Cristiänunö Kawakunapaq y Yachatsikunapaq Reunionchö Yachakunapaq këkunata leyishun
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MARZU 4-10
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | SALMUS 16, 17
“Teyta Jehovä, alläpa alli kaptikim noqaqa imëka allikunata tarï”
Jövinkuna kushishqa këtaqa puëdiyankim
ALLI AMÏGUKUNATA ASHI
11 (Leyi Salmus 16:3). Davidqa musyarqanmi alli amïguyoq këta munarqa, Jehoväta kuyaqkunallawan amïgu kanapaq kaqta. Pëkunapaqmi nirqan “santu” nunakuna kayanqanta. ¿Imanirtaq tsënöqa nirqan? Porqui pëkunaqa, Jehovä munanqannö kawayänampaqmi kallpachakuyaq. Jina nirqanmi pëkunawan juntu këqa alläpa kushitsinqanta. Salmus libruta juk escribeqpis nirqanmi, Diosta respetaqkunallawan y cäsukoqkunallawan amïgu kanqanta (Sal. 119:63). Jövin, punta kaq yachatsikïchö yachakunqantsiknömi, qampis Diosta kuyaqkunawan y cäsukoqkunawan alli amïgu këta puëdinki. Y amïguïkikunaqa manam edä mayikikunallatsu kayänan.
“Jehovä yachanëpaq kanqanta” rikäshun
Davidmi kënö cantarqan: “Jehovämi tocamaq kaq herenciäqa. Shumaq vendiciontam qomarqunki. Noqataqa mas allim kaqmi tocamashqa” (Sal. 16:5, 6). Pëqa agradecïdu sientikoq ‘tocanqan’ kaqpitam, juk parlakïchöqa, Diosta sirwinqampita y rikënimpaq alli kanqampita. Itsachi Davidnöpis mëtsika llakikïkunapa pasashun, peru pënöllam atska bendicionkunata chaskirquntsik. Tsëmi, rasumpa kaqchö imëpis këkäshun, y imanö adoranapaq kaqta Jehovä patsätsinqankunata imëpis kuyashun.
Dios munanqannö kawë
5 ¡Qamta Jehová Dios cuidëkushunëkitam kuyëllapa willëkushunki! Llapan wananqëki consëjokunatam pëqa qoshunki, y tsëta ruraptikeqa kushikïnikim qoshunki. Tsëmi, kawënikikunachö problemëkikunata altsanëkipaq y hipakïnikikunachö alleq tsarakunëkipaq yanapashïnikita Dios Yaya munan (leyi Salmo 55:22). Y llapan shonqïkiwan Jehová Diosta sirverqa salmista nenqannömi qampis ninki: “Imëpis nöpämanmi Jehovata churarqö. Derechächömi pëqa këkan, y manam ishkinätsiyämanqatsu”, nishpa (Salmo 16:8; 63:8). Awmi, Pë munanqannö kawanëkipaqqa kikin Jehová Diosmi yanapashunki. Pero, musyanqëkinöpis kënö kawanëkitaqa Diospa chikeqninmi mana munantsu.
Imakunata yachakunqantsik
it-2-S päg. 491
Nawi nïña
Nawiqa alläpa delicädum, aqtsa o polvu yëkuyta munaptinqa jinan höram sientirin. Nawi nïñantsik jananchö tëlanö këkaqtaqa shumaqmi cuidantsik. Imapis dañëkamashqa herïda tsakinqan quedaptin o nawintsik nübishqa kaptinqa, capazchi allinatsu rikäshun o wisku quedashun. Bibliachö ‘nawi nïña’ nirqa, imatapis shumaq cuidanapaqmi parlëkan. Teyta Diospa mandamientunkunatapis tsënömi cuidanantsik (Pr 7:2). Israelïtakunata päpa cuenta Teyta Dios cuidanqanta willakurmi, Deuteronomiu 32:10 textuchö “nawi nïñantanömi cuidarqan” nin. Davidpis cuidëkunampaq Teyta Diosman mañakurmi “nawi nïñëkitanö cuidëkallämë” nirqan (Sl 17:8). Davidqa chikeqninkuna atacayaptinmi, Jehovä ras o sas yanapëkunanta munarqan. [Rikäri Zac 2:8 textuta, tsëchömi hebreu idiömachö ba·váth ʽaʹyin (‘nawi nïña’) neq palabra yurin].
MARZU 11-17
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | SALMUS 18
“Jehovä Dios, qammi […] salvamaqnï kanki”
w09-S 1/5 päg. 14 pärrk. 4, 5
¿Bibliachö igualatsikuykunata entiendita munankimanku?
Bibliachöqa mana kawaq cösaskunawampis Jehoväta igualatsinmi. Maslla musyarinapaq, ‘qaqa cuenta Israelpa Diosnin’, “jatun qaqa cuenta” y “alli segurashqa marka cuenta” kanqantam willakun (2 Samuel 23:3; Salmus 18:2; Deuteronomiu 32:4). Jehoväpaq Bibliachö tsënö ninqampitaqa, ¿imatataq yachakuntsik? Jehoväqa jatun fuerti qaqanömi imëkapita tsapämantsik.
