VIVLIOTEKA TA INTERNET yuʼun Watchtower
VIVLIOTEKA TA INTERNET
yuʼun Watchtower
Tsotsil
ʼ
  • ʼ
  • VIVLIA
  • VUNETIK
  • TSOBAJELETIK
  • nwt 2 Crónicas 1:1-36:23
  • 2 Kronikas

Muʼyuk svideoal.

Paso perton, mu stij li videoe.

  • 2 Kronikas
  • Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumil
Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumil
2 Kronikas

XCHIBAL SLIVROAL KRONIKAS

1 Li Salomon ti jaʼ xnichʼon Davide la stsak lek yip ta ajvalilal,* te chiʼinbil-o yuʼun li Jeova ti jaʼ Sdiose xchiʼuk toybat tajek skʼoplal.+

2 Li Salomone la stsob skotol li Israele, li bankilaletik ti sbainojik jmil ta voʼe, li bankilaletik ti sbainojik sien ta voʼe, li jchapanvanejetike xchiʼuk skotol li bankilaletik ta sjunul Israele ti jaʼik joliletik ta jujuchop yutsʼ yalalike. 3 Vaʼun, li Salomon xchiʼuk sjunul li tsobobbaile batik li ta tayal kʼopojebal* ta Gabaone,+ yuʼun jaʼ te oy li karpana sventa tsobobbail yuʼun melel Diose, jaʼ li karpana ti te la spas ta takixokol balumil li Moises ti jaʼ yajtunel Jeovae. 4 Li Davide jaʼ laj yichʼ lokʼel ta Kiryat-Jearim+ li Xkaxa melel Diose, te laj yakʼ ti bu xchapanojbe yavile; yuʼun te spasojbe skarpanail ta Jerusalen.+ 5 Li skajleb matanal ta kovre+ ti jaʼ la spas li Besalel+ ti jaʼ xnichʼon Uri xchiʼuk ti jaʼ smom Ure te oy ta yeloval li axibalna yuʼun Jeovae; li Salomon xchiʼuk li tsobobbaile jaʼ te tspasik orasion ta yeloval.* 6 Li Salomone te laj yakʼ matanal ta yeloval Jeova, laj yakʼ ta chikʼbil matanal jmil ta kot chonbolom li ta skajleb matanal ta kovre+ ti te oy ta yeloval li karpana sventa tsobobbaile.

7 Li ta akʼobal taje, li Diose laj yakʼ sba ta ilel ta stojolal li Salomone xchiʼuk xi laj yalbee: «Kʼanbun li kʼusi oy ta avoʼontone».+ 8 Li Salomone xi la stakʼbe li Diose: «Li voʼote toj ep avakʼojbe ta ilel tukʼil kʼanelal li jtot Davide+ xchiʼuk voʼon la atikʼun ta ajvalil sventa xikom ta xkʼexol.+ 9 Jaʼ yuʼun, Jeova Dios kuʼun, kʼotuk ta pasel avuʼun li kʼusi laj avalbe ta jamal li jtot Davide,+ yuʼun voʼot la atikʼun ta ajvalil yoʼ jventain li ateklumal ti toj epik jech kʼuchaʼal li pukuk* ta balumile.+ 10 Akʼbun jpʼijil xchiʼuk akʼbun jnaʼ+ kʼuxi ta jbeiltas li jteklum liʼe,* yuʼun ¿buchʼu xuʼ yuʼun chchapan li ateklumal ti toj echʼ xa noʼox epe?».+

11 Li Diose xi laj yalbe li Salomone: «Toj lek li kʼusi oy ta avoʼontone, yuʼun maʼuk la akʼan ti xapas ta jkʼuleje, ti akʼo x-ayan kʼusitik avuʼune, ti xavichʼ ichʼel ta mukʼe, ti chamuk li avajkontratake o ti jaluk* xakuxie, jaʼ la akʼan apʼijil xchiʼuk ti xanaʼuk kʼuxi xuʼ chachapan li jteklumal ti laj kakʼbot aventaine.+ 12 Jaʼ yuʼun, chkakʼbot apʼijil xchiʼuk ti xavaʼibeuk lek smelolale; jech xtok, chkakʼbot akʼulejal, ti oyuk kʼusi x-ayan avuʼune xchiʼuk ti xavichʼ ichʼel ta mukʼe. Taje muʼyuk bu jech yiloj junuk ajvalil ti baʼyuk laj echʼanuk avuʼune mi jaʼuk li buchʼutik chtal ta tsʼakale».+

13 Li Salomone yal talel li ta tayal kʼopojebal ta Gabaon+ ti bu oy li karpana sventa tsobobbaile, te kʼot ta Jerusalen; vaʼun lik sventain li Israele. 14 Li Salomone la stsob skaretatak xchiʼuk skaʼtak;* la stsob 1,400 ta kot skareta xchiʼuk 12 mil ta kot skaʼ.*+ Te laj yakʼ li ta jteklumetik ti jaʼ snailtak karetaetike+ xchiʼuk te laj yakʼ ti bu oy li ajvalil te ta Jerusalene.+ 15 Solel epaj yuʼun plata xchiʼuk oro ta Jerusalen li ajvalile, busul xa noʼox kʼuchaʼal tonetik+ xchiʼuk solel epaj yuʼun sedro teʼetik jech kʼuchaʼal toj ep li sikomoro teʼetik ta Sefelae.+ 16 Li skaʼtak Salomone ta Ejipto+ chlik talel, li jpʼolmajeletik yuʼun ajvalile jaʼ chbat smanik talel ta ep li kaʼetike.*+ 17 Li jujukot kareta laj yichʼ ichʼel tal ta Ejiptoe vakib sien ta sep plata stojol, jaʼ 150 ta sep plata stojol li jujukot kaʼe; laje jaʼ xa chchonbeik batel* li ajvaliletik yuʼun j-etetike xchiʼuk li ajvaliletik ta Siriae.

2 Li Salomone laj yal mantal ti xichʼ vaʼanel jpʼej na sventa li sbi Jeovae+ xchiʼuk jpʼej na* ti bu tspas mantal li Salomone.+ 2 Li Salomone la stsob 70 mil viniketik sventa spasik kʼusiuk noʼox abtelal,* 80 mil viniketik ti jaʼ chtuchʼik* tal tonetik ta vitstike+ xchiʼuk 3,600 ta voʼ viniketik ti jaʼ tsbainik skʼelel li j-abteletike.+ 3 Li Salomone xi laj yalbe batel li ajvalil Iram+ ta Tiroe: «Takbun tal sedro teʼetik jech kʼuchaʼal la atakbe tal sedro teʼetik li jtot David kʼalal la svaʼan jpʼej na* ti bu xuʼ xnakie.+ 4 Yuʼun ta jvaʼan jpʼej na sventa li sbi Jeova ti jaʼ Jdiose, ta jchʼultajesbe sventa te xichʼ chikʼbel pom ti oy sperfumeale,+ sventa te xichʼ-o akʼel li latsbil pane*+ xchiʼuk sventa te xichʼ akʼel chikʼbil matanal ta jujun sob, ta jujun bat kʼakʼal,+ ta jujun savado,+ ta jujun achʼ luna*+ xchiʼuk ta jujun kʼin+ ti chichʼ pasel ta stojolal li Jeova Dios kuʼunkutike. Taje jaʼ jun mantal sbatel osil ti skʼan spasik li Israele. 5 Lek mukʼ li na ta jvaʼane, yuʼun li Jdioskutike jaʼ mas mukʼ skʼoplal kʼuchaʼal li yan diosetike. 6 ¿Mi oy buchʼu xvaʼajbe yuʼun jpʼejuk sna? Yuʼun akʼo mi toj mukʼ li vinajele mu x-och-o,+ jaʼ yuʼun, ¿mi voʼon xa xvaʼajbe kuʼun jpʼejuk sna? Li na ta jpase jaʼ noʼox sventa te ta jchikʼbe smoton sventa xtometuk muyel xchʼailal.* 7 Jaʼ yuʼun, ta jkʼan chatakbun talel junuk vinik ti lek xtojob yabtelanel oro, plata, kovre,+ tsatsal takʼin, tsots* ti bonbil ta kuxul moradoe, kuxul tsajal pokʼ, asul no xchiʼuk ti snaʼuk lek slokʼtael kʼusitike. Te koʼol ch-abtejik ta Juda xchiʼuk ta Jerusalen xchiʼuk li kaj-abteltak ti lek xtojobike, ti jaʼ la xchapanbun komel li jtot Davide.+ 8 Jech xtok, takbun talel sedro teʼ, enebro teʼ+ xchiʼuk algum teʼ+ ti oy ta Libanoe, jnaʼoj ti lek xtojobik ta xtuchʼel teʼetik te ta Libano+ li avajtuneltake. Li kajtuneltake jmoj ch-abtej xchiʼuk avajtuneltak+ 9 sventa xchapanbeikun epal teʼetik, yuʼun toj echʼ xa noʼox mukʼ li na ta jvaʼane. 10 Voʼon chkakʼbe sveʼel li avajtuneltak+ ti jaʼ chtuchʼik teʼe: chkakʼbe 20 mil koro* trigo, 20 mil koro sevada, 20 mil bato* vino xchiʼuk 20 mil bato aseite».

11 Vaʼun, li ajvalil Iram ta Tiroe xi la stsʼibabe batel mantal li Salomone: «Ta skoj ti skʼanoj steklumal li Jeovae, la svaʼanot ta ajvalil yoʼ xaventainbe». 12 Xi to laj yal li Irame: «Ichʼbiluk ta mukʼ li Jeova Dios yuʼun Israele, ti jaʼ la spas li vinajel xchiʼuk balumile, yuʼun laj xa yakʼbe jun xnichʼon li ajvalil David ti lek pʼije+ xchiʼuk jaʼ stuk laj yakʼbe spʼijil xchiʼuk ti xaʼibeuk smelolale,+ yuʼun jaʼ tsvaʼanbe jpʼej sna li Jeovae xchiʼuk jpʼej na ti bu tspas mantal li Salomone. 13 Ta jtakbot tal li Iram-Abi+ ti jaʼ kaj-abtele, lek xtojob xchiʼuk lek xaʼibe smelolal. 14 Jaʼ skerem jun ants ti likem ta snitilulal Dane, pe li stote ta Tiro likem; lek xtojob ta yabtelanel oro, plata, kovre, tsatsal takʼin, tonetik, teʼetik, tsots* ti bonbil ta kuxul moradoe, asul no, lekil pokʼ xchiʼuk kuxul tsajal pokʼ.+ Kʼusiuk noʼox xlokʼtaj yuʼun xchiʼuk spasbe yuʼun splanoal ti kʼusiuk chkʼanbate.+ Jmoj ch-abtej xchiʼuk li avajtuneltak ti lek xtojobike xchiʼuk li yajtuneltak kajval David ti jaʼ atote. 15 Jaʼ yuʼun, tako tal li kʼusi avaloj chavakʼbe li avajtuneltake,+ jaʼ li trigoe, li sevadae, li aseitee xchiʼuk li vinoe. 16 Chbat jtuchʼkutik talel li teʼ ta Libano+ ti kʼu yepal chtun avuʼune, mi laje ta jpechʼkutik sventa xkajetuk xbat ta nab kʼalal to ta Jope;+ voʼot xa chavichʼ muyel ta Jerusalen».+

17 Vaʼun, li Salomone la xchap skotol li viniketik ti jaʼik jyanlumetik ti te nakalik ta yosilal Israel+ jech kʼuchaʼal la spas li David ti jaʼ stote,+ ta skotole lokʼ 153,600 ta voʼ. 18 La stʼuj 70 mil viniketik sventa spasik kʼusiuk noʼox abtelal,* 80 mil viniketik ti jaʼ chtuchʼik* tal tonetik+ ta vitse xchiʼuk 3,600 ta voʼ viniketik ti jaʼ sbainojik yalel kʼusi abtelal skʼan spasik li j-abteletike.+

3 Li Salomone lik svaʼanbe li sna Jeovae,+ te la svaʼan ta vits Moria+ ta Jerusalen ti bu xchapanoj li David ti jaʼ stote+ ti jaʼ toʼox te yikʼaobil strigo li Ornan+ ti jaʼ jebus vinike. Jaʼ ti bu laj yakʼ sba ta ilel Jeova ta stojolal li Davide. 2 Jaʼo la svaʼan li ta xchibal kʼakʼal ta xchibal u kʼalal xchanibal xa ox jabil yochel ta ajvalile. 3 Li snakleb sna melel Dios ti la svaʼan Salomone jaʼ 60 xukʼubil snatil xchiʼuk 20 xukʼubil sjamlej,+ jaʼ ti kʼu yelan spʼisol ta baʼyele.* 4 Li yochebal stiʼe jaʼ 20 xukʼubil sjamlej, jech sjamlej kʼuchaʼal li nae. Jaʼ 20 xukʼubil* li stayleje; la xpix ta batsʼi oro li ta yute.+ 5 La xpix ta enebro teʼ li spakʼbal mukʼta nae,* laje la xpix ta batsʼi oro,+ vaʼun te la spasbe slokʼoltak xan+ xchiʼuk slokʼoltak kadena.+ 6 Jech xtok, la xnochʼanbe lekil kʼupil sba tonetik;+ li oro+ la stunese te likem talel ta Parvaim. 7 La xpix ta oro+ li nae, li stsʼamteʼaltak sjole, li smarkoaltak yok tiʼ nae, li stiʼtake xchiʼuk li spakʼbaltake;* te la spasbe slokʼoltak keruvin li ta spakʼbale.+

8 Laje, la spas li Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe,+ jaʼ jech sjamlej kʼuchaʼal sjamlej li nae, 20 xukʼubil snatil xchiʼuk 20 xukʼubil sjamlej. Vakib sien talento* batsʼi oro+ la xpix-o. 9 Sventa li lauxetike jaʼ tun 50 siklo* oro; la xpix ta oro li kuartoetik ta jol nae.

10 La spas chib keruvin li ta Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe xchiʼuk ta oro la xpix.+ 11 Li baʼyel keruvine voʼob xukʼubil snatil li jun xikʼe,+ staoj to batel li pakʼbal nae,* li jot xikʼ ti voʼob xukʼubil snatil xtoke snupoj sba kʼot xchiʼuk li jot xikʼ yan keruvine. 20 xukʼubil snatil ta skotol li xikʼike. 12 Li jot xikʼ yan keruvine voʼob xukʼubil snatil, staoj to batel ek li jot pakʼbal nae,* li jot xikʼ ti voʼob xukʼubil snatil xtoke snupoj sba kʼot xchiʼuk li jot xikʼ baʼyel keruvine. 13 Li xikʼik keruvinetik ti lichʼajtike jaʼ 20 xukʼubil snatil ta skotol, te vaʼajtik xchiʼuk skʼelojik ochel.*

14 Li kortinae+ ta asul no la spas, ta tsots* ti bonbil ta kuxul moradoe, ta kuxul tsajal pokʼ xchiʼuk ta lekil pokʼ; jech xtok, te la xluchbe* slokʼol keruvinetik.+

15 La spas chib oy+ li ta yochebal nae, 35 xukʼubil snatil. Li xlechlechul sjol jujun oye voʼob xukʼubil staylej.+ 16 La spas kadenaetik sventa xojbe ta sjol li oyetike, laje la spas sien slokʼoltak granada* ti te la sjokʼan ta kadenaetike. 17 Vaʼun, la svaʼan li oyetik ta yochebal temploe. Jun laj yakʼ ta batsʼikʼob,* jun laj yakʼ ta tsʼetkʼob.* Li ta batsʼikʼobe, Jakin* laj yakʼbe sbi; li ta tsʼetkʼobe, Boas* laj yakʼbe sbi.

4 Laje, la spas li skajleb matanal ta kovree:+ 20 xukʼubil snatil, 20 xukʼubil sjamlej, lajuneb xukʼubil staylej.

2 La spas jun mukʼta yavil voʼ ti Nab+ ta kovre laj yakʼbeik sbie. Set-set la spas, lajuneb xukʼubil sjamlej li stiʼile, li stayleje jaʼ voʼob xukʼubil. Sventa stakʼ pʼisel kʼu sjamlej ta sjoyobale, skʼan jlik chʼojon ti 30 xukʼubil snatile.+ 3 Ta yolon sjoyobal li stiʼile pasbil slujoal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal chʼume,+ ta sjunul li sjoyobale la spasbe lajuneb slujoal ta jujun xukʼubil. Chaʼchol kom li yuni lujoale, jmoj snitoj sba la spas xchiʼuk li Nab ta kovree. 4 Li Nab ta kovree kajal ta sba 12 ta kot tot vakaxetik.+ Oxkot skʼeloj batel ta norte, oxkot skʼeloj batel ta smaleb kʼakʼal, oxkot skʼeloj batel ta sur xchiʼuk oxkot skʼeloj batel ta slokʼeb kʼakʼal. Li tot vakaxetike te xkuchojik li Nab ta kovree, jaʼ tikʼajtik ochel ta yolon Nab li xchakike. 5 Chanib kʼob* spimil li Nab ta kovree; li svelvelul stiʼe jaʼ jech pasbil kʼuchaʼal stiʼil vaso, xkoʼolaj ta lirio nichim ti tukem xae. Oxmil bato* voʼ x-och-o yuʼun.

6 La spas lajuneb perol sventa te spokik li kʼusitik tstunesike, voʼob laj yakʼ ta batsʼikʼob, voʼob laj yakʼ ta tsʼetkʼob.*+ Jaʼ te tspokik li kʼusitik chtun kʼalal chakʼik chikʼbil matanale.+ Pe li Nab ta kovree jaʼ sventa te spok yok skʼobik li paleetike.+

7 Laje, la spas li lajuneb kandelero ta oroe,+ jech yelanil la spas jech kʼuchaʼal albile.+ Vaʼun, te laj yakʼ li ta temploe, voʼob ta batsʼikʼob, voʼob ta tsʼetkʼob.*+

8 Jech xtok, la spas lajunkot mexa, te laj yakʼ li ta temploe, voʼob ta batsʼikʼob, voʼob ta tsʼetkʼob;*+ xchiʼuk la spas sien mukʼta bochetik ta oro.

