Juli

Jesus okwa li a hopaenena filufilu omadiladilo nomaliudo aXe moinima aishe oyo a popya nokwa longa, mwa kwatelwa oikumwifilonga oyo a longa. (Joh. 14:9) Oshike hatu dulu okulihonga koikumwifilonga yaJesus? Jesus nosho yo Xe ove tu hole neenghono. Eshi Jesus a li kombada yedu, okwa ulika kutya oku hole neenghono ovanhu, eshi a li a longifa eenghono daye dopashikumwifilonga, opo a kwafele ovo va li tava mono oixuna. Pomhito imwe, ovapofi vavali ova li tave mu pula e va kwafele. (Mat. 20:​30-34.) Didilika kutya Jesus okwa li e va “kenukila,” ndele te va velula. Oshityalonga shOshigreka osho sha tolokwa “kenukila” osha longifwa apa tashi ulike kolukeno tali di komutima. Olukeno la tya ngaho, oli li euliko lohole yomoule, oyo ye linyengifa yo Jesus a palule ovo va fya ondjala nokuvelula omunashilundu. (Mat. 15:32; Mark. 1:41) Ohatu dulu okukala noushili kutya Jehova, Kalunga ‘omunalukeno,’ nosho yo Omona waye ove tu hole neenghono nohava kala ve udite nai, ngeenge hatu mono oixuna. (Luk. 1:78; 1 Pet. 5:7) Ova teelela nodjuulufi oku ka xulifa po omaupyakadi aeshe, oo ovanhu va taalela. w23.04 3 ¶4-5

Ohatu dulu okuninga ngaashi hatu dulu tu henuke okulesha nokupwilikina komadiladilo a puka, oo e li mounyuni waSatana. Ohatu dulu okuyadifa omadiladilo etu noinima iwa mokulesha nokukonakona Ombiibeli. Ohatu ka amena yo omadiladilo etu, ngeenge otwa kala hatu kala pokwoongala nokukufa ombinga moukalele. Mepingafano naasho, Jehova okwa udaneka kutya ita ka efa tu yelekwe nomayeleko e dule eenghono detu. (1 Kor. 10:​12, 13) Keshe umwe womufye okwa pumbwa okukala ta ilikana shi dulife nale, opo a kale omudiinini kuJehova momafiku aa axuuninwa madjuu. Jehova okwa hala tu ‘mu mbubulile omitima detu’ meilikano. (Eps. 62:8) Tanga Jehova noku mu pandula omolwaashishe osho ta ningi. Mu pula e ku kwafele u kale u na ouladi moilonga yokuudifa. Mu pula e ku kwafele u lididimikile oupyakadi keshe nou kondjife eyeleko keshe olo tashi dulika wa taalela. Ino efa nande osha, ile omunhu wonhumba e ku imbe u kale ho ilikana kuJehova pandjikilile. w23.05 7 ¶17-18

Omolwashike hatu kala pokwoongala kweongalo? Ohatu kala po, opo tu tange Jehova. (Eps. 26:12; 111:1) Ohatu kala yo pokwoongala, opo tu twaafane omukumo momafimbo aa madjuu. (1 Tes. 5:11) Ngeenge otwa aneke nokuyandja etyekosha, kungaho ohatu wanifa po oinima oyo yopavali. Ashike ngeenge hatu yandje etyekosha, otashi dulika tu shakeneke omashongo. Otashi dulika tu kale twa tila okuyandja etyekosha. Ile otashi dulika tu kale twa halelela okukufa ombinga luhapu, ashike omafimbo amwe ihatu tumbulwa. Ongahelipi hatu dulu okuungaunga nomashongo oo? Omuyapostoli Paulus okwa ti kutya otu na okuyandja elitulemo ‘kokutwaafana omukumo.’ Itatu ka kala twa tila unene okuyelula eke letu, ngeenge otwa dimbuluka kutya ohatu dulu okutwa vamwe omukumo netyekosha letu li li paunafangwa, olo tali ulike eitavelo letu. Ngeenge ihatu tumbulwa luhapu, ohatu dulu okukala twa hafa, eshi vamwe meongalo va mona omhito yokuyandja etyekosha. — 1 Pet. 3:8. w23.04 20 ¶1-3

Ohamba oya li ya ninga eshiivifo kutya Ovajuda ovo va kala moukwatwa muBabilon oule womido 70, ova li va manguluka okushuna keduumbo lavo, Israel. (Esra 1:​2-4) Jehova oye ashike a li ta dulu okuwanifa po oshinima osho. Ovababilon kava li naanaa hava mangulula eenghwate. (Jes. 14:​4, 17) Ashike Babilon osha li sha findwa, nomupangeli mupe okwa li a lombwela Ovajuda kutya otava dulu okudja mo. Omujuda keshe, unene tuu omitwe domaukwaneumbo, ova li ve na okuninga etokolo e li kutya: nava dje mo muBabilon, ile nava kale mo. Etokolo olo otashi dulika la li lihe fi lipu okuninga. Vahapu otashi dulika va li va kulupa nosha li shidjuu kuvo okuya molweendo olo lile. Molwaashi Ovajuda vahapu ova li va dalelwa muBabilon, oyo oyo ashike onhele va li ve shii. Kava li va tala ko Israel e li edu lavo, ndele edu ashike omo mwa li ooxekulululwa. Ovajuda vamwe otaku tiwa kutya ova li va punapalela muBabilon. Onghee otashi dulika va li ve wete shidjuu okufiya po omaumbo avo mawa, ile eengeshefa davo noku ka kala koshilongo oko vehe shii. w23.05 14 ¶1-2

