Okɛ Enɛ Ato
Shiɛmɔ Nitsumɔ Mli Shiɛmɔ Wiemɔi ni Akɛha
Bɔ ni Akɛ Nɔ ni Aŋma Ahɔ Mli Nɛɛ Baatsu Nii Aha
Shiɛmɔ wiemɔi ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ babaoo eje kpo yɛ Wɔ Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ srɔtoi ni eho lɛ amli. Kaa emli babaoo ni osumɔɔ lɛ okwɛ yɛ odaseyeli nitsumɔ ni okɛ ohe woɔ mli lɛ mli, ni ona nibii ni baajɛ mli aba kɛbaha bo. Okɛ nɔ ni aŋma ahɔ mli nɛɛ ato, ni kwɛmɔ mli beni osaa ohe kɛhaa sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ.
Obaanyɛ otee mɔ ko miishɛɛ shi yɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli kɛ́ okɛ oyaiyeli tee sane oti lɛ nɔ tɛ̃ɛ. Teemɔ sanebimɔ ko shi tɛ̃ɛ, no sɛɛ lɛ kanemɔ hetoo ni sɛɛ kɛɛɛ ni damɔ Ŋmalɛ nɔ lɛ. Obaanyɛ oka saji ni akɛha nɛɛ okwɛ:
“Beni osusuɔ wɔsɛɛ be he lɛ, ani onuɔ he akɛ oyɛ hiɛnɔkamɔ loo oyiŋ feɔ bo kɔshikɔshi yɛ owɔsɛɛ be he? [Ŋmɛɛ gbɛ ni eha hetoo.] Biblia lɛ egba basabasafeemɔi ni wɔnaa ŋmɛnɛ nɛɛ kɛ nɔ ni baajɛ mli aba lɛ efɔ shi.”—2 Tim. 3:1, 2, 5; Abɛi 2:21, 22.
“Asusuɔ gbɔmɔtsoŋ hewalɛnamɔ he waa ŋmɛnɛ. Ani ole akɛ Nyɔŋmɔ woɔ shi akɛ ebaajie helai fɛɛ kɛya kwraa?”—Yes. 33:24; Kpoj. 21:3, 4.
“Ani ole akɛ Biblia lɛ gbaa akɛ yɛ naagbee lɛ abaaná nɔyeli kome pɛ ni baaye jeŋ muu lɛ fɛɛ nɔ?”—Dan. 2:44; Mat. 6:9, 10.
“Eji Yesu Kristo yɛ shikpɔŋ nɔ kulɛ te osusuɔ akɛ shihilɛi baatamɔ aha tɛŋŋ?”—Lala 72:7, 8.
“Akɛ gbɔmɛi amlijiemɔ tsuɔ nii yɛ gbɔmɛi babaoo ateŋ yɛ nuu loo yoo ni amɛji, jamɔ mli ni amɛyɔɔ, loo amɛ hewolonɔ su hewɔ. Te osusuɔ akɛ Nyɔŋmɔ nuɔ hetsɛ̃ ni tamɔ nɛkɛ he ehaa tɛŋŋ?”—Bɔf. 10:34, 35.
“Wɔle akɛ Yesu Kristo fee naakpɛɛ nii babaoo yɛ egbii lɛ amli. Kɛ ooobi koni efee naakpɛɛ nii shikome ekoŋŋ lɛ, kulɛ emli te nɔ ni ooosumɔ?”—Lala 72:12-14, 16.
“Naagbai ahe saji ni mɛi babaoo nuɔ lɛ eje amɛtsine. Amɛmiisumɔ ni amɛnu nɔ ni baajie naagbai lɛ kɛya lɛ he sane. Shi nɛgbɛ wɔbaanyɛ wɔná wɔnaagbai anaa tsabaai kpakpai lɛ kɛaajɛ?”—2 Tim. 3:16, 17.
“Ani obaanyɛ oyoo Maŋtsɛyeli ni osɔleɔ yɛ he yɛ Nuntsɔ lɛ (loo, Wɔ Tsɛ ni Yɔɔ Ŋwɛi) Sɔlemɔ lɛ mli lɛ?”—Kpoj. 11:15.