9 Vaʼun, la spas li amakʼ*+ sventa paleetike+ xchiʼuk li mukʼta amakʼe,+ la spasbe stiʼtak li amakʼe xchiʼuk la xpixan ta kovre. 10 Li Nab ta kovree te laj yakʼ ta batsʼikʼob ti skʼeloj batel ta surestee.+

11 Li Iram xtoke la spas xchʼamobil kʼusitik, la spas palaetik xchiʼuk mukʼta bochetik.+

Li Irame tsuts yuʼun spasel li abtelal kʼanbat yuʼun li ajvalil Salomon ta sventa li sna melel Diose:+ 12 li chib oyetike+ xchiʼuk li chib xlechlechul sjol ti xkoʼolaj ta mukʼta boch pasbile; li chib slujoal+ ti xkoʼolaj ta maya ti xpixoj li chib xlechlechul sjol oy ti xkoʼolaj ta mukʼta boche; 13 li chanib sien slokʼol granadaetik*+ ti te chichʼ akʼel ta mayaetike, chaʼchol granadaetik chichʼ akʼel ta jujun maya, taje jaʼ sventa pixil xkom li xlechlechul sjol ti xkoʼolaj ta mukʼta boch pasbil ti chotol ta sba li oye;+ 14 jech xtok, la spas li lajunkot karetiyae*+ xchiʼuk li lajuneb sperolale; 15 li Nab ta kovree xchiʼuk li 12 ta kot tot vakaxetik ti jaʼ xkuchojike;+ 16 li xchʼamobil kʼusitike, li palaetike, li natil chavchav takʼinetike+ xchiʼuk skotol li kʼusitik chtune. Li Iram-Abive+ ta kovre la spas skotol li abtelal kʼanbat yuʼun li ajvalil Salomon ta sventa li sna Jeovae, lek chʼulbil kom yuʼun li kovree. 17 Li ajvalile ta yosilal to Jordan bat yakʼ ta unijesel li takʼinetike, ta patbil lum laj yunijesan. Li osil ti bu la spasike te xkom ta oʼlol ti bu xkom li jteklum Sukot+ xchiʼuk Seredae. 18 Li Salomone toj ep tajek la spas li kʼusitik chtune; muʼyuk xichʼ naʼel kʼu yalal ta skotol li kovree.+

19 La spas skotol Salomon li kʼusitik te chtun+ ta sna melel Diose: li skajleb matanal ta oroe;+ li mexaetik+ ti bu chichʼ kajanel li pan ti chichʼ akʼel kʼuchaʼal matanale;+ 20 li kandeleroetik xchiʼuk li skantilaltak ta batsʼi oroe+ sventa xichʼ tsanel ta yeloval li Batsʼi Lekil Chʼul Kuarto* jech kʼuchaʼal skʼan pasele; 21 li nichimetike, li kantiletike xchiʼuk li xtuchʼobiltak mechae naka ta batsʼi oro laj yichʼ pasel; 22 li stupʼobiltak mechae, li mukʼta bochetike, li kopaetike xchiʼuk li yavtak akʼale ta batsʼi oro la spas skotol; li stiʼtak Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe+ xchiʼuk li stiʼtak temploe ta oro la xpix.+

5 Li Salomone tsuts yuʼun skotol li abtelal ta sna Jeovae.+ Laj yichʼ ochel skotol li kʼusi xchʼultajesoj li David ti jaʼ stote.+ Jech xtok, li plata, li oro xchiʼuk li yan kʼusitik pasbile te laj yakʼ ta yavil kʼulejal ta sna melel Dios.+ 2 Li vaʼ kʼakʼale, li Salomone la stsob skotol li moletik ta Israele, jaʼ li joliletik ta jujuchop nitilulale xchiʼuk li bankilaletik ta jujuchop utsʼ alalile. Te talik ta Jerusalen sventa xichʼik muyel li xkaxail strato Jeovae, te to bat yichʼik tal ta Steklumal David,+ jaʼ xkaltik, ta Sion.+ 3 Kʼalal jaʼo yakal li kʼin* chichʼ pasel ta svukubal ue, te la stsob sbaik ta yeloval ajvalil skotol li krixchanoetik ta Israele.+

4 Jaʼ yuʼun, talik skotol li moletik ta Israele. Vaʼun, lik stotsik Kaxa+ li jlevietike. 5 Laj yichʼik muyel li Kaxae, li karpana sventa tsobobbaile+ xchiʼuk skotol li chʼul abtejebaletik ti te oy ta karpanae. Jaʼ laj yichʼik muyel li paleetik xchiʼuk li jlevietike. 6 Li ajvalil Salomone te la svaʼan sba ta yeloval li Kaxae, te xchiʼuk sjunul li jteklum Israel ti la stakan ta ikʼele. Lik yakʼik ta milbil matanal+ epal chijetik xchiʼuk vakaxetik ti mu xa noʼox stakʼ chapele. 7 Li paleetike te laj yakʼik ta yavil li xkaxail strato Jeovae, jaʼ xkaltik, li ta kuarto ta yutil to li na ti jaʼ li Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe. Te laj yakʼik ta yolon xikʼ keruvinetik.+ 8 Li xikʼ keruvinetike te lichʼajtik ta sba li Kaxae, jaʼ yuʼun yakʼojbeik yaxinal* li Kaxa xchiʼuk steʼeltake.+ 9 Li steʼeltake toj echʼ xa noʼox natik, jaʼ yuʼun li sniʼtake xvinaj to batel te ta Chʼul kuarto ta yeloval li Batsʼi Lekil Chʼul Kuartoe,* pe li ta spat nae mu xa xvinaj ochel. Te oy-o kʼalal to avie. 10 Li ta Kaxae chʼabal yan kʼusi te tikʼil, jaʼ noʼox li chaʼpech ton ti jaʼ la stikʼ li Moises te ta Orebe,+ jaʼo kʼalal la spas trato+ li Jeova xchiʼuk li jteklum Israel ti kʼalal lokʼik tal ta Ejiptoe.+

11 Kʼalal lokʼik tal li paleetik ti bu chʼule (yuʼun yakʼoj sbaik ta chʼultajesel skotol li paleetik te oyike,+ mu ventauk bu jvokʼukal chtunik),+ 12 te oyik skotol li jlevietik ti jaʼ jkʼejimoletike,+ li skʼuʼ spokʼ slapojike ta lekil pokʼ pasbil, jaʼ ventainbilik yuʼun li Asaf,+ Eman,+ Jedutun+ xchiʼuk li xnichʼnabtakik xchiʼuk li yermanotakike, stsakojik simbaloetik,* stijobiltak son ti oy yakʼiltake xchiʼuk arpaetik; te jmoj oyik xchiʼuk 120 ta voʼ paleetik ti te tsjupanik okʼese,+ te oyik ta stukʼil slokʼeb kʼakʼal ta yeloval li skajleb matanale. 13 Kʼalal jmoj tsjupan yokʼesik xchiʼuk kʼalal jmoj yechʼomal yeik xchiʼuk li jkʼejimoletik kʼalal tskʼupil kʼoptaik Jeova xchiʼuk kʼalal tstojbeik ta vokole, kʼalal jaʼo mas tsots chbakʼ li okʼesetike, li simbaloetike* xchiʼuk li yan stijobiltak son kʼalal xi tskʼupil kʼoptaik li Jeovae: «Toj lek yoʼonton xchiʼuk te-o sbatel osil li tukʼil kʼanelal yuʼune»,+ vaʼun li nae, li sna Jeovae lik nojuk ta tok.+ 14 Ta skoj li toke, li paleetike mu xa kʼu xut spas li yabtelike, yuʼun noj ta yutsilal Jeova li sna melel Diose.+

6 Li vaʼ kʼakʼale, xi laj yal li Salomone: «Li Jeovae laj yal ti te chnaki ta pimil toke.+ 2 La jvaʼanbot ana ti toj kʼupil sbae, te chakom-o sventa te xanaki sbatel osil».+

3 Vaʼun, li ajvalile la skʼel batel li tsobobbaile, lik yakʼbe bendision sjunul li tsobobbail yuʼun Israel kʼalal jaʼo te vaʼal skotolike.+ 4 Xi laj yale: «Akʼo yichʼ kʼupil kʼoptael li Jeovae, li Sdios Israele, yuʼun oy kʼusi jamal laj yalbe li jtot Davide xchiʼuk laj xa yakʼ kʼotuk ta pasel,* yuʼun xi laj yale: 5 ‹Ti kʼuxi la jlokʼes tal ta Ejipto li jteklumale, muʼyuk jtʼujoj junuk jteklum ta skotol snitilulal Israel ti te chichʼ vaʼanel jpʼej na sventa te xkom-o li jbie+ xchiʼuk muʼyuk buchʼu la jtʼuj yoʼ xkʼot ta jnitvanej ta stojolal li jteklumal Israele. 6 Pe jaʼ la jtʼuj li Jerusalene+ sventa te xkom-o li jbie xchiʼuk jaʼ la jtʼuj David yoʼ sventain li jteklumal Israele›.+ 7 Li jtot Davide lokʼ ta yoʼonton svaʼanel jpʼej na sventa li sbi Jeovae, li Sdios Israele.+ 8 Pe li Jeovae xi laj yalbe li jtot Davide: ‹Oy onoʼox tajek ta avoʼonton svaʼanel jpʼej na sventa li jbie, lek ti jech oy ta avoʼontone. 9 Pe mu voʼotukot chavaʼan li nae, li anichʼon ti chvokʼ ta tsʼakale jaʼ tsvaʼan li na sventa li jbie›.+ 10 Li Jeovae kʼot ta pasel yuʼun li kʼusi jamal yaloje, yuʼun li-och xa ta xkʼexol li jtot Davide, lichoti xa ta chotlebal sventa ajvalil ta Israel+ jech onoʼox kʼuchaʼal jamal yaloj li Jeovae.+ Laj xa jvaʼan xtok li na sventa li sbi Jeovae, li Sdios Israele. 11 Te xa laj kakʼ li Kaxa ti jaʼ te tikʼil li trato+ la spas Jeova xchiʼuk li jteklum Israele».

12 Li Salomone te la svaʼan sba ta yeloval li skajleb smoton Jeova ta sat sjunul li tsobobbail yuʼun Israele, vaʼun la stoy muyel xchibal skʼob.+ 13 (Li Salomone spasoj jun luchlebal ta kovre xchiʼuk te laj yakʼ ta oʼlol amakʼ.*+ Voʼob xukʼubil* snatil, voʼob xukʼubil sjamlej xchiʼuk oxib xukʼubil staylej; jaʼ te luchul li Salomone). Laje, la skejan sba ta sat sjunul li tsobobbail yuʼun Israele, vaʼun la stoy muyel xchibal skʼob ta vinajel+ 14 xchiʼuk xi laj yale: «Kajval Jeova, Dios yuʼun Israel, muʼyuk yan Dios ta vinajel mi jaʼuk ta balumil jech kʼuchaʼal voʼote, voʼot noʼox chkʼot ta pasel avuʼun li tratoe xchiʼuk voʼot noʼox chavakʼ ta ilel tukʼil kʼanelal ta stojolal li avajtuneltak ti ta sjunul yoʼonton chtunik ta atojolale.+ 15 Kʼot ta pasel avuʼun li kʼusi jamal avalojbe li avajtunel David ti jaʼ jtote.+ Lokʼ ta ave atuk li kʼusi jamal laj avale xchiʼuk kʼot xa ta pasel avuʼun li avie.+ 16 Li avie, Kajval Jeova, Dios yuʼun Israel, kʼotuk ta pasel avuʼun li kʼusi xi jamal laj avalbe li avajtunel David ti jaʼ jtote: ‹Mi jech-o tukʼ chakʼ sbaik li anichʼnabtak jech kʼuchaʼal la apase,+ jaʼ ch-ajvalilajik-o li ta Israele›. 17 Jaʼ yuʼun, Kajval Jeova ti voʼot Sdiosot Israele, kʼotuk ta pasel avuʼun li kʼusi jamal laj avalbe li avajtunel Davide.

18 »¿Mi ta melel chchiʼin ta naklej krixchanoetik liʼ ta balumil li Diose?+ Yuʼun akʼo mi toj mukʼ li vinajele mu xa-och-o;+ ¿mi jaʼ xa cha-och-o li ta na la jvaʼane?+ 19 Jeova Dios kuʼun, chikintabo s-orasion li avajtunele xchiʼuk chikintabo ti tskʼanbot vokole, aʼibo li svokole xchiʼuk li kʼusi yakal chalbote. 20 Ta kʼakʼal akʼobal akʼo tal asat li ta na liʼe, jaʼ ti bu laj aval ti te chkom li abie+ sventa te xachikintabe s-orasion li avajtunel kʼalal liʼ skʼeloj tale. 21 Chikintabo kʼalal tskʼanbot vokol li avajtunele xchiʼuk li kʼusi tskʼan ateklumal Israel ti liʼ skʼelojik tal kʼalal tspasik orasione,+ te to xachikinta ta vinajel ti bu nakalote;+ avokoluk, chikintao xchiʼuk akʼo perton.+

22 »Mi oy bu tsaʼ smul ta stojolal xchiʼil li jun vinike xchiʼuk mi albat akʼo yakʼ ye* ti ch-akʼbat stoj smul mi mu jechuk li kʼusi chale xchiʼuk ti jaʼo chtal li ta yeloval skajleb amoton liʼ ta nae,+ 23 te to ta vinajel xachikintabe li skʼope, mu me teuk noʼox akʼeloj, chapano li avajtuneltake, chavakʼbe stoj smul li buchʼu chopole xchiʼuk chavakʼbe stoj li kʼusi chopol la spase,+ jech xtok, voʼot chaval ti chʼabal smul* li buchʼu tukʼe xchiʼuk chavakʼbe smoton ta skoj ti tukʼ kʼusi tspase.+

24 »Mi laj yichʼik tsalel yuʼun yajkontraik li ateklumal Israel ta skoj ti jech-o tsaʼ smulik ta atojolale,+ pe ti tsutik tal ta atojolale xchiʼuk ti chlik skʼupil kʼoptaik li abie+ xchiʼuk ti tspasik orasione+ xchiʼuk ti liʼ chtal skʼanbeikot vokol liʼ ta nae,+ 25 te to ta vinajel xachikintabe li skʼopike,+ akʼo ta perton li ateklumal Israele xchiʼuk ikʼo sutel li ta osil ti bu laj avakʼbe xchiʼuk li smoltotakike.+

26 »Kʼalal mi lik makuk li vinajele xchiʼuk mi muʼyuk xa chakʼ voʼ+ ta skoj ti jech-o tsaʼ smulik ta atojolale,+ pe mi chlik spasik orasion ti liʼ skʼelojik tale xchiʼuk mi tskʼupil kʼoptaik li abie xchiʼuk mi laj yiktaik spasel li kʼusi chopol ta skoj ti laj avakʼ ta kʼexlale,*+ 27 te to ta vinajel xachikinta xchiʼuk akʼo ta perton li avajtuneltake, li ateklumal Israele, yuʼun voʼot chachanubtas sventa stamik batel li lekil bee;+ vaʼun chavakʼ taluk voʼ+ li ta avosil ti laj avakʼbe ta xrexto* li ateklumale.

28 »Mi oy lik viʼnal li ta lume+ o mi oy tal chamele,+ mi tal ikʼ ti chchikʼvane o mi chtakij li kʼusitik tsʼunbile+ o mi tal epal kʼulubetike;*+ mi joyobtaatik yuʼun yajkontratakik ta buyuk noʼox lumale+ o kʼusiuk noʼox vokolil o chamel chtale,+ 29 kʼusiuk noʼox ti tskʼanboxuk ta orasione+ o kʼusiuk noʼox tskʼanbot ta vokol+ li jun vinike o mi jaʼ tskʼanbot sjunul li ateklumal Israele (yuʼun ta jujuntal snaʼojik li svokolike xchiʼuk li kʼusi kʼux chaʼiike),+ mi liʼ la syeʼ tal xchibal skʼobik ta stukʼil li na liʼe,+ 30 te to ta vinajel xachikinta,+ jaʼ ti bu nakalote xchiʼuk akʼo perton;+ jaʼ jech xavakʼbe smotonik ti kʼu yelan tspasik jujune, yuʼun voʼot xavojtikinbe li yoʼontonike (ta melel voʼot noʼox xavojtikinbe yoʼonton ta jujuntal li krixchanoetike),+ 31 sventa xiʼtaoxuk ti kʼalal chchʼunik amantal ti kʼu sjalil te kuxulik li ta osil ti laj avakʼbe li jmoltotakutike.

32 »Jech xtok, li jyanlum krixchano ti maʼuk te likem ta ateklumal Israel ti ta namal osil to chlik tal ta skoj li amukʼul bie,*+ li yipal akʼobe xchiʼuk li ajuʼele xchiʼuk ti liʼ skʼeloj tal li na kʼalal chtal spas orasione+ 33 te to ta vinajel xachikinta, jaʼ ti bu nakalote, vaʼun paso skotol kʼusi tskʼanbot li jyanlum krixchanoe sventa xojtikinik abi+ xchiʼuk xiʼtaoxuk* skotol li lumetik oy ta balumil jech kʼuchaʼal tspas li ateklumal Israele. Jech xtok, jaʼ sventa snaʼik ti liʼ oy abi li ta na la jvaʼane.

