Agosto

Ipan ni versículo pankisa ome tlamantli tlen tlauel ipati: 1) katli xitlauakej nojkia kipiaj kuesoli, uan 2) Jehová kinpaleuia ipan nochi tlen kinpano. Jehová techpaleuia ma tikitakaj kej kinamiki nochi tlen techpano. Maske Jehová kiijtojtok tlauel tiyolpakisej tlaj tijtekipanosej, amo kiijtosneki ayokmo tijpiasej yon se tlaouijkayotl (Is. 66:14). Ya kineki ma timosentlalikaj ipan nopa yejyektsi nemilistli tlen tijselisej teipa (2 Cor. 4:16-18). Yeka ipan ni tonali san techpaleuia ma tikijiyouikaj nochi tlen tikixnamikij (Lam. 3:22-24). ¿Kenijkatsa Jehová kinpaleuik itekipanojkauaj katli itstoyaj uejkajkia uan kenijkatsa nojkia kinpaleuijtok ipan ni tonali? Maske techpano tlen amo tijchiaj, tlaj timotemachiaj ipan Jehová, ya nochipa techpaleuis (Sal. 55:22). w23.04 14, 15 párrs. 3, 4

Uelis tijyekosej miak tlamantli ika tlen kichijkej José uan María. Inijuantij kinneltokakej tekichiuanij maske kemantika ouij kimatkej (Luc. 2:1-6). Kema María kipiayaya chiknaui metstli tlanemiltiyaya, ya uan José monejki kinextisej tlaj nelia kinneltokayayaj tekichiuanij. Ipan nopa tonali tlanauatijketl Augusto tlanauatik ma moamatlalikaj nochi maseualmej. Tlaj kinekiyayaj kineltokasej nopa tlanauatili, monekiyaya yasej Belén uan nejnemisej se 150 kilómetros kampa onkayaya miak tepetl. Tlauel ouij eliskia, uan María más ouij kimatiskia pampa tlanemiltiyaya. Uelis kintekipachouayaya tlen kinpanoskia uan nojkia tlen kipanoskia ininpilkone. Nojkia kintekipachouayaya tlake kichiuaskiaj tlaj ininpilkone tlakatiskia. ¡María kitlakatiltiskia katli eliskia Mesías! Uajka, ¿ueltoskia motechtisej uan amo kineltokasej nopa tlanauatili? José uan María amo motechtijkej uan kineltokakej nopa tlanauatili. Jehová kinteochijki pampa tlaneltokakej: María kuali asito Belén, kuali tlakatki ipilkone uan moaxitik se tlajtolpanextili (Miq. 5:2). w23.10 8 párrs. 9, 11; 9 párr. 12

Miakej toikniuaj tlauel kimakasij tlanankilisej ipan tlanechikoli. Tlaj kiampa mitspano, tlauel mitspaleuis tlaj kuali timokualchijchiuas (Prov. 21:5). Kuali ximomachti se tlamachtili, kiampa amo ouij tijmatis timomatlananas. Nojkia tlauel mitspaleuis tlaj amo tikijtos miak tlamantli kema titlanankilis (Prov. 15:23; 17:27). Amo xikijto miak tlamantli, kiampa amo tlauel timajmauis. Xikijto san se keski tlajtoli uan ma kisa ipan moyolo, kiampa toikniuaj kiitasej kuali timokualchijchijki uan kuali tijkuamachilia nopa tlamachtili. ¿Tlake uelis tijchiuas tlaj san titlanankilia se o ompa pampa nojua timajmaui maske ya tijchijki tlen kiijtoua nopa tlamachtili? Xikilnamiki Jehová tlauel kipatiita pampa tijchiua kampeka titlanankilis (Luc. 21:1-4). Maske tlauel kipatiita, ya amo kineki xijchiua tlen amo tiueli (Filip. 4:5). Uajka, achtoui xikita keski imiaka uelis titlanankilis, xitlanankili uan xikiljui Jehová ma mitspaleui amo tlauel timajmauis. Achtoui uelis timosentlalis titlanankilis sempatsi maske amo tikijtos miak tlamantli. w23.04 21 párrs. 6-8

Nopa apóstol Pablo kiijtok tielij kej soldados katli kuali tlachixtokej uan motlalilijtokej inintepostsajka. Kema onka tlauilankayotl se tlateuijketl moneki nochipa mokualtlalijtos. Tojuantij nojkia timokualchijchijtokej pampa tijmatij asis nopa tonali tlen iaxka Jehová, yeka kejuak timotlalilijtokej toyolixtsajka pampa kuali titlaneltokaj uan titeikneliaj. Uan nojkia kejuak timotlalilijtokej totepostontsajka pampa timotemachiaj ipan tlen tijselisej. Sanse kej se tlateuijketl kimanauiyaya iyolo ika iyolixtsajka, tojuantij nojkia tijmanauiaj toyolo kema kuali titlaneltokaj uan titeikneliaj. Kema kiampa tijchiuaj, techpaleuia ma tijtekipanojtokaj Jehová uan ma tijchiuakaj kej Jesús. Totlaneltokilis techpaleuia ma timotemachikaj Jehová kinteochiua katli kichiuaj kampeka kitemosej (Heb. 11:6). Nojkia, techpaleuia amo ma tijtlauelkauakaj totlayakanka Jesús maske tikixnamikisej tlaouijkayotl. Kema tikitaj kenijkatsa toikniuaj amo kitlauelkauaj Jehová maske kintlatsakuiltiaj o amo kipiaj tlen ika mopanoltisej, techpaleuia nojua kuali ma titlaneltokakaj uan ma tikixnamikikaj tlaouijkayotl. Uan kema tikitaj tlen kichiuaj katli mosentlaliaj kitekipanosej toTeotsij uan amo titlapijpiasej, techpaleuia nojkia kiampa ma tijchiuakaj. w23.06 10 párrs. 8, 9