Salmus libruchömi masqa imëkatawan Jehoväta igualatsin. Tsëmi yanapamantsik Jehovä imanö kanqanta musyanapaq. Salmus 84:11 textuchömi willakun, Teyta Diosqa ‘intinö o rupaynö chipapämunqanta y escüdu cuenta tsapämanqantsikta’. Tsënöqa willakun imatapis entiendinapaq yanapamashqa, kawëkaqta katsimashqa, kallpayoq kanapaq yanapamashqa y imëkapita tsapämashqam. Salmus 121:5 textuchönam willakun, ‘Teyta Jehoväqa wäninö o llantuynö tsapämanqantsikta, y derëcha läduntsikchö këkanqanta’. Wäni intipita tsapämanqantsiknömi Jehoväpis sirweqninkunata ‘makinwan’ o ‘älanwan’ imëkapita cuidamantsik (Isaïas 51:16; Salmus 17:8; 36:7).
Kushishqa tsarakur sïguinapaqmi Jehovä yanapamantsik
5 Kanan witsampis, Bibliachö kënö ninqanqa alläpam yanapamantsik: “Yanapëkuyäshunëkipaq qayakuyaptikiqa llakipäyäshunkim” (Is. 30:19). Mañakunqantsikta Jehovä wiyanampaq kaqta y raslla contestamunampaq kaqta següru kanapaqmi Isaïasqa nimantsik. Y kënöpis nirqanmi: “Wiyayäshunqëki höram contestayäshunki”. Tsënö nirqa manam yanapamänapaq mañakushqa listu këkanqanllatatsu rikätsikun, sinöqa yanapamënintsikta alläpa munanqantam. ¿Manaku tsëta musyanqantsikqa, problëmakuna kaptin tsarakur kushishqa kanapaq yanapamantsik?
Jehoväman mañakuyta puëdinqantsikpita agradecikushun
CIËLUTA y Patsata kamaq Diosnintsik pëman mañakunapaq permitimanqantsikqa juk shumaq qarëmi. Këllaman pensarishun: Jehovätaqa imë hörapis y ima idiömata parlarpis, imanö këkanqantsiktam llapanta willëta puëdintsik. Wiyamänapaq kaqta següru karmi, Pëtaqa hospitalchö cämarëkar o carcelchö llawirëkarpis mañakuyta puëdintsik. Tsëmi Diosman mañakunqantsiktaqa, ichikllapaqqa churantsiktsu.
¿Imatataq rurashwan alläpa mana yarpachakunapaq?
2. Unë pasanqantsikkunaman yarpäshun. Pasaq watakunaman yarparninqa, Jehovä mana yanapashushqa kashuptiki, ¿mana tsarakunëkipaq kaqkunata yarpankiku? Unë witsan sirweqninkunata y noqantsikta Jehovä yanapamanqantsikman yarpashqaqa, pëman mas confiakunapaq y mas tranquïlu kanapaqmi yanapamantsik (Sal. 18:17-19). Creikoqkunata rikaqkunapita Joshua jutiyoq wawqim kënö nirqan: “Mañakunqäta Jehovä contestamunqantam juk listachö apuntarätsï. Tsëmi yanapaman imatapis cläru mañanqäta y wananqämannö contestamanqanta yarpänäpaq”. Awmi, Jehovä imanö yanapamanqantsikta yarparqa, alläpa mana yarpachakunapaqmi kallpata tarintsik.
Imakunata yachakunqantsik
it-2-S päg. 773
Querubin
Wakinkunam niyan, tsë querubinkunaqa amänun nacionkunachö adorayanqan älayoq mantsëpaq santukunanö feyu kayanqanta, peru manam tsënötsu kayarqan. Tsëpa rantinqa, unë judïukuna niyanqannöpis (Bibliachöqa manam tsëpaq willakuntsu), alläpa shumaq rurashqam kayarqan. Tsë querubinkunataqa, ciëluchö këkaq angelkuna imanö kayanqanman pensëkurmi alläpa shumaq rurayarqan. Tsëkunataqa, Moisesta Jehovä ‘rikätsinqantanöllam’ rurayarqan (Ex 25:9). Tsë querubinkunapaqmi apostol Pablu nirqan, “acuerdu cäjapa tsapananta tsapaq chipapäkuykaq querubinkuna” kayanqanta (Heb 9:5). Tsë querubinkunaqa, Jehovä tsëchö këkanqantam rikätsikuyaq. Jehovämi Moisesta kënö nirqan: “Tsë cäja jananchömi yuripushqëki, y tsëpitam qamwan parlashaq. Y tsë Sagrädu Cäja jananchö ishkan querubinkuna këkäyanqampitam israelïtakunata imata ninëkipaq kaqta nishqëki” (Ex 25:22; Nü 7:89). Tsëmi Bibliachö willakun, “querubinkunapa jananchö” Jehovä këkanqanta (1 Sa 4:4; 2 Sa 6:2; 2 Rë 19:15; 1 Cr 13:6; Sl 80:1; 99:1; Is 37:16). Tsë querubinkunaqa, Jehovä ëwanqan ‘carrëtatam’ rikätsikun (1 Cr 28:18). Querubinkunapa älankunanam rikätsikun següru kanqanta y ras o sas ëwanqanta. Tsënö kaptinmi, jinan höra Jehovä yanapaq ëwanqampaq parlarnin juk cancionchö David kënö nirqan: “Juk querubinta montashqam volar shamurqan. Juk angelpa älanchönömi urämurqan” (2 Sa 22:11; Sl 18:10).