Wiemɔi ni Akɛjeɔ Sanegbaa Shishi
Sanebimɔi ni ato naa yɛ shishigbɛ lɛ ni ajie kɛjɛ Reasoning wolo lɛ saneyitsei amli lɛ, tsɔɔ wolo lɛ mli baafa ni ajie hetoo fɛɛ hetoo kɛjɛ:
Mɛni hewɔ wɔgbɔlɔɔ ni wɔgboiɔ? (98)
Mɛɛ shihilɛ mli gbohii lɛ yɔɔ? (100)
Ani yiŋtoi ni ja yɛ kɛha hemɔkɛyeli ni aaaná yɛ Nyɔŋmɔ mli? (145)
Ani Nyɔŋmɔ susuɔ nɔ ni baa wɔ ni ji adesai lɛ anɔ lɛ he lɛɛlɛŋ? (147)
Ani Nyɔŋmɔ ji mɔ ni yɔɔ diɛŋtsɛ? (147)
Ani gbɔmɛi kpakpai fɛɛ yaa ŋwɛi? (162)
Ani esa akɛ mɔ ko aya ŋwɛi dani ena wɔsɛɛ be shihilɛ kpakpa diɛŋtsɛ? (163)
Mɛni hewɔ eji nɔ ni he hiaa waa akɛ aaale Nyɔŋmɔ gbɛi diɛŋtsɛ ni akɛtsu nii lɛ? (196)
Ani Yesu Kristo ji Nyɔŋmɔ diɛŋtsɛ? (212)
Mɛni Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ baatsu? (227)
Mɛni ji yiŋtoo ni yɔɔ adesa shihilɛ sɛɛ? (243)
Mɛni baanyɛ aye abua koni gbalashihilɛ asɔ? (253)
Ani Nyɔŋmɔ kpɛlɛɔ jamɔi fɛɛ nɔ? (322)
Mɛɛ gbɛ nɔ mɔ ko aaatsɔ ale anɔkwale jamɔ? (328)
Satan ji mɔ ko ni náa mɛi anɔ hewalɛ waa yɛ je lɛŋ ŋmɛnɛ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? (364)
Mɛni hewɔ Nyɔŋmɔ ŋmɛɔ piŋmɔ gbɛ? (393)
Mɛni hewɔ awuiyeli efa babaoo nɛkɛ? (427)
Namɔ yeɔ je nɛɛ nɔ—Nyɔŋmɔ loo Satan? (436)
Gbɛtsɔɔmɔi ni Aaatsɔ nɔ Akɛ Taoɔ Wolo Bibioo lɛ Aha
“Ŋwanejee ko kwraa bɛ he akɛ obaakpɛlɛ nɔ akɛ mɛi babaoo heɔ Nyɔŋmɔ nɔ amɛyeɔ. Mɛi fɛɛ ni heɔ enɔ amɛyeɔ lɛ kpɛlɛɔ nɔ akɛ Nyɔŋmɔ taoɔ nɔ ko yɛ wɔdɛŋ. Nɔ ni mɛi nyɛɛɛ akpã gbee yɛ he lɛ ji, Mɛni Nyɔŋmɔ taoɔ yɛ wɔdɛŋ?” No sɛɛ lɛ, okɛ Taoɔ wolo bibioo lɛ aha, gbelemɔ nikasemɔ 1, ni nyɛsusu he.
“Akɛni naagbai babaoo yɛ weku shihilɛ mli ŋmɛnɛ hewɔ lɛ, ani osusu nɔ diɛŋtsɛ ni haa anáa weku miishɛɛ lɛ he pɛŋ?” Kɛ eha hetoo egbe naa lɛ, tsɔɔmɔ mli akɛ Nyɔŋmɔ jieɔ nɔ diɛŋtsɛ ni haa anáa weku miishɛɛ lɛ kpo yɛ Biblia lɛ mli. Kanemɔ Yesaia 48:17. No sɛɛ lɛ gbelemɔ nikasemɔ 8 yɛ Taoɔ wolo bibioo lɛ mli, ni otsɔɔ Biblia mli ŋmalɛi komɛi ni aŋmalako emli wiemɔi lɛ ni kɛ gbɛtsɔɔmɔ ni anyɛɔ akɛ he fɔɔ nɔ haa weku lɛ mli bii ateŋ mɔ fɛɛ mɔ lɛ. Kanemɔ sanebimɔi ni ato naa yɛ nikasemɔ lɛ shishijee lɛ. Bi koni mɔ lɛ atsɔɔ kɛji ebaasumɔ ni ekane hetooi lɛ.
