BUŊGƐI PƐƐKƐI 32
Tol Tamasi Chɛhowaa Kɔɔli le Sinapɛŋgoo Chɔmndo
“Maa waŋnda kpou chɔ maa la cho wanaa dimuluŋ isɔɔ.”—FILIPI. 4:5.
CHONDII 89 Yaŋ Nilaŋ, Diikuŋ, Ma Wa Achal
SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊa
Yɔm suu kuɛɛ ŋ yeema yɛ ma wa maa ndu? (Tofa pɛl 1)
1. O nɛi kuɛɛ choo Kilisiɔŋnda nɔ yɛ ma wa maa yɔm? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
“HUEIYE nɔla mi i yem yɔm cho leemu leemu wo le.” Taloo hoo chɔm maa yɔmndo nɔ mbo wa leemu leemu, te hueiye wa pɛ hɔŋndo. Keŋ tosa o yom te. O nɛi pilɛ koŋ choo, naa Kilisiɔŋnda bɛɛ nɔ miŋ wa leemu leemu. Koŋ sim ni maa, ŋ nɔ miŋ chɔm sinapɛŋgoo le halikpeŋ miŋ hiou lachi a Chɛhowa piɛiyo. O nɛi kuɛɛ choo? Sinapɛŋgoo mala naa le yɛlɛmiaalaŋ tosaa te sɔɔŋ siŋgaŋ pɛ o yoomu naa niŋ, nduyɛ miŋ chɛl yiyaŋnda acheleŋnda, a kɛɛsiaala ndalaŋ.
2. Suliŋnda kuɛɛ la mala yɛ naa le sinapɛŋgoo chɔmndo, te sɔɔŋ siŋgaŋ pɛ o yoomu naa niŋ, nduyɛ yɛɛ naŋ cho yɛ pɛɛku o buŋgɛi hei niŋ?
2 Naa buɛiyaa Chɛhowaa, ŋ nɔ miŋ chɔm sinapɛŋgoo. Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ wa wanaa tusiaŋ, nduyɛ miŋ chɔm nyiɛɛye. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho chɔ mɛɛ suliŋndaŋ ndaŋ la mala Kilisiɔŋnda apum yɛ, mɛɛ sɔɔŋ siŋgaŋ o yoomula ndalaŋ niŋ. Nduyɛ ŋ cho vɛlɛ chɔ mɛɛ la mala naa yɛ. Le kandɔɔ, ŋ pɛɛkuŋndɔ Chɛhowa nda Chiisu o ba wanaa kɛsul naa tamaseliila kɛndɛ kɛndɛlaŋ, le sinapɛŋgoo chɔmndo wa.
MI CHƐHOWA NDA CHIISU CHƆM SINAPƐŊGOO
3. Vɛɛ naŋ looku yɛ sina maa mi Chɛhowa chɔm sinapɛŋgoo?
3 Chɛhowa naŋ veelu vɛlɛ ni aa “pou kpoowa bɛndoo” kanifuule, o hiiluŋ te. (Ditɔnɔ. 32:4) A koŋ kpou, mbo chɔm sinapɛŋgoo. Mɛɛ sɔɔŋ yɔŋnuŋ fau, lende koni Mɛlɛka naa bɛɛ tosa yɛlɛmiaalaŋ ni, le mi sabu ndɔɔ peeluŋ. Chɛhowa toosiaa naa o velaŋ ndɔɔ niŋ. Lelaŋ, mbo ke naa nyɛ mala naa miŋ tosa yɛlɛmiaalaŋ ndo, te sɔɔŋ siŋgaŋ pɛ o yoomu naa niŋ. O chɔm naa sawala mandaala Baabui mala naa miŋ tosa kɛɛsiaala kɛndɛlaŋ ndo, mɛɛ mɛɛ sɔɔŋ siŋgaŋ o yoomu naa niŋ. Tamasi Chɛhowaa a sawala mandaala Baabui o ke naa laŋ, la chɔm maa mi che bɛɛ ndu cho “pou kpoowa bɛndoo ni,” kɛ mbo chɔm sinapɛŋgoo.
