Nikaleve Ororomeleya Ngati Petulo

1. Kodi Petulo apangile avi Yesu angamukami-ile pha somba dinjinji modabwi-a?

PETULO oo-inda chito yausozi ma-iyu wetene koma kaphile somba iliyetene. Eno Yesu oomuwandela ira “Palasela wodii-a teto muvoche maukondinyu ira muphe somba.” (Luka 5:4) Petulo ookaikela akala unaphe somba komave oopaga vyevyo awandeliwe liye. Maukonde anayo kavochileathwale koowambeela ng’ambeya chifukwa yoinjiva wa somba. Angazindikilile ira Yesu upanga yodabwi-a, Petulo na athu anayo a indana liye chito “koodabwa vinjinji.” Petulo eere: “Mbwiyeni, venyavoni vali miyovano, chifukwa ndili muthu ochimwa.” (Luka 5:6-9) Veva Petulo aviona ira kaali ofwanelela kala vakwikwi na Yesu.

2. Chifukwa n’ni pivyofuneya ganizela isazo ya Petulo?

² Petulo aonga vyoona, chifukwa liye ali “muthu ochimwa.” Malemba kanatonyi-eda ira thawi dimo-i, liye o-oonga koma teto panga vyongo vyevyo vanduliviwa avivwelana liye chisoni. Kodi nanyen’ne thawi dimo-i moovivwa ngati mwemo Petulo avivwela liye? Kodi vikala ikalelo imo-iwene ineyo munalimbanananyo kapena murima wofuna panga vyotakala? Akala chi eno, isazo ya Petulo inoukami-ani. Chifukwa n’ni ninaonga eno? Kaganizelani vi: Yehova ookoza sakula ira vyevyo Petulo alakwi-a liye kavilembiwe m’Baibulo. Koma Mulungu oowawandela athu ira kalembe vyevyo ira nifunjedengavo yongo. (2 Tim. 3:16, 17) Funjeda vya Petulo, unoyo alakwi-a vyongo koma teto unoyo ali muthu ngati iyo, unonikami-a ona ira Yehova kanaembekezela ira nipangenga vyongo mo-olakwi-a iliyetene. Yehova unafuna ira nipitilizenga mutumikela ngakale ira ninolakwi-a vyongo vimo-i.

3. Chifukwa n’ni kaninafuneela fooka?

³ Chifukwa n’ni ninafuneela pitiliza panga tindi? Vale vikala mawu oyi, tindi linopindula. Nierekezele moi eni: Muthu oimba unokoza landa chaka dinjinji ira afiye voiziwa pama vida vyae vyoimbela. Va thawi inela unokoza lakwi-anga vyongo vinjinji koma apitiliza panga tindi, unofiya voviiziwa pama vida vyae. Ngakale angafiile vokala kaswiri, thawi dimo-i unokoza lakwi-ave vyongo vimo-i. Komave liye kanatatila murima, unopitilizave enjedela luso lae. Mofwanafwana na vyevi, ngakale vioneyanga ira niesaesa limbana na vuto limo-i liwalene, thawi dimo-i diwa vinokoza fwanyeya ira nilakwi-a nawili. Koma ninafuneela pitiliza panga tindi, ira kanifooke. Etene iyene ninoonga kapena panga vyongo vyoi vanduliviwa ninovivwelana chisoni. Komave akala kaninatatile murima, Yehova unonikami-a ira nikoze vyevyo nilakwi-ile iyovyo. (1 Pe. 5:10) Tiyemoni nikambilane isazo ya Petulo yotonyi-eda funeya wopanga tindi. Chifundo ineyo Yesu amutonyi-eda liye ngakale ira oolakwi-a vyongo, inonilimbikisa ira nipitilize tumikela Yehova.

MAVUTO ANAYO PETULO ALIMBANANA LIYE KOMA TETO MADALISO ANAYO AFWANYILE LIYE

4. Mogwilizana na Luka 5:5-10, kodi Petulo aviona avi, nanga Yesu amusimikizele vyan’ni?

⁴ Malemba katinafotokoza chifukwa iwa Petulo aongile ira ali “muthu ochimwa” kapena teto machimo anayo atapulela liye. (Welengani Luka 5:5-10.) Koma mwina vookala vyongo vimo-i vyevyo alakwi-ile liye vinjinji. Yesu oowona ira Petulo oowova mwina chifukwa yoi aviona ira ali muthu o-ofwanelela. Yesu ooiziwa ira Petulo unokoza pitiliza kala ororomeleya. Eno, liye oomuwandela mooma murima ira: “Kuove.” Vyevyo Yesu apangile liye votonyi-eda ira oomuroromela Petulo, vyoomukami-a wa moywae wetene. Vanduli viwa Petulo na balae Andireya, koo-iya chitwiwa ya usozi kala o-arela a Mesiya, vyevyo vyapangi-ile ira kafwanye madaliso anjinji. — Maliko 1:16-18.

