ᲐᲠᲥᲔᲝᲚᲝᲒᲘᲐ
(იხილე აგრეთვე ბიბლიის უტყუარობა; ბიბლიის ხელნაწერები; დათარიღება [მეცნიერული]; თიხის ნამტვრევები; თიხის ფირფიტები; ლურსმული დამწერლობა; წერა)
(იხილე ქვემოთ ძირითადი ქვესათაურები: ადგილების ჩამონათვალი; არქეოლოგიური აღმოჩენები; ჩამონათვალი სახელების მიხედვით; ციტატები)
ბაალი:
რას-შამრაში (უგარითი) ნაპოვნი ტექსტები: w03 7/15 25—27
სტელაზე გამოსახული ბაალი: w09 11/1 15; w03 7/15 27
ბავშვების მსხვერპლად შეწირვა:
ფინიკიელები: g01 11/8 23—24
ქანაანელები: w97 4/1 17—18
ბიბლია: g 11/07 13, 15—18
არქეოლოგია ადასტურებს: w15 5/1 9; w05 3/15 29; ba 14—15
არქეოლოგიური გათხრების შედეგებზე არ არის დაფუძნებული ჩვენი რწმენა: g02 10/8 26—27
ნელსონ გლუკის კომენტარი: g 1/11 11
ვიკინგები: g05 12/8 22
თიხის ფირფიტები: w07 11/15 12—14
ნაპოვნ ნივთთა დათარიღება:
პალეოგრაფია: w09 10/1 20; g 2/08 19—22; ba 8
სამარხები: g05 12/8 20—24
სატელიტიდან გადაღებული სურათები საინტერესო ადგილების პოვნაში ეხმარება: g 6/12 28
შეზღუდვები:
არქეოლოგთა მოსაზრებები: w00 3/1 28
წარწერების სანდოობა: w11 11/1 23—24
ხელოვნური ქვა: g98 12/8 30
ადგილების ჩამონათვალი
ამაზონის აუზი:
ძველი ცივილიზაციის ნაშთები: g 9/09 30
ანტიოქია (პისიდია):
ნანგრევების სურათი: w07 8/15 9
არადი: w08 7/1 23—25; w08 8/15 29; w07 11/15 13
ასურეთი:
ასურბანიფალის ბიბლიოთეკა (ნინევე): g05 6/8 18—19
ლაქიშის დაპყრობა (ნინევე): g 11/07 17; ba 14—15
ნინევეს განადგურება: w07 11/15 8; jd 49; ba 14
პრიზმაზე სინახერიბის სიტყვები (ნინევე): g 12/10 27; g 11/07 17
სარგონ II-ის მატიანე (ხორსაბადი): g 11/07 16
სასახლე (არქეოლოგების აღწერა): w01 2/15 20
სინახერიბის სასახლე (ნინევე): ba 14
სისასტიკე ომში: w13 4/1 10; g 12/10 26—27; jd 118; ip-1 144, 208—209
ჯვარი: w08 3/1 22
აშდოდი:
თიხის ნატეხი, რომელზეც მიწათმოქმედის სათხოვარი წერია: w18.01 32
ბაბილონი:
ასტრონომიული გამოთვლების შემცველი ფირფიტა BM 32238: w11 11/1 24
აშურ-ეტელ-ილანის მეფობის ამსახველი ფირფიტა: w11 10/1 31
ბაბილონური მატიანეები: w11 11/1 23
თიხის ღვიძლი: g 1/11 11
იეჰოიაქინი ტყვედ (ბაბილონი): w12 6/1 5; g 11/07 16
იუდეველთა სავაჭრო გარიგებების არქივი (ნიფური): w08 12/15 22
იშთარის ჭიშკარი (ბაბილონი): w11 11/1 12; g 11/07 16
კიროსის ცილინდრი: g 5/13 12; g 6/12 13—14; g 2/11 16—17; w08 12/15 22; g 11/07 18; w06 1/15 17
მარდუქის სიმბოლოდ წარმოდგენილი გველეშაპი: ip-2 124
ნაბუქოდონოსორ II (ბიბლიური): g 6/12 13; dp 70
ნანგრევები (ბაბილონი): re 266
ნებუ-სარსექიმის ქვითარი (ბაღდადი): g 5/09 11