4. Tamaselii kuɛɛ chɔm yɛ maa mi Chɛhowa chɔm sinapɛŋgoo? (Lɛvitikɔɔ 5:7, 11)
4 O nɛi walaŋndo choo Chɛhowa tosa sɔɔŋ ni, nduyɛ mbo chɔm sinapɛŋgoo. O bii waŋnda ŋuasu ŋuasu le. Le tamaseliiyo, yiyaŋndɔ a mɛɛ o chɔm Isɔluɛiya sinapɛŋgoo yɛ. Ndoo beŋ wanaa bala fonduaa, le salalaŋ solioo maa wanaa sulaa le. Mi ndoo chɛl nda le salalaŋ solioo mɛɛ o kɛ kɛ tiuba yɛ.—Nuawɔ Lɛvitikɔɔ 5:7, 11.
5. Tamaseliila kuɛɛ chɔm yɛ maa Chɛhowa tusiŋ, nduyɛ maa o nɔ nyiɛɛye?
5 Le mɛɛ Chɛhowa tusiŋ nduyɛ mbo nɔ nyiɛɛye yɛ, mi keŋ nyindu ndu le sinapɛŋgoo chɔmndo. Le tamaseliiyo, mbo chɔm maa o cho wana tusiaŋ mɛɛ o kɛɛsiaa le wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda Sodɔm tɛɛmbuu wo. Mbo soliŋ maalikɛiyaa nduaa kpeku, le ma dimul buɛi ndɔ laalaŋndo Lɔtu, le mbo nyaanuŋ o pemboŋ choo. Kɛ siooŋnde wa Lɔtu le kɔlaŋ ndoŋ. Le hei, mbo nyɔɔlu le mi ndu a yuŋgu ndɔɔ kuɛ o chiee pɔmbɔɔ Sowa. Nduyɛ chiee koŋ bɛɛ ndoo nɔ le tambei sɔlaa. Chɛhowa ndoo tiuba mbo baŋ Lɔtu le mbo kuɛ naa o dimul ndu le kɔlaŋ nda. Kɛ mbo chɛl kɛɛsiaa Lɔtu wo, nduyɛ o tɛɛmbuu lɛ Sowa le. (Chɛ. 19:18-22) Wɔsiŋ bɔɔbɔɔ okoŋ kɔɔli, mi Chɛhowa chɔm vɛlɛ waŋnda Ninivɛɛ nyiɛɛye. Mbo yɔŋ Chona wana ndoo suaa le ndu wo, le nda kɔlaŋ dimullo maa o cho chiee koŋ a wanaa dɛnɛ wɔɔŋaa cho leniŋ nda tɛɛmbuu. Kɛ mɛɛ waŋnda Ninivɛɛ wookuŋ, mi Chɛhowa tuiinuŋ nda inyiɛɛ, nduyɛ o tɛɛmbuu lɛ chiee koŋ te.—Chona 3:1, 10; 4:10, 11.
6. Chɔmndɔ mɛɛ Chiisu tol tamasi Chɛhowaa kɔɔli le sinapɛŋgoo chɔmndo yɛ.
6 Mi Chiisu tual tamasi Chɛhowaa kɔɔli le sinapɛŋgoo chɔmndo. “O wanaa cho maa saa luusiaŋnda o Isɔluɛi niŋ nda lo,” Chɛhowa ndoo vem ndu ni le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Kɛ mi ndoo chɔm sinapɛŋgoo te ndoo wa pɛ waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo. Le tamaseliiyo, paale pilɛ, mi chua ve Isɔluɛinɔ le wo dɛɛniaa Chiisu, le mbo siŋgi chua ndɔɔ ‘o nyina wɔɔŋndo wa saaŋgiaa wo.’ Mi Chiisu tuiinuŋ ndu inyiɛɛ nduyɛ mbo siŋgi chua ndɔɔ. (Maa. 15:21-28) Ŋ tofaŋndɔ tamaselii cheleŋ. A teleŋ o kandu wali pollo wo, mbo dimi aa: “Wana o wana kɛɛ ya pɛ . . . ya bɛɛ cho ndu kɛɛ.” (Maa. 10:33) Kɛ baa mbo kɛɛ pa Pitɛ, mi che bɛɛ mbo viinuŋ ndu bɛmbɔɔ leyaa? Sako. Mi Chiisu handu kɔllo o laalaŋ Pitɛ ndoo nɔ wo choo, vɛlɛ a wookɔŋ ndɔɔ. Mɛɛ o miiŋgu yoomu, mbo fula Pitɛ o hɔl le ndu chɔmndo maa o mal ndu haki vɛlɛ maa o kaala ndu.—Luku 24:33, 34.