Se akajya katli kuali monauatia, kuali kinauatia tlen kiyolmati uan tlen kichiua. Ni nojkia techpaleuia ma tijchiuakaj tlen kuali uan ma tijchiuakaj se tlamantli maske tijmatij ouij o amo tijnekij. Ma tikilnamikikaj toTeotsij itonal techpaleuia ma tijnextikaj ni kuali tlamantli. Uajka, tlaj tijtlajtlaniaj Jehová ma techmaka itonal, techpaleuis ma timonauatikaj (Luc. 11:13; Gál. 5:22, 23). Amo xijchia nochi kuali ma elto ipan monemilis. Ipan ni tonali amo nochipa kuali tiitstosej. Tlaj san timochiasej, uelis amo kema tijchiuasej tlen timosentlalijtokej. Uelis kemantika amo tijnekij tijchiuasej tlen timosentlalijtokej pampa timoiljuiaj eli ouij. Tlaj kiampa timoiljuiaj, uajka uelis tijxejxelosej. Se neskayotl, tlaj tijneki tijnextis se kuali tlamantli ipan monemilis, uajka ika yolik xijnextijtia. Uan tlaj tijneki nochipa tijpouas Biblia, uelis timosentlalis mojmostla tijpojtias san se keski versículos. w23.05 29 párrs. 11-13

Ipan itlamia tonali Jehová kitekiuia itlanechikol uan kiampa techmaka nopa tlamachtili tlen techpaleuia nojua ma tinemikaj ipan nopa “Ojtli tlen Tlatsejtseloltijkayotl” (Is. 35:8; 48:17; 60:17). Kema se akajya peua momachtia Biblia kejuak peua nemi ipan nopa “Ojtli tlen Tlatsejtseloltijkayotl”. Sekij kitlajkokauaj ni ojtli, uan sekij nojua mosentlalijtokej nejnemisej nopaya uan asitij kampa tlami. Uan, ¿kanke tlami ni ojtli? Katli motemachiaj yasej iluikak, ininojui tlami iluikak (Apoc. 2:7). Uan katli motemachiaj nochipa itstosej ipan Tlaltipaktli, ininojui tlamis kema panos nopa Mil Xiuitl kema Jesús tlanauatijtos, kema nochi maseualmej elisej xitlauakej. Tlaj ya tinemi ipan ni ojtli, amo xikilnamiki tlen tijkajtejki, nojua ximosentlalijto nopaya tinemis uan kiampa tiasiti ipan nopa yankuik Tlaltipaktli. w23.05 17 párr. 15; 19 párrs. 16-18

Tlaj timoiljuia kenijkatsa Jehová tlauel mitspaleuijtok, nopa mitspaleuis tijnekis tijmaktilis monemilis (Sal. 116:12-14). Biblia kiijtoua “nochi tlen yejyektsi uan tlen kuali tijseliaj techmaka Toteko” (Sant. 1:17). Se tlamantli tlen tlauel ipati tlen Jehová techmakak elki kema temaktilik iKone Jesús para ma techmakixti. Pampa kiampa kichijki, nama ueli timouampojchiua iuaya toTeotsij uan uelis tiitstos nochipa (1 Juan 4:9, 10). Tijnextiaj tijtlaskamatiliaj nochi tlen kichijtok kema tijmaktiliaj tonemilis (Deut. 16:17; 2 Cor. 5:15). w24.03 5 párr. 8

Kema tikitaj kenijkatsa monejnemiltiaj maseualmej ipan ni tonali, tijyolmatij kej Lot, katli kuali monejnemiltik uejkajkia. Ya “tlaijiyouiyaya miak mojmostla ipampa nopa fiero tlakamej pampa san kichiuayayaj tlen fiero tlen inintlakayo kinekiyaya”. Tlaijiyouiyaya pampa kimatiyaya Jehová kinkualankaita maseualmej katli kiampa monejnemiltiaj (2 Ped. 2:7, 8). Lot kiikneliyaya Jehová uan kitlepanitayaya, yeka amo kuali kiitayaya kej monejnemiltiyayaj maseualmej. Maske tiitstokej ininuaya maseualmej katli amo kitlepanitaj yon kineltokaj itlanauatiljuaj toTeotsij, tojuantij nojkia tijchiuaj kej Lot. Tlaj tikikneliaj Jehová uan tijmakasij tikixpanosej, techpaleuis amo ma tijchiuakaj tlen amo kuali. Jehová techtlajtolmaka ika amochtli Proverbios uan kiampa techpaleuia ma tijchiuakaj tlen kuali. Tlen kiijtoua Proverbios techpaleuia maske ya tiuejueyij o amo. Kema se akajya kimakasi kiixpanos Jehová, amo momanauia kema kiiljuiaj kichijki tlen amo kuali. w23.06 20 párrs. 1, 2; 21 párr. 5