5. Kodi Petulo adalisiwe avi anga-iile ova nopitiliza mu-arela Yesu?

⁵ Petulo oowona vyongo vinjinji vyosangalasa chifukwa yokala o-arela wa Kiristu. Mwaisazo, liye oowona Yesu achili-anga obulela, kumi-a viwanda koma teto venyi-a okhwa.b (Mat. 8:14-17; Maliko 5:37, 41, 42) Petulo oowona teto masomphenya otonyi-eda ulemelelo unoyo Yesu unaze liye akaena monga Mwene wa Umwene wa Mulungu moi mookaikela vyevyo vyoomulimbikisa. (Maliko 9:1-8; 2 Pet. 1:16-18) Aakale ira Petulo kamu-arele Yesu, kaaona vyongo vyevi. Liye mwina oosangalala chifukwa yoi kalolile ira maganizo ofooki-a kamulepeli-e fwanya madaliso anala.

6. Kodi vyali vyo-orucha ira Petulo amali-e mavutwae? Fotokozani.

⁶ Ngakale ira oowona koma teto vwa vyongo vinjinji, Petulo oolakwi-ave vyongo vimo-i. Kaganizelani visazo vi. Vathawi imo-iwa, liye oomusumulula Yesu angafotokozile ira unoza avuteye koma teto khwa ira akwakwaneli-ede ulosi wa m’Baibulo. (Maliko 8:31-33) Petulo na anamarumiwa amo-iwa kookangana moweli-edaweli-eda vakhani yoi ndimuwa mbaani. (Maliko 9:33, 34) Ma-iyu omari-a Yesu a-anaphiwe, Petulo oophaza libaru la muthu m’mo-iwa. (Yoh. 18:10) Ma-iyu anayo, liye oowova moi oomukoonda Yesu maulendo mararu. (Maliko 14:66-72) Vyevi vyoopangi-a ira Petulo aule movoreiwa murima vinjinji. — Mat. 26:75.

7. Kodi Petulo ava-iwe mwai woi avi Yesu angavenyi-iwe?

⁷ Yesu kaa-iile muomeliwana namarumiwaela, unoyo afookile chifukwa ya vyevyo alakwi-ile liye. Angavenyi-iwe, liye oopeleka mwai wa Petulo woi atonyi-ede ira oomuomeliwana. Yesu oomuvepa Petulo ira akale oviyevi-a nowetanga khosa dae. (Yoh. 21:15-17) Petulo oosomedela panga vyevi. Eno va dambo la Pentekosite, liye ali wu Yerusalemu moi ali vagulu la athu owambeela zoziwa na zimu owela.

8. Kodi Petulo alakwi-ile n’ni wu Antiokeya?

⁸ Ngakale vanduli vozoziwa, Petulo oolakwi-ave vyongo vimo-i. Mu 36 C.E., liye ookalavo vevo Koneliyo azoziwa liye na zimu owela. Unola wali umboni otonyi-eda ira “Mulungu kan’na sakulo” koma teto ira athu amitundu dimo-i kookaana mwai wovolowa mupingo wa Chikiristu. (Vyo. 10:34, 44, 45) Vanduli va vyevi, Petulo oomasuwa dja na athu amitundu dimo-i, vyongo vyoi vowambeela kaavipanga. (Agal. 2:12) Komave, Akiristu amo-iwa a Chiyuda kaona ira kai vyofwanelela ira Ayuda kadjenga limo-i na athu amitundu dimo-i. Ayuda anayo kan’na maganizo anala kangazile wu Antiokeya, Petulo oo-iya dja na abalae amitundu dimo-i, mwina voova ira unowakumudwi-a Ayudayo. Namarumiwa Paulo angaonile vyachinyengo vyevyo Petulo apangile liyevi, oomusumulula vamaso va athu etene. (Agal. 2:13, 14) Ngakale ira liye oolakwi-a vyongo, vyevi kavyamufooki-ile. Ndiye chin’ni yamukami-ile?

KODI CHIN’NI YAMUKAMI-ILE PETULO IRA KAFOOKE?