MARZU 18-24
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | SALMUS 19-21
“Teyta Dios poderösu kanqantaqa, ciëluchö llapan këkaqkunam musyatsikuyan”
¿Alliku Jehoväta reqintsik?
16 Jehovä kamanqankunata rikarmi Davidqa pëta mas reqirqan. Jövin kanqan witsanqa, teytampa üshankunata mitsirmi karqan. Tsëchi Jehovä kamanqankunata rikar pëman mas pensarqan. Këllaman pensarishun: paqaskunapa ciëluta rikarqa, manam mëtsika estrëllakunallatatsu rikaq, sinöqa tsë estrëllakunata kamaq imanö kanqanmanmi pensaq. Tsëmi kënö qellqarqan: “Ciëlukunaqa Diospa jatun kënintam willakïkäyan. Y makinwan rurashqankunallapitam tsëchö llapan këkaqkunapis willëkämantsik” (Sal. 19:1, 2). Jina nunakuna imanö kamashqa këkäyanqanman pensarmi, Jehovä alläpa yachaq këninman pensaq (Sal. 139:14). Dios kamanqankunata entiendita procuranqanchömi mana kaqnölla sientikurqan (Sal. 139:6).
¿Imanötaq Diosqa?
Diospa alläpa puëdeq kënintaqa kamanqankunachömi rikantsik. Këllaman pensarishun, ¿imanötaq sientikuntsik intiman o rupayman qoñükoq yarqurir? Shumaqmi qoñurintsik ¿aw? Tsënöqa qoñurintsik, Jehovä Diosnintsik alläpa puëdeq karnin Intita kamanqampitam. Intipa achachëninqa 15.000.000°C nishqanyaqmi chan, tsëqa chipyëpam ruparamashwan. Juk segunduchö Inti achachëta jitamunqantaqa, millonllëpayan jatusaq bombakuna pashtanqantawanmi igualatsishwan.
Las maravillas de la creación revelan la gloria de Dios
Alleq rikäshun Jehová kamanqanta. Jesusmi qateqninkunata nirqan ‘pishqucunata’ y ‘jircacunacho wetacunata’ rikarnin yachakuyänampaq (Mat. 6:26, 28). Noqantsikpis tsëta rurashqaqa markäkïnintsik o yärakuynintsikmi más miranqa, jina más precisaqtam rikäshun Jehoväpa yachëninta, salvamänapaq kallpan kanqanta y kuyakïnintapis. Nunakunapa rurëninkuna pantatsimänata jaqinapa rantinqa, tiempota rakishun Jehová kamanqankunapita yachakunapaq y pë imanö kanqanta yachëkatsimanqantsikman yarparäshun (Sal. 19:1).
Imakunata yachakunqantsik
Jehoväpa munëninqa cumplikanqam
5 Ciëluchö y Patsachö kamanqankuna alli y juknölla funcionanampaqmi Jehoväqa alleq dispunishqa. Y nunakuna imanö portakuyänampaq leykunatapis churashqam (Salmus 19:7-9). Jehoväqa ciëluchö y Patsachö kaqkunatam sitiunkuna y rurëninkuna qoshqa. Tantiyarinapaq, gravedad nishqanqa yanapakun, atmosfera nishqan Patsapita mana karupäkurinampaqmi. Jina lamar yakutam sitiunchö katsin. Gravedad nishqan mana kaptinqa, manam kë Patsachö kawë kanmantsu. Jehovä tsënö dispunishqa kaptinmi, ciëluchö y Patsachö llapan kaqkunapis shumaq ordenashqa këkäyan. Tsëqa, Patsata y nunakunata Jehovä imapaq kamashqa kanqantam rikätsikun. Nunakunata yachatsirninqa, llapanta kamaq Diosta reqiyänampaqmi yanapëta puëdintsik (Revelacion 4:11).
MARZU 25-31
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | SALMUS 22
Jesus wanuptin imakuna pasanampaq kaqtam Bibliachöqa unëpitana willakurqan
Mesïastam tariyarqan
16 Dios haqirishqantanömi rikäyänan karqan (lei Salmo 22:1). Salmochö qellqarëkaq profecía imanö cumplikanqantam Marcosqa rikätsikun: “Tres de la tardemampanam Jesus fuertipa queno nir qaparïcorqan: —Eloi, Eloi ¿lama sabactani? (Tse ninanqa carqan ‘Dios, Dios, ¿imanirtaq noqata jaqiramarqonqui?’ ninanmi)” (Mar. 15:34). Tsënöqa nirqan manam Ciëlochö Teytaman manana markäkurnatsu. Tsëqa, ¿imanötaq Jehoväqa chikeqninkunapa makinchö haqirishqa karqan? Tsëtaqa rurarqan llapan puëdenqanyaq hapallanllana tsarakunampaq yanapakïninta qochirirninmi o qechurirninmi. Awmi, salmo 22:1 ninqantam Cristuqa cumplirirqan.