Uelis tikixnamiktok tlaouijkayotl pampa uelis mochampoyouaj amo kinekij xijtekipano Jehová o uelis tijkajtok se keski tlamantli pampa tijneki tikachtouitlalis tijtekipanos toTeotsij (Mat. 6:33). Tlaj kiampa tijchijtok, uelis timotemachis Jehová kiita nochi tlen tijchiua pampa tijneki tijtekipanos (Heb. 6:10). Uelis tikitstok kenijkatsa moaxitia tlen Jesús kiijtok: “Katli kikajtejtok ichaj, iikniuaj, isiuaikniuaj, inana, itata, ikoneuaj o itlal pampa eli notokilijka uan kineltoka nopa kuali tlamachtili, kiselia ipan ni tonali 100 ueltas más: ichaj, iikniuaj, isiuaikniuaj, inana, ikoneuaj o itlal, maske kitlaijiyouiltiaj; uan ipan nopa tonali tlen uala kiselis nemilistli tlen amo kema tlamis” (Mar. 10:29, 30). Maske tijkajtejtok se keski tlamantli, tijselijtok miak tlateochiualistli (Sal. 37:4). w24.03 9 párr. 5

Kema Cristo itokilijkauaj tlen Judea kiixnamijkej se ueyi mayantli, toikniuaj tlen Antioquía “moiljuijkej kuali kisentilisej tomij keja imiaka sejse kipixtoyaj para temakas. Uan kititlankej para kinpaleuisej tlaneltokanij tlen teikneltsitsij ipan estado Judea” (Hech. 11:27-30). Maske Judea uejka mokauayaya, toikniuaj tlen Antioquía mosentlalijtoyaj kinpaleuisej (1 Juan 3:17, 18). Tojuantij nojkia uelis tijnextisej tikintlasojtlaj toikniuaj kema kinpano se tlamantli tlen amo kuali. Uelis tijchiuasej ni tlamantli: tikiniljuisej ueuejtlakamej tijnekij titlapaleuisej, titemakasej totomij uan tikiljuisej Jehová ma kinpaleui. Uelis monekis tikinmakasej toikniuaj tlen ika mopanoltisej. Nochi techpaktiskia Jesús ma kiita tikintlasojtlaj sekinok kema ualas kintlajtolsenkauaki maseualmej uan ma techiljui: “Xikalakikaj kampa tlanauatia noTata” (Mat. 25:34-40). w23.07 4 párrs. 9, 10; 6 párr. 12

Kema Jesús tlajtolmoyajki, kemantika nojkia kipatlak tlen moiljuiyaya sanse kej iTata. Maske kititlantoyaj san ma kinpaleui israeleuanij, se tonali kipaleuik se siuatl katli amo eliyaya israelita. Nopa siuatl chikauak kitlajtlanik ma kichikaua isiuapil, katli kipixtoya “se iajakayo axkualtlakatl”, Jesús kitlasojtlak uan kichikajki nopa siuapil (Mat. 15:21-28). Nama, ma timoiljuikaj ipan tlen Jesús kiijtok kema ya pejtoya tlajtolmoyaua, ya kiijtok: “Pero ajkeya teyolmelaua para axnechneltoka, uajka na nojkia nikiljuis noTata nepa iluikak para yajaya axnoaxka” (Mat. 10:33). ¿Nelia kiampa kichijki kema Pedro expa kiijtok amo kiixmatiyaya? Amo, Jesús amo kichijki tlen kiijtojtoya pampa kiitak Pedro nelia moyolkokojtoya ika tlen kiijtojtoya uan amo kitlauelkajtoya. Kema Jesús moyolkuik kimonextilik Pedro, kiampa uelis kinextik kitlapojpoljuijtoya uan kiikneliyaya (Luc. 24:33, 34). Jehová uan Jesús kipatlaj tlen moiljuiaj kema kinamiki uan Jehová kineki nojkia kiampa ma tijchiuakaj. w23.07 21 párrs. 6, 7

¿Tlake uelis tikiniljuisej sekinok tlaj tijnekij ma motemachikaj nelnelia mochiuas tlen Jehová kiijtojtok? Se, uelis tikiniljuisej eli Jehová katli kiijtojtok mochiuas ni tlamantli. Amochtli Apocalipsis kiijtoua: “Toteko tlen moseuia ipan nopa ueyi siya tlen yejyektsi kiijtok: ‘Xikita, na nijchijchiuas yankuik nochi tlen onka’”. Ya nelnelia kichiuas tlen kiijtojtok pampa kipia miak tlalnamikilistli uan chikaualistli. Ome, Jehová nelia kichiuas tlen kitenkajtok, yeka kiijtoua kejuak ya kichiua nopa tlamantli. Uan nochi tlen Jehová kiijtoua eli “temachtli uan melauak”. Nojkia kiijtoua: “Eltojka” nochi tlen kichiuas. Eyi, kema Jehová kiijtoua kichiuas se tlamantli, amo san kitlajkokaua. Ya nopa kinextik kema kiijtok: “Na niitstok keja nopa letra A uan nopa letra Z” (Apoc. 21:6). Jehová kinextis Satanás san istlakati uan amo ueli kitsakuilia tlen mosentlalijtok. Yeka tlaj se akajya mitsiljuia amo nelia mochiuas, uelis tijpouilis tlen kiijtoua Apocalipsis 21:5, 6. Xikiljui Jehová nelnelia kichiuas tlen kiijtojtok uan kejuak kitlalijtok ifirma ipan tlen kitenkajtok (Is. 65:16). w23.11 7 párrs. 18, 19

