Nikhaleke Oowiisumaaliha
“Murerihe matat’anyu, . . . murerihe murim’anyu.”—YAK. 4:8.
IVERSU IYA SINITTHARELANA SINNIKHALIHERYA SAI OVIKANIHA OKHALA OOWIISUMAALIHA?
1. Atthu a molumwenkuni anoonela sai mweettelo wa wiisuumaaliha?
WIISUUMAALIHA mahiku ala woomala-mala. Vaatepexa mahiku ala ookiserya anikhala ahu. Mapuro manceene, orupihana alopwanaru aahiiso athiyanaru onnooniwa okhala etthu yooloka. Makhalelo awo annitumereriwa ni ikaruma sinilaleya matthekulelo ni alipa a nakoso. (Esal. 12:9) Mweettelo woohiisumaaliha ohuulaana valaponi, nto mutthu khiyaikoha so ‘Niireke vanniweryaneya okhala oowiisuumaaliha’? Ninnaakhula moolipiherya niiraka: Aayo, akhaliheriwaka ni Yehova, maKristau a ekeekhai anoowerya okhala oowiisuumaaliha.—Mmusome 1 aTesalonika 4:3-5.
2, 3. (a) Xeeni vanitthuneya ahu osyaka wunlela itthu soohiirya? (b) Exeeni enrowa ahu othokorerya muru ola?
2 Etthu yoopacerya opaka, ti osuwela wira naaphavelaka okhala atthu oowiisuumaaliha, nihaana osyaka mweettelo woothanyeya. Ntoko siisaale ehopa ehiniwerya aya ovilela etthu eniheleliwa aya wira evariwe, wuupuwelela itthu seekhapa pooti omwiiriha Kristau omorela muraakho wa ohiisuumaaliha. Muupuwelelo owo onoowerya wiiriha erutthu ahu ophavela orupihana woohiloka. Nuuvira okathi, etampi enoowerya onikuxa murima vahiniwerya ahu osyaka mpakha opaka etthu yoohiloka. Eyo enoowerya omwiiriha murummwa a Yehova opaka etthu yoohiloka wakhumelela okathi wooreerela. Tthiri, ‘wunlela sotakhala . . . onnikumiherya etampi’.—Mmusome Yakobo 1:14, 15.
3 Ti vamiruku wuupuwelela wira wunlela etthu yoohiloka hata okhalaka okathi vakhaani, pooti omwiiriha mutthu opaka etampi yuulupale. Masi ti voolipiha osuwela wira vakhala wira hiyo ninnikhoottiherya miyuupuwelelo soohiloka okhuma mitathaari vamurimani vahu, nto khinnirowa opaka etthu yoohiloka yeeyo enrowa onikumiherya maxakha ni itthu soowaawa sinceene! (aGal. 5:16) Vano nrowe nithokorerye itthu tthaaru sinrowa onikhaliherya osyaka itthu sa mwiikho, itthu sene ti iya: wataana wahu ni Yehova, miruku sa Nuulumo nawe, ni nikhaliheryo na maKristau akhwiihu oolipa omunepani.
“MMWATTAMELEKE MULUKU”
4. Xeeni varyaaya vootthuneya omwaattamela Yehova?
4 Biibiliya onnaalakiherya ale aniphavela ‘omwattamela Muluku’ wira: “Murerihe matat’anyu, . . . murerihe murim’anyu”. (Yak. 4:8) Vaavo vaninnuuherya ahu opatthani ahu ni Yehova, hiyo ninniimananiha wira nimutteeliheke murima ni khula etthu enipaka ahu mweekumini mwahu ohela muhina muupuwelelo ahu. Hiyo ninniphavelasa okhalana “murima woloka” vaavo vanuupuwelela ahu itthu soottittimiheya, sa exariya, ni soottottopeleya. (Esal. 24:3, 4; 51:8; aFil. 4:8) Nto vannooneya wira Yehova onninivaha eparakha ya opaka soothanla hata nryeene atthu oohimalela. Owo onnisuwela wira okathi mukina hiyo waakuva opaka itthu soohiloka. Masi, ninnisuwela wira vaavo vanipaka ahu wala wuupuwelela etthu yoohiloka, ohiya osyakaka itthu iyo ninnimuriipiha murima Muluku. (Maph. 6:5, 6) Wuupuwelela makhalelo awo anniniiriha wiimananiha okhala oowiisuumaaliha.
5, 6. Moota xeeni nivekelo ninnikhaliherya aya okathi oniwanana ahu soophavela soohiloka?
