki pe vin kont li* pou fer sa ki i anvi e napa personn ki pou kapab defet li. I* pou antre dan sa Zoli Pei*+ e i pou annan pouvwar pour detrir li konpletman. 17 I* pou determinen pour vin avek tou lafors son rwayonm, me i pou fer en bon lagreman avek li e i pou reisi dan tou sa ki i fer. Konsernan sa fiy,* i pou annan drwa anmenn maler lo sa fiy. Sa fiy pa pou kapab reziste e i pa pou reste pour li. 18 I pou atak bann rezyon ki lo lakot e pran en kantite sa bann landrwa. En komandan pou met en lafen avek son latitid arogan e son larogans pou fini. Sa komandan pou fer son larogans vir kont li. 19 Apre, i* pou retourn kot son bann lavil for* dan son prop pei, i pa pou reisi, i pou tonbe e i pou nepli la.
20 “Dan son plas, en lot pou leve ki pou fer en kolekter taks* pas dan sa zoli rwayonm, me dan detrwa zour i* pou ganny detrir, me pa dan lakoler ni dan lager.
21 “Dan son plas, en lot pou leve ki pou ganny meprize* e zot pa pou onor li parey en lerwa. I pou vini ler dimoun pe santi zot an sekirite* e i pou pran sa rwayonm par servi riz.* 22 I pou balye bann larme* ki parey linondasyon e zot pou ganny detrir. Sef+ lalyans+ osi pou ganny detrir. 23 Akoz dimoun pou fer en lalyans avek li, i pou servi riz pou ganny pouvwar e i pou vin for gras a en pti nasyon. 24 Pandan en letan kot dimoun pou santi zot an sekirite,* i pou al dan bann landrwa pli ris* dan sa provens* e i pou fer sa ki son bann zanset* pa’n zanmen fer. I pou partaz bann keksoz ki i’n gannyen dan lager ek lezot keksoz avek zot. I pou fer konplo pour atak bann landrwa ki ganny byen proteze, me zis pour en pe letan.
25 “I pou servi tou son lafors ek kouraz* pour atak lerwa sid avek en gran larme. Lerwa sid pou met li pare avek en larme vreman gran e pwisan pour al lager. I* pa pou reste o pouvwar akoz zot pou fer bann konplo kont li. 26 Sa bann ki manz son bann bon manze pou fer li tonbe.
“Son larme pou ganny balye* e bokou pou ganny touye.
27 “Konsernan sa de lerwa, zot pou annan tandans pour fer sa ki mal. Zot pou asiz atab ansanm e zot pou koz manti avek kanmarad. Me zot bann plan pa pou reisi akoz lafen pou vin dan son letan fikse.+
28 “I* pou retourn dan son pei avek en kantite keksoz e i pou determinen pour lager kont sa lalyans sen. I pou reisi dan tou sa ki i fer e i pou retourn dan son pei.
29 “Dan letan fikse, i pou retournen e atak lerwa sid. Me safwasi, keksoz pa pou parey avan 30 akoz bann bato Kitim+ pou atak li e i pou ganny imilye.
“I* pou retournen e pran en gran lakoler* kont lalyans sen+ e i pou reisi dan tou sa ki i fer. I pou retournen e donn latansyon bann ki pe rezet sa lalyans sen. 31 Bann larme* ki i’n anvoye pou pran aksyon,* zot pou sali landrwa sen,+ lavil for* e i pou fer sa sakrifis regilye aret ganny ofer.+
“Zot pou met an plas sa keksoz degoutan ki anmenn destriksyon.+
32 “Avek son bann parol,* i pou anbet bann ki azir dan en move fason e rezet lalyans e fer zot rebel kont Bondye. Me lepep ki konn zot Bondye pou reste for e zot pou reisi dan sa ki zot pe fer. 33 Bann ki annan bon zizman+ parmi lepep pou ansenny en kantite dimoun. Pour en pe letan, lezot pou fer zot tonbe avek lepe, dife, zot pou vin prizonnyen e ganny depouye. 34 Me ler lezot in fer zot tonbe, zot pou ganny en pe led. En kantite dimoun pou zwenn avek zot par servi bann parol ipokrit.* 35 Serten parmi bann ki annan bon zizman pou tonbe e akoz zot, lepep pou ganny rafinen, pirifye e lave+ ziska letan lafen, parski sa pou ariv dan son letan fikse.