“Nikasemɔ he gbɛjianɔtoo ni wieɔ Biblia mli shishijee tsɔɔmɔi ahe lɛ babaoo yɛ wolo bibioo nɛɛ mli. Obaana sanebimɔi ni ehao mɛi afii ohai abɔ lɛ ahetooi yɛ baafa fɛɛ baafa. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, mɛni ji Nyɔŋmɔ yiŋtoo kɛha shikpɔŋ lɛ?” Gbelemɔ nikasemɔ 5, ní okane sanebimɔi ni yɔɔ nikasemɔ lɛ shishijee lɛ. Bi shiatsɛ lɛ koni etsɔɔ emli nɔ ni enyaa he fe fɛɛ, koni no sɛɛ lɛ okane ekuku(ji) lɛ, ni ogbele ŋmalɛi ni sa lɛ. Tsɔɔmɔ mli akɛ abaanyɛ ana hetooi ni sa ni haa mɔ tsui nyɔɔ emli ni yɔɔ kɛha sanebimɔi krokomɛi lɛ yɛ gbɛ ni waaa kwraa nɔ tamɔ enɛ nɔŋŋ. Tsɔɔmɔ akɛ obaaku osɛɛ oba ekoŋŋ koni nyɛbasusu sanebimɔ kroko he.
“Mɛni osusuɔ akɛ no ji nɔ ni haa awuiyelii srɔtoi lɛ fɛɛ yaa nɔ yɛ maŋ lɛ mli skul srɔtoi lɛ amli lɛ? Ani enɛ jɛ tsɔsemɔ ni fɔlɔi kɛhaaa lɛ? Aloo eeenyɛ efee nɔ kroko, tamɔ hewalɛ ni Abonsam náa yɛ mɔ nɔ?” Ŋmɛɛ gbɛ ni eha hetoo. Kɛ mɔ lɛ kɛɛ akɛ hewalɛ ni Abonsam náa yɛ mɔ nɔ hewɔ lɛ, kanemɔ Kpojiemɔ 12:9, 12. Tsɔɔmɔ gbɛfaŋnɔ ni Abonsam náa yɛ basabasafeemɔ ni ehaa eyaa nɔ yɛ je lɛ mli lɛ mli. No sɛɛ lɛ gbelemɔ nikasemɔ 4 yɛ Taoɔ wolo bibioo lɛ mli, ní obi kɛji mɔ lɛ esusu hé ni Abonsam jɛ kɛba lɛ he pɛŋ lɛ. Yaa nɔ koni okane klɛŋklɛŋ kukuji enyɔ lɛ ni nyɛsusu he. Kɛ mɔ lɛ hala “tsɔsemɔ ni fɔlɔi kɛhaaa lɛ” ákɛ no hewɔ ni awuiyeli yaa nɔ yɛ skul srɔtoi lɛ amli lɛ, kanemɔ 2 Timoteo 3:1-3 ni otsɔɔ sui komɛi ni eka shi faŋŋ akɛ nomɛi kɛ naagba nɛɛ ba lɛ. No sɛɛ lɛ gbelemɔ nikasemɔ 8 yɛ Taoɔ wolo bibioo lɛ mli, kanemɔ kuku 5, ní otsa sanegbaa lɛ nɔ.
“Ani osusuɔ akɛ nilee yɛ mli akɛ aaakpa gbɛ akɛ Bɔlɔ lɛ baaha wɔ nilee ni he hiaa wɔ koni wɔkɛná weku shihilɛ ni yeɔ omanye?” Kɛ eha hetoo egbe naa lɛ, wiemɔ Taoɔ wolo bibioo lɛ he otsɔɔ lɛ. Gbelemɔ nikasemɔ 8 lɛ, ni otsɔɔ mli akɛ Biblia mli shishitoo mlai yɛ mli kɛha weku lɛ mli bii ateŋ mɔ fɛɛ mɔ. Kɛɛmɔ lɛ akɛ obaafee bɔ ni akɛ wolo bibioo lɛ kɛ Biblia lɛ tsuɔ nii koni aná he sɛɛ ni fe fɛɛ lɛ he nɔkwɛmɔnɔ.