7. A mɛɛ Filipiaŋnda 4:5 dimi yɛ, vɛɛ naŋ yeema yɛ mi acheleŋnda che naa?
7 Ŋ che kpendekele maa mi Chɛhowa nda Chiisu Kiliti chɔm sinapɛŋgoo. Naa bɛɛ, Chɛhowa yeema naa miŋ chɔm sinapɛŋgoo. (Nuawɔ Filipiaŋnda 4:5.) Ma hivi diomnda cho o bolle Baabuileŋ ndeŋ niŋndaŋ o Baabui pilɛ niŋ aa: “Chɔm o kaa numndo niŋ maa a nɔ sinapɛŋgoo.” Nyunaŋndɔ aa: ‘Baa mi waŋnda che ya pa maa mi chɔm sinapɛŋgoo, mi chɛl le yɛlɛmiaalaŋ tosaa, nduyɛ mi chɛl kɛɛsiaala acheleŋnda? Ɔɔ baa waŋnda che ya pa maa mi baŋnuŋ o yiyaŋnda nilaŋ choo, I cho ŋuasu ŋuasu ɔɔ wana bolle kalaa? Baa mi baŋ pa acheleŋnda le ma tosa sɔɔŋ mɛɛ ya yeema yɛ? Ɔɔ baa mi yaŋ pa acheleŋnda nilaŋ, nduyɛ mi chɛl kɛɛsiaala ndalaŋ?’ Mɛɛ naŋ chɔm sinapɛŋgoo fau, lende koni naŋ tual tamasi Chɛhowa nda Chiisu wo kɔɔli ni. Ŋ tofaŋndɔ nɛilaŋ latiɔɔŋ la naŋ nɔ miŋ chɔm sinapɛŋgoo laŋ. O tasoo, te sɔɔŋ siŋgaŋ pɛ o yoomu naa niŋ. Nduyɛ o diiŋ ndɔɔ, te yiyaŋnda acheleŋnda a kɛɛsiaala ndalaŋ la wa pɛ teŋgeŋ a la naalaŋ.
CHƆM SINAPƐŊGOO TE SƆƆŊ SIŊGAŊ PƐ O YOOMU NUMNDO NIŊ
8. Yɛɛ mala yɛ naa miŋ chɔm sinapɛŋgoo te sɔɔŋ siŋgaŋ pɛ o yoomu naa niŋ? (Tofa vɛlɛ tɛɛsiaa amatou.)
8 Ŋ nɔ miŋ chɔm sinapɛŋgoo te sɔɔŋ siŋgaŋ pɛ o yoomu naa niŋ. Siŋgaŋnda laŋ la cho yɛ sɔɔŋ naŋ ve kɔl te woŋ ni. Le tamaseliiyo, o lepilɛ niŋ kpe, miŋ sɔla bahawɛi kɛndiaa kala kalaa. Lepum, mi masaleŋ le siŋga sɔɔŋ o lepilɛ niŋ kpe ɔɔ mi bahawɛi nyɛsɔlaa komal naa. Mi hei tosa mi yoomoo wa o kala a naa. (Ikili. 9:11; 1 Kɔliŋ. 7:31) Hali siŋgaŋnda komal naa o Chɛhowa piɛiyo niŋndaŋ bɛɛ, mbo wa ikala le laŋ chɛlɔɔ. Mɛɛ mɛɛ sɔɔŋ siŋgaŋ a naa, ŋ tiuba miŋ sɔla batiuwaa le yɛlɛmiaalaŋ tosaa, te ŋ tol pɛ nɛila hiɔɔlu laŋ ndaŋ kɔɔli: (1) chɛl siŋgaŋ komal numndo, (2) tiindaŋ chilaŋ, (3) handu kɔllo o sɔɔŋ kɛndɔŋ choo, nduyɛ (4) tosa sɔɔŋ mala acheleŋnda woŋ.b Ŋ yaasiaŋndɔ tamaseliila puaapiliaa a ndepiliaa apum, miŋ che mɛɛ nɛila hiɔɔlu laŋ ndaŋ tolɔɔ kɔɔli la mala nda yɛ.
