É Kọ Jìhóvà É Áálá Nà Tã̀àgã Ló?

1-2. Éé ní ea náa vaá sìgà tṍó àé láá tõoí ló kọọ̀ Jìhóvà náa áálá bẹẹ tã̀àgã lóé?

“PALÀGE ié lèèma mm̀ Jìhóvà, mè àé náa gbò nú ea gé bií ni nè ni.” (Ps. 37:4) Ẹ̀b bé e nakà zìgànùí dú lé naaà! Sõò, é kọ à bọ́ló kọ é ẹ̀bmà dẽe kọọ̀ Jìhóvà é néi kọ̀láá kà nú ea dúi bíi ló kàlè tṍó e bĩ́ìnàe? Éé ní ea náa vaá à dú bíi kọ é bĩiná nakà bíbví é? Bugi togó boo gbò nu dòòmà báí. Ene kà vígà pábia ea gáà ia dóm ólò tãagã ló Bàrì kọbé à láá siè Tọọ̀ Kpá Ea Dì Nè Gbò E Bà Gé Vee Kpẹ̀a Boǹ Méné. Sõò gã́bug gbáá a téní vaá bà gáà kọlie. Ene kà vígà págbálà ólò bàn Jìhóvà kọ á nveenìè bá neèe naa ní ea é aalìè bá zọ̀ ló ea ólò ọọvẹ̀ẹ̀ẹ ló kọbé à láá siè gã́bug tóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Sõò kpálóe kilsĩ́ gè olòó zọ̀. Ene kà tẹ̀ nè kà e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ólò tãagã ló Bàrì kọbé ba nvín gbẹá mm̀ kà-kàí. Sõò ba nvín bééláfùl kọ náa é fã nàe Jìhóvà.

² Be à sẹlẹ, à íe nu eo ólò ban bá Bàrì, sõò à gáà naa nè ni. Vó é láá naa kọ á tõó ní ló kọọ̀ Jìhóvà ólò aalá tã̀àgã ló dõona gbò, sõò náa ólò aalá ńlo. Àbèè kọ àé láá tõó ní ló kọọ̀ à íe pọ́lọ́ eo beè sì. Níà bé e ene kà vígà pábia ea kọlà Janiceb beè bugi togó naa ẽ́. A dóm nè ẹ̀ẹ̀ beè olòó tãagã ló Bàrì kọbé bà síè tóm Bẹ́tẹẹ̀l. Vígà pábiaí kọ́ọ̀: “M beè dòòmà kọọ̀ bàé valẹ̀bá kọlíi kọ é dù gé sí tóm Bẹ́tẹẹ̀l.” Sõò gã́bug gbáá beè tení vaá bà náa beè kolí va. Janice kọ́ọ̀: “Nyíém beè bììlà vaá ním beè nyimá nu gè naa. M ólò bugi togó kọọ̀, mókà pọ́lọ́ ní em beè sí Jìhóvà ẹ? M̀ ólò bàn Jìhóvà kọ á naa ní em é sí tóm Bẹ́tẹẹ̀l. Éé ní ea náa vaá à gáà aalá nà tã̀àgã lóé?”

3. Éé ní eé ló bel boo mm̀ nakà togó belí?

³ Sìgà tṍó, àé tàvàlàí ló gè zìgà kọọ̀ Jìhóvà ólò aalá bẹẹ tã̀àgã ló. Kọbèè sìgà gbò e ba beè fã̀ Jìhóvà mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo tṍó ea kil nvéeá beè ié nágé tã̀àgã̀ bùlà naa vó. (Jóòb 30:20; Ps. 22:2; Háb. 1:2) Éé ní ea náa vaá òé láá agala boo kọọ̀ Jìhóvà é áálá o tã̀àgã lóé? (Ps. 65:2) Kọbé è láá aalá bíbvá, naanii èé zẹ́ẹ́ aalá gbò bíbví: (1) Éé ní e Jìhóvà é láá naa nèi ẽ́? (2) Éé ní e Jìhóvà gbĩ́ kọọ̀ beele é naa ẽ́? (3) Éé ní ea náa vaá à dú bíi kọ é nyaaná bá ló sìgà nu e bĩ́ìnà bá Jìhóvà ẹ?