“Yɛ naagbai fɛɛ ni wɔkɛkpeɔ yɛ shihilɛ mli ŋmɛnɛ hewɔ lɛ, ani osusuɔ akɛ sɔlemɔ he baanyɛ aba sɛɛnamɔ diɛŋtsɛ kɛha wɔ? [Ŋmɛɛ gbɛ koni eha hetoo.] Mɛi babaoo kɛɔ akɛ sɔlemɔ haa amɛnáa mligbɛ hewalɛ. [Kanemɔ Filipibii 4:6, 7.] No po diɛŋtsɛ lɛ, ekolɛ mɔ lɛ baasusu akɛ ahaaa esɔlemɔi ahetoo. [Gbelemɔ nikasemɔ 7 yɛ Taoɔ wolo bibioo lɛ mli.] Nɛkɛ wolo bibioo nɛɛ tsɔɔ bɔ ni sɔlemɔ he baanyɛ aba sɛɛnamɔ jogbaŋŋ diɛŋtsɛ kɛha wɔ.”
“Wɔkɛ wɔkutsoŋbii lɛ miigba nɔ hewɔ ni jamɔi srɔtoi efa babaoo yɛ je lɛŋ ŋmɛnɛ lɛ he sane. Ni kɛlɛ, Biblia kome too lɛ nɔŋŋ. Yɛ ojwɛŋmɔ naa lɛ, mɛni hewɔ ni nɛkɛ jamɔi amli yiŋfutumɔ nɛɛ yɔɔ? [Ŋmɛɛ gbɛ ni eha hetoo. Gbelemɔ nikasemɔ 13 yɛ Taoɔ wolo bibioo lɛ mli, ní okane sanebimɔi ni jeɔ shishi lɛ.] Obaaná nakai sanebimɔi lɛ ahetoo ni haa mɔ tsui nyɔɔ emli kɛtsɔ nikasemɔ nɛɛ kanemɔ nɔ.”
Beni okɛ Buu-Mɔɔ kɛ Awake! woji tɛtrɛbii lɛ eha mɔ lɛ, bi kɛ́ obaanyɛ okane emli kuku lɛ eko ni sɛɛ kɛɛɛ. Kɛ aŋmɛ bo gbɛ koni ofee nakai lɛ, gbelemɔ nikasemɔ 5 yɛ Taoɔ wolo bibioo lɛ mli. Tsɔɔmɔ sanebimɔi ni ato naa yɛ nikasemɔ lɛ shishijee lɛ, ní okɛɛ lɛ koni ebo toi kɛtao klɛŋklɛŋ sanebimɔ lɛ hetoo yɛ be mli ni okaneɔ shishijee kuku lɛ. Kɛ okane kuku lɛ ogbe naa lɛ, bi sane lɛ ni obo hetoo ni ekɛbaaha lɛ toi. Okɛ wolo bibioo lɛ aha, ni kɛ́ ehé lɛ, too gbɛjianɔ koni oku osɛɛ oyabo hetoo ni ekɛbaaha sanebimɔi enyɔ ni tsa nɔ lɛ toi.
