Zuwe

Yezu y’a yira cogo dafanin na a ka kumaw n’a ka kɛwalew fɛ ko a n’a Faa ka miiriya n’u dusukunnakow ye kelen ye. Yezu ka kɛwale dɔw ye a ka kabakow ye (Zan 14:9). An be kalan jumanw lo sɔrɔ a ka kabakow la? Yezu n’a Faa b’an kanu kosɔbɛ. Ka Yezu to dugukolo kan, a y’a yira ko a be mɔgɔw kanu kosɔbɛ a kɛtɔ ka kabakow kɛ walisa ka u ka tɔɔrɔkow nɔgɔya. Loon dɔ, fiyentɔcɛ fila y’a deli ko a ka olu kɛnɛya (Mat. 20:30-34). A kɔrɔsi ko u “hinɛ donna” Yezu la ani o kɔ, a y’u kɛnɛya. Gɛrɛkikan kumaden min bayɛlɛmana yan ko “hinɛ donna,” o kɔrɔ ko Yezu dusu kasira kosɔbɛ tuma min na a y’o cɛɛw ye u be tɔɔrɔla. O b’a yira ko Yezu be mɔgɔw kanu ani o lo y’a lasun fana ka dumuni di kɔngɔtɔw ma ani ka kunatɔ dɔ kɛnɛya (Mat. 15:32; Mariki 1:41). An be se ka la a la ko Jehova Ala min be “makari” kosɔbɛ, ale n’a Dencɛ b’an kanu yɛrɛ le! N’an be tɔɔrɔla, o be u dusu tiɲɛ (Luka 1:78; 1 Piyɛri 5:7). Gwɛlɛya minw be adamadenw tɔɔrɔla, siga t’a la u kɔrɔtɔnin lo ka daan sigi u bɛɛ la! w23.04 3 § 4-5

An ka ɲi k’an seko bɛɛ kɛ walisa Sutana ka miiriyaw kana nɔɔ to an kan sabu o lo jɛnsɛnnin lo duniɲa nin kɔnɔ. An be se k’an hakili fa ni fɛɛn ɲumanw ye, an kɛtɔ ka Bibulu kalan ani k’a sɛgɛsɛgɛ. N’an be to ka taga lajɛnw na ani ka waajuli kɛ, o fana bena an ka miiriyaw latanga. Jehova ye layidu ta ko a tɛna a to an be kɔrɔbɔ ka tɛmɛ an barika daan kan (1 Kor. 10:12, 13). An kelen kelen bɛɛ ka ɲi ka delili kɛ siɲɛ caaman sisan ka tɛmɛ sanga ni wagati bɛɛ kan. O bena an dɛmɛ ka to kantigiya la Jehova ye wagati gwɛlɛw na laban loon nunu na. A b’a fɛ ‘an k’an ka haminakow’ bɛɛ fɔ ale ye delili la (Zab. 62:9). Jehova tando ani a fo a ka kɛtaw bɛɛ kosɔn. A deli a k’i dɛmɛ ka waajuli kɛ ni jagwɛlɛya ye. Gwɛlɛya o gwɛlɛya wala kɔrɔbɔli o kɔrɔbɔli b’i kan, a deli a k’i dɛmɛ k’o muɲu. Kana a to koo si wala mɔgɔ si k’i bali ka Jehova deli tuma o tuma. w23.05 7 § 17-18

Mun na an be taga kafo ka lajɛnw na? An b’o kɛ kuun jɔnjɔn min kama, o ye ka Jehova tando (Zab. 26:12; 111:1). An b’o kɛ fana walisa ka ɲɔgɔn jija wagati gwɛlɛ nunu na (1 Tes. 5:11). N’an be lakalitaw kɛ lajɛnw na, an b’o laɲinita fila bɛɛ dafa. Nka, koo dɔw be se k’a to a be gwɛlɛya an ma ka lakalita kɛ. N’a sɔrɔ an be siran ka lakalita kɛ. Wala a be se ka kɛ ko an b’a fɛ ka lakalitaw kɛ, nka u tɛ kuma di an ma siɲɛ caaman i ko an b’a fɛ cogo min na. Mun lo be se k’an dɛmɛ do? Ciden Pol ko an ka ɲi k’an janto min na, o ye ka “ɲɔgɔn jaa gwɛlɛya.” An tɛna siran k’an bolo kɔrɔta ka lakalita kɛ, n’an b’a to an hakili la ko an be lakalita minw kɛ n’an dusu bɛɛ ye, o be se ka tɔɔw jija hali ni lakalita surunw lo. Ka fara o kan, hali n’u ma kuma di an ma, an be se ka ninsɔndiya sabu kafoden tɔɔw bena sababu sɔrɔ ka lakalitaw kɛ.—1 Piyɛri 3:8. w23.04 20 § 1-3

Masacɛ ye cii di ko Yahutu minw tun be jɔnya la Babilɔni a saan 70 ɲɔgɔn ye nin ye, u be se ka kɔsegi u faso la Israɛl! (Ɛsid. 1:2-4). O sera ka kɛ Jehova dɔrɔn lo sababu la sabu Babilɔnikaw tun tɛ u ka jɔɔnw labila fewu! (Ezayi 14:4, 17). Nka, u juguw tun ye Babilɔni dugu minɛ ani masacɛ kura y’a fɔ Yahutuw ye ko u be se ka kɔsegi u faso la. Yahutuw kelen kelen bɛɛ, sanko sotigiw tun ka ɲi k’a latigɛ n’u bena bɔ Babilɔni wala n’u bena to o yɔrɔ la. N’a sɔrɔ a tun man nɔgɔ u ma k’o desizɔn ta. N’a sɔrɔ kɔrɔya kosɔn, dɔw tun tɛ se ka o sirajan tagama. Ani, komi Yahutuw fanba tun wolola Babilɔni, u tun tɛ dugu wɛrɛ lɔn o kɔ. Olu fɛ, Israɛl ye u bɛmaw ka jamana lo ye. A be komi Yahutu dɔw tun kɛra waritigiw ye Babilɔni. O kama, a tun ka gwɛlɛ u ma k’u ka boon cɛɲumaninw wala u ka baara ɲuman to yen ka taga sigi jamana dɔ la u tɛ min lɔn. w23.05 14 § 1-2