34 »Mi chbat stsak ta kʼop yajkontratak li ateklumale ti voʼot chaval bu beal skʼan xbatike+ xchiʼuk ti tskʼoponoxuk+ ta stukʼil li lum atʼujoje xchiʼuk ti skʼelojik tal li na la jvaʼan ta sventa li abie,+ 35 te to ta vinajel xachikintabe li skʼopike xchiʼuk chikintabo kʼalal tskʼanbeikot vokole xchiʼuk kʼelo me ti lekuk tukʼ xichʼik chapanele.+

36 »Mi la saʼ smulik ta atojolale (yuʼun muʼyuk buchʼu ti mu snaʼ saʼ smule),+ vaʼun mi la-ilin ta stojolalik xchiʼuk ti laj avakʼ ta skʼob li yajkontraike, mi chukatik batel ta junuk lum akʼo mi nom to o mi nopol,+ 37 pe mi te vul xchʼulelik li ta lum ti bu laj yichʼik chukel batele, mi tskʼan tsutik ta atojolal xchiʼuk mi xi tskʼanbeikot vokol ti bu chukbilik batele: ‹Laj xa jta jmulkutik xchiʼuk laj xa jpaskutik li kʼusi chopole; toj chopol la jpas jtalelalkutik›,+ 38 vaʼun mi ta sjunul yoʼontonik+ xchiʼuk ta sjunul xkuxlejalik* tsutik ta atojolal kʼalal te oyik ti bu chukatik batele+ xchiʼuk ti tskʼoponikot ta stukʼil li yosilik ti laj avakʼbe li smoltotakike xchiʼuk ta stukʼil li lum atʼujoje+ xchiʼuk ti liʼ skʼelojik tal li na ti la jvaʼan ta sventa li abie, 39 te to ta vinajel xachikinta, jaʼ ti bu nakalote, chikintabo li s-orasionike xchiʼuk chikintabo kʼalal tskʼanbeikot vokole xchiʼuk kʼelo me ti lekuk tukʼ xichʼik chapanele,+ akʼo ta perton li ateklumal ti la spas smul ta atojolale.

40 »Jaʼ yuʼun, Dios kuʼun, avokoluk, teuk me asat xchiʼuk chikintao kʼalal liʼ tspasik orasione.+ 41 Kajval Jeova Dios, liʼ xakux avoʼonton+ xchiʼuk li Kaxa ti chakʼ ta ilel ajuʼele. Kajval Jeova, akʼo yakʼik ta ojtikinel avajpaletak ti voʼot chakolta li ateklumale, jech xtok, li buchʼutik tukʼ chakʼ sbaike akʼo kuxetuk yoʼontonik ta skoj ti lek avoʼontone.+ 42 Kajval Jeova Dios, mu me xapʼaj* li buchʼu atʼujoje.+ Vuleso me ta ajol ti laj avakʼbe ta ilel tukʼil kʼanelal li avajtunel Davide».+

7 Vaʼun, kʼalal naka noʼox laj yoʼonton ta spasel orasion li Salomone,+ yal tal kʼokʼ ta vinajel+ ti la slajes li chikʼbil matanal xchiʼuk li milbil matanale, jech lik nojuk ta smukʼulal Jeova li nae.+ 2 Li paleetike mu xa xuʼ x-ochik li ta sna Jeovae, yuʼun noj ta smukʼulal Jeova li sna Jeovae.+ 3 Skotol li steklumal Israele te skʼelojik kʼalal yal talel li kʼokʼe xchiʼuk kʼalal noj ta smukʼulal Jeova li nae, vaʼun la skejan spatan sbaik ta lumtik xchiʼuk la stojbeik ta vokol li Jeovae, «yuʼun toj lek yoʼonton xchiʼuk te-o sbatel osil li tukʼil kʼanelal yuʼune».

4 Vaʼun, li ajvalil xchiʼuk sjunul li jteklume laj yakʼik milbil matanal ta yeloval li Jeovae.+ 5 Li ajvalil Salomone laj yakʼ ta milbil matanal 22 mil ta kot vakax xchiʼuk 120 mil ta kot chij. Li ajvalil xchiʼuk sjunul li jteklume laj yakʼbeik ta skʼob melel Dios li nae.+ 6 Li paleetike te laj yakʼ sbaik ti bu skʼan xvaʼiike, te laj yakʼ sbaik ek li jlevietik ti stsakojik li stijobiltak son sventa skʼejintaik li Jeovae.+ (Li ajvalil Davide jaʼ la spas li stijobiltak sone sventa stojbeik-o* ta vokol xchiʼuk skʼupil kʼoptaik li Jeovae, yuʼun «te oy-o sbatel osil li tukʼil kʼanelal yuʼune»). Li paleetike tsots tajek tsjupan li yokʼesik+ ta yeloval li jlevietike, li j-israeletik eke te vaʼajtik skotolik.

7 Li Salomone la xchʼultajes li amakʼ* ta oʼlol ti te oy ta yeloval sna Jeovae sventa te xakʼ li chikʼbil matanale+ xchiʼuk li xepuʼal matanal sventa jun oʼontonale, yuʼun li skajleb matanal ta kovre+ spasoj Salomone mu x-och-o li chikʼbil matanale, li matanal sat tsʼunobiletike+ xchiʼuk li xepuʼal matanale.+ 8 Li Salomone la spas kʼin xchiʼuk skotol Israel ti vukub kʼakʼal jalije.+ Ep tajek la stsob sbaik ti likemik ta Lebo-Amat* kʼalal to ta beoʼtik ta stenlejaltik* Ejiptoe.+ 9 Kʼalal laj xa ox yakʼik ta stojolal Dios li skajleb matanal ti vukub kʼakʼal jalije xchiʼuk kʼalal tsuts xa ox li kʼin ti jalij vukub kʼakʼale, la spasik jun tsobajel tsots skʼoplal+ li ta xvaxakibal kʼakʼale.* 10 Vaʼun, li ta 23 yuʼun li svukubal ue, li Salomone la stak sutel ta snaik li jteklume, xmuyubaj+ sutik batel xchiʼuk xkuxet yoʼontonik ta skoj li kʼusitik lek la spas Jeova ta stojolal David, ta stojolal Salomon xchiʼuk ta stojolal li steklumal Israele.+

11 Jaʼ jech laj yoʼonton Salomon ta svaʼanel li sna Jeova xchiʼuk li sna* stuke;+ skotol li kʼusi ayan ta yoʼonton spasel Salomon sventa li sna Jeovae xchiʼuk sventa li sna stuke lek bat yuʼun skotol.+ 12 Li Jeovae laj yakʼ sba ta ilel ta stojolal Salomon+ ta akʼobaltik, xi laj yalbee: «Kʼot ta jchikin li a-orasione, jaʼ la jtʼuj li na liʼe sventa te xichʼ akʼel milbil matanal.+ 13 Kʼalal mi lik makuk kuʼun li vinajele xchiʼuk mi muʼyuk xa chakʼ voʼe, mi la jtak talel kʼulubetik sventa xtal slajesik li kʼusitik oy ta jteklume, mi la jtak talel chamel ta stojolal li jteklumale, 14 vaʼun mi chlik sbikʼtajes sbaik+ li jteklumal ti yichʼoj jbie,+ mi chlik spasik orasion, mi chlik saʼikun xchiʼuk mi chlik yiktaik komel li chopol be stamojike,+ te to ta vinajel ta jchikintabe li s-orasionike, ta jpasbeik perton li smulike xchiʼuk ta jlekubtasbe li yosilike.+ 15 Jaʼ yuʼun, liʼ chkakʼ talel jsate xchiʼuk liʼ ta jchikintabe li s-orasionike.+ 16 Laj xa jtʼuj xchiʼuk laj xa jchʼultajes li na liʼe sventa te xkakʼ-o sbatel osil li jbie.+ Te chkakʼ-o jsat xchiʼuk koʼonton li ta nae.+

17 »Mi jech-o tukʼ chaxanav ta jtojolal jech kʼuchaʼal la spas li atot Davide, mi chachʼun skotol li jmantal kalojbote xchiʼuk mi chatsak ta mukʼ ti kʼu yelan chichapanvane,+ 18 lek staoj yav chkom kuʼun sbatel osil li ajvalilal* chapase+ jech onoʼox kʼuchaʼal xi la jpas trato xchiʼuk li atot Davide:+ ‹Jaʼ ch-ajvalilajik-o ta Israel li anitilulale›.+ 19 Pe mi chaviktaikun, mi mu xakʼan xachʼunik li jmantaltak kalojboxuke, mi jaʼ xa chbat avichʼik ta mukʼ li yan diosetike xchiʼuk mi jaʼ xa chanijan abaik ta stojolale,+ 20 ta jchʼaybe stsʼunbal Israel liʼ ta kosil ti jaʼ laj kakʼbeike+ xchiʼuk muʼyuk xa chkakʼ talel jsat li ta na ti la jchʼultajes sventa li jbie, jech xtok, chichʼ labanel xchiʼuk chichʼ chopol loʼiltael yuʼun li jteklumetike.+ 21 Jinem chkom li na liʼe. Labal to chilik skotol li buchʼutik liʼ chjelavike+ xchiʼuk xi chalike: ‹¿Kʼuxi xa noʼox ti jech pasbat yuʼun Jeova li osil liʼe xchiʼuk li na liʼe?›.+ 22 Vaʼun, xi chalike: ‹Jaʼ ta skoj ti laj yiktaik li Jeova+ ti jaʼ Sdios smoltotakike ti jaʼ ikʼatik lokʼel ta yosilal Ejiptoe.+ La saʼik yan diosetik, la snijan sbaik ta stojolalik xchiʼuk jaʼ lik tunikuk ta stojolalik.+ Jaʼ yuʼun, akʼbatik talel yuʼun Dios li svokolike›».+

8 Li Salomone la svaʼanbe li sna Jeovae xchiʼuk li sna* stuke, 20 jabil laj yichʼ yuʼun.+ 2 Li Salomone la xchaʼvaʼan li jteklumetik ti akʼbat yuʼun li Irame+ xchiʼuk te laj yakʼ nakluk jlom j-israeletik.* 3 Jech xtok, li Salomone bat stsak ta kʼop li Amat-Sobae, jech och ta skʼob. 4 Laj yakʼbe smuroal* li Tadmor te ta takixokol balumile xchiʼuk skotol li jteklumetik+ ti te la svaʼan ta Amat+ ti jaʼ te tskʼejik* li kʼusitik oye. 5 Laj yakʼbe smuroal xtok li Bet-Oron ta akʼole+ xchiʼuk li Bet-Oron ta olone,+ li jteklumetik taje joyajtik ta muro, oy stiʼtak xchiʼuk stakʼinaltak. 6 Laj yakʼbe smuroal xtok li Baalat+ jech kʼuchaʼal laj yakʼbe smuroal li jteklumetik ti jaʼ skʼejobil* li kʼusitik oy yuʼun Salomone, li jteklumetik ti jaʼ snailtak karetaetike,+ li jteklumetik ti jaʼ snailik li jkajlejetik ta kaʼe xchiʼuk la svaʼan li kʼusitik noʼox tskʼan yoʼonton Salomon li ta Jerusalen, ta Libano xchiʼuk ta sjunul li osil ti bu kʼalal sventainoje.

7 Ti kʼu yepal komemik li j-etetik, j-amorreoetik, jperisitaetik, j-eveoetik xchiʼuk li jebusetik+ ti maʼuk te likemik ta steklumal Israele,+ 8 ti jaʼ snitilulalik ti te to komemik ta lume, ti muʼyuk xa taatik ta milel yuʼun li j-israeletike+ tsobatik batel yuʼun Salomon sventa spasik tsatsal abtelal ti jech-o kʼalal to avie.+ 9 Pe li Salomone muʼyuk la stikʼ ta mosoil junuk j-israelal vinik,+ yuʼun jaʼ chtunik ta yajsoltarotak, ta bankilaletik ti sventainojik li bankilal soltaroetike, ta bankilaletik yuʼunik li buchʼutik tsbeiltasik karetaetike xchiʼuk ta bankilaletik yuʼunik li jkajlejetik ta kaʼe.+ 10 Oy 250 ta voʼ bankilaletik ti jaʼ sventainojik li buchʼutik tsots yabtel akʼbilik yuʼun Salomone, jaʼ bankilaletik sventa skʼelik li j-abteletike.+

11 Jech xtok, li Salomone laj yikʼ lokʼel ta Steklumal David li stseb faraone,+ te bat yakʼ nakluk li ta sna svaʼanojbee,+ yuʼun xi laj yale: «Manchuk mi jaʼ kajnil, mu xuʼ te xnaki li ta sna ajvalil David ta Israele, yuʼun chʼul kʼotem ti butik echʼ talel li Xkaxa Jeovae».+

12 Vaʼun, li Salomone te la xchikʼbe smoton+ Jeova li ta sba skajleb matanal+ yuʼun Jeova ti te la svaʼan ta yeloval li ochebale.+ 13 Jech kʼuchaʼal chal smantal Moisese, jujun kʼakʼal chakʼik matanal, chakʼik matanal li ta jujun savadoe,+ li ta jujun achʼ lunae*+ xchiʼuk li ta oxkoj kʼin chichʼ pasel ta sjunul jabile,+ jaʼ xkaltik, li Skʼinal Pan ti Muʼyuk Slevaduraile,*+ li Skʼinal Xemanaetike+ xchiʼuk li Skʼinal Axibalnaetike.*+ 14 Jech xtok, laj yakʼanbe yabtel li jujuvokʼ paleetik+ jech kʼuchaʼal xchapanoj komel li David ti jaʼ stote, laj yakʼbe yabtel li jlevietik sventa skʼupil kʼoptaik Dios+ xchiʼuk sventa te xtunik ta stojolal li paleetik jech kʼuchaʼal tspasik jujun kʼakʼale xchiʼuk laj yalbe butik chakʼ sbaik li jujuvokʼ jchabitiʼnaetike,+ yuʼun jech laj yal komel mantal li Davide, li yajtunel melel Diose. 15 Li paleetik xchiʼuk li jlevietike la xchʼunik li kʼusi yaloj komel ajvalil ta sventa li skʼejobil* kʼusitik oye xchiʼuk ta sventa ti kʼusiuk noʼox tspasike. 16 Ti kʼuxi lik yakʼbeik snakleb li sna Jeova+ jaʼ to ti kʼalal tsutse lek bat ta pasel yuʼun skotol li Salomone.* Jech tsuts svaʼanel li sna Jeovae.+

17 Vaʼun, li Salomone bat ta Esion-Gueber+ xchiʼuk ta Elot+ ti te xkom ta stiʼil nab ta yosilal Edome.+ 18 Li Irame,+ ta stojolal yajtuneltak nopoltik noʼox tstakbe batel Salomon varkoetik xchiʼuk tstakbe batel buchʼutik nopem xaʼi chanavik ta nab. Jaʼ chchiʼinbeik batel yajtuneltak Salomon kʼalal chbatik ta Ofire,+ te chichʼik talel 450 talento* oro+ sventa xichʼbeik batel li ajvalil Salomone.+

9 Li meʼ ajvalil ta Sabae+ laj yaʼibe skʼoplal li Salomone, jaʼ yuʼun bat skʼel ta Jerusalen sventa xakʼ ta preva li Salomone, yuʼun oy kʼusitik tskʼan tsjakʼbe ti vokol ta aʼibel smelolale.* Li meʼ ajvalile te xchiʼuk kʼotel epal yajtuneltak.* Yikʼoj kʼotel kameyoetik ti xkuchojik muil aseitee, epal oro+ xchiʼuk alakʼ sba tonetik. Och batel ti bu oy li Salomone xchiʼuk lik yalbe skotol li kʼusi oy ta yoʼontone.+ 2 Li Salomone la stakʼ skotol li kʼusitik jakʼbate. Muʼyuk kʼusi ti vokol* ta albel smelolal laj yaʼie.

3 Kʼalal laj yil meʼ ajvalil ta Saba ti toj pʼij li Salomone,+ kʼalal laj yil li na svaʼanoje,+ 4 li veʼliletik oy ta xmexae,+ ti kʼu yelan chotajtik li yajtuneltake, ti kʼu yelan chlechanik veʼlil xchiʼuk ti kʼu yelan slapoj skʼuʼ spokʼik li smosotake, li jpʼis-uchʼboletik yuʼune xchiʼuk ti kʼu yelan slapoj skʼuʼ spokʼike xchiʼuk kʼalal laj yil li chikʼbil matanaletik ti jech onoʼox chakʼilan li ta sna Jeovae,+ chʼayal to kʼot yoʼonton. 5 Xi laj yalbe li ajvalile: «Jaʼ melel li kʼusi laj kaʼi ta jlumal ti ep kʼusitik apasoje* xchiʼuk ti toj pʼijote. 6 Pe mu toʼox jchʼun li kʼusi laj kaʼie, jaʼ to ti tal jkʼel ta jsat jtuke.+ Vaʼun, laj kil ti mu sta j-oʼlol yalojbeikun ti toj pʼijote.+ Mi jsetʼuk* sta jech kʼuchaʼal kaʼioje.+ 7 ¡Xmuyubajik noʼox li aviniktak xchiʼuk li avajtuneltak ti liʼ vaʼajtik jujun kʼakʼal ta atojolale, yuʼun chaʼiik ti toj pʼijik li kʼusitik chavale! 8 Kʼupil kʼoptabiluk xkʼot li Jeova ti jaʼ Dios avuʼune, yuʼun lek laj yil ti la xchotanot ta xchotleb sventa ajvalil ti jaʼ senyail ti jaʼ tspas mantal li Jeova Dios avuʼune. Ta skoj ti skʼanoj Israel li Dios avuʼune,+ ti oy ta yoʼonton ti teuk-o oyik sbatel osile, la svaʼanot ta ajvalil yoʼ lekuk tukʼ xachapanvan xchiʼuk xakʼel ti tukʼuk li kʼusitik chichʼ pasele».

9 Vaʼun, li meʼ ajvalile laj yakʼbe 120 talento* oro+ li ajvalile, laj yakʼbe epal muil aseite xchiʼuk kʼupil sba tonetik. Ti kʼu yepal laj yichʼ talel muil aseite li meʼ ajvalil ta Saba sventa xakʼbe li ajvalil Salomone muʼyuk xa bu xichʼ ichʼel talel yan jech yepal.+

10 Jech xtok, li yajtuneltak Iram xchiʼuk li yajtuneltak Salomon ti jaʼ chbat yichʼik talel oro ta Ofire+ la xkuchik talel algum teʼ xtok xchiʼuk kʼupil sba tonetik.+ 11 Li ajvalile la spas ta stekʼobal sna Jeova+ xchiʼuk ta stekʼobal sna* ajvalil+ li algum teʼetike, jech xtok, la spas ta arpaetik xchiʼuk ta stijobiltak son ti oy yakʼiltak sventa stijik li jkʼejimoletike.+ Li ta yosilal Judae muʼyuk bu jech yilojik-o teʼetik kʼuchaʼal taje.