Mesïastam tariyarqan
13 Insultashqam kanan karqan (lei Salmo 22:7, 8). David unë qellqanqannömi, Cristuqa insultashqa karqan qeruchö clavarëkarnin. Mateo qellqanqanmi kënö nin: “Tsepa pasaq nunacunanam peqancunata awir cushipäyarqan, queno nishpa: —¡Qamqa, ‘Diospa templunta juchurirmi, quima junaqllata sharcatsishaq’ nishpataq, nerqequi! ¡Diospa tsurin carqa, mä, salbacurirnin cruspita [“qerupita”, NM] yarparamï! —nir. Tsenollam jina saserdoticunapa mandacoqnincunapis, ley yachatsicoqcunapis y tse marcacho autoridacunapis burlacurnin, queno niyarqan: —Juccunataqa salbashqam; peru quiquenqa salbaquita ¡manataq puedintsu! Israel nunacunapa rasonpa reynin carnenqa, mä, canan cruspita [“qerupita”, NM] yarpamutsun peman creyinantsicpaq. ¡Diosmantaq allapa marcäcorqon! ¡Mä, canan ari Dios salbecutsun rasonpa cuyarnenqa! ‘¡Diospa Tsurinmi cä’ nimarqantsictaq!” (Mat. 27:39-43). Jesusqa pasëpa mana allipa tratëkäyaptimpis manam llutaqa portakurqantsu. ¡Noqantsikpis pënö këtam tïrashwan!
Mesïastam tariyarqan
14 Röpanta apakuyänampaqmi suerteta hitayänan karqan. Davidmi nirqan: “Kikinkunapuram röpäta rakipänakuyan, y suertetam hitayan röpäpaq” (Sal. 22:18). ¿Imanötaq kë profecía Cristuchö cumplikarqan? Këqa cumplikarqan qeruman clavarirnin romano “soldaducuna Jesuspa ropanta apacuyänanpaq” sortiyayanqanwanmi (Mat. 27:35; lei Juan 19:23, 24).
Imakunata yachakunqantsik
¿Wakinkuna yachakuyanmanku imanö parlakunqëkipita?
12 Llapantsikmi, shumaq cantarnin y parlakunapaq alli preparakurnin, reunionkunachö yanapanakuntsik (Sal. 22:22). Wakinqa, reunionkunachö cantëta y parlakuytaqa alläpam mantsayan. ¿Tsënöku qamtapis pasashunki? Tsëqa, qamnö mantsakoq wawqi panikuna imata rurayanqantaqa musyëta munankichi.
ABRIL 1-7
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | SALMUS 23-25
“Juk mitsikoq üshankunata cuidaqnömi Teyta Jehoväqa cuidaman”
“Jehovämi mitsimaqnï”
Jehoväqa üshankunatam pushan. Mitseqnin mana kaptinqa üshakunaqa oqrakäriyanmi. Tsënöllam noqantsikpis alli nänipa pushamänata wanantsik (Jeremías 10:23). Diosnintsik sirveqninkunata, ‘llullu qewakunapa y atska yakuyoq sitiokunapa hamarinampaq pushanqantam’ Davidqa nirqan. Hina “imëpitapis reqishqa nänikunapa” pushanqantam nirqan (2 y 3 versïculokuna). Huk mitsikoq üshankunata imanö cuidanqanmi Jehoväman markäkïnintsikta más sinchiyätsin. Biblia ninqanta wiyakur Dios munanqanta rurarqa kushishqa, yamë y imatapis mana mantsakushpam kawakushun.
“Jehovämi mitsimaqnï”
Jehoväqa üshankunatam tsapan. Mitseqnin lädonkunachö mana këkaptinqa, üshakunaqa mantsaq mantsaqllam puriyan, y imapis apakunmanmi. Jehoväqa sirveqninkunatam nin, ‘pasëpa paqaschö purir’ o alläpa aja o sasa kawëkunata pasar, ni imapitapis mana mantsapakuyänampaq (versículo 4). Imëpis rikëkanmi yanaparkunampaq. Awmi, ima pruëbakunapa pasayänampaqpis yachëninkuna y kallpankunapis qoyta puëdenmi (Filipenses 4:13; Santiagu 1:2-5).
“Jehovämi mitsimaqnï”
Jehoväqa üshakunatam mikutsin. Üshakuna mikïta tariyänampaqqa imëpis mitseqnintaran wanayan. Noqantsikqa espiritual mikïtam wanantsik y tsëtaqa Jehovällam qomënintsikta puëden (Mateo 5:3). Alläpam kushikuntsik atska mikïnintsik Jehová qomanqantsikpita (versículo 5). Biblia, y makikichö revista këkatsinqëkinö publicacionkunam yanapamantsik imapaq kawanqantsikta y Diospa munëninkunata musyanapaq.
Imakunata yachakunqantsik
Llapan shonquntsikwan alli rurëta kuyashun
BIBLIAWAN y santo espïritunwanmi Jehoväqa sirveqninkunata “llanu alli kaq nänikunapa” pushamantsik (Sal. 23:3). Tsënö kaptimpis hutsasapa karmi, tsë nänikunapita rakikärintsik. Tsëmi tsë näniman yapë kutinapaqqa alli sinchikunantsik. ¿Imataq yanapamäshun tsëta ruranapaq? Jesusnö kanqantsikmi, pëqa alli rurëkunata alläpam kuyëkoq (lei Salmo 45:7).
2 Bibliachö ‘llanu alli kaq nänikuna’ ninqanta rikärishun. Llanu nänikunaqa purinapaq kichkim kayan. ¿Imanirtaq “alli kaq” rurëta llanu nänitawan igualatsin? Diospa alli rurëninkunawan patsätsishqa kaptinmi. Hebreo y griego idiömakunachö “alli kaq” rurë nirqa, parlan Biblia ninqannölla rurëpaqmi. Jehovämi “alli rurëkunapa täränan sitio”, tsëmi pëta sirveqkunaqa kushishqa pëman witintsik, alli kaqta yachatsimänapaq y mëpa ëwanapaq nimänapaqpis (Jer. 50:7).