Ala ka Kuma b’an jija ko an ka to k’a ɲini ka kɛ ni muɲuli, hinɛ ani kanuya ye. Luka 21:19 b’a fɔ ko: “Aw ka muɲuli ben’a to aw bena hɛrɛ sɔrɔ Ala fɛ sini.” Kɔlɔsikaw 3:12 ko: “Aw ka kɛ mɔgɔɲumanw ye, minw be makari.” Ani 1 Tesalonikaw 4:9, 10 b’a fɔ ko: “Ɲɔgɔnkanuko la, . . . aw y’o dege ka ban Ala barika la. . . . Nga an b’a ɲini aw fɛ ko aw ka dɔ fara a kan tugu.” O kumaw tun ɲɛsinna Yezu ka kalandenw ma minw tun y’a yira ka ban ko u be muɲuli kɛ, u be hinɛ ani u be ɲɔgɔn kanu. Nka, u bele tun ka ɲi ka to k’a yira ko u be n’o jogow ye. An fana ka kan k’u ladegi. Walisa k’i dɛmɛ k’o kɛ, a filɛ cogo min na kerecɛn fɔlɔw y’a yira ko u be n’o jogow ye. O kɔ, i bena a ye i be se k’o kerecɛnw ladegi cogo min na ani k’a yira ko i labɛnnin lo tɔɔrɔba kama. O la, tɔɔrɔba bena na a sɔrɔ ko i ye i yɛrɛ degi muɲuli la ani i cɛsirinin bena to ka muɲuli kɛ. w23.07 3-4 § 4, 8

An mana kɛ kerecɛn mɔlenw wala “saga dɔ wɛrɛw” cɛma, an ka ɲi ka to “Sira senuman” kan. O sira be taga n’an ye alijɛnɛ kɔnɔ Alako ta fan fɛ ani sini ma, an bena Ala ka Masaya ka dugaw sɔrɔ (Zan 10:16). Kabi saan 1919, mɔgɔ miliyɔn caaman, cɛɛw, musow ni denmisɛnw be bɔra Babilonɛba la, o min ye duniɲa kuru bɛɛ ka ngalon diinanw jɛnkulu ye. U be tagamana sira senuman kan Alako ta fan fɛ. Tuma min na Yahutuw bɔra Babilɔni, Jehova ye baliw bɔ u ka sira kan (Ezayi 57:14). Bi, yala Jehova ye baliw bɔ “Sira senuman” kan fana wa? Saan kɛmɛkulu caaman ka kɔn saan 1919 ɲɛ, Jehova tɛmɛna cɛɛ dɔw fɛ minw tun be bonyaba la a kan ka sira labɛn walisa mɔgɔw ka bɔ Babilonɛba la (Ezayi 40:3 lajɛ). U ye baaraba kɛ k’o sira labɛn walisa kɔfɛ, mɔgɔ kɔnɔgwɛw ka se ka bɔ ngalon diinan na ani ka Jehova bato n’a ka jama ye. w23.05 15-16 § 8-9

Jehova b’a fɛ an k’ale sago kɛ ni ninsɔndiya ani diyanye ye (2 Kor. 9:7). O la, n’a nege t’an na ka laɲinita dɔ dafa Alako ta fan fɛ, yala an bele ka ɲi ka to ka jijaliw kɛ o kama wa? An ka ciden Pol ka koo lajɛ. A ko: “Ne be sɔn ka n yɛrɛ farikolo tɔɔrɔ ani ka n yɛrɛ minɛ.” (1 Kor. 9:25-27). Pol tun b’a yɛrɛ waajibiya ka koo ɲuman kɛ, hali ni tuma dɔw la a tun t’a fɛ k’o kɛ. Yala Jehova tun be sɔn Pol ka batoli la wa? Fɔɔ ka ɲɛ! Ani Jehova y’a duga a ka jijaliw kosɔn (2 Tim. 4:7, 8). Hali ni a nege t’an na k’an ka laɲinita dafa, ni Jehova y’a ye ko an be jijaliw kɛra o kama, o b’a dusu diya. A dusu ka di sabu a b’a lɔn ko hali ni tuma bɛɛ tɛ o baara ka di an ye, an b’o kɛra sabu an b’ale kanu. I ko Jehova ye Pol duga cogo min na, a bena an fana duga an ka jijaliw kosɔn (Zab. 126:5). N’an y’a ye ko Jehova b’an dugara, n’a sɔrɔ a nege bena kɛ an na k’an ka laɲinita dafa. w23.05 29 § 9-10

Minw tɛna kisi Jehova ka loon na, ciden Pol ye olu suma ni sinɔgɔbagatɔw ye. Koo minw be kɛra u gɛrɛfɛ ani wagati min be tɛmɛna, u t’o kala ma. O kama, u t’a faamu koo kɔrɔtaninba minw be kɛra ani u ka ɲi ka min kɛ. Bi, mɔgɔw fanba be sinɔgɔra Alako ta fan fɛ (Ɔrɔm. 11:8). Koo minw b’a yira ko an be laban loonw lo la ani ko tɔɔrɔba wagati surunyana, u lanin t’o la (2 Piyɛri 3:3, 4). Nka, an b’a lɔn ko a kɔrɔtanin lo an ka to ɲɛɛ na loon o loon (1 Tes. 5:6). O kama, an ɲɛma lɔnin ani an hakili siginin ka ɲi ka to. Mun na do? O la, an tɛna an seen don politikikow ani duniɲa ka koow la. Ni Jehova ka loon be surunyana kosɔbɛ, u bena to ka a gwan an kun ko an k’an seen don o koow la. Nka, an bena koow ta cogo min na, an man ɲi ka hami o la. Ala ka hakili senu bena an dɛmɛ an hakili siginin ka to ani an ka miiri koɲuman walisa ka desizɔn ɲumanw ta.—Luka 12:11, 12. w23.06 10 § 6-7