Jehová kiiljuik Abraham kimakaskia miakej iixuiuaj kema ya kipiayaya 75 xiuitl. ¿Kiitak Abraham kenijkatsa moaxitik tlen Jehová kitenkauilijtoya? San se keski tlamantli. Monejki achtoui kiixkotonas ueyatl Éufrates uan kichixki ma pano 25 xiuitl, uajka tlakatki ikone Isaac. Uan kema panok seyok 60 xiuitl, tlakatkej iixuiuaj Esaú uan Jacob (Heb. 6:15). Maske Abraham ya kinpixtoya iixuiuaj, amo kiitak kenijkatsa momiakilijkej yon kenijkatsa moaxkatijkej nopa tlali tlen kitenkauilijtoyaj. Maske amo kiitak kenijkatsa moaxitik ni tlamantli, ya nochipa kuali mouikak iuaya Jehová (Sant. 2:23). ¿Kenijkatsa timoiljuia kiyolmatis Abraham kema moyolkuis? Ipan nopa tonali kimatis miakej maseualmej kiselijkej miak tlateochiualistli pampa ya kuali tlaneltokak uan kinextik kipia iyolo (Gén. 22:18). ¿Tlake techmachtia? Maske amo tikitasej kenijkatsa Jehová kiaxitis nochi tlen kitenkajtok, tlaj tijpia toyolo sanse kej Abraham, uelis timotemachisej Jehová techteochiuas nama uan nojkia ipan yankuik Tlaltipaktli (Mar. 10:29, 30). w23.08 24 párr. 14

Kema eliyaya telpokatl, tlanauatijketl Uzías amo moueyimatiyaya uan kitlepanitayaya Jehová. Itstoya 68 xiuitl uan Jehová miakpa kiteochijki (2 Crón. 26:1-4). Uzías kintsontlamiltik miakej ikualankaitakauaj uan kichijki kampeka kuali kimokuitlauis altepetl Jerusalén (2 Crón. 26:6-15). Uelis tlauel yolpakiyaya ika nochi tlen kichiuayaya pampa Jehová kipaleuiyaya (Ecl. 3:12, 13). Tlanauatijketl Uzías momajtoya kinnauatia sekinok, yeka uelis moiljuik ueliskia kichiuas tlen kinekiskia. Se tonali, kalajki ipan teokali uan kitlatik incienso maske nopa tlamantli amo kinamikiyaya kichiuasej tlanauatianij (2 Crón. 26:16-18). Sumo sacerdote Azarías kiajuak, uan Uzías tlauel kualanki. Ika tlen Uzías kichijki, Jehová ayokmo kuali kiitak uan kitlatsakuiltik ika lepra (2 Crón. 26:19-21). Amo kiampa kipanotoskia tlaj amo moueyimajtoskia. w23.09 10 párrs. 9, 10

Maske kitlapejpenijtoyaj yas iluikak, apóstol Pedro nojua monekiyaya kipatlas se keski tlamantli ipan inemilis. Ipan xiuitl 36, Pedro kiitak kenijkatsa Cornelio kiselik ichikaualis Dios maske amo eliyaya judío. Nopa kinextik “Toteko axtechchikoiknelia” uan maseualmej tlen sekinok altepemej nojkia ueliskiaj itstosej ipan tlanechikoli (Hech. 10:34, 44, 45). Ipan nopa tonali, Pedro kichijki tlen amo kema kichijtoskia: pejki tlakua ininuaya maseualmej katli amo eliyayaj judíos. Se keskij Cristo itokilijkauaj katli eliyayaj judíos, moiljuiyayaj amo kinamikiyaya tlakuasej ininuaya maseualmej tlen sekinok altepemej. Kema se keskij katli kiampa moiljuiyayaj asitoj Antioquía, Pedro ayokmo tlakuajki ininuaya katli amo eliyayaj judíos, pampa uelis amo kinekiyaya kinyolkokos katli kiampa moiljuiyayaj. Apóstol Pablo kiitak tlen Pedro kichijki, yeka kitlakaualtik ininixpa sekinok (Gál. 2:13, 14). Maske Pedro mokuapolok, nojua kichijki kampeka kuali tlatekipanos. w23.09 22 párr. 8