12 Li ajvalil Salomon eke laj yakʼbe meʼ ajvalil ta Saba skotol li kʼusi lokʼ ta yoʼonton skʼanele, mas to ep laj yakʼbe* kʼuchaʼal ichʼbat tal stuke. Ta tsʼakal li meʼ ajvalile sut batel ta slumal xchiʼuk li yajtuneltake.+

13 Ti kʼu yepal oro la stsob li ajvalil Salomon ta jun jabile jaʼ 666 talento oro,+ 14 parte-o li oro xchiʼuk plata ti ch-ichʼbat talel+ yuʼun li jpʼolmajeletike, li ajvaliletik yuʼun j-arabiaetike xchiʼuk li jpasmantaletik ta yantik lume.

15 Li ajvalil Salomone la spas chib sien mukʼtik eskudo* ta oro ti kapbil ta yan takʼine+ (vakib sien siklo* yichʼoj li jujun eskudoe),+ 16 jech xtok, la spas oxib sien kʼox eskudo* ta oro ti kapbil ta yan takʼine (oxib mina* oro yichʼoj li jujun kʼox eskudoe). Vaʼun, li ajvalile te laj yakʼ li ta na ti Teʼtikaltik ta Libano+ sbi yuʼunike.

17 Li ajvalil xtoke ta marfil la spas jun mukʼta chotlebal sventa ajvalil xchiʼuk la xpix ta batsʼi oro.+ 18 La spas vakoj tekʼobal ti chkʼot li ta chotlebal sventa ajvalile xchiʼuk ta oro la spasbe skajleb yakanil ti te nochʼol ta chotlebale. Jech xtok, la spasbe skajlebtak skʼob ta jujujot xchiʼuk la spas chaʼkot leon+ ti te laj yakʼ ta jujujot li skajlebtak skʼobe. 19 La spas 12 ta kot leon+ ti te laj yakʼ li ta vakoj tekʼobale. Jujukot leon te laj yakʼ ta jujujot xokon li jujukoj tekʼobale. Mi junuk ajvalil jech spasoj kʼuchaʼal taje. 20 Li svasotak ch-uchʼbolaj-o li ajvalil Salomone naka ta oro pasbil, jech xtok, naka ta batsʼi oro pasbil skotol li kʼusitik te chtun li ta na ti Teʼtikaltik ta Libano sbi yuʼunike. Muʼyuk kʼusi pasbil ta plata, yuʼun li ta skʼakʼalil Salomone muʼyuk sbalil laj yilik li platae.+ 21 Yuʼun li svarkotak ajvalile jaʼ chikʼik batel li yajtuneltak Iram+ kʼalal chbatik ta Tarsise.+ Li varkoetik ta Tarsise ta ox-ox jabil chbat xkuch tal oro, plata, marfil,+ maxetik xchiʼuk pavorealetik.

22 Jech oxal, li ajvalil Salomone stuk noʼox toj jkʼulej xchiʼuk stuk noʼox toj pʼij+ kʼuchaʼal li yan ajvaliletik ta balumile. 23 Li ajvaliletik ta spʼejel balumile chtal skʼelik* li Salomon sventa xchikintaik kʼalal chkʼopoje, yuʼun toj ep spʼijil akʼbil yuʼun li melel Diose.+ 24 Ta jujuntal chichʼbeik tal ta smoton kʼusitik pasbil ta plata, ta oro, kʼuʼil pokʼiletik,+ abtejebaletik sventa paskʼop, muil aseite, kaʼetik xchiʼuk mulaetik. Jujun jabil jech chichʼbeik talel. 25 Li Salomone oy chanmil sveʼeb skaʼtak, li skaʼtake jaʼ chjochik li karetaetike, oy 12 mil ta kot skaʼ.*+ Te laj yakʼ li ta jteklumetik ti jaʼ snailtak karetaetike xchiʼuk te laj yakʼ ti bu oy li ajvalil te ta Jerusalene.+ 26 La spas ta mantal skotol li ajvaliletik li ta jteklumetik ti chlik ta Ukʼum* kʼalal to ta yosil jfilisteaetike xchiʼuk kʼalal to ta stsʼak Ejipto.+ 27 Solel epaj yuʼun plata ta Jerusalen li ajvalile, busul xa noʼox kʼuchaʼal tonetik xchiʼuk solel epaj yuʼun sedro teʼetik jech kʼuchaʼal toj ep li sikomoro teʼetik ta Sefelae.+ 28 Te chlik talel ta Ejipto li skaʼtak Salomone+ xchiʼuk ta yantik lumetik.

29 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Salomone,+ ta slikeb kʼalal to ta slajebe, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta svunal li kʼusitik laj yal j-alkʼop Natane,+ ta svunal li albil kʼop yuʼun Aiya+ ti likem ta Siloe xchiʼuk ti bu tsʼibabil li kʼusitik laj yichʼ akʼbel yil li Ido+ ta sventa li Jeroboan+ xnichʼon Nebate? 30 Li Salomone 40 jabil la sventain skotol Israel li ta Jerusalene. 31 Vaʼun, li Salomone bat xkux xchiʼuk li smoltotake, te laj yichʼ mukel ta Steklumal David ti jaʼ stote;+ laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Reoboam sbie.+

10 Li Reoboame te bat ta Sikem,+ yuʼun skotol li Israele te la stsob sbaik ta Sikem sventa stikʼik ta ajvalil.+ 2 Kʼalal laj yaʼi Jeroboan,+ li xnichʼon Nebat, li kʼusi kʼot ta pasele (yuʼun te toʼox oy ta Ejipto, jatavem batel ta skoj li ajvalil Salomone),+ lokʼ talel li ta Ejiptoe. 3 Laje, la stakik ta ikʼel. Vaʼun, li Jeroboan xchiʼuk skotol Israele bat skʼelik li Reoboame, xi kʼot yalbeike: 4 «Li atote toj tsots la smilunkutik ta abtel.+ Mi chayochbunkutik li tsatsal abtelal laj yakʼ jpaskutik atote xchiʼuk mi chayochbe yalal li kikatskutik laj yakʼbunkutike, chitunkutik ta atojolal».

5 Xi takʼbatike: «Sutanik to batel, xasutik tal ta yoxibal kʼakʼal». Jech sutik batel li krixchanoetike.+ 6 Li ajvalil Reoboame la sjakʼbe li moletik* ti tunik ta stojolal Salomon kʼalal kuxul toʼoxe ti jaʼ stote, xi laj yale: «¿Kʼusi ta jtakʼbe xanaʼik li jteklum liʼe?». 7 Xi takʼbate: «Mi lek avoʼonton ta stojolal li jteklum liʼe, mi chapas li kʼusi tskʼanboxuke xchiʼuk mi lek noʼox chatakʼbee, jaʼ chkomik-o ta avajtuneltak».

8 Pe muʼyuk la stsak ta venta li tojobtasel laj yal moletike,* jaʼ bat sjakʼbe li buchʼutik mas to keremik ti jmoj chʼiik xchiʼuke, ti jaʼ xa yajtuneltake.+ 9 Xi la sjakʼanbee: «¿Kʼusi ta jtakʼbe xanaʼik li jteklum ti xi chalbeikune: ‹Yochbunkutik li tsatsal abtelal laj yakʼ jpaskutik atote›?». 10 Xi takʼbat yuʼun li keremetik ti jmoj chʼiik xchiʼuke: «Li krixchanoetik ti xi laj yalboxuke: ‹Li atote toj tsots la smilunkutik ta abtel, pe yochbunkutik li tsatsal abtelal ta jpaskutike›; xi xatakʼbe yaʼiike: ‹Li xkʼoxil sniʼ jkʼobe mas to yij chkʼot kʼuchaʼal li sbakil yoʼ jtote. 11 Li jtote alal ikatsil laj yakʼboxuk, pe li voʼone chkakʼbe to mas xchiʼil li avikatsike. Li jtote ta nukul laj yakʼboxuk kastigo, yan li voʼone chkakʼboxuk kastigo ta nukul ti tsʼubajtik lek sniʼ li stakʼinale›».

12 Li Jeroboan xchiʼuk li jteklume bat skʼelik li Reoboam ta yoxibal kʼakʼal jech kʼuchaʼal xi laj yal mantal li ajvalile: «Xasutik tal ta yoxibal kʼakʼal».+ 13 Pe li ajvalile tsotsik xa ye la stakʼanbe, jaʼ jech muʼyuk la stsak ta mukʼ li tojobtasel albat yuʼun moletike.* 14 Jech la stakʼ jech kʼuchaʼal tojobtasat yuʼun li keremetike, xi laj yale: «Mas to tsots li abtel chkakʼboxuke xchiʼuk chkakʼbe to mas xchiʼil. Li jtote ta nukul laj yakʼboxuk kastigo, yan li voʼone chkakʼboxuk kastigo ta nukul ti tsʼubajtik lek sniʼ li stakʼinale». 15 Jaʼ yuʼun, li ajvalile muʼyuk la xchikinta li kʼusi laj yal jteklume, yuʼun jech xa onoʼox tskʼan yoʼonton melel Dios+ ti jech chkʼot ta pasel ta stojolal Jeroboan li xnichʼon Nebate. Jech laj yal Jeova ta stojolal Aiya+ ti likem ta Siloe.

16 Kʼalal laj yakʼ venta skotol Israel ti muʼyuk xchikintabatik yuʼun li ajvalile, li jteklume xi laj yalbeik li ajvalile: «Kʼusi jventatik-o li Davide. Maʼuk xa sventainoj kosiltik li xnichʼon Jesee. Israel, bat tsʼakliik li adiosike. ¡David,+ te xakʼel atuk li anitilulale!». Vaʼun, sut batel ta snaik* li Israele.+

17 Pe li Reoboame ajvalilaj-o ta stojolal j-israeletik ti te nakalik ta jteklumetik yuʼun Judae.+

18 Li ajvalil Reoboame la stak batel li Adoram+ ti jaʼ sbainoj li buchʼutik tsobbilik tal sventa spasik tsatsal abtelale, pe milat ta ton yuʼun li j-israeletike. Li ajvalil Reoboame muy ta anil ta skareta sventa xjatav batel ta Jerusalen.+ 19 Jech-o la stoy sbaik li j-israeletik ta stojolal li snitilulal Davide, jech-o kʼalal to avie.

11 Kʼalal kʼot ta Jerusalen li Reoboame, ta anil noʼox la stsob li snitilulal Juda xchiʼuk li snitilulal Benjamine,+ jaʼ 180 mil soltaroetik ti lek xtojobik* ta paskʼope sventa xbat stsakik ta kʼop li Israele, taje jaʼ sventa xlik spas ta mantal yan velta Israel li Reoboame.+ 2 Vaʼun, tal kʼoponatuk yuʼun Jeova li Semayae,+ li yajtunel melel Diose, xi albate: 3 «Xi xavalbe li Reoboam xnichʼon Salomon ti jaʼ ajvalil ta Judae xchiʼuk skotol li Israel ti te nakalik ta Juda xchiʼuk ta Benjamine: 4 ‹Xi chal li Jeovae: «Mu xmuy atsakik ta kʼop li achiʼiltakik ta vokʼele. Sutan batel ta anaik, yuʼun jnopoj xa onoʼox ti jech chkʼot ta pasel kuʼune»›».+ La xchʼunik li kʼusi laj yal Jeovae, jaʼ yuʼun muʼyuk bat stsakik ta kʼop li Jeroboane.

5 Li Reoboame te naki ta Jerusalen xchiʼuk laj yakʼbe smuroal junantik jteklumetik ta Juda. 6 Jaʼ jech laj yakʼbe smuroal* li Belen,+ Etam, Tekoa,+ 7 Bet-Sur, Soko,+ Adulam,+ 8 Gat,+ Maresa, Sif,+ 9 Adoraim, Lakis,+ Aseka,+ 10 Sora, Ayalon+ xchiʼuk Ebron.+ Jaʼ jech lek oy smuroaltak kom li jteklumetik taje ti te oy ta Juda xchiʼuk ta Benjamine. 11 Jech xtok, la xchapan lek li jteklumetik ti joyajtik ta muroe. La svaʼan komandanteetik, laj yakʼbe sveʼelik, s-aseiteik xchiʼuk svinoik. 12 Jech xtok, laj yakʼbe smukʼta eskudoik* xchiʼuk slansaik li yantik jteklume; batsʼi lek tajek la xchapan. Jaʼ la sventain-o li Juda xchiʼuk Benjamine.

13 Skotol li paleetik xchiʼuk jlevietik ti te oyik ta yosilal Israele lokʼik talel ti butik nakalike, yuʼun bat skoltaik li Reoboame. 14 Li jlevietike laj yiktaik li yosilik ta sjoylejale xchiʼuk li kʼusitik oy yuʼunike,+ batik ta Juda xchiʼuk ta Jerusalen, yuʼun li Jeroboan xchiʼuk xnichʼnabtake la slokʼesik ta yabtel li jlevietik ti jaʼ toʼox yajpaletak Jeovae.+ 15 Li Jeroboane la svaʼan yan paleetik sventa xtunik li ta tayal kʼopojebaletike,*+ ta stojolal li pukujetik ti xkoʼolajik ta tentsune+ xchiʼuk ta stojolal li chʼiom tot vakaxetik spasoje.+ 16 Skotol li yantik snitilulal Israel ti jpʼel ta yoʼonton tsaʼik li Jeova Dios yuʼun Israele la stsʼakliik batel li paleetik xchiʼuk jlevietike, batik ta Jerusalen sventa xakʼbeik milbil matanal li Jeova Dios yuʼun smoltotakike.+ 17 Oxib jabil la stsak lek yipal yuʼunik li ajvalilal* tspas ta Juda li Reoboam xnichʼon Salomone xchiʼuk jech-o la skoltaik, yuʼun oxib jabil jaʼ la stsʼakliik li David xchiʼuk Salomone.

18 Li Reoboame jaʼ laj yikʼ li Maalat ti jaʼ stseb li Jerimote, li Jerimote jaʼ xnichʼon David, li smeʼ Maalate jaʼ Abiail ti jaʼ stseb li Eliabe,+ li Eliabe jaʼ xnichʼon Jese. 19 Laje, vokʼ yalab li Maalat ti jaʼ xnichʼnab li Reoboame, jaʼik Jeus, Semarias xchiʼuk Saam. 20 Ta tsʼakale, laj yikʼ Maaka ti jaʼ smom Absalone.+ Laje, vokʼ yalab li Maaka ti jaʼ xnichʼnab li Reoboame, jaʼik Abias,+ Atai, Sisa xchiʼuk Selomit. 21 Li Reoboame mas skʼanoj li Maaka ti jaʼ smom Absalone, jaʼ mu sta li yan yajniltak xchiʼuk li stsʼakal ajniltake,+ yuʼun oy 18 ta voʼ yajnil xchiʼuk 60 ta voʼ stsʼakal ajniltak, jaʼ yuʼun oy 28 ta voʼ skeremtak xchiʼuk 60 ta voʼ stsebetak. 22 Jaʼ yuʼun, li Reoboame jaʼ la svaʼan ta jolil xchiʼuk ta jnitvanej ta stojolal xchiʼiltak li Abias ti jaʼ yol li Maakae, yuʼun snopoj tstikʼ ta ajvalil. 23 Akʼo mi jech, laj yichʼ spʼijil, yuʼun la stak batel* jayvoʼuk xnichʼnab ta yosilal Juda xchiʼuk ta yosilal Benjamin, te la stak batel li ta jteklumetik ti lek joyajtik ta muroe,+ la stakbe batel ep sveʼelik xchiʼuk la sabe ep yajnilik.

12 Kʼalal la stsak xa ox lek yabtel ta ajvalil li Reoboame xchiʼuk kʼalal la stsak xa ox lek yipe,+ mu ta sjaliluk laj yiktabe Smantal li Jeovae,+ jech la spasik skotol li Israel eke. 2 Kʼalal svoʼobal xa ox jabil yochel ta ajvalil li Reoboame, muy stsak ta kʼop Jerusalen li ajvalil Sisak+ ta Ejiptoe, yuʼun muʼyuk xa tukʼ laj yakʼ sbaik ta stojolal Jeova li jteklume. 3 Oy 1,200 ta kot skareta, 60 mil jkajlejetik ta kaʼ xchiʼuk ep yajsoltarotak ti mu xa noʼox stakʼ chapel ti te lik talel ta Ejipto xchiʼuke, jaʼik jlibiaetik, jsukiyimetik xchiʼuk j-etiopiaetik.+ 4 Och ta skʼob li jteklumetik ta Juda ti lek joyajtik ta muroe, ta tsʼakale kʼot ta Jerusalen.

5 Vaʼun, li Reoboam xchiʼuk li bankilaletik ta Juda ti te stsoboj sbaik ta Jerusalen ta skoj li Sisake te tal kʼoponatikuk yuʼun li j-alkʼop Semayae,+ xi albatike: «Xi chal li Jeovae: ‹Ta skoj ti la atenikun komele,+ laj kakʼoxuk ta skʼob li Sisak eke›». 6 Jaʼ yuʼun, la sbikʼtajes sbaik+ li bankilaletik ta Israel xchiʼuk li ajvalile, xi laj yalike: «Tukʼ kʼusi tspas li Jeovae». 7 Li Jeovae laj yil ti laj xa sbikʼtajes sbaike, jaʼ yuʼun li Jeovae xi laj yalbe li Semayae: «Laj xa sbikʼtajes sbaik. Muʼyuk ta jlajesbe skʼoplalik,+ jutuk xa skʼan jkoltaik. Muʼyuk ta jlokʼes skʼakʼal koʼonton ta stojolal li Jerusalene, yuʼun muʼyuk xa chkakʼik ta skʼob li Sisake. 8 Pe chkʼotik ta yajtuneltak sventa snaʼik ti jelel ti kʼalal chtunik ta jtojolal xchiʼuk ti kʼalal chtunik ta stojolal li ajvaliletik ta yan lumetike».