Eendjovo daKalunga otadi tu ladipike tu twikile okukulika elididimiko, olukeno nohole. Lukas 21:19 okwa ti: “Ngeenge omwe lididimike, otamu ke lixupifila eemwenyo deni.” Ovakolossi 3:12 ova ti: “Djaleni . . . olukeno.” 1 Ovatessalonika 4:​9, 10 ova ti: “Kalunga okwe mu honga mu kale mu holafane. . . . Ashike ohatu mu ladipike ovamwatate mu twikile okuninga ngaho pauyadi.” Eevelishe odo oda li da shangelwa ovahongwa ovo va hangwa nale hava ulike elididimiko, olukeno nohole. Ashike ova li va pumbwa okutwikila okukulika omaukwatya oo. Nafye otu na okuninga sha faafana. Opo shi ku kwafele, konakona nghee Ovakriste votete va li va ulika omaukwatya oo. Opo nee oto ka tala nghee to dulu okuhopaenena ovahongwa ovo, noshidjemo, oto ka kala we lilongekidila oudjuu munene. Nongeenge oudjuu munene owa hovele, owe lihonga nale nghee u na okulididimika noto ka kala wa tokola toko okutwikila okulididimika. w23.07 3 ¶4, 8

Kutya nee ovavaekwa, ile “eedi dimwe,” otwa pumbwa okutwikila okukala ‘mOndjila iyapuki.’ Otai tu kwafele tu twikile okulongela Jehova paife nosho yo monakwiiwa, eshi hatu ka hafela omanangeko noupuna Ouhamba. (Joh. 10:16) Okudja mo 1919 O.P., ovalumenhu, ovakainhu nounona omamiliyona ova fiya po Babilon Shinene, ouhamba womounyuni aushe womalongelokalunga oipupulu, nova hovela okweenda mondjila oyo yopafaneko. Jehova okwa li a shilipaleka kutya oipundukifo aishe oya kufwa mo mondjila yavo, eshi Ovajuda va li tava di muBabilon. (Jes. 57:14.) Ongahelipi shi na sha ‘nOndjila iyapuki’ yokunena? Oule womido dihapu omafele, odo da twala fiyo omo 1919, Jehova okwa kala ta longifa ovalumenhu ovatilikalunga, opo va wapaleke ondjila yokudja mo muBabilon Shinene. (Yelekanifa naJesaja 40:3.) Ova longa oilonga ya pumbiwa yokulongekida ondjila yopamhepo, oyo ye shi ningifa tashi shiiva, opo ovanamitimadiwa va dje mo muBabilon Shinene nokuya moparadisa yopamhepo, omo elongelokalunga la koshoka laJehova la tungululwa. w23.05 15-16 ¶8-9

Jehova okwa hala tu mu longele twa hafa, nonehalo liwa. (2 Kor. 9:7) Mbela otu na okutwikila okulalakanena okuhanga elalakano lopamhepo, ngeenge otu udite tuhe na omukumo woku shi ninga? Natu ka taleni koshihopaenenwa shomuyapostoli Paulus. Okwa ti: “Ohandi denge olutu lange li dulike ngaashi omupika.” (1 Kor. 9:​25-27) Paulus okwa li e likondjifa a longe osho sha yuka, nokuli nonande otashi dulika a li e udite ina hala oku shi ninga. Mbela Jehova okwa li ngoo a hokwa oilonga yaPaulus? Osho naanaa! Jehova okwa li e mu pa ondjabi omolweenghendabala daye. (2 Tim. 4:​7, 8) Jehova oha kala a hafa, ngeenge te tu tale hatu kendabala tu hange elalakano nokuli nongeenge tu udite tuhe na omukumo woku shi ninga. Oha kala a hafa, molwaashi nonande haalushe hatu shi ningi omolwohole yokuhola oshilonga osho, oku shii kutya ohatu shi ningi omolwohole yoku mu hola. Ngaashi ashike Jehova a li a nangeka noupuna Paulus, nafye ote ke tu nangeka noupuna omolweenghendabala detu. (Eps. 126:5) Eshi hatu didilike nghee Jehova e tu nangeka noupuna, otashi dulika nokuli tu kale tu udite tu na omukumo. w23.05 29 ¶9-10

Omuyapostoli Paulus okwa yelekanifa ovo itava ka xupa mefiku laJehova novanhu ovo va kofa. Ihava kala ve shii osho tashi ningwa momidingonoko davo, ile nghee efimbo tali piti po. Onghee ihava didilike oiningwanima ya fimana, ile ve linyenge kuyo. Ovanhu vahapu kunena ova kofa meityo lopafaneko. (Rom. 11:8) Kave na ko nasha noumbangi, oo tau ulike kutya otu li “momafiku axuuninwa” nosho yo kutya oudjuu munene otau uya mafiku. (2 Pet. 3:​3, 4) Ndele fye otwa didilika kutya omayele oo a nwefwa mo e na sha nokukala oupafi, okwa fimana kufye efiku keshe. (1 Tes. 5:6) Onghee hano, otu na okukala twa ngungumana noihatu tengauka. Omolwashike? Opo tuha kufe ombinga meepolotika dokunena nosho yo momalipumomumwe oiwana. Efininiko lokukufa ombinga moinima oyo otali ka hapupala, eshi efiku laJehova tali ehene popepi elela. Ashike inatu pumbwa okukala tu na oshisho shi na sha nanghee hatu ke linyenga. Omhepo yaKalunga otai ke tu kwafela tu kale twa ngungumana noitatu tengauka, opo tu ninge omatokolo e li pandunge. — Luk. 12:​11, 12. w23.06 10 ¶6-7