N’i ye Samusɔn tɔgɔ mɛn, i be miiri mun lo la? N’a sɔrɔ i be miiri cɛɛ dɔ la min tun be ni fanga kabakoman ye ani tiɲɛn b’i fɛ. Nka, Samusɔn ye desizɔn jugu dɔ ta min ye bɔnɛba lase a ma. O bɛɛ n’a ta a ye Jehova bato kantigiya la cogo min na, Jehova tun be sinsin o lo kan. A y’a to u ye Samusɔn ka maana sɛbɛ Bibulu kɔnɔ an nafa kosɔn. Jehova tɛmɛna Samusɔn fɛ ka koo kabakomanw kɛ walisa ka a ka jama Israɛldenw dɛmɛ. Saan kɛmɛkulu caaman Samusɔn sanin kɔ, Jehova ka hakili senu ye ciden Pol lasun a ye Samusɔn tɔgɔ fɔ mɔgɔ dɔw cɛma minw ka limaniya barika tun ka bon kosɔbɛ (Eburuw 11:32-34). Samusɔn ka koo be se k’an jija. A y’a jigi la Jehova kan hali wagati gwɛlɛw na. An be se ka kalan sɔrɔ Samusɔn fɛ ani a ka koo be se k’an jija. w23.09 2 § 1-2

An be se k’an ka muɲuli barika bonya, an kɛtɔ k’an ka haminankow bɛɛ fɔ Jehova ye tuma o tuma (1 Tes. 5:17). N’a sɔrɔ kɔrɔbɔliba dɔ t’i kan sisan. Nka, tuma o tuma n’i dusu man di, n’i hakili ɲagaminin lo wala n’i t’a lɔn i bena min kɛ, yala i be dɛmɛ ɲini Jehova fɛ wa? N’i be to ka dɛmɛ ɲini an ka Ala fɛ i ka loon o loon gwɛlɛyaw la, n’i nana gwɛlɛyabaw sɔrɔ sini ma, i tɛna sigasiga k’o kɛ. O la, i bena la a la kosɔbɛ ko a b’a lɔn tigitigi a bena i dɛmɛ cogo min na ani wagati min na (Zab. 27:1, 3). N’an be gwɛlɛyaw muɲu bi, an bena se ka muɲuli kɛ tɔɔrɔba wagati la (Ɔrɔm. 5:3). Mun na an b’o fɔ? Balima caaman y’a ye ko u ye kɔrɔbɔli minw muɲu, u kelen kelen bɛɛ y’u dɛmɛ ka kɔrɔbɔli wɛrɛw muɲu. Muɲuli ye u jogow fisaya, k’a to u lara a la kosɔbɛ ko Jehova labɛnnin lo k’u dɛmɛ. O lanaya ye u dɛmɛ ka gwɛlɛya wɛrɛw muɲu.—Zaki 1:2-4. w23.07 3-4 § 7-8

Jehova ka majigilenya n’a ka hinɛ b’a lasun ka kɛ mɔgɔ sabalinin ye. Misali la, a ka majigilenya yirala ka gwɛ tuma min na a y’a latigɛ ka mɔgɔ juguw halaki Sodɔmu. A tɛmɛna a ka mɛlɛkɛ dɔw fɛ k’a fɔ cɛɛ tilennin Lɔti ye ko a ka boli ka taga kuluyɔrɔw la. Lɔti tun be siranna ka taga yen. O kama, a ye Jehova deli ko a k’a to ale n’a somɔgɔw ka boli ka taga Sowari dugu dennin na, o min fana tun ka ɲi ka halaki. Jehova tun be se ka ja kelen kan ko ale ye min fɔ, Lɔti k’o lo kɛ. Nka, a m’o kɛ. A sɔnna Lɔti ta ma ani a ma Sowari dugu halaki (Zɛnɛzi 19:18-22). Saan kɛmɛkulu caaman o kɔ, Jehova hinɛna Ninivukaw la. A ye kira Zonasi ci u fɛ ko a k’a fɔ u ye ko u ka juguya kosɔn, ale bena olu n’u ka dugu bɛɛ halaki. Nka Ninivukaw nimisara minkɛ, Jehova hinɛna u la ani a ma u ka dugu halaki.—Zonasi 3:1, 10; 4:10, 11. w23.07 21 § 5

An be kalan juman lo sɔrɔ Zowasi ka koo la? Zowasi tun be i ko yiri dɔ min liliw ma don ka ɲɛ dugukolo jukɔrɔ ani a mako be lɔgɔ dɔ la walisa ka lɔ ka ɲɛ. Yoyada lo tun be i ko o lɔgɔ. Ale sanin kɔ, Zowasi y’a daminɛ ka mɛnni kɛ mɔgɔ murutininw fɛ. O y’a to a murutira Jehova ma. O misali b’a yira ko an man ɲi ka siran Ala ɲɛ dɔrɔn sabu an somɔgɔw ni kafoden wɛrɛw be nɔɔ ɲuman to an kan. Walisa an magwɛrɛnin ka to Jehova la, an ka ɲi ka Bibulu n’an ka gafew sɛgɛsɛgɛ tuma o tuma, ka miiri u kan ani ka to ka delili kɛ. O la, dɔ bena fara an ka kanuya kan Jehova koo la ani an bena a bonya kosɔbɛ (Zer. 17:7, 8; Kɔlɔs. 2:6, 7). Jehova tɛ koo caaman ɲini an fɛ. A be min ɲini an fɛ, o fɔra ka surunya Waajulikɛla 12:13 kɔnɔ ko: “Ka siran Ala ɲa, o dama le ye adamaden ka kɛta ye, bɛɛ ka Ala ka fɔta bato.” N’an be siran Ala ɲɛ, kɔrɔbɔli o kɔrɔbɔli mana an sɔrɔ sini ma, an bena se ka lɔ kelen kan. Foyi tɛna se ka an ni Jehova ka teriya nagasi. w23.06 19 § 17-19