36 “Lerwa* pou fer sa ki i anvi, i pou arogan e i pou esey vin pli enportan ki tou bann bondye. I pou dir bann keksoz enkrwayab kont Bondye bann bondye.+ I pou reisi ziska ki sa letan lakoler i fini, parski sa ki’n ganny deside i bezwen arive. 37 I pou napa okenn respe pour Bondye son zanset. I pou napa okenn respe pour dezir bann madanm ni pour okenn lezot bondye, me i pou esey vin pli enportan ki tou dimoun. 38 Plito,* i pou donn laglwar bondye bann defans militer.* I pou servi lor, larzan, bann pyer presye ek bann bon keksoz* pour glorifye en bondye ki son zanset pa ti konnen. 39 I pou reisi atak bann lavil ki pli for avek led en bondye etranze.* I pou donn bokou laglwar bann ki siport li* e i pou fer zot diriz bokou dimoun. I pou partaz* later pour en pri.
40 “Dan letan lafen, lerwa sid pou vin lalit avek lerwa nor.* Lerwa nor pou vin atak li avek en kantite saret lager, kavalye ek bokou bato. I* pou antre dan lezot pei e balye zot parey en linondasyon. 41 I pou osi antre dan sa Zoli Pei*+ e i pou fer bokou pei tonbe. Me la bann pei ki pou sap dan son lanmen: Edonm, Moab e parti prensipal bann Amonnit. 42 I pou kontinyen servi son lafors pour atak sa bann pei e Lezip pa pou sape. 43 I pou annan pouvwar lo bann trezor kasyet, lor, larzan ek bann bon keksoz Lezip e bann Libyen ek Etyopyen pou swiv li.*
44 “Me bann nouvel sorti dan les* e dan nor pou fatig li. Alor dan en gran lakoler, i pou al detrir e touy en kantite dimoun. 45 I pou mont son bann latant rwayal* ant gran lanmer e sa montanny sen dan sa Zoli Pei.*+ Lanmenm la ki son lafen pou vini e personn pa pou vin ed li.
12 “Pandan sa letan, Mikael*+ pou pran aksyon.* Li sa gran prens+ ki la pe ed* ou pep.* I pou annan en letan kot i pou annan ladetres ki pa’n zanmen arive depi ki en nasyon i egziste ziska aprezan. Pandan sa letan, ou pep pou ganny sove,+ tou bann ki zot non in ganny ekrir dan sa liv.+ 2 Bokou ki’n mor* e ki anba later pou leve, serten pou ganny lavi eternel e lezot pour ganny laont ek dezoner eternel.
3 “Sa bann ki annan bon zizman pou briye parey lesyel e bann ki ed bokou pour fer sa ki byen pou briye parey zetwal pour touzour e touzour.
4 “Me ou Danyel, ferm* sa liv e gard sa bann parol sekre ziska letan lafen.+ Bokou pou rod partou kote* e sa vre konnesans pou vin annabondans.”+
5 Alor, mwan Danyel, mon ti vwar de lezot dimoun ki ti la. I ti annan enn lo sa kote larivyer e en lot lo sa lot kote.+ 6 Apre enn ant sa de ti dir avek sa zonm ki ti abiye dan en lenz linenn+ ki ti par lao delo larivyer: “Konbyen letan i pou pran pour sa bann keksoz merveye ganny akonplir?” 7 Apre mon ti tann sa zonm abiye dan en lenz linenn ki ti par lao delo pe koze. I ti lev son lanmen drwat ek son lanmen gos ver lesyel e fer serman par sa Enn ki viv pour touzour.+ I ti dir: “I pou annan en letan fikse, de letan fikse ek lanmwatye en letan fikse.* Osito ki lafors sa pep sen pou’n fini ganny kraze,+ tou sa bann keksoz pou ganny akonplir.”
8 Me mwan, mon ti tande me mon pa ti kapab konpran,+ alor mon ti dir: “O mon senyer, ki mannyer tousala pou fini?”
9 Alor i ti dir: “Ale, Danyel, akoz sa bann parol i bezwen reste sekre e sele ziska letan lafen.+ 10 Bokou pou pirifye zot lekor, zot pou lav zot lekor e ganny rafinen.+ Bann move dimoun pou fer sa ki mal e i pou napa okenn move dimoun ki pou konpran sa bann keksoz, me bann ki annan bon zizman ki pou konpran.+
11 “Depi sa letan ki sakrifis regilye+ pou’n aret ganny ofer e ki sa keksoz degoutan pou’n ganny met an plas,+ i pou annan 1,290 zour.
12 “Ere sa enn ki kontinyen espere* e ki ariv ziska lafen sa 1,335 zour!
13 “Me ou, kontinyen reste fidel ziska lafen. Ou pou repoze e a lafen, ou pou leve e ou pou ganny ou par.”*+
Oubyen “lakaz.”
