Jinsi ya Kuboresha Sala Zako

1-2. (a) Ni nini kinachoweza kutuzuia kumweleza Yehova hisia zetu? (b) Tunajuaje kwamba Yehova anasikiliza kwa makini sala zetu?

JE, NYAKATI nyingine wewe huhisi unarudia kusema mambo yaleyale katika sala, sala zako hazitoki moyoni, au ni za kidesturi? Hali hizo zinaweza kutupata sisi sote. Kwa sababu tuna shughuli nyingi, huenda tukasali haraka-haraka. Au huenda tukahisi ni vigumu kumfunulia Yehova hisia zetu kwa sababu tunahisi hatustahili kumkaribia katika sala.

² Biblia inatuhakikishia kwamba jambo la muhimu kwa Yehova si jinsi tunavyojieleza kwa ufasaha tunaposali, bali kwamba tunasali kwa unyenyekevu kutoka moyoni. Anasikia “ombi la wapole.” (Zab. 10:17) Anasikiliza kwa makini kila neno tunalosema kwa kuwa anapendezwa nasi kikweli.—Zab. 139:​1-3.

3. Tutajibu maswali gani katika makala hii?

³ Huenda tukajiuliza: Kwa nini tunaweza kusali kwa Yehova tukiwa na uhakika? Tunawezaje kusali kutoka moyoni? Kutafakari kuhusu sala za kutoka moyoni zilizo katika Biblia kunawezaje kutusaidia kuboresha sala zetu? Na tunaweza kufanya nini ikiwa tuna mahangaiko mengi sana hivi kwamba hatuwezi kumweleza Yehova hisia zetu? Acheni tuchunguze majibu ya maswali hayo.

SALI KWA YEHOVA UKIWA NA UHAKIKA

4. Ni nini kinachoweza kutusaidia kusali kwa Yehova tukiwa na uhakika? (Zaburi 119:145)

⁴ Tunapotambua kwamba Yehova ni rafiki mshikamanifu ambaye anataka tufanikiwe, tutasali kwake tukiwa na uhakika. Mwandikaji wa Zaburi ya 119 alijitahidi kuwa na uhusiano huo wa karibu pamoja na Yehova. Alikabili changamoto maishani. Watu wadanganyifu walisema maneno ya uwongo kumhusu. (Zab. 119:​23, 69, 78) Alikabiliana pia na udhaifu wake mbalimbali. (Zab. 119:5) Licha ya hayo, hakuogopa kumweleza Yehova hisia zake za kutoka moyoni.—Soma Zaburi 119:145.

5. Kwa nini hatupaswi kuruhusu hisia zisizofaa zituzuie kusali? Toa mfano.

⁵ Yehova anawaalika hata wale ambao wametenda dhambi nzito wasali kwake. (Isa. 55:​6, 7) Hivyo, hatupaswi kuruhusu hisia zisizofaa zituzuie kusali. Kwa mfano, rubani wa ndege anajua kwamba anaweza kuwasiliana na waongozaji wa ndege anapohitaji msaada. Je, rubani ataogopa kuwasiliana na waongozaji wa ndege eti kwa sababu ataaibika kwa kuwa amepotea au amefanya kosa? Bila shaka la! Vivyo hivyo, hata ikiwa pindi fulani tunahisi kwamba hatujui la kufanya au tumefanya dhambi, tunaweza kusali kwa Yehova tukiwa na uhakika.—Zab. 119:​25, 176.

JINSI YA KUTOA SALA ZINAZOTOKA MOYONI

6-7. Kutafakari kuhusu sifa za Yehova kunaweza kutusaidiaje kutoa sala zinazotoka moyoni? Toa mfano. (Tazama pia maelezo ya chini.)

⁶ Sala zetu zinatoka moyoni tunapozungumza kwa uhuru na Yehova kwa kumwambia hisia na mawazo yetu ya ndani. Hivyo, tunaweza kufanya nini ili tutoe sala zenye kina?