Oshike hashi uya momadiladilo oye, ngeenge owa udu edina Simson? Otashi dulika ho diladila komulumenhu oo a li e na eenghono dinenenene. Ou li mondjila. Ashike Simson okwa li a ninga etokolo lihe li pandunge olo la li le mu etela oidjemo inyikifa oluhodi. Ndele nande ongaho, Jehova okwa li a yandja elitulemo koilonga aishe youdiinini yaSimson, oyo a shangififa mOmbiibeli omolwouwa wetu. Jehova okwa li a longifa Simson, opo a wanife po oinima ikumwifi, a kwafele oshiwana shaYe shOvaisrael. Omido omafele konima yefyo laSimson, Jehova okwa li a nwefa mo omuyapostoli Paulus a kwatele edina laSimson momusholondodo wovalumenhu ovo va li va ulika eitavelo monghedi ya tongomana. (Heb. 11:​32-34) Oshihopaenenwa shaSimson otashi tu tu omukumo. Okwa li e lineekela muJehova, nokuli naashi a li meenghalo didjuu. Ohatu ke lihonga kuSimson nanghee oshihopaenenwa shaye tashi dulu oku tu twa omukumo. w23.09 2 ¶1-2

Ohatu dulu okupameka elididimiko letu mokwiilikana kuJehova pandjikilile noku mu lombwela osho hatu lipula nasho. (1 Tes. 5:17) Otashi dulika ino taalela eyeleko la kwata moiti paife. Ndele nande ongaho, mbela oho kongo ngoo ewiliko kuJehova, ngeenge wa handuka, wa lyalyakana, ile wa wililwa po? Ngeenge owa kala ho kongo ewiliko kuKalunga ketu pandjikilile, eshi to ungaunga nomashongo efiku nefiku paife, ito ka ongaonga oku shi ninga, eshi to ka taalela omashongo a kwata moiti monakwiiwa. Oto ka kala u na elineekelo kutya Jehova oku shii kutya onaini e na oku ku kwafela nongahelipi e na oku shi ninga. (Eps. 27:​1, 3) Ohatu ka dula okulididimikila oudjuu munene, oo twa taalela monakwiiwa, ngeenge ohatu lididimikile omayeleko paife. (Rom. 5:3) Omolwashike hatu dulu okutya ngaho? Ovamwatate novamwameme vahapu ova ti kutya efimbo keshe tave lididimikile onghalo idjuu ohashi va kwafele ve lididimikile omayeleko a shikula ko. Ngeenge ove lididimikile oupyakadi kekwafo laJehova, ohava kala ve na elineekelo kutya okwa hala oku va kwafela. Kungaho, eitavelo lavo ohali va kwafele ve lididimikile eyeleko tali shikula ko. — Jak. 1:​2-4. w23.07 3 ¶7-8

Elininipiko nolukeno laJehova ohali mu linyengifa a kale e na ondjele. Pashihopaenenwa, Jehova okwa ulika kutya omulininipiki, eshi a li pokuhanauna po ovakolokoshi vomuSodom. Okupitila movaengeli vaye, Jehova okwa li a lombwela omuyuki Lot a ye onhapo koshitukulwa shokeemhunda. Lot okwa li a tila okuya ko. Onghee okwa li a pula opo ye noukwaneumbo waye va pitikwe va ye kuSoar, okadoolopa kanini, oko nako ka li ke na okuhanaunwa po. Jehova okwa li ta dulu okulombwela Lot kutya oku na okuninga filufilu osho e mu lombwela a ninga. Ashike Jehova okwa li a pitika Lot a ye kuSoar, noka li a hanauna po okadoolopa oko. (Gen. 19:​18-22) Omido omafele konima yaasho, Jehova okwa li a kenukila ovakalimo vomuNinive. Okwa li a tuma omuprofeti Jona a lombwele Ovaninive kutya otava ka hanaunwa po nosho yo oshilando shavo. Ndele eshi Ovaninive va li ve livela ombedi, Jehova okwe va kenukila noka li a hanauna po oshilando osho. — Jona 3:​1, 10; 4:​10, 11. w23.07 21 ¶5

Oshike hatu lihongo koshihopaenenwa shaJoas? Okwa li a fa omuti oo u na omidi inandi ya moule, oo we likolelela kopala. Konima eshi opala ya kufwa po, sha hala okutya Jehoiada, oo a li te mu yambidida a fya, Joas okwa li a hovela okupwilikina kovashunimonima nokweefa po oudiinini waye kuJehova. Osho otashi ulike filufilu kutya etilokalunga letu kali na ashike okukala le likolelela kenwefemo liwa lOvakriste vakwetu, mwa kwatelwa oilyo youkwaneumbo wetu. Opo tu twikile okukala twa pama pamhepo, otwa pumbwa okukulika ohole yetu nokukala twa fimaneka Jehova mokukala hatu konakona, hatu dilonga nokwiilikana pandjikilile. (Jer. 17:​7, 8; Kol. 2:​6, 7) Jehova ite tu pula tu ninge shihapu. Osho ta pula tu ninge osha ngongwa mOmuudifi 12:​13, oo a ti: “Tila Kalunga u diinine oipango yaye. Osheshi omunhu keshe osho e nokuninga.” Ngeenge otu na etilokalunga, ohatu ka dula okutaalela omayeleko omonakwiiwa nokukala ovadiinini. Kape na osho tashi ka nyona po ekwatafano letu naJehova. w23.06 19 ¶17-19