9 Jaʼ yuʼun, li ajvalil Sisak ta Ejiptoe muy stsak ta kʼop li Jerusalene. Laj yichʼ batel li kʼulejal te oy ta sna Jeovae+ xchiʼuk li kʼulejal te oy ta sna* ajvalile. Laj yichʼ batel skotol, laj yichʼ batel xtok li eskudoetik* ta oro ti jaʼ spasoj li Salomone.+ 10 Jaʼ yuʼun, li ajvalil Reoboame ta kovre xa la spasbe xkʼexol li eskudoetike,* jaʼ laj yakʼbe sbain li bankilaletik yuʼun jchabivanejetike,* li jchabivanejetik taje jaʼ chchabibeik yochebal sna li ajvalile. 11 Kʼalal chbat ta sna Jeova li ajvalile, li jchabivanejetike ch-och yichʼik li eskudoetike* sventa xichʼik batel, vaʼun mi sutik tale, te chakʼik komel ti bu oy li jchabivanejetike. 12 Ta skoj ti la sbikʼtajes sba li ajvalile, muʼyuk xa ilin li Jeovae,+ muʼyuk xa la xchʼaybe-o stsʼunbalik.+ Jech xtok, li ta Judae oy kʼusitik lek yakal tspasik.+

13 Li ajvalil Reoboame la stsak lek yip ta ajvalilal* ta Jerusalen, vaʼun te ajvalilaj-o. Kʼalal och ta ajvalil li Reoboame, 41 jabil yichʼoj, 17 jabil ajvalilaj ta Jerusalen, jaʼ li jteklum ti la stʼuj lokʼel Jeova ta snitilulal Israel sventa te xakʼ li sbie. Li smeʼ ajvalile Naama sbi, likem ta snitilulal Ammon.+ 14 Pe li Reoboame jaʼ la spas li kʼusi chopole, yuʼun muʼyuk yalojbe yoʼonton tsaʼ li Jeovae.+

15 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Reoboame, ta slikeb kʼalal to ta slajebe, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta svunal li kʼusitik laj yal j-alkʼop Semayae+ xchiʼuk ta svunal li kʼusitik laj yal Ido+ ti jaʼ li buchʼu oy kʼusi ch-akʼbat yile? Jech-o la stsak sbaik ta kʼop li Reoboam xchiʼuk Jeroboane.+ 16 Li Reoboame bat xkux xchiʼuk li smoltotake, te laj yichʼ mukel li ta Steklumal Davide;+ laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Abias+ sbie.

13 Kʼalal 18 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Jeroboane, jaʼo och ta ajvalil ta Juda+ li Abiase. 2 Oxib jabil te ajvalilaj ta Jerusalen. Li smeʼe Mikaya+ sbi ti jaʼ stseb Uriel ta Guibeae.+ Lik stsak sbaik ta kʼop li Abias xchiʼuk Jeroboane.+

3 Li Abiase bat ta paskʼop xchiʼuk 400 mil yajsoltarotak ti lek xtojobik* ta paskʼope.+ Li Jeroboan eke la xchapan sba sventa stsak ta kʼop li Abiase, laj yikʼ batel 800 mil yajsoltarotak ti lek xtojobik* ta paskʼope. 4 Vaʼun, li Abiase te bat vaʼluk ta jol vits Semaraim ti te xkom ta vitstikaltik Efraine, xi laj yale: «Jeroboan xchiʼuk skotol Israel, chikintao avaʼiik. 5 Anaʼojik lek li Jeova Dios yuʼun Israele laj yakʼ ochuk ta ajvalil sbatel osil li David ta stojolal li Israele,+ laj yal ti jaʼ ch-ajvalilajik-o xchiʼuk li xnichʼnabtake+ xchiʼuk jaʼ jun trato sbatel osil.+ 6 Pe li Jeroboan+ xnichʼon Nebat xchiʼuk ti jaʼ yajtunel li Salomone, li skerem Davide, lik stoy sba ta stojolal li yajvale.+ 7 Jech xtok, oy viniketik ti jecheʼ noʼox ch-echʼ yuʼunik kʼakʼal ti mu kʼusi xtunik-oe la spas ta jmoj sjol xchiʼukik. La stsalik li Reoboam xnichʼon Salomone, yuʼun kerem toʼox li Reoboame xchiʼuk muʼyuk toʼox stsatsal yoʼonton, mu toʼox xpak yuʼun skʼoplal.

8 »Li avi une, ta skoj ti epoxuk xchiʼuk ti te avichʼojik li chʼiom tot vakaxetik ta oro ti la spasboxuk ta adiosik li Jeroboane, chanopik ti stsal avuʼunik li ajvalilal* yuʼun Jeova ti yakʼojbe ta skʼob li xnichʼnabtak Davide.+ 9 ¿Mi mu lajuk anutsik lokʼel li yajpaletak Jeova+ ti jaʼ snitilulal Aarone xchiʼuk ti la anutsik lokʼel li jlevietike xchiʼuk ti la avaʼan avajpaleik jech kʼuchaʼal tspasik li jyanlumetike?+ Buchʼuuk noʼox ti chikʼ tal* jkot chʼiom tot vakax xchiʼuk vukot tot chije chkʼotik ta yajpale li jecheʼ diosetike. 10 Pe li voʼonkutike jaʼ Jdioskutik li Jeovae,+ muʼyuk kiktaojkutik-o; li paleetik kuʼunkutik ti jaʼ snitilulal Aarone te yakal chtunik ta stojolal Jeova xchiʼuk chkoltavanik li jlevietik eke. 11 Jaʼ chakʼik chikʼbil matanal ta jujun sob xchiʼuk ta jujun mal kʼakʼal+ sventa xtometuk muyel xchʼailal* yuʼunik ta stojolal li Jeovae, jmoj chchikʼik xchiʼuk li pom ti oy sperfumeale,+ jech xtok, te kajal li latsbil pan*+ ta mexa ti pasbil ta batsʼi oroe. Jujun mal kʼakʼal+ tstsanik li kandelero+ ta oro xchiʼuk li skantilaltake, yuʼun yakal ta jpaskutik li kʼusi yakʼoj jbainkutik li Jeova Dios kuʼunkutike; yan li voʼoxuke la akomtsanik. 12 Pe li voʼonkutike liʼ xchiʼinojunkutik li melel Diose xchiʼuk jaʼ tsbeiltasunkutik, jech xtok, liʼ oy li yajpaletak ti jaʼ tsjupan yokʼesik kʼalal chtal jkontrainotkutike. Viniketik ta Israel, mu xatsakik ta kʼop li Jeova ti jaʼ Sdios amoltotakike, yuʼun muʼyuk chkuch avuʼunik».+

13 Pe li Jeroboane la stak batel sviniktak sventa te xbat snakʼ* sbaik ta spat li judaetike, li yantike ta yeloval judaetik komik, jaʼ yuʼun li sviniktak stakoj batele te komik ta spat li judaetike. 14 Kʼalal joyijik li judaetike laj yilik ti te xa xtal tsakatikuk ta kʼop ta yelovalik xchiʼuk ta spatike. Vaʼun, lik skʼanbeik koltael li Jeovae,+ yan li paleetike tsots tajek lik sjupan li yokʼesike. 15 Li viniketik ta Judae tsots lik avanikuk sventa paskʼop, kʼalal jaʼo tsots avanik li viniketik ta Judae, li melel Diose la stsal li Jeroboan xchiʼuk skotol Israel ta skʼob li Abias xchiʼuk Judae. 16 Jatavik lokʼel ta stojolal Juda li j-israeletike, pe akʼatik ta kʼabal yuʼun li Diose. 17 Li Abias xchiʼuk sviniktake toj echʼ xa noʼox ep la smilik j-israeletik, jaʼ yuʼun chamik 500 mil viniketik ti lek xtojobik* ta paskʼope. 18 Jaʼ jech akʼatik ta kʼexlal li viniketik ta Israel li vaʼ kʼakʼale, jaʼ kuch yuʼunik li viniketik ta Judae, yuʼun la spat yoʼontonik* ta stojolal Jeova ti jaʼ Sdios smoltotakike.+ 19 Li Abiase la snuts batel li Jeroboane, jech och ta skʼob jayib jteklumetik ti jaʼ sventainoj Jeroboane: Betel+ xchiʼuk li bikʼtal lumetik ti te noʼox nopajtike,* Jesana xchiʼuk li bikʼtal lumetik ti te noʼox nopajtike, Efren+ xchiʼuk li bikʼtal lumetik ti te noʼox nopajtike. 20 Ti kʼu sjalil kuxul li Abiase, muʼyuk xa la stsak yip yan velta li Jeroboane; li Jeovae laj yakʼbe kastigo li Jeroboane, vaʼun cham.+

21 Li Abiase la stsak lek yip ta ajvalilal. Ta tsʼakale, la saʼ 14 ta voʼ yajniltak,+ jaʼ yuʼun vokʼ 22 ta voʼ skeremtak xchiʼuk 16 ta voʼ stsebetak. 22 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Abiase, li yabteltake xchiʼuk li kʼusitik laj yale, te tsʼibabil ta svunal li kʼusitik la stsʼiba* li j-alkʼop Idoe.+

14 Vaʼun, li Abiase bat xkux xchiʼuk li smoltotake xchiʼuk te la smukik ta Steklumal David;+ jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Asa sbie. Lajuneb jabil muʼyuk x-echʼ paskʼop ta yosilik kʼalal tikʼil ta ajvalil li Asae.

2 Li Asae jaʼ la spas li kʼusi lek xchiʼuk li kʼusi tukʼ chil li Jeova Dios yuʼune. 3 La slokʼes li skajlebtak matanal yuʼun jyanlumetike+ xchiʼuk li tayal kʼopojebaletike,* la slilin li chʼul vaʼanbil tonetike+ xchiʼuk la xtuchʼ li chʼul posteetike.*+ 4 Jech xtok, laj yalbe Juda ti akʼo saʼik li Jeova Dios yuʼun smoltotakike xchiʼuk ti akʼo xchʼunik li Mantale xchiʼuk skotol li kʼusitik chakʼ ta chanele. 5 La slokʼes xtok li tayal kʼopojebaletik xchiʼuk li skajlebtak pom+ ti te oy ta jteklumetik ta Judae; jun noʼox yoʼontonik ti kʼalal tikʼil ta ajvalile. 6 Ta skoj ti jun noʼox yoʼontonik xchiʼuk ti muʼyuk buchʼu xtal tsakatikuk ta kʼop ti vaʼ sjalile, la svaʼan jteklumetik ta Juda+ xchiʼuk laj yakʼbe lek smuroal, yuʼun akʼbat xkux yoʼonton yuʼun li Jeovae.+ 7 Xi laj yalbe li Judae: «Jvaʼantik li jteklumetike xchiʼuk joytik ta muro, kakʼbetik tayal kʼelob osil,+ stiʼtak* xchiʼuk stakʼinaltak yoʼ to jaʼ kuʼuntik li lume, yuʼun la jsaʼtik li Jeova Dios kuʼuntike. Ta skoj ti la jsaʼtike, laj yakʼ jkux koʼontontik ta sjunul li kosiltike». Jech oxal, lek bat yuʼun li kʼusitik la svaʼane.+

8 Li Asae oy 300 mil yajsoltarotak li ta Judae, lek chapal xchiʼuk smukʼta eskudoik* xchiʼuk slansaik. Li ta Benjamine oy 280 mil yajsoltarotak ti lek xuʼ yuʼunik paskʼop ti xkuchoj xkʼox eskudoike* xchiʼuk ti stsakoj lek s-arkoike.+

9 Jun kʼakʼale, tal tsakatikuk ta kʼop yuʼun li Sera ti jaʼ j-etiopia vinike, yikʼoj kʼotel jun miyon yajsoltarotak xchiʼuk oxib sien ta kot skareta.+ Kʼalal kʼot ta Maresae,+ 10 tal nupatuk ta be yuʼun li Asae, te lik xchol sbaik ta stenlejaltik Sefata ti te xkom ta stsʼel Maresa sventa stsak sbaik ta kʼope. 11 Li Asae xi la skʼanbe vokol li Jeova Dios yuʼune:+ «Kajval Jeova, maʼuk tsots skʼoplal chavil mi epik o mi mu xuʼ yuʼunik li buchʼutik chakoltae.+ Koltaunkutik, Jeova Dios kuʼunkutik, yuʼun jpatoj koʼontonkutik* ta atojolal+ xchiʼuk ta abi tal jtsakutik ta kʼop li epal krixchanoetik liʼe.+ Kajval Jeova, voʼot Jdiosotkutik. Mu xavakʼ stsalot li krixchanoetik ti snaʼ xchamike».+

12 Vaʼun, li Jeovae la stsal li j-etiopiaetik sventa xkuch yuʼunik li Asa xchiʼuk Judae, jaʼ yuʼun jatavik batel li j-etiopiaetike.+ 13 Li Asa xchiʼuk li sviniktak te xchiʼukane la snutsik batel kʼalal to ta Guerar,+ lajik ta milel skotol li j-etiopiaetike, mu xa junuk kuxul kom, yuʼun li Jeova xchiʼuk yajsoltarotake la stsalik ta j-echʼel li j-etiopiaetike. Laje, ep tajek kʼusitik la spojik batel. 14 Jech xtok, och ta skʼobik skotol li jteklumetik oy ta sjoylejal Guerare, yuʼun li jteklumetik taje och ta yoʼontonik li xiʼelal Jeovae; laje la spojik batel skotol li kʼusitik oy ta jujun jteklume, yuʼun ep tajek kʼusitik oy yuʼunik. 15 Bat stsakik ta kʼop xtok ti bu spasoj skarpanaik li buchʼutik oy xchonbolomike, ep laj yikʼik batel chijetik xchiʼuk kameyoetik. Laje, sutik batel ta Jerusalen.

15 Vaʼun, li s-espiritu Diose te kʼot ta stojolal li Asarias xnichʼon Odede. 2 Jaʼ yuʼun, bat skʼopon li Asae, xi laj yale: «¡Chikintabeikun avaʼiik Asa, Juda xchiʼuk Benjamin! Te chchiʼinoxuk Jeova mi muʼyuk chaviktaik eke;+ mi chasaʼike, chakʼ sba ta saʼel;+ pe mi chaviktaike, chiktaoxuk ek.+ 3 Jal* ti muʼyuk te oy ta stojolal Israel li melel Diose, ti muʼyuk te oy li paleetik sventa xchanubtasatike xchiʼuk ti muʼyuk mantal yuʼunike.+ 4 Pe kʼalal la sta svokolike, sutik tal ta stojolal li Jeova Dios yuʼun Israele xchiʼuk la saʼik, vaʼun laj yakʼ sba ta saʼel.+ 5 Li vaʼ kʼakʼale, muʼyuk buchʼu ti jun xa yoʼonton chanave,* yuʼun toj echʼ xa noʼox saʼik kʼop li jnaklejetik ta lume. 6 Te noʼox tstsal sbaik ta kʼop li jujun mukʼta lumetike xchiʼuk li jujun jteklumetike, yuʼun muʼyuk akʼbat xkux yoʼontonik yuʼun Dios ta skoj ti ep vokolile.+ 7 Pe li voʼoxuke tsotsuk avoʼontonik, mu xachibajik,+ yuʼun chavichʼbeik stojol li avabtelike».

8 Kʼalal laj yaʼi Asa li kʼusitik albate xchiʼuk li albil kʼop laj yal Oded ti jaʼ j-alkʼope, ta ora noʼox tsatsub yoʼonton, vaʼun la slokʼes li ibal sba santoetik* ta sjunul li yosilal Juda+ xchiʼuk Benjamine xchiʼuk ta skotol li jteklumetik ta vitstikaltik yuʼun Efrain ti och ta skʼobe, jech xtok, la xchaʼmeltsan li skajleb smoton Jeova ti te oy ta yeloval li yochebal sna Jeovae.+ 9 Lik stsob skotol li Judae, li Benjamine xchiʼuk li jyanlumetik ti te xchiʼukik ti te likemik tal ta Efrain, ta Manases xchiʼuk ta Simeone,+ yuʼun ep j-israeletik bat xchiʼinik Asa kʼalal laj yilik ti te chiʼinbil yuʼun li Jeova Dios yuʼune. 10 Vaʼun, te la stsob sbaik ta Jerusalen, jaʼo kʼot ta pasel li ta yoxibal u kʼalal 15 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Asae. 11 Li vaʼ kʼakʼale, jaʼ la smilbeik ta smoton Jeova li kʼusi la spojik tale, vukub sien ta kot vakax xchiʼuk vukmil ta kot chij. 12 Jech xtok, la spasik jun trato ti ta sjunul yoʼontonik xchiʼuk ta sjunul xkuxlejalik* tsaʼik li Jeova ti jaʼ Sdios smoltotakike.+ 13 Buchʼuuk noʼox ti mu skʼan saʼ li Jeova Dios yuʼun Israele persa chichʼ milel, manchuk mi kʼox to o mi mol xa, mi vinik o mi ants.+ 14 Jaʼ yuʼun, tsots avanik kʼalal laj yakʼ yeik ta stojolal Jeovae, x-avetik noʼox ta muyubajel xchiʼuk tsjupan yokʼesik xchiʼuk xkachuik. 15 Skotol Juda xkuxet yoʼontonik ti laj yakʼ yeike, yuʼun ta sjunul yoʼontonik laj yakʼ yeik xchiʼuk ta sjunul yoʼontonik la saʼik li Diose, jech laj yakʼ sba ta saʼel ek.+ Vaʼun, akʼbat xkux yoʼontonik yuʼun Jeova ta sjunul yosilik.+

16 Maʼuk noʼox, li ajvalil Asae la slokʼes ta yabtel* li syaya ti Maaka+ sbie, yuʼun spasoj jun ibal sba santo sventa xichʼik ta mukʼ li chʼul postee.*+ Li Asae la sjip lokʼel li ibal sba santo ti jaʼ yuʼun syayae, la slilin xchiʼuk te la xchikʼ ta stenlejaltik Sedron.+ 17 Pe jaʼ muʼyuk laj yichʼ jinesel li tayal kʼopojebaletik*+ ta Israele.+ Akʼo mi jech, ta sjunul yoʼonton tun ta stojolal Dios li Asa ti kʼu sjalil kuxule.+ 18 Jech xtok, te laj yakʼ ta sna melel Dios li kʼusitik xchʼultajesojik xchiʼuk stote, jaʼ li platae, li oroe xchiʼuk li yan kʼusitike.+ 19 35 jabil chʼabal paskʼop ti kʼalal jaʼo ch-ajvalilaj li Asae.+

16 Kʼalal 36 jabil xa ox ch-ajvalilaj li Asae, li ajvalil Baasa+ ta Israele muy stsak ta kʼop li Judae xchiʼuk laj yakʼbe smuroal* li Ramae+ sventa mu x-ochik xchiʼuk sventa mu xlokʼik* ti bu oy li ajvalil Asa ta Judae.+ 2 Jech oxal, li Asae laj yichʼ lokʼel plata xchiʼuk oro ti te oy li ta yavil kʼulejal ta sna Jeovae+ xchiʼuk li ta sna* ajvalile, la stakbe batel li ajvalil Ben-Adad ta Siria+ ti te nakal ta Damaskoe, xi laj yalbe batele: 3 «Jpasojtik jun trato jech kʼuchaʼal la spasik trato li jtot xchiʼuk atote. Liʼ ta jtakbot talel plata xchiʼuk oro sventa xachʼay ta be li trato la apas xchiʼuk li ajvalil Baasa ta Israele sventa mu xa stsakun ta kʼop».

