BAʼYEL SLIVROAL REYES
1 Vaʼun, mol xa li ajvalil Davide,+ ep xa tajek sjabilal. Manchuk mi xpixik ta epal kʼuʼil pokʼil, mu xa xkʼixnaj. 2 Xi albat yuʼun li yajtuneltake: «Jaʼ lek akʼo bat yichʼ saʼel tal junuk tojol tseb sventa li ajvalil kuʼune, jaʼ chchabi xchiʼuk chtun ta stojolal li ajvalile. Te chpuchʼan sba ta axokon sventa xkʼixnaj li kajvale». 3 Vaʼun, la saʼik ta sjunul yosilal Israel jun kʼupil sba tseb, jaʼ la staik li Abisag+ ti likem ta Suneme,+ vaʼun laj yikʼbeik batel li ajvalile. 4 Toj kʼupil sba tajek li tsebe, jaʼ la xchabi xchiʼuk jaʼ la skʼel li ajvalile, pe li ajvalile muʼyuk la xchiʼin ta vayel li tsebe.
5 Li Adonias+ ti jaʼ yol Aguite lik stoy sba tajek, xi laj yale: «¡Voʼon chi-och ta ajvalil!». Jaʼ yuʼun, laj yakʼ ta pasel jkot skareta xchiʼuk la saʼ viniketik ti xkajiik ta kaʼe xchiʼuk la saʼ 50 ta voʼ viniketik ti jaʼ ch-anilaj batel ta yakanik ti te tijil chbat ta skareta li stuke.+ 6 Pe muʼyuk xi albat* junuk velta yuʼun li stote: «¿Kʼu yuʼun ti jech chapase?». Kʼupil sba tajek li Adonias eke; jaʼ tsʼakal vokʼ, jaʼ baʼyel vokʼ li Absalone. 7 Li Adoniase la spas ta jmoj sjol xchiʼuk li Joab ti jaʼ yol Seruyae xchiʼuk li pale Abiatare,+ jaʼ yuʼun la skoltaik li Adoniase.+ 8 Yan li pale Sadok,+ li Benaya+ xnichʼon Jeoiada, li j-alkʼop Natan,+ li Simei,+ li Rei xchiʼuk li yajsoltarotak David ti lek xuʼ yuʼunik paskʼope+ muʼyuk la skoltaik li Adoniase.
9 Ta tsʼakal li Adoniase la smil+ chijetik, vakaxetik xchiʼuk jupʼesbil chonbolometik ta stsʼel ton Soelet ti te nopol oy ta En-Roguele, la stak ta ikʼel skotol li xchiʼiltak ta vokʼele ti jaʼ li xnichʼnabtak ajvalile xchiʼuk skotol li viniketik ta Juda ti jaʼ li yajtuneltak ajvalile. 10 Pe muʼyuk la stak ta ikʼel li j-alkʼop Natane, li Benayae, li soltaroetik ti lek xuʼ yuʼunik paskʼope mi jaʼuk li Salomon ti jaʼ xchiʼil ta vokʼele. 11 Li Natane+ xi laj yalbe li Bat-Sebae,+ li smeʼ Salomone:+ «¿Mi muʼyuk avaʼioj ti och xa ta ajvalil li Adonias+ li yol Aguite xchiʼuk ti mu snaʼ jutebuk li kajval Davide? 12 Jaʼ yuʼun, chikintabun, avokoluk, chkalbot kʼusi xuʼ xapas sventa mu xacham xchiʼuk sventa mu xcham li akerem Salomone.+ 13 Ochan batel ti bu oy li ajvalil Davide, xi xavalbee: ‹Kajval, ¿mi mu voʼotuk ti xi laj avakʼ ave ta stojolal li avajtunele: «Li akerem Salomone jaʼ ch-och ta jkʼexol ta ajvalil, jaʼ chchoti li ta jchotleb ti bu ta jpas mantale»?+ Pe ¿kʼu yuʼun jaʼ xa och ta ajvalil li Adoniase?›. 14 Vaʼun, chi-och batel ek kʼalal jaʼo yakal chachiʼin ta loʼil li ajvalile, chkʼot kal ti melel li kʼusi chavale».
15 Jaʼ yuʼun, li Bat-Sebae och skʼel li ajvalil ti te oy ta skuartoe. Mol xa tajek li ajvalile, jaʼ te chchabiat yuʼun li Abisag+ likem ta Suneme. 16 Li Bat-Sebae la snijan sba xchiʼuk la skejan spatan sba ta stojolal li ajvalile, xi albat yuʼun li ajvalile: «¿Kʼusi chakʼan chkakʼbot?». 17 Xi la stakʼ li Bat-Sebae: «Kajval, xi laj avakʼ ave ta stojolal avajtunel ta sbi li Jeova Dios avuʼune: ‹Li akerem Salomone jaʼ ch-och ta jkʼexol ta ajvalil, jaʼ chchoti li ta jchotleb ti bu ta jpas mantale›.+ 18 Pe ¡kʼelavil un!, och xa ta ajvalil li Adoniase, pe muʼyuk yaʼioj jutebuk li kajvale.+ 19 La smil epal tot vakaxetik, jupʼesbil chonbolometik xchiʼuk chijetik, la stak ta ikʼel skotol li xnichʼnabtak ajvalile, li pale Abiatare xchiʼuk li Joab ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike;+ pe muʼyuk la stak ta ikʼel li avajtunel Salomone.+ 20 Avie, kajval, skotol li Israele yakal tsmala ti xaval buchʼu chchoti li ta achotleb ti jaʼ chkʼot ta akʼexole, voʼot li ajvalilote. 21 Yuʼun mi moʼoje, jkontrainvanej chilunkutik xchiʼuk li jkerem Salomon mi bat xa ox xkux xchiʼuk smoltotak li kajvale».
22 Kʼalal yakal toʼox chchiʼin ta loʼil ajvalil li Bat-Sebae, och batel li j-alkʼop Natane.+ 23 Xi laj yichʼ albel li ajvalile: «¡Tal me li j-alkʼop Natane!». Vaʼun, li Natane och batel ti bu oy li ajvalile xchiʼuk la skejan spatan sba ta lumtik ta stojolal. 24 Xi laj yal li Natane: «Kajval, ¿mi xi laj avale chaʼa: ‹Li Adoniase jaʼ ch-och ta jkʼexol ta ajvalil, jaʼ chchoti li ta jchotleb ti bu ta jpas mantale›?+ 25 Yuʼun li avie yal batel sventa xbat smil+ epal tot vakaxetik, jupʼesbil chonbolometik xchiʼuk chijetik, la stak ta ikʼel skotol li xnichʼnabtak ajvalile, li bankilaletik yuʼun soltaroetike xchiʼuk li pale Abiatare.+ Te chveʼik, te ch-uchʼbolajik xchiʼuk li Adoniase, xi chalike: ‹¡Jaluk xkuxi li ajvalil Adoniase!›. 26 Pe muʼyuk la stakun ta ikʼel, voʼon li avajtunelune, mi jaʼuk li pale Sadoke, li Benaya+ xnichʼon Jeoiadae, mi jaʼuk li avajtunel Salomone. 27 ¿Mi yuʼun yaloj xa mantal li kajval ti buchʼu xuʼ chchoti ta akʼexol li ta achotleb ti bu chapas mantal ti muʼyuk laj avalbe li avajtunele?».
28 Xi laj yal li ajvalil Davide: «Ikʼbeikun tal li Bat-Sebae». Jaʼ yuʼun, och noʼox batel ta anil li Bat-Sebae, te vaʼal kʼot ta stojolal li ajvalile. 29 Xi laj yakʼ ye li ajvalile: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti jaʼ la skoltaun kʼalal laj kil ep jvokole.+ 30 Xi onoʼox jamal laj kalbot ta sbi Jeova, li Dios yuʼun Israele: ‹¡Li akerem Salomone jaʼ ch-och ta jkʼexol ta ajvalil, jaʼ chchoti li ta jchotleb ti bu ta jpas mantale!›, taje jech ta jpas li avie». 31 Li Bat-Sebae la snijan yalel sat xchiʼuk la spatan sba ta lumtik ta stojolal li ajvalile, xi laj yalbee: «¡Kuxiuk sbatel osil li kajvale, li ajvalil Davide!».
32 Li ajvalil Davide xi laj yal ta anile: «Ikʼbeikun tal li pale Sadoke, li j-alkʼop Natane xchiʼuk li Benaya+ xnichʼon Jeoiadae».+ Vaʼun, ochik batel ti bu oy li ajvalile. 33 Xi albatik yuʼun li ajvalile: «Ikʼbeik batel li yajtuneltak avajvalike xchiʼuk akʼik kajiuk batel ta jmula li jkerem Salomone,+ ikʼik yalel ta Guion.+ 34 Vaʼun, li pale Sadok xchiʼuk li j-alkʼop Natane te tsvaʼanik ta ajvalil+ yoʼ sventain li Israele; jupanik li kachue xchiʼuk xi xavalike: ‹¡Jaluk xkuxi li ajvalil Salomone!›.+ 35 Mi laje, chiʼinik sutel sventa xtal chotluk li ta jchotleb ti bu ta jpas mantale; jaʼ chkakʼ ochuk ta jkʼexol, jaʼ chkakʼ ochuk ta jnitvanej ta Israel xchiʼuk ta Juda». 36 Li Benaya xnichʼon Jeoiadae xi la stakʼbe ta anil li ajvalile: «¡Jechuk! Lekuk xil Jeova, li Sdios kajvale. 37 Jechuk xchiʼinat yuʼun Jeova li Salomon+ jech kʼuchaʼal chiʼinat li kajvale, mas to tsotsuk skʼoplal xbat yuʼun Dios li pasmantal tspas Salomone ti jaʼ mu sta ti kʼu yelan la spas mantal li kajval Davide».+
38 Vaʼun, li pale Sadok, li j-alkʼop Natan, li Benaya+ xnichʼon Jeoiada, li jkeretitaetik xchiʼuk jpeletitaetike+ yalik batel xchiʼuk kaji yuʼunik ta smula ajvalil David li Salomone,+ vaʼun laj yikʼik batel ta Guion.+ 39 Li pale Sadoke la stsak li xkachual aseite+ ti te oy ta karpanae,+ vaʼun la smalbe ta sjol li Salomone,+ laje lik sjupanik li kachue xchiʼuk xi lik avanuk sjunul li jteklume: «¡Jaluk xkuxi li ajvalil Salomone!». 40 Ta tsʼakale, sjunul li jteklume la stsʼakliik muyel, te tstijik batel ama* xchiʼuk xmuyubajik tajek, solel nik to yuʼunik balumil ta skoj ti tsots ch-avanike.+
41 Kʼalal laj yoʼontonik ta veʼel+ li Adonias xchiʼuk li buchʼutik stakoj ta ikʼele, kʼot ta xchikinik. Kʼalal laj yaʼi Joab ti chbakʼ li kachue, xi laj yal ta anile: «¿Kʼu yuʼun ti xvochetik* tajek li ta jteklume?». 42 Kʼalal yakal toʼox chkʼopoje, te kʼot li Jonatan+ xnichʼon pale Abiatare, vaʼun xi laj yal li Adoniase: «Ochan talel, lekil vinikot, lekil aʼyej avichʼoj tal jnaʼ maʼ leʼe». 43 Pe li Jonatane xi la stakʼbe li Adoniase: «¡Moʼoj! Li ajvalil David kuʼuntike laj xa yakʼ ochuk ta ajvalil li Salomone. 44 Li ajvalile la stak batel li pale Sadok, li j-alkʼop Natan, li Benaya xnichʼon Jeoiada, li jkeretitaetik xchiʼuk li jpeletitaetik sventa xkaji yuʼunik ta smula ajvalil li Salomone.+ 45 Vaʼun, li pale Sadok xchiʼuk li j-alkʼop Natane te ta Guion la svaʼanik ta ajvalil. Laje, xkuxet noʼox yoʼontonik muyik xchiʼuk xvochetik* noʼox li ta jteklume. Taje jaʼ li kʼusi laj avaʼiike. 46 Jech xtok, li Salomone te xa chotol li ta chotlebal sventa ajvalile. 47 Pe maʼuk noʼox, li yajtuneltak ajvalile laj xa skʼupil kʼoptaik li David ti jaʼ ajvalil kuʼuntike, xi laj yalbeike: ‹¡Akʼo kʼotuk ta pasel yuʼun Dios ti jun to yutsil chbat skʼoplal li sbi Salomon ti jaʼ mu sta li abie xchiʼuk mas to tsotsuk skʼoplal xbat yuʼun li pasmantal tspase ti jaʼ mu sta ti kʼu yelan la apas mantale!›. Vaʼun, li ajvalile la snijan sba ta stem.* 48 Xi laj yal li ajvalil eke: ‹¡Kʼupil kʼoptabiluk li Jeova, li Sdios Israele, yuʼun oy xa buchʼu laj yakʼ chotiuk li ta jchotleb ti bu ta jpas mantale xchiʼuk ti laj to yakʼ kil ta jsate!›».
49 Kʼalal jech laj yaʼiik skotol li buchʼutik stakoj ta ikʼel li Adoniase, lik nikikuk ta xiʼel, jech la stam batel sbeik ta jujuntal. 50 Li Adonias eke lik xiʼuk ta skoj li Salomone, jaʼ yuʼun tots batel, bat stsakbe xulubtak li skajleb matanale.+ 51 Xi laj yalbeik li Salomone: «Li Adoniase xiʼem tajek ta skoj li ajvalil Salomone; te stsakojbe li xulubtak skajleb matanale, xi chale: ‹Akʼo yal ta jamal ajvalil Salomon ti muʼyuk tsmil ta espada li yajtunele›». 52 Xi laj yal li Salomone: «Mi lek tspas sbae, mi jpʼejuk stsotsil sjol chpʼaj* ta balumil; pe mi oy kʼusi chopol tspase,+ persa chcham un bi». 53 Jaʼ yuʼun, li ajvalil Salomone laj yal mantal ti akʼo xbat yikʼik tal li Adonias ti te oy ta skajleb matanale. Vaʼun, bat li Adoniase, te kʼot snijan sba ta stojolal li ajvalil Salomone, xi albat yuʼun li Salomone: «Sutan batel ta ana».
2 Kʼalal jutuk xa skʼan xcham li Davide, xi laj yalbe komel mantal li xnichʼon ti jaʼ li Salomone: 2 «Poʼot xa xicham.* Jaʼ yuʼun, tsotsan me+ xchiʼuk mu me xaxiʼ.+ 3 Chʼunbo me smantal li Jeova Dios avuʼune, te me xaxanav li ta sbetake, chʼunbo me li kʼusi yaloje xchiʼuk li tojobtaseletik yuʼune, tsako me ta venta li chapanel yuʼune xchiʼuk li snaʼobil yuʼun ti te tsʼibabil ta Smantal Moisese;+ mi jech chapase, lek chbat avuʼun* skotol li kʼusi chapase xchiʼuk ti buyuk noʼox chabate. 4 Vaʼun, li Jeovae chkʼot yuʼun ta pasel li kʼusi xi onoʼox laj yalbune: ‹Mi jech-o tukʼ chakʼ sbaik ta sjunul yoʼontonik xchiʼuk ta sjunul xkuxlejalik li anichʼnabtake,+ jaʼ ch-ajvalilajik-o li ta Israele›.+
5 »Anaʼoj kʼusi la spasbun li Joab ti jaʼ yol Seruyae xchiʼuk li kʼusi la spasbe li chaʼvoʼ bankilal yuʼun soltaroetik ta Israele, li Abner+ ti jaʼ xnichʼon Nere xchiʼuk li Amasa+ ti jaʼ xnichʼon Jetere. Li Joabe jaʼo la smalbe xchʼichʼelik+ kʼalal jaʼo oy jun oʼontonale, la sbal ta chʼichʼ li xchuk te xchukinoje xchiʼuk li xonob slapoje. 6 Anaʼoj kʼusi chapasbe ta skoj ti pʼijote, mu me teuk noʼox akʼeloj ti jun yoʼonton sak xa stsotsil sjol chbat ta Mukinale.*+
7 »Pe li xnichʼnabtak Barsilai,+ li jgalaad vinike, skʼan xavakʼbe ta ilel tukʼil kʼanelal xchiʼuk tey me akʼo veʼikuk ta amexa ek, yuʼun te la xchiʼinikun+ kʼalal lijatav batel ta skoj li achiʼil ta vokʼel Absalone.+
8 »Liʼ chkom achiʼin xtok li Simei ti jaʼ xnichʼon Guerae, li jbenjamin vinik likem ta Baurime. Toj chopol xa noʼox tajek ti kʼu yelan la xchopol kʼoptaun+ kʼalal libat ta Maanaime;+ pe kʼalal yal snupun ta be li ta Jordane, xi jamal laj kalbe ta sbi Jeovae: ‹Muʼyuk ta jmilot ta espada›.+ 9 Skʼan me xavakʼbe kastigo,+ yuʼun pʼijil vinikot xchiʼuk anaʼoj ti kʼusi xuʼ xapasbee; skʼan me balal* ta chʼichʼ xbat ta Mukinal* avuʼun li stsotsil sjol ti sak xae».+
10 Vaʼun, li Davide bat xkux xchiʼuk li smoltotake, te bat yichʼ mukel ta Steklumal David.+ 11 Ti kʼu sjalil la sventain li Israele jaʼ 40 jabil. Jaʼ vukub jabil ajvalilaj li ta Ebrone,+ jaʼ 33 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene.+
12 Li Salomone jaʼ xa te choti li ta spasob mantal stote, li Davide; ta kʼunkʼun la stsak batel lek yip li ajvalilal* tspase.+
13 Ta tsʼakal li Adonias yol Aguite bat skʼopon li Bat-Sebae, li smeʼ Salomone. Xi jakʼbate: «¿Mi maʼuk me saʼkʼop tal apas?». Xi takʼav li Adoniase: «Maʼuk». 14 Xi laj yal li Adoniase: «Oy kʼusi ta jkʼan chkalbot». Xi laj yal li Bat-Sebae: «Alo kaʼitik». 15 Vaʼun, xi laj yale: «Anaʼoj lek ti voʼon ox chi-och ta ajvalil jechuke, skotol li Israele smalaojik xa ox* ti xi-och ta ajvalile;+ pe maʼuk voʼon li-och, jaʼ och li jchiʼil ta vokʼele, yuʼun jech la skʼan yoʼonton Jeova.+ 16 Pe oy jtos kʼusi ta jkʼanbot, mu chopoluk xavaʼi li kʼusi chkalbote». Xi takʼbate: «Alo kaʼitik». 17 Xi laj yal li Adoniase: «Avokoluk, albo ajvalil Salomon ti akʼo yakʼbun kikʼ li Abisag+ likem ta Suneme, yuʼun li voʼote muʼyuk tsjalanbot li kʼusi chakʼanbee». 18 Xi laj yal li Bat-Sebae: «¡Lek chaʼa!, chkalbe yaʼi li ajvalile».
19 Vaʼun, li Bat-Sebae och batel ti bu oy li ajvalil Salomone sventa xalbe li kʼusi kʼanbat yuʼun Adoniase. Li ajvalile ta anil noʼox tots ti bu chotole, bat snup ta be li smeʼe xchiʼuk la snijan sba ta stojolal. Laje, bat chotluk ta xchotleb ti bu tspas mantale xchiʼuk laj yal mantal ti akʼo ichʼbatuk tal xchotleb li smeʼe sventa te xchoti ta sbatsʼikʼob. 20 Xi laj yal li Bat-Sebae: «Oy kʼusi ta jkʼanbot ti mu toj masuk tsots skʼoplale. Mu chopoluk xavaʼi». Xi laj yal li ajvalile: «Alo kaʼitik, kuni meʼ, muʼyuk chopol chkaʼi». 21 Xi laj yale: «Akʼbo yikʼ achiʼil ta vokʼel Adonias li Abisag likem ta Suneme». 22 Li ajvalil Salomone xi la stakʼbe li smeʼe: «¿Kʼu yuʼun chakʼan ti akʼo xkakʼbe yikʼ Adonias li Abisag likem ta Suneme? Jaʼ lek kʼano xtok ti akʼo ochuk ta ajvalile,+ yuʼun jaʼ onoʼox bankilal kuʼun,+ jech xtok, chkoltaat onoʼox yuʼun li pale Abiatar xchiʼuk li Joab+ yol Seruyae».+
23 Ta skoj taje, xi laj yakʼ ye ta sbi Jeova li ajvalil Salomone: «Akʼo yakʼbun tsots kastigo Dios mi muʼyuk laj yichʼ milel Adonias ta skoj li kʼusi la skʼane. 24 Li avie, jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti jaʼ la svaʼanun lek ta ajvalile,+ ti la xchotanun ta xchotleb ti bu toʼox tspas mantal li jtot Davide xchiʼuk ti chakʼ ochuk ta ajvalil li jnitilulal+ jech kʼuchaʼal onoʼox yaloje, li avie persa chichʼ milel li Adoniase».+ 25 Li ajvalil Salomone la stak batel ta anil li Benaya+ xnichʼon Jeoiadae. Li Benayae lokʼ batel sventa xbat smil li Adoniase, jech cham yuʼun.
26 Li ajvalile xi laj yalbe li pale Abiatare:+ «¡Batan ta Anatot+ ti bu oy avosile! Xata-o xavichʼ milel ti jechuke, pe muʼyuk ta jmilot li avie, yuʼun laj avichʼbe batel li Xkaxa Kajvaltik Jeova ti jaʼ Mukʼul Jpasmantal kʼalal te achiʼuk li jtot Davide+ xchiʼuk koʼol laj avil avokol xchiʼuk li jtote».+ 27 Jaʼ yuʼun, li Salomone la slokʼes ta yajpale Jeova li Abiatare sventa xkʼot ta pasel li kʼusi laj yal Jeova te ta Silo+ ta stojolal li yutsʼ yalal Elie.+
28 Kʼalal laj yaʼi Joab li kʼusi kʼot ta pasele, jatav batel ta skarpana Jeova,+ la stsakbe li xulubtak skajleb matanale, li Joabe jaʼ la skolta li Adoniase,+ jaʼ muʼyuk la skolta li Absalone.+ 29 Xi laj yichʼ albel li ajvalil Salomone: «Jatav xa batel ta skarpana Jeova li Joabe, te snakʼoj* sba ta stsʼel skajleb matanal». Jech oxal, li Salomone la stak batel Benaya xnichʼon Jeoiada, xi laj yalbee: «¡Batan, bat milo!». 30 Li Benayae bat ta skarpana li Jeovae, xi laj yalbe li Joabe: «Xi chal mantal li ajvalile: ‹¡Lokʼan tal!›». Xi takʼbate: «¡Moʼoj! Liʼ chichame». Li Benayae xi la stakbe batel mantal li ajvalile: «Jaʼ jech laj yal li Joabe, jaʼ jech la stakʼbun». 31 Xi albat yuʼun li ajvalile: «Paso jech kʼuchaʼal chale; milo xchiʼuk muko komel, mu xavakʼ jmulinkutik xchiʼuk yutsʼ yalal jtot li xchʼichʼel li buchʼutik muʼyuk smul ti la smil Joabe.+ 32 Akʼo akʼbatuk kastigo yuʼun Jeova li Joabe, yuʼun la smalbe xchʼichʼel chaʼvoʼ viniketik ti mas to tukʼik xchiʼuk ti mas to x-echʼ slekilik ti jaʼ mu sta li stuke, ti muʼyuk laj yaʼi jtot David kʼalal la smil li Abner+ xnichʼon Ner ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetik ta Israele+ xchiʼuk li Amasa+ xnichʼon Jeter ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetik ta Judae.+ 33 Li xchʼichʼel viniketike chkom ta sba Joab xchiʼuk ta sba snitilulal ta sbatel osil;+ pe jaʼ akʼo akʼbatuk jun oʼontonal yuʼun Jeova sbatel osil li Davide, li snitilulale, li yutsʼ yalale xchiʼuk ti kʼu yelan tspas mantale». 34 Jaʼ yuʼun, muy batel li Benaya xnichʼon Jeoiadae, la smil li Joabe. Li Joabe te laj yichʼ mukel ta stsʼel sna te ta takixokol balumil. 35 Li ajvalile jaʼ la stikʼ ta xkʼexol Joab li Benaya+ yoʼ sbain li soltaroetike, jech xtok, li ajvalile jaʼ la stikʼ ta xkʼexol Abiatar li pale Sadoke.+
36 Laj xtoke, li ajvalile la stak ta ikʼel li Simeie,+ xi laj yalbee: «Paso jpʼejuk ana li ta Jerusalene sventa te xanaki; te noʼox oyan, mu me bu xabat. 37 Mi oy junuk kʼakʼal lalokʼ batele xchiʼuk mi echʼ atuchʼ li stenlejaltik Sedrone,+ ta jpʼel skʼoplal chacham. Chkom ta aba atuk li achʼichʼele». 38 Li Simeie xi la stakʼbe li ajvalile: «Lek li kʼusi chavale. Li avajtunele jech tspas kʼuchaʼal chal li kajvale». Jaʼ yuʼun, jal te kom nakluk ta Jerusalen li Simeie.
39 Kʼalal oxib xa ox jabil te nakal li Simeie, oy chaʼvoʼ smoso ti jatavik batel ti bu oy li Akis+ ti jaʼ ajvalil ta Gat xchiʼuk ti jaʼ xnichʼon Maakae. Xi albat li Simeie: «¡Kʼelavil! Te oyik ta Gat li amosotake», 40 jaʼ yuʼun ta anil noʼox la xchapan li svuroe, bat skʼel li Akis ta Gate sventa skʼel mi te oy li smosotake. Kʼalal lokʼ xa ox talel ta Gat li Simei xchiʼuk smosotake, 41 xi laj yalbeik li Salomone: «Lokʼ me batel ta Jerusalen li Simeie, bat ta Gat xchiʼuk sut xa talel». 42 Vaʼun, li ajvalile la stak ta ikʼel li Simeie xchiʼuk xi laj yalbee: «¿Mi mu lajuk kalbot ti xavakʼ ave ta sbi Jeovae xchiʼuk mi mu xiuk la jpʼijubtasote: ‹Mi oy junuk kʼakʼal lalokʼ batele, ta jpʼel skʼoplal chacham› mi mu xakut? ¿Mi mu xiuk laj avalbun eke: ‹Lek li kʼusi chavale, ta jchʼun› mi mu xachiuk?+ 43 ¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk xapas li kʼusi jamal laj aval ta sbi Jeovae xchiʼuk ti muʼyuk xachʼun li kʼusi laj kalbote?». 44 Li ajvalile xi to laj yalbe li Simeie: «Anaʼoj lek skotol li kʼusitik chopol la apasbe li jtot Davide,+ jaʼ yuʼun li Jeovae chakʼ atoj li kʼusitik chopol la apase.+ 45 Pe li ajvalil Salomone ch-akʼbat bendision,+ jech xtok, ti kʼu yelan tspas mantal li Davide lek staoj yav chkom-o sbatel osil ta stojolal Jeova». 46 Li ajvalile laj yalbe mantal li Benaya xnichʼon Jeoiadae, vaʼun, li Benayae la smil li Simeie.+
Jaʼ jech la stsak lek yabtel ta ajvalilal li Salomone.+
3 Li Salomone kʼot ta yutsʼ yalal li faraon ti jaʼ ajvalil ta Ejiptoe, yuʼun laj yikʼbe stseb.+ Pe jaʼ to laj yikʼ batel ta Steklumal David+ kʼalal tsuts yuʼun svaʼanel li sna stuke,+ li sna Jeovae+ xchiʼuk li smuroal Jerusalene.+ 2 Jaʼ noʼoxe li jteklume te-o chakʼik milbil matanal ta tayal kʼopojebaletik,*+ yuʼun muʼyuk toʼox vaʼanbil jpʼejuk na sventa li sbi Jeovae.+ 3 Li Salomone jech-o skʼanoj li Jeovae, yuʼun la xchʼun-o li mantaletik albat komel yuʼun David ti jaʼ stote. Jaʼ noʼoxe te-o chakʼ milbil matanal li ta tayal kʼopojebaletike xchiʼuk te chchikʼ matanaletik sventa xtometuk muyel xchʼailal* yuʼun.+
4 Li ajvalile bat ta Gabaon sventa xbat yakʼ milbil matanaletik, yuʼun jaʼ te oy li tayal kʼopojebal ti mas ojtikinbile.*+ Li Salomone laj yakʼ ta chikʼbil matanal jmil ta kot chonbolometik li ta skajleb matanale.+ 5 Kʼalal te oy ta Gabaon li Salomone, laj yakʼ sba ta ilel Jeova ta xvayich ta akʼobaltik, xi albate: «Kʼanbun li kʼusi oy ta avoʼontone».+ 6 Xi la stakʼ li Salomone: «Li voʼote toj ep avakʼojbe ta ilel tukʼil kʼanelal li avajtunel David ti jaʼ li jtote, yuʼun tukʼ laj yakʼ sba ta atojolal, tukʼ kʼusitik la spas xchiʼuk tukʼ yoʼonton. Jech-o chavakʼbe ta ilel epal tukʼil kʼanelal kʼalal to avie, yuʼun laj avakʼbe jun skerem ti jaʼ chchoti li ta xchotleb sventa ajvalile.+ 7 Jeova Dios kuʼun, laj xa atikʼ ta ajvalil li avajtunele, li-och xa ta xkʼexol li jtot Davide manchuk mi toj keremun to xchiʼuk mu jnaʼ kʼuxi chi-ajvalilaj.*+ 8 Li avajtunele liʼ oy xchiʼuk li ateklumal atʼujoj+ ti toj echʼ xa noʼox ep ti mu stakʼ chapele. 9 Jaʼ yuʼun, koltao avajtunel sventa xlokʼ ta yoʼonton stuk xchʼun mantal yoʼ xchapan li ateklumale,+ sventa xkʼel yuʼun ti bu leke xchiʼuk ti bu chopole,+ yuʼun ¿buchʼu xuʼ yuʼun chchapan li ateklumal ti toj echʼ xa noʼox epe?».*
10 Kʼupil laj yaʼi Jeova li kʼusi la skʼan Salomone.+ 11 Jaʼ yuʼun, xi laj yalbee: «Ta skoj ti jaʼ la akʼan apʼijil sventa xatojob xchikintael kʼalal oy kʼusi skʼan chapanele,+ ti maʼuk la akʼan ti jal xakuxie, ti xapas ta jkʼuleje xchiʼuk ti chamuk li avajkontratake, 12 chkakʼbot li kʼusi la akʼanbune.+ Ta jkoltaot sventa xapʼijub xchiʼuk sventa xavaʼibe lek smelolal.+ Ti kʼu yelan apʼijil chabate, muʼyuk buchʼu yan jech echʼem mi jaʼuk oy to buchʼu jech chtal xtok.+ 13 Jech xtok, chkakʼbot li kʼusi muʼyuk la akʼanbune:+ jkʼulej chabat kuʼun xchiʼuk lek ojtikinbil chabat.+ Muʼyuk chtal yan ajvalil jech kʼuchaʼal voʼot ti kʼu sjalil kuxulote.+ 14 Mi te chaxanav li ta beetik kuʼune xchiʼuk mi chachʼun jmantaltak jech kʼuchaʼal la xchʼun li atot Davide,+ jal chakuxi kuʼun ek».+
15 Kʼalal julav li Salomone, laj yakʼ venta ti jaʼ jun vaychile. Vaʼun, bat ta Jerusalen, te bat svaʼan sba ti bu oy li xkaxail strato Jeovae xchiʼuk laj yakʼ chikʼbil matanaletik xchiʼuk milbil matanaletik sventa jun oʼontonal,+ jech xtok, la spasbe ep sveʼel li yajtuneltake.