9. Kodi lemba la Yohani 6:68, 69, linatonyi-eda avi ira Petulo ali ororomeleya?

⁹ Petulo ali ororomeleya moi kaalolile ira iliyetene imulepeli-e mu-arela Yesu. Liye ootonyi-eda roromeleya wae vathawi imo-iwa vevo Yesu aongile liye vyongo vyoi ofunjedae katavivwechechile. (Welengani Yohani 6:68, 69.) Athu anjinji koo-iya mu-arela Yesu m’malo moembekezela ira aafotokozele vyevyo atapulela liye. Koma Petulo ooiziwa ira Yesu eka, ngunoyo un’na “mawu amoyo wo-omala.”

10. Kodi Yesu atonyi-ede avi ira oomuroromela Petulo? (Onani teto ithuzithuzi.)

¹⁰ Yesu kaa-iile muomeliwana Petulo. Ma-iyu omari-a amoywae, liye ooiziwa ira Petulo na anamarumiwae amo-iwa kanomu-iya eka. Komave kaakaikela ira Petulo unoza awele nokalave ororomeleya. (Luka 22:31, 32) Yesu ooiziwa ira “zimu ngofunechecha, koma thuthu ti lofooka.” (Maliko 14:38) Eno ngakale ira Petulo oomukoonda ira kanamuiziwa, liye kaa-iile muomeliwana namarumiwa unola. Angavenyi-iwe, Yesu oogumana na Petulo moi vinaoneya ira Petuloyo ali eka. (Maliko 16:7; Luka 24:34; 1 Akor. 15:5) Vyevi mwina vyoomulimbikisa namarumiwola, unoyo avivwela chisoni vinjinji.

11. Kodi Yesu amusimikizele avi Petulo ira Yehova unomukami-a?

¹¹ Yesu oomusimikizela Petulo ira unoza amukami-e. Liye angavenyi-iwe oomukami-a Petulo na anamarumiwa afwae pha somba mundila yodabwi-a. (Yoh. 21:4-6) Mookaikela, vyevi vyoomusimikizela Petulo ira Yehova unokoza mukami-a fwanya vyofuneya vamoyo. Mwina namarumiwola ooumbuwela vyevyo Yesu aongile liye ira Yehova unoza amukami-e uliwetene unoyo unapitiliza “saelasaela Umwene yowambeela.” (Mat. 6:33) Vyetene vyevi vyoomukami-a Petulo ira aonenga chito yolaleela kala yofuneya vinjinji kwaranya usozi. Va dambo la Pentekosite mu 33 C.E., liye oolaleela molimba murima moi ookami-a athu anjinji ira kavwe uthenga wapama. (Vyo. 2:14, 37-41) Vanduli viwa ookami-a Asamariya koma teto athu amitundu dimo-i ira kaambeele muroromela Kiristu. (Vyo. 8:14-17; 10:44-48) Veva Yehova oomu-indi-eda chito vinjinji Petulo ira akami-e athu amitundu detene ira kaze mupingo wa Chikiristu.

KODI NINAFUNJEDE N’NI VA KHANI YA PETULO?

12. Kodi ninafuneela umbuwela n’ni ngati ninalimbana na vuto limo-iliwalene lelo lilandile thawi indendai?

¹² Yehova unokoza nikami-a ira nipitilizeve mutumikela. Vyevi vinokoza kala vyorucha simbwasimbwa akala ninalimbana na vuto limo-iliwalene wa thawi indendai. Thawi dimo-i vyongo vyevyo ninagumanana iyo vinokoza kala vyorucha kwaranya vyevyo Petulo agumanilena liye. Komave Yehova unokoza niva-a kopolo ira kanifooke. (Sal. 94:17-19) Mwaisazo, m’bali m’mo-iwa a-anafunjede imbarimbari ookala agonananga na alombwana afwae wa chaka dinjinji. Koma liye oochenja no-iya ikalelo yotakalela. Ngakale vyali eno, thawi dimo-i oolimbanave na murima wofuna panga vyotakala. Kodi chin’ni yamukami-ile ira kafooke? M’balila aongile ira: “Yehova unondiva-a kopolo.” Ooenjedela ira: “Mokami-iwa na zimu wa Yehova . . . ndifunjeda ira pivyowandeya [pitilizave] enda mundila ya imbarimbari . . . Yehova ukala andi-indi-edanga chito. Moi ngakale ira ndinolakwi-a vyongo vimo-i, liye unopitilizave ndiva-a kopolo.”