Tlaj tikita nojua mitspoloua tijchiuas se tlamantli, amo ximotekipacho. Xikilnamiki Jesús kipia “ueyi iyolo” uan ya mitspaleuis xijchiua tlen mitspoloua (1 Ped. 2:3). Apóstol Pedro techiljuia: “Toteko [ . . . ] inmechchiuas inchikajtokej uan intemachmej”. Se tonali, Pedro kiijtok amo kinamikiyaya itstos iixpa Jesús (Luc. 5:8). Pero pampa Jehová uan Jesús kiiknelijkej uan kipaleuijkej, Pedro nochipa kuali tlatekipanok. Yeka kikajkej ma tlanauati iuaya Jesús ne iluikak (2 Ped. 1:11). ¡Kiselik se ueyi tlateochiualistli! Tlaj tijchiuaj kampeka tielisej kej Pedro uan tijkauaj Jehová ma techpaleui kuali timonejnemiltisej, uelis timomanauisej uan tiitstosej nochipa (1 Ped. 1:9). w23.09 31 párrs. 16, 17

Uejkajkia, nopa tabernáculo kipiayaya se kalixpamitl tlen kiyaualtsaktoyaj, nopaya sacerdotes kichiuayayaj ininteki uan eltoya nopa tlaixpamitl tlen kichijchijtoyaj ika cobre, kampa kitlatiyayaj tlakajkaualistli. Nojkia eltoya se paila tlen cobre kampa sacerdotes momajtekiyayaj uan moikxipajpakayayaj kema kichiuaskiaj ininteki (Éx. 30:17-20; 40:6-8). Ipan ni tonali nopa tlapejpenilmej san ueli kitekipanouaj Jehová ipan nopa kalixpamitl tlen eltok kalijtik tlen nopa teokali tlen tlatsejtseloltik. Nopa paila kampa momajtekiyayaj uan moikxipajpakayayaj sacerdotes kinilnamikilia tlapejpenilmej uan tojuantij, moneki kuali timonejnemiltisej uan tijueyichiuasej Jehová kej kinamiki. ¿Uan kanke kiueyichiuaj Jehová katli motemachiaj itstosej ipan Tlaltipaktli? Apóstol Juan kiitak moketstoyaj “imelak nopa ueyi silla” uan kitekipanouayayaj Dios “youali uan tonali”. Katli motemachiaj itstosej ipan Tlaltipaktli kiueyichiuaj Jehová ipan nopa kalixpamitl tlen eltok kalteno tlen nopa teokali tlen tlatsejtseloltik (Apoc. 7:9, 13-15). Tlauel tiyolpakij pampa maske timotemachiaj tiitstosej ipan Tlaltipaktli o iluikak, nochi ueli tijueyichiuaj Jehová ipan nopa teokali tlen tlatsejtseloltik. w23.10 28 párrs. 15, 16

Jehová nojkia kintekiuia ueuejtlakamej kema kiita timokuesouaj (Is. 32:1, 2). Uajka kema mitstekipachos se tlenijki, xikamanalti ininuaya uan xijkaua ma mitspaleuikaj pampa Jehová kintekiuia. Biblia kiijtoua teipa kuali tiitstosej. Se keskij ipan iluikak uan sekij ipan Tlaltipaktli, nopa tlauel techyolchikaua (Rom. 4:3, 18, 19). Ni tlamantli techpaleuia ma tikijiyouikaj tlen techpano, ma titlajtolmoyauakaj uan ma tijchiuakaj nopa tekitl tlen tijpiaj ipan tlanechikoli (1 Tes. 1:3). Ma tikitakaj kenijkatsa ni tlamantli tlauel kipaleuik apóstol Pablo. Ya kiijtok kitlatsakuiltijtoyaj, kitlaijiyouiltijtoyaj, kemantika amo kimatiyaya tlake kichiuas uan nechka kimiktiaj (2 Cor. 4:8-10). ¿Tlake kipaleuik Pablo? Moiljuik ipan tlen kiseliskia teipa (2 Cor. 4:16-18). Ya mosentlalik ipan nopa nemilistli tlen kipiaskia teipa. Uan pampa moyoliljuiyaya ipan nopa tlamantli, kiitayaya kenijkatsa toTeotsij kimakayaya chikaualistli. w23.10 15, 16 párrs. 14-17

Kema timomaijtosej ma timoiljuikaj tlaj kiita Jehová ya kinamiki techmakas tlen tijtlajtlaniaj. Uelis timoiljuiaj Jehová moneki nima technankilis, pero ya kimati kema kinamiki techmakas tlen tijtlajtlaniaj (Heb. 4:16). Tlaj Jehová amo nima techmaka tlen tijtlajtlaniaj uelis timoiljuisej ayokmo techmakas. Pero uelis Jehová kineki ma timochiakaj uan teipa techmakas tlen tijtlajtlaniaj. Se neskayotl, se telpokatl katli mokokouayaya kitlajtlaniyaya Jehová ma kipaleui mochikauas uan amo mochikajki. Tlaj kichikajtoskia, Satanás ueliskia kiijtos nopa telpokatl kitekipanoua Jehová san pampa kichikajki (Job 1:9-11; 2:4). Jehová ya kiixtlalijtok kema kitlamiltis kokolistli (Is. 33:24; Apoc. 21:3, 4). Uajka ipan ni tonali amo kinamiki timoiljuisej techchikauas ika se milagro. Uajka, ¿tlake ueliskia kitlajtlanis Jehová ni telpokatl? Uelis kitlajtlanis ma kimaka chikaualistli uan ma kipaleui kitekipanos ika pakilistli maske mokokoua. w23.11 23 párr. 13