Ŋaawoi Kɛha Nilee Wolo lɛ Kɛhamɔ
Be mli ni Biblia lɛ yɔɔ odɛŋ lɛ, jee shishi ni okɛɛ akɛ: “Wɔkɛ mɛi fɛɛ ni yɔɔ nyɛ gbɛjegbɛ nɛɛ nɔ lɛ miisusu ŋmalɛ ko he ŋmɛnɛ. Ekɛɔ akɛ . . .” Kanemɔ Yohane 17:3 lɛ, koni agbɛnɛ obi akɛ: “Ani óyɔse shiwoo ni akɛ́ha kɛji wɔná nilee ni ja lɛ? [Ŋmɛɛ gbɛ ni ewie.] Nɛgbɛ mɔ ko baanyɛ aná nilee ni tamɔ nɛkɛ yɛ?” Be mli ni eha hetoo sɛɛ lɛ, okɛ Nilee wolo lɛ atsɔɔ lɛ, ni okɛɛ akɛ: “Wolo nɛɛ tsɔɔ nilee ni kɛ mɔ yaa naanɔ wala mli lɛ. Efeɔ nakai kɛtsɔɔ saji ni ale jogbaŋŋ ni mɛi biɔ yɛ Biblia lɛ he lɛ ateŋ babaoo ahetoo ni ehaa lɛ nɔ.” Okɛ saneyitsei ni ato naa lɛ atsɔɔ, koni obi mɔ lɛ kɛji esusu nakai saji lɛ ateŋ eko he pɛŋ.
“Ani osusu kɛji akɛ Nyɔŋmɔ susuɔ jalɛ sane ni ayeee kɛ piŋmɔ ni wɔnaa ni ebɔle wɔhe kɛkpe loo ni wɔ diɛŋtsɛ wɔnáa mli niiashikpamɔ lɛ he pɛŋ? [Ŋmɛɛ gbɛ ni ewie.] Biblia lɛ maa nɔ mi kɛhaa wɔ akɛ Nyɔŋmɔ sumɔɔ wɔ, ni akɛ ebaaye ebua wɔ yɛ jaramɔ bei amli.” Kanemɔ Lala 72:12-17 lɛ mli fãi komɛi. Gbelemɔ Nilee wolo lɛ kɛya yitso 8, ni oma nɔ mi akɛ ekɛ miishɛjemɔ hetoo haa sanebimɔ ko ni gbɔmɛi akpekpei abɔ ebi lɛ, akɛ, Mɛni hewɔ Nyɔŋmɔ ŋmɛɔ piŋmɔ gbɛ? Kɛji ebaahi lɛ, nyɛsusua Ŋmalɛ naa susumɔi ni aŋmala yɛ kukuji 3 kɛyashi 5 lɛ ekomɛi ahe, aloo feemɔ nakai yɛ sɛɛsaramɔ gbi lɛ nɔ.
Wɔteaŋ mɛi babaoo asuɔlɔi egboi. Ani osusu na ni wɔbaasaa wɔna amɛ ekoŋŋ lɛ he pɛŋ? [Ŋmɛɛ gbɛ ni ewie.] Yesu tsɔɔ akɛ abaanyɛ ahere wɔsuɔlɔi ni egboi lɛ ayiwala kɛjɛ gbele mli. [Kanemɔ Yohane 11:11, 25, 44.] Eyɛ mli akɛ enɛ ba mli afii ohai abɔ ni eho nɛ moŋ, shi etsɔɔ nɔ ni Nyɔŋmɔ ewo shi akɛ ebaafee eha wɔ.” Gbelemɔ Nilee wolo lɛ mli kɛya mfoniri ni yɔɔ baafa 85 lɛ, ni okane niŋmaa ni wieɔ mfoniri lɛ he lɛ. No sɛɛ lɛ okɛ mfoniri ni yɔɔ baafa 86 lɛ atsɔɔ ni owie he. Too gbɛjianɔ kpakpa kɛha sɛɛsaramɔ kɛtsɔ sane ni ooobi akɛ: “Ani obaasumɔ ni ole nɔ hewɔ ni adesai gbɔlɔɔ ni amɛgboiɔ?” lɛ nɔ. Kuu osɛɛ ni okɛ lɛ ayasusu yitso 6 lɛ he.
“Ani osusu nɔ hewɔ ni adesai shweɔ wala sɛɛkɛlɛ lɛ lɛ he pɛŋ?” Beni eha hetoo sɛɛ lɛ, gbelemɔ Nilee wolo lɛ kɛya yitso 6, ni okane kuku 3 lɛ. Nyɛsusua Ŋmalɛi ni atsɛ yisɛɛ lɛ ahe. Be mli ni otsɛɔ sanebimɔi enyɔ ni yɔɔ baafa lɛ naagbee lɛ yisɛɛ lɛ, bi mɔ lɛ kɛji ebaasumɔ ni ele hetoo lɛ lɛ diɛŋtsɛ. Kɛ ekpɛlɛ nɔ lɛ, nyɛsusua kukuji fioo ni nyiɛ sɛɛ lɛ ahe.