ÉÉ NÍ E JÌHÓVÀ É LÁÁ NAA NÈI Ẽ́?

4. Dẹẹa boo nú ea di mm̀ kpá Jèrèmáíà 29:​12, éé ní e Jìhóvà zigà nèi ẽ́?

⁴ Jìhóvà zìgà kọ àé áàlàẹ bẹẹ tã̀àgã ló. (Bugi Jèrèmáíà 29:12.) Bàrì vulè gbò e bà fã́e mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo, vóà naa, àé áálá ba tã̀àgã ló. (Ps. 10:17; 37:28) Sõò níí náa tõó dọ̀ kọọ̀ àé náa kọ̀láá kà nu e bĩ́ìnàé bá. Àé dú bíi kọ é elá dọ̀ọ̀mà tṍó eé bã́ mm̀ ãa bàlà boo besĩ́ è kálá ié sìgà nú e bĩ́ìnàé bá.

5. Éé ní e Jìhóvà ólò ẹ̀b besĩ́ à kalá aalá bẹẹ tã̀àgã lóé? Baatẽ́.

⁵ Jìhóvà ólò ẹ̀b bé e nu e bĩ́ìnàé bá gbááá ló a bùlà naa. (Àìz. 55:​8, 9) Sìgà nú ea dú a bùlà dú gè naa kọọ̀ gbò nen á gbaaá ló vaá tõó boo kunukẽ̀í mm̀ ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe gbẹá kèbá a bẹlbẹ̀l. Sõò Sétàn kọ́ọ̀ nu é palàge leé ló gbò nen be bà tõó boo bà lóó. (Jén. 3:​1-5) Kọbé gbò nen nyímá kọọ̀ Sétàn kpọ́ kyáá bel, Jìhóvà beè sọ̀tọ́ deè kọọ̀ gbò nen á bẹ̀l ba lóó. Sõò bẹlbẹ̀l nen a náa kọọ̀ gbò nen á mòn gã́bug tã̀àgã̀. (Ẹ̀klì. 8:9) Beele nyímà kọọ̀ Jìhóvà náa é lọl dénè tã̀àgã̀í kátogóí. Boo béè kọọ̀ beè Jìhóvà náa vó, àé bélí kọọ̀ bẹlbẹ̀l gbò nen ní ea lọl dénè tã̀àgã̀ ea dìe.

6. Éé ní ea náa vaá à dú bíi kọ é agala boo kọọ̀ Jìhóvà é kilsĩ́ gè naa nú ea lelà vaá zogè kọ à vulèi é?

⁶ Jìhóvà é láá aalá tẽ̀ènè íb tã̀àgã ló ea aa bá pá a gyóòlo mm̀ kele-kele sĩ́deè. Dì belí nu dòòmà bá, tṍó e kpáló Méné Hèzìkáíà beè palàge zọ̀, a beè bàn kọọ̀ Jìhóvà á naa kọọ̀ kpálóe á valìè. Jìhóvà beè aalá a tã̀àgã ló vaá bóe. (2 Kíǹ. 20:​1-6) Sõò tṍó e neǹ tóm Pọ́ọ̀l ban kọọ̀ Jìhóvà á lọl a tã̀àgã̀ ea bélí “zél gbẹ̀,” ea é láá dú zọ̀ ló, Jìhóvà náa beè lọ̀l. (2 Kọ́r. 12:​7-9) Bugi nagé togó boo nú ea beè naaá ló neǹ tóm Jém̀z nè Pítà. Méné Hẹ́rọ̀d beè noo gè fẹ́ pálaa ọ̀và. Pá vígà beè tãagã ló Bàrì má Pítà, vaá àé láá dú kọọ̀ ba beè tã̀àgã̀ nàgé ló Bàrì má Jém̀z. Náa kal ló béè vó, ba beè fẹ́ Jém̀z, sõò Bàrì beè dùùlà Pítà mm̀ sĩ́deè ea dú dũ̀ùnè. (Tóm 12:​1-11) Èé láá bĩiná kọọ̀, ‘Éé ní ea náa vaá Jìhóvà à dùùlà Pítà vaá náa duulà Jém̀z e?’ Kpá Káí náa kọ́.c Sõò, è agàlà boo kọọ̀ Jìhóvà náa ólò “beelá pọ́lọ́ bèèla.” (Dìt. 32:4) Vaá è nyímà kọọ̀ Jìhóvà beè tenmà Pítà nè Jém̀z. (Kùùà 21:14) Sìgà tṍó, èé láá kpeesĩ́ ló nu e née beè ẹ̀bmà dẽe. Sõò, boo béè kọ è dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ Jìhóvà vulèi vaá à ólò naa nú ea lelà, née ólò nuumi bel kilma ló bé ea áálá bẹẹ tã̀àgã ló naa.​—Jóòb 33:13.