Ovelishe 5 oya hovela ya ti: “Ou e li omutumba kolukalwapangelo okwa ti.” (Eh. 21:5a) Eendjovo odo ode likalekelwa, molwaashi eshi oshikando shimwe shomoikando itatu membo lEhololo omo Jehova a popya ye mwene okupitila momamoniko. Eendjovo odo tadi tu shilipaleke inadi dja komweengeli, ile nokuli kuJesus, ndele okuJehova mwene. Oushili oo otau ulike kutya ohatu dulu okulineekela filufilu osho a ka popya lwanima. Omolwashike shi li ngaho? Omolwaashi Jehova “iha fufya.” (Tit. 1:2) Onghee eendjovo odo hatu lesha mEhololo 21:​5, 6 otadi ka wanifwa shili. Natu ka kundafaneni oshitya “Tala.” Oshitya shOshigreka osho sha tolokwa “tala” osha longifwa lwoikando membo lEhololo. Oshike sha shikula oshiingidifo? Okwa shikula elombwelo laKalunga olo tali ti: “Oinima aishe ohandi i ningi ipe.” Jehova okwa popya kombinga yomalunduluko omonakwiiwa, ashike kuye molwaashi eudaneko olo otali ka ningwa shili, okwa popya omalunduluko oo a fa a ningwa nale. — Jes. 46:10. w23.11 3-4 ¶7-8

Omuyapostoli Petrus okwa li ta kondjo nomaunghundi aye. Natu ka taleni koihopaenenwa inini. Eshi Jesus a li a yelifa kutya ota ka mona oixuna nokufya, opo a wanife po omaxunganeko Ombiibeli, Petrus okwa li e mu hanyena. (Mark. 8:​31-33) Petrus novayapostoli vakwao ova kala hava tanguna lwoikando kutya olyelye munenenene mokati kavo. (Mark. 9:​33, 34) Moufiku omo Jesus a fya, Petrus okwa li a ponokela omulumenhu umwe, ndele ta tete ko okutwi kwaye. (Joh. 18:10) Oufiku oo tuu oo, omolwoumbada, Petrus okwa li e lidimbika lwoikando itatu kaume kaye Jesus. (Mark. 14:​66-72) Osho osha li sha ningifa Petrus a lile unene. Jesus ka li a efa po omuyapostoli waye, oo a li a teka omukumo neenghono. Konima eshi Jesus a nyumunwa, okwa li a pa Petrus omhito, opo a ulike kutya oku mu hole natango. Jesus okwa li a shiva Petrus a longe nelininipiko e li omufita weedi daye. (Joh. 21:​15-17) Petrus okwa li e lilongekida okuninga osho Jesus e mu lombwela. Okwa li muJerusalem mefiku lOpentekoste nokwa li umwe womwaavo va vaekwa tete nomhepo iyapuki. w23.09 22 ¶6-7

Omuyapostoli Petrus okwa ladipika ovakulunhuongalo vakwao, a ti: “Lifeni oufita waKalunga.” (1 Pet. 5:​1-4) Ngeenge ou li omukulunhuongalo, otu shii kutya ou hole ovamwatate novamwameme nowa hala oku va lifa. Ashike omafimbo amwe otashi dulika u kale u udite we lipyakidila, ile wa loloka unene noito dulu okuwanifa po oshinakuwanifwa osho. Oshike to dulu okuninga po? Mbubulila Jehova oisho yoye. Petrus okwa ti: ‘Ou ta yakula, ne shi ninge ngaashi oo a pewa eenghono kuKalunga.’ (1 Pet. 4:11) Ovamwaxo otashi dulika va taalela omaupyakadi oo itaa dulu okukandulwa po filufilu mounyuni ou. Ashike dimbuluka kutya “omufita munene,” Jesus Kristus, ota dulu oku va kwafela e dule keshe umwe. Ota dulu okuninga ngaho paife nosho yo mounyuni mupe. Kalunga okwa teelela ovakulunhuongalo va kale ve hole ovamwaxe, ve va life nokukala ve li “oshihopaenenwa koufita.” w23.09 29-30 ¶13-14

Otu na okuhenuka omatomhafano opanhu a nyika oshiponga. Ngeenge otwa tale ko oinima pataleko lopanhu, otashi dulika tu ka efe po Jehova nosho yo omifikamhango daye. (1 Kor. 3:19) “Ounongo wounyuni ou” ohau nwefa mo luhapu ovanhu vaha dulike kuKalunga. Ovakriste vanini vomuPergamo naTiatira ova li va nwefwa mo kovanhu ovo ve va dingilila, ovo va li inava koshoka paenghedi nohava longele oikalunga. Jesus okwa li a pa omaongalo oo omayele a kwata moiti omolwokulipwililikila oluhaelo. (Eh. 2:​14, 20) Kunena, ovanhu ovo ve tu dingilila otashi dulika va kendabale oku tu nwefa mo tu tambule ko omadiladilo a puka. Oilyo youkwaneumbo novashiivikile otashi dulika va kendabale oku tu tomha kutya otwa ngabekwa unene nosho yo kutya otu na okunyona eemhango daJehova. Pashihopaenenwa, otashi dulika va tye kutya inashi fimana okukala twa koshoka paenghedi nosho yo kutya omifikamhango dOmbiibeli dopaenghedi odonghuluyonale. Omafimbo amwe, otashi dulika tu tomhafane kutya ewiliko olo Jehova te tu pe inali wana. Otashi dulika nokuli tu yelekwe tu ‘koyelele osho sha shangwa.’ — 1 Kor. 4:6. w23.07 16 ¶10-11