Literalman, “Sinar.”
Literalman, “bann garson Izrael.”
Literalman, “zanfan.”
Oubyen posibleman, “ganny nouri.”
Literalman, “bann garson.”
Sa non i vedir “Bondye i mon ziz.”
Sa non i vedir “Zeova in donn son laprouvasyon.”
Posibleman, sa non i vedir “Lekel ki parey Bondye?”
Sa non i vedir “Zeova in ede.”
Setadir, bann non Babilonnyen.
Oubyen “determinen dan son leker.”
Setadir, enpir dapre Lalwa Moiz.
Literalman, “zanfan.”
Literalman, “mon latet.”
Literalman, “zanfan.”
Literalman, “zanfan.”
Oubyen “zanfan.”
Oubyen “konpran diferan fason ekri.”
Setadir, en group dimoun ki predir lavenir e etidye bann zetwal.
Danyel 2:4b ziska 7:28 ti ganny ekrir dan langaz Arameen.
Oubyen posibleman, “landrwa zet salte,” “ta fimyen.”
Oubyen “parmi bann imen ki mortel.” Literalman, “avek laser.”
Oubyen “depi leternite ziska leternite.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “an feray melanze avek later.”
Literalman, “larzil ki potye i servi.”
Oubyen “larzil ki mou.”
Oubyen “larzil ki mou.”
Aparaman, “zot” pe refer avek sa ki feray i reprezante.
Oubyen “desandans imen,” setadir, dimoun ordiner.
Oubyen “met en lafen.”
Oubyen “distrik.”
Oubyen “distrik.”
Apepre 27 met. En koude i 44.5 santimet. Vwar Lezot lenformasyon B14.
Apepre 2.7 met. Vwar Lezot lenformasyon B14.
Oubyen “distrik.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “distrik.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “distrik.”
Literalman, “korn.” Vwar Leksplikasyon bann mo.
Zither an Angle.
Bagpipe an Angle.
Literalman, “korn.” Vwar Leksplikasyon bann mo.
Zither an Angle.
Bagpipe an Angle.
Oubyen “kalonmnyen.”
Literalman, “korn.” Vwar Leksplikasyon bann mo.
Zither an Angle.
Bagpipe an Angle.
Oubyen “distrik.”
Literalman, “korn.” Vwar Leksplikasyon bann mo.
Zither an Angle.
Bagpipe an Angle.
Oubyen “son latitid ti sanze konpletman.”
Manto ti ganny mete par lao lenz en dimoun.
Oubyen “en garson bann bondye.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “pa ti annan okenn pouvwar lo.”
Oubyen posibleman, “landrwa zet salte,” “ta fimyen.”
Literalman, “fer zot prospere.”
Oubyen “distrik.”
Setadir, en group dimoun ki predir lavenir e etidye bann zetwal.
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Literalman, “lespri.” Vwar Leksplikasyon bann mo.
Literalman, “tou laser.”
Oubyen “lanz.” Literalman, “dimoun ki veye.”
Oubyen “sa zonm ki annan plis limilite.”
Literalman, “lespri.”
Literalman, “ki lesyel ki pe dirize.”
Oubyen “sa larme ki dan lesyel.”
Oubyen “kapab aret son lanmen.”
Oubyen “granpapa.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “lalanp.”
Oubyen “figir lerwa ti sanze.”
Setadir, en group dimoun ki predir lavenir e etidye bann zetwal.
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “en zonm kapab.”
Literalman, “lespri.”
Setadir, en group dimoun ki predir lavenir e etidye bann zetwal.
Literalman, “lespri.”
Literalman, “delarg bann nen.”
Literalman, “lespri.”
Literalman, “delarg bann nen.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Literalman, “lespri.”
Oubyen posibleman, “ni les bann mizisyen vin zwe lanmizik pour li.”
Literalman, “son sonmey ti sove.”
Oubyen “kalonmnyen.”
Oubyen “souvrennte.”
Oubyen “lapat.”
Oubyen “vantar.”
Oubyen “sa Enn ki’n egziste depi byen lontan.”
Literalman, “mil fwa mil.”
Literalman, “dis mil fwa dis mil.”
Oubyen “vantar.”
Oubyen “sa Enn ki’n egziste depi byen lontan.”
Oubyen “sa Enn ki’n egziste depi byen lontan.”
Setadir, trwa letan edmi.
Oubyen “mon figir ti sanze.”
Oubyen “pale.”
Oubyen “Siz.”
Oubyen “distrik.”
Literalman, “lanmen.”
Oubyen “soley kouse.”