3 Jehoväta kushitsita munarqa, alläpa precïsom pë mandakunqannölla kawanantsik (Deu. 32:4). Tsëpaqqa, pëpitam llapan puëdenqantsikmannö Bibliapita yachakunantsik. Diosta más reqirninmi, pëpa lädonchö kashun y alli rurëninkunatapis kuyashun (Sant. 4:8). Tsënöpam imatapis rurëta munarqa, Diospa Palabran ninqannö rurashun.
ABRIL 8-14
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | SALMUS 26-28
¿Imatan Davidta yanaparqan Jehovä munanqannö kawanapaq?
w13 15/3 päg. 10 pärrk. 10, 11
¿Shonqïki listoku këkan Jehoväta reqinampaq?
10 Shonquntsikta o imanö nuna kanqantsikta imapis pasanampaq kaqta entiendinapaq Diosnintsik yanapamanqantsikpitaqa alläpam agradecikushwan. Pero, ¿imanirtaq Jehoväpa testïgonkuna këta precisaqpaq churayan? Manam unë witsan judïokunanötsu mana allita rurëkäyan o “mana alli hïgoskuna” tikrëkäyan. Tsëpa rantinqa, kanan witsan Diospa sirweqninkunaqa alläpa limpiu y Diosta mana jaqita sirweq markam kayan. Tsënö kaptimpis, alleq pensarishun alli ruraq nuna David Jehoväman mañakunqanta, kënömi nirqan: “Diosllä, paqwëpa rikëkallämë, y shonquta reqï. Alli rikëkallämë, y yarpachakatsimaq pensënïta reqï, y rikëkullë mä noqachö kankush mana alli rurëkuna” (Sal. 17:3; 139:23, 24).
11 Jehoväqa munan pëpa nöpanchö llapantsik alli këta tarinatam. Jeremïasmi nirqan: “Tröpakunapa mandaqnin oh Jehová, qammi alli ruraq nuna imanö kanqanta rikëkanki; rikëkanki riñonnikunata y shonqutam” (Jer. 20:12). Llapanta Puëdeq Jehoväpis alli ruraq nunakunapa shonqunta rikëkaptinqa, ¿manatsuraq noqantsikpis shonquntsik imanö kanqanta rikäkushwan? (Lei Salmo 11:5.) Quizaschi, imanö kënintsik, imata rurëta munanqantsik o sentimientontsik mana alli këkaqta taririshwan. O quizás taririshwan shonquntsikta imapis chukrïkätsinqanta, tsëtaqa roqurirmi jitarishwan. Tsënöpam imanö nuna kanqantsikta o shonquntsikta operëkashwan. Tsënö exämenta rurakurqa, ¿imatataq tarita tïrashwan? Y precisaptinqa, ¿imanöraq cambiokunata rurashwan? (Jer. 4:4.)
Mana chikipänakur kawakushun
9 Humildi y kapamanqantsikllawan kushishqa kawakunapaqqa Jehovä yanapamänantsiktam wanantsik (leyi Gälatas 5:16; Filipensis 2:3, 4). Teytantsik Jehoväqa allim reqimantsik, tsëmi pë yanapamashqalla imanö kawakunqantsikta, ima pensanqantsikkunataqa cambiëta puëdishun (Sal. 26:2; 51:10). Tsëta ruranapaqqa Moisespitawan Pablupita yachakurishun.
Rasumpa kaqllata parlashun
15 Jövinkunaqa amïgunkuna allipa rikäyänantam munayan. Peru tsënö kaptimpis, manam pëkunanöqa mana allikunata rurayänëkitsu. Wakin jövinkunaqa familiankunawan y congregacionchö këkarninqa allim portakuyan, peru yanaqinkunawan këkar y Internetpa piwampis parlarninqa juknöpam portakuyan. Por ejemplu, mana allikunata parlayan, feyu vistikuyan, mana alli müsicakunata wiyayan, washkuta alläpa upuyan, drögakunata shoquyan, pakëllapa enamorädu kayan y mas mana allikunatam rurayan. Tsëta ruraq jövinkunaqa teytankunata, cristiänu mayinkunata y Jehovä Diostam engañëkäyan (Sal. 26:4, 5). Tsëmi Jehoväqa kënö nin: “Kë nunakunaqa shiminkunallawanmi respetayäman, peru shonqunkunaqa noqapita alläpa karuchömi këkan” (Mar. 7:6). Tsëmi noqantsikqa Biblia ninqannö mana allikunata ruraqkunataqa envidiashuntsu, antis llapan junaqkuna Jehovä munanqannö kawakushun (Prov. 23:17).
ijwyp-S 42 pärr. 21
¿Imanirtan mana alli kanman mana allikunata parlë?
Distraikunëkipaq ruranqëkichö mana allikunata parlayanqampita cuidakuy. Bibliachömi kënö willakun: “Mana alli nunakunawan juntakuyqa, alli costumbrikunatam oqratsikun” (1 Corintius 15:33). Tsë textuchö mana alli nunakuna nirqa, nunakunapaq, pelïculakunapaq, videujuëgukunapaq y wiyanqëki müsicapaqmi parlëkan. 17 watayoq Kenneth jutiyoq jövinmi kënö nin: “Höraqa gustamanqantsik müsicatam cantar qallëkuntsik, y imanö wiyakunqan gustamashqam, mana alli rurëkunapaq parlëkanqantaqa cuentata qokuntsiktsu”.
w16.04 pägk. 16-20 pärrk. 6, 13, 18
¿Imanirtaq precisan Diosta adoranapaq juntakänantsik?