პროცესიების გზა (ბაბილონი): w11 11/1 12; ip-2 124
სინშარიშქუნის მეფობის დროინდელი ფირფიტა: w11 10/1 31
ფირფიტაზე აღწერილია კამბისე II-ის მეფობის მეშვიდე წელი: w11 10/1 28
ფირფიტა, რომელზეც ღვთაებები მარდუქი და ნაბუ არიან გამოსახული: dp 70
ფრიზა ლომის გამოსახულებით: w15 5/1 9
ცილინდრი ბელშაცარის სახელით: g 1/11 11
გაბაონი: g 5/12 18
გათი:
ფილისტიმური ტაძარი: g 5/11 29
გალილეის ზღვა:
უძველესი ნავი: g 8/06 13—15; w05 8/15 8
გეზერი:
კალენდარი: w07 6/15 8, 11; w07 8/15 19
ქალაქის კარიბჭე: w07 6/15 8
დანი (ქალაქი):
წარწერა „დავითის სახლი“: w19.11 32; w15 2/1 7; g 5/12 17; g 11/07 5; ba 14
ეგვიპტე:
აბრაამი: g 11/10 17
აგურები: w12 1/1 22
ამარნის ფირფიტები: w08 12/15 21—22
ბეღლები: g 3/09 29
დალაქი პარსავს: w15 11/1 9
ებერსის პაპირუსი: w98 4/1 16; ba 20
კრუქს ანსატა: w11 3/1 19
მერნეპტაჰსას სტელა (კარნაკი [თებეში]): g 5/12 18; g 11/10 18; w06 7/15 24
რომაელი მმართველის მიერ ჩატარებული აღწერა (ახ. წ. 104): w09 12/1 16
სიკვდილის შემდეგ სიცოცხლის რწმენა: g05 12/8 22—24; ie 6
ტაძარი კარნაკში: g 11/10 16—17; w08 7/1 24
ტუტანხამონის სამარხი: w01 4/15 3
ურჩი ბავშვის წერილი: w97 6/15 22
ღვინის დამზადება (კარნაკი [თებე]): w12 8/1 26
შიშაკის შეჭრა იუდაში (კარნაკი): g 11/10 16—17; w08 7/1 24
ედომი: g 11/07 5
ეფესო: re 23; w04 12/15 26, 28—29
არტემიდას ტაძარი: w04 12/15 27—28
არტემიდას ქანდაკებები: g 3/11 19; w09 2/1 19
თეატრი: w07 8/15 10
ვინლანდი: g01 10/8 26, 28—29
თესალონიკე:
„ქალაქის გამგებლები“ (სქ. 17:6, 8): w12 6/1 20
თიატირა: re 23
იერიხონი:
იესო ნავეს ძემ გაანადგურა: w18.10 23
იესოს დროს ორი იერიხონი იყო: w08 5/1 31
იერუსალიმი: g 11/07 30; w00 2/1 10; w97 6/15 9—13
ამარნის ფირფიტები ადასტურებს ქანაანელი მეფეების მმართველობას: w08 12/15 21—22
ანაბეჭდი (ბულა), რომელიც გემარიას ეკუთვნოდა: w11 5/1 15
ბეთზათას აუზი: w16.05 32
ბეჭედი, რომელზეც აღბეჭდილია გედალიას, ფაშხურის ძის, სახელი: jr 55; g 6/09 29
განადგურება (ძვ. წ. 607 წელი): w11 11/1 22—28; w97 6/15 12
გედალიაჰუ ბენ იმერის ბეჭედი: g 11/07 30
დავითის ქალაქი (სიონი): w97 6/15 9
ვერცხლის გრაგნილებში მოცემული ღვთის სახელი: w06 1/15 32; w97 6/15 11—12
ზომა ძველ დროში: w97 6/15 11
თიხის ბეჭედი წარწერით: „წმინდაა ღვთისთვის“: w14 2/1 10
იუქალის თიხის ბეჭედი: jr 55; g 11/07 16; w06 9/15 14—15
მონეტაზე გამოსახული ტვიროსის ღვთაება, მელკარტი: w11 11/1 12
მონეტები, რომლებიც უკავშირდება იუდეველთა აჯანყების პერიოდს (ახ. წ. 66): w11 11/1 12