⁷ Tafakari kuhusu sifa za Yehova.a Kadiri tunavyotafakari kuhusu sifa zake, ndivyo tutakavyoweza kumweleza mawazo yetu kwa uhuru zaidi. (Zab. 145:​8, 9, 18) Fikiria mfano wa Kristine, dada aliyekuwa na baba mkatili. Anaeleza hivi: “Haikuwa rahisi kwangu kuzungumza na Yehova akiwa kama Baba. Nilihisi kwamba makosa yangu yangemfanya aniache.” Ni sifa gani ya Yehova ambayo imemsaidia? Anasema hivi: “Upendo mshikamanifu wa Yehova umenifanya nihisi nikiwa salama. Ninajua kwamba ataendelea kuushika mkono wangu. Hata nikianguka, kwa upendo ataniinua. Hilo linanisaidia kumweleza mambo yanayonipatia shangwe nyingi na mambo yanayonihuzunisha sana.”

8-9. Ni baadhi ya manufaa gani utakayopata kwa kufikiria mambo utakayosema kabla ya kusali? Toa mfano.

⁸ Tafakari kuhusu mambo utakayosema. Kabla ya kusali, unaweza kujiuliza maswali kadhaa. Kwa mfano: ‘Ninakabiliana na matatizo gani hasa wakati huu? Je, ninahitaji kumsamehe mtu yeyote? Je, ninakabili changamoto mpya ambayo ninahitaji msaada wa Yehova ili kuishinda?’ (2 Fal. 19:​15-19) Tunaweza pia kufuata kielelezo cha Yesu kwa kufikiria kile ambacho tunaweza kumwomba Yehova kuhusu jina Lake, Ufalme Wake, na mapenzi Yake.—Mt. 6:​9, 10.

⁹ Dada anayeitwa Aliska alipotambua kwamba mume wake alikuwa na kansa ya ubongo ambayo ingemsababishia kifo, haikuwa rahisi kwake kusali. Anakumbuka hivi: “Nilikuwa na mkazo sana hivi kwamba ilikuwa vigumu kwangu kufikiria mambo ya kusema katika sala.” Ni nini kilichomsaidia? Anaeleza hivi: “Ninatumia dakika chache kabla ya kusali ili kupanga mawazo yangu, na jambo hilo limenisaidia kuhakikisha kwamba sala zangu hazikazii tu fikira hali yangu. Kufanya hivyo kumenisaidia niwe mtulivu zaidi na niweze kusali kuhusu mambo mbalimbali.”

10. Kwa nini tunapaswa kujitahidi kutumia muda wa kutosha tunaposali? (Tazama pia picha.)

¹⁰ Tumia muda wa kutosha unaposali. Ingawa sala fupi zinaweza kuwa za kutoka moyoni, kuna uwezekano mkubwa zaidi wa kueleza hisia zetu za ndani ikiwa tutatumia muda wa kutosha tunaposali.b Elijah, mume wa Aliska, anasema hivi: “Ninajitahidi kusali mara nyingi kwa siku, na nimemkaribia zaidi Yehova kwa kutumia muda wa kutosha ninaposali. Ninaweza kutumia muda wa kutosha kwa kuwa si kana kwamba Yehova anachoka kusubiri na anataka nimalize haraka sala yangu.” Jaribu kufanya hivi: Tafuta muda na mahali patakapokuruhusu usali, huenda hata kwa sauti, bila kukengeushwa fikira, na sitawisha zoea la kutumia muda wa kutosha unaposali.

TAFAKARI KUHUSU SALA ZA KUTOKA MOYONI ZINAZOPATIKANA KATIKA BIBLIA

11. Tunanufaikaje kwa kutafakari sala za kutoka moyoni zinazopatikana katika Biblia? (Tazama pia sanduku “Je, Hali Zako Zinafanana na Zao?”)

¹¹ Unaweza kunufaika kwa kutafakari kuhusu sala za kutoka moyoni na nyimbo, au zaburi takatifu, zinazopatikana katika Biblia. Unapotafakari kuhusu jinsi ambavyo watumishi wa Mungu walieleza mawazo yao ya ndani, utachochewa kumfungulia Yehova moyo wako. Sala hizo zinaweza kukusaidia kupata misemo mipya ya sifa unayoweza kutaja kwenye sala zako. Na unaweza kupata sala ambazo zinazungumzia hali zako.

12. Tunaweza kujiuliza maswali gani tunapotafakari kuhusu maneno katika sala?

¹² Unapotafakari kuhusu sala zinazopatikana katika Maandiko, jiulize hivi: ‘Maneno hayo yalisemwa na nani na katika hali gani? Je, hali zangu zinafanana na mambo yanayotajwa katika sala hii? Ninajifunza mambo gani kutokana na sala hii?’ Huenda ukahitaji kufanya utafiti wa ziada ili kupata majibu ya maswali hayo, lakini jitihada zako si za bure. Fikiria mifano kadhaa ya sala.