7. Éé ní eé piiga boo gè aa ló é, vaá ló éé?

⁷ Náa dú bíi kọ é tú bẹẹ dìtõ̀ò doolé ló níí dõona gbò. Dì belí nu dòòmà bá, èé láá bàn Jìhóvà kọ á naa ene kà nu nèi, sõò, née monì a ààla. Tṍó e tṍó téní, è gbóó dã́ kọọ̀ à íe nen ea beè bàn tẽ̀ènè kà nuá bá Jìhóvà, vaá à aalá nèe. Íb nuí beè naaá ló ene kà vígà pábia ea bée kọlà Anna. A beè tãagã ló Bàrì kọọ̀ cancer ea di ló a dóm Matthew, á táẹ́ ló. Tṍóá, à íe bàà kà vígà pábia e ba ni dú kànen mm̀ deè e cancer beè dì nàgé ló. Anna beè palàge tãagã ló Bàrì má a dóm Matthew nè pálaa kà vígà pábiaí. Lóó pálaa kà vígà pábiaí beè valí, sõò a dóm Matthew beè ù. Túá ból, Anna beè bugi togó boo nú ea náa vaá Jìhóvà à bó pálaa kà vígà pábiaí. A beè bĩiná a bá kọọ̀ beè Jìhóvà ní ea beè nvèè bá nèva ẹ́, éé ní ea náa vaá náa áàlàẹ̀ a tã̀àgã ló vaá naa kọọ̀ kpáló a dóm á valí é? Mm̀ kà-kà, née nyímà nú ea náa vaá lóó pálaa kà vígà pábiaí à valí. Sõò è nyímà kọọ̀ Jìhóvà é beè nvèè kùbmà ló dénè bẹẹ tã̀àgã̀, vaá à dú a bùlà ge kẽee dénè pá a kóò e ba beè ù.​—Jóòb 14:15.

8. (a) Dẹẹa boo nú ea di mm̀ kpá Àìzáíà 43:​2, mósĩ́ deè ní e Jìhóvà ólò nvèè bá nèi ẽ́? (b) Mósĩ́ deè ní e gè tãagã ló Bàrì é láá nvèè bá nèi tṍó e gé kpeesĩ́ ló kà agẹbá tã̀àgã̀ ẽ? (Ẹ̀b vídiò ea kọlà, Tã̀àgã Ló Bàrì Ólò Nvèè Bá Nèi Kọ É Láá Ĩ̀ìmà Tã̀àgã̀).

⁸ Jìhóvà é kilsĩ́ gè nvèè bá nèi. Boo béè kọọ̀ Jìhóvà dú bẹẹ Tẹ̀ ea vulèi, nyíée náa ólò ẹẹ tṍó e gé mon tã̀àgã̀. (Àìz. 63:9) Sõò, náa ólò kpega deè dénè tã̀àgã̀ ea élaí sĩ́, ea bélí pene múú àbèè dáà sã́. (Bugi Àìzáíà 43:2.) Sõò, à zigà kọ àé nveenìè bá neèi tṍó e gé ‘téní’ bá gbò tã̀àgã̀í. Vaá náa é sọtọ́ deè kọọ̀ gbò tã̀àgã̀í á kyọ̀ bẹẹ gbaa ló kìlmàé ló. Jìhóvà ólò tu nagé a nyómá káí nvèèmà bá nèi kọbé è láá ĩ̀ìmà. (Lúùk 11:13; Fíl. 4:13) Gbò nuí ólò naa kọ é agala boo kọọ̀ àé kilsĩ́ gè nèi gbò nú ea dúi bíi ló kọbé è láá ĩ̀ìmà vaá kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo.d

ÉÉ NÍ E JÌHÓVÀ GBĨ́ KỌỌ̀ É NAA Ẽ́?