რიტუალური აუზები: w06 10/15 12
სამარხი, რომელიც შესაძლოა ეკუთვნის კაიაფას: w06 1/15 10; w97 6/15 13
სასაფლაოები: w97 6/15 11
სილოამის აუზი: w07 7/15 6—7
სილოამის გვირაბი (ხიზკიას გვირაბი): w09 5/1 27; w97 6/15 9—10
ტაძრის პლატფორმა: w97 6/15 12
ფართო კედელი: w97 6/15 11
ცეცხლმოკიდებული სახლი: g 11/07 15—16; w97 6/15 13
ძელზე სიკვდილმისჯილის ძვლები: mwb17.12 5
წარწერა: „ადგილისკენ, სადაც საყვირის ხმას გამოსცემენ“: g 3/11 16
წყლის გვირაბი და არხი (უორენის არხი): w97 6/15 9—11
იზრეელი (ქალაქი): w00 3/1 26—28
იკონიონი: bt 96
ინდოეთი:
ძველი რომაული ნივთები: w09 1/1 22
იორდანია (ქვეყანა):
სპილენძის ნივთები (ძვ. წ. VIII—V საუკუნე): w13 12/1 12
ირლანდია:
ბრუნა ბოინი (ნიუ-გრეინჯი): g01 6/8 14—16
ისრაელი: g05 6/8 29
ანბანი: g 11/07 16—17
არადი ძველად: w08 7/1 23—25; w08 8/15 29; w07 11/15 13
გაყრის მოწმობა: w08 9/1 25
ენ-გედის გრაგნილები (ლევიანები): w19.06 31
ზეთით სავსე სურა (მკვდარი ზღვის სანაპირო): w12 12/1 26
თიხის ნატეხი წარწერით, რომელიც მკვდარი ზღვის ხელნაწერებზე 1000 წლით ძველია: g 7/09 30
თიხის ფრაგმენტი ოფირის ოქროს შესახებ (თელ-ავივი): w10 6/1 15
იაკობის სახელი ოსუარიუმზე: w03 6/15 3—4
იუდას გაუკაცრიელება: g 6/12 14; w06 11/15 32
კალენდარი: w07 6/15 8, 11
მკვდარი ზღვის ხელნაწერები: g 2/08 20; w01 2/15 3—7; ba 8
ნავი (გალილეის ზღვა): g 8/06 13—15; w05 8/15 8
საპარფიუმერიო კოლოფი: w12 12/1 25
სკები: w11 3/1 15; w11 4/15 28; w09 7/1 22; g 5/08 30
სოლომონის მმართველობა: w98 10/15 9—10
სპილენძი: w13 12/1 12—13
სპილენძი (ნაჰალ-მიშმარის საგანძური): w13 12/1 12
სტელა „დავითის სახლი“ (თელ-დანი): w19.11 32; w15 2/1 7; g 5/12 17; g 11/07 5; ba 14
ღვთის სახელი: w08 7/1 24—25; w07 11/15 13
ღვინის სარდაფი და ქვევრები: g 9/15 7
ღუზები მკვდარ ზღვაში: g 1/08 27
იტალია:
აღმოსავლეთ აზიური წარმოშობის ჩონჩხი (ვანარი): w11 1/1 29
სირაკუსე (სიცილია): w07 10/15 30
კართაგენი: g01 11/8 22—25
ბავშვების მსხვერპლად შეწირვა: g01 11/8 23—24
კესარეა:
პონტიუს პილატეს წარწერა: w15 2/1 7—8; w15 2/15 30; g 4/11 11; w09 5/1 4—5; g 11/07 5; w05 9/15 11
კვიპროსი: w04 7/1 21—22
გემები: w07 10/15 18—19
საერთაშორისო ვაჭრობა: w07 10/15 17
კუმრანი:
მკვდარი ზღვის ხელნაწერები: g 2/08 20; w01 2/15 3—7
ლაოდიკეა:
ნანგრევები: re 23
ლაქიში: g 6/12 13
დატყვევების ამსახველი ასურული რელიეფური გამოსახულებები: g 11/07 17; ba 14—15
ლაქიშის წერილები: g 6/12 12; w07 11/15 14
