Mga Wala sing Balay—May Paglaum Bala?
“ANG balay isa ka tawhanon nga kinahanglanon nga ulunahon gid upod sa pagkaon kag tubig kag ang puluy-an isa ka kinahanglanon nga kahimtangan sang sibilisado nga kabuhi. Kon mahangpan ining mga kamatuoran, mahangpan man kon ano ang kahulugan sang pagkawala sing balay: isa ka insulto sa dignidad sang tawo kag isa ka pagpanghiwala sa sadsaran nga kinamatarong sang tawo.”—Lord Scarman, presidente sang United Kingdom Council para sa International Year of Shelter for the Homeless.
Ang mga pamulongpulong kaangay sini maathag nga nagapakita nga nahibaluan gid sang mga opisyal kag mga gobyerno nga kinahanglan ang dugang kag mas maayo nga mga pabalay, kag ginahimo ang mga panikasog agod maremedyohan ini. Apang, ang pamangkot amo: Daw ano ka epektibo ining mga panikasog? Binagbinagon naton ang pila ka mga halimbawa.
Surbe sa mga Panikasog Karon
Agod maremedyohan ang mga kinahanglanon sang nagadamo nga populasyon sang Bombay, report sang The Times of India, 125 ka balay ang kinahanglanon kada adlaw. Bisan pa daw indi ini daku nga numero, nagakahulugan ini sing kapin sa 45,000 ka balay kada tuig, kag para lamang ina sa gindugang nga populasyon. Kamusta iya ang kapin sa 800,000 ka kubos sa kinaandan kag mahigko nga mga payag sa siudad? Agod maislan ini sa sulod sang 20 ka tuig, 110 pa ka balay ang dapat ipatindog kada adlaw. Sa kabug-osan magakahulugan ina sing kapin sa 85,000 ka balay kada tuig. Agod mahimo ina, “kinahanglan nga ang aton patubas mag-uswag sing apat ka beses,” siling sang report. Sing kaanggid, sa ulot sang 1961 kag 1981, nalab-ot sang New Delhi, kapital sang India, ang kubos sa ikapulo nga bahin sang tulumuron sini nga magpatindog sing 450,000 ka balay.
Sa Aprika ang mga gobyerno ginabudlayan sa krisis sa pamalay bangod sang pagdagsa sang mga taga-uma sa mga siudad. Sa iban nga mga pungsod, “ang mga wala sing trabaho sa siudad gindala sa guwa sang siudad,” report sang The Star, isa ka pamantalaan sa Johannesburg, Bagatnan nga Aprika. Sa iban pa gid, ang establisado nga mga pumuluyo lamang sa siudad ang ginatugutan sa pagtrabaho didto. Walay sapayan sang ginareklamo nga pag-ihig-ihig sa mga pungsod, labi na sa mga duog nga sa diin nadalahig ang problema sa rasa, nagmadinalag-on bala inang mabaskog nga mga tikang? “Ang problema sa paghatag sing mga trabaho kag mga balay para sa mga taga-uma nga nagdangop daw indi na makontrol sa daku nga bahin sang Aprika—kag, sa pagkamatuod, sa bug-os nga Ikatlo nga Kalibutan,” siling sang report. “Ginatagna nga atubangon sang dalagku nga mga siudad sang Aprika ang pagkalusod sang ila sosyal kag edukasyonal nga mga sistema kag sang ila serbisyo sa tubig, koryente kag basura.”
Sa Britanya ang pagpabalay sa mga imol kag ang pagkay-o ukon pag-ilis sa guba nga mga balay amo ang duha ka daku nga problema nga nagakinahanglan sing madagmit nga igtalupangod. “Apang sa amo man nga tion nga ginasugiran kita nga subong pungsod ‘indi [naton] masarangan’ gastohan ining makahaladlok nga mga problema, wala gid ginalimitehan ang bulig nga aton ginabayad sa mga tawo nga nagabakal sang ila balay,” siling sang Catholic Herald. Bangod nabuhinan ang pundo para sa manubo sing bili nga pamalay, ang konstruksion nagnubo tubtob sa kubos sa ikalima nga bahin sang konstruksion sang napulo ka tuig nga nagligad. Dugang sa sina, “daku man ang aton ginabayad sa pagpakay-o, sa publiko kag pribado nga pamalay, nga ginabanta nga £50 milyones,” siling sang report. Indi maathag kon ano ang ginaplano sang gobyerno sa pag-atubang sining mga gasto.
“Ang problema sang pagkawala sing balay sa Amerika kapin pa sa problema sa pagpabalay sa mga makaluluoy kag wala sing mahimo,” siling sang editoryal sa New York Post. Halimbawa, ang siudad sang Nueva York nagabayad sing promedyo nga $1,800 kada bulan agod mapabilin ang wala sing balay nga pamilya sa isa ka welfare hotel, kag ang tuigan nga balayran para sa sini nga serbisyo nagalab-ot sa $125 milyones. Dugang pa, nagagasto ini sing $250 milyones kada tuig sa pagpalakat sa 28 ka publiko nga ilistaran. Sa gihapon, ang kadamuon sang mga tawo nga wala sing balay sa siudad nagapadayon sa pagdugang. Ngaa? “Wala sing isa nga nakahibalo kon paano gid malab-ot ang mga wala sing balay,” hinakop sang isa ka espesyal nga artikulo tuhoy sa mga wala sing balay sa U.S.News & World Report. “Ang mas maayo nga pamalay, dugang nga mga trabaho kag mas madali matigayon nga selyo para sa pagkaon indi makabulig sa mga tawo nga may balatian sa hunahuna ukon nagiyan sa droga ukon sa alkohol.”