16 Li vaʼ kʼakʼale, te vaʼal kʼotik chaʼvoʼ jchonbail antsetik ta stojolal li ajvalile. 17 Li june xi laj yale: «Paso perton, kajval, jmoj jnailkutik xchiʼuk li ants liʼe xchiʼuk jaʼo te oy kʼalal vokʼ li kole. 18 Kʼalal oxib xa ox kʼakʼal svokʼel li kole, jaʼo vokʼ yol li ants eke. Jtuk te oyun jchaʼvoʼalkutik; muʼyuk yan buchʼu te oy li ta jnakutike. 19 Pe li ta akʼobaltike cham yol li antse, yuʼun la sta ta netʼel kʼalal jaʼo chvaye. 20 Kʼalal laj yil ti chamem xa li yole, tots ta oʼlol akʼobal, vaʼun la spetbun lokʼel li kol kʼalal jaʼo vayemun voʼon li avajtunele, la xkʼech batel* xchiʼuk jaʼ la xpuchʼanbun komel ta jkʼob li yol ti chamem xae. 21 Kʼalal litots ta sob yokʼomal sventa xkakʼbe xchuʼ li kole, laj kil ti chamem xae. La jkʼel lek mi jaʼ li kole, vaʼun laj kakʼ venta ti maʼuke». 22 Pe li yan antse xi laj yale: «¡Mu jechuk, jaʼ kol li kuxule, jaʼ avol ti chameme!». Li ants ti kʼopoj ta slikebale xi laj yale: «¡Moʼoj, jaʼ avol ti chameme, jaʼ kol li kuxule!». Jaʼ jech chut sbaik ta yeloval li ajvalile.
23 Xi laj yal li ajvalil ta slajeb xae: «Li ants liʼe xi chale: ‹¡Jaʼ kol li kuxule, jaʼ avol ti chameme!›. Li june xi chale: ‹¡Moʼoj, jaʼ avol ti chameme, jaʼ kol li kuxule!›». 24 Xi laj yal li ajvalile: «Ichʼbeikun talel junuk espada». Jaʼ yuʼun, laj yichʼbeik talel jun espada li ajvalile. 25 Vaʼun, xi laj yal li ajvalile: «Tuchʼik ta oʼlol li neneʼ kerem ti kuxul toe. J-oʼlokil xavakʼbeik li antsetik liʼe». 26 Li ants ti jaʼ smeʼ li olol ti kuxul toe ta anil noʼox la skʼanbe vokol li ajvalile, yuʼun kʼuxubaj ta yoʼonton li yole. Xi laj yale. «¡Avokoluk, kajval, mu xamilik li olole! ¡Jaʼ lek jaʼ akʼbeik li antse!». Pe xi laj yal li yan antse: «¡Mi junuk buchʼu chikʼ kuʼuntik! ¡Tuchʼik ta oʼlol!». 27 Xi laj yal li ajvalile: «¡Mu xamilik li olole! Jaʼ akʼbeik li ants ti baʼyel kʼopoje, yuʼun jaʼ yol».
28 Laj yaʼi skotol Israel ti kʼu yelan chapanvan li ajvalile, labal to sba laj yilik* li ajvalile,+ yuʼun laj yakʼik venta ti akʼbil spʼijil yuʼun Dios sventa tukʼ xchapanvane.+
4 Li ajvalil Salomone la sventain sjunul li Israele.+ 2 Liʼe jaʼ li j-abteletik ti tsots yabtel yichʼojike: li Asarias xnichʼon Sadoke+ jaʼ pale;* 3 li Elioref xchiʼuk Aiya ti jaʼ xnichʼnab Sisae jaʼ sekretarioetik;+ li Jeosafat+ xnichʼon Ailude jaʼ yabtel tstsʼiba skotol li kʼusitik chkʼot ta pasele; 4 li Benaya+ xnichʼon Jeoiadae jaʼ sbainoj li soltaroetike; li Sadok xchiʼuk Abiatare+ jaʼ paleetik; 5 li Asarias xnichʼon Natane+ jaʼ sbainoj li buchʼutik tsots yabtel yichʼojike; li Sabud xnichʼon Natane jaʼ pale xchiʼuk jaʼ yamigo li ajvalile;+ 6 li Aisare jaʼ sbainojbe skʼelel li sna ajvalile; li Adonirame+ jaʼ sventainoj li buchʼutik chukbilik talel sventa spasik tsatsal abtelale.+
7 Li Salomone svaʼanoj 12 ta voʼ viniketik ti sbainojik sjunul li yosilal Israele, jaʼ chichʼbeik tal sveʼel li ajvalile xchiʼuk skotol li buchʼutik te nakalik ta snae. Ta jujuntale jun u ta jabil la sbainik yichʼbel talel sveʼel li ajvalile.+ 8 Li viniketik taje jaʼik liʼe: li xnichʼon Ure jaʼ sventainoj li vitstikaltik yuʼun Efraine; 9 li xnichʼon Dekere jaʼ sventainoj li Makas, Saalbim,+ Bet-Semes xchiʼuk Elon-Bet-Anan; 10 li xnichʼon Esede jaʼ sventainoj li Arubote (jaʼ sventainoj xtok li Soko xchiʼuk sjunul li yosilal Efere); 11 li xnichʼon Abinadabe jaʼ sventainoj skotol li stselejaltik ta Dore (jaʼ laj yikʼbe li stseb Salomon ti Tafat sbie); 12 li Baana xnichʼon Ailude jaʼ sventainoj li Taanak, Meguido+ xchiʼuk sjunul li Bet-Sean+ ti te xkom ta stsʼel Saretan ta yolon Jesreele, ti chlik ta Bet-Sean kʼalal to ta Abel-Meolae xchiʼuk kʼalal to ta yosilal Jokmeam;+ 13 li xnichʼon Guebere jaʼ sventainoj li Ramot-Galaade+ (jaʼ smakoj li bikʼtal jteklumetik yuʼun Jair+ ti jaʼ xnichʼon Manasese, li bikʼtal jteklumetik taje te xkom ta Galaad;+ jaʼ sventainoj xtok li yosilal Argob+ ti te xkom ta Basane:+ 60 mukʼtik jteklumetik ti joyolik ta muroe xchiʼuk ti ta kovre pasbil li stakʼinaltak stiʼe); 14 li Ainadab xnichʼon Idoe jaʼ sventainoj li Maanaime;+ 15 li Aimaase jaʼ sventainoj li Neftalie (li Aimaase jaʼ laj yikʼ li Basemat ti jaʼ yan stseb li Salomone); 16 li Baana xnichʼon Usaie jaʼ sventainoj li Aser xchiʼuk Bealote; 17 li Jeosafat xnichʼon Paruae jaʼ sventainoj li Isakare; 18 li Simei+ xnichʼon Elae jaʼ sventainoj li Benjamine;+ 19 li Gueber xnichʼon Urie jaʼ sventainoj li yosilal Galaad+ ti jaʼ li osil sventainoj toʼox Seon+ li ajvalil yuʼun j-amorreoetike xchiʼuk ti jaʼ toʼox sventainoj li Og+ ajvalil ta Basane. Pe oy jun ti buchʼu sbainoj xtok skʼelel skotol li buchʼutik oy tsots yabtelik li ta lume.
20 Li Juda xchiʼuk Israele solel epik xa noʼox ta jyalel jech kʼuchaʼal li jiʼ* ti oy ta tiʼ nabe;+ chveʼik, ch-uchʼbolajik xchiʼuk xkuxet noʼox yoʼontonik.+
21 Li Salomone la sventain skotol li yantik lumetik ti chlik ta Ukʼum*+ kʼalal to ta yosil jfilisteaetike xchiʼuk kʼalal to ta stsʼak Ejipto. La stojbeik patan xchiʼuk tunik ta stojolal Salomon ti jayib kʼakʼal kuxie.+
22 Li sveʼel chichʼbeik tal jujun kʼakʼal li Salomone jaʼ 30 koro* arina ti lek nine xchiʼuk 60 koro arina, 23 lajunkot vakax ti lek jupʼesbile, 20 ta kot vakax ti te chʼiik ta yaxaltike xchiʼuk sien ta kot chijetik, laj yichʼbeik talel xtok jeltos teʼtikalchijetik, gaselaetik xchiʼuk mutetik ti lek jupʼesbile. 24 Jaʼ la sventain skotol li jot Ukʼum*+ ti chlik ta Tifsa kʼalal to ta Gasae,+ la sventain xtok li yantik ajvaliletik li ta jot Ukʼume; jech jun yoʼonton kuxi ta sjunul li osil ti oy ta spat xokone.+ 25 Ti kʼu sjalil kuxi li Salomone, li Juda xchiʼuk Israel ti chlik ta Dan kʼalal to ta Beer-Sebae, muʼyuk kʼusi la xiʼtaik, jun yoʼonton te oyik ta yolon steʼel s-uvaik xchiʼuk ta yolon steʼel s-igoik.
26 Li Salomone oy chanmil* sveʼeb skaʼtak, li kaʼetik taje jaʼ chjochik li karetaetike xchiʼuk oy 12 mil ta kot skaʼ.*+
27 Li buchʼutik vaʼanbil sventa xichʼbeik tal sveʼel li ajvalil Salomone, chichʼbeik tal sveʼel ek li buchʼutik te chveʼik ta xmexa ajvalile. Ti kʼusi ual staojik ta jujuntale tskʼelik lek ti oyuk-o veʼlile.+ 28 Jech xtok, chichʼik talel sevada xchiʼuk chichʼik talel jobel kʼalal jaʼo chtun yuʼun li kaʼetike xchiʼuk li yan kaʼetik ti chjochik karetaetike, jaʼ laj yichʼik talel li kʼusi sbainojik ta jujuntale.
29 Li Diose laj yakʼbe spʼijil li Salomone xchiʼuk laj yakʼbe yojtikin li kʼusitik tsotsik tajek skʼoplale xchiʼuk la skolta sventa kʼusiuk noʼox xaʼibe smelolal, toj echʼ xa noʼox ep spʼijil akʼbat jech kʼuchaʼal li jiʼ* ti oy ta tiʼ nabe.+ 30 Li spʼijilal Salomone stsaloj to komel skotol li spʼijilal jnaklejetik ta Slokʼeb Kʼakʼale xchiʼuk skotol li spʼijilal jnaklejetik ta Ejiptoe.+ 31 Mas to xjelav spʼijil ti jaʼ mu sta li yan viniketike, jaʼ mas to pʼij ti jaʼ mu sta li Etan+ ti likem ta snitilulal Serae, li Eman,+ li Kalkol+ xchiʼuk li Dara ti jaʼ xnichʼnabtak Maole; puk batel skʼoplal ta skotol lumetik ti oy ta spat xokone.+ 32 Li Salomone la stsʼiba* oxmil pʼijil loʼiletik+ xchiʼuk 1,005 kʼejojetik.+ 33 Laj yalbe skʼoplal teʼetik jech kʼuchaʼal li sedro teʼ ti chchʼi ta Libanoe xchiʼuk li isopo*+ ti chchʼi ta muroe; laj yalbe skʼoplal chonbolometik,+ mutetik,*+ li kʼusitik xkilet chanavike*+ xchiʼuk choyetik. 34 Li krixchanoetik ta skotol lumetike chtal yaʼibeik li spʼijil Salomone, tal kʼalal to ta ajvaliletik ta skotol lumetik ta skoj ti laj yaʼibeik spʼijil li Salomone.+
5 Kʼalal laj yaʼi Iram, li ajvalil ta Tiro,+ ti jaʼ xa laj yichʼ tʼujel li Salomon ta ajvalil ta xkʼexol li stote, la stak batel yajtuneltak ti bu oy li Salomone, yuʼun li Irame yamigo toʼox tajek li Davide.*+ 2 Li Salomone xi laj yalbe batel li Irame:+ 3 «Anaʼoj ti oy ox ta yoʼonton li jtot David tsvaʼan jpʼej na sventa li sbi Jeova ti jaʼ Sdiose, pe muʼyuk akʼbat spas ta skoj ti la spas kʼop xchiʼuk li yajkontratake, ta tsʼakale akʼbat stekʼobin yuʼun Jeova li yajkontratake.+ 4 Pe avie, li Jeova ti jaʼ Jdiose skoltaojun sventa mu buchʼu xtal stsakun ta kʼop ta jujujot.+ Muʼyuk buchʼu tsmakun ta be xchiʼuk muʼyuk kʼusi chopol yakal chkʼot ta pasel.+ 5 Jaʼ yuʼun, ta jvaʼan jpʼej na sventa li sbi Jeova ti jaʼ Jdiose, yuʼun xi onoʼox jamal albat yuʼun Jeova li jtot Davide: ‹Jaʼ tsvaʼanbun jpʼej na+ sventa jbi li akerem ti ta jchotan ta akʼexol li ta achotleb sventa pasob mantale›. 6 Avokoluk, albo mantal aviniktak ti akʼo bat xtuchʼbeikun tal sedro teʼ ta Libanoe.+ Jmojuk x-abtej li kajtuneltak xchiʼuk li avajtuneltake xchiʼuk ta jtoj ti kʼu yepal chakʼanbe stojol li avajtuneltake, yuʼun anaʼoj lek ti muʼyuk buchʼu snaʼ xtuchʼel teʼ kuʼunkutik jech kʼuchaʼal snaʼik xtuchʼel teʼ li jsidonetike».+
7 Kʼalal laj yaʼi Iram li kʼusi laj yal Salomone, solel muyubaj tajek, jaʼ yuʼun xi laj yale: «¡Ichʼbiluk ta mukʼ Jeova li avie, yuʼun laj yakʼbe David jun xnichʼon ti toj pʼij yoʼ sventain li mukʼta jteklum liʼe!».+ 8 Jaʼ yuʼun, li Irame xi laj yalbe batel li Salomone: «Laj xa kaʼi li kʼusi oy ta avoʼontone. Ta jpas skotol li kʼusi chakʼane sventa xkakʼbot li sedro teʼe xchiʼuk li enebro teʼe.+ 9 Li kajtuneltake jaʼ tsyalesik talel ta Libano kʼalal to ta nab, vaʼun chkal mantal ti akʼo xpechʼik sventa xkajetuk xbat ta nab jaʼ to mi kʼot ti bu chavalbune, vaʼun te tstitunik komel. Mi te xa ox oye, xuʼ xa xavichʼ batel. Li kʼusi ta jkʼanbot ta xkʼexole jaʼ ti xavakʼbun tal veʼlil ti kʼu yepal ta xtun ta jnae».+
10 Li Irame laj yakʼbe Salomon li sedro teʼ xchiʼuk li enebro teʼ ti kʼu yepal kʼanbate. 11 Jaʼ yuʼun, li Salomone laj yakʼbe batel sveʼel Iram xchiʼuk li buchʼutik te oy ta snae: 20 mil koro* trigo xchiʼuk 20 koro s-aseiteal oliva ti lek meltsanbile.* Jaʼ jech yepal la stakbe batel Iram jujun jabil li Salomone.+ 12 Li Jeovae laj yakʼbe spʼijil Salomon jech onoʼox kʼuchaʼal yalojbee.+ Jech xtok, muʼyuk bu lik paskʼop yuʼunik li Iram xchiʼuk Salomone xchiʼuk la spasik trato.
13 Li ajvalil Salomone la stsob ta sjunul Israel 30 mil viniketik sventa spasik tsatsal abtelal.+ 14 La stakan batel ta Libano lajunmil ta jujun u. Lek tsʼakal jun u chjalijik li ta Libanoe, jaʼ chib u te chkomik li ta snaike; li Adonirame+ jaʼ la sventain li buchʼutik tsobbilik batel sventa spasik tsatsal abtelale. 15 Li Salomone oy 70 mil yaj-abteltak ti kʼusiuk noʼox abtelal tspasike* xchiʼuk oy 80 mil sviniktak ti jaʼ chtuchʼik* tal tonetik+ ta vitstike.+ 16 Jech xtok, oy 3,300 ta voʼ viniketik ti yakʼojbe tsots yabtelik+ ti jaʼ tunik ta bankilaletik* sventa skʼelik li j-abteletike. 17 Li ajvalile laj yal mantal ti akʼo slokʼesik tal mukʼtik tonetik ti toyolik stojol li ta jokʼob tontike,+ vaʼun la xtuchʼik*+ sventa xakʼbeik ta snakleb+ li nae. 18 Li jvaʼanej naetik yuʼun Salomon xchiʼuk li jvaʼanej naetik yuʼun Irame xchiʼuk li jguebaletike+ jaʼ la xtuchʼik* li tonetike, la xchapanik li teʼetik xchiʼuk li tonetik sventa xichʼ vaʼanel li nae.
6 Kʼalal 480 jabil xa ox slokʼelik ta yosilal Ejipto li j-israeletike,*+ kʼalal chanib xa ox jabil yochel ta ajvalil ta Israel li Salomone, li ta yuilal sive*+ (jaʼ xkaltik, li ta xchibal ue), li Salomone lik svaʼanbe sna li Jeovae.*+ 2 Ti kʼu smukʼul la spasbe sna Jeova li ajvalil Salomone jaʼ 60 xukʼubil* snatil, 20 xukʼubil sjamlej xchiʼuk 30 xukʼubil staylej.+ 3 Li yochebal stiʼ+ ti bu Chʼule jaʼ 20 xukʼubil, jech sjamlej kʼuchaʼal li nae. Li snatil ti chlik ta stiʼ kʼalal to ta yute jaʼ lajuneb xukʼubil.
4 La spasbe sventanailtak ti mas mukʼ xvinaj li ta yute+ ti jaʼ bikʼit xvinaj li ta spate.* 5 Jech xtok, la smeltsan jkʼol na li ta spat smuroal temploe; te la spas li ta spat xokon smuroal li temploe, jaʼ xkaltik, li ta spat xokon bu Chʼule xchiʼuk ta spat li Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe.*+ Vaʼun, te la spas kuartoetik.+ 6 Voʼob xukʼubil sjamlej li baʼyel kuartoe, li ta xchaʼkojale vakib xukʼubil sjamlej, li yoxkojale jaʼ vukub xukʼubil sjamlej, kechajtik pasbil li spat xokon li temploe sventa xkaji steʼeltak li kuartoetike.+
7 Li temploe la svaʼanik ta tonetik ti te laj yichʼ lokʼesel tal li ta sjokʼobile,+ lek xa meltsanbil li tonetike sventa mu xichʼ aʼiel chbakʼ martiyo, ekʼel xchiʼuk yan abtejebaletik ti pasbil ta takʼin kʼalal yakal li abtele. 8 Li yochebal kuarto ta olone te xkom li ta jot xokon ti skʼeloj batel sure,*+ yoʼ xijkʼot ta xchaʼkojale, oy jun eskalera ti stsʼototet pasbile xchiʼuk oy yan eskalera ti chkʼot ta yoxkojale. 9 Tsuts svaʼanel yuʼun li temploe,+ laje laj yakʼbe stsʼamteʼaltak ta sedro teʼ xchiʼuk la xcholbe stavlailtak ta sedro teʼ.+ 10 La spas li kuartoetik ta sjoyobal li temploe,+ voʼob xukʼubil staylej skotol li kuartoetike, li kuartoetik xchiʼuk li temploe jmoj stsakoj sba ta tsʼamteʼetik ti pasbil ta sedro teʼe.
11 Kʼalal jaʼo yakal li abtele, li Salomone kʼoponat yuʼun li Jeovae, xi albate: 12 «Mi chatsak ta venta li tojobtaseletik kuʼune, li kʼusi chapanbil kuʼune xchiʼuk mi chachʼun skotol li jmantaltake,+ mi chapas-o batele, ta jpas li kʼusi kalojbe ta jamal atot Davide+ xchiʼuk li kʼusi kaloj ta sventa li na yakal chavaʼane, 13 te chinaki ti bu oy li j-israeletike+ xchiʼuk muʼyuk ta jchʼay-o ta jol li jteklumal Israele».+
14 Li Salomone muʼyuk xpaj ta svaʼanel li temploe. 15 Li spakʼbaltak* yut temploe ta tavlaetik ta sedro teʼ la spas. Laj yakʼbe lek teʼ ti chlik ta spisoal li temploe kʼalal to ta stsʼamteʼaltak sjol, laje la skʼibe tavla ta enebro teʼ li spisoale.+ 16 Jech xtok, li ta slajeb xa yut temploe te la spas jun kuarto ti 20 xukʼubil snatile, laj yakʼbe tavla ta sedro teʼ ti chlik ta spisoal kʼalal to ta stsʼamteʼaltake, taje jaʼ li kuarto ta yutil to tajeke,+ jaʼ li Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe.+ 17 Li smukʼul ti bu Chʼule+ —ti jaʼ li jkʼol te xkom ta stukʼil Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe— jaʼ 40 xukʼubil snatil. 18 Li ta sedro teʼ ta yute te lokʼtabil chʼum+ xchiʼuk nichim.+ Ta sedro teʼ pasbil skotol; mi jpʼejuk ton chvinaj.
19 La xchapan li Batsʼi Lekil Chʼul Kuarto*+ sventa te xakʼ li xkaxail strato Jeovae.+ 20 Li Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe* 20 xukʼubil snatil, 20 xukʼubil sjamlej xchiʼuk 20 xukʼubil staylej;+ la xpix ta batsʼi oro; li skajleb matanale* la xpix+ ta sedro teʼ. 21 Li Salomone ta batsʼi oro la xpix li yut temploe,+ la stiman kadena ti pasbil ta oro li ta yeloval Batsʼi Lekil Chʼul Kuarto*+ ti pixbil ta oroe. 22 La xpix ta oro sjunul li temploe, jaʼ to ti kʼuxi tsutse; la xpix ta oro xtok sjunul li skajleb matanal*+ ti te oy ta stsʼel li Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe.*
23 Li ta Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe* la spas chib keruvinetik,+ ta toj la spas, lajuneb xukʼubil staylej jujun.+ 24 Li jujun xikʼe voʼob xukʼubil snatil. Lajuneb xukʼubil snatil ta xchaʼjotal li xikʼe. 25 Li yan keruvine lajuneb xukʼubil staylej ek. Koʼol smukʼul xchiʼuk koʼol yelanil xchibal li keruvinetike. 26 Lajuneb xukʼubil staylej xchibal li keruvinetike. 27 Vaʼun, te laj yakʼ+ li ta Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe.* Lichʼajtik li xikʼike, li jot xikʼ li jun keruvine tsta to batel ta jot pakʼbal na,* li xikʼ yan keruvine tsta to batel li jot pakʼbal na xtoke. Li jujujot xikʼike ta mero oʼlol yut kuarto snupoj sba kʼot. 28 La xpix ta oro li keruvinetike.
29 Ta sjunul spakʼbaltak* li chib kuartoetike la spasbe slokʼoltak keruvinetik,+ slokʼoltak xan+ xchiʼuk slokʼoltak nichim.+ 30 La xpix ta oro li spisoal chib kuartoetike. 31 Li yochebal Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe* ta toj la spasbe li stiʼtake, la spasbe yoyaltak xchiʼuk smarkoal stiʼ ta xokontak, ti kʼu smukʼul la spase jaʼ jun ta voʼob ti kʼu sjamlej li muroe.* 32 Ta toj pasbil xchaʼjotal li stiʼtake xchiʼuk te la spasbe slokʼoltak keruvinetik, slokʼoltak xan xchiʼuk slokʼoltak nichim, vaʼun la xpix ta oro; la spakʼ lek ta martiyo li oro ta slokʼoltak keruvine xchiʼuk li ta slokʼoltak xane. 33 Jaʼ jech la spasbe li yochebal ti bu Chʼul xtoke, ta toj la spasbe li smarkoal stiʼ ta xokontake, ti kʼu smukʼule jaʼ jun ta chanib ti kʼu sjamlej li muroe.* 34 La spasbe chaʼpech stiʼ ta enebro teʼ. Li jujujot stiʼe tspak sba ta chaʼkʼol kʼalal chjame.+ 35 La spasbe slokʼoltak keruvinetik, slokʼoltak xan xchiʼuk slokʼoltak nichim, vaʼun la xpix ta jayal lamina ti pasbil ta oroe.
36 Ta oxchol setbil tonetik la spasbe li smuroal yamakʼile*+ xchiʼuk laj yakʼbe jkʼol sedro teʼ ta sba.+
37 Li ta xchanibal jabile, li ta yuilal sive,* laj yichʼ akʼbel snaklebtak li sna Jeovae;+ 38 li ta sjabilal 11, li ta yuilal bule* (jaʼ xkaltik, li ta xvaxakibal ue), tsuts svaʼanel skotol li temploe, laj yichʼ pasel skotol jech kʼuchaʼal albil onoʼox ta splanoale. Li Salomone vukub jabil laj yichʼ yuʼun smeltsanel li temploe.+
7 13 jabil laj yichʼ yuʼun Salomon svaʼanel li snae,*+ jaʼ to ti kʼuxi tsuts yuʼune.+
2 La svaʼan xtok li na ti Teʼtikaltik ta Libano+ sbi yuʼunike. Sien xukʼubil* snatil, 50 xukʼubil sjamlej xchiʼuk 30 xukʼubil staylej, kajal ta chanchol oyetik ta sedro teʼ; ta sba li oyetike te kajajtik tsʼamteʼetik ta sedro teʼ.+ 3 Li spakʼbaltak* ta akʼole ta sedro teʼ pasbil, kajal ta yan tsʼamteʼetik ti jaʼ yikobinoj li oyetik xtoke; li yan tsʼamteʼetik taje jaʼ 45 ta skotol, jaʼ 15 li yoyaltak ta jujuchole. 4 Li nae oy oxkoj sventanailtak ta jujujot, ta jujujote skʼelojan sba kom li jujun ventanae. 5 Skotol li stiʼtak xchiʼuk li smarkoal stiʼ ta xokontake kuadrado* pasbil jech kʼuchaʼal pasbil li ventanaetik ti skʼelojan sbaike.
6 La spas li Ochebal ta Oyetike, 50 xukʼubil staylej xchiʼuk 30 xukʼubil sjamlej. La spasbe yan yochebal ti oy yoyaltake xchiʼuk oy smak ta sba.
7 La svaʼan xtok li Snail Chapanobbaile,+ jaʼ ti bu chchapanvan li ajvalile, Snail Xchotleb Ajvalil laj yakʼbeik sbi.+ Laj yakʼbe spakʼbal* ta sedro teʼ ti chlik ta spisoal kʼalal to ta stsʼamteʼaltak sjole.