9. Dẹẹa boo nú ea di mm̀ kpá Jém̀z 1:​6, 7, éé ní ea náa vaá à dú bíi kọ é dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ Jìhóvà é nveè bá nèi ẽ́?

⁹ Jìhóvà gbĩ́ kọ é dẹlẹ̀ẹ̀ẹ nyíé boo. (Híb. 11:6) Sìgà tṍó, àé láá tõoí ló kọọ̀ bẹẹ tã̀àgã̀ elíi kẽ́é. Kàsĩ́, èé láá ié bàà-bàà bùlà kọọ̀ Jìhóvà náa é nveè bá nèi. Sõò Kpá Káí náa kọ é agala boo kọọ̀ kpóó ea aa bá Bàrì é láá naa kọ é “dẽe gbọọ.” (Ps. 18:29) Vóà naa, tãa vó e íè bàà-bàà bùlà, naanii èé tãagã ló Bàrì, palàge ié zìgà, vaá dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ Jìhóvà é áálá bẹẹ tã̀àgã ló.​—Bugi Jém̀z 1:​6, 7.

10. Nè nu dòòle ló ea zógè bé eé láá labví láb ea gbááá ló bẹẹ tã̀àgã ló naa.

¹⁰ Jìhóvà gbĩ́ kọ é sí tóm nyòòmà nvéè bẹẹ tã̀àgã ló. Dì belí nu dòòmà bá, ene kà vígà págbálà é láá bàn Jìhóvà kọbé bà neèe tṍó naa ní ea é láá siè pọ̀bkà bõ̀ònaló. Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà é láá aalá a tã̀àgã ló é? Àé láá naa kọọ̀ vígà págbálàí á ié agẹló gè bã̀àma ló a tẹ̀ tóm. Sõò, àé dú bíi kọọ̀ vígà págbálàí á sí ló a tẹ̀ tóm gé kọ́ nèe. Àé dú bíi kọ á olòó kẽeé nyíe. Àé láá tú dee ea gáẹ̀ bõomá séi siimá tóm dẽè níí dõona neǹ. Vaá be à válí, àé láá kọ́ bàá gá kpẽè kpègè neèe deé ea é síè pọ̀bkà bõ̀ònalóá.

11. Éé ní ea náa vaá à bọ́ló kọ é olòó kọ́ nú ea biíi nè Bàrì e?

¹¹ Jìhóvà gbĩ́ kọ é olòó kọ́ bẹẹ tã̀àgã̀ neèe kọ̀láá tṍó. (1 Tẹ̀s. 5:17) Dì belí bé e Jíízọ̀s beè tẹlẹ bàlà kẽ naa, níì dénè nú e bĩ́ìnà bá Bàrì ní eé láá ié kà lèlà tṍó e bĩ́ìnàeé nì. (Lúùk 11:9) Vóà naa, lóó ni á gá ọọ! Olòó tãagã ló Bàrì lee. (Lúùk 18:​1-7) Tṍó e kilsĩ́ gè tã̀àgã ló Jìhóvà kilma ló ene kà nú ea dúi bíi ló, è náà kọọ̀ á nyimá kọ à palàge biíi. È zógè nàgé kọọ̀ è íè zìgà kọ àé láá nvèè bá nèi.

ÉÉ NÍ EA NÁA VAÁ À DÚ BÍI KỌ É NYAANÁ BÁ LÓ SÌGÀ NU E BĨ́ÌNÀ BÁ JÌHÓVÀ Ẹ?

12. (a) Mókà bíb ní ea bọ́ló kọ é bĩiná bẹẹ bá kilma ló gbò nú e bàn bá Bàrì mm̀ tã̀àgã ló é, vaá ló éé? (b) Éé ní eé náa kọbé bẹẹ tãagã ló zógè kọọ̀ è fãà dẽe Jìhóvà ẹ? (Ẹ̀b ńkpó ea kọ́ọ̀, “É Kọọ̀ Gbò Nú Em Baǹ Bá Jìhóvà Zógè Kọ M̀ Fãàe Dẽe?”)