“Wɔmiibi mɛi kɛji akɛ amɛheɔ enɛ amɛyeɔ lo . . .” Kanemɔ 1 Mose 1:1 lɛ, koni agbɛnɛ obi akɛ: “Ani okpɛlɛɔ nakai sane lɛ nɔ?” Kɛji mɔ lɛ kpɛlɛ nɔ lɛ, kɛɛmɔ akɛ: Mihu mikpɛlɛɔ nɔ. Shi kɛlɛ, ani osusuɔ akɛ kɛji Nyɔŋmɔ ji mɔ ni bɔ nibii fɛɛ lɛ, belɛ lɛ nɔŋŋ eha efɔŋfeemɔ ba?” Beni okpɛlɛ mɔ lɛ hetoohamɔ lɛ nɔ sɛɛ lɛ, kanemɔ Jajelɔ 7:29 lɛ. Gbelemɔ Nilee wolo lɛ kɛya yitso 8, ni okane kuku 2 lɛ. Kɛji ekɛ 1 Mose 1:1 lɛ kpãaa gbee lɛ, wo lɛ hewalɛ koni epɛi odaseyeli ni tsɔɔ akɛ Bɔlɔ lɛ yɛ shihilɛ mli lɛ mli.—Kwɛmɔ Reasoning wolo lɛ, baafa 84-86 lɛ mli.
“Ani obaakpɛlɛ nɔ akɛ yɛ bɔ ni jeŋba kpakpai yaa nɔ etsakeɔ oyayaayai ŋmɛnɛ lɛ hewɔ lɛ, ehe miihia ni wɔná gbɛtsɔɔmɔ ni anyɛɔ akɛ he fɔ̃ɔ nɔ yɛ shihilɛ mli? [Ŋmɛɛ gbɛ ni ewie.] Eyɛ mli akɛ eji woji lɛ ateŋ nɔ ni etsɛ fe fɛɛ moŋ, shi Biblia lɛ kɛ ŋaawoo ni anyɛɔ atsuɔ he nii haa kɛha ŋmɛnɛŋmɛnɛ shihilɛ kɛ weku shihilɛ ni miishɛɛ yɔɔ mli.” Kɛkɛ lɛ gbelemɔ kɛya Nilee wolo lɛ yitso 2, ni okane kuku 10 lɛ kɛ kuku 11 lɛ mli klɛŋklɛŋ wiemɔ lɛ, ni 2 Timoteo 3:16 lɛ fata he.
“Ani obaasumɔ ni ole nɔ ni yɔɔ wɔsɛɛ be kɛha wɔ kɛ shikpɔŋ lɛ? [Ŋmɛɛ gbɛ ni ewie.] Biblia lɛ muaa wɔsɛɛ be naa ewoɔ wiemɔ kome mli—Paradeiso! Jɛmɛ ji he ni Nyɔŋmɔ kɛ klɛŋklɛŋ adesai enyɔ lɛ wo beni ebɔ amɛ lɛ. Kadimɔ bɔ ni atsɔɔ mli akɛ ekolɛ nɛkɛ etamɔ ha nɛɛ.” Gbelemɔ Nilee wolo lɛ kɛya baafa 8 lɛ, ni okane kuku 9, yɛ saneyitso bibioo ni ji “Shihilɛ yɛ Paradeiso” lɛ mli. Agbɛnɛ nyɛsusua otii ni yɔɔ kuku 10 lɛ he, ni okane ŋmalɛi ni atsɛ yisɛɛ lɛ, Yesaia 55:10, 11. Kɛɛmɔ akɛ obaasumɔ ni okɛ lɛ abatsa sanegbaa ni kɔɔ bɔ ni shihilɛ yɛ Paradeiso ni asaa akɛba ekoŋŋ lɛ baaji aha lɛ nɔ yɛ kukuji 11-16.