8 Li ta jot amakʼe*+ te xkom li na* ti bu chnaki li Salomone, ti te oy ta spat li Snail Chapanobbaile. Jaʼ jech yelanil la spas kʼuchaʼal li Snail Chapanobbaile. Jech xtok, li Salomone la svaʼan yan na ti jaʼ jech yelanil xtoke sventa te chnaki li stseb faraon ti jaʼ yajnile.+
9 Skotol li kʼusitik laj yichʼ vaʼanel ti chlik ta snakleb kʼalal to ti bu chpaj li spakʼbale* xchiʼuk ta spat li naetik kʼalal to li ta mukʼta amakʼe*+ laj yichʼ pasel ta lekil tonetik ti toyolik stojole,+ li tonetike lek tuchʼbilik* ta xtuchʼobil, lek tuchʼbil ta yeloval xchiʼuk ta spat. 10 Li ta snaklebe mukʼtik ton laj yichʼ akʼel ti toyolik stojole; jlom tonetike lajuneb xukʼubil snatil, li yantike vaxakib xukʼubil snatil. 11 Ta sba li jujupʼej tone akʼbil tonetik ti toyolik stojol ti lek tuchʼbilike,* jech xtok, akʼbil sedro teʼetik. 12 Ta sjoylejal li mukʼta amakʼe* oy oxchol setbil tonetik xchiʼuk jchol tsʼamteʼ ta sedro teʼ ta sba, jech pasbil kʼuchaʼal li yamakʼil+ xchiʼuk stiʼ yochebal sna Jeovae.+
13 Li ajvalil Salomone la stak ta ikʼel li Irame,+ ta Tiro to ay yikʼik tal. 14 Li Irame jaʼ yol jun ants ti chamem smalale, te likem ta snitilulal Neftali. Jech xtok, li stot Iram ti likem ta Tiroe snaʼ xabtelan kovre;+ li Irame lek xtojob ta abtel, lek pʼij+ xchiʼuk snaʼ spasel kʼusiuk noʼox abtelal ta kovre.* Jaʼ yuʼun, tal ti bu oy li ajvalil Salomone xchiʼuk la spas skotol li kʼusi abtelal albate.
15 Vaʼun, li Irame lik spas chib oy, ta unijesbil kovre la spas;+ li jujun oye 18 xukʼubil staylej. Sventa stakʼ pʼisel kʼu syijil li jujun oye,+ skʼan jlik chʼojon ti 12 xukʼubil snatile. 16 La spasbe chib xlechlechul sjol, ta unijesbil kovre la spas. Jaʼ te laj yakʼ ta sba li jujun oye. Li jujun xlechlechul sjole voʼob xukʼubil staylej. 17 Li xlechlechul sjol jujun oye akʼbil slujoal ti xkoʼolaj ta mayae xchiʼuk akʼbil kadena ti tsʼotajtike;+ vuklik laj yichʼ akʼbel ta jujun li xlechlechul sjole. 18 La spas chaʼchol slokʼol granadaetik* ta sjoyobal li slujoal ti xkoʼolaj ta mayae sventa pixil xkom li xlechlechul sjol ti chotol ta sba li oye. Jaʼ jech la spasbe xchibal li xlechlechul sjole. 19 Li xlechlechul sjol oyetik ti te oy ta ochebale koʼol kʼuchaʼal lirio nichim pasbil ti chanib xukʼubil stayleje. 20 Te chotanbil ti bu lek set-set ta sba li oyetike, jaʼ chotol kom ti bu oy slujoal ti xkoʼolaj ta mayae; ta jujun xlechlechul sjole cholbil chib sien slokʼol granadaetik* ta sjoyobal.+
21 Vaʼun, la svaʼanbe li yoyaltak yochebal temploe.*+ Jaʼ baʼyel la svaʼan li ta batsʼikʼobe,* Jakin* laj yakʼbe sbi, laje la svaʼan li ta tsʼetkʼobe,* Boas*+ laj yakʼbe sbi. 22 Ta sba li oyetike te xvinaj li lirio nichim lokʼtabile. Jaʼ jech tsuts spasel li oyetike.
23 Ta tsʼakale, la spas jun mukʼta yavil voʼ ti Nab ta kovre+ laj yakʼbeik sbie. Set-set la spas, lajuneb xukʼubil sjamlej li stiʼile, li stayleje jaʼ voʼob xukʼubil. Sventa stakʼ pʼisel kʼu sjamlej ta sjoyobale, skʼan jlik chʼojon ti 30 xukʼubil snatile.+ 24 Ta yolon sjoyobal li stiʼile pasbil slujoal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal chʼume,+ ta sjunul li sjoyobale la spasbe lajuneb slujoal ta jujun xukʼubil. Chaʼchol kom li yuni lujoale, jmoj snitoj sba la spas xchiʼuk li Nab ta kovree. 25 Li Nab ta kovree kajal ta sba 12 ta kot tot vakaxetik.+ Oxkot skʼeloj batel ta norte, oxkot skʼeloj batel ta smaleb kʼakʼal, oxkot skʼeloj batel ta sur xchiʼuk oxkot skʼeloj batel ta slokʼeb kʼakʼal. Li tot vakaxetike te xkuchojik li Nab ta kovree, jaʼ tikʼajtik ochel ta yolon Nab li xchakike. 26 Chanib kʼob* spimil li Nab ta kovree; li svelvelul stiʼe jaʼ jech pasbil kʼuchaʼal stiʼil vaso, xkoʼolaj ta lirio nichim ti tukem xae. Chaʼmil bato* voʼ x-och-o yuʼun.
27 Laje, la spas lajunkot karetiya*+ ta kovre. Li jujun karetiyae chanib xukʼubil snatil, chanib xukʼubil sjamlej xchiʼuk oxib xukʼubil staylej. 28 Xi yelan pasbil li karetiyaetike: la spasbe smak ta jujujot xokon, li jujun smake bajal ta kʼatal takʼinetik ta kovre. 29 Li ta jujun smak xokon ti bajal ta kʼatal takʼinetike te pasbil slokʼol leonetik,+ slokʼol tot vakaxetik xchiʼuk slokʼol keruvinetik.+ Li kʼatal takʼinetik ta kovree koʼol yelaniltak pasbil. Ta yakʼol xchiʼuk ta yolon ti bu lokʼtabil li leonetik xchiʼuk li tot vakaxetike te lokʼtabil slujoaltak ti xotajtike. 30 Li jujun karetiyae oy chanib syantailtak ti pasbil ta kovree, li syantailtak xtoke oy stuvoaltak ta kovre. Li stuvoaltak syantaile jaʼ yikobinoj li chanjot stsaklebtak xchikine. Li perol ta sba karetiyae oy snaklebtak ta jujujot ti te lokʼtabil slujoaltak ti xotajtike. 31 Li sperolal ti te oy ta yolon skoronaile pulpul yut, jun xukʼubil staylej, ta sjunul xa li perol xchiʼuk skoronaile jaʼ jun xukʼubil xchiʼuk j-oʼlol staylej. Oy slujoaltak li ta sjoyobal stiʼe. Pe li smak ta jujujot xokone maʼuk setajtik, kuadrado pasbil. 32 Li chanib syantailtake te ta yolon li smak jujujot xokone, li stsakleb syantailtake jaʼ jmoj stsakoj sba xchiʼuk li karetiyae. Jun xukʼubil xchiʼuk j-oʼlol staylej li syantailtake. 33 Li syantailtake jaʼ jech pasbil jech kʼuchaʼal syantailtak kareta. Li stsakleb syantailtake xchiʼuk li syantailtake, li stakʼinaltak kʼatajtik ta syantailtake xchiʼuk li smak stuvoal syantaile ta unijesbil takʼin pasbil skotol. 34 Li jujun karetiyae oy chanib stsaklebtak ti jaʼ yikobinoj li xchanjotal xchikine; li stsaklebtak xchikine jmoj te tsakal xchiʼuk li karetiyae. 35 Li skoronail ti te xojol ta sbae j-oʼlol xukʼubil staylej. Li karetiya, li stakʼinaltak xchiʼuk li smak xokon koronae jmoj stsakoj sba pasbil. 36 Li ta stakʼinaltak xchiʼuk ta smaktak xokon ta sbae te la spas slokʼoltak keruvin, slokʼoltak leon xchiʼuk slokʼoltak xan, jaʼ ti kʼu smukʼul x-och-o jujune, ta sjoyobale te lokʼtabil slujoaltak ti xotajtike.+ 37 Taje jaʼ jech laj yichʼ pasel slajunkotal li karetiyae;+ ta unijesbil takʼin laj yichʼ pasel skotol,+ koʼol smukʼul xchiʼuk koʼol yelanil.
38 La spas lajuneb perol ta kovre;+ chanib xukʼubil smukʼul* jujun xchiʼuk x-och-o 40 bato voʼ yuʼun. Li jujukot karetiyae oy jujun sperolal. 39 Li ta jujujot xokon li nae te laj yakʼ voʼkot karetiya. Li ta batsʼikʼob ti skʼeloj batel ta surestee+ te laj yakʼ li Nab ta kovree.
40 Li Iram+ xtoke la spas peroletik, la spas palaetik+ xchiʼuk mukʼta bochetik.+
Li Irame tsuts yuʼun spasel skotol li abtelal kʼanbat yuʼun li ajvalil Salomon ta sventa li sna Jeovae:+ 41 li chib oyetike+ xchiʼuk li chib xlechlechul sjol ti xkoʼolaj ta mukʼta boch pasbile; li chib slujoal ti xkoʼolaj ta maya+ ti xpixoj li chib xlechlechul sjol oy ti xkoʼolaj ta mukʼta boche; 42 li chanib sien slokʼol granadaetik*+ ti te chichʼ akʼel ta mayaetike, chaʼchol granadaetik chichʼ akʼel ta jujun maya, taje jaʼ sventa pixil xkom li xlechlechul sjol ti xkoʼolaj ta mukʼta boch pasbil ti chotol ta sba li chib oye; 43 jech xtok, la spas li lajunkot karetiyae+ xchiʼuk li lajuneb sperolale;+ 44 li Nab ta kovree+ xchiʼuk li 12 ta kot tot vakaxetik ti xkuchojik li Nab ta kovree; 45 li xchʼamobil kʼusitike, li palaetike, li mukʼta bochetike xchiʼuk skotol li kʼusitik chtune. Li Irame ta kovre la spas skotol li abtelal kʼanbat yuʼun li ajvalil Salomon ta sventa li sna Jeovae, lek chʼulbil kom yuʼun li kovree. 46 Li ajvalile ta yosilal to Jordan bat yakʼ ta unijesel li takʼinetike, ta patbil lum laj yunijesan. Li osil ti bu la spasike te xkom ta oʼlol ti bu xkom li jteklum Sukot xchiʼuk Saretane.
47 Li Salomone muʼyuk la spʼis kʼu yalal skotol li kʼusitik laj yichʼ pasele, yuʼun toj ep tajek. Muʼyuk xichʼ naʼel kʼu yalal ta skotol li kovree.+ 48 La spas skotol Salomon li kʼusitik te chtun ta sna Jeovae: li skajleb matanal+ ta oroe; li mexa ta oro+ ti bu chichʼ kajanel li pan ti chichʼ akʼel kʼuchaʼal matanale; 49 li kandeleroetik+ ta batsʼi oro ti te chichʼ akʼel voʼob ta batsʼikʼob xchiʼuk voʼob ta tsʼetkʼob* ta yeloval li Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe;* li nichimetik ta oroe,+ li kantiletik ta oroe xchiʼuk li xtuchʼobiltak mecha ta oroe;+ 50 li peroletike, li stupʼobiltak mechae,+ li mukʼta bochetike, li kopaetike+ xchiʼuk li yavtak akʼale+ ta batsʼi oro la spas skotol; li snaklebtak stiʼ kuarto ta yutile,+ jaʼ xkaltik, li Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe xchiʼuk li stiʼ bu Chʼule+ ta oro la xpix.
51 Li ajvalil Salomone tsuts yuʼun skotol li abtelal ta sna Jeovae. Laj yichʼ ochel skotol li kʼusi xchʼultajesoj li David ti jaʼ stote.+ Jech xtok, li plata, li oro xchiʼuk li kʼusitik pasbile te laj yakʼ li ta yavil kʼulejal ta sna Jeovae.+
8 Li vaʼ kʼakʼale, li Salomone la stsob+ skotol li moletik ta Israele, jaʼ li joliletik ta jujuchop nitilulale xchiʼuk li bankilaletik ta jujuchop utsʼ alalile.+ Te talik ta Jerusalen ti bu oy li ajvalil Salomone sventa xichʼik muyel li xkaxail strato Jeovae, te to bat yichʼik tal ta Steklumal David,+ jaʼ xkaltik, ta Sion.+ 2 Kʼalal jaʼo yakal kʼin* li ta yuilal etanime,* jaʼ xkaltik, li ta svukubal ue,+ te la stsob sbaik ta yeloval ajvalil Salomon skotol li krixchanoetik ta Israele. 3 Jaʼ yuʼun, talik skotol li moletik ta Israele. Vaʼun, li paleetike lik stotsik li Kaxae.+ 4 Laj yichʼik muyel li Xkaxa Jeovae, li karpana sventa tsobobbaile+ xchiʼuk skotol li chʼul abtejebaletik ti te oy ta karpanae. Jaʼ laj yichʼik muyel li paleetik xchiʼuk li jlevietike. 5 Li ajvalil Salomone te la svaʼan sba ta yeloval li Kaxae, te xchiʼuk sjunul li jteklum Israel ti la stakan ta ikʼele. Lik yakʼik ta milbil matanal epal chijetik xchiʼuk vakaxetik+ ti mu xa noʼox stakʼ chapele.
6 Li paleetike te laj yakʼik ta yavil li xkaxail strato Jeovae,+ jaʼ xkaltik, li ta kuarto ta yutil to li na ti jaʼ li Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe. Te laj yakʼik ta yolon xikʼ keruvinetik.+
7 Li xikʼ keruvinetike te lichʼajtik ta sba li Kaxae, jaʼ yuʼun yakʼojbeik yaxinal* li Kaxa xchiʼuk steʼeltake.+ 8 Li steʼeltake+ toj echʼ xa noʼox natik, jaʼ yuʼun li sniʼtake xvinaj to batel te ta Chʼul kuarto ta yeloval li Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe,* pe li ta spat nae mu xa xvinaj ochel. Te oy-o kʼalal to avie. 9 Li ta Kaxae chʼabal yan kʼusi te tikʼil, jaʼ noʼox li chaʼpech ton+ ti jaʼ la stikʼ+ li Moises ta Orebe, jaʼo kʼalal la spas trato li Jeova+ xchiʼuk li jteklum Israel ti kʼalal lokʼik tal ta yosilal Ejiptoe.+
10 Kʼalal lokʼik tal li paleetik ti bu chʼule, li sna Jeovae+ lik nojuk ta tok.+ 11 Ta skoj li toke, li paleetike mu xa kʼu xut spas li yabtelike, yuʼun noj ta yutsilal Jeova li sna Jeovae.+ 12 Li vaʼ kʼakʼale, xi laj yal li Salomone: «Li Jeovae laj yal ti te chnaki ta pimil toke.+ 13 Lek bat ta vaʼanel kuʼun li ana ti toj kʼupil sbae, te chkom-o sventa te xanaki sbatel osil».+
14 Vaʼun, li ajvalile la skʼel batel li tsobobbaile, lik yakʼbe bendision sjunul li tsobobbail yuʼun Israel kʼalal jaʼo te vaʼal skotolike.+ 15 Xi laj yale: «Akʼo yichʼ kʼupil kʼoptael li Jeovae, li Sdios Israele, yuʼun oy kʼusi jamal laj yalbe li jtot Davide xchiʼuk laj xa yakʼ kʼotuk ta pasel,* yuʼun xi laj yale: 16 ‹Ti kʼuxi la jlokʼes tal ta Ejipto li jteklumal Israele, muʼyuk jtʼujoj junuk jteklum ta skotol snitilulal Israel ti te chichʼ vaʼanel jpʼej na sventa te xkom-o li jbie,+ pe la jtʼuj David yoʼ sventain li jteklumal Israele›. 17 Li jtot Davide lokʼ ta yoʼonton svaʼanel jpʼej na sventa li sbi Jeovae, li Sdios Israele.+ 18 Pe li Jeovae xi laj yalbe li jtot Davide: ‹Oy onoʼox tajek ta avoʼonton svaʼanel jpʼej na sventa li jbie, lek ti jech oy ta avoʼontone. 19 Pe mu voʼotukot chavaʼan li nae, li anichʼon ti chvokʼ ta tsʼakale jaʼ tsvaʼan li na sventa li jbie›.+ 20 Li Jeovae kʼot ta pasel yuʼun li kʼusi jamal yaloje, yuʼun li-och xa ta xkʼexol li jtot Davide, lichoti xa ta chotlebal sventa ajvalil ta Israel jech onoʼox kʼuchaʼal jamal yaloj li Jeovae. Laj xa jvaʼan xtok li na sventa li sbi Jeovae, li Sdios Israele.+ 21 Jech xtok, te la jpasbe yavil li Kaxa ti jaʼ te tikʼil li trato+ la spas Jeova xchiʼuk li jmoltotaktik kʼalal la slokʼes tal ta yosilal Ejiptoe».
22 Li Salomone te la svaʼan sba ta yeloval li skajleb smoton Jeova ta sat sjunul li tsobobbail yuʼun Israele, vaʼun la stoy muyel xchibal skʼob ta vinajel+ 23 xchiʼuk xi laj yale: «Kajval Jeova, Dios yuʼun Israel, muʼyuk yan Dios+ ta vinajel mi jaʼuk ta balumil jech kʼuchaʼal voʼote, voʼot noʼox chkʼot ta pasel avuʼun li tratoe xchiʼuk voʼot noʼox chavakʼ ta ilel tukʼil kʼanelal+ ta stojolal li avajtuneltak ti ta sjunul yoʼonton chtunik ta atojolale.+ 24 Kʼot ta pasel avuʼun li kʼusi jamal avalojbe li avajtunel David ti jaʼ jtote. Lokʼ ta ave atuk li kʼusi jamal laj avale xchiʼuk kʼot xa ta pasel avuʼun li avie.+ 25 Li avie, Kajval Jeova, Dios yuʼun Israel, kʼotuk ta pasel avuʼun li kʼusi xi jamal laj avalbe li avajtunel David ti jaʼ jtote: ‹Mi jech-o tukʼ chakʼ sbaik ta jtojolal li anichʼnabtak jech kʼuchaʼal la apase,+ jaʼ ch-ajvalilajik-o li ta Israele›. 26 Jaʼ yuʼun, Dios yuʼun Israel, avokoluk, kʼotuk ta pasel avuʼun li kʼusi jamal laj avalbe li avajtunel David ti jaʼ jtote.
27 »¿Mi ta melel chnaki Dios liʼ ta balumile?+ Yuʼun akʼo mi toj mukʼ li vinajele, mu xa-och-o;+ ¿mi jaʼ xa cha-och-o li ta na la jvaʼane?+ 28 Jeova Dios kuʼun, chikintabo s-orasion li avajtunele xchiʼuk chikintabo ti tskʼanbot vokole, aʼibo li svokole xchiʼuk li kʼusi yakal chalbot avie. 29 Ta kʼakʼal akʼobal akʼo tal asat li ta na liʼe, jaʼ ti bu xi laj avalbe skʼoplale: ‹Te chkom li jbie›+ sventa te xachikintabe s-orasion li avajtunel kʼalal liʼ skʼeloj tale.+ 30 Chikintabo kʼalal tskʼanbot vokol li avajtunele xchiʼuk li kʼusi tskʼan ateklumal Israel ti liʼ skʼelojik tal kʼalal tspasik orasione, te to xachikinta ta vinajel ti bu nakalote;+ avokoluk, chikintao xchiʼuk akʼo perton.+
31 »Kʼalal tsaʼ smul ta stojolal xchiʼil li jun vinike xchiʼuk mi albat akʼo yakʼ ye* ti ch-akʼbat stoj smul mi mu jechuk li kʼusi chale xchiʼuk ti jaʼo chtal li ta yeloval skajleb amoton liʼ ta nae,+ 32 te to ta vinajel xachikintabe li skʼope, mu me teuk noʼox akʼeloj, chapano li avajtuneltake, voʼot chaval ti jaʼ oy smul* li buchʼu chopole xchiʼuk chavakʼbe stoj li kʼusi chopol la spase, jech xtok, voʼot chaval ti chʼabal smul* li buchʼu tukʼe xchiʼuk chavakʼbe smoton ta skoj ti tukʼ kʼusi tspase.+
33 »Kʼalal mi laj yichʼik tsalel yuʼun yajkontraik li ateklumal Israel ta skoj ti jech-o tsaʼ smulik ta atojolale,+ pe ti tsutik tal ta atojolale xchiʼuk ti chlik skʼupil kʼoptaik li abie+ xchiʼuk ti tspasik orasione xchiʼuk ti liʼ chtal skʼanbeikot vokol liʼ ta nae,+ 34 te to ta vinajel xachikintabe li skʼopike, akʼo ta perton li ateklumal Israele xchiʼuk ikʼo sutel li ta osil ti laj avakʼbe smoltotakike.+
35 »Kʼalal mi lik makuk li vinajele xchiʼuk mi muʼyuk xa chakʼ voʼ+ ta skoj ti jech-o tsaʼ smulik ta atojolale,+ pe mi chlik spasik orasion ti liʼ skʼelojik tale xchiʼuk mi tskʼupil kʼoptaik li abie xchiʼuk mi laj yiktaik spasel li kʼusi chopol ta skoj ti laj avakʼ ta kʼexlale,*+ 36 te to ta vinajel xachikinta xchiʼuk akʼo ta perton li avajtuneltake, li ateklumal Israele, yuʼun voʼot chachanubtas+ sventa stamik batel li lekil bee; vaʼun chavakʼ taluk voʼ li ta avosil+ ti laj avakʼbe ta xrexto* li ateklumale.
37 »Mi oy lik viʼnal li ta lume+ o mi oy tal chamel, mi tal ikʼ ti chchikʼvane o mi chtakij li kʼusitik tsʼunbile+ o mi tal epal kʼulubetike;* mi joyobtaatik yuʼun yajkontratakik ta buyuk noʼox lumale o kʼusiuk noʼox vokolil o chamel chtale,+ 38 kʼusiuk noʼox ti tskʼanboxuk ta orasione o kʼusiuk noʼox tskʼanbot ta vokol+ li jun vinike o mi jaʼ tskʼanbot sjunul li ateklumal Israele (yuʼun ta jujuntal snaʼojik li svokol yoʼontonike),+ mi liʼ la syeʼ tal xchibal skʼobik ta stukʼil li na liʼe, 39 te to ta vinajel xachikinta, jaʼ ti bu nakalote+ xchiʼuk akʼo perton,+ mu me teuk noʼox akʼeloj; jaʼ jech xavakʼbe smotonik ti kʼu yelan tspasik jujune,+ yuʼun voʼot xavojtikinbe li yoʼontonike (ta melel voʼot noʼox xavojtikinbe yoʼonton ta jujuntal li krixchanoetike),+ 40 sventa xiʼtaoxuk* ti kʼu sjalil te kuxulik li ta osil ti laj avakʼbe li jmoltotakutike.
41 »Jech xtok, li jyanlum krixchano ti maʼuk te likem ta ateklumal Israel ti ta namal osil to chlik tal ta skoj li abie*+ 42 (yuʼun ta xkʼot ta xchikinik li amukʼul bie,+ li yipal akʼobe xchiʼuk li ajuʼele) xchiʼuk ti liʼ skʼeloj tal li na kʼalal chtal spas orasione 43 te to ta vinajel xachikinta, jaʼ ti bu nakalote,+ vaʼun paso skotol kʼusi tskʼanbot li jyanlum krixchanoe sventa xojtikinik abi xchiʼuk xiʼtaoxuk skotol li lumetik oy ta balumil+ jech kʼuchaʼal tspas li ateklumal Israele. Jech xtok, jaʼ sventa snaʼik ti liʼ oy abi li ta na la jvaʼane.
44 »Mi chbat stsak ta kʼop yajkontra li ateklumale ti voʼot chaval bu beal skʼan xbatike+ xchiʼuk ti tskʼoponik+ Jeova ta stukʼil li lum atʼujoje+ xchiʼuk ti skʼelojik tal li na la jvaʼan ta sventa li abie,+ 45 te to ta vinajel xachikintabe li skʼopike xchiʼuk chikintabo kʼalal tskʼanbeikot vokole xchiʼuk kʼelo me ti lekuk tukʼ xichʼik chapanele.
46 »Mi la saʼ smulik ta atojolale (yuʼun muʼyuk buchʼu ti mu snaʼ saʼ smule),+ vaʼun mi la-ilin ta stojolalik xchiʼuk ti laj avakʼ ta skʼob li yajkontraike, mi chukatik batel ta junuk lum ti jaʼ te nakal li yajkontraike, mi nom to o mi nopol;+ 47 pe mi te vul xchʼulelik li ta lum ti bu laj yichʼik chukel batele,+ mi tskʼan tsutik ta atojolal+ xchiʼuk mi xi tskʼanbeikot vokol li ta slumal yajkontraike:+ ‹Laj xa jta jmulkutik xchiʼuk laj xa jpaskutik li kʼusi chopole; toj chopol la jpas jtalelalkutik›,+ 48 vaʼun mi ta sjunul yoʼontonik+ xchiʼuk ta sjunul xkuxlejalik* tsutik ta atojolal kʼalal te oyik ta slumal yajkontraik ti bu chukatik batele xchiʼuk ti tskʼoponikot ta stukʼil li yosilik ti laj avakʼbe li smoltotakike xchiʼuk ta stukʼil li lum atʼujoje xchiʼuk ti liʼ skʼelojik tal li na ti la jvaʼan ta sventa li abie,+ 49 te to ta vinajel xachikinta, jaʼ ti bu nakalote,+ chikintabo li s-orasionike xchiʼuk chikintabo kʼalal tskʼanbeikot vokole xchiʼuk kʼelo me ti lekuk tukʼ xichʼik chapanele, 50 akʼo ta perton li ateklumal ti la spas smul ta atojolale, chʼaybo skotol li smulik la spasik ta atojolale. Akʼo kʼotuk ta pasel avuʼun ti xichʼik kʼuxubinel yuʼun li yajkontratakike, vaʼun jech chkʼuxubinatik,+ 51 (yuʼun jaʼ ateklumal xchiʼuk jaʼ arexto*+ ti la alokʼes tal ta Ejiptoe,+ ti te la alokʼes tal li ta orno ti bu chichʼ unijesel takʼine).+ 52 Teuk me asat kʼalal tskʼanbot vokol li avajtunele+ xchiʼuk kʼalal tskʼanbot vokol li ateklumal Israele, chikintabo kʼalal xvokoletik ta atojolale.*+ 53 Kajval Jeova ti voʼot Mukʼul Jpasmantalote, voʼot la avokʼ lokʼel ta arexto* ta skotol li yantik jteklum ta balumil+ jech onoʼox kʼuchaʼal laj aval ta stojolal li avajtunel Moises kʼalal jaʼo la alokʼes tal ta Ejipto li jmoltotakutike».
54 Kʼalal laj yoʼonton Salomon ta yalbel Jeova skotol li orasion taje xchiʼuk ti la skʼanbe vokole, tots ti bu toʼox kejel ti syeʼoj muyel xchibal skʼob ta vinajel li ta yeloval skajleb smoton Jeovae.+ 55 Vaʼi xchiʼuk laj yakʼbe bendision sjunul li tsobobbail yuʼun Israele, xi tsots kʼopoje: 56 «Akʼo yichʼ kʼupil kʼoptael li Jeovae, yuʼun yakʼojbe bu xuʼ xkux yoʼonton li steklumal Israel jech kʼuchaʼal laj yal ta jamale.+ Mu jpʼeluk chʼay ta be skotol li kʼusitik lekik laj yal ta jamal ta stojolal li yajtunel Moisese.+ 57 Akʼo xchiʼinutik li Jeova Dios kuʼuntik jech kʼuchaʼal la xchiʼin li jmoltotaktike.+ Mu xiktautik komel xchiʼuk mu xchʼayutik ta sjol.+ 58 Akʼo stij koʼontontik sventa xijtal ta stojolal,+ sventa te xijxanav li ta sbetake xchiʼuk jchʼunbetik li smantaltake xchiʼuk jtsaktik ta mukʼ ti kʼu yelan chchapanvan jech kʼuchaʼal laj yalbe akʼo spas li jmoltotaktike. 59 Jech xtok, li kʼusitik laj kalbe ta orasion Jeova sventa jkʼanbe vokole teuk-o ta kʼakʼal akʼobal ta snopben li Jeovae sventa skʼel ti tukʼuk xichʼ chapanel li yajtunele xchiʼuk li steklumal Israele, jaʼ ti kʼu yelan chkʼot ta pasel jujun kʼakʼale 60 sventa snaʼik skotol jteklumetik ta balumil ti jaʼ melel Dios li Jeovae.+ ¡Muʼyuk yan!+ 61 Ta sjunuluk me avoʼontonik xatunik ta stojolal+ li Jeova Dios kuʼuntike, chʼunbeik me li smantaltak jech kʼuchaʼal chapasik avie».
62 Vaʼun, li ajvalil xchiʼuk skotol Israele laj yakʼik epal milbil matanal ta yeloval li Jeovae.+ 63 Li Salomone laj yakʼbe Jeova li milbil matanal sventa jun oʼontonale:+ laj yakʼ 22 mil ta kot vakax xchiʼuk 120 mil ta kot chij. Li ajvalil xchiʼuk skotol j-israeletike laj yakʼbeik ta skʼob Jeova li nae.+ 64 Li vaʼ kʼakʼale, li ajvalile la xchʼultajes li amakʼ* ta oʼlol ti te oy ta yeloval sna li Jeovae sventa te xakʼ li chikʼbil matanale, li matanal sat tsʼunobiletike xchiʼuk li xepuʼal matanal sventa jun oʼontonale, yuʼun toj bikʼit li skajleb matanal ta kovre+ ti te oy ta yeloval Jeovae, mu x-och-o li chikʼbil matanale, li matanal sat tsʼunobiletike xchiʼuk li xepuʼal+ matanal sventa jun oʼontonale. 65 Li Salomone la spas kʼin+ xchiʼuk skotol li Israele. Ep tajek la stsob sbaik ta yeloval Jeova Dios kuʼuntik ti likemik ta Lebo-Amat* kʼalal to ta beoʼtik ta stenlejaltik* Ejiptoe,+ vukub kʼakʼal te tsobolik, laje laj to stsob sbaik vukub kʼakʼal xtok, 14 kʼakʼal ta skotol. 66 Ta yokʼomale,* li ajvalile la stak sutel li jteklume, vaʼun li jteklume laj yakʼbeik komel bendision li ajvalile. Xmuyubaj sut batel ta snaik xchiʼuk xkuxet yoʼontonik ta skoj li kʼusitik lek la spas+ Jeova ta stojolal David ti jaʼ yajtunele xchiʼuk ta stojolal li steklumal Israele.