Pagbulong sa mga Sintoma
Sing maathag, ang paglubad sa mga problema sa balay karon kag pag-atubang sa ginakinahanglan nga pamalay sa palaabuton isa ka daku gid nga hilikuton para sa mga gobyerno sa bug-os nga kalibutan. Ngaa? Bangod ang problema nga kakulang sing pamalay kag pagkawala sing balay indi lamang ang hulusayon. Nagumon ini sa dalagku man nga mga problema, subong sang paglupok sang populasyon, kaimulon, pagkawalay trabaho, kag implasyon. Kon indi malubad sing madinalag-on ining iban pa nga mga problema, daw wala sing paglaum ang problema sa pamalay. Apang may yara isa ka pungsod sa duta karon nga hilway sa bisan anong problema nga nasambit? Sa kamatuoran, may yara bala gobyerno nga madinalag-on gid sa paglubad sining mga problema? Wala.
Sa kapawa sini, ang mga panikasog nga ginahimo sa paglubad sa mga problema sang mga wala sing balay sarang mapaanggid sa mga pagtinguha nga kapulan ang mga buho kag mga litik sang isa ka guba nga balay. Bisan pa dungganon ang katuyuan, ang epekto kaangay sa pagbulong sa mga sintoma lamang. Ang kinahanglanon amo nga rumpagon ang gabok na nga tinukod kag magpatindog sing bag-o nga balay umpisa sa sadsaran.
Indi gid bag-o ining pagtamod. Gintudlo ini sang nagligad nga 19 ka siglo, kag sadtong tion abanse gid ini amo kon ngaa ang nagasunod sa tradisyon nga mga lider sadtong mga adlaw nabudlayan sa pagbaton sini. “Wala sing bisan sin-o nga nagabutang sing bag-o nga tukap sa daan nga panapton, kay ang bag-o nga tukap magakulo kag magapadaku pa sa buho sang bayo,” siling ni Jesucristo. (Mateo 9:16, Today’s English Version) Ano ang iya ginahunahuna?
Ang Permanente nga Solusyon
Sa baylo nga bulngon ang mga sintoma, ginabulong ni Jesus ang gamot nga kabangdanan. Gintudluan niya ang iya mga disipulo nga maglaum sa Ginharian sang Dios para sa permanente nga solusyon indi lamang sa mga problema sa pamalay kundi sa tanan man nga balatian nga nagasalot sa katawhan karon. “Magkari ang imo ginharian. Himuon ang imo kabubut-on, subong sang sa langit, amo man sa duta,” ginlaygay niya nga ipangamuyo nila. (Mateo 6:10) Indi lamang tukapan sina nga Ginharian, nga magatuman sang katuyuan sang Dios sa duta, ang gisi kag guba nga sistema sang mga butang. Islan sini ini.
Ano ang mangin kahulugan sining tanan para sa imo? Pamatii kon ano ang gin-inspirar sa dumaan nga Hebreong manalagna nga si Isaias nga isiling niya: “Magapatindog sila sing mga balay kag puy-an sila, magatanom sila sing ulubasan kag magakaon sang bunga nila. Indi sila magpatindog kag iban ang magapuyo, indi sila magtanom kag iban ang magakaon. Kay subong sang mga adlaw sang kahoy mangin amo ang mga adlaw sang akon katawhan, kag ang akon mga pinili magakalipay sing malawig sa binuhatan sang ila mga kamot.”—Isaias 65:21, 22, The Jerusalem Bible.
Natalupangdan bala ninyo nga ang ginapadaku indi lamang ang pagpatindog sing dugang nga mga balay? Sa baylo, amo ang pagkamakatarunganon, pagpalareho, kag hustisya. Wala ka bala nagahandum sa pagpuyo sa idalom sina nga pangulohan? Indi lamang nga makatigayon ka sing balay nga imo kaugalingon, nga labaw sa ginalauman nga matigayon sang kalabanan nga tawo karon, kundi magapuyo man ikaw sa malinong nga mga palibot, nga may bugana nga pagkaon, matinlo nga hangin kag tubig, kag mabuot nga mga kaingod. Ini tanan, kag kapin pa, amo ang mga butang nga himuon sang matarong nga administrasyon sang Ginharian sang Dios.
Bilang pagtuman sa sugo ni Jesus, ginasugiran karon sang mga Saksi ni Jehova ang mga tawo bisan diin nahanungod “sining maayong balita sang ginharian.” (Mateo 24:14) Paagi sa mga pahina sining magasin kag sang kaupod sini nga, Ang Lalantawan, subong man paagi sa personal nga mga pagduaw, ginatinguhaan nila nga ipatalupangod sa inyo ang dalayawon nga mga paglaum nga yara sa unhan lamang. Ginapalig-on namon kamo nga maghinguyang sing tion sa paghibalo kon paano kamo malakip sa mga magapuyo sa idalom sinang matarong nga pangulohan nga magapasag-uli sang bug-os nga duta agod mangin dayon nga Paraiso nga puluy-an sang katawhan.
[Kapsion sa pahina 12]
“Magapatindog sila sing mga balay kag puy-an sila.”—Isaias 65:21, JB