6 Reunionkunam alläpa animamantsik. Satanaspa makinchö këkaq nunakunam markäkïnintsikta ushakätsita y qelanäkurinata munayan. Peru reunionkunam kallpata qomantsik Jehoväta sirwir sïguinapaq (leyi Hëchus 15:30-32). Reunionkunachöqa cäsi imëpis Biblia willakunqankuna imanö cumplikanqantam yachakuntsik. Tsëmi, Jehovä llapan änimanqantsikta cumplimunampaq kaqta següru kanapaq yanapamantsik. Jina cristiänu mayintsikkunam discursukunata o demostracionkunata rurar, yachakuyanqampita parlakur y shonqupita patsë cantarnin animamantsik (1 Corintius 14:26). Y reunion manaraq qallaptin o ushariptin cristiänu mayintsikkunawan parlakurinqantsikpis animamantsikmi, porqui tsëchömi cuentata qokuntsik rasumpa kuyamaqnintsik amïguntsikkuna kanqanta (1 Corintius 16:17, 18).
13 Reunionkunaman ëwarninmi, Jehoväman y Jesusman mas witita munanqantsikta rikätsikuntsik. Reunionkunachöqa Bibliapita y noqantsikpita Jehovä imata shuyaranqantam yachakuntsik (Isaïas 30:20, 21). Reunionkunaman shamurmi Jehoväta mana sirweq nunakunapis cuentata qokuyan Jehovä pushëkämanqantsikta (1 Corintius 14:23-25). Santu espïritunwan reunionkunata Jehovä dirigiptinmi, tsëchö yachakunqantsikkunaqa pëpita shamun. Tsëmi reunionkunaman ëwarninqa, Jehovä parlapëkämanqantsikta wiyëta y alläpa kuyamanqantsiktapis sientita puëdintsik. Tsënöpam pëman mas witishun.
18 Y qamqa, ¿Gangas wawqinöku sientikunki? Tsëqa reunionkunaman ëwanëkipaq sasaraq kaptimpis, llapan puëdinqëkimannö kallpachakï. Rey David sientinqannö qampis Jehoväpaq sientinqëkita rikätsikï. Pëqa nirqan Jehoväta adoranqan sitiuta alläpa kuyanqantam (Salmu 26:8).
Imakunata yachakunqantsik
w06-S 15/7 päg. 28 pärr. 15
Jehoväqa alläpa llakishqa këkaqkunatam yanapan
15 Davidmi kënö nir cantarqan: “Papänïwan mamänï dejayämaptimpis, qammi cuidamanki Teyta Jehovä” (Salmus 27:10). Papänintsikkuna kuyanqantsikpitapis Jehovä mas kuyamanqantsikta musyëqa, ¡alläpa kushikuypaqmi! Papänintsikkuna mana kuyamashqa, mana alli tratamashqa o dejaramashqapis, Jehoväqa imëpis kuyamäshunmi (Romänus 8:38, 39). Yarpäshun, Teyta Diosqa kuyanqan kaqkunatam sirweqninkuna kayänampaq yanapan (Juan 3:16; 6:44). Nunakuna imanö tratamashqapis, Jehovä kuyamanqantsikta musyarqa, ¡alläpam kushikuntsik!
ABRIL 15-21
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | SALMUS 29-31
Teyta Diosqa kuyamarnintsikmi corregimantsik
it-2-S päg. 872 pärr. 8
Cäran
Bibliachö Teyta Dios ‘cäranta pakanqanta’ nirqa, imëkapaqmi parlëkan. Jehovä Dios cäranta pakanqanta nirqa, pitapis manana yanapanqampaqmi parlëkan. Jehoväqa tsëta ruran, pï nunapis mana cäsuptin o israelïtakunanö juk grüpu nunakuna pëta mana cäsukuyaptinmi (Job 34:29; Sl 30:5-8; Is 54:8; 59:2). Höranam rikätsikun, dispuninqan tiempu chämunqanyaq Jehovä imatapis mana ruranqanta o mañakuyanqanta mana contestanqanta (Sl 13:1-3). “Jutsata ruranqäpita perdonëkallämë” o cärëkipita pakëkullë nirqa, Davidqa Teyta Diostam perdonëkunampaq o jutsanta qonqëkunampaq rogakuykarqan (Sl 51:9; rikäri Sl 10:11 ninqanta).
Jehovämi shoqamäshun
18 Jutsata rurarqa Jehovä yanapamänata jaqishun. Jutsallakunqanta David willanampaqmi, willakoqnin Natanta Jehovä mandarqan. Pëqa manam jutsanta tsaparqantsu ni mana kaqpaq churarqantsu, tsëpa rantinqa Jehoväta llakitsinqanta y Bat-Sebapa nunanta mana allita ruranqantam rikätsikurqan. Tsënö kaptinmi Jehoväqa perdonarqan (2 Sam. 12:10-14). Noqantsikpis jutsata rurarninqa rasllam Jehovä churanqan nunakunawan parlanantsik (Sant. 5:14, 15). Davidnömi jutsallakunqantsikpita tsapäkunantsiktsu, sinöqa rasllam willakunantsik, tsënö rurashqaqa yamë y kushishqam sientikushun.