9 Kʼalal naka noʼox laj yoʼonton Salomon ta svaʼanel li sna Jeovae xchiʼuk li sna* ajvalile+ xchiʼuk skotol li kʼusi ayan ta yoʼonton spasel li Salomone,+ 2 laj yakʼ sba ta ilel Jeova ta xchibal velta ta stojolal Salomon jech kʼuchaʼal laj yakʼ sba ta ilel ta Gabaone.+ 3 Xi albat yuʼun li Jeovae: «Kʼot ta jchikin li a-orasione xchiʼuk li kʼusi la akʼanbun vokole. Laj xa jchʼultajes li na ti la avaʼane, yuʼun te laj kakʼ sbatel osil li jbie+ xchiʼuk te chkakʼ-o jsat xchiʼuk koʼonton li ta nae.+ 4 Mi jech-o tukʼ chaxanav ta jtojolal jech kʼuchaʼal la spas li David ti jaʼ atote,+ mi tukʼ avoʼonton+ xchiʼuk mi tukʼ chavakʼ abae,+ mi chachʼun skotol li jmantal kalojbote+ xchiʼuk mi chatsak ta mukʼ ti kʼu yelan chichapanvane,+ 5 lek staoj yav chkom kuʼun sbatel osil ta Israel li ajvalilal* chapase jech onoʼox kʼuchaʼal xi jamal laj kalbe li atot Davide: ‹Jaʼ ch-ajvalilajik-o ta Israel li anitilulale›.+ 6 Pe mi chaviktaikun xchiʼuk li anichʼnabtakike, mi mu xakʼan xachʼunik li jmantaltak kalojboxuke, mi jaʼ xa chbat avichʼik ta mukʼ li yan diosetike xchiʼuk mi jaʼ xa chanijan abaik ta stojolale,+ 7 ta jchʼaybe stsʼunbal Israel li ta osil ti jaʼ laj kakʼbeike+ xchiʼuk muʼyuk xa chkakʼ talel jsat li ta na ti la jchʼultajes sventa li jbie,+ jech xtok, chichʼ labanel li Israele xchiʼuk chchopol loʼiltaat yuʼun li jteklumetike.+ 8 Jinem chkom li na liʼe.+ Labal to chilik skotol li buchʼutik liʼ chjelavike, chpiobajik* xchiʼuk xi chalike: ‹¿Kʼuxi xa noʼox ti jech pasbat yuʼun Jeova li osil liʼe xchiʼuk li na liʼe?›.+ 9 Vaʼun, xi chalike: ‹Jaʼ ta skoj ti laj yiktaik li Jeova Dios yuʼunike ti jaʼ lokʼesbatik ta yosilal Ejipto li smoltotakike. La saʼik yan diosetik, la snijan sbaik ta stojolalik xchiʼuk jaʼ lik tunikuk ta stojolalik. Jaʼ yuʼun, akʼbatik talel yuʼun Jeova li svokolike›».+
10 Li Salomone la svaʼan li chaʼpʼej nae, jaʼ li sna Jeovae xchiʼuk li sna* ajvalile, 20 jabil laj yichʼ yuʼun.+ 11 Li ajvalil Iram+ ta Tiroe laj yakʼbe Salomon sedro teʼetik xchiʼuk enebro teʼetik xchiʼuk ep laj yakʼbe oro, jaʼ ti kʼu yepal kʼanbat yuʼun li Salomone,+ vaʼun li ajvalil Salomone laj yakʼbe 20 jteklumetik li Irame ti te xkom ta yosilal Galileae. 12 Li Irame lokʼ batel li ta Tiroe sventa xbat skʼel li jteklumetik ti akʼbat yuʼun Salomone, pe muʼyuk lek laj yil. 13 Xi laj yale: «Kuni ermano, ¿kʼusi xa noʼox stu avaloj li jteklumetik laj avakʼbune?». Jaʼ yuʼun, Yosilal Kabul* laj yakʼbeik sbi xchiʼuk jech-o sbi yuʼunik kʼalal to avie. 14 Pe li Irame la stakbe batel 120 talento* oro li ajvalile.+
15 Liʼe jaʼ skʼoplal li buchʼutik la stsob batel ajvalil Salomon sventa spasik tsatsal abtel+ yoʼ svaʼanbeik li sna Jeovae,+ li sna* stuke, li Tsopajtik tone,*+ li smuroal Jerusalen, Asor,+ Meguido+ xchiʼuk Guesere.+ 16 (Li faraon ti jaʼ ajvalil ta Ejiptoe muy stsak ta kʼop li Guesere xchiʼuk och ta skʼob, la xchikʼ komel xchiʼuk la smil skotol li jkanaanetik+ ti te nakalik ta jteklume. Li osile jaʼ laj yakʼbe ta smoton* li stseb ti bat ta malijel+ ti jaʼ laj yikʼ li Salomone). 17 Li Salomone la svaʼanbe smuroal li jteklum Guesere, li Bet-Oron+ ta olone 18 xchiʼuk li Baalate,+ jech xtok, laj yakʼbe smuroal li Tamar ti te oy ta takixokol balumil ti te xkom ta yosilike, 19 laj yakʼbe smuroal xtok li jteklumetik ti jaʼ skʼejobil* li kʼusitik oy yuʼun Salomone, li jteklumetik ti jaʼ snailtak karetaetike,+ li jteklumetik ti jaʼ snailik li jkajlejetik ta kaʼe xchiʼuk la svaʼan li kʼusitik noʼox tskʼan yoʼonton Salomon li ta Jerusalen, ta Libano xchiʼuk ta sjunul li osil ti bu kʼalal sventainoje. 20 Ti kʼu yepal komemik li j-amorreoetik, j-etetik, jperisitaetik, j-eveoetik xchiʼuk li jebusetik+ ti maʼuk te likemik ta steklumal Israele,+ 21 ti jaʼ snitilulalik ti te to komemik ta lume, ti muʼyuk xa taatik ta milel yuʼun li j-israeletike tsobatik batel yuʼun li Salomone, batik ta mosoil sventa spasik tsatsal abtelal ti jech-o kʼalal to avie.+ 22 Pe li Salomone muʼyuk la stikʼ ta mosoil junuk j-israelal vinik,+ yuʼun jaʼ chtunik ta yajsoltarotak, ta yajtuneltak, ta bankilaletik, ta bankilal soltaroetik, ta bankilaletik yuʼunik li buchʼutik tsbeiltasik karetaetike xchiʼuk ta bankilaletik yuʼunik li jkajlejetik ta kaʼe. 23 Oy 550 ta voʼ bankilaletik ti jaʼ sventainojik li buchʼutik oy ta sbaik skʼelel li abtelal yuʼun Salomone, jaʼ bankilaletik* sventa skʼelik li j-abteletike.+
24 Li stseb faraone+ lokʼ batel li ta Steklumal Davide,+ te bat ta sna stuk ti jaʼ svaʼanoj li Salomone; vaʼun li Salomone la spas li Tsopajtik tone.*+
25 Li Salomone oxkoj ta jabil+ chakʼ li chikʼbil matanaletike xchiʼuk li milbil matanaletik sventa jun oʼontonale, te chakʼ li ta skajleb matanal ti la svaʼanbe Jeovae,+ jech xtok, chakʼ milbil matanal sventa xtometuk muyel xchʼailal* yuʼun li ta skajleb matanal ti te oy ta yeloval Jeovae. Jaʼ jech tsuts yuʼun svaʼanel li nae.+
26 Li ajvalil Salomon xtoke la spas varkoetik li ta Esion-Gueber+ ti te oy ta stsʼel Elote, te xkom ta stiʼil Tsajal nab ta yosilal Edom.+ 27 Li Irame la stak batel yajtuneltak li ta varkoetike, jaʼ li buchʼutik nopem xaʼi chanavik ta nabe+ sventa koʼol x-abtejik xchiʼuk li yajtuneltak Salomone. 28 Batik ta Ofir+ xchiʼuk te la stsakik batel 420 talento oro sventa xichʼbeik batel li ajvalil Salomone.
10 Li meʼ ajvalil ta Sabae laj yaʼibe skʼoplal li Salomone, yuʼun pukem tajek skʼoplal koliyal li sbi Jeovae.+ Jaʼ yuʼun, bat skʼel sventa xakʼ ta preva li Salomone, la sjakʼbe li kʼusitik vokol ta aʼibel smelolale.*+ 2 Li meʼ ajvalile te kʼot ta Jerusalen, te xchiʼuk kʼotel epal yajtuneltak.*+ Yikʼoj kʼotel kameyoetik ti xkuchojik muil aseitee,+ epal oro xchiʼuk alakʼ sba tonetik. Och batel ti bu oy li Salomone xchiʼuk lik yalbe skotol li kʼusi oy ta yoʼontone. 3 Li Salomone la stakʼ skotol li kʼusitik jakʼbate. Muʼyuk kʼusi ti vokol* ta albel smelolal laj yaʼi li ajvalile.
4 Kʼalal laj yil meʼ ajvalil ta Saba ti toj pʼij li Salomone,+ kʼalal laj yil li na svaʼanoje,+ 5 li veʼliletik oy ta xmexae,+ ti kʼu yelan chotajtik li yajtuneltake, ti kʼu yelan chlechanik veʼlil xchiʼuk ti kʼu yelan slapoj skʼuʼ spokʼik li smosotake, li jpʼis-uchʼboletik yuʼune xchiʼuk kʼalal laj yil li chikʼbil matanaletik ti jech onoʼox chakʼilan li ta sna Jeovae, chʼayal to kʼot yoʼonton. 6 Xi laj yalbe li ajvalile: «Jaʼ melel li kʼusi laj kaʼi ta jlumal ti ep kʼusitik apasoje* xchiʼuk ti toj pʼijote. 7 Pe mu toʼox jchʼun li kʼusi laj kaʼie, jaʼ to ti tal jkʼel ta jsat jtuke. Vaʼun, laj kil ti mu sta j-oʼlol li kʼusi yalojbeikune. Batsʼi toj echʼ xa noʼox pʼijot xchiʼuk toj echʼ xa noʼox kʼusi oy avuʼun ti mu sta jech kʼuchaʼal kaʼioje. 8 ¡Xmuyubajik noʼox li aviniktak xchiʼuk li avajtuneltak ti liʼ vaʼajtik jujun kʼakʼal ta atojolale, yuʼun chaʼiik ti toj pʼijik li kʼusitik chavale!+ 9 Kʼupil kʼoptabiluk xkʼot li Jeova ti jaʼ Dios avuʼune,+ yuʼun lek laj yil ti la xchotanot ta chotlebal sventa ajvalil li ta Israele. Ta skoj ti skʼanoj-o sbatel osil Israel li Jeovae, la svaʼanot ta ajvalil yoʼ lekuk tukʼ xachapanvan xchiʼuk xakʼel ti tukʼuk li kʼusitik chichʼ pasele».
10 Vaʼun, li meʼ ajvalile laj yakʼbe 120 talento* oro li ajvalile, laj yakʼbe epal muil aseite xchiʼuk kʼupil sba tonetik.+ Ti kʼu yepal laj yichʼ talel muil aseite+ li meʼ ajvalil ta Saba sventa xakʼbe li ajvalil Salomone muʼyuk xa bu xichʼ ichʼel talel yan jech yepal.
11 Li epal varkoetik yuʼun Iram ti ay xkuch talel oro ta Ofire+ te la xkuch talel epal algum teʼ+ xtok xchiʼuk kʼupil sba tonetik.+ 12 Li ajvalile laj yakʼ ta yik sna Jeova xchiʼuk ta yik sna* ajvalil li algum teʼetike, jech xtok, la spas ta arpaetik xchiʼuk ta stijobiltak son ti oy yakʼiltak sventa stijik li jkʼejimoletike.+ Muʼyuk xa bu laj yichʼ ichʼel tal algum teʼetik mi jaʼuk xa bu xichʼ ilel kʼalal to avie.
13 Li ajvalil Salomon eke laj yakʼbe meʼ ajvalil ta Saba skotol li kʼusi lokʼ ta yoʼonton skʼanele, parte-o li kʼusitik laj yakʼbe ta yutsil yoʼontone.* Ta tsʼakal li meʼ ajvalile sut batel ta slumal xchiʼuk li yajtuneltake.+
14 Ti kʼu yepal oro la stsob li ajvalil Salomon ta jun jabile jaʼ 666 talento oro,+ 15 parte-o li kʼusi ch-ichʼbat talel li jchonolajeletik xchiʼuk li jpʼolmajeletike xchiʼuk parte-o ti kʼu yepal ichʼbat talel yuʼun li ajvaliletik yuʼun j-arabiaetike xchiʼuk li jpasmantaletik ta lume.
16 Li ajvalil Salomone la spas chib sien mukʼtik eskudo* ta oro ti kapbil ta yan takʼine+ (vakib sien siklo* oro yichʼoj li jujun eskudoe),+ 17 jech xtok, la spas oxib sien kʼox eskudo* ta oro ti kapbil ta yan takʼine (oxib mina* oro yichʼoj li jujun kʼox eskudoe). Vaʼun, li ajvalile te laj yakʼ li ta na ti Teʼtikaltik ta Libano+ sbi yuʼunike.
18 Li ajvalil xtoke ta marfil la spas jun mukʼta chotlebal sventa ajvalil+ xchiʼuk la xpix ta lekil oro.+ 19 La spas vakoj tekʼobal ti chkʼot li ta chotlebal sventa ajvalile, li skiklebal xtoke la spasbe sjol ti set-sete. Jech xtok, la spasbe skajlebtak skʼob ta jujujot xchiʼuk la spas chaʼkot leon+ ti te laj yakʼ ta jujujot li skajlebtak skʼobe. 20 La spas 12 ta kot leon ti te laj yakʼ li ta vakoj tekʼobale. Jujukot leon te laj yakʼ ta jujujot xokon li jujukoj tekʼobale. Mi junuk ajvalil jech spasoj kʼuchaʼal taje.
21 Li svasotak ch-uchʼbolaj-o li ajvalil Salomone naka ta oro pasbil, jech xtok, naka ta batsʼi oro pasbil skotol li kʼusitik te chtun li ta na ti Teʼtikaltik ta Libano+ sbi yuʼunike. Muʼyuk kʼusi pasbil ta plata, yuʼun li ta skʼakʼalil Salomone muʼyuk sbalil laj yilik li platae.+ 22 Yuʼun li ajvalile oy epal varkoetik yuʼun ta Tarsis+ ti te oy ta nab xchiʼuk li svarkotak Irame. Li varkoetik ta Tarsise ta ox-ox jabil chbat xkuch tal oro, plata, marfil,+ maxetik xchiʼuk pavorealetik.
23 Jech oxal, li ajvalil Salomone stuk noʼox toj jkʼulej+ xchiʼuk stuk noʼox toj pʼij+ kʼuchaʼal li yan ajvaliletik ta balumile. 24 Li krixchanoetik ta spʼejel balumile chtal skʼelik* li Salomon sventa xchikintaik kʼalal chkʼopoje, yuʼun toj ep spʼijil akʼbil yuʼun li Diose.+ 25 Ta jujuntal chichʼbeik tal ta smoton kʼusitik pasbil ta plata, ta oro, kʼuʼil pokʼiletik, abtejebaletik sventa paskʼop, muil aseite, kaʼetik xchiʼuk mulaetik. Jujun jabil jech chichʼbeik talel.
26 Li Salomone la stsob skaretatak xchiʼuk skaʼtak;* la stsob 1,400 ta kot skareta xchiʼuk 12 mil ta kot skaʼ.*+ Te laj yakʼ li ta jteklumetik ti jaʼ snailtak karetaetike xchiʼuk te laj yakʼ ti bu oy li ajvalil te ta Jerusalene.+
27 Solel epaj yuʼun plata ta Jerusalen li ajvalile, busul xa noʼox kʼuchaʼal tonetik xchiʼuk solel epaj yuʼun sedro teʼetik jech kʼuchaʼal toj ep li sikomoro teʼetik ta Sefelae.+
28 Li skaʼtak Salomone ta Ejipto chlik talel, li jpʼolmajeletik yuʼun ajvalile jaʼ chbat smanik talel ta ep li kaʼetike.*+ 29 Li jujukot kareta laj yichʼ ichʼel tal ta Ejiptoe vakib sien ta sep plata stojol, jaʼ 150 ta sep plata stojol li jujukot kaʼe; laje jaʼ xa chchonbeik batel* li ajvaliletik yuʼun j-etetike+ xchiʼuk li ajvaliletik ta Siriae.
11 Li ajvalil Salomone maʼuk noʼox la skʼan li stseb faraone,+ laj to skʼan ep jyanlum antsetik+ xtok: jaʼ li antsetik ta Moab,+ ta Ammon,+ ta Edom, ta Sidon+ xchiʼuk ta Et.+ 2 Li jyanlum antsetik taje jaʼik li buchʼutik xi albat skʼoplalik yuʼun Jeova li j-israeletike: «Mu xbat atikʼ abaik ta stojolalik,* jech li stukik eke mu xuʼ xtal stikʼ sbaik ta atojolalik, yuʼun chlik stij avoʼontonik sventa xatsʼaklibeik li sdiosike».+ Pe li Salomone lik skʼanan xchiʼuk jaʼ la snapʼan sba ta stojolalik. 3 Oy vukub sien yajniltak xchiʼuk oy oxib sien stsʼakal ajniltak, li yajniltake ta kʼunkʼun la snamajesbeik yoʼonton ta stojolal Dios.* 4 Kʼalal mol xa ox li Salomone,+ tijbat yoʼonton* yuʼun yajniltak sventa xlik stsʼakli yan diosetik.+ Li Salomone maʼuk ta sjunul yoʼonton laj yakʼ sba ta stojolal li Jeova Dios yuʼune, mu jechuk la spas kʼuchaʼal li David ti jaʼ stote. 5 Li Salomone la stsʼakli li Astoret+ ti jaʼ meʼ dios yuʼunik li jsidonetike xchiʼuk la stsʼakli li Milkom+ ti jaʼ li ibal sba* dios yuʼun j-ammonetike. 6 Jaʼ lik spas li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae xchiʼuk maʼuk ta sjunul yoʼonton laj yakʼ sba ta stojolal li Jeovae, mu jechuk la spas kʼuchaʼal li David ti jaʼ stote.+
7 Li Salomone jaʼo lik svaʼan jun tayal kʼopojebal*+ li ta vits ti te oy ta yeloval Jerusalene, jaʼ sventa li Kemose, li ibal sba dios ta Moabe, jech xtok, la svaʼan yan tayal kʼopojebal sventa li Molek+ ti jaʼ li ibal sba dios yuʼun j-ammonetike.+ 8 La spas yan tayal kʼopojebaletik xtok sventa skotol li yajniltak ti jaʼ jyanlumetik ti nopem xaʼi chakʼik matanal sventa xtometuk muyel xchʼailal* yuʼunike xchiʼuk ti chakʼbeik milbil matanal li sdiosike.
9 Li Jeovae ilin tajek ta stojolal li Salomone, yuʼun namaj yoʼonton ta stojolal Jeova, li Dios yuʼun Israel+ ti chib to velta laj yakʼ sba ta ilel ta stojolale.+ 10 Pʼijubtasbil xa onoʼox lek ti mu stakʼ xbat stsʼakli yan diosetike,+ pe muʼyuk la xchʼunbe li smantal Jeovae. 11 Li Jeovae xi laj yalbe li Salomone: «Ta skoj ti jech la apase, ti muʼyuk la atsak ta mukʼ li jtratoe xchiʼuk ti muʼyuk xachʼun li mantal laj kalbote, ta jpojbot ti bu kʼalal chapas mantale, jaʼ chkakʼbe junuk avajtunel.+ 12 Pe ta skoj li atot Davide, muʼyuk to ta jpas ti kʼu sjalil kuxulote. Jaʼ to ta jpojbe li anichʼone,+ 13 pe muʼyuk ta jpojbe skotol.+ Ta skoj li kajtunel David xchiʼuk ta skoj li Jerusalen ti jaʼ li lum jtʼujoje,+ chkakʼbe sventain jchopuk nitilulal li anichʼone».+
14 Li Jeovae la stakbe tal jun yajkontra li Salomone,+ jaʼ li Adad ti likem ta Edome, li snitilulal ajvalil ta Edome.+ 15 Kʼalal la stsal Edom li Davide,+ li Joab ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike muy batel sventa smuk li buchʼutik chamike xchiʼuk tskʼan ox tsmil skotol li viniketik ta Edome, pe muʼyuk mil yuʼun skotol. 16 (Yuʼun vakib u te komik li Joab xchiʼuk skotol Israele jaʼ to ti kʼuxi la smil skotol viniketik ta Edom li Joabe). 17 Pe li Adade jatav batel xchiʼuk junantik yajtuneltak stot ti likemik ta Edome, te batik ta Ejipto. Li vaʼ kʼakʼale, kʼox kerem toʼox li Adade. 18 Lokʼik batel li ta Madiane, te kʼotik ta Paran. Te echʼ yikʼik jayvoʼuk viniketik li ta Parane,+ laje kʼotik ta Ejipto, jaʼ bat staik li faraon ti jaʼ ajvalil ta Ejiptoe, akʼbat sna, sveʼel xchiʼuk yosil yuʼun li faraone. 19 Toj lek ilat yuʼun faraon li Adade, jaʼ yuʼun akʼbat yikʼ li xchiʼil ta vokʼel yajnile, li xchiʼil ta vokʼel Tapenes ti jaʼ li meʼ ajvalile.* 20 Ta tsʼakale, li xchiʼil ta vokʼel Tapenese vokʼ jun skerem, Guenubat sbi, jaʼ xnichʼon li Adade, li Tapenese te la stsʼites* ta sna faraon, jaʼ yuʼun li Guenubate te kom xchiʼuk li xnichʼnabtak faraone.
21 Kʼalal te oy ta Ejipto li Adade, laj yaʼi ti bat xa xkux David xchiʼuk li smoltotake+ xchiʼuk ti cham xa ek li Joab ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike.+ Jaʼ yuʼun, xi laj yalbe li faraone: «Takun batel sventa xisut batel li ta jlumale». 22 Pe xi albat yuʼun li faraone: «¿Mi yuʼun oy kʼusi muʼyuk chkakʼbot chavil ti chakʼan chasut batel ta alumale?». Xi la stakʼe: «Muʼyuk un bi, pe takun batel, avokoluk».
23 Li Diose la stakbe tal yan yajkontra li Salomone,+ jaʼ li Reson ti jaʼ xnichʼon Eliada ti jatavem lokʼel ta stojolal yajval ti jaʼ li ajvalil Adadeser+ ta Sobae. 24 La stsob viniketik xchiʼuk jaʼ kʼot ta bankilal yuʼun jtsop j-elekʼetik kʼalal jaʼo laj yichʼik tsalel* yuʼun li Davide.+ Jaʼ yuʼun, batik ta Damasko+ xchiʼuk te nakiik, te ochik ta ajvalil li ta Damaskoe. 25 Jaʼ kʼot ta yajkontra Israel ti kʼu sjalil kuxul li Salomone, laj to yakʼbe xchiʼil li kʼusitik chopol la spasbe Israel li Adade xchiʼuk la spʼaj tajek Israel kʼalal jaʼo ch-ajvalilaj ta Siriae.
26 Te oy li Jeroboan xtoke,+ li j-efrain vinik ta Sereda ti jaʼ xnichʼon li Nebate, jaʼ yajtunel Salomon+ ti Serua sbi li smeʼe, chamem smalal li smeʼe. Lik stoy sba* ta stojolal ajvalil li Jeroboan eke.+ 27 Liʼe jaʼ li kʼusitik kʼot ta pasel ti jaʼ la stoy-o sba ta stojolal ajvalil li Jeroboane: li Salomone la spas Tsopajtik ton*+ xchiʼuk la snojesan ti butik skʼan nojesel li ta Steklumal David ti jaʼ stote.+ 28 Li Jeroboane spas yuʼun kʼusiuk noʼox abtelal. Kʼalal laj yakʼ venta Salomon ti yakʼojbe yipal abtel li Jeroboane, la svaʼan ta jkʼelvanej+ yuʼunik li buchʼutik tsobbilik sventa spasik tsatsal abtelal li ta snitilulal Josee. 29 Li vaʼ kʼakʼale, lokʼ batel ta Jerusalen li Jeroboane, vaʼun te nupat ta be yuʼun li j-alkʼop Aiya+ ti likem ta Siloe. Li Aiyae slapoj batel jlik skʼuʼ spokʼ ti achʼ toe, stuk te la sta sba xchaʼvoʼalik li ta osiltike. 30 Li Aiyae la stsak li skʼuʼ spokʼ slapoj ti achʼ toe, la sliʼ ta jatel, 12 ta lik la spas. 31 Vaʼun, xi laj yalbe li Jeroboane:
«Tsako lajuntuchʼuk, yuʼun xi chal li Jeova ti jaʼ Dios yuʼun Israele: ‹Ta jpojbe lokʼel ta skʼob Salomon li ajvalilale,* chkakʼbot aventain lajunchop nitilulal.+ 32 Pe tsventain to jchop nitilulal+ ta skoj li kajtunel Davide+ xchiʼuk ta skoj li Jerusalene, jaʼ li jteklum ti la jtʼuj lokʼel ta skotol snitilulal Israele.+ 33 Ti jech ta jpase, jaʼ ta skoj ti la stenikun komele,+ jaʼ xa bat snijan sbaik ta stojolal Astoret, li meʼ dios yuʼun jsidonetike, ta stojolal Kemos, li dios ta Moabe xchiʼuk ta stojolal Milkom ti jaʼ sdios li j-ammonetike. Muʼyuk xanavik li ta beetik kuʼune, yuʼun muʼyuk la spasik li kʼusi tukʼ chkil ta jsate, muʼyuk la xchʼunik li jmantaltake xchiʼuk muʼyuk la stsakik ta venta li chapanel kuʼune, mu jechuk la spasik kʼuchaʼal li David ti jaʼ stote. 34 Pe muʼyuk ta jpojbe skotol ti bu kʼalal tspas mantale. Ta skoj li David ti jaʼ li kajtunel ti la jtʼuje,+ chkakʼ komuk ta bankilal ti kʼu sjalil kuxule, yuʼun li Davide la xchʼunbun li jmantaltake. 35 Ta skʼob xnichʼon ta jpojbe lokʼel li ajvalilale, voʼot chkakʼbot, lajunchop nitilulal chkakʼ aventain.+ 36 Jchop nitilulal chkakʼbe sventain li xnichʼone sventa te x-ajvalilaj jun snitilulal* li kajtunel David li ta Jerusalene,+ li jteklum tʼujbil kuʼun sventa te xkakʼ li jbie. 37 Voʼot chajtʼujot sventa xaventain skotol ti bu kʼalal xal avoʼontone, voʼot chakʼot ta ajvalil ta Israel. 38 Mi chachʼun skotol li kʼusi chkalbote xchiʼuk mi chaxanav li ta beetik kuʼune xchiʼuk mi chachʼun li jmantaltak jech kʼuchaʼal la spas li kajtunel David ti jaʼ li kʼusi lek chkile,+ muʼyuk chkiktaot. Ta jvaʼanbot jpʼej ana ti te chkom-o sbatel osil jech kʼuchaʼal la jvaʼanbe jpʼej sna li Davide,+ jech xtok, chkakʼ aventain li Israele. 39 Ta skoj li kʼusitik kʼot ta pasele, ta xkakʼ ta kʼexlal li snitilulal Davide,+ pe mu sbateluk osil jech›».+
40 Li Salomone tskʼan ox tsmil li Jeroboane, pe li Jeroboane jatav batel ta Ejipto, te bat ti bu oy li Sisak+ ti jaʼ ajvalil ta Ejiptoe,+ te kom ta Ejipto jaʼ to ti kʼalal cham li Salomone.
41 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Salomone, skotol li kʼusitik la spase xchiʼuk ti kʼu yelan spʼijile, ¿mi mu teuk tsʼibabil li ta slivroal sloʼil xkuxlejal Salomone?+ 42 Li Salomone 40 jabil la sventain skotol Israel li ta Jerusalene. 43 Vaʼun, li Salomone bat xkux xchiʼuk li smoltotake, te laj yichʼ mukel ta Steklumal David ti jaʼ stote; laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Reoboam+ sbie.
12 Li Reoboame te bat ta Sikem, yuʼun skotol li Israele te la stsob sbaik ta Sikem+ sventa stikʼik ta ajvalil.+ 2 Kʼalal laj yaʼi Jeroboan, li xnichʼon Nebat, li kʼusi kʼot ta pasele (yuʼun te toʼox oy ta Ejipto, jatavem batel ta skoj li ajvalil Salomone, jech oxal te nakal ta Ejipto),+ 3 la stakik ta ikʼel. Vaʼun, li Jeroboan xchiʼuk sjunul li tsobobbail yuʼun Israele bat skʼelik li Reoboame, xi kʼot yalbeike: 4 «Li atote toj tsots la smilunkutik ta abtel.+ Mi chayochbunkutik li tsatsal abtelal laj yakʼ jpaskutik atote xchiʼuk mi chayochbe yalal li kikatskutik laj yakʼbunkutike, chitunkutik ta atojolal».