ლისტრა:
ჰერმესისა და ზევსის ქანდაკებები: bt 97
მეხიკო:
ტეოტიუაკანი: g05 12/8 21—23
მოაბი:
მოაბური ქვა: w13 2/15 6; ba 14
ნორვეგია:
ქვაზე ამოკვეთილი მარადმწვანე ხეები: g 12/11 12—13
ნუზი: g 11/07 18
მემკვიდრეობის მიღების უფლებები ფილებზე: g 11/07 18
პერგამონი: re 23
ზევსის ტაძრის საკურთხეველი: w07 8/15 10; re 41, 43
„უცნობი ღვთის“ სამსხვერპლო: w12 3/1 18
პერუ:
ჩენკეიოს ნანგრევებში აღმოჩენილი ობსერვატორია: g 2/08 29
რომი:
კონსტანტინეს თაღი: g 2/14 13
მონეტა, რომელზეც გამოსახულია პრეტორიული ციხე: w13 2/15 14
პრეტორიელი ჯარისკაცების რელიეფი: w13 2/15 13
ტიტუსის თაღი: wp18.2 8; g 4/11 13
რომის იმპერია:
აღმოსავლეთ აზიელი კაცის ჩონჩხი: w11 1/1 29
მონის საყელური: w14 4/1 13
ტიმგადი (ქალაქი ჩრდილოეთ აფრიკაში): w14 12/1 8—10; w14 12/15 16
საბერძნეთი:
ანდიკითირის მექანიზმი: g 3/09 24—26; g 9/07 21
სასამართლო ტახტი (კორინთი): w12 5/1 23; bt 152
შავი ჭირის აღმოჩენა (ათენი): g 12/06 29
სამარია:
თიხის ფირფიტები: w07 11/15 12—13
სარდისი: w08 4/1 21; re 23
სირია:
ებლა: w06 12/15 12—14; g03 2/8 26—27
მარი (ქალაქი): w05 5/15 10—13; g03 2/8 26—27
რას-შამრა (უგარითი): w03 7/15 24—28; g03 2/8 27
სმირნა: re 23
სოდომი და გომორა: w96 10/1 12
სპარსეთი:
კიროსის სამარხი: g 5/13 12; g 2/11 17
კიროსის ცილინდრი: g 5/13 12; g 6/12 13—14; g 2/11 16; w08 12/15 22; g 11/07 18; w06 1/15 17
ლარნაკი წარწერით ევილ-მეროდაქი (ამილ-მარდუქი) (სუსა [შუშანი]): w12 6/1 5
სუდანი:
ღვთის სახელი ძველ ეგვიპტურ ტაძრებში: w10 5/1 21—22
ტვიროსი:
მონეტაზე გამოსახული ტვიროსელთა მთავარი ღვთაება მელკარტი: ip-1 256
ტროა:
ნანგრევების სურათი: w07 8/15 9
ური:
სამარხები: g05 12/8 20
სახლები: ia 27—28; w11 1/1 19
ფილადელფია (მცირე აზია): re 23
ქანაანი:
ისრაელის მიერ დაპყრობა: g 5/12 18
ღვინის სარდაფი და ქვევრები: g 9/15 7
შვედეთი:
ქვაზე ამოკვეთილი მარადმწვანე ხეები: g 12/11 12—13
ჩინეთი:
მაკარონი: g 10/06 30
ტარაკოტის ჯარი (სიანი): g05 12/8 21
უძველესი „სარეკლამო პროსპექტი“: g02 7/8 29
ხაცორი:
გადამწვარი, განადგურებული: g 5/12 18
ტაძრები: g 5/12 18
არქეოლოგიური აღმოჩენები
VAT 4956: w11 11/1 25—28
ამარნის ფირფიტები: w08 12/15 21—22
აშთორეთის სტატუები: w08 6/1 10
ბაბილონური მატიანეები: w11 11/1 23
ასტრონომიული გამოთვლების შემცველი ფირფიტა BM 32238: w11 11/1 24
კამბისე II-ის მეფობის მეშვიდე წელი (BM 33066): w11 10/1 28
ბეჭდები:
ბულაზე აღბეჭდილი ბარუქის სახელი: w11 5/1 15; w06 8/15 16
ბულაზე აღბეჭდილი გედალიას სახელი: jr 55; g 6/09 29