5 Enamuna emosa yuulupale ya wooniherya wira ninnimuroromela Yehova moomalela vaavo vaniwanana ahu miyuupuwelelo soohiloka, ti mavekelo. Vaavo vanimwaattamela ahu Yehova mmavekeloni, owo onninaattamela nave. Owo mooreera murima onninivaha munepa awe wootteela, yoowo onniphwanyiha olipa wira niwanane miyuupuwelelo sa ekhapa ni ovikaniha okhala oowiisuumaaliha. Nto nihaana omooniherya Muluku wiimananiha wahu wira ninniphavela omutteeliha murima ni itthu sinuupuwelela ahu ni siri vamurimani vahu. (Esal. 19:15) Niireke ninninvekela moowiiyeviha wira otokose murima ahu wira owehe vakhala wira ‘nokela ephiro yotakhala’, eyo piiyo oophavela wala wuupuwelela itthu soohiloka, seiyo sikhanle oonitthekiha? (Esal. 139:23, 24) Niireke ninnimuxonttela khula nihiku wira onikhaliherye ovikaniha okhala oororomeleya okathi onnikhumelela aya soweeha?—Math. 6:13.
6 Woonasa wene mweettelo ahu wa khalai okathi mukina pooti onuupuxeryaka opaka itthu sinimunanara Yehova. Hata eyo ekhumelelaka, owo onoowerya onikhaliherya wira nipake mirukunuxo sinitthuneya nto nivikaniheke omurumeela moweemereriwa. Mwene Davidi aanisuwela eyo. Nuumala opaka mararuwo ni Bathi-xeba, Davidi aahimuxonttela Yehova oriki: ‘Muluku! Kivaheni murima woloka, . . . muhikòmolé vamaithoni vanyu; muhikakhé munepa anyu wottela’. (Esal. 51:12, 13) Mweettelo woohiloka pooti okhalana owerya wuulupale wa weettiherya erutthu ahu yoohimalela, masi Yehova onoowerya okumiherya munepa wooloka onrowa onikhaliherya omwiiwelela yena. Hata okathi yoole muupuwelelo woohiloka onimela awe vamurimani vahu khiyaphavela ohonona makhalelo ahu ooloka, Yehova onoowerya ohoolela mavalo ahu wira neemererye malamulo awe ni okhala moovarihana ni yaawo. Owo onniwerya onaakiherya khula etthu yaarowa onikumiherya ehasara.—Esal. 119:133.
“MUKHALEKE OWÈTTELA MASU AWO”
7. Moota xeeni Nuulumo na Muluku ninrowa aya onikhaliherya osyaka muupuwelelo woothanyeya?
7 Yehova onninaakhula nanvekelaka nikhaliheryo orumeelaka Nuulumo nawe, Biibiliya. Ankhili arina aya Nuulumo na Muluku “t’òrera”. (Yak. 3:17) Omusoma Biibiliya khula nihiku ni wuupuwelela ele enisoma ahu pooti onikhaliherya okumiha mmuupuweloni mwaha muupuwelelo woothanyeya. (Esal. 19:8, 12; 119:9, 11) Ohiya-vo mBiibiliyani aakhala matakiheryo ni miruku sooluluwanya sinrowa onikhaliherya osyaka omorela mmuraakhoni wa onamuttompe.
8, 9. (a) Exeeni yaamwiirinhe mmiravo mmosa okumana ni muthiyana namararuwa? (b) Makhalelo xeeni a mahiku ala anivarihana ni ntakiheryo niri eliivuru ya Miruku ekapitulu 7?
8 Yoolepa ya Miruku 5:8, ninsoma so: “Mmutthyaweke muthiyana namararuwa; muhattamelé mukhora wa emp’awe”. Woopiha waya ohiiwelela miruku iya otthokiheriwe yoolepa ya Miruku ekapitulu 7, vaavo vanisoma ahu voohimya sa mmiravo oneetta orowaka vakhiviru va empa ya muthiyana namararuwa. Vailale ene. Okathi waattamela awe vanivalaana iphiro, owo aahikumaana muthiyana ole, aawanre ikuwo soonamuttompe. Muthiyana owo onninvara mmiravo ole nto khiyampexarisi. Malavulelo awe a ekhapa annimwiiriha mmiravo ole omphavela muthiyana owo ohinawerya omukhootta. Nto awo annipaka yoottheka ya orupihana woohiloka. Woonasa wene, mmiravo ole khampanke palano wira orupe ni muthiyana ole. Mmiravo ole aari mulolo ni khaasuwela wuupuwela. Hata vari siiso, yaahimukhumelela maxakha eettana awe ekumi awe yotheene mwaha wa etthu ele aapanke awe. Tthiri vaamureera vakhanle wira mmiravo ole khaavinre waattamela empa ya muthiyana namararuwa!—Mir. 7:6-27.