5 Xi takʼbatike: «Sutanik to batel, xasutik tal ta yoxibal kʼakʼal». Jech sutik batel li krixchanoetike.+ 6 Li ajvalil Reoboame la sjakʼbe li moletik* ti tunik ta stojolal Salomon kʼalal kuxul toʼoxe ti jaʼ stote, xi laj yale: «¿Kʼusi ta jtakʼbe xanaʼik li jteklum liʼe?». 7 Xi takʼbate: «Mi chatun ta stojolal li jteklum liʼe, mi chapas li kʼusi tskʼanboxuke xchiʼuk mi lek noʼox chatakʼbee, jaʼ chkomik-o ta avajtuneltak».
8 Pe muʼyuk la stsak ta venta li tojobtasel laj yal moletike,* jaʼ bat sjakʼbe li buchʼutik mas to keremik ti jmoj chʼiik xchiʼuke, ti jaʼ xa yajtuneltake.+ 9 Xi la sjakʼanbee: «¿Kʼusi ta jtakʼbe xanaʼik li jteklum ti xi chalbeikune: ‹Yochbunkutik li tsatsal abtelal laj yakʼ jpaskutik atote›?». 10 Xi takʼbat yuʼun li keremetik ti jmoj chʼiik xchiʼuke: «Li krixchanoetik ti xi laj yalboxuke: ‹Li atote toj tsots la smilunkutik ta abtel, pe yochbunkutik li tsatsal abtelal ta jpaskutike›; xi xatakʼbe yaʼiike: ‹Li xkʼoxil sniʼ jkʼobe mas to yij chkʼot kʼuchaʼal li sbakil yoʼ jtote. 11 Li jtote alal ikatsil laj yakʼboxuk, pe li voʼone chkakʼbe to mas xchiʼil li avikatsike. Li jtote ta nukul laj yakʼboxuk kastigo, yan li voʼone chkakʼboxuk kastigo ta nukul ti tsʼubajtik lek sniʼ li stakʼinale›».
12 Li Jeroboan xchiʼuk li jteklume bat skʼelik li Reoboam ta yoxibal kʼakʼal jech kʼuchaʼal xi laj yal mantal li ajvalile: «Xasutik tal ta yoxibal kʼakʼal».+ 13 Pe li ajvalile tsotsik xa ye la stakʼbe li krixchanoetike, yuʼun muʼyuk la stsak ta mukʼ li tojobtasel albat yuʼun moletike.* 14 Jech la stakʼ jech kʼuchaʼal tojobtasat yuʼun li keremetike, xi laj yale: «Li jtote alal ikatsil laj yakʼboxuk, pe li voʼone chkakʼbe to mas xchiʼil li avikatsike. Li jtote ta nukul laj yakʼboxuk kastigo, yan li voʼone chkakʼboxuk kastigo ta nukul ti tsʼubajtik lek sniʼ li stakʼinale». 15 Jaʼ yuʼun, li ajvalile muʼyuk la xchikinta li kʼusi laj yal jteklume, yuʼun jech xa onoʼox tskʼan yoʼonton Jeova+ ti jech chkʼot ta pasel ta stojolal Jeroboan li xnichʼon Nebate. Jech laj yal Jeova ta stojolal Aiya+ ti likem ta Siloe.
16 Kʼalal laj yakʼ venta skotol Israel ti muʼyuk xchikintabatik yuʼun li ajvalile, li jteklume xi laj yalbeik li ajvalile: «Kʼusi jventatik-o li Davide. Maʼuk xa sventainoj kosiltik li xnichʼon Jesee. Israel, bat tsʼakliik li adiosike. ¡David, te xakʼel atuk li anitilulale!». Vaʼun, sut batel ta snaik* li Israele.+ 17 Pe li Reoboame ajvalilaj-o ta stojolal j-israeletik ti te nakalik ta jteklumetik yuʼun Judae.+
18 Li ajvalil Reoboame la stak batel li Adoram+ ti jaʼ sbainoj li buchʼutik tsobbilik tal sventa spasik tsatsal abtelale, pe milat ta ton yuʼun li Israele. Li ajvalil Reoboame muy ta anil ta skareta sventa xjatav batel ta Jerusalen.+ 19 Jech-o la stoy sbaik li j-israeletik+ ta stojolal li snitilulal Davide, jech-o kʼalal to avie.
20 Kʼalal laj yaʼi skotol Israel ti sut xa talel li Jeroboane, laj yikʼik talel ti bu tsobolike xchiʼuk la stikʼik ta ajvalil li ta Israele.+ Muʼyuk xa buchʼu la stsʼakli li snitilulal Davide, jaʼ xa noʼox tsʼakliat yuʼun li snitilulal Judae.+
21 Kʼalal kʼot ta Jerusalen li Reoboame, ta anil noʼox la stsob skotol li snitilulal Juda xchiʼuk li snitilulal Benjamine, jaʼ 180 mil soltaroetik ti lek xtojobik* ta paskʼope sventa xbat stsakik ta kʼop li snitilulal Israele, taje jaʼ sventa xlik spas ta mantal yan velta Israel li Reoboam xnichʼon Salomone.+ 22 Vaʼun, tal kʼoponatuk yuʼun melel Dios li Semayae,+ li yajtunel melel Diose, xi albate: 23 «Xi xavalbe li Reoboam xnichʼon Salomon ti jaʼ ajvalil ta Judae xchiʼuk skotol li snitilulal Juda, li snitilulal Benjamin xchiʼuk li yantik ta jteklume: 24 ‹Xi chal li Jeovae: «Mu xmuy atsakik ta kʼop li achiʼilik ta vokʼel ti jaʼ li j-israeletike. Sutan batel ta anaik, yuʼun jnopoj xa onoʼox ti jech chkʼot ta pasel kuʼune»›».+ La xchʼunik li kʼusi laj yal Jeovae, jaʼ yuʼun sut batel ta snaik jech kʼuchaʼal albatik yuʼun li Jeovae.
25 Li Jeroboane la svaʼanbe smuroal li Sikem+ ti te oy ta vitstikaltik yuʼun Efraine xchiʼuk te naki. Laje, lokʼ batel, bat svaʼanbe smuroal li Penuele.+ 26 Xi la snop ta yoʼonton li Jeroboane: «Tsut batel ta snitilulal David li ajvalilale.*+ 27 Mi jech-o chmuyik batel ta Jerusalen sventa xakʼik milbil matanal ta sna Jeova li jteklume,+ xuʼ xloʼlabat sutel yoʼontonik yuʼun li ajvalil yuʼunike, li ajvalil Reoboam ta Judae. Vaʼun, voʼon tsmilikun xchiʼuk jaʼ tsutik ta stojolal li ajvalil Reoboam ta Judae». 28 Kʼalal laj xa ox sjakʼe, li ajvalile la spasbe slokʼol chaʼkot chʼiom tot vakax ta oro+ xchiʼuk xi laj yalbe li jteklume: «Vokol chavaʼiik ti ta Jerusalen to chamuyik batele. Israel, liʼ oy li Dios avuʼunik ti la slokʼesoxuk ta yosilal Ejiptoe».+ 29 Li jkote te laj yakʼ ta Betel,+ li jkote te ta Dan.+ 30 Jech la sta-o smul yuʼun li jteklume,+ yuʼun te chbatik ta Dan sventa te xbat yichʼik ta mukʼ li slokʼol tot vakaxe.
31 Li ta tayal kʼopojebaletike* te la spasbe snailtak diosetik sventa xichʼik ta mukʼ xchiʼuk buchʼuuk xa noʼox la svaʼan ta paleal ti maʼuk jlevietike.+ 32 Jech xtok, li ta 15 yuʼun li xvaxakibal ue, li Jeroboane la slikes jun kʼin jech kʼuchaʼal te ta Judae.+ Li ta skajleb matanal la spas ta Betele,+ te laj yakʼbe milbil matanal li chʼiom tot vakaxetik la spase, li ta Betel xtoke te laj yakʼ paleetik sventa te xtunik li ta tayal kʼopojebaletike. 33 Li ta 15 yuʼun li xvaxakibal u ti jaʼ li u la stʼuj stuke lik yakʼ milbil matanaletik li ta skajleb matanal spasoj ta Betele; jaʼ jech la slikes li kʼin sventa li steklumal Israele xchiʼuk te laj yichʼ muyel li skajleb matanal sventa xakʼ milbil matanaletik xchiʼuk matanal ti xtomet muyel xchʼailale.*
13 Oy jun yajtunel Dios+ ti ta smantal Jeova lokʼ batel ta Juda sventa xbat ta Betel. Li ta Betele jaʼo te vaʼal ta stsʼel skajleb matanal li Jeroboan+ ti te chakʼ matanal ti xtomet muyel xchʼailal* yuʼune. 2 Li yajtunel Diose tsots la skʼopon li skajleb matanale, yuʼun jech albat yuʼun Jeova, xi laj yale: «¡Chikintao avaʼi, skajleb matanal, skajleb matanal! Xi chal li Jeovae: ‹¡Kʼelavil! ¡Li ta snitilulal Davide te chlokʼ tal jun kerem ti Josias sbie!+ Jaʼ te chlik yakʼ ta aba ta milbil matanal li paleetik ti te chtunik ta tayal kʼopojebaletike,* jaʼ li paleetik ti chchikʼik matanal ta aba sventa xtometuk muyel xchʼailal* yuʼunike. Jech xtok, te chlik xchikʼ sbakil krixchanoetik ta aba›».+ 3 Laj yakʼbe senyail* li vaʼ kʼakʼale, xi laj yale: «Liʼe jaʼ li senyail* laj yal Jeovae: ta xchʼak ta oʼlol li skajleb matanale xchiʼuk chtanij batel li stanil* te oy ta sbae».
4 Kʼalal naka noʼox laj yaʼi ajvalil ti laj yapta skajleb matanal ta Betel li yajtunel melel Diose, li Jeroboane te to ta skajleb matanal la syeʼ tal skʼob, xi laj yale: «¡Tsakik!».+ Pe ta anil noʼox takij* li skʼob la syeʼe xchiʼuk mu xa xbakʼ kom.+ 5 Vaʼun, chʼak ta oʼlol li skajleb matanale xchiʼuk tanij batel li stanile, yuʼun jaʼ li senyail* yaloj xa onoʼox li yajtunel Dios ti jech albat yuʼun Jeovae.
6 Li ajvalile xi laj yalbe li yajtunel melel Diose: «Avokoluk, kʼanbo vokol li Jeova Dios avuʼune, paso orasion ta jtojolal sventa xlekub li jkʼobe».+ Jaʼ yuʼun, li yajtunel melel Diose la spas orasion sventa skʼanbe vokol li Jeovae, vaʼun lekub skʼob yan velta li ajvalile. 7 Li ajvalil une xi laj yalbe li yajtunel melel Diose: «Batik ta jna, bat veʼan jxoxuk* xchiʼuk oy ta koʼonton chkakʼbot amoton». 8 Pe xi la stakʼ li yajtunel melel Diose: «Manchuk mi chavakʼbun j-oʼloluk li kʼusitik oy avuʼune, muʼyuk chbat jchiʼinot, muʼyuk chiveʼ xchiʼuk muʼyuk chkuchʼ voʼ liʼ ta lume. 9 Yuʼun xi laj yalbun mantal li Jeovae: ‹Mu xuʼ xaveʼ mi jaʼuk xavuchʼ voʼ xchiʼuk mu xuʼ te xasut li ta be ti bu cha-echʼe›». 10 Jech oxal, yan xa be la stam batel, maʼuk xa te sut batel li ta be ti kʼalal bat ta Betele.
11 Li ta Betele te nakal jun j-alkʼop ti mol xae. Kʼalal kʼot ta snaik li xnichʼnabtake, kʼot xchapbeik stotik skotol li kʼusitik la spas ta Betel li yajtunel melel Dios li vaʼ kʼakʼale xchiʼuk li kʼusitik laj yalbe li ajvalile. Kʼalal laj xa ox yalbeik li stotike, 12 xi jakʼbatike: «¿Bu beal la stam batel?». Li xnichʼnabtake laj yalbeik bu beal la stam batel li yajtunel melel Dios ti likem ta Judae. 13 Xi laj yalbe li xnichʼnabtake: «Akʼbeik smontura li jvuroe». Jech laj yakʼbeik smontura li vuroe, vaʼun la skajlebin batel.
14 Bat sta ta be li yajtunel melel Diose, te chotol la sta ta yolon jpets mukʼta teʼ. Vaʼun, xi laj yalbee: «¿Mi voʼot li yajtunelot melel Dios ti likemot tal ta Judae?».+ Xi takʼbate: «Voʼon». 15 Xi laj yalbee: «Batik ta jna chaʼa, bat veʼan tal jxoxuk».* 16 Pe xi la stakʼe: «Mu xuʼ jchiʼinot batel, mu stakʼ jchʼam li kʼusi chavakʼbune. Mu stakʼ xiveʼ xchiʼuk mu stakʼ xkuchʼ voʼ li ta lum liʼe. 17 Yuʼun xi laj yalbun mantal li Jeovae: ‹Mu xuʼ xaveʼ mi jaʼuk xavuchʼ voʼ te, mu xuʼ te xasut li ta be ti bu cha-echʼe›». 18 Xi albate: «J-alkʼopun ek xchiʼuk xi laj yalbun jun anjel ti jech albil tal yuʼun Jeovae: ‹Ikʼo batel ta ana sventa xveʼ xchiʼuk xuchʼ voʼ›». (La sloʼla). 19 Jech sut batel xchiʼuk li j-alkʼop ti mol xae sventa xveʼ xchiʼuk xuchʼ voʼ ta sna.
20 Kʼalal jaʼo te chotol chveʼik ta mexae, oy kʼusi albat yuʼun Jeova li j-alkʼop ti mol xae. 21 Vaʼun, xi tsots laj yalbe li yajtunel melel Dios ti likem ta Judae: «Xi chal li Jeovae: ‹Ta skoj ti la atoy aba ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti muʼyuk la achʼun li kʼusi laj yalbot li Jeova Dios avuʼune, 22 ta skoj ti sut veʼan xchiʼuk sut avuchʼ voʼ li ta lum ti xi albilot skʼoplale: «Mu xuʼ xaveʼ mi jaʼuk xavuchʼ voʼ», ti xa-utate, muʼyuk te chavichʼ mukel li ta smukinal amoltotake›».+
23 Kʼalal veʼ xa ox xchiʼuk kʼalal laj xa ox yuchʼ voʼ li yajtunel melel Diose, li j-alkʼop ti mol xae la skajanbe smonturail svuro li j-alkʼop ti ay yikʼ sutele. 24 Vaʼun, bat li j-alkʼope, pe la snup ta be jkot leon ti milate.+ Te telel kom ta be li sbekʼtale, li svuroe te kotol kom ta xokon; li leon eke te kotol kom ta xokon li animae. 25 Jaʼo te echʼik jayvoʼ viniketik li ta bee, vaʼun laj yilik ti te telel ta be li animae xchiʼuk laj yilik ti te kotol ta xokon anima li leone. Kʼalal ochik ta jteklum ti bu nakal li j-alkʼop ti mol xae, kʼot yalik li kʼusi laj yilike.
26 Kʼalal laj yaʼi li j-alkʼop ti ay ikʼvanuk sutele, xi laj yal ta anile: «Taje jaʼ li yajtunel melel Dios ti la stoy sba ta stojolal Jeovae;+ jaʼ yuʼun li Jeovae laj yakʼ tsakatuk ta leon sventa xlilinat ta tiʼel, taje jech xa onoʼox albil yuʼun li Jeovae».+ 27 Laje, xi laj yalbe li xnichʼnabtake: «Akʼbeik smontura li jvuroe». Ta anil noʼox laj yakʼbeik smontura li vuroe. 28 Vaʼun, lokʼ batel, te telel ta be la stabe li sbekʼtal animae xchiʼuk te kotajtik ta stsʼel li vuro xchiʼuk leone. Li leone muʼyuk stiʼoj li animae mi jaʼuk slilinoj ta tiʼel li vuroe. 29 Li j-alkʼope la skajan muyel ta vuro li sbekʼtal yajtunel melel Diose, laj yikʼ batel ta steklumal sventa xokʼita, laje la smuk. 30 Te la smuk li ta smukinal stuke xchiʼuk xi x-avet chokʼitaike: «¡Toj abol aba, kuni ermano!». 31 Kʼalal laj xa ox smuke, xi laj yalbe li xnichʼnabtake: «Mi lichame, te me xamukikun ti bu mukul li yajtunel melel Diose, te xavakʼik ta stsʼel sbakil li jbakiltake.+ 32 Persa chkʼot ta pasel li kʼusi laj yal ta stojolal li skajleb matanal te ta Betel ti jech albat yuʼun Jeovae xchiʼuk li kʼusi laj yal ta stojolal li snailtak diosetik ti te chichʼik ta mukʼ li ta tayal kʼopojebaletik+ ta jteklumetik yuʼun Samariae».+
33 Manchuk mi jech kʼot ta pasel skotol taje, li Jeroboane muʼyuk xikta li chopol be stamoje, jech-o la spas ti buchʼuuk noʼox tsvaʼan ta paleal sventa te xtunik li ta tayal kʼopojebaletike.+ Tsvaʼan ta paleal* ti buchʼuuk noʼox xal yoʼontone, xi chale: «Liʼe jaʼ akʼo ochuk ta paleal sventa te xtun li ta tayal kʼopojebale».+ 34 Li smul la spas yutsʼ yalal Jeroboane+ jaʼ laj yichʼik-o lajesel xchiʼuk jaʼ ta skoj ti chʼay-o stsʼunbalik li ta sba balumile.+
14 Li vaʼ kʼakʼale, ipaj li Abias ti jaʼ xnichʼon Jeroboane. 2 Jaʼ yuʼun, li Jeroboane xi laj yalbe li yajnile: «Totsan, avokoluk, batan ta Silo, jelta-o aba sventa mu xakʼik venta ti voʼot yajnilot Jeroboane. Mi lakʼote, te chata li j-alkʼop Aiyae. Yuʼun jaʼ laj yalbun ti chi-och ta ajvalil li ta jteklum liʼe.+ 3 Ichʼo batel lajuneb pan xchiʼuk ichʼo batel pan ti chiʼe xchiʼuk ichʼo batel jpʼisuk pom sventa xbat akʼel li j-alkʼope. Jaʼ chalbot kʼusi chkʼot ta stojolal li kereme».
4 Li yajnil Jeroboane jech la spas kʼuchaʼal albate. Tots batel sventa xbat ta Silo,+ te kʼot ta sna Aiya. Li Aiyae mu xa x-ilvan ta skoj ti mol xae.
5 Pe li Jeovae xi xa onoʼox yalojbe li Aiyae: «Li yajnil Jeroboane liʼ chtal sjakʼbot li kʼusi chkʼot ta stojolal li skereme, yuʼun ip chaʼi. Voʼon chkalbot li kʼusi xuʼ xavalbee. Mi vule, sjeltaoj sba tal sventa mu xakʼ sba ta ojtikinel».
6 Kʼalal laj yaʼi Aiya ti te xa xtal ta ochebal li antse, xi laj yale: «Ochan talel, yajnil Jeroboan. ¿Kʼu yuʼun ti mu xavakʼ aba ta ojtikinele? Laj xa kichʼ albel ti xkalbot jun chopol aʼyeje. 7 Xi xkʼot avalbe li Jeroboane: ‹Xi chal li Jeova ti jaʼ Dios yuʼun Israele: «Voʼon la jtʼujot lokʼel ta ateklumal sventa xabeiltas li jteklumal Israele.+ 8 La jpojbe snitilulal David li ajvalilale* xchiʼuk voʼot laj kakʼbot.+ Pe mu jechuk la apas kʼuchaʼal li kajtunel Davide, yuʼun li Davide la xchʼun li jmantaltake xchiʼuk ta sjunul yoʼonton la stsʼakliun, jaʼ la spas li kʼusi lek chkile.+ 9 Yan li voʼote mas to x-echʼ achopolil, jaʼ mu sta li yantik echʼe, la apas yan diosetik xchiʼuk lokʼoletik ta unijesbil takʼin ti chopol laj kaʼi-o jbae+ xchiʼuk voʼon laj aviktaun komel.+ 10 ¡Jaʼ yuʼun, chkakʼbe svokol li yutsʼ yalal Jeroboan te ta Israele xchiʼuk ta jchʼaybe stsʼunbal* skotol viniketik* li ta yutsʼ yalal Jeroboane, ta jchʼaybe stsʼunbal xtok li buchʼutik muʼyuk tsots skʼoplalike. Ta jmes lokʼel skotol li yutsʼ yalal Jeroboan+ jech kʼuchaʼal chichʼ mesel lokʼel ikʼobal* jaʼ to ti kʼuxi xlokʼ skotole! 11 Mi te ta jteklum chcham li yutsʼ yalal Jeroboane, chlaj ta tiʼel ta tsʼiʼetik; mi te chcham ta osiltike, chlaj ta tiʼel ta mutetik ta vinajel, yuʼun jech yaloj li Jeovae»›.
12 »Totsan; sutan batel ta ana. Kʼalal mi la atekʼan avakan li ta jteklume, chcham li kereme. 13 Skotol Israel chokʼitaik xchiʼuk chbat smukik, yuʼun jaʼ noʼox stuk chichʼ mukel li ta yutsʼ yalal Jeroboane, jaʼ noʼox stuk li ta yutsʼ yalal Jeroboan ti oy kʼusi lek ilbat yuʼun Jeovae, li Dios yuʼun Israele. 14 Li Jeovae tsvaʼan yan ajvalil ta Israel sventa xchʼaybe stsʼunbal* li yutsʼ yalal Jeroboan+ mi kʼot skʼakʼalile. Ti skʼanuke, xuʼ spas ta ora. 15 Li Jeovae tstsʼet lokʼel Israel jech kʼuchaʼal chichʼ tsʼetel aj ti te xlaʼet ta yut voʼe, tsbul lokʼel Israel li ta osil ti laj yakʼbe li smoltotakike,+ ta sjelavel to Ukʼum* ta spuk batel+ ta skoj ti la spasik chʼul posteetik*+ ti chopol laj yaʼi-o sba yuʼunik li Jeovae. 16 Ta sjip komel Israel ta skoj smultak li Jeroboane xchiʼuk jaʼ ta skoj Jeroboan ti la sta smulik li Israele».+
17 Vaʼun, li yajnil Jeroboane tots batel sventa sut batel ta sna, te kʼot ta Tirsa. Kʼalal naka noʼox kʼot ta smarkoal yok tiʼ nae, cham li kereme. 18 Skotol Israel laj yokʼitaik, laje bat smukik jech kʼuchaʼal yaloj xa onoʼox Jeova ta stojolal li yajtunel Aiyae, li j-alkʼope.
19 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Jeroboane, ti kʼu yelan la spas kʼope+ xchiʼuk ti kʼu yelan ajvalilaje, te tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele. 20 22 jabil ajvalilaj li Jeroboane, laje bat xkux xchiʼuk li smoltotake;+ jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Nadab sbie.+
21 Li Reoboam ti jaʼ xnichʼon Salomone ajvalilaj ta Juda. Kʼalal och ta ajvalil li Reoboame, 41 jabil yichʼoj, 17 jabil ajvalilaj ta Jerusalen, jaʼ li jteklum ti la stʼuj lokʼel Jeova+ ta snitilulal Israel sventa te xakʼ li sbie.+ Li smeʼ Reoboame Naama sbi, likem ta snitilulal Ammon.+ 22 Li Judae jaʼ tspas li kʼusi chopol chil Jeovae,+ ta skoj li smulike mas to la sabeik skʼakʼal yoʼonton li Diose, jaʼ mu sta jech la spasik li smoltotakike.+ 23 Jech-o la svaʼanik tayal kʼopojebaletik,* chʼul vaʼanbil tonetik xchiʼuk chʼul posteetik*+ ti te laj yakʼik ta sba bikʼtal vitsetik+ xchiʼuk ta yolon teʼetik ti lek pimik yanale.+ 24 Oy jchonbail viniketik ta templo xtok li ta jteklume.+ Ibal sba* kʼusitik la spasik jech kʼuchaʼal li jyanlumetik ti nutsatik lokʼel yuʼun Jeova ta stojolal j-israeletike.
25 Kʼalal svoʼobal xa ox jabil yochel ta ajvalil li Reoboame, li ajvalil Sisak+ ta Ejiptoe muy stsak ta kʼop li Jerusalene.+ 26 Laj yichʼ batel li kʼulejal te oy ta sna Jeovae xchiʼuk li kʼulejal te oy ta sna* ajvalile.+ Laj yichʼ batel skotol, laj yichʼ batel xtok li eskudoetik* ta oro ti jaʼ spasoj li Salomone.+ 27 Jaʼ yuʼun, li ajvalil Reoboame ta kovre xa la spasbe xkʼexol li eskudoetike,* jaʼ laj yakʼbe sbain li bankilaletik yuʼun jchabivanejetike,* li jchabivanejetik taje jaʼ chchabibeik yochebal sna li ajvalile. 28 Kʼalal chbat ta sna Jeova li ajvalile, li jchabivanejetike chichʼik batel li eskudoetike,* vaʼun mi sutik tale, te chakʼik komel ti bu oy li jchabivanejetike.