Literalman, “lanmen.”
Oubyen “soley leve.”
Oubyen “ver sa Dekorasyon.”
Setadir, “Prens larme.”
Oubyen “sen.”
Literalman, “swar ek bomaten.”
Oubyen “pou’n ariv lo zot limit.”
Oubyen “ki annan abilite pour fer bann konplo.”
Oubyen “leve.”
Oubyen “anmenn en destriksyon terib.”
Oubyen posibleman, “San okenn lavertisman.”
Literalman, “swar ek bomaten.”
Setadir, bann liv sakre.
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “lenz dey.” Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “ou bann serviter ki bann profet.”
Literalman, “annan laont lo figir.”
Literalman, “annan laont lo figir.”
Literalman, “nou bann ziz ki ti ziz nou.”
Oubyen “fidelite.”
Literalman, “Ouver ou zorey.”
Oubyen “annan en kantite valer,” “ou ganny byen respekte.”
Setadir, “bann semenn lannen.”
Literalman, “profet.”
Literalman, “Sen bann Sen.” Aparaman, sa pe refer avek landrwa kot Bondye i ete.
Oubyen “sa Enn ki’n ganny swazir.”
Oubyen “Gid.”
Literalman, “pep.”
Oubyen “pou ganny devide.”
Literalman, “Idekel.”
Sa i en pyer presye ki kouler zonn. Chrysolite an Angle.
Oubyen “tranble.”
Oubyen “annan en kantite valer,” “ou ganny byen respekte.”
Sa non i vedir “Lekel ki parey Bondye?”
Oubyen “en prens dan sa pli o pozisyon.”
Oubyen “annan en kantite valer,” “ou ganny byen respekte.”
Setadir, Mikael.
Oubyen “konmans dirize.”
Oubyen “konmans dirize.”
Literalman, “leve.”
Aparaman, lerwa nor.
Aparaman, lerwa sid.
Aparaman, lerwa sid ek lerwa nor.
Oubyen “laranzman.”
Oubyen “En bourzon sorti dan rasin sa fiy.”
Aparaman, lerwa sid.
Setadir, sa bourzon.
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “metal ki’n ganny fonn.”
Oubyen “lobze presye.”
Aparaman, lerwa nor.
Literalman, “I.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Aparaman, lerwa nor.
Aparaman, lerwa sid.
Aparaman, lerwa sid.
Oubyen “garson bann voler.”
Literalman, “zot pou tonbe.”
Literalman, “Lebra.”
Aparaman, lerwa nor.
Aparaman, lerwa sid.
Aparaman, lerwa nor.
Oubyen “sa Dekorasyon.”
Aparaman, lerwa nor.
Oubyen “fiy en madanm.”
Aparaman, lerwa nor.
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “formenn.”
Aparaman, lerwa nor.
Oubyen “ki napa valer.”
Oubyen posibleman, “vin san okenn lavertisman.”
Oubyen “fer konplo.”
Literalman, “lebra.”
Oubyen posibleman, “San okenn lavertisman.”
Literalman, “gra.”
Oubyen “distrik.”
Oubyen “son bann papa ek papa son bann papa.”
Literalman “leker.”
Aparaman, lerwa nor.
Oubyen “inonde.”
Aparaman, lerwa nor.
Aparaman, lerwa nor.
Oubyen “fer bann gran lakizasyon.”
Literalman, “lebra.”
Literalman, “pou leve.”
Vwar Leksplikasyon bann mo.
Oubyen “bann parol ipokrit,” “flatri.”
Oubyen “bann parol ki anbet lezot,” “flatri.”
Aparaman, lerwa nor.
Oubyen “Dan son plas.”
Oubyen “bondye lager.”
Oubyen “keksoz presye.”
Oubyen “en nouvo bondye.”
Oubyen “ki i rekonnet.”
Oubyen “distribye.”
Oubyen “vini e zot pou lalit avek kanmarad.”
Aparaman, lerwa nor.
Oubyen “sa Dekorasyon.”
Oubyen “swiv par deryer li.”
Oubyen “kot soley i leve.”
Oubyen “latant ki parey en pale.”
Oubyen “sa Dekorasyon.”
Sa non i vedir “Lekel ki parey Bondye?”
Oubyen “pou leve.”
Oubyen “ki pe debout pour.”
Literalman, “bann garson ou pep.”
Oubyen “tonm dormi.”
Oubyen “sel.”
Oubyen “egzamin [sa liv] o profon.”
Setadir, trwa letan edmi.
Oubyen “ki pe esper avek enpasyans.”
Oubyen “rekonpans.”