¹² À íe taà kà bíb eé láá bĩiná bẹẹ bá be è gáà ie nu e beè ban bá Bàrì mm̀ tã̀àgã ló. Túá kà dú, ‘É kọọ̀ nu ea lelà ní em gé tãagã ló Bàrì kilma ló é?’ Sìgà tṍó èé láá bugi togó kọọ̀ è nyímà nú ea é léeí ló. Sõò, àé láá dú kọọ̀ nú e gé tãagã ló Bàrì kilma ló náa é léeí ló. Be è gé tãagã ló Bàrì kilma ló enè íb tã̀àgã̀ ea dìí ló, àé láá dú kọọ̀ à íe dõona sĩ́ deè gè kpoogè dee ló ea lée èl ní e beele gé bĩ́íná. Àé láá dú kọọ̀ sìgà nú e gé bĩ́íná náa gbááá ló bùlà Jìhóvà. (1 Jọ́ọ̀n 5:14) Dì belí nu dòòmà bá, bugi togó boo nú ea beè naaá ló tẹ̀ nè kà e beè zẹ́ẹ́ kọ́ nú ea kil lóá. Ba beè bàn Jìhóvà kọ á naa kọọ̀ ba nvín á gbẹá mm̀ kà-kàí. Níà lèlà nu gè bĩiná. Sõò, Jìhóvà náa ólò tú bá kpóó siimá tọ́ọ̀ bẹ̀ì kọ é fãèe. À gbĩ́ kọọ̀ dénè bẹ̀ì é sà ge fãèe, kọbèè bẹẹ gbò nvín. (Dìt. 10:​12, 13; 30:​19, 20) Vóà naa, tẹ̀ nè kàa gáẹ̀ beè láá bàn Jìhóvà kọ á nveenìè bá neèe va, kọbé bà láá ló bel ea é síè kpóó ló ba nvín kọ á vùlè Jìhóvà vaá túe naamá kóò.​—Pró. 22:6; Ẹ́fẹ. 6:4.

13. Dẹẹa boo nú ea di mm̀ kpá Híbrù 4:​16, mó tṍó ní e Jìhóvà é nveè bá nèi ẽ́? Baatẽ́.

¹³ Ní ea égè bàà kà bíb kọ́ọ̀, ‘É kọ níà tṍó ea bọ́ló kọọ̀ Jìhóvà á aalá nà tã̀àgã lóé?’ Àé láá tõóí kọ à dú bíi kọọ̀ Bàrì á gbẹá boo aalá bẹẹ tã̀àgã ló. Sõò, Jìhóvà nyímá kà lèlà tṍó ea bọ́ló gè nvèèmà bá nèi. (Bugi Híbrù 4:16.) Tṍó e née íè nú e bĩ́ìnà tẽ̀ènè tṍóá, àé láá tõoí ló kọọ̀ Jìhóvà gé kọ́ọ̀ ‘Ẽ́èe.’ Sõò, àé láá dú kọọ̀ Jìhóvà gé áálá kọọ̀ ‘À gáà lee.’ Dì belí nu dòòmà bá, kpáá bugi togó boo nvín ãa gbálà ea beè tãagã ló Bàrì kọ á ièè bóaá. Be Jìhóvà beè bóe mm̀ sĩ́deè ea dú dũ̀ùnè, Sétàn gáẹ̀ beè láá kọọ̀ vígàá náa gáẹ̀ beè kilsĩ́ gè fã̀ Jìhóvà be náa beè bóe. (Jóòb 1:​9-11; 2:4) Gbáló vó, Jìhóvà beè sẹlẹ tṍó ea é lọl dénè zọ̀ló. (Àìz. 33:24; Kùùà 21:​3, 4) Be à gáà dọ̀ tṍóá, née é ẹbmà dẽe kọ àé bói mm̀ sĩ́deè ea dú dũ̀ùnè. Vóà naa, vígà págbálàa gáẹ̀ beè láá bàn Jìhóvà kọ á neèe kói nè dĩ̀ìnè ló bùlà kọbé à láá ĩ̀ìmà zọ̀lóá, vaá kilsĩ́ gè fã̀e mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo.​—Ps. 29:11.

14. Éé ní e nú ea beè naaá ló Janice nóòmà ni ẽ́?