29 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Reoboame, skotol li kʼusitik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae?+ 30 Jech-o nopolik la stsak sbaik ta kʼop li Reoboam xchiʼuk Jeroboane.+ 31 Li Reoboame bat xkux xchiʼuk li smoltotake, te laj yichʼ mukel xchiʼuk smoltotak li ta Steklumal Davide.+ Li smeʼ Reoboame Naama sbi, likem ta snitilulal Ammon,+ laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Abiyam* sbie.+
15 Kʼalal 18 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Jeroboane,+ li xnichʼon Nebate, jaʼo och ta ajvalil ta Juda li Abiyame,+ 2 oxib jabil te ajvalilaj ta Jerusalen. Li smeʼe Maaka sbi,+ jaʼ smom li Abisalome. 3 Jaʼ la spas li muliletik la spas stote xchiʼuk maʼuk ta sjunul yoʼonton laj yakʼ sba ta stojolal li Jeova Dios yuʼune, mu jechuk la spas kʼuchaʼal li David ti jaʼ smoltote. 4 Pe ta skoj li Davide,+ li Jeova Dios yuʼune laj yakʼ ajvalilajuk jun snitilulal* li ta Jerusalene,+ yuʼun la stikʼbe ta ajvalil li xnichʼone xchiʼuk muʼyuk xlaj skʼoplal yuʼun li Jerusalene. 5 Yuʼun li Davide jaʼ la spas li kʼusi tukʼ chil Jeovae xchiʼuk muʼyuk xkʼejpʼuj* ta xchʼunbel smantal Dios ti kʼu sjalil kuxule, jaʼ xa noʼox li kʼusi kʼot ta pasel yuʼun ta skoj li Uriase, li j-et vinike.+ 6 Ti kʼu sjalil kuxi li Reoboame, jech-o la stsak sbaik ta kʼop xchiʼuk li Jeroboane.+
7 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Abiyame, skotol li kʼusitik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae?+ La stsak sbaik ta kʼop ek li Abiyam xchiʼuk Jeroboane.+ 8 Vaʼun, li Abiyame bat xkux xchiʼuk li smoltotake xchiʼuk te la smukik ta Steklumal David; jaʼ och ta xkʼexol+ ta ajvalil li xnichʼon ti Asa sbie.+
9 Kʼalal 20 jabil xa ox yochel ta ajvalil ta Israel li Jeroboane, lik ajvalilajuk ta Juda li Asae, 10 41 jabil te ajvalilaj ta Jerusalen. Li syayae Maaka sbi,+ jaʼ smom li Abisalome. 11 Li Asae jaʼ la spas li kʼusi tukʼ chil Jeovae+ jech kʼuchaʼal la spas li David ti jaʼ smoltote. 12 La snutsan lokʼel ta jteklum li jchonbail viniketik ta temploe+ xchiʼuk la sjip lokʼel li ibal sba santoetik* ti la spas smoltotake.+ 13 Maʼuk noʼox, yuʼun la slokʼes ta yabtel* li syaya ti Maaka sbie,+ yuʼun spasoj jun ibal sba santo sventa xichʼik ta mukʼ li chʼul postee.* Li Asae la sjip lokʼel li ibal sba santo ti jaʼ yuʼun syayae+ xchiʼuk te la xchikʼ ta stenlejaltik Sedron.+ 14 Pe jaʼ muʼyuk laj yichʼ jinesel li tayal kʼopojebaletike.*+ Akʼo mi jech, ta sjunul yoʼonton tun ta stojolal Jeova li Asa ti kʼu sjalil kuxule. 15 Jech xtok, te laj yakʼ ta sna Jeova li kʼusitik xchʼultajesojik xchiʼuk stote, jaʼ li platae, li oroe xchiʼuk li yan kʼusitike.+
16 Jech-o nopolik la stsak sbaik ta kʼop li Asa xchiʼuk li Baasa+ ti jaʼ ajvalil ta Israele. 17 Li ajvalil Baasa ta Israele muy stsak ta kʼop li Judae xchiʼuk laj yakʼbe smuroal* li Ramae+ sventa mu x-ochik xchiʼuk sventa mu xlokʼik* ti bu oy li ajvalil Asa ta Judae.+ 18 Jech oxal, li Asae laj yichʼ batel skotol li plata xchiʼuk li oro ti te to komem ta yavil kʼulejal ta sna Jeovae xchiʼuk li ta sna* ajvalile, laj yakʼbe ta skʼob li yajtuneltake. Vaʼun, li ajvalil Asae la stak batel ta Siria li yajtuneltak ta stojolal li ajvalil Ben-Adad+ ti te nakal ta Damaskoe, ti jaʼ xnichʼon li Tabrimone xchiʼuk ti jaʼ smom li Esione, xi laj yalbe batele: 19 «Jpasojtik jun trato jech kʼuchaʼal la spasik trato li jtot xchiʼuk atote. Liʼ ta jtakbot talel ta amoton plata xchiʼuk oro sventa xachʼay ta be li trato la apas xchiʼuk li ajvalil Baasa ta Israele sventa mu xa stsakun ta kʼop». 20 Li Ben-Adade la xchʼun li kʼusi albat yuʼun ajvalil Asae, vaʼun la stak batel li bankilaletik yuʼun yajsoltarotake sventa xbat stsakik ta kʼop li jteklumetik ta Israele. La sjinesik komel li Ijon,+ Dan,+ Abel-Bet-Maaka, sjunul Kineret xchiʼuk sjunul li yosilal Neftalie. 21 Kʼalal laj yaʼi li Baasae, ta anil noʼox la xkechan sba ta svaʼanbel smuroal* li Ramae xchiʼuk te to kom nakluk ta Tirsa.+ 22 Li ajvalil Asae la stsob skotol li buchʼutik te oyik ta Judae —muʼyuk xa buchʼu kom—, jaʼ bat yichʼik talel li tonetik xchiʼuk li teʼetik ta Rama ti jaʼ toʼox tstunes li Baasae. Li ajvalil Asae jaʼ lik yakʼbe-o smuroal* li Gueba+ ta Benjamine xchiʼuk li Mispae.+
23 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Asae, li kʼusitik mukʼtik la spase, skotol li kʼusitik la spase xchiʼuk li jteklumetik laj yakʼbe smuroale,* ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae? Pe kʼalal mol xa oxe, ipaj yakan.+ 24 Vaʼun, li Asae bat xkux xchiʼuk li smoltotake xchiʼuk te la smukik ta Steklumal David ti jaʼ smoltot xtoke, yuʼun jaʼ te mukul li smoltotake; laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Jeosafat sbie.+
25 Kʼalal chib xa ox jabil ch-ajvalilaj ta Juda li Asae, jaʼo och ta ajvalil ta Israel li Nadab+ ti jaʼ xnichʼon Jeroboane xchiʼuk chib jabil ajvalilaj li ta Israele. 26 Jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil Jeovae xchiʼuk la xchanbe li stalelal stote+ xchiʼuk jaʼ la spas li muliletik la spas stot ti jaʼ la sta-o smul li Israele.+ 27 Li Baasa ti jaʼ xnichʼon Aiya ta snitilulal Isakare snopoj xa onoʼox tstsak ta kʼop li Nadabe, te la smil ta Guibeton+ ti jaʼ yosil jfilisteaetike; jaʼo te yakal tsjoyibtaik Guibeton li Nadab xchiʼuk skotol Israele. 28 Li Baasae jaʼo la smil kʼalal yoxibal xa ox jabil yochel ta ajvalil ta Juda li Asae, laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil. 29 Kʼalal naka noʼox choti ta ajvalile, la smilbe skotol li yutsʼ yalal Jeroboane. Muʼyuk buchʼu kuxul laj yikta li ta yutsʼ yalal Jeroboane; laj yal mantal ti akʼo smilik skotol jech kʼuchaʼal yaloj xa onoʼox Jeova ta stojolal li yajtunel Aiya ti likem ta Siloe.+ 30 Li kʼusi kʼot ta pasele jaʼ ta skoj li smultak Jeroboane xchiʼuk ti la sta smul yuʼun li Israele xchiʼuk ta skoj ti chopol tajek laj yaʼi sba yuʼun li Jeovae, li Sdios Israele. 31 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Nadabe, skotol li kʼusitik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele? 32 Jech-o nopolik la stsak sbaik ta kʼop li Asa xchiʼuk li ajvalil Baasa ta Israele.+
33 Kʼalal yoxibal xa ox jabil yochel ta ajvalil ta Juda li Asae, jaʼo och ta ajvalil ta Tirsa li Baasa ti jaʼ xnichʼon Aiyae, 24 jabil la sventain skotol li Israele.+ 34 Pe jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil Jeovae+ xchiʼuk jaʼ la xchanbe li stalelal Jeroboane xchiʼuk jaʼ la spas li muliletik ti jaʼ la sta-o smul li Israele.+
16 Li Jeovae xi laj yalbe Jeu,+ li xnichʼon Anani,+ li kʼusi chkʼot ta stojolal li Baasae: 2 «Ta lumtik la jtotsot likel, yuʼun la jvaʼanot ta jnitvanej yuʼun li jteklumal Israele.+ Pe jaʼ la achanbe-o stalelal li Jeroboane xchiʼuk la sta smul avuʼun li jteklumal Israele, chopol laj kaʼi jba yuʼunik ta skoj li smulike.+ 3 Jaʼ yuʼun, ta jbekʼ* lokʼel li Baasa xchiʼuk li yutsʼ yalale, jech ta jpasbe yutsʼ yalal jech kʼuchaʼal la jpasbe li yutsʼ yalal Jeroboan+ ti jaʼ xnichʼon Nebate. 4 Mi te ta jteklum chcham junuk yutsʼ yalal Baasae, chlaj ta tiʼel ta tsʼiʼetik; mi te chcham ta osiltik junuk yutsʼ yalale, chlaj ta tiʼel ta mutetik ta vinajel».
5 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Baasae, skotol li kʼusitik la spase xchiʼuk li kʼusitik mukʼtik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele? 6 Vaʼun, li Baasae bat xkux xchiʼuk li smoltotake xchiʼuk te laj yichʼ mukel ta Tirsa;+ laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Ela sbie. 7 Jech xtok, li Jeovae laj yalbe j-alkʼop Jeu, li xnichʼon Anani, li kʼusi chkʼot ta stojolal li Baasa xchiʼuk yutsʼ yalale, jaʼ ta skoj ti milvane* xchiʼuk skotol li kʼusi chopol la spas ta sat Jeova ti ilin yuʼun ta skoj li kʼusitik chopol la spas jech kʼuchaʼal li yutsʼ yalal Jeroboane.+
8 Kʼalal 26 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Asa ta Judae, jaʼo och ta ajvalil ta Tirsa li Ela xnichʼon Baasae, chib jabil la sventain li Israele. 9 Oy jun yajtunel ti Simri sbie, jaʼ yakʼojbe sventain j-oʼlol li skaretatake. Kʼalal jaʼo te chyakub li Ela ta sna Arsa li ta jteklum Tirsae, li Simrie la snop tsmil li Elae. Li Arsae jaʼ sventainojbe sna ajvalil li ta Tirsae. 10 Vaʼun, kʼalal 27 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Asa ta Judae, li Simrie och smil li Elae,+ laje jaʼ och ta ajvalil ta xkʼexol. 11 Kʼalal lik ajvalilajuke, kʼalal choti ta xchotleb ti bu tspas mantale, la smilbe skotol li yutsʼ yalal Baasae, mi junuk vinik* kuxul kom yuʼun ti jaʼ yutsʼ yalal* o yamigo li Baasae. 12 Li Simrie la smilbe skotol li yutsʼ yalal Baasa jech kʼuchaʼal albil onoʼox yuʼun Jeova li j-alkʼop Jeu+ ti chkʼot ta stojolal li Baasae. 13 Jech kʼot ta stojolalik ta skoj li smul la spasik li Baasa xchiʼuk li xnichʼon ti jaʼ li Elae xchiʼuk li smul la spasik ti jaʼ la sta-o smul yuʼunik li Israele, yuʼun chopol laj yaʼi sba yuʼunik li Jeova ti jaʼ Sdios Israel kʼalal laj yichʼik ta mukʼ li santoetik ti muʼyuk sbalile.+ 14 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Elae, skotol li kʼusitik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele?
15 Kʼalal 27 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Asa ta Judae, jaʼo och ta ajvalil ta Tirsa li Simrie, vukub kʼakʼal ajvalilaj. Taje jaʼo kʼot ta pasel kʼalal te spasoj skarpanaik li soltaroetik yoʼ stsakik ta kʼop li Guibeton+ ti jaʼ yosil jfilisteaetike. 16 Xi kʼot ta xchikinik li soltaroetik ti te spasoj skarpanaike: «Li Simrie laj xa smil li ajvalile, yuʼun jech xa onoʼox snopoj». Jaʼ yuʼun, li vaʼ kʼakʼal kʼalal jaʼo te spasoj skarpanaike, skotol li Israele la stikʼik ta ajvalil li Omri+ ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike. 17 Li Omri xchiʼuk skotol li Israele lokʼik batel li ta Guibetone, jaʼ bat sjoyibtaik li Tirsae. 18 Kʼalal laj yakʼ venta Simri ti och xa ta kʼabal li jteklume, te jatav batel li ta tsatsal tayal kʼelob osil ta sna* ajvalile. La stsanbe skʼakʼal li nae, jech te bajal cham.+ 19 Ti jech kʼot ta stojolale, jaʼ ta skoj li smultake, yuʼun jaʼ la spas li kʼusi chopol chil Jeovae, jaʼ la xchanbe stalelal li Jeroboane xchiʼuk jaʼ ta skoj ti la sta smul yuʼun li Israele.+ 20 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Simrie xchiʼuk ti la snop tsmil li ajvalile, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele?
21 Li vaʼ kʼakʼale, la xchʼak sba ta chavokʼ li jteklum Israele. Li jvokʼe jaʼ la stsʼakliik li Tibni xnichʼon Guinate, yuʼun tskʼan tstikʼik ta ajvalil. Li jvokʼ xtoke jaʼ la stsʼakliik li Omrie. 22 Li buchʼutik la stsʼakliik li Omrie jaʼ kuch yuʼunik, jaʼ lajik ta tsalel li buchʼutik la stsʼakliik li Tibni xnichʼon Guinate. Jaʼ yuʼun, cham li Tibnie, vaʼun jaʼ kom ta ajvalil li Omrie.
23 Kʼalal 31 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Asa ta Judae, jaʼo och ta ajvalil ta Israel li Omrie, 12 jabil ajvalilaj ti te xa tsakal li vakib jabil ajvalilaj ta Tirsae. 24 Jaʼ la smanbe Semer li vits ta Samariae, chib talento* plata la stoj, te la svaʼan jun jteklum li ta ba vitse, Samaria*+ laj yakʼbe sbi sventa snaʼobil li Semer ti jaʼ yajval li vitse. 25 Li Omrie jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil Jeovae, mas to x-echʼ xchopolil ti jaʼ mu sta li yantik echʼe.+ 26 Jaʼ la xchanbe li stalelal Jeroboan xnichʼon Nebate xchiʼuk li muliletik la spas ti jaʼ la sta-o smul yuʼun li Israele, yuʼun chopol laj yaʼi sba yuʼunik li Jeova ti jaʼ Sdios Israel kʼalal laj yichʼik ta mukʼ li santoetik ti muʼyuk sbalile.+ 27 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Omrie, li kʼusitik la spase xchiʼuk li kʼusitik mukʼtik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele? 28 Vaʼun, li Omrie bat xkux xchiʼuk li smoltotake xchiʼuk te laj yichʼ mukel ta Samaria; laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Akab sbie.+
29 Kʼalal 38 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Asa ta Judae, jaʼo och ta ajvalil ta Samaria+ li Akab xnichʼon Omrie, 22 jabil la sventain li Israele. 30 Li Akab xnichʼon Omrie mas to toj chopol echʼ ta sat li Jeovae ti jaʼ mu sta li yantik echʼe.+ 31 Pe maʼuk noʼox la spas li muliletik la spas Jeroboan+ xnichʼon Nebate, yuʼun laj yikʼ xtok li Jesabel+ ti jaʼ stseb li Etbaal ti jaʼ ajvalil yuʼun jsidonetike.+ Jech te lik tunuk ta stojolal li Baale+ xchiʼuk lik snijan sba ta stojolal. 32 Jech xtok, li ta sna* Baal+ spasoj ta Samariae, te la spasbe jun skajleb smoton li Baale. 33 La spas jun chʼul poste*+ xtok. Li Akabe mas to toj chopol kʼusitik la spas ti chopol laj yaʼi-o sba yuʼun li Jeova ti jaʼ Dios yuʼun Israele, jaʼ mu sta li yan ajvaliletik echʼik ta Israele.
34 Kʼalal jaʼo ch-ajvalilaj li Akabe, li Iel likem ta Betele la xchaʼvaʼan li Jerikoe. Kʼalal laj yakʼbe snakleb li jteklume, cham li sba xnichʼon ti Abiram sbie. Kʼalal laj yakʼbe li smak stiʼe, cham li slajeb xnichʼon ti Segub sbi jech onoʼox kʼuchaʼal yaloj Jeova ta stojolal Josue ti jaʼ xnichʼon li Nune.+
17 Li Elias*+ ti te nakal ta Tisbe ta yosilal Galaade,+ xi laj yalbe li Akabe: «¡Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova, li Dios yuʼun Israel ti jaʼ chitun ta stojolale,* muʼyuk ch-ayan tsʼujul mi jaʼuk chakʼ voʼ li jabiletik chtale, jaʼ to mi jech laj kale!».+
2 Xi albat yuʼun li Jeovae: 3 «Lokʼan batel liʼe, batan ta stukʼil slokʼeb kʼakʼal, te xanakʼ* aba ta stenlejaltik Kerit* ti te xkom ta stukʼil slokʼeb kʼakʼal ta Jordane. 4 Jaʼ chavuchʼbe yaʼlel li beoʼe, ta jpas ta mantal joj mutetik sventa xtal yakʼbeikot aveʼel».+ 5 Ta ora noʼox bat li Eliase, jech la spas kʼuchaʼal albat yuʼun li Jeovae; te bat xchiʼuk te kom ta stenlejaltik Kerit* ti te xkom ta stukʼil slokʼeb kʼakʼal ta Jordane. 6 Vaʼun, li joj mutetike ta jujun sob xchiʼuk ta jujun mal kʼakʼal chichʼbeik tal pan xchiʼuk bekʼet li Eliase, jech xtok, li Eliase jaʼ chuchʼbe yaʼlel li beoʼe.+ 7 Pe ta tsʼakale ul li voʼe, yuʼun muʼyuk xa xakʼ voʼ.+
8 Xi albat yuʼun li Jeovae: 9 «Totsan, batan ta Sarepta te ta Sidon xchiʼuk te xakom. Vaʼun, chkalbe mantal jun ants ti chamem smalale, jaʼ chakʼbot aveʼel».+ 10 Jaʼ yuʼun, tots batel sventa xbat ta Sarepta. Kʼalal kʼot ta yochebal jteklume, te yakal tstsob siʼ jun ants ti chamem smalale. Xi laj yalbe li antse: «Avokoluk, ichʼbun tal jutebuk voʼ kuchʼ ta junuk vaso».+ 11 Kʼalal bat xa ox yichʼ talel li antse, xi to albat yuʼun li Eliase: «Avokoluk, ichʼbun tal jxutuk* apan». 12 Xi laj yal li antse: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova Dios avuʼun ti muʼyuk jutebuk jpane, kʼajomal oy jop arina li ta mukʼta jarrae xchiʼuk juteb aseite li ta bikʼit jarrae.+ Avie, yakal ta jtsob siʼ sventa jpas-o pan jveʼkutik xchiʼuk li jkereme. Mi laj xa ox veʼkunkutike, chichamkutik».
13 Vaʼun, xi laj yal li Eliase: «Mu xaxiʼ. Och paso li pan laj avale. Pe baʼyel pasbun-o jpʼejuk bikʼit pan li juteb arina oy avuʼune, vaʼun ichʼbun lokʼel tal. Jaʼ tsʼakal xapas li kʼusi chaveʼik xchiʼuk li akereme. 14 Yuʼun xi chal li Jeova Dios yuʼun Israele: ‹Li arina ti te oy ta mukʼta jarrae muʼyuk chlaj-o, li aseite ti te oy ta bikʼit jarrae muʼyuk ch-ul-o, jaʼ to mi laj yakʼ taluk voʼ li Jeovae›».+ 15 Jaʼ yuʼun, bat li antse, jech la spas kʼuchaʼal albat yuʼun Eliase, vaʼun ep kʼakʼal jech oy-o sveʼelik xchiʼuk li yutsʼ yalale xchiʼuk li Eliase.+ 16 Li arina ti te oy ta mukʼta jarrae muʼyuk xlaj-o, li aseite ti te oy ta bikʼit jarrae muʼyuk x-ul-o jech onoʼox kʼuchaʼal yaloj Jeova ta stojolal Eliase.
17 Ta tsʼakale, ipaj skerem li ants ti jaʼ yajval nae, tsots tajek ipaj ti cham-oe.+ 18 Jaʼ yuʼun, xi laj yalbe li Eliase: «¿Kʼusi chopol jpasojbot, yajtunel melel Dios? ¿Mi yuʼun tal avulesbun ta jol jmul ti tal avakʼ chamuk li jkereme?».+ 19 Xi la stakʼ li Eliase: «Akʼbun tal li akereme». Vaʼun, la spet li kerem ti te oy ta skʼob li meʼile, laj yikʼ muyel li ta kuarto ta jol nae, jaʼ ti bu chvay li Eliase xchiʼuk te la xpuchʼan ta stem.*+ 20 Xi laj yalbe li Jeovae: «Kajval Jeova Dios kuʼun,+ ¿mi yuʼun chavakʼbe svokol ek li ants ti liʼ jchʼamunojbe sna ti jech chavakʼ chamuk li skereme?». 21 Vaʼun, oxib to velta la spatan sba ta sba li kereme xchiʼuk xi la skʼanbe vokol li Jeovae: «Kajval Jeova Dios kuʼun, avokoluk, akʼo kuxiuk yan velta li kereme». 22 Li Jeovae la xchikintabe li kʼusi la skʼan Eliase,+ jaʼ yuʼun kuxi yan velta li kereme.+ 23 Li Eliase la spet yalel li kerem ti te oy ta kuarto ta jol nae, och batel li ta yut nae sventa xbat yakʼbe li meʼile; vaʼun xi laj yalbee: «Kʼelavil, kuxul li akereme».+ 24 Li antse xi laj yalbe li Eliase: «Avie, laj xa jnaʼ ti voʼot yajtunelot ta melel li Diose+ xchiʼuk jaʼ melel li kʼusi chlokʼ ta ave ti jaʼ yalojbot li Jeovae».
18 Te kʼuk sjalil ta tsʼakale, kʼalal oxib xa ox jabil chʼabal chakʼ voʼe,+ xi albat yuʼun Jeova li Eliase: «Batan ta stojolal Akab, yuʼun ta xkakʼ taluk voʼ ta sba balumil».+ 2 Jaʼ yuʼun, li Eliase jaʼo bat skʼel Akab kʼalal jaʼo tsots tajek li viʼnal+ ta Samariae.
3 Li Akabe la stak ta ikʼel Abdias ti jaʼ sventainoj li nae. (Li Abdiase toj lek xiʼtaoj* li Jeovae. 4 Kʼalal lik xchʼaybe skʼoplal yaj-alkʼoptak Jeova li Jesabele,+ li Abdiase la snakʼ* sien j-alkʼopetik, 50 ta voʼ laj yakʼ ta jujun chʼen xchiʼuk jech-o laj yakʼanbe sveʼelik xchiʼuk yaʼalik). 5 Vaʼun, li Akabe xi laj yalbe li Abdiase: «Bat kʼelo li osil ti bu oy nioʼ xchiʼuk stenlejaltike.* Yikʼaluk oy to bu jtatik yaxaltik yoʼ mu xchamik ta viʼnal li kaʼetik xchiʼuk li mulaetike sventa mu xchʼay stsʼunbal li jchonbolomtike». 6 Jaʼ yuʼun, la xchʼakbe sbaik li osil ti bu chbat xanik jujune. Li Akabe stuk la stam batel jun be, li Abdias eke stuk la stam batel yan be.
7 Kʼalal ta be xa ox xbat li Abdiase, te tal nupatuk ta be yuʼun li Eliase. Kʼalal laj yakʼ venta Abdias ti jaʼ li Eliase, la snijan spatan sba ta lumtik, xi laj yalbee: «Kajval Elias, ¿mi voʼot?».+ 8 Xi la stakʼ li Eliase: «Voʼon. Xi xbat avalbe li avajvale: ‹Liʼ oy li Eliase›». 9 Pe xi la stakʼ li Abdiase: «¿Kʼusi jmul ti chavakʼun ta skʼob Akab voʼon li avajtunelun yoʼ smilune? 10 Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova Dios avuʼun, li kajvale laj yal mantal ti akʼo xavichʼ saʼel ta skotol mukʼtik lumetik xchiʼuk ta skotol ti butik sventainoj jujun ajvaliletike. Pe xi laj yalike: ‹Muʼyuk liʼ taleme›. Vaʼun, li kajvale la suj li mukʼtik lumetik xchiʼuk ti butik sventainoj jujun ajvaliletik ti akʼo yakʼ yeik ti muʼyuk bu la staikote.+ 11 Pe xi chavalbune: ‹Xi xbat avalbe li avajvale: «Liʼ oy li Eliase»›. 12 Mi la jchʼak jbatike, mu jnaʼ bu chikʼot batel li s-espiritu Jeovae.+ Vaʼun, kʼalal mi bat kalbe li Akabe, mi muʼyuk la staot une, tsmilun un bi. Pe voʼon li avajtunelune ta jkeremal onoʼox jxiʼtaoj li Jeovae. 13 ¿Mi muʼyuk albilot chaʼa, kajval, li kʼusi la jpas kʼalal laj yal mantal Jesabel ti akʼo yichʼ milbel li yaj-alkʼoptak Jeovae? La jnakʼ* sien yaj-alkʼoptak Jeova, 50 ta voʼ laj kakʼ ta jujun chʼen xchiʼuk jech-o laj kakʼanbe sveʼelik xchiʼuk yaʼalik.+ 14 Pe xi chavalbune: ‹Xi xbat avalbe li avajvale: «Liʼ oy li Eliase»›. Jaʼ to tsmilun ta persa un bi». 15 Pe xi takʼbat yuʼun li Eliase: «Ta skoj ti kuxul ta melel li Jeova ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,* ti jaʼ chitun ta stojolale,* jamal chkal ti avie chbat jkʼel li Akabe».
16 Jaʼ yuʼun, li Abdiase sut batel sventa xalbe li Akabe, vaʼun li Akabe bat sta li Eliase.
17 Li Akabe xi laj yalbe kʼalal laj yil li Eliase: «¿Mi voʼot ti yakal chavakʼbe tsots svokol li Israele?».
18 Xi la stakʼ li Eliase: «Maʼuk voʼon chkakʼbe svokol li Israele, voʼot xchiʼuk yutsʼ yalal atot avakʼojbeik svokol li Israele, yuʼun laj aviktabeik li smantaltak Jeovae xchiʼuk lik atsʼakliik li slokʼoltak Baale.+ 19 Avie, tsobbun ta vits Karmelo skotol li Israele,+ ikʼo batel xtok li 450 ta voʼ yaj-alkʼoptak Baale xchiʼuk li chanib sien j-alkʼopetik ti chichʼik ta mukʼ li chʼul postee,*+ jaʼik li buchʼutik ch-akʼbat sveʼelik yuʼun Jesabele». 20 Jech oxal, li Akabe la stakbe mantal sjunul li jteklum Israele xchiʼuk te la stsob ta vits Karmelo skotol li j-alkʼopetike.
21 Vaʼun, li Eliase nopaj ta stojolal li jteklume xchiʼuk xi laj yale: «¿Bakʼin to chnop avuʼunik li kʼusi chapasike?+ ¡Mi jaʼ melel Dios li Jeovae, jaʼ tsʼakliik;+ pe mi jaʼ li Baale, jaʼ tsʼakliik!». Li jteklume muʼyuk xtakʼavik jsetʼuk.* 22 Li Eliase xi laj yalbe li jteklume: «Jtuk xa noʼox voʼon yaj-alkʼopun Jeova kuxulun,+ yan li yaj-alkʼoptak Baale oy 450 ta voʼ. 23 Ikʼik tal chaʼkotuk chʼiom tot vakax, akʼo stʼujik jkotuk li yaj-alkʼoptak Baale xchiʼuk akʼo sbikʼtal bojik, mi laje, akʼo skajanik ta sba siʼ, pe mu me stsanbeik skʼakʼal. Li voʼon eke ta jchapan li jkot chʼiom tot vakaxe xchiʼuk ta jkajan ta sba siʼ, pe muʼyuk ta jtsanbe skʼakʼal ek. 24 Vaʼun, tabeik ta alel sbi li adiosike,+ li voʼon eke ta jtabe ta alel sbi li Jeovae. Li buchʼu tstak tal kʼokʼ ta vinajele chvinaj ti jaʼ melel Diose».+ Xi la stakʼ sjunul li jteklume: «Lek li kʼusi chavale».
25 Li Eliase xi to laj yalbe li yaj-alkʼoptak Baale: «Tʼujik jkotuk chʼiom tot vakax, voʼoxuk baʼyel xachapanik, yuʼun mas epoxuk. Vaʼun, tabeik ta alel sbi li adiosike, pe mu me xatsanbeik skʼakʼal». 26 Lik xchapanik li chʼiom tot vakax la stʼujike xchiʼuk lik stabeik ta alel sbi li Baale, jech la spasik ta sob kʼalal to ta oʼlol kʼakʼal. Xi chalike: «¡Takʼbunkutik, Baal!». Pe muʼyuk buchʼu xtakʼav.+ Te xkoxlajetik-o ta akʼot ta sjoyobal li skajleb matanal spasojike. 27 Li ta oʼlol kʼakʼale, lik labanatikuk yuʼun li Eliase, xi laj yale: «¡Tsots xavaptaik! ¡Yuʼun jaʼ jun dios!+ Yikʼaluk oy kʼusi yakal tsnopbe skʼoplal jnaʼ o mi moʼoje, batem ta chʼayobbail.* ¡O yikʼaluk van yakal chvay, jaʼ yuʼun skʼan tijel!». 28 Tsots tajek x-avlajetik xchiʼuk lik sboj sbaik ta navaja xchiʼuk ta lansa jech onoʼox kʼuchaʼal nopem xaʼi tspasike. Ep la sboj sbaik jaʼ to ti kʼuxi balal* ta chʼichʼ kom li sbekʼtalike. 29 Kʼalal echʼ xa ox oʼlol kʼakʼale, jech-o te x-avlajetik xchiʼuk xvochetik jaʼ to ti kʼalal la sta yorail chichʼ akʼel li matanal sat tsʼunobiletik ta mal kʼakʼale. Pe mi jsetʼuk* buchʼu xtakʼav; muʼyuk buchʼu xchikintabatik li skʼopike.+
30 Ta tsʼakal li Eliase xi laj yalbe sjunul li jteklume: «Nopajanik tal ta jtojolal». Jaʼ yuʼun, nopajik batel sjunul li jteklume. Li Eliase lik xchaʼmeltsan li skajleb smoton Jeova ti jinesbile.+ 31 La stsak 12 ta pʼej ton, jaʼ la stsak ta venta li jujuchop snitilulal xnichʼnabtak Jakobe. Li Jakobe jaʼ li buchʼu kʼoponat yuʼun Jeova kʼalal xi albate: «Jaʼ xa Israel chabiin».+ 32 Li tonetike jaʼ la smeltsan-o jun skajleb matanal+ sventa xichʼ kʼupil kʼoptabel li sbi Jeovae. Laje, la spas be voʼ ta sjoyobal li skajleb matanale, ti kʼu sjamlej laj yikta ta sjoyobal li skajleb matanale x-och ta tsʼunel chib sea* bekʼ tsʼunobil. 33 Ta tsʼakale, la slats lek li siʼe xchiʼuk la sbikʼtal boj li chʼiom tot vakaxe, vaʼun te laj yakʼ li ta sba siʼe.+ Laje, xi laj yale: «Nojesik ta voʼ chanib mukʼta jarra, te xamalik ta sba li chikʼbil matanale xchiʼuk ta sba li siʼe». 34 Xi to laj yale: «Chaʼpasik jech xtok». Jaʼ yuʼun, la xchaʼpasik. Xi to laj yal xtoke: «Chaʼpasik yan velta xtok». Jaʼ yuʼun, yoxkojal jech la spasik. 35 Li voʼe lik maluk yalel ta sjoyobal li skajleb matanale, jech xtok, la snojes ta voʼ ti bu la sjokʼe.