ბულაზე აღბეჭდილი გედალიაჰუ ბენ იმერის სახელი: g 11/07 30
ბულაზე აღბეჭდილი იუდას მეფის, ახაზის სახელი: w11 5/1 15
ბულაზე აღბეჭდილი იუდას მეფის, ხიზკიას სახელი: w11 5/1 15
ბულაზე აღბეჭდილი იუქალის სახელი: w11 5/1 15; jr 55; g 11/07 16; w06 9/15 14—15
ბულაზე აღბეჭდილი მეფის ძის, იერახმეელის სახელი: w11 5/1 15
ბულაზე აღბეჭდილი სერაიას სახელი: w11 5/1 15
ბულაზე აღბეჭდილი შაფანისა და მისი ოჯახის წევრების სახელები: w02 12/15 19, 21—22
ბულაზე აღბეჭდილი შეფანის ძის, გემარიას სახელი: w11 5/1 15
წარწერით „წმინდაა ღვთისთვის“: w14 2/1 10
გაყრის მოწმობა: w08 9/1 25
გეზერის კალენდარი: w07 6/15 8, 11; w07 8/15 19
გემები:
„სან–ხუანი“ (ბასკების ვეშაპთსანადირო ნავი): g05 10/8 14—15
„დავითის სახლი“, სტელა (Tel Dan): w19.11 32; w15 2/1 7; g 5/12 17; g 11/07 5; ba 14
ებერსის პაპირუსი: w98 4/1 16; ba 20
ენ-გედის გრაგნილები (ლევიანები): w19.06 31
„ეშბაალი“ — წარწერა ჭურჭლის ნატეხზე: w17.03 32
ვერცხლის გრაგნილები მღვდელთა კურთხევით (რც. 6:24—26): g 11/07 30
ვერცხლის გრაგნილებში მოცემული ღვთის სახელი (ჰინომის წარწერები) : w06 1/15 32; w97 6/15 11—12
თიხის ფირფიტაზე მოხსენიებული „ღვთის სახლი“: w08 7/1 24—25; w07 11/15 13
თიხის ცილინდრზე შესრულებული კიროსის ბრძანება: g 5/13 12; g 2/11 16; g 11/07 18
დატყვევებული ხალხის მიმართ გატარებული პოლიტიკა: g 6/12 14; w08 12/15 22
ფოტოები: g 5/13 12; g 6/12 13; g 2/11 16—17; g 11/07 18; w06 1/15 17
კონსტანტინეს თაღი: g 2/14 13
ლაქიშის წერილები: g 6/12 12; w07 11/15 14
მაკარონი (ჩინეთი): g 10/06 30
მერნეპტაჰსას სტელა, კარნაკა (თებე): g 5/12 18; g 11/10 18; w06 7/15 24
მექანიზმი (Antikythera): g 3/09 24—26; g 9/07 21
მკვდარი ზღვის ხელნაწერები: g 2/08 20; w01 2/15 3—7; ba 8
მოაბური ქვა: w13 2/15 6; ba 14
მონეტა:
ალექსანდრე დიდის გამოსახულება: w07 4/15 13
კეისარ ტიბერიუსის გამოსახულება: w11 7/1 29
მონეტები ადასტურებს იუდეველთა აჯანყებას (ახ. წ. 66): g 9/15 7; w11 11/1 12
პრეტორიანული ციხე: w13 2/15 14
ტიტუსის გამოსახულება (იმპერატორი): g 4/11 12—13
ფინიკიური ხომალდი: w08 11/1 27
ღვთაება მელკარტის გამოსახულება: w11 11/1 12; ip-1 256
მონის საყელური რომში: w14 4/1 13
ნაბონიდის პოემა: w98 9/15 9
ნაპოლეონის ფლოტი: g99 3/8 28
ნაჰალ-მიშმარის საგანძური: w13 12/1 12
ოსუარიუმზე ამოკვეთილი იყო იაკობის სახელი: w03 6/15 3—4
რაილენდსის ბერძნულ ენაზე შესრულებული პაპირუსი, 457: w15 4/1 10
სალმანასარ III-ის შავი ობელისკი:
იეჰუ: w11 11/15 4