13. Tunajifunza somo gani kuhusu sala kutoka kwa Hana? (1 Samweli 1:​10, 11) (Tazama pia picha.)

¹³ Soma 1 Samweli 1:​10, 11. Hana alikuwa akikabili matatizo mawili makubwa alipotoa sala hiyo. Alikuwa tasa, na mke mwingine wa mume wake alikuwa akifanya maisha yake yawe magumu. (1 Sam. 1:​4-7) Ikiwa unakabiliana na tatizo la muda mrefu, unaweza kujifunza nini kutokana na sala ya Hana? Alipata utulivu kwa kusali kwa muda wa kutosha na kumweleza Mungu yaliyo moyoni mwake. (1 Sam. 1:​12, 18) Sisi pia tunaweza kupata kitulizo ‘tunapomtupia Yehova mzigo wetu’ kwa kumweleza jinsi tunavyohisi kihususa kuhusu tatizo letu.—Zab. 55:22.

14. (a) Tunajifunza jambo gani lingine kutokana na mfano wa Hana? (b) Tunawezaje kuboresha sala zetu kwa kutafakari kuhusu Maandiko? (Tazama maelezo ya chini.)

¹⁴ Miaka michache baada ya Samweli, mwanaye kuzaliwa, Hana alimpeleka kwa Kuhani Mkuu Eli. (1 Sam. 1:​24-28) Katika sala yake ya kutoka moyoni, alionyesha uhakika wake kwamba Yehova anawalinda na kuwatunza watumishi wake washikamanifu.c (1 Sam. 2:​1, 8, 9) Ingawa bado alikuwa na matatizo nyumbani, Hana alikazia fikira jinsi Yehova alivyombariki. Tunajifunza nini? Tutakuwa na uwezo mzuri zaidi wa kukabiliana na changamoto tulizo nazo tukikazia fikira jinsi ambavyo Yehova ametutegemeza kufikia sasa.

15. Tunapokabili ukosefu wa haki, tunaweza kujifunza nini kutokana na sala ya nabii Yeremia? (Yeremia 12:1)

¹⁵ Soma Yeremia 12:1. Pindi moja maishani mwake, nabii Yeremia alihangaishwa alipoona waovu wakifanikiwa. Aliathiriwa pia na jinsi Waisraeli wenzake walivyomtendea. (Yer. 20:​7, 8) Tunaelewa jinsi alivyohisi tunapowaona watu wasio wanyoofu wakifanikiwa au tunapodhihakiwa. Ingawa Yeremia alimweleza Yehova kwamba mambo hayo yalimkasirisha, hakutilia shaka haki ya Mungu. Alipoona jinsi Yehova alivyowatia nidhamu watu wake walioasi, ni lazima uhakika wake katika haki ya Mungu uliongezeka. (Yer. 32:19) Sisi pia tunaweza kusali na kumweleza Yehova waziwazi kuhusu mambo yanayotukasirisha, tukitumaini kwamba kwa wakati wake, Yehova atarekebisha ukosefu wowote wa haki tunaokabili sasa.

16. Tunapohisi kwamba hali zetu zinatuzuia kufanya mengi, tunaweza kujifunza nini kutokana na Mlawi aliyekuwa uhamishoni? (Zaburi 42:​1-4) (Tazama pia picha.)

¹⁶ Soma Zaburi 42:​1-4. Wimbo huo uliandikwa na Mlawi aliyekuwa uhamishoni ambaye hakuweza kushirikiana na waamini wenzake. Zaburi yake inaonyesha jinsi alivyohisi. Tunaweza kuelewa hisia zake ikiwa hatuwezi kutoka nyumbani, kwa mfano kwa sababu ya ugonjwa, au tumefungwa gerezani kwa sababu ya imani yetu. Huenda hisia zetu zikabadilika-badilika, hata hivyo ni vema tumweleze Yehova hisia zetu katika sala. Kufanya hivyo kunaweza kutusaidia kuchunguza mawazo yetu na kuwa na usawaziko kuhusu hali yetu. Kwa mfano, Mlawi huyo alitambua kwamba angekuwa na fursa mpya za kumsifu Yehova. (Zab. 42:5) Alitafakari pia kuhusu jinsi Yehova alivyokuwa akimtunza. (Zab. 42:8) Kusali kwa Mungu kutoka moyoni kunaweza kutusaidia kuchanganua hisia zetu, kupata usawaziko, na kupata nguvu za kuvumilia.