Ala ye kuma minw fɔ walisa k’an hakili sigi, Zan y’o dadon ten ko: “Min sigilen bɛ masasigilan kan, o ko.” (Yir. 21:5a). O kumaw kɔrɔtanin ko kosɔbɛ, sabu Yirali ka kitabu kɔnɔ Jehova kumana siɲɛ saba ani Zan y’u dɔ lo dadon ten. O la, Jehova yɛrɛ lo y’o hakilisigi kumaw fɔ, Yezu wala mɛlɛkɛ dɔ tɛ. O b’a yira ko min fɔra o kɔ, an be se ka la o la kosɔbɛ. Mun na do? Sabu Jehova “tɛ nkalon tigɛ.” (Titi 1:2, Bible senuma). O la, Yirali 21:5, 6 kɔnɔnakumaw bena dafa, siga t’o la. An ka kumasen nin lajɛ: “A filɛ!” Gɛrɛkikan kumaden min bayɛlɛmana ko “a filɛ,” o be sɔrɔ siɲɛ caaman Yirali ka kitabu kɔnɔ. Ala ye mun lo fɔ o kɔ? A ko: “Ne bɛ fɛn bɛɛ kɛ kura ye.” Jehova tun bena o yɛlɛmaniw kɛ sini ma le. Nka, komi a lanin b’a la ko a bena a ka layidu dafa, ale fɛ, a tun be komi a y’o kɛ ka ban.—Ezayi 46:10. w23.11 3-4 § 7-8

Ciden Piyɛri tora ka bondori kɛ n’a ka barikantanyaw ye. An ka misali damanin lajɛ. Tuma min na Yezu y’a ɲɛfɔ ko ale ka kan ka tɔɔrɔ ani ka sa ka kɛɲɛ ni Bibulu ka kiraya kumaw ye, Piyɛri y’a jalaki (Mariki 8:31-33). Siɲɛ caaman na, Piyɛri ni ciden tɔɔw tun be to ka sɔsɔli kɛ walisa k’a lɔn jɔn lo ye kuntigi ye u cɛma (Mariki 9:33, 34). Yezu ka suu laban na dugukolo kan, Piyɛri girinna ka cɛɛ dɔ tulo tigɛ (Zan 18:10). O suu kelen na, siranya kosɔn Piyɛri y’a fɔ siɲɛ saba bɛɛ ko ale t’a tericɛ Yezu lɔn (Mariki 14:66-72). O kɔ, a kasira kosɔbɛ o kosɔn. Piyɛri dusu tun kasinin lo kosɔbɛ, nka Yezu ma ban a la. A suu kununin kɔ, a ye sababu di Piyɛri ma a k’a yira n’a bele b’ale kanu. A y’a ɲini Piyɛri fɛ a k’a janto ale ka sagadenw na ni majigilenya ye (Zan 21:15-17). Piyɛri sɔnna. Pantekɔte loon na, a tun be Zeruzalɛmu ani mɔgɔ minw kɛra fɔlɔ ye ka mɔ hakili senu na, a kɛra u dɔ ye. w23.09 22 § 6-7

Ciden Piyɛri y’a diinan mɔgɔkɔrɔɲɔgɔnw jija ko: “Ala y’a ka sagakulu min kalifa aw ma, aw k’o kɔlɔsi.” (1 Piyɛri 5:1-4). N’i ye diinan mɔgɔkɔrɔ ye, an b’a lɔn ko i b’i balimaw kanu ani i b’a fɛ k’i janto u la. Nka tuma dɔw la, n’a sɔrɔ i b’a miiri ko i bolo degunnin lo wala i sɛgɛnnin lo kojugu fɔɔ i tɛ se k’o kunkanbaara dafa. N’o lo, i dusukunnakow bɛɛ fɔ Jehova ye. Piyɛri y’a sɛbɛ ko: “Min be baara dɔ kɛ tɔw ye, o tigi k’o kɛ ni Ala ka barika ye.” (1 Piyɛri 4:11). N’a sɔrɔ gwɛlɛya minw b’i balimaw kan, u tɛ se ka ɲɛnabɔ bɛrɛbɛrɛ sisan. Nka, a to i hakili la ko mɔgɔ si tɛ se k’u dɛmɛ koɲuman ka se sagadɛndɛlaw “Kuntigiba” Krista ma. A be se k’o kɛ sisan yɛrɛ ani duniɲa kura kɔnɔ. Ala be min ɲini diinan mɔgɔkɔrɔw fɛ, o ye k’u balimaw kanu, k’u janto u la ani “ka siraɲuman yira u la.” w23.09 29-30 § 13-14

An ma ɲi ka sɔn adamadenw miiricogo ma. O be se k’a to an be bɔ Jehova kɔ ani k’a ka sariyaw tiɲɛ (1 Kor. 3:19). “Diɲɛ nin hakilitigiya” ka teli ka mɔgɔw lasun u b’a ɲini k’u farisogo negelakow wasa. Kakalayakow ani boli batoli tun ka ca Pɛrigamu ani Tiyatiri dugu la. O koow y’a daminɛ ka nɔɔ to o yɔrɔ kerecɛn dɔw kan. Yezu ye ladili barikamanw di o kafo fila ma sabu u tun be sɔn kakalayakow ma (Yir. 2:14, 20). Bi fana, mɔgɔw be se k’an lasun an ka sɔn miiriya juguw ma. An somɔgɔw ani an lɔnbagaw be se k’a fɔ ko an ka koo ka gwɛlɛ kojugu ani u be se k’an lasun an ka Jehova ka sariyaw tiɲɛ. Misali la, u be se k’a fɔ ko koo jugu tɛ an k’a ɲini k’an negelakow wasa ani ko Bibulu ka sariyaw sanga benna. Tuma dɔw la an be se k’a miiri ko Jehova ka cikanw gwɛnin tɛ. O yɛrɛ be se k’a to min sɛbɛnin be Bibulu kɔnɔ, an b’a ɲini ka tɛmɛ o kan.—1 Kor. 4:6. w23.07 16 § 10-11