4 Li Ben-Adade la xchʼun li kʼusi albat yuʼun ajvalil Asae, vaʼun la stak batel li bankilaletik yuʼun yajsoltarotake sventa xbat stsakik ta kʼop li jteklumetik ta Israele. La sjinesik komel li Ijon,+ Dan,+ Abel-Maim xchiʼuk skotol li skʼejobiltak* kʼusitik oy yuʼunik ti te oy ta jteklumetik ta Neftalie.+ 5 Kʼalal laj yaʼi li Baasae, ta anil noʼox la xkechan sba ta svaʼanbel smuroal* li Ramae, te kechel laj yikta li yabtele. 6 Li ajvalil Asae laj yikʼ batel skotol li buchʼutik te oyik ta Judae sventa xichʼik talel li tonetik xchiʼuk li teʼetik ta Rama+ ti jaʼ toʼox tstunes li Baasae.+ Jaʼ lik yakʼbe-o smuroal* li Gueba+ xchiʼuk Mispae.+

7 Li vaʼ kʼakʼale, li Anani+ ti oy kʼusitik ch-akʼbat yile xi bat yalbe li ajvalil Asa ta Judae: «Ta skoj ti jaʼ la apat avoʼonton* ta stojolal li ajvalil ta Siria ti jaʼ muʼyuk la apat avoʼonton* ta stojolal li Jeova Dios avuʼune, muʼyuk tsal avuʼun li yajsoltarotak ajvalil ta Siriae.+ 8 ¿Mi mu toj epikuk toʼox li j-etiopiaetik xchiʼuk jlibiaetik ti oy ep skaretaik xchiʼuk jkajlejetik ta kaʼ yuʼunike? Pe ta skoj ti la apat avoʼonton ta stojolal li Jeovae, jech laj yakʼbot ta akʼob.+ 9 Yuʼun li sat Jeovae skʼeloj sjunul li balumile,+ yuʼun tskʼan chakʼbe ta ilel stsatsal sventa skolta li buchʼu ta sjunul yoʼonton tukʼ chakʼ sba ta stojolale.+ Pe voʼote toj bol tajek li kʼusi la apase; jaʼ yuʼun li avie jech-o chavichʼ tsakel ta kʼop».+

10 Pe li Asae chopol laj yaʼi li kʼusi albat yuʼun li vinik ti oy kʼusitik ch-akʼbat yile, jaʼ yuʼun la stikʼ ta chukel* ta skoj ti ilin-o li kʼusi albate. Li vaʼ kʼakʼale, li Asae lik yilbajin yantik li ta jteklume. 11 Li kʼusitik la spas ta xkuxlejal li Asae, ta slikeb kʼalal to ta slajebe, te tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Juda xchiʼuk ta Israele.+

12 Kʼalal 39 jabil xa ox ch-ajvalilaj li Asae, lik ipajuk yakan xchiʼuk tsatsaj batel tajek; akʼo mi tsots ip, muʼyuk la saʼ koltael ta stojolal li Jeovae, jaʼ la saʼ koltael ta stojolal li jpoxtavanejetike. 13 Vaʼun, li Asae bat xkux xchiʼuk li smoltotake;+ jaʼo cham kʼalal 41 jabil xa ox ch-ajvalilaje. 14 Jaʼ yuʼun, te la smukik li ta kʼupil sba mukinal ti te xa onoʼox sjokʼoj stuk li ta Steklumal Davide.+ La stikʼik ta skajonal ti bonbil ta muil aseite xchiʼuk ta yan muil pomada ti ep ta tos skape.+ Jech xtok, la stsanik mukʼta kʼokʼ sventa xichʼik ta mukʼ.

17 Laje, jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Jeosafat+ sbie, la stsak lek yip ta ajvalilal* li ta Israele. 2 Te laj yakʼ epal soltaroetik li ta jujun jteklum ta Juda ti lek joyajtik ta muroe xchiʼuk te laj yakʼ soltaroetik li ta yosilal Judae xchiʼuk li ta jteklumetik ta yosilal Efrain ti jaʼ la spoj li Asa ti jaʼ stote.+ 3 Li Jeovae te la xchiʼin-o li Jeosafate, yuʼun jaʼ la xchanbe stalelal li smoltot ti jaʼ li Davide,+ maʼuk bat stsʼakli li Baale. 4 Jaʼ la stsʼakli li Sdios stote+ xchiʼuk la xchʼunbe smantal, maʼuk la spas li kʼusitik nopem xaʼi tspasik ta Israele.+ 5 Li Jeovae lek staoj yav kom yuʼun li ajvalilal tspase;+ skotol li jnaklejetik ta Judae laj yakʼbeik-o smoton li Jeosafate, jech oxal pas ta jkʼulej xchiʼuk ichʼbil lek ta mukʼ kʼot.+ 6 Lek tsots yoʼonton la xchʼunbe smantal li Jeovae, la slokʼes xtok li tayal kʼopojebaletik*+ ta Judae xchiʼuk li chʼul posteetike.*+

7 Kʼalal yoxibal xa ox jabil yochel ta ajvalile, la stak ta ikʼel li bankilaletik yuʼun ti jaʼik Ben-Ail, Abdias, Sakarias, Netanel xchiʼuk Mikaya sventa xchanubtasvanik li ta jteklumetik ta Judae. 8 Te xchiʼukik batel jayvoʼ jlevietik; jaʼik Semaya, Netanias, Sebadias, Asael, Semiramot, Jeonatan, Adonias, Tobiya xchiʼuk Tob-Adonias, te batik ek li pale Elisama xchiʼuk Jeorame.+ 9 Vaʼun, lik chanubtasvanikuk ta Juda, jaʼ yichʼojik batel li slivroal Smantal Jeovae.+ La xanik skotol li jteklumetik ta Judae sventa xchanubtasik li krixchanoetike.

10 Li ajvaliletik ti te oyik ta spat xokon Judae och ta yoʼontonik li xiʼelal Jeovae, jaʼ yuʼun muʼyuk bat stsakik ta kʼop li Jeosafate. 11 Li jfilisteaetike chichʼbeik talel smoton li Jeosafate xchiʼuk chakʼbeik takʼin sventa xkʼot kʼuchaʼal spatanik. Li j-arabiaetike chichʼbeik talel 7,700 ta kot tot chij xchiʼuk 7,700 ta kot tot tentsun.

12 Mas to la stsak batel yip li Jeosafate.+ La svaʼan jteklumetik ti la sjoyan ta muroe+ xchiʼuk la svaʼan jteklumetik ti jaʼ te tskʼejik* li kʼusitik oy yuʼunike.+ 13 Ep kʼusitik la spas li ta jteklumetik ta Judae, jech xtok, oy yajsoltarotak ta Jerusalen ti lek xuʼ yuʼunik paskʼope. 14 Li soltaroetik taje lek chapalik ta jujuchop yutsʼ yalalik. Liʼe jaʼik li bankilaletik ta Juda ti sventainojik jmil ta voʼe: june jaʼ Adna ti te xchiʼuk 300 mil soltaroetik ti lek xuʼ yuʼunik paskʼope.+ 15 Jaʼ tspas ta mantal xtok li Jeoanan ti jaʼ bankilal eke, te xchiʼuk 280 mil soltaroetik. 16 Jech xtok, jaʼ tspas ta mantal li Amasias ti jaʼ xnichʼon Sikri ti lokʼ ta yoʼonton stuk tspasbe yabtel li Jeovae, li Amasiase te xchiʼuk 200 mil soltaroetik ti lek xuʼ yuʼunik paskʼope. 17 Li ta Benjamine+ jaʼ bankilal li Eliada ti lek xuʼ yuʼun paskʼope, te xchiʼuk 200 mil soltaroetik ti lek chapal xchiʼuk s-arkoik xchiʼuk s-eskudoike.*+ 18 Jaʼ tspas ta mantal xtok li Jeosabad ti te xchiʼuk 180 mil soltaroetik ti lek chapalik ta paskʼope. 19 Taje jaʼ chtunik ta stojolal li ajvalile, pe parte-o li sviniktak ajvalil ti te stakojan batel li ta jteklumetik ta Juda ti lek joyajtik ta muroe.+

18 Li Jeosafate ep la sta skʼulejal xchiʼuk lek ichʼbil ta mukʼ,+ jaʼ noʼoxe laj yutsʼ yalalin sbaik* xchiʼuk li Akabe.+ 2 Te jayibuk jabil ta tsʼakale, li Jeosafate yal batel ta Samaria+ ti bu oy li Akabe, vaʼun li Akabe laj yakʼ ta milbil matanal epal chij xchiʼuk vakax sventa li Jeosafate xchiʼuk sventa li krixchanoetik ti te xchiʼuk batele. Jech la suj* sventa xmuy stsak ta kʼop li Ramot-Galaade.+ 3 Jaʼ yuʼun, li ajvalil Akab ta Israele xi laj yalbe li ajvalil Jeosafat ta Judae: «¿Mi chakʼan chbat achiʼinun ta paskʼop ta Ramot-Galaad?». Xi la stakʼbee: «Chbat jchiʼinot, chkikʼ batel li jteklumale, chbat jkoltaot li ta paskʼope».

4 Pe li Jeosafate xi laj yalbe li ajvalil ta Israele: «Avokoluk, jakʼbo baʼyel li Jeovae».+ 5 Jaʼ yuʼun, li ajvalil ta Israele la stsob li j-alkʼopetike, chanib sien viniketik, vaʼun xi la sjakʼe: «¿Mi xuʼ xbat jtsakutik ta kʼop li Ramot-Galaade o mi moʼoj?». Xi takʼbate: «Batan, yuʼun li melel Diose chakʼbe ta skʼob li ajvalile».

6 Vaʼun, li Jeosafate xi laj yale: «¿Mi muʼyuk junuk yaj-alkʼop Jeova liʼe?+ Xuʼ xkalbetik ti akʼo sjakʼ eke».+ 7 Li ajvalil ta Israele xi la stakʼbe li Jeosafate: «Oy to jun vinik+ ti xuʼ xkalbetik akʼo sjakʼbe li Jeovae; pe kontra tajek chkil, yuʼun kʼalal ta jakʼbe li kʼusi chkʼot ta jtojolale, muʼyuk onoʼox lek kʼusi chalbun, jech-o naka chopol kʼusi chal.+ Jaʼ li Mikaya xnichʼon Imlae». Pe xi takʼbat yuʼun li Jeosafate: «Mu stakʼ jech xal li ajvalile».

8 Li ajvalil ta Israele la stak ta ikʼel jun bankilal j-abtel li ta spasob mantale, xi laj yalbee: «Ikʼbun tal ta anil li Mikaya xnichʼon Imlae».+ 9 Li ajvalil ta Israel xchiʼuk li Jeosafat ajvalil ta Judae te chotolik ta xchotlebik sventa pasob mantal li ta yikʼaobil trigo ti te oy ta yochebal stiʼ jteklum Samariae, slapoj skʼuʼ spokʼik sventa ajvalil. Skotol li j-alkʼopetik te oy ta yelovalike yakal chalik li kʼusi chkʼot ta pasele. 10 Li Sedekias xnichʼon Kenaanae la spas jayibuk kachu ta tsatsal takʼin, vaʼun xi laj yale: «Xi chal li Jeovae: ‹Liʼe jaʼ chbat axulik-o* jsiriaetik sventa xamilik komel›». 11 Skotol li j-alkʼopetike jmoj skʼopik xi chalike: «Muyan batel ta Ramot-Galaad, chkuch avuʼun li paskʼope;+ yuʼun li Jeovae chakʼbe ta skʼob li ajvalile».

12 Li j-almantal ti bat yikʼ tal li Mikayae xi laj yalbee: «Aʼio avaʼi, li j-alkʼopetike naka lekik kʼusi chalbeik li ajvalile, jaʼ yuʼun, avokoluk, jech me xaval ek,+ lekuk me li kʼusi chavale».+ 13 Pe li Mikayae xi laj yale: «Jamal chkal ta skoj kuxul Jeova ti jaʼ noʼox chkal li kʼusi chalbun Jdiose».+ 14 Och batel ti bu oy li ajvalile, vaʼun xi jakʼbat yuʼun li ajvalile: «Mikaya, ¿mi xuʼ xbat jtsakutik ta kʼop li Ramot-Galaade o mi moʼoj?». Xi la stakʼ ta anil li Mikayae: «Batan, chkuch avuʼun li paskʼope; cha-akʼbat ta akʼobik». 15 Xi albat yuʼun li ajvalile: «¿Jayib xa noʼox velta laj kalbot ti akʼo xavakʼ ave sventa jaʼ noʼox xavalbun li kʼusi chalbot Jeovae?». 16 Xi laj yal li Mikayae: «Te xa jkʼeloj yilel li j-israeletik ti jecheʼ tanpuk oyik ta vitstike. Xkoʼolaj chijetik ti chʼabal buchʼu chchabiatike.+ Xi laj yal li Jeovae: ‹Muʼyuk yajvalik chkil. Junuk yoʼonton akʼo sutikuk batel ta snaik›».

17 Li ajvalil ta Israele xi laj yalbe li Jeosafate: «¿Mi mu lajuk kalbot ti muʼyuk lek kʼusi chalbun kʼalal ta jakʼbe li kʼusi chkʼot ta jtojolale, ti naka chopol kʼusi chale?».+

18 Vaʼun, xi laj yal li Mikayae: «Chikintabo skʼop li Jeovae: laj kil Jeova te chotol ti bu tspas mantale,+ te laj kil skotol li soltaroetik ta vinajel+ ti te vaʼalik ta sbatsʼikʼob xchiʼuk ta stsʼetkʼobe.*+ 19 Li Jeovae xi laj yale: ‹¿Buchʼu chbat sloʼla li ajvalil Akab ta Israel sventa xmuy batel xchiʼuk te xichʼ milel ta Ramot-Galaade?›. Jlome yan-o kʼusi la stakʼik, yantike yan-o kʼusi laj yalik. 20 Vaʼun, nopaj tal jun anjel+ xchiʼuk te la svaʼan sba ta yeloval li Jeovae, xi laj yale: ‹Voʼon chbat jloʼla›. Xi jakʼbat yuʼun li Jeovae: ‹¿Kʼuxi anopoj chapas?›. 21 Xi la stakʼe: ‹Chiyal batel, voʼon chkakʼ kʼotuk ta pasel ti xjutbat kʼop* yuʼun li yaj-alkʼoptake›. Xi laj yale: ‹Xloʼlaj avuʼun, lek chbat avuʼun. Yalan batel, jechuk xbat apas›. 22 Li Jeovae laj yakʼ ti akʼo sjutik kʼop* li avaj-alkʼoptake,+ pe yaloj xa onoʼox Jeova ti chata avokole».

23 Li Sedekias+ xnichʼon Kenaanae nopaj batel ta stojolal li Mikayae,+ la smajbe xokon sat+ xchiʼuk xi laj yalbee: «¿Mi jaʼ chaval ti laj xa skomtsanun li sjuʼel Jeova sventa voʼot xa chchiʼinot ta loʼile?».+ 24 Li Mikayae xi la stakʼe: «Jaʼ to te chanaʼ kʼalal yakal xa ox chanakʼ* aba li ta kuarto ti te oy ta yutil to tajeke». 25 Vaʼun, xi laj yal li ajvalil ta Israele: «Ikʼik batel li Mikayae, bat akʼik ta skʼob Amon ti jaʼ bankilal ta jteklume xchiʼuk ta skʼob Joas ti jaʼ xnichʼon li ajvalile. 26 Xi xkʼot avalbeik yaʼiike: ‹Xi chal li ajvalile: «Tikʼik ta chukel li mu vinik liʼe+ xchiʼuk jutuk noʼox xavakʼbeik span xchiʼuk yaʼal, jaʼ to mi jun xa koʼonton lisut tale»›». 27 Pe li Mikayae xi laj yale: «Mi jun avoʼonton lasut tale, chanaʼ ti muʼyuk la xchiʼinun ta loʼil li Jeova un bi».+ Xi to laj yale: «Tsakik me ta venta akotolik».

28 Jaʼ yuʼun, li ajvalil ta Israel xchiʼuk li Jeosafat ajvalil ta Judae muy stsakik ta kʼop li Ramot-Galaade.+ 29 Li ajvalil ta Israele xi laj yalbe li Jeosafate: «Ta jel batel jkʼuʼ jpokʼ li ta paskʼope, yan li voʼote jaʼ onoʼox xalap batel li akʼuʼ apokʼ sventa ajvalile». Jaʼ yuʼun, la sjel skʼuʼ spokʼ li ajvalil ta Israele, vaʼun batik ta paskʼop. 30 Li ajvalil ta Siriae xi xa onoʼox yalojbe mantal li yajkomandantetak ti jaʼ tsbeiltasik li karetaetike: «Mu buchʼuuk noʼox xatsakik ta kʼop mi jaʼuk li soltaroetike o li bankilaletik yuʼun soltaroetike, jaʼ noʼox li ajvalil ta Israele». 31 Kʼalal laj yilik Jeosafat li komandanteetik ti jaʼ tsbeiltasik li karetaetike, xi laj yalbe sbaike: «Leʼe jaʼ li ajvalil ta Israele». Jaʼ yuʼun, bat stsakik ta kʼop; pe li Jeosafate lik skʼan koltael,+ jech koltaat yuʼun li Jeovae. Li Diose la skʼejpʼunbe* lokʼel li yajkontratake. 32 Kʼalal laj yakʼik venta li komandanteetik ti maʼuk li ajvalil ta Israele, ta anil noʼox pajik, muʼyuk xa la snutsik batel.