36 Li ta mal kʼakʼal kʼalal jaʼtik xa ox yorail chichʼ akʼel li matanal sat tsʼunobiletike,+ nopaj batel li j-alkʼop Eliase xchiʼuk xi laj yale: «Kajval Jeova, voʼot ti jaʼ Sdiosot Abraan,+ Isaak+ xchiʼuk Israele. Akʼo yichʼ naʼel avi ti voʼot Diosot yuʼun Israele, ti voʼon avajtunelune xchiʼuk ti ta amantal ta jpas skotol li kʼusitik liʼe.+ 37 ¡Takʼbun, Kajval Jeova! Takʼbun sventa snaʼik li jteklum ti voʼot melel Diosote, Jeova, xchiʼuk ti voʼot atuk yakal chavikʼ sutel tal ta atojolale».*+
38 Kʼalal laj yoʼontone, lokʼ talel kʼokʼ ta stojolal Jeova te ta vinajel, la xchikʼ li chikʼbil matanale,+ li siʼe, li tonetike xchiʼuk li pukuke,* jech xtok, laj yuchʼ li voʼ te tsʼanal ta be voʼe.+ 39 Kʼalal jech laj yil sjunul li jteklume, ta anil noʼox la snijan spatan sbaik ta lumtik. Xi laj yalike: «¡Jaʼ melel Dios li Jeovae! ¡Jaʼ melel Dios li Jeovae!». 40 Xi laj yal li Eliase: «¡Tsakik li yaj-alkʼoptak Baale! ¡Mi junuk xavakʼik jatavuk!». Jech ta anil noʼox la stsakik. Li Eliase laj yikʼan yalel ta beoʼtik* Sison,+ vaʼun te la smilan.+
41 Vaʼun, li Eliase xi laj yalbe li Akabe: «Muyan batel, bat veʼan xchiʼuk uchʼbolajan, yuʼun xkaʼi ti tsots xa xvoʼet talel voʼe».+ 42 Jaʼ yuʼun, li Akabe muy veʼuk xchiʼuk muy uchʼbolajuk. Yan li Eliase muy batel ta jol vits Karmelo, te la skejan sba ta lumtik, la stijan ta sjol yakan li sate.+ 43 Xi laj yalbe li yajtunele: «Muyan batel, avokoluk. Kʼelo batel ta stukʼil nab». Jech la spas li yajtunele. La skʼel batel, vaʼun xi laj yale: «Mi jsetʼuk* kʼusi oy». Vukub to velta xi laj yalbe li yajtunele: «Chaʼbatan». 44 Kʼalal ta svukubal xa ox velta muye, xi laj yal li yajtunele: «Xvinaj uni jvol tok ti koʼol smukʼul kʼuchaʼal yutil skʼob jun vinike, te chlik talel ta nab». Xi laj yal li Eliase: «Muyan batel, xi xbat avalbe li Akabe: ‹¡Chapano li akaretae! ¡Yalan xa batel sventa mu smakot ta be li tsatsal voʼe!›». 45 Lik ikʼubuk li vinajele xchiʼuk tal tsatsal ikʼ, vaʼun xlomet noʼox tal tsatsal voʼ;+ li Akabe te kajal batel ta skareta sventa xbat ta Jesreel.+ 46 Li Eliase akʼbat stsatsal yuʼun li Jeovae, vaʼun la xchuk ta xchukbenal* li skʼuʼ spokʼe xchiʼuk anilaj batel kʼalal to ta Jesreel, echʼ to sjel ta be li Akabe.
19 Li Akabe+ laj yalbe Jesabel+ skotol li kʼusi la spas Eliase xchiʼuk laj yalbe xtok ti la smil ta espada skotol li j-alkʼopetike.+ 2 Jaʼ yuʼun, li Jesabele xi la stakbe batel mantal li Eliase: «¡Akʼo yakʼbun tsots kastigo diosetik mi muʼyuk la jmilot okʼom jech ora kʼuchaʼal liʼe jech kʼuchaʼal la amil li j-alkʼopetike!». 3 Xiʼ li Eliase, vaʼun jatav batel sventa mu xmilat.+ Te kʼot ta Beer-Seba+ ta yosilal Juda+ xchiʼuk jaʼ te laj yikta komel li yajtunele. 4 Och batel ta takixokol balumil, jun kʼakʼal xanav batel, vaʼun te kʼot chotluk ta yolon jpets retama teʼ xchiʼuk te la skʼan ti akʼo chamuke. Xi laj yale: «¡Taʼlo xa! Milun xa ta ora, Kajval Jeova,+ yuʼun maʼuk xa mas toj lekun ti jaʼ mu sta li jmoltotake».
5 Te la xpuchʼan sba ta yolon li jpets retama teʼe xchiʼuk te och svayel. Pe te tal tijatuk yuʼun jun anjel,+ xi albate: «Likan, veʼan».+ 6 Kʼalal la svikʼ sate, laj yakʼ venta ti te akʼbil ta stsʼel sjol jpʼej pan ti te akʼbil ta sba tonetik ti kʼakʼubtasbile xchiʼuk te vuchul jun jarra voʼ. Li Eliase lik veʼuk xchiʼuk laj yuchʼ li voʼe, laje la xpuchʼan sba yan velta. 7 Ta tsʼakale, sut tal ta xchibal velta li yaj-anjel Jeovae, la stij xchiʼuk xi laj yalbee: «Likan, veʼan, yuʼun nom tajek ti bu chabate». 8 Jaʼ yuʼun, lik veʼuk xchiʼuk laj yuchʼ voʼ, jech la stsak-o lek yip li kʼusi la slajese, vaʼun xanav 40 kʼakʼal xchiʼuk 40 akʼobal, jaʼ to ti kʼalal kʼot ta Orebe, li ta vits yuʼun melel Diose.+
9 Och ta jun chʼen xchiʼuk te echʼ yuʼun akʼobal;+ jaʼ to laj yaʼie te tal kʼoponatuk yuʼun Jeova, xi albate: «¿Kʼusi chapas liʼe, Elias?». 10 Xi la stakʼ li Eliase: «Ta sjunul koʼonton tunemun tal ta stojolal li Jeova Dios ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike,*+ pe li jteklum Israele laj xa skomtsanik li atratoe,+ laj xa slilinik li skajlebtak amotone xchiʼuk laj xa smilik ta espada li avaj-alkʼoptake,+ jtuk xa noʼox kuxulun, pe tskʼan xa tsmilikun ek».+ 11 Pe xi takʼbate: «Lokʼan talel, bat vaʼan aba ta vits ta yeloval Jeova». Vaʼun, te echʼ li Jeovae+ xchiʼuk tal ikʼ ti tsots tajek ti tsjinesan li vitsetike xchiʼuk tsvokʼanan li mukʼta tayal tonetik ta yeloval Jeovae.+ Pe li Jeovae muʼyuk te oy li ta tsatsal ikʼe. Kʼalal echʼ xa ox li tsatsal ikʼe, tal nikel,+ pe li Jeovae muʼyuk te oy li ta nikele. 12 Kʼalal echʼ xa ox li nikele,+ tal kʼokʼ, pe li Jeovae muʼyuk te oy li ta kʼokʼe. Kʼalal echʼ xa ox li kʼokʼe, laj yichʼ aʼiel yechʼomal eil ti xlamet noʼox ta aʼiele.+ 13 Kʼalal laj yaʼi li Eliase, ta anil noʼox la xpix-o sat li skʼuʼ spokʼ sventa j-alkʼope,+ vaʼun lokʼ batel, te la svaʼan sba ta stiʼ li chʼene. Xi albat yuʼun li yechʼomal eile: «¿Kʼusi chapas liʼe, Elias?». 14 Xi la stakʼ li Eliase: «Ta sjunul koʼonton tunemun tal ta stojolal li Jeova Dios ti jaʼ bankilal yuʼun soltaroetike, pe li jteklum Israele laj xa skomtsanik li atratoe,+ laj xa slilinik li skajlebtak amotone xchiʼuk laj xa smilik ta espada li avaj-alkʼoptake, jtuk xa noʼox kuxulun, pe tskʼan xa tsmilikun ek».+
15 Xi albat yuʼun li Jeovae: «Sutan batel ta takixokol balumil ta Damasko. Mi lakʼote, vaʼano ta ajvalil ta Siria li Asaele.+ 16 Jech xtok, vaʼano ta ajvalil ta Israel li Jeu+ ti jaʼ smom Nimsie xchiʼuk vaʼano ta j-alkʼop ta akʼexol+ li Eliseo* ti jaʼ xnichʼon Safat ta Abel-Meolae. 17 Li buchʼu chkol ta s-espada Asaele,+ jaʼ chmilat yuʼun li Jeue;+ li buchʼu chkol ta s-espada Jeue, jaʼ chmilat yuʼun li Eliseoe.+ 18 Oy to vukmil ta Israel+ ti muʼyuk skejanoj sbaik ta stojolal Baale+ xchiʼuk ti muʼyuk stsʼutsʼojike».*+
19 Jaʼ yuʼun, tots batel, kʼalal bate, te la sta li Eliseo xnichʼon Safate, te yakal ch-abtej xchiʼuk 12 ta chop j-abtel tot vakaxetik ti jelavem batel yuʼune, li Eliseoe jaʼ ch-abtej xchiʼuk li slajeb chaʼkote. Vaʼun, li Eliase bat ti bu oy li Eliseoe xchiʼuk la slamambe ta sba li skʼuʼ spokʼ sventa j-alkʼope.+ 20 Li Eliseoe laj yikta komel li chaʼkot tot vakaxe, bat sta ta anil li Eliase, xi laj yalbee: «Avokoluk, akʼo bat jtsʼutsʼ* komel li jtot jmeʼe, vaʼun chbat jtsʼakliot». Xi takʼbate: «Batan, sutan batel, ¿kʼu yuʼun ti mu xkakʼ batane?». 21 Jaʼ yuʼun, sut to batel li Eliseoe, la stsak chaʼkot tot vakax xchiʼuk la smil. Sventa slakane, jaʼ la stunes li steʼeltak yabtejeb tot vakaxetike, vaʼun jaʼ laj yakʼbe slajes li krixchanoetike. Ta tsʼakale, tots batel sventa stsʼakli li Eliase, jech te lik tunuk ta stojolal.+
20 Li ajvalil Ben-Adad+ ta Siriae+ la stsob skotol li yajsoltarotake xchiʼuk laj yikʼ batel 32 ajvaliletik xchiʼuk skaʼik xchiʼuk skaretaik; muy sjoyibta+ li Samariae+ sventa stsak ta kʼop. 2 Vaʼun, la stak batel j-almantaletik ta stojolal li ajvalil Akab+ ta Israel ti te oy ta jteklume, xi laj yalbe batele: «Xi chal li ajvalil Ben-Adade: 3 ‹Jaʼ kuʼun chkʼot li aplatae xchiʼuk li a-oroe, jech xtok, jaʼ kuʼun chkʼot li avajniltak xchiʼuk anichʼnabtak ti bu mas kʼupilik sbae›». 4 Xi takʼav li ajvalil ta Israele: «Lek oy, ajvalil, avuʼun chikʼot xchiʼuk avuʼun chkʼot skotol li kʼusitik oy kuʼune».+
5 Li j-almantaletike batik yan velta xtok, xi laj yalike: «Xi chal li Ben-Adade: ‹Xi la jtakbot mantale: «Jaʼ kuʼun chkʼot li aplatae xchiʼuk li a-oroe, jech xtok, jaʼ kuʼun chkʼot li avajniltak xchiʼuk li anichʼnabtake». 6 Pe li okʼom jechtik ora kʼuchaʼal liʼe ta jtakbot talel kajtuneltak sventa xtal xchajik ta kʼelel li anae xchiʼuk li sna avajtuneltake, vaʼun chichʼik batel skotol li kʼusitik lekik tstaike›».
7 Jech oxal, li ajvalil ta Israele la stak ta ikʼel skotol li moletik ta jteklume xchiʼuk xi laj yalbe yaʼiike: «Nopik lek, avokolikuk, li vinik liʼe batsʼi jaʼ noʼox tskʼan chakʼ jvokoltik, yuʼun tskʼan chikʼ batel li kajniltake, li jnichʼnabtake, li jplatae xchiʼuk li j-oroe, laj kalbe ti chkakʼbee». 8 Skotol li moletike xchiʼuk sjunul li jteklume xi laj yalbeike: «Mu xachʼunbe, mu xavakʼbe batel». 9 Jaʼ yuʼun, xi laj yalbe li yaj-almantaltak Ben-Adade: «Xi xkʼot avalbeik li ajvalil kuʼune: ‹Skotol li kʼusi la akʼanbe ta baʼyel li avajtunele ta xkakʼbot, pe li kʼusi laj aval chapas ta tsʼakale muʼyuk ta jchʼun›». Jech sutik batel li j-almantaletike, kʼot yalbeik li kʼusi albatike.
10 Li Ben-Adade xi laj yal batel mantale: «¡Akʼo yakʼbun tsots kastigo diosetik mi lokʼik-o jujujop spukukal* Samaria li buchʼutik tstsʼakliikune!». 11 Xi la stakʼ li ajvalil ta Israele: «Xi xavalbeike: ‹Xkoʼolaj xa kuchem avuʼun paskʼop yilel ti jech chalabanvane, pe muʼyuk to likem li paskʼope›».+ 12 Li Ben-Adade laj yaʼi li kʼusi la stakʼ li ajvalil ta Israele, jaʼo te ch-uchʼbolajik ta skarpanaik* xchiʼuk li yantik ajvaliletike, vaʼun xi laj yalbe ta ora li yajtuneltake: «¡Chapan abaik sventa paskʼop!». Jaʼ yuʼun, la xchapan sbaik sventa stsakik ta kʼop li jteklume.
13 Pe te tal jun j-alkʼop ta stojolal li ajvalil Akab+ ta Israele, xi albate: «Xi chal li Jeovae: ‹¿Mi laj xa avil li epal krixchanoetik leʼe? Voʼon chkakʼbot ta akʼob li avie, jech chanaʼ ti voʼon Jeovaune›».+ 14 Xi la sjakʼ li Akabe: «¿Buchʼu chatunes un?». Xi takʼbate: «Xi chal li Jeovae: ‹Jaʼ ta jtunes li yajtuneltak ajvaliletik ta yantik jteklume›». Xi to la sjakʼe: «¿Buchʼu tslikes li paskʼope?». Xi takʼbate: «¡Voʼot chalikes!».
15 Li Akabe la xchap jayvoʼ yajtuneltak oy yuʼunik li ajvaliletik ta yantik jteklume, lokʼ 232 ta voʼ; laje la xchap jayvoʼ viniketik oy li ta Israele, lokʼ vukmil ta voʼ. 16 Ta oʼlol kʼakʼal lokʼik batel, yan li Ben-Adade te yakal chyakub ta skarpanaik* xchiʼuk li 32 ta voʼ ajvaliletik ti chkoltaate. 17 Kʼalal lokʼik tal baʼyuk li yajtuneltak ajvaliletik ta yantik jteklume, li Ben-Adade la stak batel ta anil yaj-almantaltak. Laje, xi tal albatuke: «Jaʼik viniketik likemik tal ta Samaria». 18 Xi la stakʼe: «Mi maʼuk saʼkʼop tal spasike, kuxul xatsakik talel, mi saʼkʼop tal spasike, kuxul xatsakik talel xtok». 19 Kʼalal lokʼik xa ox talel li ta jteklume —li yajtuneltak ajvaliletik ta yantik jteklume xchiʼuk li soltaroetik ti te tijilik talele—, 20 ta jujuntal la smilik li yajkontraike. Vaʼun, jatavik batel li jsiriaetike+ xchiʼuk nutsatik batel yuʼun li Israele, yan li ajvalil Ben-Adad ta Siriae jatav batel ta skaʼ xchiʼuk jayvoʼ jkajlejetik ta kaʼ. 21 Li ajvalil ta Israele lokʼ talel, jaʼ yuʼun la smilan li kaʼetike xchiʼuk la slilin li karetaetike xchiʼuk ep jsiriaetik la smil.
22 Ta tsʼakale, te tal kʼelatuk yuʼun j-alkʼop+ li ajvalil ta Israele, xi albate: «Tsako avip xchiʼuk nopo lek kʼusi chapas,+ yuʼun chtal stsakot ta kʼop ta slikebaltik noʼox yan jabil* li ajvalil ta Siriae».+
23 Xi albat yuʼun yajtuneltak li ajvalil ta Siriae: «Li Sdiosike jaʼ jun Dios ti te nakal ta vitsetike, jech oxal la stsalutik. Pe mi bat jtsaktik ta kʼop ta stenlejaltike, voʼotik ta jtsaltik un bi. 24 Xi xapas xtoke: lokʼeso ta yabtel li ajvaliletike,+ jaʼ tikʼo ta xkʼexolik li bankilal soltaroetike. 25 Vaʼun, ti kʼu yepal lajik li soltaroetike, li kaʼetike xchiʼuk li karetaetike jaʼ jech yepal xatsobbe* xkʼexol. Te bat jtsaktik ta kʼop ta stenlejaltik sventa voʼotik xkuch kuʼuntik». Vaʼun, jaʼ jech la spas skotol li kʼusi albate.
26 Li ta slikebaltik noʼox yan jabile,* li Ben-Adade la stsob li jsiriaetike, muy batel ta Afek+ sventa stsak ta kʼop li Israele. 27 Li jteklum Israele la stsob sbaik ek xchiʼuk la stsob sveʼelik, vaʼun bat snupik ta be. Li Israele te la spas skarpanaik ta yeloval li yajkontraike, xkoʼolajik ta uni chaʼtsop tentsun kʼotik, yan li jsiriaetike batsʼi jun to yepal te busulik li ta osile.+ 28 Te tal kʼelatuk yuʼun yajtunel melel Dios li ajvalil ta Israele, xi albate: «Xi chal li Jeovae: ‹Ta skoj ti xi laj yalik li jsiriaetike: «Li Jeovae jaʼ jun Dios ti te nakal ta vitsetike, maʼuk te nakal ta stenlejaltik» ti xiike, chkakʼbot ta akʼob li epal krixchanoetike+ sventa xanaʼik ti voʼon Jeovaune›».+
29 Vukub kʼakʼal te spasoj skarpanaik ti skʼeloj sbaik ta jujujote, vaʼun li ta svukubal kʼakʼale, lik li paskʼope. Li jteklum Israele ta jun noʼox kʼakʼal la smilik 100 mil soltaroetik yuʼun jsiriaetik ti ta yakan chanavike. 30 Li yantike jatavik batel ta jteklum Afek,+ pe lom yalel ta sbaik li smuroale, te lajik 27 mil ta voʼ ti jaʼik ti kʼu yepal komemike. Te jatav batel ek li Ben-Adad ta jteklume xchiʼuk te bat snakʼ* sba ta jun kuarto ta yutil to.
31 Jaʼ yuʼun, xi albat yuʼun li yajtuneltake: «Kʼelavil, kaʼiojkutik ti oy xkʼuxul yoʼontonik li ajvaliletik* ta Israele. Avokoluk, akʼo jlapkutik chʼixal kʼuʼil* xchiʼuk jxoj batel chʼojon ta jnukʼkutik* sventa xbat jkʼelkutik li ajvalil ta Israele. Yikʼaluk chakʼot ta perton».+ 32 Jech oxal, la slapik batel chʼixal kʼuʼil xchiʼuk la xoj batel chʼojon ta snukʼik,* bat skʼelik li ajvalil ta Israele xchiʼuk xi kʼot yalbeike: «Xi chal li avajtunel Ben-Adade: ‹Avokoluk, mu xamilun›». Xi la stakʼe: «¿Mi kuxul to chaʼa? Xkoʼolaj kʼuchaʼal jchiʼil ta vokʼel chkaʼi». 33 Li viniketike la snopik ti yuʼun oy kʼusi lek chkʼot ta pasel ti jech la stakʼ li ajvalile, jaʼ yuʼun xi laj yalbeike: «Jaʼ achiʼil ta vokʼel li Ben-Adade chaʼa». Xi la stakʼe: «Bat ikʼik talel». Jaʼ yuʼun, li Ben-Adade bat ti bu oy li Akabe, vaʼun li Akabe laj yakʼ muyuk ta skareta.
34 Xi albat yuʼun li Ben-Adade: «Ta xkakʼbot sutel li jteklumetik ti la spojbe atot li jtote xchiʼuk xuʼ xatikʼ apʼolmal* li ta Damaskoe jech kʼuchaʼal la spas jtot li ta Samariae».
Xi la stakʼ li Akabe: «Mi jech jtratotik taje, ta jkoltaot batel».
Jech te la spasik trato, vaʼun la skolta batel.
35 Ta smantal Jeova oy jun j-alkʼop*+ xi laj yalbe jun xchiʼile: «Majun, avokoluk». Pe mukʼ skʼan xmajvan li xchiʼile. 36 Jaʼ yuʼun, xi laj yalbee: «Ta skoj ti muʼyuk la achʼunbe li kʼusi laj yal Jeovae, chalaj ta leon mi la jchʼak jbatik tanae». Kʼalal la xchʼak sbaike, tsakat yuʼun jkot leon, te milat komel.
37 Te la sta jun vinik xtok, xi laj yalbee: «Majun, avokoluk». Li vinike la smaj, vaʼun yayij yuʼun.
38 Li j-alkʼop une te bat smala ta xokon be li ajvalile, smakoj ta jlik pokʼ li sbekʼ sate. 39 Kʼalal te echʼ li ajvalile, li j-alkʼope xi laj yalbe li ajvalile: «Li voʼon avajtunelune te li-ay ti bu mas tsots paskʼope, pe te tal jun vinik ti laj yikʼbun talel jun vinike xchiʼuk xi laj yalbune: ‹Chabio li vinik liʼe. Mi jatav avuʼune, voʼot me chacham un bi+ o mi moʼoje, chatoj jun talento* plata›. 40 Kʼalal jaʼo xital xibat ta jujujot voʼon li avajtunelune, jaʼo jatav batel». Xi albat yuʼun li ajvalil ta Israele: «Jaʼ jech chavichʼ chapanel kʼuchaʼal laj avale, yuʼun jech la akʼan atuk». 41 Ta anil noʼox la slokʼes li smak sbekʼ sate, vaʼun li ajvalil ta Israele laj yakʼ venta ti jaʼ jun j-alkʼope.+ 42 Li j-alkʼope xi laj yalbe li ajvalile: «Xi chal li Jeovae: ‹Ta skoj ti la akolta batel li vinik ti laj kal ti skʼan xichʼ milele,+ voʼot chacham ta xkʼexol+ xchiʼuk jaʼ chichʼ lajesel ateklumal ta xkʼexol li steklumale›».+ 43 Vaʼun, li ajvalil ta Israele sut batel ta sna ta Samaria,+ chat tajek yoʼonton xchiʼuk jecheʼ xa xnijet batel.
21 Ta tsʼakale, oy kʼusi kʼot ta pasel ta skoj jsep osil ti bu tsʼunajtik s-uva li Nabot ti likem ta Jesreele. Li osile te xkom ta Jesreel,+ te oy ta stsʼel sna li Akab ti jaʼ ajvalil ta Samariae. 2 Li Akabe xi laj yalbe li Nabote: «Akʼbun li avosil ti bu tsʼunajtik a-uvae, yuʼun lek nopol oy ta jna sventa te xitsʼunolaj. Mas to lek chkakʼbot xkʼexol, mi chakʼane, xuʼ ta jtojbot ta takʼin xtok». 3 Li Nabote xi la stakʼbe li Akabe: «Ta sat Jeovae mu sta-o ti voʼot chkakʼbot li jrexto* yakʼojbeikun komel jmoltotake».+ 4 Vaʼun, li Akabe sut batel ta sna, chat tajek yoʼonton xchiʼuk jecheʼ xa noʼox xnijet ta skoj ti kʼu yelan takʼbat yuʼun li Nabot ti likem ta Jesreele, yuʼun xi albate: «Muʼyuk chkakʼbot li jrexto* yakʼojbeikun komel jmoltotake». La xpuchʼan sba ta stem,* te skʼeloj batel pakʼbal na* xchiʼuk muʼyuk xveʼ.
5 Och kʼelatuk yuʼun yajnil ti jaʼ li Jesabele,+ xi albate: «¿Kʼu yuʼun ti chavat tajek avoʼonton ti mu xakʼan xaveʼe?». 6 Xi la stakʼbee: «Yuʼun xi laj kalbe li Nabot ti likem ta Jesreele: ‹Chonbun li avosil ti bu tsʼunajtik a-uvae o mi moʼoje, chkakʼbot xkʼexol› xkut. Pe xi la stakʼbune: ‹Muʼyuk chkakʼbot›». 7 Xi albat yuʼun li yajnile: «¿Mi mu voʼotukot chapas mantal li ta Israele? Likan, veʼan, kuxetuk avoʼonton. Voʼon chkakʼbot li yosil Nabot ta Jesreele».+ 8 Li Jesabele la stsʼiba kartaetik ta sbi Akab xchiʼuk jaʼ la xnochʼanbe li seyo Akabe.+ Laje, la stakbe batel li moletik+ xchiʼuk li bankilaletik ti te nakalik li ta steklumal Nabote. 9 Xi la stsʼiba batel li ta kartaetike: «Pasik ayuno* xchiʼuk te xachotanik ta yeloval jteklum li Nabote. 10 Vaʼun, chotanik ta yeloval chaʼvoʼ viniketik ti mu kʼusi xtunik-oe sventa xi stikʼbeik smule:+ ‹¡Laj xa achopol kʼopta li Diose xchiʼuk li ajvalile!›.+ Mi laje, lokʼesik batel sventa xamilik ta ton».+
11 Vaʼun, li viniketik ta steklumale, li moletik xchiʼuk li bankilaletik ti te nakalik eke jech la spasik kʼuchaʼal tsʼibabatik tal yuʼun li Jesabele. 12 La spasik ayuno xchiʼuk te la xchotanik ta yeloval jteklum li Nabote. 13 Te ochik batel chaʼvoʼ viniketik ti mu kʼusi xtunik-oe, te chotiik ta yeloval li Nabote xchiʼuk xi lik stikʼbeik smul ta yeloval li jteklume: «¡Li Nabote laj xa xchopol kʼopta li Diose xchiʼuk li ajvalile!».+ Jaʼ yuʼun, laj yikʼik lokʼel ta spat li jteklume xchiʼuk te la smilik ta ton.+ 14 Vaʼun, xi la stakbeik mantal li Jesabele: «Laj xa yichʼ milel ta ton li Nabote».+
15 Kʼalal laj yaʼi Jesabel ti laj xa yichʼ milel ta ton li Nabote, xi laj yalbe ta anil li Akabe: «Likan, bat ichʼbo li yosil Nabot ti likem ta Jesreel+ ti mukʼ skʼan xchonbote, yuʼun cham xa li Nabote, muʼyuk xa kuxul». 16 Tots ta anil li Akab kʼalal laj yaʼi ti chamem xa li Nabote, yal batel ti bu oy yosil li Nabot ti likem ta Jesreele, yuʼun chbat yichʼbe.
17 Pe te tal kʼoponatuk yuʼun Jeova li Elias+ ti likem ta Tisbee, xi albate: 18 «Likan, bat kʼelo li Akab ti jaʼ ajvalil ta Israele, ti te oy ta Samariae.+ Te yalem batel ta yosil Nabot, yuʼun bat yichʼbe li yosile. 19 Xi xavalbee: ‹Xi chal li Jeovae: «¿Kʼu yuʼun ti laj xa amil jun vinik+ xchiʼuk ti laj xa avichʼbe li yosile?»›.+ Xi xavalbee: ‹Xi chal li Jeovae: «Ti bu la slekʼbeik xchʼichʼel Nabot li tsʼiʼetike, jaʼ te tslekʼboxuk achʼichʼel ek li tsʼiʼetike»›».+
20 Li Akabe xi laj yalbe li Eliase: «¡Laj xa ataun ta saʼel, kajkontra!».+ Xi la stakʼe: «Laj xchiʼuk xi chal li Diose: ‹Ta skoj ti jpʼel ta avoʼonton chapas* li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae,+ 21 ta xkakʼ taluk tsots vokol ta atojolal, ta jbekʼ* lokʼel skotol li anitilulale xchiʼuk ta jlajesbe skʼoplal skotol li viniketik*+ ta avutsʼ avalale. Kapal ta jlajesbe skʼoplal li buchʼu mu snaʼ spak skʼoplalik xchiʼuk ti kʼunibemik xa li ta Israele.+ 22 Jaʼ jech ta jpasbe avutsʼ avalal jech kʼuchaʼal la jpasbe li yutsʼ yalal Jeroboan+ ti jaʼ xnichʼon Nebate xchiʼuk jech kʼuchaʼal la jpasbe li yutsʼ yalal Baasa+ ti jaʼ xnichʼon Aiyae, yuʼun la asabun tajek skʼakʼal koʼonton xchiʼuk la sta smul avuʼun li Israele›. 23 Xi chal Jeova xtok ta sventa li Jesabele: ‹Li sbekʼtal Jesabele te chlaj ta tiʼel ta tsʼiʼetik li ta jsep osil ta Jesreele.+ 24 Mi te ta jteklum chcham li yutsʼ yalal Akabe, chlaj ta tiʼel ta tsʼiʼetik; mi te chcham ta osiltike, chlaj ta tiʼel ta mutetik ta vinajel.+ 25 Ta melel, muʼyuk buchʼu yan jech echʼem kʼuchaʼal li Akab+ ti jpʼel ta yoʼonton la spas* li kʼusi chopol chil ta sat Jeova ti jaʼ tijbat yoʼonton yuʼun li yajnil ti jaʼ li Jesabele.+ 26 Toj chopol tajek li kʼusi la spase, yuʼun jaʼ la stsʼakli li ibal sba santoetike* jech kʼuchaʼal la spasik li j-amorreoetik ti nutsatik lokʼel yuʼun Jeova sventa jaʼ xichʼik j-israeletik li yosilike›».+
27 Kʼalal naka noʼox laj yaʼi Akab taje, la sliʼ ta jatel skʼuʼ spokʼ xchiʼuk jaʼ la slap li chʼixal kʼuʼile;* jech xtok, lik spas ayuno xchiʼuk slapoj chvay li chʼixal kʼuʼile xchiʼuk chat tajek yoʼonton. 28 Vaʼun, xi tal kʼoponatuk yuʼun Jeova li Elias ti likem ta Tisbee: 29 «¿Mi laj xa avil ti la sbikʼtajes sba ta jtojolal li Akabe?+ Ta skoj ti laj xa sbikʼtajes sba ta jtojolale, muʼyuk chkakʼ taluk li vokolil laj kalbe skʼoplal ti kʼu sjalil kuxule. Jaʼ to chkakʼbe svokol yutsʼ yalal li ta skʼakʼalil xnichʼone».+
22 Oxib jabil muʼyuk la stsak sbaik ta kʼop li Siria xchiʼuk Israele. 2 Vaʼun, kʼalal lokʼ li oxib jabile, li Jeosafat+ ti jaʼ ajvalil ta Judae yal batel ti bu oy li ajvalil ta Israele.+ 3 Li ajvalil ta Israele xi laj yalbe li yajtuneltake: «¿Mi anaʼojik ti jaʼ kuʼuntik li Ramot-Galaade?+ Pe muʼyuk to juʼem kuʼuntik spojbel sutel li ajvalil ta Siriae». 4 Jaʼ yuʼun, xi laj yalbe li Jeosafate: «¿Mi chakʼan chbat achiʼinun ta paskʼop ta Ramot-Galaad?». Li Jeosafate xi la stakʼbe li ajvalil ta Israele: «Chbat jchiʼinot, chkikʼ batel li jteklumale xchiʼuk li jkaʼtake».+
5 Pe li Jeosafate xi laj yalbe li ajvalil ta Israele: «Avokoluk, jakʼbo baʼyel+ li Jeovae».+ 6 Jaʼ yuʼun, li ajvalil ta Israele la stsob li j-alkʼopetike, te van chanibuk sien viniketik, vaʼun xi la sjakʼe: «¿Mi xuʼ xbat jtsak ta kʼop li Ramot-Galaade o mi moʼoj?». Xi takʼbate: «Batan, yuʼun li Jeovae chakʼbe ta skʼob li ajvalile».