9 Niireke hiyo okathi mukina ninnooniherya othoiwa ankhili, woonasa wene nivikanihaka weemela ohoolo wa etthu yoowoopiha ekhanle ooniiriha ophavela opaka etthu yoohiloka? Mwa ntakiheryo, ohiyu televisau onnikumiherya iprograma sinooniherya itthu sookhoottihiwa. Nto enrowa okhumelela exeeni vakhala wira hiyo ninimulikari televisau okathi owo? Woonasa wene hiyo pooti opaceryaka otthara khula elink ya mwinternetini wala omakela ovaanela ni atthu mucomputadoreni ni okela isaite sinaalattula atthu wira awehe epornografia hata enivara miteko sikina sinivarihana ni orupihana woohiloka. Niireke makhalelo awo yaarowa oniiriha hiyo woona etthu yoohiloka nto khiyaphavela opaka etthu yaarowa ohonona makhalelo ahu ooloka?
10. Xeeni olavulihana moovekana eryaaya etthu yowoopiha?
10 Enamuna ekina Biibiliya onnikhaliherya awe ti onivaha miruku sa moota woomukhapelela mutthu a enoka ekina. (Mmusome 1 Timótheyo 5:2.) Miruku iya sinninikhoottiherya olavulihana moovekana. Akina annoona wira orumeela erutthu, matata ni maitho wira amwiirihe mutthu osiveliwa ni awo, khahiyo etthu yootakhala vahikhanle wira oroorupana mutthu owo. Masi omulavuliha mutthu moonveka, wala waakhulela mweettelo owo, pooti omwiiriha mutthu wuupuwelela itthu sa ekhapa ni orupihana woohiloka. Eyo yootoko okhumelela khalai, ni pooti okhumelelaka mahiku ala.
11. Ntakiheryo xeeni nooloka nivanhe awe Yosefe?
11 Yosefe aahipaka itthu mwa miruku. Okathi mwaara a pwiya awe, Potifari, waamukhanyererya awe wira orupane, Yosefe aahikhootta yoweeha eyo. Masi muthiyana ole khaahiiye onveka. Khula nihiku owo aanimukhanyererya wira orupane. (Maph. 39:7, 8, 10) Moovarihana ni musomi onitokosa itthu soolempwa mBiibiliyani, mwaara a Potifari, aahimya so: “‘Nrowe nikhale vamosa vakhaani paahi’, ophavelaka omwiiriha Yosefe opaka nivalo noopacerya”. Hata vaari siiso, Yosefe aahipaka yoothanla awe ya ohimutumererya, wala oheemererya mweettelo wa muthiyana ole. Owo aahikhootta khula etthu yaapaka awe muthiyana ole wira onveke, ni owo khaapanke etthu yaarowa omooniherya muthiyana ole wira Yosefe aanimutthuna, nto eyo yaahimukhaliherya osyaka okhumelela muupuwelelo woohiloka vamurimani vawe. Okathi muthiyana ole eerenrye awe omukhanyererya wira orupane, Yosefe aahikhootta moomalela. “Yosefe ahimuhiyerya mukhumi ule [nlaya], khutthyawa akhumelaka vaté”.—Maph. 39:12.
12. Ninsuwela sai wira ele enoona ahu ni maitho ahu pooti opahula murima ahu?
12 Biibiliya onninilopola nave voohimya sa otthara maitho ahu yaawo anihapuxa murima ahu. Maitho ahu pooti oniiriha ophavela wala wunnuuherya yoophavela ya orupihana woohiloka. Yesu oonilopola oriki: “ole oninweha muthiyana anwereihaka murima, òraruwana muthiyan’owo ni murima”. (Math. 5:28) Muupuwele ele yaamukhumelenle Mwene Davidi. Oryeene vataratoni va empa awe, Davidi “ahimona muthiyana mmosa àrapa”. (2 Sam. 11:2) Owo aahivikaniha onwehexexa ni khaarukununxe muupuwelo awe wira uupuweleke etthu ekina. Eyo yaahimwiiriha owo omphavela muthiyana ole aari mwaara aneene, nto onaphavelasa enamuna sa orupana muthiyana ole.
13. Xeeni vanitthuneya ahu ‘olehana ni maitho ahu’, nto eyo enihela muhina exeeni?
13 Wira nikhootte wuupuwelela itthu sa orupihana woohiloka hiyo nintthuneya ‘olehana ni maitho ahu’, ntoko siirale awe Yobi khalai. (Yobi 31:1, 7, 9) Hiyo nihaana opaka yoolakela ya okhapelela maitho ahu wira ahinwehexexeke mutthu moophavela orupana. Eyo enihela muhina othanya owehexexa khula elatarato enimuruuhela mutthu ekhapa, pooti okhala mucomputadoreni, vaxirini, vakaapani va erevista wala khula nipuro.
14. Ninrowa ottottela sai mureerelo miruku voohimya sa okhala oowiisuumaaliha?
14 Vakhala wira mwa itthu sithokorenrya ahu muhoona etthu enitthuneya anyu wiimananiha oxintta, nto moohipisa muttharuwe etthu eyo. Mwiiwelele ni murima anyu wotheene miruku sa Nuulumo na Muluku, nenno ninrowa wookhaliheryani ovikaniha okhala oowiisuumaaliha.—Mmusome Yakobo 1:21-25.