17. (a) Tunaweza kujifunza nini kutokana na sala ya nabii Yona? (Yona 2:​1, 2) (b)  Baadhi ya maneno katika Zaburi yanawezaje kutusaidia tunapokabili hali ngumu? (Tazama maelezo ya chini.)

¹⁷ Soma Yona 2:​1, 2. Nabii Yona alitoa sala akiwa katika tumbo la samaki mkubwa. Ingawa hakuwa amemtii Yehova, Yona alikuwa na uhakika kwamba Mungu angesikia sala yake. Katika sala yake, Yona alitumia maneno mengi yanayopatikana katika Zaburi.d Inaelekea kwamba alizijua zaburi hizo. Kutafakari kuhusu zaburi hizo, kulimsaidia kuwa na uhakika kwamba Yehova angemsaidia. Vivyo hivyo, tukijitahidi kukariri baadhi ya mistari ya Biblia, tunaweza kuikumbuka na ikatupatia faraja tunaposali kwa Yehova wakati tunapokabili hali ngumu.

ENDELEA KUMKARIBIA YEHOVA KATIKA SALA

18-19. Ikiwa pindi fulani tunashindwa kueleza jinsi tunavyohisi tunaposali, tunapata uhakikisho gani katika Waroma 8:​26, 27? Toa mfano.

¹⁸ Soma Waroma 8:​26, 27. Huenda pindi fulani tukalemewa sana na mahangaiko hivi kwamba tukashindwa kueleza jinsi tunavyohisi. Lakini hatujakosa msaada. Pindi hizo, roho takatifu ya Mungu “hutuombea.” Jinsi gani? Kupitia roho yake, Yehova amewezesha sala nyingi ziandikwe kwenye Neno lake. Tunaposhindwa kueleza vizuri jinsi tunavyohisi, Yehova anaweza kukubali baadhi ya maneno katika sala hizo kuwa ombi letu kwake, na anaweza kutujibu.

¹⁹ Jambo hilo lilimsaidia dada kutoka Urusi anayeitwa Yelena. Alikamatwa kwa sababu ya kusali na kusoma Biblia. Yelena alikuwa na mkazo mkubwa sana hivi kwamba ilikuwa vigumu kwake kusali. Anasema hivi: “Lakini nilikumbuka kwamba ninapohisi nimelemewa na hata sijui nisali kuhusu nini, Yehova atakubali sala za watumishi wake wa kale zilizoongozwa na roho . . . kuwa maombi yanayotoka kwangu. . . . Hilo lilinifariji sana katika kipindi kigumu sana maishani mwangu.”

20. Tunawezaje kutayarisha akili yetu kwa ajili ya sala tunapokuwa na mkazo?

²⁰ Tunapokuwa na mkazo, inaweza kuwa vigumu kukaza fikira tunaposali. Ili kutayarisha akili yetu, tunaweza kusikiliza rekodi za sauti za kitabu cha Zaburi. Tunaweza pia kujitahidi kuandika hisia zetu, kama Mfalme Daudi alivyofanya. (Zab. 18, 34, 142; utangulizi.) Bila shaka, hakuna sheria kuhusu jinsi tunavyoweza kujitayarisha kabla ya kusali. (Zab. 141:2) Tumia mbinu inayokufaa zaidi wewe.

21. Kwa nini tunaweza kusali kwa moyo wetu wote?

²¹ Tunaguswa moyo sana kujua kwamba Yehova anaelewa hisia zetu hata kabla hatujasema chochote. (Zab. 139:4) Hata hivyo, anafurahi kusikia tunapomweleza jinsi tunavyohisi na kumtumaini. Hivyo, usisite kusali kwa Baba yako wa mbinguni. Tumia maneno ya sala zilizo katika Neno lake. Sali kwa moyo wako wote. Mweleze kuhusu mambo yanayokufurahisha na yanayokuhuzunisha. Akiwa Rafiki yako wa kweli, sikuzote Yehova atakusaidia!