Maria, ina yaJesus, okwa li a pumbwa eenghono. Ka li a hombolwa, ndele okwa li e na okuninga eteelelo. Ka li a tekula nale ounona, ndele okwa li e na okufila oshisho okaana kokamati, oko ka li taka ka ninga Messias. Ka li a ya nale momilele, ndele okwa li e na okulombwela Josef kutya oku na eteelelo. Osho osha li oshinima shidjuu neenghono okuninga. (Luk. 1:​26-33) Ongahelipi Maria a li a mona eenghono odo a pumbwa? Okwa li a konga ekwafo kuvamwe. Pashihopaenenwa, okwa li a pula Gabriel e mu pe ouyelele wa wedwa po u na sha noshinakuwanifwa shaye. (Luk. 1:34) Diva konima yaasho, okwa li a ya “koshitukulwa shokeemhunda” shaJuda a ka talele po omupambele waye, Elisabet. Elisabet okwa li a pandula Maria nokwa li a nwefwa mo kuJehova a popye exunganeko tali tu omukumo li na sha nomonamati waMaria, oo a li ina dalwa. (Luk. 1:​39-45) Maria okwa popya kutya Jehova okwa “longa aishe nokwooko kwaye ku na eenghono.” (Luk. 1:​46-51) Jehova okwa li a pameka Maria okupitila muGabriel naElisabet. w23.10 14-15 ¶10-12

Omuvalu munini wovahongwa vaKristus owa vaekwa nomhepo iyapuki nove na ekwatafano le likalekelwa naJehova. Ovo ve li 144 000 otava ka longa ve li ovapristeri pamwe naJesus meulu. (Eh. 14:1) Ouyapuki oo wa li metwalihangano otau faneke okuvaekwa kwavo nomhepo, ofimbo ve li kombada yedu ve li ovana vaKalunga. (Rom. 8:​15-17) Ouyapukielela wometwalihangano otau faneke eulu omo mu na Jehova. ‘Etukulifolapi’ olo la tukula Ouyapuki kOuyapukielela otali faneke olutu laJesus lopanhu olo la li tali mu imbi a ye meulu e li Omupristeri Munenenene wotembeli yopamhepo. Eshi Jesus a yamba po olutu laye lopanhu omolwovanhu, okwa yeululila omhito Ovakriste aveshe ovavaekwa va ka kale nomwenyo meulu. Navo ove na okufiya po omalutu avo opambelela, opo va ka pewe ondjabi yavo yomeulu. — Heb. 10:​19, 20; 1 Kor. 15:50. w23.10 28 ¶13

Gideon okwa li a ngungumana, eshi a li ta kembaulwa kOvaefraim. (Ovatok. 8:​1-3) Ka li e va nyamukula a handuka. Okwa li a ulika kutya omulininipiki, eshi a li a pwilikina kengongoto lavo nokwa li a popya navo nonghenda. Osho osha li she va ngungumaneka. Ovakulunhuongalo ovanaendunge ohava hopaenene Gideon mokupwilikina nelitulemo nosho yo mokuhahanduka, ngeenge tava kembaulwa. (Jak. 3:13) Kungaho, otava ka xumifa komesho ombili meongalo. Eshi Gideon a li ta pandulwa, molwaashi a finda Ovamidian, okwa li a yukifa elitulemo kuJehova. (Ovatok. 8:​22, 23) Ongahelipi ovalumenhu ovo va nangekwa po tava dulu okuhopaenena Gideon? Otava dulu okupandula Jehova omolwaasho va wanifa po. (1 Kor. 4:​6, 7) Pashihopaenenwa, ngeenge omukulunhuongalo ta pandulwa omolwonghedi yaye yokuhonga, ota dulu okuyukifa elitulemo kodjo yehongo, Eendjovo daKalunga, ile kedeulo olo hatu pewa okudilila kehangano laJehova. Ovakulunhuongalo otava dulu okudiladila, ngeenge ohava hongo ngoo monghedi oyo tai fimanekifa Jehova, ile ohave limonikifa ashike kovanhu. w23.06 4 ¶7-8