¿Imanötan rasumpa arrepentikunqanta pipis rikätsikunman?
18 ¿Imanötan congregacionpita qarqushqa nuna rasumpa arrepentikushqa kanqanta rikätsikun? Llapan reunionkunamanmi seguïdu ëwanan y creikoqkunata rikaqkuna consejayanqannömi Diosman mañakunan y Bibliata estudianan. Jina tsë jutsaman yapë ishkitsinampaq kaqkunapitam cuidakunan. Jehoväwan yapë amïgu kanampaq kallpachakuptin, pë chipyëpa perdonanampaq kaqta y Testïgu këman yapë kutinampaq creikoqkunata rikaqkuna yanapayänampaq kaqtam yarpänan. Creikoqkunata rikaqkunaqa allim musyayan, pipis jutsallakunqan juk jutsallakunqanwan igual mana kanqanta. Tsëmi arrepentikushqa kanqanta o mana arrepentikushqa kanqantapis, cada ünuchö alli rikäyänan y llapanta shumaq juzgayänan.
Imakunata yachakunqantsik
1 | Diosman mañakushun ‘Llapan yarpachakunqantsikta’ pëta willashun
Jehoväman mañakurninqa pë cuidamänapaq kaqmanmi mas confiakushun. Teyta Diospa unë sirweqninnömi següru kar kënö nishun: “Qamqa sufrinqä y llakikunqä höram yanapamanki” (Salmus 31:7). Imanö sientikunqantsikta Jehovä musyanqanmi yanapamäshun mana alläpa llakikunapaq. Pëqa manam sufrinqantsikllatatsu rikan, sinöqa pipitapis masmi imapa pasëkanqantsikta musyan, tsëmi Palabran Bibliachö consëjukunawan shoqamantsik y animamantsik.
ABRIL 22-28
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | SALMUS 32, 33
¿Imanirtan alläpa jutsata ruraqkunaqa jutsankunata willakuyänan?
“Mana utinashpa” rurëkäshun
16 Pero ¿imatataq rurashwan jatun jutsata rurashqa karqa? Rasmi yanapakïta ashinantsik. Mana willakurnin upällalla kakurninqa mana allimanmi chätsikun. Jutsata rurarirnin mana willakur upällalla kakunqampitam David kënö nirqan: “Upällalla kakunqäpitam tullükuna gastakärirqan, llapan junaqkuna waqar kakuptï” (Sal. 32:3). Pakëllapa jutsakunata rurayanqanqa, alläpa yarpachakïmanmi chätsikun y Diospa kaqtapis manam alleqllaqa rurëta puëdiyantsu, pero “confesakoq kaqta y dejareq kaqtaqa ankupäyanqam [llakipäyanqam]” (Prov. 28:13).
Jehovämi shoqamäshun
17 Jehovä perdonëkamänapaq mañakushun. Jehoväman mañakurmi Davidqa jutsallakunqanta willarirqan (leyi Salmus 51:1-4). Tsënö ruranqanqa shonquntapis ankashyäratsirqanmi (Sal. 32:1, 2, 4, 5). Jutsata rurashqa karqa, Jehoväta raslla willashun, ama upällaqa kakushuntsu. Tsënö rurashqaqa noqantsikpa shonquntsikpis ankashyärinqam, peru Jehoväwan yamë kanapaqqa mastaran ruranantsik.
¿Jutsata ruranqëkipitaku mana alli sientikunki?—“Jutsäpita limpiaramë”
Tsëmi Davidqa yapë kushishqa këta taririrqan. Y kënömi nirqan: “¡Alläpa kushishqam jutsampita perdonashqa kaq y librina quedashqa kaqqa!” (Salmo 32:1). Jina kënömi mañakurqan: “Jehovällä, kë shimïta kichëkullë alabashqa kanqëkita kë shimï willakunampaq” (Salmus 51:15). Davidqa allinam sientikurqan y Jehovätam agradecikurqan, tsëmi atskaq nunakunachö alabanampaq yanaparqan.
Limpiu concienciayoq kar kushishqa kanëkitam Jehoväqa munan. Pëpita y ruramunampaq kaqpita nunakunata parlaparqa kushishqa, alli concienciayoq y shonqupita patsë ruranëkitam munan (Salmo 65:1-4). Y Palabranmi nimantsik: “Tsemi cananqa mana alli rureniquicunata dejarir, Diosman cutiquicuyänequi. Tsenam pe jutsequicunata qonqecur, Teytantsic alli cawaquichona ime örapis catsiyäshunqui” (Hëchus 3:19).
Imakunata yachakunqantsik
w06-S 15/5 päg. 20 pärr. 1
Salmus librupita yachakunapaq
Sl 33:6, nöta. Teyta Jehoväpa ‘podernin’ o “jamanin” nirqa, ¿ima nitataq munan? Tsënö nirqa, Teyta Diospa santu espïritumpaqmi parlëkan. Tsëwanmi Teyta Diosqa ciëluchö estrëllakunata y maskunata kamarqan (Genesis 1:1, 2). Podernin o jamanin nirqa, karuyaq pukaq cuenta imatapis karullapita rurëta puëdinqantam rikätsikun.