Yezu bamuso Mariyamu mako tun be fanga la. A tun bena kɔnɔ ta k’a sɔrɔ a furunin tɛ. A tun ma deen lamɔ ka ye, nka, a tun ka ɲi k’a janto cɛdennin dɔ la min tun bena kɛ Masiya ye. A tun bena a ɲɛfɔ a maminɛcɛ Yusufu ye cogo di ko a ma jɛn ni cɛɛ ye ka sɔrɔ k’o kɔnɔ ta? (Luka 1:26-33). Mariyamu ye fanga sɔrɔ cogo di? A ye dɛmɛ ɲini tɔɔw fɛ. Misali la, a ko Gabiriyɛli ka kunnafoni wɛrɛw di ale ma o kunkanbaara koo la (Luka 1:34). Dɔɔni o kɔ, a ye voyazi kɛ ka taga fɔɔ a somɔgɔ Elizabɛti fɛ Zude mara la, “kuluw ka ca yɔrɔ min na.” Elizabɛti ye Mariyamu tando ani Jehova ka hakili senu barika la, a ye kiraya kuma dɔ fɔ denɲɛnin koo la min ye Mariyamu jija (Luka 1:39-45). Mariyamu ko Jehova ye “kabakow kɛ n’a ka sebagaya ye.” (Luka 1:46-51). Jehova tɛmɛna Gabiriyɛli ni Elizabɛti fɛ ka Mariyamu barika bonya. w23.10 14-15 § 10-12

Yezu ka kalanden mɔgɔ 144000 mɔnna ni hakili senu ye ani u be jɛnɲɔgɔnya kɛrɛnkɛrɛnnin kɛra ni Jehova ye. Olu ni Yezu bena kɛ sarakalasebagaw ye sankolo la (Yir. 14:1). Fanibugu ka Yɔrɔ Senuman b’a yira ko k’u to dugukolo kan, u kɛra Ala deenw ye Alako ta fan fɛ (Ɔrɔm. 8:15-17). Fanibugu ka Yɔrɔ senumanw ka Senuman ye sankolo tagamasiɲɛ lo ye, Jehova be yɔrɔ min na. Cɛtigɛfani min tun be Yɔrɔ Senuman ani Yɔrɔ Senumanw ka Senuman cɛ, o tun ye Yezu farisogo tagamasiɲɛ lo ye. Ka Yezu to n’o farisogo ye, a tun tɛ se ka taga sankolo la walisa ka kɛ sarakalasebagaw Kuntigiba ye Jehova batosoba kɔnɔ. Yezu kɛtɔ k’a farisogo saraka adamadenw kosɔn, a ye sankolo sira dayɛlɛ kerecɛn mɔlenw bɛɛ ye. Olu fana ka ɲi k’u farisogo to yen walisa k’u ka sara sɔrɔ sankolo la.—Eburuw 10:19, 20; 1 Kor. 15:50. w23.10 28 § 13

Tuma min na Efarayimu kɔmɔgɔw ye Zedeyɔn kɔrɔfɔ, a y’u jaabi ni dususuman ye (Kirit. 8:1-3). A ma dimi u kɔrɔ. A y’a yira ko a majiginin lo a kɛtɔ k’u ka kɔrɔfɔliw lamɛn ani k’u jaabi ni ɲumanya ye. O y’a to u dusu sumana. Diinan mɔgɔkɔrɔ hakilitigiw b’a yira k’u be Zedeyɔn ladegi, u kɛtɔ k’u kɔrɔfɔbagaw lamɛn koɲuman ani k’u jaabi ni dususuman ye (Zaki 3:13). O be kɛ sababu ye ka kafo ka hɛɛrɛ sabati. Tuma min na Israɛldenw tun be Zedeyɔn tandora sabu a ye see sɔrɔ Madiyankaw kan, a ye nɔɔrɔ la Jehova lo kan (Kirit. 8:22, 23). Kunkanbaara kalifara balimacɛ minw ma, olu be se ka Zedeyɔn ladegi cogo di? U ka ɲi ka Jehova lo tando u ka kɛtaw kosɔn (1 Kor. 4:6, 7). Misali la, n’u ye diinan mɔgɔkɔrɔ dɔ tando sabu a ka kalan ɲɛna, a be se ka nɔɔrɔ la an Kalanbaga Jehova kan. A be se k’a fɔ fana ko an b’o kalan sɔrɔ ka bɔ Ala ka Kuma lo la wala ko Jehova ka ɔriganisasiyɔn lo b’o fɔrɔmasɔn di an bɛɛ ma. Tuma kelen kelen, diinan mɔgɔkɔrɔw ka ɲi k’u yɛrɛ ɲininga n’u ka kalan kɛcogo be nɔɔrɔ la Jehova kan wala n’u b’u yɛrɛ lo yira o fɛ. w23.06 4 § 7-8