Ngeenge inatu pewa oshinima osho twa pula meilikano, otashi dulika tu lipule kutya, ‘Mbela ohandi ilikana ngoo kombinga yoshinima sha yuka?’ Luhapu, ohatu diladila kutya otu shii osho sha denga mbada kufye. Ndele oinima oyo hatu pula otashi dulika ihe tu etele ouwa mokweendela ko kwefimbo. Ngeenge ohatu ilikana kombinga youpyakadi wonhumba, otashi dulika pe na ekandulepo loupyakadi oo li li xwepo li dulife olo twa pula. Oinima imwe oyo hatu pula otashi dulika ihe li metwokumwe nehalo laJehova. (1 Joh. 5:14) Pashihopaenenwa, diladila koshihopaenenwa shovadali ovo va pula Jehova meilikano, opo a shilipaleke kutya okaana kavo ota ka twikile oku mu longela. Eilikano la tya ngaho otashi dulika tali monika la yuka. Ashike Jehova iha fininike nande oumwe womufye e mu longele. Okwa hala atusheni, mwa kwatelwa ounona vetu, tu hoolole oku mu longela. (Deut. 10:​12, 13; 30:​19, 20) Onghee ovadali ovo ova li ve na okupula Jehova e va kwafele va hange omutima wokaana kavo, opo ke linyengifwe ka kale ke hole Jehova noka ninge kaume kaYe. — Omayel. 22:6; Ef. 6:4. w23.11 21 ¶5; 23 ¶12

Omolwashike okuhekeleka vamwe ku li onghedi ya fimana yokuulikila vamwe kutya otu va hole? Embo limwe lomauyelele Ombiibeli ola ti kutya oshitya osho Paulus a longifa ‘okuhekelekafana’ otashi ti “okukala popepi naumwe hatu mu tu omukumo, ngeenge a taalela omashongo a kwata moiti.” Ngeenge hatu hekeleke omwiitaveli mukwetu, oo ta mono oixuna, kungaho ohatu mu kwafele a twikile okulongela Jehova noudiinini. Efimbo keshe hatu hekeleke omumwatate, ile omumwameme, ohatu ulike kutya otu mu hole. (2 Kor. 7:​6, 7, 13) Olukeno nokuhekeleka oitya ya pambafana filufilu. Omonghedi ilipi mbela? Ngeenge umwe e uditile olukeno omunhu oo ta mono oixuna, oha kala a hala oku mu hekeleka nokuninga po sha, opo e mu kwafele. Onghee ngeenge tu uditile vamwe olukeno, ohashi tu linyengifa tu va hekeleke. Didilika nghee Paulus a kwatakanifa olukeno laJehova nehekeleko olo Jehova he tu pe. Paulus okwa popya Jehova e li “Xe yefilonghenda naKalunga kehekeleko alishe.” — 2 Kor. 1:3. w23.11 9-10 ¶8-10

Ovashikuli aveshe vaKristus otava dulu okushakeneka omaudjuu. Natu ka taleni koshihopaenenwa shomuyapostoli Paulus. Okwa shangela Ovatessalonika, a ti: “Eshi twa li punye, otwa li hatu mu lombwele kutya ohatu ka hangwa komaudjuu, naasho osho tashi ningwa paife.” (1 Tes. 3:4) Okwa shangela yo Ovakorinto, a ti: ‘Ovamwatate, otwa hala mu shiive omaudjuu oo twa shakeneka nokatwa li nokuli tu shii ngeenge ohatu ka xupa ngoo.’ (2 Kor. 1:8; 11:​23-27) Kunena, Ovakriste navo otava dulu okushakeneka omaudjuu onhumba. (2 Tim. 3:12) Eshi wa hovela okwiitavela Jesus noku mu shikula, ookaume koye nosho yo ovapambele otashi dulika va ungaunge naave nai. Ile otashi dulika omuyandji woye woilonga, ile ovanailonga pamwe naave ve ku hepeke, molwaashi u li omunashili. (Heb. 13:18) Mbela oto patanekwa kepangelo, molwaashi to udifile vamwe kombinga yeteelelo loye? Kashi na nee mbudi kutya otwa taalela omaudjuu a tya ngahelipi, Paulus okwa ti kutya otu na okukala twa hafa. w23.12 10-11 ¶9-10

Jakob okwa li e lididimikila omaupyakadi mahapu. Ovanamati vaJakob vavali, Simeon naLevi, ova li va shekifa oukwaneumbo wavo nosho yo edina laJehova. Shikwao vali, omukulukadi waJakob omuholike okwa fya, ofimbo a li ta mono okaana kavo okativali. Jakob okwa li a fininikwa a tembukile kuEgipiti moukulupe waye, omolwondjala inene oyo ya li ya holoka po. (Gen. 35:​16-19; 37:28; 45:​9-11, 28) Nonande Jakob okwa li a taalela omaupyakadi mahapu, ka li a efa po eitavelo laye muJehova nosho yo momaudaneko aYe. Jehova okwa li a ulikila Jakob kutya okwe mu hokwa. Pashihopaenenwa, Jehova okwa li a pa Jakob oinima ihapu yopamaliko. Diladila ashike kunghee Jakob a li a pandula Jehova neenghono, eshi a li a hangana vali nomona waye Josef, oo a li ta diladila kutya okwa fya. Oukaume waJakob wopofingo naJehova owe mu kwafela a taalele omayeleko nomupondo. (Gen. 30:43; 32:​9, 10; 46:​28-30) Ngeenge otwa pameke oukaume wetu wopofingo naJehova, nafye ohatu ka dula okuungaunga nomupondo nomayeleko, oo twa li inatu teelela. w23.04 15 ¶6-7