9. Vɛɛ Emanuɛle nda Filaŋseka bii yɛ suɛi nda ve kɔl te ve?
9 Chɛl siŋgaŋ komal numndo. Ma yɔŋ Emanuɛle nda Filaŋseka misiɔnalueileŋ tosaa o lɛŋnde cheleŋ niŋ. Mɛɛ nda kandu suɛi maŋgalɛi sɛnɛiye pɛɛkoo, nduyɛ ma kandu puaapiliaa a ndepiliaa sinaa o kunda ndaa niŋ, mi Naa Kolonaa del. Mi keŋ tosa a ve lɛ chiikaŋ a puaapiliaa ndaa le. Okoŋ kɔɔli, mi Filaŋseka kala ndɔ sɔla piɔmndo. Filaŋseka ndoo yeema bɔɔ mbo wa a yuŋgu ndɔɔ latulu, kɛ mi Naa kolonaa tosa o tiuba le kɔlaŋ loŋ te. Yɛɛ ndepilɛnɔɔ hoo tosa yɛ mɛɛ sɔɔŋ kɔl tambɛiyoŋ muŋ komal ndu? O tasoo, mi ndu nda pɔnɔ ndɔ Emanuɛle piɛi latulu, le mi Chɛhowa ke nda taasi mala nda le ma biunuŋ lepaa o lepaa wo. Mi Chɛhowa muli piɛile ndaleŋ, mɛɛ o ke nda nyɛm mala nda o ndu piɛiyo niŋndoŋ, a teleŋ kpeekpei ndaa yeema muŋ ndoŋ. Le tamaseliiyo, ma sɔla kɔl dɛɛniaa o nyɛ puaapilɛnɔɔ dimi o vidueiyo niŋndo. Mbo dimi aa: “Mɛɛ naŋ keleŋa siŋgaŋnda sɛnɛila komal naa laŋ chɛlɔɔ fau, lende koni naŋ keleŋa nyaaloo sɔla ni. Okoŋ, ŋ nɔla miŋ tosa o naŋ tiuba wo, a siŋgaŋ komal naa koŋ ndo okɔɔ.”c O diiŋ ndɔɔ, ma kɛɛsiaa le ma tosa hiouwɔɔ lachioo le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o foŋndo choo. Nduyɛ pɛŋ, ma kandu pɛɛku Baabuiyo. O yaa ndɔɔ, ma chɛl kɔl dɛɛniaa puaapiliaa a ndepiliaa wa nda kioo wo, nduyɛ ma chɛl mala ndaa. Le wɔsioo kpulukuu, lepaa o lepaa mi ndepilɛnɔ pilɛ ndoo poonyiaa bolle Baabuileŋ, okoŋ mbo yɔŋ nda. Te naa bɛɛ chɛl pɛ siŋgaŋnda komal naa laŋ, keŋ tosa miŋ wa a kɔl kɛndɛ, nduyɛ miŋ tosa nyɛ naŋ tiuba wo.