Maske Sansón mokuapolok, nojua kichijki kampeka. Nojua kinekiyaya kinteuis filisteaeuanij kej Jehová kinauatijtoya (Juec. 16:28-30). Yeka kiiljuik Jehová ma kipaleui uan kiampa sampa ueliskia kinteuis filisteaeuanij. ToTeotsij kitlakakilik uan sampa kimakak chikaualistli. Yeka ipan nopa tonali, Sansón kinmiktik más filisteaeuanij uan amo kej achtouia. Maske Sansón tlauel tlaijiyouik pampa mokuapolok, nojua kichijki kampeka kichiuas tlen Jehová kinauatijtoya. Tlaj tojuantij timokuapolouaj uan techtlalnamiktiaj o techkixtiliaj se tekitl ipan tlanechikoli, moneki tijchiuasej kej Sansón. Ma tikilnamikikaj Jehová amo kema techtlauelkauas (Sal. 103:8, 9). Yeka maske timokuapolouaj, Jehová nojua uelis techtekiuis kej kichijki ika Sansón. w23.09 6 párrs. 15, 16

Kema tikijiyouiaj tlen techpano Dios kuali techita. Ni amo kiijtosneki Jehová yolpaki pampa titlaijiyouiaj, ya yolpaki kema kiita tikijiyouiaj tlen techpano. Tlauel techyolchikaua pampa tikitaj kema tikijiyouiaj tlen techpano uelis tijyolpakiltisej Jehová (Sal. 5:12). Ma timoiljuikaj tlen kichijki Abraham. Jehová kuali kiitak pampa kiijiyouik nochi tlen kipanok. ToTeotsij kiitak kej iuampo uan nojkia kiijtok eliyaya xitlauak (Gén. 15:6; Rom. 4:13, 22). Tojuantij nojkia uelis kiampa tijchiuasej. Jehová amo techpatiita san pampa tijpiaj se keski tekitl ipan itlanechikol. Ya kuali techitas tlaj amo tijtlauelkauasej uan tikijiyouisej nochi tlen techpanos. Uan nochi uelis kiampa tijchiuasej maske amo tijpiaj sanse toxiui, maske amo sanse kej tiitstokej o amo ueli tijchiuaj sanse tlamantli. ¿Tikixnamiktok se tlaouijkayotl? Ximotemachi tlaj amo tijtlauelkauas Jehová, ya kuali mitsitas. Uan kema tijmatij Jehová tlauel yolpaki ika tlen tijchiuaj, techpaleuia más ma timotemachikaj ipan tlen tijselisej teipa. w23.12 11 párrs. 13, 14

Telpokamej tlauel moneki ma kuali kamanaltikaj ininuaya sekinok. Uelis tijchiuas ni tlaj kuali tikintlakakilis sekinok, tijkuamachilis tlen moiljuiaj uan tlen kiyolmatij (Prov. 20:5, TNM). Uelis tijkuamachilis tlen se akajya kineki mitsiljuis tlaj tikitas kej kamanalti, kej nesi iixayak uan kej mojmolinia. Ni uelis tijchiuas tlaj tikamanalti ininuaya sekinok kema initstokej sansejko. Tlaj nochipa tikinnojnotsa sekinok ika mensajes, correo electrónico o ika sekinok tlamantli, teipa tijmatis ouij tikamanaltis kema tiitstos ininuaya. Yeka, xijchiua kampeka tikamanaltis ininuaya kema initstosej sansejko (2 Juan 12). Se toikni katli kuali tlaneltoka uan tlalnamiki, moneki kimatis kenijkatsa mopanoltis uan kenijkatsa kinpanoltis ichampoyouaj (1 Tim. 5:8). Tlauel mitspaleuis tlaj tijyekos tijchiuas se tekitl pampa kiampa tijpias tlen ika timopanoltis (Hech. 18:2, 3; 20:34; Efes. 4:28). Kuali xitekiti uan amo xijtlajkokaua moteki. Tlaj kuali titekitis, sekinok kuali mitsitasej uan mitspaleuis xijpia tekitl. w23.12 27 párrs. 12, 13

Kema ipan Biblia kiijtoua “nopa tonal tlen iaxka Toueyiteko”, kiijtosneki kema toTeotsij kintsontlamiltis ikualankaitakauaj uan kinmanauis itekipanojkauaj. Uejkajkia, Jehová kitlatsakuiltik se keskij altepemej (Is. 13:1, 6; Ezeq. 13:5; Sof. 1:8). “Nopa tonal tlen iaxka Toueyiteko”, nechka asis. Peuas kema kitsontlamiltisej Ueyi Babilonia uan tlamis ipan Armagedón. Tlaj tijnekij timomanauisej ipan nopa tonali, moneki nama timokualchijchiuasej. Jesús kiijtok moneki nochipa timokualtlalijtosej pampa mochiuas se “ueyi tlaijiyouilistli”. Uajka, moneki tijchixtosej nopa tonali (Luc. 12:40; Mat. 24:21). Ipan 1 Tesalonicenses, apóstol Pablo kiijtok se keski neskayotl tlen kinpaleuiskia Cristo itokilijkauaj ma kimatikaj kenijkatsa ueliskiaj momanauisej kema asiskia nopa tonali tlen iaxka Jehová. Pablo kimatiyaya nojua poliuiyaya miak tonali kema asiskia (2 Tes. 2:1-3). Maske kimatiyaya nopa, kiniljuik ma mokualchijchiuakaj uan ma moiljuikaj nopa tonali nechka asiskia. Tojuantij nojkia moneki tijchiuasej tlen Pablo kiijtok. w23.06 8 párrs. 1, 2