29 DE ABRILPITA 5 DE MÄYUYAQ
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | SALMUS 34, 35
“Imë hörapis Teyta Jehovätam alabashaq”
w07-S 1/3 päg. 22 pärr. 11
Llapantsik juntu Jehoväpa jutinta alabashun
11 “Imë hörapis Teyta Jehovätam alabashaq, mana dejëpam imëpis alabashaq” (Salmus 34:1). David tsënö ninqanmi rikätsikun, qeshpir ëwakunqanchö wananqankunapaq yarpachakurpis, Jehoväta alabanampaq kaqman mas yarpachakunqanta. Tsëpitaqa yachakuntsik, mana allikunapa pasëkarpis, Jehoväta alabanapaqmi. Escuëlachö, trabäjuchö, wawqi panintsikkunawan këkar o Bibliapita yachatsikuykarpis, Jehoväta alabanapaqmi masqa kallpachakunantsik. Jehovä kamanqankunata rikarqa, alläpam kushikuntsik y imëkatam yachakuntsik. Pë yanapaptinmi sirweqninkunapis imëkata rurayashqa. Tsëpita y maskunapitam Jehovätaqa alabëta puëdintsik. Jutsa ruraq kayaptimpis, Jehoväqa, kanan tiempupis, sirweqninkunawanmi imëkata logrëkan. Kë munduchö alabayanqan nunakuna rurayanqanqa, manam Jehovä ruranqanwanqa ni ichikllapis igualantsu. Llapantsikpis capazchi Davidnölla pensantsik, pëmi kënö nirqan: “Teyta Jehovä, qamnöqa manam ni ima diospis kantsu. Qam ruranqëkikunatanöqa manam ni pï rurashqatsu” (Salmus 86:8).
w07-S 1/3 päg. 22 pärr. 13
Llapantsik juntu Jehoväpa jutinta alabashun
13 “Teyta Jehoväpitaqa kushishqam parlashaq, tsëta wiyarmi humildi nunakuna kushikuyanqa” (Salmus 34:2). Davidqa manam Gat markachö gobernantita engañanqampita o imatapis logranqampitatsu alabakurqan. Pëqa musyarqanmi Jehovä cuidanqanta y qeshpir ëwakunampaq yanapanqanta (Proverbius 21:1). Kikimpaq alabakunampa rantinmi, Davidqa Jehoväpaq kushishqa parlarqan. Tsëmi humildi nunakunata yanaparqan Jehoväman witiyänampaq. Jesuspis, Jehoväpa jutintam alabarqan. Tsëmi humildi nunakunaqa, Diospita yachakuyta munayarqan. Kanan witsampis, humildi nunakunaqa, ciëluta ëwayänampaq akrashqa kaqkunawanmi juntakäyan. Pëkunapa dirigeqninqa Jesusmi (Colosensis 1:18). Tsë humildi nunakunaqa, Jehoväta sirweqninkuna alabayanqanta wiyar y Pë santu espïritunwan yanapaptin Biblia ninqanta entiendirmi, alläpa kushikuyan (Juan 6:44; Hëchus 16:14).
w07-S 1/3 päg. 23 pärr. 15
Llapantsik juntu Jehoväpa jutinta alabashun
15 “Jehovä Diostam tapurqä, y pëqa contestamarqanmi. Yanapamaptinmi imatapis mantsarqänatsu” (Salmus 34:4). Qeshpir ëwakunqanchö pasanqanqa, Davidta alläpam yanaparqan. Pëmi kënö nirqan: “Noqalläqa humildi nunam kallä, Teyta Jehovämanmi mañakurqä y pëqa wiyamarqanmi. Llakikur këkaptïmi yanapamarqan” (Salmus 34:6). Mana allikunapa pasashqa Jehovä imanö yanapamanqantsikpitam, noqantsikpis reunionkunachö parlakuyta puëdintsik. Pëwan këkaqkunata David willanqanqa, Jehoväman mas markäkuyänampaqmi o yärakuyänampaqmi yanaparqan. Tsënöllam wawqi panintsikkunata willanqantsikpis, Jehoväman mas markäkuyänampaq yanapanqa. Davidmi kënö nirqan “Yanapanampaq Teyta Diosta asheqkunaqa kushishqam kayanqa, y manam imëpis penqakushqaqa puriyanqatsu” (Salmus 34:5). Gobernanti Saulpita qeshpir ëwakuykarpis, Davidwan këkaqkunaqa manam penqakuyarqantsu. Davidta Teyta Dios yanapëkanqanta musyarmi, pëkunaqa kushishqa kayarqan. Jehoväpita tsëllaraq yachakuykaqkuna y unëpana sirweqkunapis, yanapëkunampaqmi Jehoväman mañakuyan. Jehovä yanapanqanta rikarmi, pëkunaqa alläpa kushikuyan y Jehoväta mana imëpis dejayänampaqmi decidïdu këkäyan.
Imakunata yachakunqantsik
w06-S 15/5 päg. 20 pärr. 2
Salmus librupita yachakunapaq (1 kaq)
Sl 35:19. ¿Imanirtan Davidqa Jehoväta mañakurqa chikeqninkuna ‘qemtsipäyänanta’ mana dejanampaq? Chikeqninkuna Davidta qemtsipäyanqanqa rikätsikunman karqan, pëpa contran rurëta munayanqankuna alli yarqushqa kanqanta y tsërëkur kushishqa këkäyanqantam. Tsëmi Davidqa, Jehoväman mañakurqan tsënö pasananta mana permitïkunampaq.