Ni an m’an ka deliliw jaabili sɔrɔ, a ka ɲi an k’an yɛrɛ ɲininga ko: “N’ be delili kɛra fɛɛn min koo la, yala o bɛnnin lo wa?” Tuma dɔw la, an b’a miiri ko an b’a lɔn fɛɛn min ka fisa an ma. Nka an be fɛɛn min delila, n’a sɔrɔ o tɛna an nafa wagatijan kɔnɔ. N’a sɔrɔ an ye Jehova deli walisa a k’an ka gwɛlɛya dɔ ɲɛnabɔ cogo dɔ la. Nka, mun lo b’a yira ko o gwɛlɛya ɲɛnabɔcogo fisaman dɔ tɛ yen? Ani an be fɛɛn minw deli Jehova fɛ, n’a sɔrɔ u dɔw bɛnnin tɛ ni a sago ye (1 Zan 5:14). Misali la, miiri bangebaga dɔw koo la minw ye Jehova deli a k’a kɛ u deen be to tiɲɛn sira kan. A be komi o delili bɛnnin lo. Nka, Jehova tɛ mɔgɔ waajibiya a k’ale sago kɛ. A b’a fɛ an kelen kelen bɛɛ lo k’a latigɛ k’ale sago kɛ, hali an deenw yɛrɛ (Deter. 10:12, 13; 30:19, 20). O bangebagaw ka ɲi ka min ɲini Jehova fɛ, o ye ko a k’u dɛmɛ u k’u deen dusukun sɔrɔ. O la, a bena Jehova kanu ani ka kɛ a teri ye.—Talenw 22:6; Efɛz. 6:4. w23.11 21 § 5; 23 § 12

Ka tɔɔw jigi tugu wala k’u dusu saalo, mun na o ye kanuya yiracogo dɔ ye min kɔrɔtanin lo? Bibulu sɛgɛsɛgɛrikɛla dɔ ko Pol ye kumaden min fɔ ko “jigi tugu,” o kɔrɔ ko “ka to mɔgɔ dɔ gɛrɛfɛ walisa k’a jija tuma min na gwɛlɛyaba dɔ b’a kan.” O la, n’an b’an balima dɔ jigi tugu tuma min na a dusu kasinin lo, an b’a dɛmɛna le a ka to ɲɛnamaya sira kan. Ani tuma o tuma n’an b’an balimaw jigi tugu wala k’u dusu saalo, an b’a yira ko an b’u kanu (2 Kor. 7:6, 7, 13). Hinɛ ni jigitugu tɛ taga ka ɲɔgɔn dan. Cogo di do? Mɔgɔ min be hinɛ, o tigi ka teli ka tɔɔw jigi tugu ani k’a ɲini ka koo dɔ kɛ walisa k’u ka tɔɔrɔ nɔgɔya. O la, an be hinɛ mɔgɔ dɔ la fɔlɔ ka sɔrɔ k’a jigi tugu. Pol y’a ɲɛfɔ ko Jehova be hinɛ mɔgɔw la ani o lo b’a lasun k’u jigi tugu. A y’a fɔ Jehova koo la ko: “Makaritigi lo, ale lo be mɔgɔ bɛɛ jigi tugu.”—2 Kor. 1:3. w23.11 9-10 § 8-10

Krista ka kalandenw bɛɛ bena kɔrɔbɔli sɔrɔ. An ka ciden Pol ka koo lajɛ. A y’a fɔ Tesalonikaw ye ko: “An tun b’aw cɛma tuma min na, an tun b’a fɔra aw ye ko an ka kan ka tɔɔrɔ. O le kɛra.” (1 Tes. 3:4). Ani a y’a fɔ Korɛntikaw ye ko: “Tɔɔrɔ min y’an sɔrɔ . . . an t’a fɛ k’aw to o lɔnbaliya la. . . . An yɛrɛ tun t’a miiri ko an bena to nii na.” (2 Kor. 1:8; 11:23-27). Bi fana, kerecɛnw b’a lɔn ko u bena kɔrɔbɔli sɔrɔ (2 Tim. 3:12). I limaniyara Yezu la ani i kɛra a ka kalanden dɔ ye minkɛ, i teriw n’i somɔgɔw be se ka fariya i ma. Wala a be se ka kɛ ko i ka patɔrɔn wala i baarakɛɲɔgɔnw y’i kɛlɛ sabu i ye hɔɔrɔn ye (Eburuw 13:18). Yala i ka jamana faamanw y’i kɛlɛ sabu i y’i ka jigiya kofɔ tɔɔw ye wa? An ka kɔrɔbɔli mana kɛ min o min ye, Pol ko an ka ninsɔn diya. w23.12 10-11 § 9-10

Yakuba ye gwɛlɛya caaman muɲu. Yakuba dencɛ fila, Simeyɔn ani Levi ye u somɔgɔw tɔgɔ tiɲɛ ani ka Jehova tɔgɔ nɔgɔ. Ka fara o kan, Yakuba muso kanulen Arasɛli sara u dencɛ filanan wolotuma na. Ani kɔngɔba dɔ ye cɛkɔrɔba Yakuba waajibiya ka yɛlɛma Ezipiti (Zɛnɛzi 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28). Gwɛlɛyaw bɛɛ n’a ta, Yakuba ka limaniya ma nagasi abada Jehova n’a ka layiduw koo la. Ani Jehova y’a yira a la ko a koo ka di ale ye. Misali la, Jehova ye bololafɛn caaman di Yakuba ma. Kabi wagatijan, Yakuba tun b’a miirila ko a dencɛ Yusufu sara. Miiri k’a filɛ a ye Jehova waleɲuman lɔn cogo min na tuma min na ale ni Yusufu ye ɲɔgɔn ye tugun! Yakuba tun be teriya sɔbɛ min kɛra ni Jehova ye, o lo y’a dɛmɛ a sera k’a ka gwɛlɛyaw muɲu (Zɛnɛzi 30:43; 32:9, 10; 46:28-30). N’an tora ka jɛnɲɔgɔnya teriman kɛ ni Jehova ye, ni kɔrɔbɔliw cunna an kan, an fana bena se k’u muɲu. w23.04 15 § 6-7