33 Pe oy jun vinik ti ta jech noʼox la stʼiles batel sflechae, jaʼ kʼot ta stojolal li ajvalil ta Israele, toj ochel ta snupʼbenal smak sbekʼtal.* Jaʼ yuʼun, li ajvalile xi laj yalbe li buchʼu tstij batel karetae: «Sutkutik batel, lokʼkutik batel liʼe, yuʼun tsots la syayijesikun chkaʼi».+ 34 Jech-o la spasik kʼop li vaʼ kʼakʼale, jaʼ yuʼun la svaʼanik ta yut kareta li ajvalil ta Israele, laj yikik xchiʼuk skʼeloj batel yuʼunik li jsiriaetike, te oy-o kʼalal to bat kʼakʼal, vaʼun li ajvalile cham kʼalal chʼayem xa ox batel kʼakʼale.+

19 Vaʼun, li ajvalil Jeosafat ta Judae jun yoʼonton+ sut ta sna* ta Jerusalen. 2 Li Jeu+ ti jaʼ xnichʼon Anani+ ti oy kʼusi ch-akʼbat yile bat skʼel li ajvalil Jeosafate, xi laj yalbee: «¿Mi yuʼun jaʼ chakolta li buchʼu toj chopole+ xchiʼuk mi yuʼun jaʼ chakʼan li buchʼutik skontrainojik Jeovae?+ Jaʼ yuʼun, ch-ilin ta atojolal li Jeovae. 3 Akʼo mi jech, oy kʼusitik lek apasoj,+ yuʼun la alokʼes ta jteklum li chʼul posteetike* xchiʼuk achapanoj lek avoʼonton sventa* xasaʼ li melel Diose».+

4 Li Jeosafate te naki ta Jerusalen, laje bat skʼel yan velta li jnaklejetik ta Beer-Seba kʼalal to ta vitstikaltik yuʼun Efraine+ sventa xikʼan sutel ta stojolal li Jeova ti jaʼ Sdios smoltotakike.+ 5 La svaʼan jchapanvanejetik ta sjunul li yosilal Judae, ta skotol li jteklumetik ti lek joyajtik ta muroe.+ 6 Xi laj yalbe li jchapanvanejetike: «Kʼelik me lek li kʼusi chapasike, yuʼun maʼuk ta sbi krixchanoetik ti chachapanvanike, jaʼ ta sbi Jeova. Te xchiʼukoxuk kʼalal chachapanvanike.+ 7 Jaʼ yuʼun, xiʼtaik* me li Jeovae.+ Kʼelik me lek li kʼusi chapasike, yuʼun li Jeova Dios kuʼuntike naka tukʼ kʼusi tspas,+ mu tʼujbiluk noʼox yajval li buchʼu lek chile+ xchiʼuk mu snaʼ xchon sba ta takʼin».*+

8 Li ta Jerusalen xtoke, li Jeosafate la svaʼan jlom jlevietik, paleetik xchiʼuk jlom joliletik ta jujuchop utsʼ alalil ta Israel sventa xkʼotik ta jchapanvanejetik yuʼun Jeova yoʼ xchapanbeik skʼop li jnaklejetik ta Jerusalene.+ 9 Xi laj yalanbe mantale: «Xi me skʼan xapasik mi axiʼtaojik li Jeovae, mi tukʼ avakʼoj abaik xchiʼuk mi ta sjunul avoʼonton chatunik ta stojolale: 10 mi chtal skʼanik chapanel li avermanotakik ti te nakalik ta jteklumetik ta skoj ti la smalik chʼichʼ+ o ta skoj ti oy kʼusi tsjakʼik ta sventa li mantale, li chanubtasele o li kʼusitik chapanbile, skʼan me xapʼijubtasik sventa mu sta smulik ta stojolal Jeova; yuʼun mi muʼyuk la pʼijubtasike, ch-ilin ta atojolalik li Diose xchiʼuk ta stojolal li avermanotakike. Skʼan me jech xapasik sventa mu xata amulik. 11 Liʼ achiʼukik li bankilal pale Amariase, jaʼ oy ta sba li kʼusitik chichʼ pasel ta yabtel Jeovae.+ Li Sebadias ti jaʼ xnichʼon Ismael ti jaʼ jnitvanej ta snitilulal Judae jaʼ oy ta sba li kʼusitik chichʼ pasel ta yabtel ajvalile. Jaʼ tskoltaoxuk li jlevietike. Jaʼ yuʼun, tsotsuk me avoʼontonik xchiʼuk pasik me li kʼusi abainojike. Li Jeovae te xchiʼinoj li buchʼutik jaʼ tspasik li kʼusitik leke».*+

20 Ta tsʼakale, li jmoabetik+ xchiʼuk j-ammonetike+ jmoj batik xchiʼuk jayvoʼuk j-ammonimetik* sventa xbat stsakik ta kʼop li Jeosafate. 2 Jaʼ yuʼun, oy buchʼutik xi bat yalbeik li Jeosafate: «Tal stsakoxuk ta kʼop epal krixchanoetik ti likemik tal ta yosilal nabe,* ta Edom.+ Te xa oyik ta Asason-Tamar, jaʼ xkaltik, ta En-Guedi».+ 3 Ta skoj taje, och xiʼel ta yoʼonton li Jeosafate, pe ta sjunul yoʼonton la saʼ li Jeovae,+ jaʼ yuʼun laj yal ti akʼo spasik ayuno* ta sjunul li Judae. 4 Li jteklum Judae la stsob sbaik sventa skʼanbeik koltael li Jeovae;+ skotol jteklumetik ta Juda talik sventa sjakʼbeik li Jeovae.

5 Li Jeosafate la svaʼan sba ta stojolal li tsobobbail yuʼun Judae xchiʼuk li Jerusalene, li ta sna Jeovae. Te la svaʼan sba ta yeloval li achʼ amakʼe.* 6 Xi laj yale:

«Kajval Jeova ti voʼot Sdiosot jmoltotakutike, ¿mi mu voʼotukot li Dios ta vinajele?+ ¿Mi mu voʼotukot chapas ta mantal li ajvalilal* yuʼun jyanlumetike?+ Voʼot oy ta avok ta akʼob li juʼelale, li tsatsal ipalile xchiʼuk muʼyuk buchʼu xuʼ yuʼun vaʼal chkom ta atojolal.+ 7 Dios kuʼunkutik, ¿mi mu voʼotuk la anuts lokʼel ta stojolal jteklum Israel li jnaklejetik liʼ ta osile xchiʼuk ti jaʼ laj avakʼbe ta xrexto* sbatel osil li snitilulal avamigo Abraane?+ 8 Jaʼ te nakiik xchiʼuk te la svaʼanik jpʼej chʼulna sventa li abie,+ xi laj yalike: 9 ‹Mi tal jtosuk jvokolkutik ta skoj espada, mi laj kichʼkutik kastigo, mi tal jvokolkutik ta skoj chamel o mi ta skoj viʼnale, chtal jvaʼan jbakutik ta atojolal ta yeloval li na liʼe (yuʼun liʼ oy abi ta na liʼe),+ vaʼun ta jkʼanbotkutik vokol ta skoj li kʼusi chkat-o koʼontonkutike. Chikintabunkutik xchiʼuk koltaunkutik›.+ 10 Li avi une, liʼ oyik li viniketik likemik ta Ammon, ta Moab xchiʼuk ta vitstikaltik yuʼun Seire.+ Skotolik taje muʼyuk xavakʼ akʼo pojbatikuk yosilik yuʼun Israel kʼalal lokʼik talel ta yosilal Ejiptoe. La sjoy batel sbeik, jech muʼyuk la slajesbeik skʼoplal.+ 11 Pe li stukik avie liʼ xa oyik ti jaʼ xa jtojolkutik chkʼot yuʼunik ti tsnutsunkutik lokʼel li ta osil ti laj avakʼ jrextoinkutike.*+ 12 Mukʼul Dios kuʼunkutik, ¿mi mu tauk xachapan?+ Yuʼun chʼabal kipal chkaʼi jbakutik ta skontrainel li epal krixchanoetik ti tal stsakunkutik ta kʼope. Mu jnaʼ kʼusi ta jpaskutik,+ pe te kakʼoj jsatkutik ta atojolal».+

13 Skotol li judaetike te vaʼalik ta yeloval Jeova xchiʼuk yajnilik xchiʼuk xnichʼnabik ti bikʼit ta mukʼ te oyike.

14 Ti bu tsobolike oy jun vinik ti ventainat yuʼun li s-espiritu Jeovae, Jaasiel sbi, xnichʼon Sakarias, xnichʼon Benaya, xnichʼon Jeiel, xnichʼon jlevi vinik ti Matanias sbi ti jaʼ xnichʼon Asafe. 15 Xi laj yale: «¡Chikintao avaʼi akotolik ti likemoxuk ta Juda xchiʼuk ta Jerusalene. Chikintao avaʼi ek, ajvalil Jeosafat! Xi chalboxuk li Jeovae: ‹Mu xaxiʼik xchiʼuk mu xnik avoʼontonik yuʼun li epal krixchanoetike, yuʼun maʼuk avuʼunik li paskʼope, jaʼ yuʼun li Diose.+ 16 Okʼom xayalik batel sventa xbat atsakik ta kʼop. Te chmuyik talel ta Sis, vaʼun te chkʼot ataik ta slokʼebal li stenlejaltik* ta stukʼil takixokol balumil ta Jeruel. 17 Avie, mu persauk chapasik kʼop. Saʼo noʼox lek avavilik, tsʼijlanik noʼox,+ kʼelik kʼu yelan tspojoxuk li Jeovae.+ Juda xchiʼuk Jerusalen, mu xaxiʼik, mu xnik avoʼontonik.+ Bat tsakik ta kʼop okʼom, te chchiʼinoxuk li Jeovae›».+

18 Li Jeosafate ta anil noʼox la skejan spatan sba ta lumtik. Skotol li jnaklejetik ta Juda xchiʼuk ta Jerusalene la skejan spatan sbaik ta stojolal Jeova sventa xichʼik ta mukʼ li Jeovae. 19 Vaʼun, li jlevietik ti te likemik tal ta snitilulal jkoatetik+ xchiʼuk ta snitilulal jkoreetike tsots tajek lik skʼejintaik li Jeova Dios yuʼun Israel sventa skʼupil kʼoptaike.+

20 Sob xa tajek likik ta yokʼomal sventa xbatik ta takixokol balumil ta Tekoa.+ Kʼalal chlokʼik xa ox batele, vaʼi li Jeosafate, xi laj yale: «¡Chikintabeikun avaʼiik voʼoxuk ti likemoxuk ta Juda xchiʼuk ta Jerusalene! Akʼo xchʼunel avoʼontonik ta stojolal Jeova Dios avuʼunik sventa oyuk stsatsal avoʼontonik.* Akʼo xchʼunel avoʼontonik ta stojolal li j-alkʼopetik yuʼune+ sventa xkuch avuʼunik».

21 Kʼalal laj xa ox sjakʼbe krixchanoetik buchʼutik snaʼ xkʼejinike, la stʼuj jayvoʼ viniketik sventa skʼejintaik+ li Jeovae xchiʼuk skʼupil kʼoptaik. Kʼalal yakal chanavik batel li buchʼutik stsakoj batel yabtejebik sventa paskʼope, li jkʼejimoletike jaʼ jbabe batik ti slapojik chʼul kʼuʼil pokʼiletike, xi chkʼejinike: «Albeik kolaval li Jeovae, yuʼun te oy-o sbatel osil li tukʼil kʼanelal yuʼune».+

22 Kʼalal xkuxet noʼox yoʼonton lik kʼejinikuke, chʼayal yoʼonton taatik yuʼun Jeova li viniketik ti likemik ta Ammon, ta Moab xchiʼuk ta vitstikaltik yuʼun Seir ti yakal chuʼuninik li Judae, vaʼun te noʼox lik smil sbaik ta jujuntal.+ 23 Li j-ammonetik xchiʼuk jmoabetike lik stsakik ta kʼop li jnaklejetik ta vitstikaltik yuʼun Seir+ yoʼ slajesbeik-o skʼoplal ta j-echʼel. Kʼalal laj xa ox smilik li jnaklejetik ta Seire, stuk xa noʼox lik smil sbaik ta jujuntal.+

24 Kʼalal kʼot li judaetik ta tayal kʼelob osil ta takixokol balumile,+ laj yilik ti te xa telajtik ta lumtik sbekʼtal li epal krixchanoetike;+ mi junuk buchʼu kuxul kom. 25 Vaʼun, li Jeosafat xchiʼuk steklumale bat yichʼik talel li kʼusitik x-ayan yuʼun yajkontraike. Toj ep kʼusitik lek la staik, kʼuʼil pokʼiletik xchiʼuk yan kʼusitik ti kʼupilik sba ti muʼyuk xuʼ yuʼunik yichʼel batel skotole.+ Oxib kʼakʼal laj yichʼ yuʼunik ta skoj ti toj ep tajeke. 26 Ta xchanibal kʼakʼale, te la stsob sbaik ta stenlejaltik Beraka, yuʼun te la skʼupil kʼoptaik* Jeova. Jaʼ yuʼun, ojtikinbil yuʼunik kʼuchaʼal stenlejaltik Beraka*+ kʼalal to avie.

27 Li viniketik likemik ta Juda xchiʼuk ta Jerusalene sutik talel, te xchiʼukik tal li Jeosafat ti jaʼ jolil yuʼunike. Xkuxet yoʼonton sutik talel ta Jerusalen, yuʼun li Jeovae jaʼ laj yakʼ kʼotuk ta pasel ti sta-o xkuxet yoʼontonik ta skoj ti tsal yuʼun li yajkontratakike.+ 28 Jaʼ yuʼun, kʼalal ochik ta Jerusalene, xlomet* noʼox kʼot xchiʼuk s-arpaik,+ yokʼesik+ xchiʼuk yan stijobiltak sonik ti oy yakʼiltake. Te batik ta sna Jeova.+ 29 Li Diose lik xiʼikuk yuʼun skotol li ajvaliletik ta yantik lume, yuʼun laj yaʼiik kʼu yelan la stsakbe ta kʼop yajkontra Israel li Jeovae.+ 30 Ti kʼu yepal sventainoj li Jeosafate jun xa noʼox yoʼontonik. Jech xtok, akʼbat xkux yoʼonton yuʼun li Sdiose, yuʼun muʼyuk xa buchʼu tal tsakatuk ta kʼop.+

31 Li Jeosafate te-o ajvalilaj li ta Judae. 35 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalile, 25 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene. Li smeʼe Asuba sbi, jaʼ stseb li Silie.+ 32 Jaʼ jech la spas-o kʼuchaʼal li stot ti jaʼ li Asae.+ Muʼyuk xkʼejpʼuj* ta spasel, jaʼ la spas li kʼusi tukʼ ta sat Jeovae.+ 33 Akʼo mi jech, muʼyuk laj yichʼ jinesel li tayal kʼopojebaletike,*+ jech xtok, li jteklume chʼabal to chapal yoʼontonik sventa saʼik li Sdios smoltotakike.+

34 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Jeosafate, ta slikeb kʼalal to ta slajebe, te tsʼibabil kom xchiʼuk li kʼusitik laj yal Jeu+ li xnichʼon Ananie,+ te laj yakʼik ta Slivroal Ajvaliletik ta Israel. 35 Ta tsʼakal li ajvalil Jeosafat ta Judae la spas ta koʼol yoʼontonik xchiʼuk li ajvalil Okosias ta Israel ti toj chopol kʼusi la spase.+ 36 Jech oxal, la spas stratoik ti jmoj tspasik varkoetik sventa xbat ta Tarsise.+ Te bat spasik ta Esion-Gueber+ li varkoetike. 37 Pe li Elieser ti jaʼ xnichʼon li Dodavau ta Maresae xi onoʼox jamal laj yal li kʼusi chkʼot ta stojolal li Jeosafate: «Ta skoj ti la apas ta koʼol avoʼonton xchiʼuk li Okosiase, tslilinbot Jeova li kʼusi la apase».+ Jech lilij li varkoetike,+ jaʼ yuʼun muʼyuk xa xbat ta Tarsis.

21 Vaʼun, li Jeosafate bat xkux xchiʼuk li smoltotake xchiʼuk te la smukik ta Steklumal David, yuʼun jaʼ te mukul li smoltotake; laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Jeoram+ sbie. 2 Li xchiʼiltak ta vokʼel Jeoram ti jaʼ xnichʼnabtak Jeosafate jaʼik Asarias, Jeiel, Sakarias, Asarias, Miguel xchiʼuk Sefatias; skotolik jaʼik xnichʼnabtak li ajvalil Jeosafat ta Israele. 3 Akʼbat ep smoton yuʼun stotik ti pasbil ta plata, ta oro xchiʼuk yan kʼusitik ti toyol stojole, jech xtok, akʼbatik li jteklumetik ta Juda ti lek joyajtik ta muroe;+ pe jaʼ la stikʼ ta ajvalil li Jeorame,+ yuʼun jaʼ sba xnichʼon.

4 Kʼalal och lek ta skʼob Jeoram li spasob mantal stote, la smil ta espada skotol li xchiʼiltak ta vokʼele+ sventa stsak lek yip li ta ajvalilale* xchiʼuk la smil jayvoʼ bankilaletik ta Israel. 5 32 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Jeorame, vaxakib jabil ajvalilaj ta Jerusalen.+ 6 Jaʼ la xchanbe stalelal li ajvaliletik ta Israel+ jech kʼuchaʼal la spas li yutsʼ yalal Akabe, yuʼun li Jeorame jaʼ yikʼojbe stseb li Akabe;+ jaʼ yuʼun jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae. 7 Pe li Jeovae muʼyuk skʼan xakʼbe svokol li yutsʼ yalal Davide, yuʼun yalojbe ta jamal David+ ti ch-ajvalilaj-o junuk snitilulale xchiʼuk ti ch-ajvalilaj-o li snitilulal xnichʼnabtake.+

8 Kʼalal jaʼo tikʼil ta ajvalile, la stoy sba ta stojolal Juda+ li Edome xchiʼuk la svaʼanik jun ajvalil sventa xventainatik.+ 9 Jaʼ yuʼun, li Jeoram xchiʼuk li yajkomandantetake la xtuchʼik jelavel be xchiʼuk skaretaik. Vaʼun, tots ta akʼobaltik sventa stsak ta kʼop li j-edometike, yuʼun jaʼo te tal joyobtaatuk xchiʼuk li yajkomandantetak ti jaʼ tsbeiltasik li karetaetike. 10 Pe li Edome jech-o la stoy sba ta stojolal Juda kʼalal to avie. Li Libna+ eke la stoy sba ta stojolal Jeoram li vaʼ kʼakʼale, yuʼun li Jeorame laj yikta komel li Jeova ti jaʼ Sdios smoltotake.+ 11 Li Jeoram xtoke la svaʼan tayal kʼopojebaletik*+ ta vitstikaltik yuʼun Juda sventa mu xa tukʼuk xakʼ sbaik ta stojolal Dios li jnaklejetik ta Jerusalene, sok ta be yuʼun li Judae.