13. Mogwilizana na Vyoira 4:13, 29, 31, kodi ninamusazi-ede avi Petulo? (Onani teto ithuzithuzi.)

¹³ Monga mwemo nionele iyo, maulendo angasene, Petulo oolakwi-a vyongo chifukwa yoova athu. Koma angapempelile wa Mulungu ira amukami-e, Petulo oopanga vyongo molimba murima. (Welengani Vyoira 4:13, 29, 31.) Na-iyene ninokoza mali-a ova. Kaganizelani vyevyo vyamuireele m’bali m’mo-iwa waizombwe zina lae Horst unoyo unakala wu Germany vathawi ya ulamulilo wa Nazi. Maulendo angasene angali usukulu, oowova ongana mawu oyi “Hitler Mpulumusi-u!” M’malo momunyanyuwela, makolwae koopempela nae wa Yehova ira amukami-e kala olimba murima. Chifukwa yokami-iwa na makolwae koma teto roromela Yehova, Horst oofwanya kopolo nopitiliza kala olimba. Vanduli viwa liye aongile ira: “Yehova kandi-iile ngakale vang’ono.”c

14. Kodi abusa achikondi kanalimbikise avi athu anayo kafookile?

¹⁴ Yehova na Yesu, kanonisimikizela ira katinani-iya ngakale vang’ono. Angamukoondile Yesu, Petulo afuneela sakula vakhani yofuneya. Afuneela sakula vaari vo-iya mu-arela Yesu nopitiliza kala ofunjedae. Yesu ali angamupempelele Petulo ira iroromelo yae kiyeve. Yesu oomuwandela Petulo ira oomupempelela moi ootonyi-eda ira kaakaikela ira unowanda alimbikisa abalae. (Luka 22:31, 32) Mwina Petulo oolimbikisiwa aumbuwela vyevyo Yesu amuwandelile liyevi. Na-iyene akala ninafuneela sakula va khani yofuneya vinjinji, Yehova uno-indi-eda chito abusa achikondi ira kanisimikizele ira ninokoza kalave ororomeleya. (Aife. 4:8, 11) M’bali m’mo-iwa zina lae Paul, unoyo ukalile ndimuwa wa chaka dinjinji unopanga vyevi volimbikisa Akiristu afwae. Unowafuka Akiristu anayo kanaoneya ira koofooka ira kaganizele mwemo Yehova aakami-ele liye vowambeela ira kafunjede imbarimbari. Eno unowasimikizela ira Yehova kanaza aa-iya olo vang’ono chifukwa ya chikondi yae yororomeleya. Liye aongile ira: “Ndiona athu anjinji anayo kafookile, Yehova aakami-anga ira kapitilize mutumikela.”

15. Kodi isazo ya Petulo na M’bali Horst inatonyi-eda avi ira mawu ava Mateyu 6:33 mboona?

¹⁵ Yehova oomukami-a Petulo na anamarumiwa afwae fwanya vyofuneya vamoyo. Na-iyene na-elanga utumiki vamalo owambeela vamoywi-u, liye unoza anikami-e fwanya vyevyo ninafuneela iyo. (Mat. 6:33) Kondo ya Vailambo Yetene ingamalile, Horst unoyo nimuromolile iyo walele ooganizela vyowambeela upainiya. Liye ali osauwa vinjinji moi ookaikela akala unakwakwani-e fwanya ndalama dokwakwanela koma teto pitilizave kala mu utumiki wa thawi detene. Ndiye kodi liye apangile n’ni? Liye ooganiza vyoi amushishe Yehova vovolowa mu utumiki dambo lililetene va mulungu wavadela. Umapeto wa mulungu unoyo, liye oodabwa woing’anela deloyo angamuva-ile inivolopi yoi kayaiziweile wewo yakumeleathu. Mu inivolopimo mwali ndalama dokwakwanela mukami-a wa medi dingasidene apanganga upainiya. Horst oowona ira mphaso inela wali umboni woi Yehova unomusamalela. Eno liye ookala a-elanga vyongo vyokuza Umwene vamalo owambeela wa moywae wetene. — Mala. 3:10.

16. Kodi ganizela isazo ya Petulo koma teto vyevyo alembile liye vinanikami-a avi?

¹⁶ Mwina Petulo oosangalala aganizela ira Yesu kamu-iile ngati mwemo amuvepele liye. Kiristu oopitiliza mufunji-a Petulo ira akale namarumiwa ororomeleya koma teto isazo yapama wa Akiristu. Ninokoza funjeda vinjinji va vyevyo Petulo afunji-iwe liye. Liye oofotokoza vyevyo afunjedile liye m’makalatae ambin’li osogoleliwa anayo alembele liye mipingo damuthawae. Mukhani yo-arela ninokambilana makundo amo-i ofwanyeya m’makalatae anala koma teto mwemo ninaa-indi-edele iyo chito malambwano.