10. Vɛɛ ndepilɛnɔ pilɛ ndoo chɛllɛ siŋgaŋ bɛndu ndoo komal ndu o yoomoo niŋndo?
10 Tiindaŋ chilaŋ, nduyɛ ma kɛsi kɔllo o sɔɔŋ kɛndɔŋ choo. Mi Kilisina ndepilɛnɔ fula Luomaniaa, nduyɛ mbo wa ichali Chepaŋndo tambu kɔllo mɛɛ nda kinda kunda Iŋkilisii ndoo kua wo. Kɛ o kɛsi kɔllo o nyɛ ndoo yɔŋnuŋndo choo le. Mbo kua o kunda dimi Chepanisiiye wo niŋ, nduyɛ mbo tosa nyɛ o nyɛ o tiuba le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o suɛi maŋgalɛi keŋ niŋ. Mbo dimul chua ndaa tosa wallo paandu o fondaŋ pilɔɔ wo le mbo pɛɛku ndu Chepanisiiye nyɛkɛndɛi. Mi chuaa hoo chɛl le Baabuiyo a yauwo hoo, Tuei Yoomoo Yeela Lefafɛɛŋ! soliŋndo kpeku, le Kilisina Chepanisiiye pɛɛkoo. Mi Kilisina pɛɛku le Chepanisiiye dimioo nyɛkɛndɛi. Kɛ i hiou kpou ve, mi chua koŋ bɛɛ chɔm yeemɛi le tonya Baabuiyo pɛɛkoo. Te ŋ tiindaŋ pɛ chilaŋ, nduyɛ miŋ kɛsi kɔllo o sɔɔŋ kɛndɔŋ choo, mi siŋgaŋnda komal naa laŋ la chuu naa tɔnɔla naŋ ve kɔl te laŋ.
11. Yɛɛ ndoo mala yɛ pɔnɔɔ a lanɔ pilɛ mɛɛ bahawɛi nyɛsɔlaa komal nda?
11 Tosa sɔɔŋ mala acheleŋnda woŋ. Mi bahawɛi nyɛsɔlaa komal pɔnɔɔ a lanɔ cho o lɛŋnde nda kuuna wali naa wo niŋ. Yɛlɛmiaala kuɛɛ ndaa tosa yɛ? O tasoo, ma kindiŋ le yoomu ndaa biyɔɔ tɛtɛlɛ. O diiŋ ndɔɔ, ma kɛɛsiaa le acheleŋnda malaa. Ma chua teleŋndo tau le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo, mbo hiau kɔllo kɛsioo o bahawɛila ndalaŋ choo. (Walta. 20:35) Mi pɔnɔɔ dimi aa: “Mi teleŋndo chuaa tau o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo niŋ mala naa, naŋ nɔ lɛ teleŋ bɔɔ le yiyaŋndo o bahawɛi naa choo le. Kɛ miŋ kɛsi kɔllo o hɛnaŋ Mɛlɛkaa tosaa choo.” Te sɔɔŋ siŋgaŋ pɛ a naa o yoomoo niŋ, ŋ nɔ miŋ loonuŋ mɛɛ i cho suɛi sɔvɛ, le miŋ hiou lachi a acheleŋnda malaa yɛ, taama taama yooŋgu kɛndɔɔ nda dimullo.
12. Vɛɛ tamasi kiilanɔɔ Pɔɔllo mala yɛ naa, te ŋ wa pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo?
12 Ŋ nɔ miŋ tosa yɛlɛmiaalaŋ te ŋ wa pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Miŋ komal wanaa nɔ laalaŋnda yɛ yɛlaŋ, naamulaŋ, nduyɛ ma fula o kɔɔlima yɛ yiaaŋ niŋnda. Mi kiilanɔɔ Pɔɔl ndoo tosa yɛlɛmiaalaŋ. Nduyɛ ŋ tiuba miŋ pɛɛku o tamasi ndɔɔ niŋ. Mi Chiisu yulu Pɔɔl isu le mbo wa “kiilanɔɔ le wanaa cho ŋChuu le wa.” (Luomaŋ. 11:13) Mi hei tosa mi Pɔɔl dimul Chuuwa, Kilikiiya, wanaa sinaa dɛniaa, wanaa bala fonduaa, a masaa waa yooŋgu kɛndɔɔ. Mi Pɔɔl “simnuŋ mɛɛ waŋnda suu o suu cho yɛ,” le halikpeŋ mbo pilaŋ nda kɔltaŋ a yooŋgu kɛndɔɔ. (1 Kɔliŋ. 9:19-23) Mbo kɛsi kɔllo o laalaŋnda wanaa wa ndu nilaŋ yaŋɔɔ wa choo, naamula ndalaŋ, vɛlɛ a kɔɔlima ndaŋ. Nduyɛ mi hei mala ndu le suɛi o wana o wana lo. Naa bɛɛ nɔla miŋ tosa hiouwɔɔ lachioo o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo niŋ, te ŋ tosa pɛ yɛlɛmiaalaŋ, okoŋ miŋ sina nyɛ bɛnda le wana o wana wo.