MEpsalme 23, David okwa ulika elineekelo laye kutya Jehova oku mu hole noku na ko nasha naye. David, omushangi wepsalme eli, okwa popya kombinga yekwatafano lopofingo, olo li li pokati kaye naJehova, oo a ifana Omufita waye. David okwa li e udite a amenwa, eshi a pitika Jehova e mu wilike nokwa li e lineekela muye filufilu. David okwa li e shii kutya Jehova ote ke mu ulikila ohole efiku keshe. Oshike she mu kwafela a kale e na elineekelo la kola? David okwa li a filwa oshisho, molwaashi Jehova okwa kala alushe he mu pe osho a pumbwa. David okwa li e shii kutya Jehova okaume kaye nokwe mu hokwa. Nomolwaasho a li e na oushili kutya kashi na nee mbudi kutya oshike sha li tashi ke mu ningilwa monakwiiwa, Jehova ota twikile okuwanifa po eemhumbwe daye adishe. Molwaashi David okwa li e lineekela kutya Jehova oku mu hole note mu file oshisho, oshe mu kwafela aha kale e na omalipulo, ndele ponhele yaasho, oshe mu etela ehafo nokwa kala a wanenwa. — Eps. 16:11. w24.01 29 ¶12-13

Okudja pefimbo lOita Itivali yOunyuni, oshiwana shaJehova osha kala tashi udifa sha manguluka moilongo ihapu. Ovanhu vahapu ova shiiva Jehova, novapiya vaye otava udifa mounyuni aushe. Kunena, oilyo yOlutuwiliki otai twikile okukonga ewiliko kuKristus. Oya hala omalombwelo, oo tai yandje kovamwaxe, a ulike kutya oi na etaleko la fa laJehova nosho yo laKristus li na sha noinima. Opo nee ohava longifa ovapashukilishikandjo nosho yo ovakulunhuongalo va yandje ewiliko komaongalo. Ovakulunhuongalo ovavaekwa ove li ‘meke laKristus lokolulyo.’ (Eh. 2:1) Oshoshili kutya ovakulunhuongalo ovo inava wanenena nohava ningi omapuko. Moses naJosua navo omafimbo amwe ova li va ninga omapuko, ngaashi ashike ovayapostoli. (Num. 20:12; Jos. 9:​14, 15; Rom. 3:23) Ndele otu shi liwetele filufilu kutya Kristus ota wilike nawanawa omupiya omudiinini nosho yo ovakulunhuongalo ovo va nangekwa po, nota twikile yo okuninga. Onghee otu na omatomheno a femba okulineekela ewiliko olo te tu pe okupitila mwaavo va nangekwa po va kwatele komesho. w24.02 23-24 ¶13-14

Kunena, ohatu dulu okuhafifa Jehova nokupopya kombinga yaye monghedi oyo tai ulike nghee tu na olupandu nosho yo kutya otu mu hole shi fike peni. Ngeenge hatu udifa, elalakano letu la kula okukwafela ovanhu vakwetu va ehene popepi naJehova nova kale ve udite ngaashi fye tu uditile Tate yetu omunahole. (Jak. 4:8) Ohatu kala twa hafa ngeenge hatu ulikile ovanhu nghee Ombiibeli ya yelifa kombinga yaJehova, ya holola oukwatya waye wohole, ouyuki, ounongo, eenghono nosho yo omaukwatya aye makwao a hokwifa. Ohatu tange yo Jehova noku mu hafifa mokuninga ngaashi hatu dulu tu mu hopaenene. Ngeenge otwa ningi ngaho, vamwe otashi dulika va ka didilike kutya otwa yooloka ko kovanhu vomounyuni ou wa kolokosha. (Mat. 5:​14-16) Eshi hatu shakene navo efiku keshe, ohatu ka dula okuyelifa kutya omolwashike twa yooloka ko. Oshidjemo, ovanamitimadiwa otava ka nanenwa kuKalunga ketu. Ngeenge hatu tange Jehova meenghedi da tya ngaho, ohashi hafifa omutima waye. — 1 Tim. 2:​3, 4. w24.02 10 ¶7

Opo u kale Omukriste a pyokoka, owa pumbwa okulihonga oinima oyo tai dulu oku ku kwafela monghalamwenyo. Oinima ya tya ngaho otai ke ku kwafela u wanife po oinakuwanifwa yoye meongalo, u kaleke po oilonga yoye yokulikongela omboloto, opo u liyambidide ove mwene, ile oukwaneumbo woye, nou kaleke po ekwatafano loye liwa navamwe. Pashihopaenenwa, lihonga okulesha nokushanga nawa. Ombiibeli oya ti, omunhu oo a hafa noha pondola, oye oo ha kongo efimbo efiku keshe, opo a leshe Eendjovo daKalunga nokudilonga kudo. (Eps. 1:​1-3) Mokulesha Ombiibeli efiku keshe, ota ka shiiva nghee Jehova ha diladila, naasho otashi ke mu kwafela e lihonge okutula moilonga Omishangwa. (Omayel. 1:​3, 4) Ovamwatate novamwameme ova pumbwa ekwafo lovalumenhu va tya ngaho, ovo tava dulu oku va honga noku va pa omayele okudja mOmbiibeli. Ngeenge oto dulu okushanga nokulesha nawa, oto ka dula okulilongekidila oipopiwa nomatyekosha oo taa dulu okweetela vamwe ouwa nokupameka eitavelo lavo. Oto ka dula yo okuninga omadidilikoshango taa ti sha, oo taa dulu oku ku kwafela u pameke eitavelo loye nou twe vamwe omukumo. w23.12 26-27 ¶9-11