Beni ofeɔ sɛɛsaramɔi yɛ mɛi ni oha amɛ Buu-Mɔɔ kɛ Awake! woji tɛtrɛbii lɛ aŋɔɔ lɛ, obaanyɛ okɛɛ akɛ:
“Beni miba biɛ be ko lɛ, miná he miishɛɛ akɛ mashi Buu-Mɔɔ wolo tɛtrɛɛ lɛ eko maha bo. Ekolɛ oyɔse akɛ sane yitso muu ni adafitswaa wolo lɛ hiɛ ji, Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli he Adafi. Masumɔ ni ŋmɛnɛ matsɔɔ bo nɔ ni Maŋtsɛyeli nɛɛ ji kɛ nɔ ni ebaanyɛ etsɔɔ kɛha bo kɛ oweku lɛ mli.” Kɛkɛ lɛ gbelemɔ kɛya Taoɔ wolo tɛtrɛɛ lɛ nikasemɔ 6 lɛ, ni okane ni nyɛsusu babaoo he yɛ mɔ lɛ be falɛ naa.
“Mibasara bo nyɛsɛɛ nɛɛ ni mishi Buu-Mɔɔ kɛ Awake! woji tɛtrɛbii lɛ eko miha bo. Woji nɛɛ haa anáa bulɛ ahaa Biblia lɛ kɛ emli gbɛtsɔɔmɔ ni ekɛhaa yɛ jeŋba he lɛ hu. Akɛni minuɔ he akɛ ehe miihia ni mɔ fɛɛ mɔ anu Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ shishi hewɔ lɛ, miba ekoŋŋ koni mibatsɔɔ bo nɔ ko ni baaye abua bo ni ofee nakai.” Jiemɔ Taoɔ wolo bibioo lɛ loo Nilee wolo lɛ otsɔɔ lɛ, ni otsɔɔ akɛ obaasumɔ ni okɛ lɛ afee Biblia mli nikasemɔ.
Kɛji okɛ woji ni etsɛ ni hiɛ baafai 192 lɛ eko miiha lɛ, obaanyɛ oka shiɛmɔ wiemɔ nɛɛ okwɛ:
“Ama bɔ ni ehe hiaa ni aná wolokasemɔ kpakpa lɛ nɔ mi waa. Yɛ osusumɔ naa lɛ, mɛɛ wolokasemɔ nɛkɛ esa akɛ gbɔmɔ atiu sɛɛ koni ená miishɛɛ kpele kɛ omanyeyeli yɛ shihilɛ mli? [Ŋmɛɛ gbɛ ni ewie. Koni okane Abɛi 9:10, 11 lɛ.] Nɛkɛ wolo nɛɛ [tsɛ saneyitso ni wolo ni okɛhaa lɛ hiɛ lɛ] damɔ Biblia lɛ nɔ. Egbalaa jwɛŋmɔ kɛyaa nilee jɛɛhe kome pɛ ni baanyɛ ekɛ mɔ aya naanɔ wala mli lɛ nɔ.” Okɛ nɔkwɛmɔnɔ pɔtɛɛ ko atsɔɔ yɛ wolo lɛ mli, ni owo mɔ lɛ hewalɛ koni ekane.
Woji Krokomɛi
Abaanyɛ ana shiɛmɔ wiemɔ ni akɛha kɛha woji kɛ woji tɛtrɛbii krokomɛi lɛ yɛ Watch Tower Publications Index wolo lɛ shishigbɛ:
Shiɛmɔ wiemɔi
Bɔ ni ato Woji lɛ Anaa Aha
Gbɛ ni Yɔɔ Tɛ̃ɛ Lɛ
Bɔni afee ni oje Biblia mli nikasemɔ shishi lɛ, bɔɔ mɔdɛŋ akɛ okɛ gbɛ̀i ni yɔɔ tɛ̃ɛ nɛɛ eko aaatsu nii:
“Ani ole akɛ obaanyɛ oná hetoo oha Biblia mli sanebimɔ ko ni he hiaa waa yɛ minitii fioo komɛi amli? Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, . . .” Kɛkɛ lɛ, bi sane ko ni jeɔ shishi yɛ nikasemɔi lɛ eko ni yɔɔ Taoɔ wolo bibioo lɛ mli ni osusuɔ akɛ mɔ aŋkro lɛ baaná he miishɛɛ lɛ mli.