NƆ BƐƐLEŊ LE YIYAŊNDA ACHELEŊNDA
Te ŋ chɔm pɛ sinapɛŋgoo, ŋ cho nɔ bɛɛleŋ le yiyaŋnda acheleŋnda (Tofa pɛl 13)
13. Kpundɛ kuɛɛ 1 Kɔliŋtiaŋ 8:9 soo yɛ a ndu okɔɔ, maa ŋ tiuba miŋ fafaŋ ndu te ŋ nɔ pɛ bɛɛleŋ le yiyaŋnda acheleŋnda?
13 Mi sinapɛŋgoo mala naa vɛlɛ le bɛɛleŋ nɔɔ le yiyaŋnda acheleŋnda. Le tamaseliiyo, ndepiliaa naa apum hɛnaŋ nyɔɔŋ suunɔŋndo o hɔl. Apum yɛ a hɛnaŋ te. Kilisiɔŋnda apum hɛnaŋ muɛiyaŋ kolɔɔ nyɛɛmbɔ, kɛ mi acheleŋnda kɛɛsiaa maa kposoŋ bɛɛ a cho kolɔɔ le. Kilisiɔŋnda kpou yeema kɛndiaa sɔviɔɔ. A koŋ kpou, mi wana o wana hɛli danda suu o yeema wo. Te ŋ yiyaŋ pɛ maa nyɛ naŋ hɛli wo hiou bɛnda, okoŋ miŋ yeema mi puaapiliaa a ndepiliaa tol naa kɔɔli, ŋ cho acheleŋnda paaliaŋ, nduyɛ miŋ hiŋ a piɔuviaŋndo o kundaa niŋ. Ŋ yeema miŋ tosa keŋ kposoŋ te. (Nuawɔ 1 Kɔliŋtiaŋ 8:9; 10:23, 24) Ŋ yaasiaŋndɔ tamaseliilaŋ latiɔɔŋ, le chɔmndo mɛɛ sawala mandaala Baabuiyo dɔwɔɔ o wali niŋ mala naa miŋ wa kpeŋkpeŋ, nduyɛ miŋ manda kɔl nyuloo yɛ.
Te ŋ chɔm pɛ sinapɛŋgoo, ŋ cho nɔ bɛɛleŋ le yiyaŋnda acheleŋnda (Tofa pɛl 14)