7 Vaʼun, li Jeosafate xi laj yale: «¿Mi muʼyuk junuk yaj-alkʼop Jeova liʼe? Xuʼ xkalbetik ti akʼo sjakʼ eke».+ 8 Li ajvalil ta Israele xi la stakʼbe li Jeosafate: «Oy to jun vinik ti xuʼ xkalbetik akʼo sjakʼbe li Jeovae;+ pe kontra tajek chkil,+ yuʼun kʼalal ta jakʼbe li kʼusi chkʼot ta jtojolale, muʼyuk onoʼox lek kʼusi chalbun, naka chopol kʼusi chal.+ Jaʼ li Mikaya xnichʼon Imlae». Pe xi takʼbat yuʼun li Jeosafate: «Mu stakʼ jech xal li ajvalile».
9 Li ajvalil ta Israele la stak ta ikʼel jun bankilal j-abtel li ta spasob mantale, xi laj yalbee: «Ikʼbun tal ta anil li Mikaya xnichʼon Imlae».+ 10 Li ajvalil ta Israel xchiʼuk li Jeosafat ajvalil ta Judae te chotolik ta xchotlebik sventa pasob mantal li ta yikʼaobil trigo ti te oy ta yochebal stiʼ jteklum Samariae, slapoj skʼuʼ spokʼik sventa ajvalil. Skotol li j-alkʼopetik te oy ta yelovalike yakal chalik li kʼusi chkʼot ta pasele.+ 11 Li Sedekias xnichʼon Kenaanae la spas jayibuk kachu ta tsatsal takʼin, vaʼun xi laj yale: «Xi chal li Jeovae: ‹Liʼe jaʼ chbat axulik-o* jsiriaetik sventa xamilik komel›». 12 Skotol li j-alkʼopetike jmoj skʼopik xi chalike: «Muyan batel ta Ramot-Galaad, chkuch avuʼun li paskʼope; yuʼun li Jeovae chakʼbe ta skʼob li ajvalile».
13 Li j-almantal ti bat yikʼ tal li Mikayae xi laj yalbee: «Aʼio avaʼi, li j-alkʼopetike naka lekik kʼusi chalbeik li ajvalile, jaʼ yuʼun, avokoluk, jech me xaval ek, lekuk me li kʼusi chavale».+ 14 Pe li Mikayae xi laj yale: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti jaʼ noʼox chkal li kʼusi chalbun Jeovae». 15 Och batel ti bu oy li ajvalile, vaʼun xi jakʼbat yuʼun li ajvalile: «Mikaya, ¿mi xuʼ xbat jtsakutik ta kʼop li Ramot-Galaade o mi moʼoj?». Xi la stakʼ ta anil li Mikayae: «Batan, chkuch avuʼun li paskʼope; yuʼun li Jeovae chakʼbe ta skʼob li ajvalile». 16 Xi albat yuʼun li ajvalile: «¿Jayib xa noʼox velta laj kalbot ti akʼo xavakʼ ave sventa jaʼ noʼox xavalbun li kʼusi chalbot Jeovae?». 17 Xi laj yal li Mikayae: «Te xa jkʼeloj yilel li j-israeletik ti jecheʼ tanpuk oyik ta vitstike.+ Xkoʼolaj chijetik ti chʼabal buchʼu chchabiatike. Xi laj yal li Jeovae: ‹Muʼyuk yajvalik chkil. Junuk yoʼonton akʼo sutikuk batel ta snaik›».
18 Li ajvalil ta Israele xi laj yalbe li Jeosafate: «¿Mi mu lajuk kalbot ti muʼyuk lek kʼusi chalbun kʼalal ta jakʼbe li kʼusi chkʼot ta jtojolale, ti naka chopol kʼusi chale?».+
19 Vaʼun, xi laj yal li Mikayae: «Chikintabo skʼop li Jeovae: laj kil Jeova te chotol ti bu tspas mantale,+ te laj kil skotol li soltaroetik ta vinajel ti te vaʼalik ta stsʼele, jlom ta sbatsʼikʼob xchiʼuk jlom ta stsʼetkʼob.*+ 20 Li Jeovae xi laj yale: ‹¿Buchʼu chbat sloʼla li Akab sventa xmuy batel xchiʼuk te xichʼ milel ta Ramot-Galaade?›. Jlome yan-o kʼusi la stakʼik, yantike yan-o kʼusi laj yalik. 21 Vaʼun, nopaj tal jun anjel+ xchiʼuk te la svaʼan sba ta yeloval li Jeovae, xi laj yale: ‹Voʼon chbat jloʼla›. Xi jakʼbat yuʼun li Jeovae: ‹¿Kʼuxi anopoj chapas?›. 22 Xi la stakʼe: ‹Chiyal batel, voʼon chkakʼ kʼotuk ta pasel ti xjutbat kʼop yuʼun* li yaj-alkʼoptake›.+ Xi laj yale: ‹Xloʼlaj avuʼun, lek chbat avuʼun. Yalan batel, jechuk xbat apas›. 23 Li Jeovae laj yakʼ ti akʼo sjutik kʼop* skotol li avaj-alkʼoptake,+ pe yaloj xa onoʼox Jeova ti chata avokole».+
24 Li Sedekias xnichʼon Kenaanae nopaj batel ta stojolal li Mikayae, la smajbe xokon sat xchiʼuk xi laj yalbee: «¿Mi jaʼ chaval ti laj xa skomtsanun li sjuʼel Jeova sventa voʼot xa chchiʼinot ta loʼile?».+ 25 Li Mikayae xi la stakʼe: «Jaʼ to te chanaʼ kʼalal yakal xa ox chanakʼ* aba li ta kuarto ti te oy ta yutil to tajeke». 26 Vaʼun, xi laj yal li ajvalil ta Israele: «Ikʼik batel li Mikayae, bat akʼik ta skʼob Amon ti jaʼ bankilal ta jteklume xchiʼuk ta skʼob Joas ti jaʼ xnichʼon li ajvalile. 27 Xi xkʼot avalbeik yaʼiike: ‹Xi chal li ajvalile: «Tikʼik ta chukel li mu vinik liʼe+ xchiʼuk jutuk noʼox xavakʼbeik span xchiʼuk yaʼal, jaʼ to mi jun xa koʼonton lisut tale»›». 28 Pe li Mikayae xi laj yale: «Mi jun avoʼonton lasut tale, chanaʼ ti muʼyuk la xchiʼinun ta loʼil li Jeova un bi».+ Xi to laj yale: «Tsakik me ta venta akotolik».
29 Jaʼ yuʼun, li ajvalil ta Israel xchiʼuk li Jeosafat ajvalil ta Judae muy stsakik ta kʼop li Ramot-Galaade.+ 30 Li ajvalil ta Israele xi laj yalbe li Jeosafate: «Ta jel batel jkʼuʼ jpokʼ li ta paskʼope, yan li voʼote jaʼ onoʼox xalap batel li akʼuʼ apokʼ sventa ajvalile». Jaʼ yuʼun, la sjel skʼuʼ spokʼ li ajvalil ta Israele,+ vaʼun bat ta paskʼop. 31 Li ajvalil ta Siriae xi xa onoʼox yalojbe mantal li 32 ta voʼ yajkomandantetak ti jaʼ tsbeiltasik li karetaetike:+ «Mu buchʼuuk noʼox xatsakik ta kʼop mi jaʼuk li soltaroetike o li bankilaletik yuʼun soltaroetike, jaʼ noʼox li ajvalil ta Israele». 32 Kʼalal laj yilik Jeosafat li komandanteetik ti jaʼ tsbeiltasik li karetaetike, xi laj yalbe sbaike: «Leʼe jaʼ ta melel li ajvalil ta Israele». Jaʼ yuʼun, bat stsakik ta kʼop; pe li Jeosafate lik skʼan koltael. 33 Kʼalal laj yakʼik venta li komandanteetik ti maʼuk li ajvalil ta Israele, ta anil noʼox pajik, muʼyuk xa la snutsik batel.
34 Pe oy jun vinik ti ta jech noʼox la stʼiles batel sflechae, jaʼ kʼot ta stojolal li ajvalil ta Israele, toj ochel ta snupʼbenal smak sbekʼtal.* Jaʼ yuʼun, li ajvalile xi laj yalbe li buchʼu tstij batel karetae: «Sutkutik batel, lokʼkutik batel liʼe, yuʼun tsots la syayijesikun chkaʼi».+ 35 Jech-o la spasik kʼop li vaʼ kʼakʼale, jaʼ yuʼun la svaʼanik ta yut kareta li ajvalile, laj yikik xchiʼuk skʼeloj batel yuʼunik li jsiriaetike. Jaʼ yuʼun, li xchʼichʼel syayijemale te mal ta yut li kareta sventa paskʼope. Kʼalal bat xa ox kʼakʼale, cham li ajvalile.+ 36 Jech oxal, kʼalal chchʼay xa ox batel kʼakʼale, xi tsots echʼ avanikuk ti bu spasoj skarpanaike: «¡Sutan batel ta alumalik ta jujuntal!+ ¡Batan ta avosilalik ta jujuntal!». 37 Jaʼ jech cham li ajvalile, laj yikʼik batel ta Samaria xchiʼuk te la smukik. 38 Kʼalal jaʼo la spokik li kareta sventa paskʼop li ta tanke ta Samariae, te lekʼbat xchʼichʼel yuʼun li tsʼiʼetike xchiʼuk jaʼo te ch-atin li jchonbail antsetike.* Jaʼ jech kʼot ta pasel kʼuchaʼal yaloj onoʼox li Jeovae.+
39 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Akabe, skotol li kʼusitik la spase xchiʼuk li na* ti ta marfil la svaʼane+ xchiʼuk skotol li jteklumetik la svaʼane, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele? 40 Vaʼun, li Akabe bat xkux xchiʼuk li smoltotake;+ laje, jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Okosias sbie.+
41 Kʼalal xchanibal xa ox jabil yochel ta ajvalil ta Israel li Akabe, jaʼo och ta ajvalil ta Juda li Jeosafat+ xnichʼon Asae. 42 Li Jeosafate 35 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalile, 25 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene. Li smeʼe Asuba sbi, jaʼ stseb li Silie. 43 Jaʼ jech la spas-o kʼuchaʼal li stot ti jaʼ li Asae.+ Muʼyuk xkʼejpʼuj* ta spasel, yuʼun jaʼ la spas-o li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeovae.+ Pe jaʼ muʼyuk laj yichʼ jinesel li tayal kʼopojebaletike,* jaʼ yuʼun li jteklume jech-o chakʼik milbil matanal ta tayal kʼopojebaletik xchiʼuk te chchikʼik matanal sventa xtometuk muyel xchʼailal* yuʼunik.+ 44 Li Jeosafate muʼyuk la skontrain sbaik xchiʼuk li ajvalil ta Israele.+ 45 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Jeosafate, li kʼusitik mukʼtik la spase xchiʼuk ti kʼu yelan la spas kʼope, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae? 46 Jech xtok, la xchʼaybe skʼoplal ta jteklum li jchonbail viniketik ta templo+ ti te toʼox oyik ta skʼakʼalil li stote ti jaʼ li Asae.+
47 Li vaʼ kʼakʼale, muʼyuk toʼox ajvalil li ta Edome;+ kʼajomal noʼox jun bankilal chventainvan yuʼunik.+
48 Li Jeosafat xtoke la spas varkoetik ta Tarsis* sventa xbat yichʼik tal oro ta Ofir,+ pe muʼyuk xbatik, yuʼun te noʼox lilij ta Esion-Gueber li svarkoike.+ 49 Kʼalal jaʼo jech kʼot ta pasel taje, li Okosias ti jaʼ xnichʼon Akabe xi laj yalbe li Jeosafate: «Avokoluk, akʼo bat xchiʼin sbaik ta varko li kajtuneltak xchiʼuk avajtuneltake», pe muʼyuk xchʼun li Jeosafate.
50 Vaʼun, li Jeosafate bat xkux xchiʼuk li smoltotake+ xchiʼuk te la smukik ta Steklumal David ti jaʼ smoltot xtoke, yuʼun jaʼ te mukul li smoltotake; laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Jeoram sbie.+
51 Kʼalal 17 jabil xa ox yochel ta ajvalil ta Juda li Jeosafate, jaʼo och ta ajvalil ta Israel ta Samaria li Okosias+ xnichʼon Akabe, chib jabil te ajvalilaj. 52 Jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae xchiʼuk jaʼ la xchanbe li stalelal stot+ smeʼe+ xchiʼuk li stalelal Jeroboan ti jaʼ xnichʼon Nebate, jaʼ li buchʼu la sta smul yuʼun li Israele.+ 53 Jech-o tun xchiʼuk jech-o la skejan sba ta stojolal li Baale,+ chopol laj yaʼi sba yuʼun li Jeovae, li Sdios Israele.+ Batsʼi jech la spas kʼuchaʼal li stote.
O «Pe muʼyuk xi sokbat yoʼonton; Pe muʼyuk xi tsots albat mantal».
O «amay; flauta».
O «x-avlajetik».
O «x-avlajetik».
O «svayeb».
O «tstsʼuj».
Literal «Ta xa jtambe batel sbelel skotol balumil».
O «lek pʼij chbat avuʼun».
O «Seol», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
O «balem; bonol».
O «Seol», jaʼ xkaltik, li mukinal ta komon yuʼun krixchanoetike. Kʼelo Glosario, mukinal.
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
Literal «yakʼoj xa ox satik».
O «smukoj».
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
O «xchʼayilal».
Literal «mukʼe».
Literal «mu jnaʼ kʼuxi chi-och chilokʼ».
O jaʼ van skʼoplal «tsotse».
O «la spatan batel ta stiʼ yoʼonton».
Literal «la xiʼtaik».
Yaʼeluke, jaʼ li mero bankilal palee.
O «yiʼ».
Jaʼ xkaltik, li Eufratese.
Li jun koroe jaʼ 220 litro. Kʼelo Apendise B14.
Jaʼ xkaltik, li smaleb kʼakʼal ta Eufratese.
Ti jech yepal taje jaʼ jech tabil ta voʼne tsʼibetik xchiʼuk jech chal ta yan tekstoetik ti koʼol chalbe sloʼilale. Yan voʼne tsʼibetike 40 mil chal.
O «jkajlejetik ta kaʼ yuʼun».
O «yiʼ».
O «laj yal».
Kʼelo Glosario, isopo.
O «kʼusitik kuxajtik ti chvilike».
Te van smakojbe skʼoplal kiletel chonetik, okots xchiʼuk yan bikʼtal chonetik.
O «skʼanoj toʼox tajek li Davide».
Li jun koroe jaʼ 220 litro. Kʼelo Apendise B14.
Literal «noybil aseite».
O «chkuchik ikatsile».
O «tsbojik».
O «kapatasetik».
O «sbojik».
O «sbojik».
Literal «li xnichʼnabtak Israele».
Kʼelo Apendise B15.
Kʼelo Apendise B8.
Li jun xukʼubile jaʼ 44.5 sentimetro snatil. Kʼelo Apendise B14.
O «ti mu koʼoluk smukʼule».
Literal «li kuarto ta yutil to tajeke».
Literal «batsʼikʼobe».
O «spakʼtak; skʼaltak; xchʼutak».
Literal «li kuarto ta yutil to tajek».
Literal «Li kuarto ta yutil to tajeke».
Jaʼ xkaltik, li skajleb matanal sventa xchikʼobil pome.
Literal «kuarto ta yutil to tajek».
Jaʼ xkaltik, li skajleb matanal sventa xchikʼobil pome.
Literal «li kuarto ta yutil to tajeke».
Literal «Li ta kuarto ta yutil to tajeke».
Literal «li ta kuarto ta yutil to tajeke».
O «pakʼ na; kʼal na; chʼut na».
O «spakʼtak; skʼaltak; xchʼutak».
Literal «kuarto ta yutil to tajeke».
Yikʼaluk van jaʼ chalbe skʼoplal ti kʼu yelan meltsanbil li smarkoal stiʼe o ti kʼu smukʼule.
Yikʼaluk van jaʼ chalbe skʼoplal ti kʼu yelan meltsanbil li smarkoal stiʼe o ti kʼu smukʼule.
O «stiʼ temploe». Kʼelo Glosario, amakʼ.
Kʼelo Apendise B15.
Kʼelo Apendise B15.
O «spasob mantale».
Li jun xukʼubile jaʼ 44.5 sentimetro snatil. Kʼelo Apendise B14.
O «spakʼtak; skʼaltak; xchʼutak».
O «chanjot xokon».
O «spakʼtak; skʼaltak; xchʼutak».
O «stiʼe». Kʼelo Glosario, amakʼ.
O «pasob mantal».
O «spakʼtake; skʼaltake; xchʼutake».
O «stiʼe». Kʼelo Glosario, amakʼ.
O «bojbilik».
O «bojbilike».
O «stiʼe».
O «bronse», li ta yan versikuloetik li ta kapitulo liʼe koʼol chalbe skʼoplal.
Jaʼ jtos sat teʼ ti lek tsoj skoloral ti xkoʼolajtik kʼuchaʼal mantsanae.
Jaʼ jtos sat teʼ ti lek tsoj skoloral ti xkoʼolajtik kʼuchaʼal mantsanae.
Liʼe jaʼ skʼoplal ti bu Chʼule.
O «sure».
Jaʼ skʼan xal ‹akʼo svaʼan lek›. Jaʼ xkaltik, li Jeovae.
O «surtokʼobe». O «nortee».
Jaʼ van skʼan xal ‹ta tsatsal ipalil›.
Te van 7.4 sentimetro sjamlej. Kʼelo Apendise B14.
Li jun batoe jaʼ 22 litro. Kʼelo Apendise B14.
O «karetaetik sventa yavil voʼ».
O «chanib xukʼubil syijil».
Jaʼ jtos sat teʼ ti lek tsoj skoloral ti xkoʼolajtik kʼuchaʼal mantsanae.
O «surtokʼob».
Literal «li kuarto ta yutil to tajeke».
Jaʼ xkaltik, li Skʼinal Axibalnaetike.
Kʼelo Apendise B15.
O «skeoval».
Literal «li kuarto ta yutil to tajeke».
Literal «laj xa yakʼ kʼotuk ta pasel ta skʼob stuk».
O «mi albat oy kʼusi chopol chkʼot ta stojolal». Jaʼ xkaltik, ti jamal chichʼ alel ti oy kʼusi chopol chkʼot ta pasel ti jaʼ stojobil smul chkʼot mi mu meleluk li kʼusi jamal laj yale o mi muʼyuk la stsak ta mukʼ li kʼusi jamal laj yale.
Literal «chopol».
Literal «tukʼ».
O «laj avakʼbe svokole».
O «spukulal; sparte».
O «pʼilixetike».
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
O «ti chaʼiik akʼoplale».
Li ta ebreo kʼope jaʼ nefex. Kʼelo Glosario, nefex.
O «apukulal; aparte».
O «chikintabo kʼalal oy kʼusi tskʼanboxuke».
O «apukulal; aparte».
O «tiʼ na». Kʼelo Glosario, amakʼ.
O «yochebal Amat».
Kʼelo Glosario, beoʼtik ta stenlejaltik.
Literal «xvaxakibal kʼakʼale», jaʼ xkaltik, li ta yokʼomal ta xchaʼvokʼal tsobajel la spasike.
O «spasob mantal».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
O «chuxubajik».
O «spasob mantal».
O jaʼ van skʼoplal «Osil ti Muʼyuk Kʼusi Xtun-o».
Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.
O «spasob mantal».
Li ta ebreo kʼope jaʼ Milo. Li jpʼel kʼop taje jaʼ skʼan xal ‹nojesbil›.
O «ta stojol».
O «snakʼobil».
O «kapatasetik».
Li ta ebreo kʼope jaʼ Milo. Li jpʼel kʼop taje jaʼ skʼan xal ‹nojesbil›.
O «xchʼayilal».
O «li kʼusitik mukul skʼoplale».
O «te xcholetik kʼotel».
Literal «ti toj mukul».
O «avaloje».
Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.
O «spasob mantal».
Literal «ta skʼob stuk li ajvalil Salomone».
O «makobbail».
Li jun sikloe jaʼ 11.4 gramo yalal. Kʼelo Apendise B14.
Kʼox makobbail ti jaʼ mas tstunesik li j-akʼflechaetike.
Kʼalal chalbe skʼoplal jun mina li ta Tsʼibetik ta Ebreo Kʼope, jaʼ 570 gramo yalal. Kʼelo Apendise B14.
Literal «chtal sabeik sat».
O «jkajlejetik ta kaʼ».
O «jkajlejetik ta kaʼ».
O jaʼ van skʼoplal «Li skaʼtak Salomone ta Ejipto xchiʼuk ta Koe chlik talel; li jpʼolmajeletik yuʼun ajvalile te chbat smanik ta Koe», jaʼ van skʼoplal li Silisiae.
O «tstakbeik batel».
O «Mu xuʼ xavikʼik li tsebetike».
O «la sokbeik xkuxlejal».
O «kʼejpʼunbat yoʼonton».
Kʼelo Glosario, ibal sba.
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
O «xchʼayilal».
Muʼyuk tspas mantal li meʼ ajvalile.
O jaʼ van skʼoplal «la spojbe xchuʼ».
Literal «milel».
Literal «stoy skʼob».
Li ta ebreo kʼope jaʼ Milo. Li jpʼel kʼop taje jaʼ skʼan xal ‹nojesbil›.
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
Literal «sventa xakʼbe jun skantil».
O «viniketik ti oy xa sjabilalik».
O «viniketik ti oy xa sjabilalike».
O «viniketik ti oy xa sjabilalike».
Literal «skarpanaik».
Literal «tʼujbilik».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
O «xchʼayilale».
O «xchʼayilal».
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
O «xchʼayilal».
O «Oy kʼusi labal sba la spas».
O «Liʼe jaʼ li kʼusi labal sba».
O «stanil ti oy xepuʼal», jaʼ xkaltik, tan ti tʼuxul ta xepuʼal chikʼbil matanale.
O «teʼel kom».
O «li kʼusi labal sba».
O «jutebuk».
O «jutebuk».
Literal «Tsnojesbe skʼob».
Kʼelo Glosario, ajvalilal.
Literal «jtuchʼ lokʼel».
Literal «li buchʼutik tskʼabtaik pakʼbal na». Li ta ebreo kʼope jaʼ jech chalik kʼalal chchopol kʼoptaik li viniketike.
O «tsoʼ».
Literal «xtuchʼ lokʼel».
Jaʼ xkaltik, li Eufratese.
Kʼelo Glosario, chʼul poste.
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
Kʼelo Glosario, chʼul poste.
Kʼelo Glosario, ibal sba.
O «spasob mantal».
O «makobbailetik».
O «makobbailetike».
Literal «j-anilajeletike».
O «makobbailetike».
Abias sbi xtok.
Literal «laj yakʼbe jun skantil».
O «xkʼejev; stsʼepʼuj».
Li ta ebreo kʼope xuʼ van te nitil skʼoplal ta jpʼel kʼop ti «tsoʼ» skʼan xale, jaʼo chichʼ alel kʼalal oy kʼusi chichʼ pʼajele. Kʼelo Glosario, ibal sba.
Literal «ta meʼ ajvalil».
Kʼelo Glosario, chʼul poste.
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
O «la xchaʼvaʼan».
O «mu x-ochik xchiʼuk sventa mu xlokʼik li ta osil».
O «spasob mantal».
O «xchaʼvaʼanel».
O «xchaʼvaʼan-o».
O «la xchaʼvaʼane».
O «ta jmes».
Jaʼ xkaltik, ti la smil li Nadab ti jaʼ xnichʼon Jeroboane.
Literal «buchʼutik tskʼabtaik pakʼbal na». Li ta ebreo kʼope jaʼ jech chalik kʼalal chchopol kʼoptaik li viniketike.
O «li buchʼu tspakbe skʼoplal chʼichʼe».
O «spasob mantal».
Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.
Jaʼ skʼan xal ‹jaʼ yuʼun li snitilulal Semere›.
O «stemplo».
Kʼelo Glosario, chʼul poste.
Jaʼ skʼan xal ‹jaʼ Jdios li Jeovae›.
Literal «ti liʼ vaʼalun ta stojolale».
O «xamuk».
O «beoʼtik ta stenlejaltik Kerit».
O «beoʼtik ta stenlejaltik Kerit».
O «jxetʼuk; jvokʼuk».
O «svayeb».
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
O «la smuk».
O «beoʼtik ta stenlejaltike».
O «la jmuk».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Literal «ti liʼ vaʼalun ta stojolale».
Kʼelo Glosario, chʼul poste.
O «jutebuk».
O jaʼ van skʼoplal «batem ta xanvil».
O «balem; bonol».
O «jutebuk».
Li jun seae jaʼ 7.33 litro. Kʼelo Apendise B14.
Literal «chavakʼ sutuk tal yoʼontonik ta atojolale».
O «lume».
O «beoʼtik ta stenlejaltik».
O «jutebuk».
O «xchʼut».
Kʼelo Glosario, Jeova ti bankilal yuʼun soltaroetike.
Jaʼ skʼan xal ‹jaʼ jkoltavanej li Diose›.
O «sbutsʼojike; stsʼutsʼunojike».
O «jbutsʼ; jtsʼutsʼun».
O «slumal».
O «yaxibalnaik».
O «yaxibalnaik».
Jaʼ xkaltik, li ta yan primaverae.
Literal «xachapbe».
Jaʼ xkaltik, li ta yan primaverae.
O «smuk».
O «tukʼ snaʼ xkʼanvanik li ajvaliletik».
Kʼelo Glosario, chʼixal kʼuʼil.
Literal «jolkutik».
Literal «sjolik».
O «xatʼuj akaye».
Literal «jun yuʼunik li xnichʼnabtak j-alkʼopetike». Kʼalal «xnichʼnabtak j-alkʼopetike» xie, xuʼ van jaʼ chalbe skʼoplal jun eskuela ti bu chichʼik chanubtasel li j-alkʼopetike o jaʼ skʼoplal jtsop j-alkʼopetik.
Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.
O «jpukulal; jparte».
O «jpukulal; jparte».
O «svayeb».
O «pakʼ na; kʼal na; chʼut na».
Kʼelo Glosario, ayuno.
O «laj xa achon aba ta spasel».
O «ta jmes».
Literal «li buchʼutik tskʼabtaik pakʼbal na». Li ta ebreo kʼope jaʼ jech chalik kʼalal chchopol kʼoptaik li viniketike.
O «la xchon sba ta spasel».
Li ta ebreo kʼope xuʼ van te nitil skʼoplal ta jpʼel kʼop ti «tsoʼ» skʼan xale, jaʼo chichʼ alel kʼalal oy kʼusi chichʼ pʼajele. Kʼelo Glosario, ibal sba.
Kʼelo Glosario, chʼixal kʼuʼil.
O «axujik-o».
O «surtokʼob».
O «xnopbat kʼop yuʼun».
O «snopik kʼop; x-epal kʼopojik».
O «chamuk».
Jaʼ jtos makobbail tstunesik kʼalal chbatik ta paskʼope.
O jaʼ van skʼoplal «ti bu nopem xaʼi ch-atinik li jchonbail antsetike, jaʼ te lekʼbat xchʼichʼel yuʼun li tsʼiʼetike».
O «pasob mantal».
O «xkʼejev; stsʼepʼuj».
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
O «xchʼayilal».
Kʼelo Glosario, varkoetik ta Tarsis.