საპარფიუმერიო კოლოფები: w12 12/1 25
სინახერიბის სიტყვები პრიზმაზე: g 12/10 27; g 11/07 17
ტიტუსის თაღი: wp18.2 8
სურათი: g 4/11 13
ხამურაბის კანონები:
კანონი ქურდობაზე: re 13
ხელნაწერი „ზღვის სიმღერა“ (გმ. 13:19—16:1): w08 11/15 32
ჰეროდეს ტაძარი:
წარწერა: „ადგილისკენ, სადაც საყვირის ხმას გამოსცემენ“: g 3/11 16
ჩამონათვალი სახელების მიხედვით
ალექსანდრე დიდი: w07 4/15 13; dp 158
ასურბანიფალი:
ბიბლიოთეკა (ნინევე): g05 6/8 18—19
ახაზი: w11 5/1 15
ბარუქი (იერემიას მწერალი): w11 5/1 15; w06 8/15 16
ბელშაცარი: g 1/11 11; dp 15—16; w98 9/15 8—9
გედალია (იერ. 38:1): jr 55; g 6/09 29
დავითი: w19.11 32; w15 2/1 7; g 5/12 17; g 11/07 5; ba 14
დარიოს I, (დარიოს ჰისტასპესი, დარიოს დიდი):
ქვის რელიეფი: w12 1/1 22
ევილ-მეროდაქი (აველ-მარდუკი, ამილ-მარდუკი): w12 6/1 5
თათენაი: wp17.3 9
იერახმეელი: w11 5/1 15
იეჰოიაქინი: w12 6/1 5; g 11/07 16
იეჰუ: w11 11/15 4
სალმანასარ III-ის შავი ობელისკი: w11 11/15 4
იუქალი (იერ. 39:1—4): w11 5/1 15; jr 55; g 11/07 16; w06 9/15 14—15
კაიაფა:
მირიამის ოსუარიუმი: w13 2/15 30
სავარაუდო სამარხი: w13 2/15 30; w06 1/15 10; w97 6/15 13
კამბისე II: w11 10/1 28
კიროს დიდი (კიროს II):
კიროს დიდი: g 5/13 12; g 6/12 13—14; g 2/11 16—17; w08 12/15 22; g 11/07 18; w06 1/15 17
სამარხი: g 5/13 12; g 2/11 17
კორახი:
ვაჟები: w07 11/15 13
მერნეპტაჰსა: g 5/12 18; g 11/10 18; w06 7/15 24
ნაბონიდი:
ნაბონიდის პოემა: w98 9/15 9
ნაბონიდის ქრონიკა: mwb17.06 3
ნაბუქოდონოსორ II:
კამეა: g 6/12 13; dp 70
ლურსმული ტექსტის ერთ-ერთ ფრაგმენტში მოხსენიებულია ნაბუქოდონოსორის მიერ სიზმარში ნანახი ხე და ის, რომ ნაბუქოდონოსორი ჭკუიდან შეიშალა: dp 93—94
ჩანაწერები ერთი მშენებლობის შესახებ: dp 19—20, 89
ნებუ-სარსექიმი (იერ. 39:3): g 5/09 11
პონტიუს პილატე: w15 2/1 7—8; w15 2/15 30; g 4/11 11; w09 5/1 4—5; g 11/07 5; w05 9/15 11
სარგონ II: w15 5/1 9; w09 5/1 4; g 11/07 16
მატიანე: g 11/07 16
სერაია (ნერიას ძე): w11 5/1 15
სექსტუს აფრანიუს ბურუსის (პრეტორიული გვარდიის მეთაური): w13 2/15 16
სინახერიბი:
იუდას დაპყრობა: g 12/10 27; g 11/07 17
ლაქიშის ალყა: g 11/07 17; ba 14—15
პრიზმები: g 12/10 27; g 11/07 17
სასახლე: ba 14
ტიტუსი (რომაელი მხედართმთავარი და იმპერატორი): g 4/11 12—13
ტიტუსის თაღი: wp18.2 8; g 4/11 13
ქსერქსე I:
ქვის რელიეფი: w12 1/1 22
შიშაკი (შეშონქ I):
იუდაზე თავდასხმა: g 11/10 16—17; w08 7/1 24
ხიზკია: w11 5/1 15
ციტატები
ბიბლიას შეცდომაში არასდროს შევუყვანივარ: g 1/11 11