Ngeenge twa tila, otu na okudilonga kwaasho Jehova ta ka ninga monakwiiwa, eshi Satana ita ka kala po vali. Euliko olo la li la ningwa poshoongalele shoshitukulwa shomo 2014 ola ulika xe omudali ta kundafana novaneumbo laye nghee 2 Timoteus 3:​1-5 ta dulu okupopiwa monghedi imwe i lili, ngeenge ngeno eevelishe odo otadi xunganeke osho tashi ka kala mOparadisa: “Mounyuni mupe otamu ka kala omafimbo matunhula. Molwaashi ovanhu otava kala ve hole vakwao, ve hole omamona opamhepo, ve na ondjele, ovalininipiki, hava tange Kalunga, hava dulika kovadali, ve na olupandu, ovadiinini, ve hole omaukwaneumbo avo tau pu mo, hava udafana, hava popile alushe vakwao mouwa, ve na elipangelo, ve na omwenyo muwa, ve hole ouwa, ovalineekelwa, hava tifuka, ve hole Kalunga ponhele yomalihafifo nove na etilokalunga lashili. Ovanhu va tya ngaho, kala u na ekwatafano lopofingo navo.” Oho kundafana ngoo novaneumbo leni, ile novaitaveli vakweni nghee onghalamwenyo tai ka kala mounyuni mupe? w24.01 6 ¶13-14

Itashi hekeleke tuu okushiiva kutya Jehova okwa hokwa oshiwana shaye shi li ongudu! Ombiibeli oya ti: “Omwene okwa hokwa oshiwana shaye.” (Eps. 149:​4, KB-13) Ashike omafimbo amwe, vamwe ohava kala tave lipula kutya, ‘Mbela Jehova okwa hokwa nge ngoo pauhandimwe?’ Omafimbo amwe, ovapiya vahapu vaJehova ovadiinini ovo va popiwa mOmbiibeli ova li hava mono shidjuu okwiitavela kutya Jehova okwe va hokwa. (1 Sam. 1:​6-10; Job 29:​2, 4; Eps. 51:11) Ombiibeli oye shi popya sha yela kutya ovanhu inava wanenena otava dulu okukala va hokiwa kuJehova. Ngahelipi mbela? Otu na okukala tu na eitavelo muJesus Kristus nokuninginifwa. (Joh. 3:16) Kungaho, ohatu ulike moipafi yovanhu kutya otwe lidilulula notwa udanekela Kalunga kutya ohatu ka longa ehalo laye. (Oil. 2:38; 3:19) Jehova oha kala e tu hafela neenghono, ngeenge hatu katuka eenghatu da tya ngaho, opo tu pange oukaume wopofingo naye. Ngeenge otwa ningi ngaashi hatu dulu, opo tu twikile okukala metwokumwe neano letu, Jehova ota ka kala e tu hokwa note ke tu tala ko tu li ookaume kaye kopofingo. — Eps. 25:14. w24.03 26 ¶1-2

Ohatu dulu okuhopaenena ovahongwa mokutwikila okuudifa nokuli nongeenge epangelo ole tu lombwela tuhe shi ninge vali. Nafye ohatu dulu okukala nelineekelo kutya Jehova ote ke tu kwafela tu wanife po oukalele wetu. Onghee ohatu dulu okwiilikana tu pewe ouladi nosho yo ounongo. Pula ekwafo kuJehova u dule okulididimikila omaupyakadi. Vahapu vomufye ohatu ungaunga nomashongo opalutu, ile opamaliudo, twa filwa umwe oo tu hole, onghalo idjuu yomoukwaneumbo, omahepeko, ile omaupyakadi amwe vali. Oinima ngaashi omikifi dekomba nosho yo oita, oye shi ningifa shidjuu neenghono okulididimikila omashongo a tya ngaho. Onghee mbubulila Jehova omutima woye. Mu lombwela shi na sha nonghalo yoye, ngaashi ashike to lombwele kaume koye kopofingo. Shilipalekwa kutya Jehova ‘ote shi ningi,’ ile tu tye ote ku kwafele. (Eps. 37:​3, 5) Okwiilikana twa mana mo otaku dulu oku tu kwafela tu ‘lididimikile omaudjuu.’ (Rom. 12:12) Jehova oku shii eenghalo odo ovapiya vaye tava piti mudo “nonghuwo yavo ohe i udu.” — Eps. 145:​18, 19. w23.05 5-6 ¶12-15

Ngeenge hatu ningi omatokolo a fimana, otwa pumbwa okukonakona tu tale kutya “ehalo laJehova olilipi” nokukatuka metwokumwe nalo. (Ef. 5:17) Ngeenge otwa mono omafinamhango Ombiibeli oo taa longo monghalo yetu, kungaho ohatu kongo omadiladilo aKalunga moshinima osho. Opo nee eshi hatu tula moilonga omafinamhango aye, ohatu ka dula okuninga omatokolo opandunge. ‘Omunawii,’ omutondi wetu Satana, okwa hala tu kale twe lipyakidila neenghono noinima younyuni, opo tuha mone efimbo lokulongela Kalunga. (1 Joh. 5:19) Omukriste ota dulu okuhovela okuyandja elitulemo koimaliwa, kehongo, ile koilonga, ponhele yokuyandja elitulemo keenghedi dihapu omo ta dulu okulongela Jehova. Ngeenge okwa ningi ngaho, ota ka ulika kutya ota diladila ngaashi ovanhu mounyuni. Oshoshili kutya oinima ya tya ngaho inai puka muyo vene, ashike katu na oku i tula pondodo yotete monghalamwenyo yetu. w24.03 24 ¶16-17