‘NWIHANE’ AXITOKWENE
15. Vakhala wira hiyo ninniwanana yoophavela ya orupihana woohiloka, xeeni varyaaya vootthuneya ovekela nikhaliheryo voohipisa?
15 Vakhala wira ninniwanana yoophavela yoohiloka ya orupihana, nto maKristau akhwiihu anoowerya onikhaliherya wira nittharuwe yoolema eyo. Ekeekhai wira khivanikhweya waaleela atthu akina myaha moota ola. Masi, vakhala wira moolipa murima ninninvekela Kristau oolipa omunepani wira onivarerye, nto nnoosyaka olimaleliha muupuwelo ahu wuupuwelela itthu sa ekhapa. (Mir. 18:1; aHéb. 3:12, 13) Tthiri omuleela Kristau oolipa omunepani sootteettheya sahu, onoonikhaliherya woona ihasara saarowa onikhumelela sahaawerya ahu woona. Eyo enoonikhaliherya opaka mirukunuxo sinitthuneya wira nivikanihe ophentiwa ni Yehova.
16, 17. (a) Axitokweene anrowa waakhaliherya sai ale aniwanana yoophavela yoohiloka? Nvahe ntakiheryo. (b) Xeeni varyaaya vootthuneya ale aniweha epornografia ovekela nikhaliheryo voohipisa?
16 Axitokweene a mmulokoni wa eKristau tootepexa ophwanelela onikhaliherya. (Mmusome Yakobo 5:13-15.) Mmiravo mmosa oBrasil aaniwanana yoophavela yoohiloka ya orupihana mwa iyaakha sinceene. Owo onihimya so: “Miyo kaanisuwela wira muupuwelelo aka khiwaamusivela Yehova, masi kaanuuliwa muru waaleela atthu akina muxankiho ole waarina aka”. Muhoolo mwaya, mutokweene mmosa ooreera murima a mmulokoni aahilavulana nto khimutumererya wira ovekele nikhaliheryo. Mmiravo ole onnuupuwelela oriki: “Kaahitteeliwa murima mwaha wa enamuna axitokweene ale yaakikhapelenle aya mooreera murima, ovikana enamuna ele khuupuwela aka wira tiyaarowa aya okiiriha. Awo yaahiwiriyana oratteene muxankiho aka. Yaahimurumeela Biibiliya wira akooniherye okiphenta wawe Yehova, ni yaahipaka nivekelo ni miyo. Eyo yaahikikhweiherya weemererya miruku iye saakuminhe aya mBiibiliyani”. Muhoolo mwaya, nuumala wunnuwa oratteene omunepani, owo onihimya so: “Olelo-va kinnoona otthuneya waya ovekela nikhaliheryo ohiya weererya wiireya miritti sahu mekhihu”.
17 Ovekela nikhaliheryo ti wootepa otthuneya vanceenexa vakhala wira muupuwelelo woohiloka onikumiheriwa mwaha wa oweha epornografia. Mutthu aapisaka ovekela nikhaliheryo, nto yoophavela eyo yoohiloka ennitepa wunnuwa mpakha ‘okumiherya etampi’ yeeyo enrowa omphwanyiha maxakha mutthu owo, atthu akina, ni onyoholiha nsina na Yehova. Yoophavela ya omutteeliha murima Yehova ni ovikaniha okhala mmulokoni wa eKristau, yoowiiriha atthu anceene weemererya nikhaliheryo—Yak. 1:15; Esal. 141:5; aHéb. 12:5, 6.
MPAKE YOOLAKELA YA OKHALA OOWIISUMAALIHA!
18. Piivi ekhanle yoolakela anyu?
18 Vaavo atthu a olumwenku ola wa Satana anaamutepa aya ohiisuumaaliha, tthiri murima onnimutteela Yehova vaavo vanaaweha awe arumeyi awe yiimananihaka okhalana muupuwelelo wooloka ni ovarexexa malakiheryo awe voohimya sa mweettelo wooloka! Mwaha wa eyo, nrowe otheene ahu niimananihe omwaattamela Yehova, weemya malakiheryo annivaha awe orumeelaka Nuulumo nawe ni mmuloko wa eKristau. Ovikaniha okhala oowiisuumaaliha onnikumiherya otteeliwa murima ni murettele mmuupuweloni mwahu. (Esal. 119:5, 6) Muhoolo, nuumala Satana woomoliwa, hiyo ninrowa okhalana eparakha ya okhala voohimala elapo yooloka ehinrowa okhala miyuupuwelo soohiloka.
(Nwehe elatarato yoopacerya.)