¹⁴ Kẽ̀èa boo nú ea beè naaá ló Janice, ea beè bàn Bàrì kọ á naa kọ á kilìè Bẹ́tẹẹ̀la. Vòò gbáá beè tení besĩ́ à kalá dã́ból ló bé e Bàrì áálá a tã̀àgã ló naa. À kọ́ọ̀: “Mm̀ gbò tṍóá, Jìhóvà beè noomàm gã́bug nu vaá nvèè bá nèm kọ ḿ ié gbò kpãà neǹ Kráìst. A beè dú bíi kọ ḿ kpáá dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà, vaá sìm kilsĩ́ mm̀ ge nó nu boo nà lóó. Vaá m beè nó kọọ̀ m̀ é láá ié ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe mm̀ kọ̀láá kà tóm em gé sí nè Jìhóvà.” Sìgà tṍó aa ló tṍóá, ba beè kolí Janice nè a dóm kọ bàá gé sí tóm gè kùdẽe ló sẹ́kiùt. Tṍó e Janice kẽea boo bé e nu beè naaá naa, à kọ́ọ̀: “Jìhóvà áálá nà tã̀àgã ló, sõò níì bé em géè ẹ̀bmà dẽe naa nì. A beè túm gã́bug tṍó bá gè dã́ból ló bé e Jìhóvà áálá nà tã̀àgã ló naa, vaá nyíém ẹ́ẹ kọọ̀ m̀ íè nèà deè gè mòn bé ea vulem vaá dú lé kìlmàḿ ló naa.”

15. Éé ní ea náa vaá à dú bíi kọ é baǹ kele-kele íb nu tṍó e gé tãagã ló Bàrì e? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹⁵ Níà ea égè taà kà bíb kọ́ọ̀, ‘É kọ àé dú bíi kọ ḿ bàn dõona kà nú bá Jìhóvà?’ Náa kal ló béè kọọ̀ à dú lé kọ é tã̀àgã ló Bàrì kilma ló ene kà nu, àé dú lé be è gbĩ́ gè nyimá nú ea dú bùlà Jìhóvà, vaá kọ nagé dõona kà nú ea dú bíi nèe. Bugi togó boo nu dòòmà bá vígà pábia ea gáà ia dóm ea beè tãagã ló Bàrì kilma ló gè sí Tọọ̀ Kpá Ea Dì Nè Gbò E Bà Gé Vee Kpẹ̀a Boǹ Ménéá. A beè gbĩ́ gè sí tọọ̀ kpáá kọbé à láá sí tóm kĩée e bíì gbò kọ̀ kpẹ̀a palàge bọọ. Vóà naa, tṍó ea géè tãagã ló Bàrìa, à gáẹ̀ beè láá bàn Jìhóvà kọ á nveenìè bá neèe kọbé à nyímàè dõona sĩ́deè ge bọ̀ọ̀vẹ̀ gbàà a sìtóm kọ̀ kpẹ̀a. (Tóm 16:​9, 10) Tṍóá, à gáẹ̀ gbóó labví láb ea gbááá ló a tã̀àgã ló tení dú gè bĩiná nen ea gé kudẽe ló sẹ́kiùt be à íe bõ̀ònatõ̀ò ea di kuló e bà íe bíi ló gbò gyà deèsĩ́ tóm kọ̀ kpẹ̀a. Àbèè kọ à émí kpá tẹlẹ tọ nàà tóm vaá bĩiná kĩée e bà íe bíi ló gbò kọ̀ kpẹ̀a.e

16. Éé ní eé láá agala boo é?

¹⁶ Dì belí bé e ni nó naa, èé láá agala boo kọọ̀ Jìhóvà é áálá bẹẹ tã̀àgã ló mm̀ sĩ́deè ea lelà vaá zogè kọ à vulèi. (Ps. 4:3; Àìz. 30:18) Sìgà tṍó, née é láá ié nu e géè ẹ̀bmà dẽe. Sõò, Jìhóvà náa é dã́i pĩi tṍó e tãagãé ló. À palàge vùlèi. Vaá náa é sọ́i bá gbẹẹ́ kẽ. (Ps. 9:10) Vóà naa, kilsĩ́ gè ‘dẹlẹ́ẹ nyíé boo kọ̀láá tṍó,’ vaá ò kọ́ dénè nú ea dì ní nyíe nèe mm̀ tã̀àgã ló.​—Ps. 62:8.