Zaburuw 23nan ye dɔnkili ye Dawuda ye min sɛbɛ. O dɔnkili la, a y’a yira ko a lanin b’a la ko Jehova b’ale kanu ani ko a b’a janto ale la koɲuman. A y’a yira fana jɛnɲɔgɔnya barikaman min be ale n’a Marabaga Jehova cɛ. Dawuda tun b’a ye ko a latanganin lo sabu a tun b’a to Jehova lo k’a ɲɛminɛ ani a jigi bɛɛ tun lanin be a kan. A tun b’a lɔn ko a sii bɛɛ la, Jehova bena ale kanu. Mun na Dawuda tun lanin b’o la kosɔbɛ ten? Dawuda y’a ye ko Jehova b’a jantora ale la koɲuman yɛrɛ le sabu Jehova ka dɛmɛ barika la, a tun b’a makoɲɛfɛnw bɛɛ sɔrɔ tuma bɛɛ. A tun b’a lɔn fana ko ale ye Jehova teri ye ani ko ale koo ka di a ye. O lo kama, a tun lanin b’a la ko koow mana kɛ cogo o cogo, Jehova tun bena to k’a dɛmɛ. Dawuda tun lanin b’a la ko Jehova b’ale kanu ani ko a b’a janto ale la. O lo kama, a tun tɛ jɔɔrɔ. Nka, a ninsɔn tun ka di ani a tun wasanin lo.—Zab. 16:11. w24.01 29 § 12-13

Kabi kɛlɛba filanan wagati la, Jehova Seerew sera ka waajuli kɛ u sago la jamana caaman na. Tiɲɛn na, mɔgɔ caaman ye Jehova lɔn ani an be waajuli kɛra duniɲa faan bɛɛ la. Bi fana, Koow Ɲɛnabɔla Jɛnkulu mɔgɔw b’a to Krista k’u ɲɛminɛ. U be cikan minw di an ma, u b’a fɛ o ka bɛn Jehova sago ma. U b’o cikanw di kafokulu kɔrɔsibagaw ni diinan mɔgɔkɔrɔw ma walisa olu k’o lase kafow ma. Diinan mɔgɔkɔrɔ minw ye kerecɛn mɔlenw ye, olu ni diinan mɔgɔkɔrɔ tɔɔw be Krista “kinibolo la.” (Yir. 2:1). Tiɲɛn lo ko o balimaw si dafanin tɛ, u be fili tuma dɔw la. Musa, Zozuwe ani Yezu ka cidenw fana filila tuma dɔw la (Nɔnb. 20:12; Zozuwe 9:14, 15; Ɔrɔm. 3:23). Nka, a gwɛnin lo an ɲɛɛ na ko Krista be jɔncɛ kantigiman ni diinan mɔgɔkɔrɔw ɲɛminɛna, ani a bena to k’o kɛ. O la, an ka ɲi ka la o cɛɛw la, Yezu be tɛmɛ minw fɛ k’an ɲɛminɛ. w24.02 23-24 § 13-14

Bi, an be se k’an koo diya Jehova ye an kɛtɔ ka kuma a koo la cogo dɔ la min b’a yira ko an b’a waleɲuman lɔn ani ko an b’a kanu kosɔbɛ. Waajuli kɛtɔ, an b’a to an hakili la ko an ka laɲinita jɔnjɔn ye ka mɔgɔw dɛmɛ u k’u magwɛrɛ an Faa kanutigi Jehova la ani u k’a kanu i ko an b’a kanu cogo min na (Zaki 4:8). Bibulu be min fɔ Jehova koo la, a ka di an ye k’o yira mɔgɔw la. A be kuma Jehova ka kanuya, tilenninya, hakilitigiya, setigiya ani a ka jogo ɲuman wɛrɛw koo la. An be Jehova tando fana ani k’an koo diya a ye n’an b’an seko bɛɛ kɛ k’a ladegi. K’an to duniɲa juguman nin kɔnɔ n’an b’o kɛ, mɔgɔw bena o kɔrɔsi ani u bena a ɲini k’a lɔn fɛɛn min kama an be dan na tɔɔw la (Mat. 5:14-16). N’an be n’u ye loon o loon, an be se ka sababuw sɔrɔ k’a ɲɛfɔ u ye fɛɛn min kama an be dan na. O cogo la, mɔgɔ kɔnɔgwɛw bena a ɲini k’u magwɛrɛ an ka Ala la. N’an be Jehova tando o cogow la, an b’a dusu diya.—1 Tim. 2:3, 4. w24.02 10 § 7

I ka ɲi ka koo tigitigi dɔw degi walisa ka kɛ balimacɛ kolɔnbaga ye. O bena i dɛmɛ ka kunkanbaaraw dafa kafo kɔnɔ, ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ ni tɔɔw ye ani ka baara sɔrɔ o min bena a to i b’i yɛrɛ n’i ka denbaya mako wasa. Misali la, kalangwɛ ni sɛbɛri degi koɲuman. Bibulu b’a yira ko mɔgɔ min be wagati ta loon o loon ka Ala ka Kuma kalan ani ka miiri a kan, o tigi dagamunin lo ani a ka koow be ɲɛ a bolo (Zab. 1:1-3). Bibulu kalantɔ loon o loon, o tigi bena Jehova ka miiriya lɔn. O bena a dɛmɛ ka miiri ani ka jatiminɛ kɛ koɲuman (Talenw 1:3, 4). Balimaw mako be balimacɛw la minw be se ka basigi Bibulu kan k’u kalan ani ka ladiliw di u ma. N’i be se kalangwɛ ni sɛbɛri la koɲuman, i bena se ka kalanw ni lakalita ɲumanw labɛn minw bena i balimaw ka limaniya barika bonya. I bena se ka kunnafoni nafamanw sɛbɛ fana minw bena i dɛmɛ k’i ka limaniya barika bonya ani ka tɔɔw jija. w23.12 26-27 § 9-11