“Miba mabasara bo koni matsɔɔ bo wɔ Biblia mli nikasemɔ he gbɛjianɔtoo ni aheee nɔ ko lɛ. Eheɔ aaafee minitii enumɔ kɛha ehe nɔkwɛmɔnɔ. Ani oyɛ minitii enumɔ?” Kɛji hetoo lɛ ji hɛɛ lɛ, no lɛ okɛ nikasemɔ 1 ni yɔɔ Taoɔ wolo tɛtrɛɛ lɛ mli lɛ atsu nii ni okɛfee nikasemɔ lɛ he nɔkwɛmɔnɔ, ni okane ŋmalɛ kome loo enyɔ ni ohala. No sɛɛ lɛ, bi akɛ: “Mɛɛ be obaaná aaafee minitii 15 bɔni afee ni wɔgbe nikasemɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ naa?”
“Mɛi babaoo yɛ Biblia lɛ eko, shi amɛyɔseee akɛ ehiɛ hetooi kɛha sanebimɔi ni he hiaa ni wɔ fɛɛ wɔbiɔ yɛ wɔ wɔsɛɛ shihilɛ he lɛ he. Kɛtsɔ wolo ni akɛkaseɔ nii nɛɛ [Taoɔ wolo bibioo lɛ loo Nilee wolo] kɛ nitsumɔ ŋmɛlɛtswaa kome loo nɔ̃ nɔ daa otsi lɛ, obaanyɛ oná shishijee shishinumɔ yɛ Biblia lɛ he yɛ nyɔji fioo komɛi amli. Maná he miishɛɛ akɛ matsɔɔ bo bɔ ni gbɛjianɔtoo lɛ tsuɔ nii ehaa.”
“Miiba ni mikɛ bo abafee shia Biblia mli nikasemɔ ni aheee nɔ ko. Kɛ manyɛ lɛ, masumɔ ni mikɛ minitii fioo ko atsɔɔ bo bɔ ni mɛi ni yɔɔ shikpɔji 200 anɔ lɛ kaseɔ Biblia lɛ akɛ wekui amɛhaa lɛ matsɔɔ bo. Wɔbaanyɛ wɔkɛ saneyitsei nɛɛ eko fɛɛ eko atsu nii kɛha sanegbaa. [Tsɔɔmɔ lɛ saneyitsei ni ato naa yɛ Nilee wolo lɛ mli lɛ.] Te emli nɔ ni oyɔɔ he miishɛɛ waa?” Mɛɛ koni mɔ lɛ atsɔɔ nɔ ni esumɔɔ. Gbelemɔ yitso ni ehala lɛ, ni okɛ klɛŋklɛŋ kuku lɛ aje nikasemɔ lɛ shishi.
“Mikɛ mɛi feɔ Biblia mli nikasemɔ ni miheee nɔ ko, ni maná be maha nikaselɔi krokomɛi hu. Nɛkɛ wolo nɛɛ ni akɛkaseɔ Biblia lɛ ji nɔ ni wɔkɛtsuɔ nii. [Okɛ Nilee wolo lɛ atsɔɔ lɛ.] Nikasemɔ lɛ heɔ nyɔji fioo komɛi pɛ, ni ehaa sanebimɔi ni tamɔ enɛɛmɛi ahetoo: Mɛni hewɔ Nyɔŋmɔ ŋmɛɔ piŋmɔ gbɛ? Mɛni hewɔ wɔgbɔlɔɔ ni wɔgboiɔ? Mɛni baa wɔsuɔlɔi ni egboi lɛ anɔ? Ni te wɔbaafee tɛŋŋ wɔtsi wɔbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ? Ani manyɛ mafee nikasemɔ kome he nɔkwɛmɔnɔ matsɔɔ bo?”
Kɛji oná shiɛmɔ wiemɔ ko ni mɔɔ shi, ni nɔ ni jɛ mli kɛba ji miishɛɛ shi ni etee lɛ, bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ yaa nɔ ni okɛtsu nii! Okɛto woji tɛtrɛbii lɛ kɛhamɔ kɛha nyɔŋ ni wɔyɔɔ mli lɛ he.