Kema nechka peuaskia xiuitl 1980, ipan Tokio (Japón) kichijchijkej se ueyi kali tlen kipixki 60 pisos. Kema maseualmej kiitayayaj, moiljuiyayaj ueloniskia kema mojmoliniskia tlali. Pero, ¿kenijkatsa kichijchijkej? Kuali kiketskej yeka maske mojmoliniskia se kentsi, amo ueloniskia. Tojuantij tielij kej nopa ueyi kali. ¿Kenke? Katli tijtekipanouaj Jehová, moneki timosentlalijtosej ipan tlen ya technauatia, pero kemantika nojkia monekis tijpatlasej tlen timoiljuiaj. Uajka moneki tiitstosej titemachmej iixpa Jehová uan timosentlalisej tijneltokasej. Moneki nochipa tijchiuasej tlen technauatia uan amo kema tikixpanosej. Nojkia, maske kiampa moneki tijchiuasej, kemantika monekis tijpatlasej tlen timoiljuiaj (Sant. 3:17, TNM). Tlaj tijchiuaj ni tlamantli, techpaleuis amo ma tijnekikaj ma mochiua san tlen tojuantij tijnekij yon tijkauasej sekinok ma kichiuakaj tlen amo kinamiki. w23.07 14 párrs. 1, 2

Satanás kiyejyekok Jesús pampa kinekiyaya ma kitlauelkaua Jehová (Mat. 4:1-11). Satanás kinekiyaya Jesús ma tlajtlakolchiua uan kiampa ayokmo ueliskia temaktilis inemilis. Kema Jesús tlajtolmoyajki, nojkia kiixnamijki sekinok tlaouijkayotl. Ikualankaitakauaj kinekiyayaj kimiktisej (Luc. 4:28, 29; 13:31). Uan itokilijkauaj miakpa mokuapolouayayaj (Mar. 9:33, 34). Uan kema tekichiuanij kitlajtolsenkajkej, tlauel kitlaijiyouiltijkej uan kipinajtijkej. Teipa kimiktijkej kej kinmiktiyayaj katli kichiuayayaj tlen amo kuali uan tlauel tlaijiyouik (Heb. 12:1-3). Uan kema nechka mikiskia, Jehová ayokmo kipaleuik, yeka monejki iselti kiijiyouis tlen kipanoyaya (Mat. 27:46). Jesús tlauel tlaijiyouik pampa kinejki techmakixtis. Kema timoiljuiaj ipan nochi tlen kichijki, kichiua más ma tikiknelikaj. w24.01 10, 11 párrs. 7-9

Tlaj tijpiaj toyolo kuali timouikasej ininuaya sekinok uan kuali tikintlakakilisej (Sant. 1:19). Nojkia, techpaleuis amo ma timokualanikaj ininuaya sekinok. Uan kema timotetsoptosej, amo tijchijtiuetsisej o tikijtojtiuetsisej se tlamantli tlen teyolkokos. Uan maske se akajya techyolkokos, amo nima tikualanisej yon timomakuepasej. Tlaj tijpiaj toyolo tijchiuasej kampeka kuali timouikasej ininuaya sekinok uan tikintlapojpoljuisej ika nochi toyolo (Col. 3:12, 13). Kema tijpiaj toyolo, nojkia techpaleuia kuali ma tijtlapejpenikaj tlen tijchiuasej. Techpaleuis amo nima ma tijtlapejpenikaj se tlenijki, kuali ma timoiljuikaj tlen tijchiuasej, tijkixtisej tonali uan tikitasej tlake nelnelia techpaleuis. Ma timoiljuikaj ipan ni tlamantli: tlaj amo tijpiaj tekitl, uelis nima tijnekisej tijselisej tlen ueli tekitl. Pero tlaj tijpiaj toyolo, techpaleuis kuali ma tikitakaj tlaj techpaleuis kuali ma tiitstokaj ininuaya tochampoyouaj o tlaj techpaleuis nojua kuali ma tijtekipanokaj Jehová. Uajka tlaj tijpiaj toyolo, techpaleuis kuali ma tijtlapejpenikaj tlen tijchiuasej. w23.08 22 párrs. 8, 9