N’i sirannin lo, miiri k’a filɛ Jehova bena min kɛ sini ma n’a ye Sutana halaki. Saan 2014 ka tile saba lajɛnba la, u tun ye facɛman dɔ yira a be baro kɛra n’a ka denbayamɔgɔw ye k’a yira cogo min na 2 Timote 3:1-5 kɔnɔkumaw be se ka yɛlɛma ka kɛɲɛ ni duniɲa kura ka koow cogoya ye. A ko: “Duniɲa kura kɔnɔ, ninsɔndiyaba lo be yen. Sabu mɔgɔw be ɲɔgɔn kanu, Alakow ka di u ye, u b’u seko daan lɔn, mɔgɔ majigininw lo, Ala tandobagaw, u be mɛnni kɛ u bangebagaw fɛ, ɲumanlɔnbagaw lo, mɔgɔ kantigiw, u b’u somɔgɔw kanu, bɛɛn ka di u ye, u be mɔgɔ tɔgɔɲuman fɔ tuma bɛɛ, u be ni yɛrɛminɛli ye, mɔgɔ sabalininw lo, ɲumanya ka di u ye, lannamɔgɔw lo, u be sɔn mɔgɔ ta ma, u tɛ kuncɛbaya kɛ, Alako ka di u ye ka tɛmɛ ɲɛnagwɛkow kan ani u masirinin lo Ala la sɔbɛ la. To ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ n’o mɔgɔw ye.” Ɲɛnamaya bena kɛ cogo min na duniɲa kura kɔnɔ, yala i be to ka baro kɛ o koo la n’i ka denbayamɔgɔw wala i kerecɛnɲɔgɔnw ye wa? w24.01 6 § 13-14

K’a lɔn ko Jehova b’a sagokɛlaw jamakulu kanu, o b’an hakili sigi yɛrɛ le! Bibulu b’a fɔ ko: “Masaba [Jehova] ka mɔgɔw koo ka d’a ye.” (Zab. 149:4). Nka tuma dɔw la, dɔw fari be faga fɔɔ u b’u yɛrɛ ɲininga ko: “Yala Jehova be ne kanu wa? Jehova sagokɛla kantigi caaman kofɔra Bibulu kɔnɔ minw tun be n’o miiriya ɲɔgɔn ye tuma dɔw la (1 Sam. 1:6-10; Zɔbu 29:2, 4; Zab. 51:13). Bibulu b’a yira ka gwɛ ko adamaden dafabaliw koo be se ka diya Jehova ye. Cogo di do? An ka ɲi ka limaniya Yezu Krista la ani ka batize (Zan 3:16). O cogo la, an b’a yira tɔɔw la ko an nimisara an ka jurumuw na ani ko an y’an daa di Ala ma ko an bena a sago kɛ (Kɛw. 2:38; 3:19). N’an b’o koow kɛ walisa ka kɛ Jehova teri sɔbɛw ye, o ka di a ye kosɔbɛ. An ye layidu min ta ko an bena Jehova sago kɛ, an ka to k’an seko bɛɛ kɛ walisa k’o dafa. O la, an koo bena diya a ye ani a bena an jati a teri sɔbɛw ye.—Zab. 25:14. w24.03 26 § 1-2

An be se ka Yezu ka kalandenw ladegi an kɛtɔ ka to ka waajuli kɛ, hali ni faamanw ko an k’o dabila. An be se ka la a la ko Jehova bena an dɛmɛ k’an ka waajuli baara dafa. O la, an k’a deli a ka jagwɛlɛya ni hakilitigiya di an ma ani a k’an dɛmɛ ka gwɛlɛyaw muɲu. Gwɛlɛya nunu dɔ b’an caaman kan: hakiliɲagami bana wala bana wɛrɛ, an ka mɔgɔ kanulen dɔ saya, gwɛlɛya denbaya kɔnɔ, kɔrɔbɔliw wala a ɲɔgɔnnaw. Fɔɲɔbanaw ni marifakɛlɛw be se k’a to a be gwɛlɛya an ma kosɔbɛ k’o koow muɲu. O la, i dusukunnakow bɛɛ fɔ Jehova ye. Min b’i kan, o fɔ a ye i ko i tun bena o fɔ i teri sɔbɛ dɔ ye cogo min na. La a la ko Jehova “bena o ɲanabɔ.” (Zab. 37:3, 5). N’an be delili kɛ tuma o tuma, o bena an dɛmɛ ka gwɛlɛyaw “muɲu” (Ɔrɔm. 12:12). Jehova b’a lɔn min b’a sagokɛlaw kan, “a b’u kasikan mɛn.”—Zab. 145:18, 19. w23.05 5-6 § 12-15

N’an ka ɲi ka desizɔnba dɔw ta, an ka ɲi ‘ka Matigi sago ɲini k’a lɔn’ ani ka koow kɛ ka kɛɲɛ n’o ye (Efɛz. 5:17). N’an b’a ɲini k’a lɔn Bibulu ka sariyakolo minw ɲɛsinna an ka koo ma, an b’a ɲinina le ka Jehova ka miiriya lɔn o koo la. O kɔ, n’an y’o sariyakolow sira tagama, an ka teli ka desizɔn ɲumanw ta. An jugu Sutana b’a fɛ an ka to ka boli boli duniɲa nin ka koow nɔfɛ fɔɔ an tɛ wagati sɔrɔ tugun ka Ala sago kɛ (1 Zan 5:19). Sanni kerecɛn ka sababuw ɲini ka baara kɛ Jehova ye, a ka nɔgɔ a ma ka koo nunu lo kɛ a ɲɛnako fɔlɔ ye: bololafɛnw, lakɔli kalan wala baloɲini baara. N’o kɛra, o b’a yira ko duniɲamɔgɔw ka miiricogo ye nɔɔ to a kan. Tiɲɛn lo ko o koow tɛ koo jugu ye, nka u man kan ka kɛ an ɲɛnako fɔlɔ ye abada! w24.03 24 § 16-17