14. Sawala mandaala Baabui kuɛɛ la mala yɛ naa miŋ chuɛɛnuŋ chuɛɛnɔŋ lebiɔɔ?
14 Chuɛɛnɔŋ lebiɔɔ. Chɛhowa kɛsul naa lasawa a mɛɛ naŋ nɔ miŋ chuɛɛnuŋ yɛ le. Kɛ o ke naa sawala mandaala naŋ tual kɔɔli laŋ. Ŋ nɔ miŋ chuɛɛnuŋ chuɛɛnɔŋ lebiɔɔ, “nduyɛ mbo wa tuuleŋ” le Mɛlɛka naa bɛɛleŋ kioo. (1 Timo. 2:9, 10; 1 Pitɛ 3:3) Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ chuɛɛnuŋ le mi waŋnda handu naa hɔlteŋ choo le. Sawala mandaala Baabuiyo la mala vɛlɛ bɛnduaa kundaa ma fafaŋ sawalaŋ kɛsioo a ba nda, a nyɛla suu waŋndo nɔ mbo wounuŋ ndaŋ okɔɔ, vɛlɛ a mɛɛ o nɔ mbo toosiaa yiinde yɛ. Le tamaseliiyo, bɛnduaa o kunda pilɛ niŋ ndaa yeema ma mala puaapiliaa feleŋguaa tol kaa chieeŋndo kɔɔli le sendioo wa. Vɛɛ ndaa tiu yɛ ba ma tosa hei a kɛsul nda lasawa le? Mi buɛi ibuŋgaa suaa o bɛnduaa kundaa lo le puaapiliaa feleŋguaa kaŋ dimullo aa: “Te a wa pɛ suɛi yɔŋgoo o biŋndo choo, kɛ mi waŋnda kɛsi kɔllo o chuɛɛnɔŋ numndo choo mbo hiau nyɛ ŋ cho dimioo wo, mɛɛ bahawɛiyo cho a mɛɛ ŋ chuɛɛnuŋ yɛ.” Mi hei mala puaapiliaa feleŋguaa kaŋ ma bii bila nyɛ nda nɔ ma tosa wo. Nduyɛ bɛnduaa kɛsul nda lasawa le.d
Te ŋ chɔm pɛ sinapɛŋgoo, ŋ cho nɔ bɛɛleŋ le yiyaŋnda acheleŋnda (Tofa pɛl 15)
15. Sawala mandaala Baabui kuɛɛ la mala yɛ naa miŋ tosa kɛɛsiaa a danda suu naŋ yeema wo okɔɔ? (Luomaŋnda 14:5)
15 Mɛɛ naŋ manda kɛndiaa naa yɛ. Kilisiɔŋnɔ kɛ kɛ nɔ mbo kɛɛsiaa mɛɛ o manda kɛndiaa ndɔɔ yɛ. (Kalee. 6:5) Te Kilisiɔŋnda hɛli pɛ danda suu nda yeema wo, a nɔ ma diikuŋ sawala cho o Baabuiyo niŋ, le koowaŋ a walta nyinaa wɔɔŋnda fafaŋndo laŋ. (Walta. 15:20; Kalee. 5:19, 20) Kɛ, naapila nɔ ni miŋ tosa kɛɛsiaa le danda suu naŋ yeema miŋ sɔla wo. Waŋnda apum, fondaŋnda chiɔuwaala cho o tanda ndaa niŋndaŋ nda tiindaŋ ni le ma dɔɔnuŋ danda. Kɛ mi acheleŋnda kɛɛsiaa le dandala cheleŋ hɛlioo. O yɔŋ bɛɛ miŋ sina danda suu bɛnda wo a o bɛnda le wo, ŋ nɔ miŋ ke di puaapiliaa a ndepiliaa naa nɔ le kɛɛsiaa tosaa a danda suu nda nɔ ma hɛli wo bɛɛleŋ. Lelaŋ, o bɛnda miŋ kɛsiŋ sɔɔŋ hiɔɔloŋ muŋ o kɔl. (1) Masale Mɛlɛkaleŋ kinɛi le cho hunɔɔ a kɛndiaa walaŋndo ni. (Aisaya 33:24) (2) Kilisiɔŋnɔ kɛ kɛ nɔ mbo hɛli danda suu bɛnda le ndu wo. (Nuawɔ Luomaŋnda 14:5.) (3) Ŋ nɔ miŋ kilul acheleŋnda yamɛi ɔɔ miŋ tosa ma boŋ o Mɛlɛka piɛiyo niŋ te. (Luomaŋ. 14:13) (4) Mi Kilisiɔŋnda chɔm kaalaa. Nduyɛ a nɔ ma sina maa diompilɛ cho o kundaa niŋndo cho o sɔvɛ mbo hiau yeemaŋ ndaŋ. (Luomaŋ. 14:15, 19, 20) Te ŋ kɛsiŋ pɛ sɔɔŋ hiɔɔloŋ muŋ o kɔl, ŋ cho nɔ chaŋyɛi kɛndɛi a puaapiliaa a ndepiliaa naa, nduyɛ miŋ manda kɔl nyulu cho o kundaa niŋndo.