Tlaj amo kuali tijyolmati pampa mitsyoltilana tlen amo kuali, tlauel mitspaleuis tlaj timoyoliljuis tlen tikiljuik Jehová kema tijmaktilik monemilis, nopa mitspaleuis amo xitlajtlakolchiua. ¿Kenke kiampa tikijtouaj? Kema se akajya kimaktilia Jehová inemilis, mosentlalia ayokmo kichiuas san tlen ya kineki. Nopa kiijtosneki ayokmo kichiua tlen kiyoltilana yon mosentlalia ipan sekinok tlamantli tlen Jehová amo kipaktia (Mat. 16:24). Yeka, kema tikixnamikij se tlaouijkayotl o techyoltilana se tlamantli, amo timoiljuijtinemij tlake tijchiuasej pampa timosentlalijtokej amo tijtlauelkauasej Jehová uan nochipa tijchiuasej tlen ya kipaktia. Tlaj kiampa tijchiuasej, tielisej kej Job. Maske kiixnamijki miak tlaouijkayotl, ya mosentlalik amo kema kitlauelkauas Jehová (Job 27:5, TNM). w24.03 9 párrs. 6, 7

Jehová tlauel teiknelia (2 Cor. 13:11). Jehová kitekipachoua tlen techpano, yeka timotemachiaj “techyaualoua ika itlaiknelilis” (Sal. 32:10). Tlaj timoyoliljuisej kenijkatsa Jehová kinextijtok techiknelia, techpaleuis más ma timotemachikaj ya nelia kitekipachoua tlen techpano. Uelis tikiljuisej nochi tlen techtekipachoua uan timotemachisej ya kikuamachilia tlen tijyolmatij uan kineki techpaleuis (Sal. 145:19). Sanse kej tlitl techtotonilia kema tlauel tlaseseya, nopa tlaiknelili tlen Jehová kinextia techyolchikaua kema tikixnamikij tlaouijkayotl. Yeka xijkaua Jehová ma mitsikneli, kiampa mitsyolchikauas uan tijpias tlaseuilistli. Nochi ma tikijtokaj: “Nelia nikiknelia TOTEKO” (Sal. 116:1). w24.01 31 párrs. 19, 20

Jesús amo san kiniljuik judíos itoka Dios eli Jehová pampa inijuantij ya kimatiyayaj. Ya kinixtomilik kenijkatsa eli Jehová (Juan 1:17, 18). Se neskayotl, ipan Escrituras Hebreas kiijtoua Jehová tetlasojtla uan kipia ueyi iyolo (Éx. 34:5-7). Pero Jesús kinpaleuik ma kiitakaj kenijkatsa iTata kinextia ni kuajkuali tlamantli, kema kinpouilik nopa neskayotl tlen nopa telpokatl katli kistejki ichaj. Ipan ni tlapoualistli kiijtoua kema nopa telpokatl “nojua uejka ualayaya”, itata kiitak uan motlalojtejki kinamikito, kinajnauajki uan kitlapojpoljuik. Ni kinextia Jehová nelnelia tlauel tetlasojtla uan tetlapojpoljuia (Luc. 15:11-32). Jesús kinpaleuik maseualmej ma kiixmatikaj Jehová. w24.02 10 párrs. 8, 9

Jehová nojkia kiyolseseltia uan kiyolchikaua katli tlauel tlaijiyouia. ¿Tlake techpaleuis tijchiuasej kej Jehová? Moneki tijnextisej kuajkuali tlamantli tlen techpaleuis ma titeyolchikauakaj. ¿Tlake techpaleuis nojua ma titeiknelijtokaj uan ma titeyolchikajtokaj? (1 Tes. 4:18). Tlauel techpaleuis tlaj tijnextiaj kuajkuali tlamantli kej tijyolmatisej tlen sekinok kiyolmatij, titeiknelisej uan titetlasojtlasej (Col. 3:12; 1 Ped. 3:8). Kema techyolkokoua tlen kinpano toikniuaj uan tijnextiaj kuajkuali tlamantli ipan tonemilis, techyololinia ma tikinyolchikauakaj kema kiixnamikij tlaouijkayotl. Kiampa kiijtok Jesús: “Tlen tikijtouaj, ya nopa eltok ipan toyolo. Se akajya katli yolkuali, kiijtoua tlen kuali” (Mat. 12:34, 35). Kej tikitstokej, kema tikinyolchikauaj toikniuaj tijnextiaj tikinikneliaj. w23.11 10 párrs. 10, 11

Tlaj tijnekij tijkuamachilisej tlajtolpanextili, moneki ma techpaleuikaj. Se neskayotl, ximoiljui tipaxaloua ipan se altepetl kampa amo titlaixmati. Pero yaui mouaya se mouampo katli kuali tlaixmati. Ya kimati kanke initstokej uan kiixmati sejse calle. Tlauel kuali pampa nemi mouaya. Sanse kej nopa mouampo, Jehová kuali kimati ipan tlake tonali tiitstokej uan tlake panos teipa. Uajka, tlaj tijnekij tijkuamachilisej tlajtolpanextili, moneki amo timoueyimatisej uan tijtlajtlanisej Jehová ma techpaleui (Dan. 2:28; 2 Ped. 1:19, 20). Jehová eli kej se tetaj, pampa kineki ikoneuaj kuali ma itstokaj teipa (Jer. 29:11). Uan ya ueli kiita tlen panos teipa uan tetajmej amo uelij kichiuaj nopa. Jehová kinejki ma moijkuilo tlajtolpanextili pampa kineki ma tijmatikaj tlake tlamantli panos (Is. 46:10). w23.08 8 párrs. 3, 4