Te ŋ chɔm pɛ sinapɛŋgoo, ŋ cho nɔ bɛɛleŋ le yiyaŋnda acheleŋnda (Tofa pɛl 16)
16. Vɛɛ bɛndu kundaa chɔm yɛ chaaŋaa nduaa bɛnduaa sinapɛŋgoo a mɛɛ o tosa sɔɔŋ yɛ? (Tofa vɛlɛ fotueilaŋ.)
16 Bɛnduaa kundaa nɔ ma kɛsi tamasi kɛndɔɔ le sinapɛŋgoo chɔmndo. (1 Timo. 3:2, 3) Le tamaseliiyo, bɛndu kundaa nɔ mbo yiyaŋ maa, bɛnduaa a tuaa nɔ ma chɛl yiyaŋnda ndɔlaŋ teleŋ o teleŋ le mɛɛ o yuuwa mbo hiau nda yɛ le. O nɔ mbo sina maa, nyina diandaa Chɛhowaa nɔla mbo tosa mi bɛndu kunda kɛ kɛ dimi isɔɔ, i mala nda ma tosa kɛɛsiaa sɔviɔɔ wo. Nduyɛ te bɛnduaa kundaa tosa pɛ kɛɛsiaa tɛɛmbuu sawala mandaala Baabui le laŋ, bɛndu kunda nɔ sinapɛŋgoo wo nɔ mbo toolu kɛɛsiaa koŋ o yɔŋ bɛɛ mbo nɔ suɛi cheleŋ o kɔl maa ndi hiou bɛnda.
TƆNƆLA NAŊ SƆLA LE SINAPƐŊGOO CHƆMNDO WO
17. Tɔnɔla kuɛɛ naŋ tuɛi yɛ yeela te ŋ chɔm pɛ sinapɛŋgoo?
17 Miŋ sɔla tɔnɔlaŋ tau te ŋ chɔm pɛ sinapɛŋgoo. Miŋ tuei chaŋyɛi kɛndɛi yeela a puaapiliaa a ndepiliaa naa, nduyɛ mi kɔl nyuloo wa o kundaa niŋ. Mi naa kpou tuei Chɛhowa piɛiyo yeela o diompilɔɔ niŋ, mi che bɛɛ ŋ nɔ kaalaŋ, a naamulaŋ yɛ yɛ. I hiou kpou ve, miŋ naŋ kɔl le sinaa maa, ŋ cho tamasi Chɛhowa Mɛlɛka naa tolɔɔ kɔɔli, le sinapɛŋgoo chɔmndo.
CHONDII 90 Ŋ Dɛɛniaŋ Vellaa Velle
a Mi Chɛhowa nda Chiisu chɔm sinapɛŋgoo. Nduyɛ a yeema mi naa bɛɛ nɔ suliŋndo hoo. Te ŋ nɔ ndu pɛ, mi keŋ mala naa miŋ wa chɔ chɔ le siŋgaŋndaŋ chɛlɔɔ, mɛɛ bahawɛi kɛndiaa ɔɔ bahawɛi nyɛsɔlaa cho nuaa yɛ. Mi keŋ mala naa vɛlɛ miŋ toolu kɔl nyuloo a diompilɛ cho o kundaa niŋndo
b Tofa buŋgɛi hei, “How to Deal With Change” o Tiondoo! hoo niŋ, No. 4 2016. O puuluei niŋ.
c Tofa vidueiyo hoo, Nyuuniaa Nda Nyuuniaa Ŋgɔɔ Dmitriy Mikhaylov Wo, o buŋgɛi hei bɛŋgu, “Chɛhowa Tosa Mi Tɔɔndaŋ Naŋ Sɔla Wo Timbi Seileŋ” o Yoomu Naa leKilisiɔŋndo a Wali Pollo–Yau Wali Bɔŋaŋndo niŋ le Nyaakuɛiyo 2021.
d Le chɔɔloo tɛɛsiaa sɔlaa mɛɛ naŋ chuɛɛnuŋ chuɛɛnɔŋ lebiɔɔ yɛ, tofa suɛi lebolii 52 o yauwo hoo niŋ, Tuei Yoomoo Yeela Lefafɛɛŋ!