12 Ta tsʼakale, takbat talel jlik karta yuʼun li j-alkʼop Eliase,+ xi chal li kartae: «Xi chal Jeova ti jaʼ Sdios amoltot David ta voʼnee: ‹Mu jechuk la apas kʼuchaʼal la spas li atot Jeosafate,+ mi jaʼuk la apas xtok li kʼusi la spas li ajvalil Asa+ ta Judae. 13 Yuʼun jaʼ noʼox la apas li kʼusi tspasik li ajvaliletik ta Israele,+ voʼot ta akoj ti muʼyuk tukʼ laj yakʼ sbaik ta stojolal Dios+ li judaetik xchiʼuk li jnaklejetik ta Jerusalen jech kʼuchaʼal la spasik li yutsʼ yalal Akabe,+ la amil xtok li achiʼiltak ta vokʼel+ ti jaʼ yutsʼ yalal atote, ti jaʼ mas lek stalelalik kʼuchaʼal voʼote. 14 Jaʼ yuʼun, li Jeovae chakʼbe tsots svokol li ateklumale, li anichʼnabtake, li avajniltake xchiʼuk skotol li kʼusitik oy avuʼune. 15 Chavil ep avokol ta chamel, chlik ipajuk abikiltak jaʼ to mi boskʼij lokʼel ta skoj ti mas tstsatsaj jujun kʼakʼale›».

16 Li Jeovae la stijbe yoʼonton+ jfilisteaetik+ xchiʼuk j-arabiaetik+ ti te nakalik ta stsʼel j-etiopiaetik sventa xtal skontrainik li Jeorame. 17 La stikʼ sbaik ochel ta persa li ta Judae, vaʼun laj yichʼik batel skotol li kʼusitik oy ta sna* li ajvalile,+ laj yikʼbeik batel li xnichʼnabtak xchiʼuk li yajniltake; jaʼ xa noʼox te kom yuʼunik li Jeoakas*+ ti jaʼ li mas itsʼinale. 18 Kʼalal kʼot xa ox ta pasel taje, li Jeovae laj yakʼ ipajuk sbikil ti mu xa stakʼ poxtaele.+ 19 Kʼalal lokʼ chib jabile, boskʼij lokʼel sbikil ta skoj ti mas xa tsatsaj li xchamele, vaʼun cham ta skoj ti mu xa noʼox tsʼikbaj li xkʼuxule; li steklumale muʼyuk la stsanik mukʼta kʼokʼ sventa xichʼik ta mukʼ jech kʼuchaʼal laj yichʼ pasbel li smoltotake.+ 20 32 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Jeorame, vaxakib jabil ajvalilaj ta Jerusalen. Muʼyuk buchʼu chopol laj yaʼi sba ti kʼalal chame. Laje, te bat smukik ta Steklumal David,+ pe maʼuk ti bu mukajtik li ajvaliletike.+

22 Vaʼun, li jnaklejetik ta Jerusalene jaʼ la svaʼanik ta ajvalil li xnichʼon ti mas itsʼinale, jaʼ li Okosiase, yuʼun li j-elekʼetik ti jmoj talik xchiʼuk li j-arabiaetik ti bu spasoj skarpanaik li judaetike la smilbeik skotol li yan xnichʼnabtak Jeoram ti mas bankilaletike.+ Jaʼ yuʼun, li Okosias xnichʼon Jeorame jaʼ lik ajvalilajuk ta Juda.+ 2 22 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Okosiase, jun jabil ajvalilaj ta Jerusalen. Li smeʼe Atalia+ sbi, jaʼ smom* li Omrie.+

3 Li Okosiase jaʼ la xchanbe-o stalelal li yutsʼ yalal Akabe,+ jaʼ la spas li kʼusi toj chopole, yuʼun jaʼ tojobtasat yuʼun li smeʼe. 4 Li Okosiase jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeova jech kʼuchaʼal la spas li yutsʼ yalal Akabe, yuʼun jaʼ tojobtasat yuʼun li yutsʼ yalal Akab kʼalal chamem xa ox li stote ti jaʼ xa te laj yichʼ-o lajesele. 5 Li Okosiase jaʼ la xchʼun li kʼusi ch-albate xchiʼuk bat xchiʼin li Jeoram xnichʼon ajvalil Akab sventa xbat stsakik ta kʼop ta Ramot-Galaad+ li ajvalil Asael+ ta Siriae, ti jaʼ te yayijesat yuʼun jtʼilesej flechaetik li Jeorame. 6 Jaʼ yuʼun, sut batel ta Jesreel+ sventa xlekub ta skoj ti yayijesat kʼalal ay stsak ta kʼop ta Rama li ajvalil Asael ta Siriae.+

Li Okosias* xnichʼon Jeoram+ ti jaʼ ajvalil ta Judae yal batel ta Jesreel sventa xbat skʼel li Jeoram+ ti jaʼ xnichʼon Akabe, yuʼun laj yichʼ yayijesel.*+ 7 Pe li Diose jaʼ xa te chakʼ chamuk li Okosias ti jech bat skʼel li Jeorame; kʼalal te xa ox oye, jmoj lokʼ batel xchiʼuk Jeoram sventa xbat skʼelik li Jeu ti jaʼ smom* Nimsie, li Jeue+ jaʼ tʼujbil yuʼun Jeova sventa xchʼaybe stsʼunbal* li yutsʼ yalal Akabe.+ 8 Kʼalal lik yakʼbe kastigo yutsʼ yalal Akab li Jeue, te la sta li bankilaletik ta Judae xchiʼuk li xnichʼnabtak xchiʼiltak ta vokʼel Okosias ti jaʼ yaj-abteltak li Okosiase, jech te la smilan komel.+ 9 Vaʼun, laj yal mantal ti akʼo saʼik li Okosiase; te snakʼoj* sba la staik ta Samaria, vaʼun la xchukik tal xchiʼuk laj yikʼbeik tal li Jeue. La smilik xchiʼuk la smukik,+ yuʼun xi laj yalike: «Jaʼ smom li Jeosafat ti buchʼu la saʼ ta sjunul yoʼonton li Jeovae».+ Muʼyuk xa junuk ta yutsʼ yalal Okosias ti xuʼ yuʼun x-och ta ajvalile.

10 Li Atalia+ ti jaʼ smeʼ li Okosiase laj yakʼ venta ti chamem xa li skereme, jaʼ yuʼun lik xchapan sba sventa xchʼaybe stsʼunbal li yutsʼ yalal Juda ti jaʼ skʼoplal chkʼotik ta ajvalile.+ 11 Pe li Jeosabeat ti jaʼ stseb li ajvalile ta mukul laj yikʼ lokʼel li Jeoas+ ti jaʼ xnichʼon Okosiase sventa mu teuk kapal xichʼ milel xchiʼuk li yan xnichʼnabtak ajvalile. Te jmoj la snakʼ* ta jun kuarto xchiʼuk li buchʼu tstsʼitesat li Jeoase. Li Jeosabeat ti jaʼ stseb li ajvalil Jeorame+ (jaʼ yajnil li pale Jeoiadae+ xchiʼuk jaʼ xchiʼil ta vokʼel Okosias) vuʼ yuʼun snakʼel, jaʼ yuʼun muʼyuk xmilat yuʼun li Ataliae.+ 12 Kʼalal jaʼo yakal ch-ajvalilaj ta jteklum li Ataliae, li Jeoase vakib jabil te nakʼal* kom xchiʼukik li ta sna melel Diose.

23 Li ta svukubal jabile, li Jeoiadae laj yakʼ ta ilel ti tsots yoʼontone xchiʼuk la spas jun trato xchiʼuk li bankilaletik ti sbainojik sien viniketik+ ti jaʼik Asarias xnichʼon Jeroam, Ismael xnichʼon Jeoanan, Asarias xnichʼon Obed, Maaseya xnichʼon Adaya xchiʼuk Elisafat xnichʼon Sikri. 2 Jaʼ yuʼun, batik ta sjunul Juda, la stsobik li jlevietik+ ti te oyik ta jteklumetik yuʼun Judae, la stsobik li joliletik ta jujuchop utsʼ alalil ta Israele. Kʼalal talik ta Jerusalene, 3 sjunul li tsobobbaile te la spasik jun trato+ ta sna melel Dios xchiʼuk li ajvalile, vaʼun xi albatik yuʼun li Jeoiadae:

«¡Kʼelavilik! Ta onoʼox x-och ta ajvalil li xnichʼon ajvalil jech onoʼox kʼuchaʼal yaloj Jeova ti chkʼot ta stojolal li xnichʼnabtak Davide.+ 4 Xi skʼan xapasike: chʼako abaik ta oxvokʼ. Li jvokʼ ti jaʼik paleetik xchiʼuk jlevietik ti jaʼ chchabivanik+ ta savadoe jaʼ chchabiik li ochebaletike;+ 5 li xchaʼvokʼale te chkomik ta sna* ajvalil,+ li yoxvokʼale te chkomik li ta ochebal ti Snakleb sbie. Yan li jteklume te noʼox chkomik ta yamakʼil* sna Jeova.+ 6 Mu me buchʼu x-och talel avuʼunik li ta sna Jeovae, jaʼ noʼox xuʼ x-ochik li paleetik xchiʼuk jlevietik ti te chtunike.+ Jaʼ noʼox xuʼ x-ochik, yuʼun jaʼ vokʼbilik sventa spasik chʼul abtelal, pe li jteklume jaʼ tspasik li kʼusitik sbainojik ta stojolal Jeovae. 7 Li jlevietike skʼan sjoyobtaik lek li ajvalile xchiʼuk teuk stsakoj yabtejebik. Li buchʼu tskʼan tstikʼ sba ochel li ta nae skʼan xamilik. Skʼan xachabiik ti buyuk noʼox chbat* li ajvalile».

8 Li jlevietik xchiʼuk skotol li Judae jech tajek la spasik kʼuchaʼal albatik yuʼun li pale Jeoiadae. Jaʼ yuʼun, ta jujuntal laj yikʼ batel li svinikik ti chchabivanik ta savadoe xchiʼuk li buchʼutik chkuxik ta savadoe,+ yuʼun li pale Jeoiadae muʼyuk toʼox stakoj sutel li jujuvokʼ+ ti ay spas yabtelike. 9 Vaʼun, li bankilaletik ti sbainojik sien viniketike+ akʼbatik yuʼun pale Jeoiada li lansaetik, li kʼox eskudoetik* xchiʼuk li set-set eskudoetik ti te kʼejel* ta sna melel Dios+ ti jaʼ toʼox yuʼun li ajvalil Davide.+ 10 Vaʼun, la xchol skotol li jchabivanejetik ti stsakoj yabtejebike. Te la svaʼan sbaik ta yeloval li nae, te lik xchol sbaik ta batsʼikʼob kʼalal ta tsʼetkʼob.* Jlome te laj yakʼ sbaik ti bu oy li skajleb matanale xchiʼuk li jlome te laj yakʼ sbaik ta stsʼel li nae, jech la sjoyobtaik li ajvalile. 11 Laj yikʼik talel li xnichʼon ajvalile,+ la xojbeik ta sjol li koronae xchiʼuk laj yakʼbeik* li balbalvun ti bu tsʼibabil li Mantale,+ jech la stikʼik ta ajvalil. Li Jeoiada xchiʼuk xnichʼnabtake jaʼ la sbiiltasik ta ajvalil. Xi laj yalike: «¡Jaluk xkuxi li ajvalile!».+

12 Kʼalal laj yaʼi Atalia ti ch-anilaj batel li krixchanoetike xchiʼuk ti yakal tskʼupil kʼoptaik li ajvalile, bat ta anil ta sna Jeova+ ti bu oy li krixchanoetike. 13 Laj yil ti te vaʼal ta stsʼel oy li ajvalil te ta ochebale. Li bankilaletik+ xchiʼuk li jupanej okʼesetike te vaʼal xchiʼukik li ajvalile, xmuyubaj tajek+ tsjupan yokʼesik skotol li krixchanoetike. Li jkʼejimoletik ti yakal tstij stijobil sonike jaʼ yakal tsbeiltasik* li kʼejoje. Vaʼun, li Ataliae la sliʼ ta jatel skʼuʼ spokʼ xchiʼuk xi tsots laj yale: «¡J-akʼvanejetik ta kʼabal! ¡J-akʼvanejetik ta kʼabal!». 14 Li pale Jeoiadae laj yikʼ talel li bankilaletik ti sbainojik sien viniketike, jaʼ xkaltik, li buchʼutik sbainojik soltaroetike, xi laj yalbe mantale: «¡Lokʼesik batel ti bu acholoj abaike. Mi oy buchʼu tstsʼakli batele, milik ta espada!». Yuʼun li palee xi xa onoʼox yaloje: «Mu teuk xamilik ta sna Jeova». 15 Jaʼ yuʼun, la stsakik batel. Kʼalal kʼot li ta yochebal sna* ajvalil ti Yochebal Kaʼetik sbie, te la smilik ta anil.

16 Li Jeoiadae la spasik trato xchiʼuk li ajvalile xchiʼuk li jteklume, ti jaʼikuk-o steklumal li Jeovae.+ 17 Laje, talik ta sna* Baal skotol li krixchanoetik sventa sjinesbeike,+ la sjinesbeik li skajlebtak smotone, li slokʼoltak Baale+ xchiʼuk te la smilik ta yeloval skajlebtak matanal li Matan ti jaʼ yajpale Baale.+ 18 Li Jeoiadae jaʼ laj yakʼbe sventain paleetik xchiʼuk jlevietik li kʼusitik chichʼ pasel ta sna Jeovae, ti ta jujuvokʼ vaʼanbilik yuʼun David sventa xchabibeik li sna Jeova xchiʼuk sventa xakʼik chikʼbil matanal ta stojolal Jeova+ jech kʼuchaʼal tsʼibabil ta Smantal Moisese,+ ti ta muyubajeluk xchiʼuk ta kʼejimoluk skʼan spasik jech kʼuchaʼal yaloj komel Davide. 19 Te laj yakʼ xtok li jchabitiʼnaetik+ li ta stiʼ sna Jeovae sventa mu x-ochik tal li buchʼutik ibal sbaik* ta kʼusiuk noʼoxe. 20 Laje, la stsob li bankilaletik ti sbainojik sien viniketike,+ li bankilaletike, li ajvaliletik ta jteklume xchiʼuk skotol li krixchanoetik ta jteklume sventa xchabiik lokʼel ta sna Jeova li ajvalile. Te echʼik li ta tiʼ na ta akʼol sventa xbatik li ta sna* ajvalile, vaʼun te la xchotanik li ta xchotleb+ ajvaliletike.+ 21 Jaʼ yuʼun, skotol li krixchanoetike xmuyubajik tajek xchiʼuk jun xa yoʼonton nakiik, yuʼun la smilik ta espada li Ataliae.

24 Vukub jabil toʼox yichʼoj li Jeoas kʼalal och ta ajvalile.+ 40 jabil ajvalilaj ta Jerusalen. Li smeʼe Sibia sbi, te likem ta Beer-Seba.+ 2 Ti kʼu sjalil kuxi li pale Jeoiadae,+ li Jeoase jaʼ la spas-o li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeovae. 3 Li Jeoiadae la sabe chaʼvoʼ yajnil li Jeoase, vaʼun vokʼ skeremtak xchiʼuk stsebetak.

4 Ta tsʼakal li Jeoase lokʼ ta yoʼonton chchaʼmeltsanbe li sna Jeovae.+ 5 Jaʼ yuʼun, la stsob li paleetik xchiʼuk jlevietike, xi laj yalanbee: «Batanik ta jujun jteklumetik ta Juda, bat kʼanbeik tal stakʼinik skotol Israel sventa xichʼ chaʼmeltsanbel li sna Adiosike,+ jujun jabil jech chichʼ pasel. Ta ora noʼox me xapasik». Pe muʼyuk la spasik ta anil li jlevietike.+ 6 Jech oxal, li ajvalile la stak ta ikʼel li bankilal pale Jeoiadae, xi laj yalbee:+ «¿Kʼu yuʼun muʼyuk avalojbe mantal li jlevietik ti akʼo yichʼik tal li chʼul patan+ chakʼik li stsobobbail Israel ti te oyik ta Juda xchiʼuk ta Jerusalene? Yuʼun jech yaloj mantal Moises ti jaʼ yajtunel Jeovae ti jaʼ sventa li chʼul karpana ti bu oy li xkaxail tratoe.+ 7 Yuʼun li yalabtak pukujil ants Ataliae+ ochik ta persa li ta sna melel Diose,+ vaʼun jaʼ xa la stunesik sventa Baal li kʼusitik chʼul ti te toʼox oy ta sna Jeovae». 8 Li ajvalile laj yal mantal ti akʼo xichʼ pasel jun kaxae+ xchiʼuk ti te xakʼik ta yochebal sna Jeovae.+ 9 Ta tsʼakale, laj yichʼ alel batel ta sjunul Juda xchiʼuk Jerusalen ti akʼo yichʼbeik talel Jeova li chʼul patan+ jech kʼuchaʼal yaloj mantal Moises ti jaʼ yajtunel melel Diose, jaʼ li patan ti kʼanbatik Israel kʼalal te toʼox oyik ta takixokol balumile. 10 Skotol li bankilaletik xchiʼuk sjunul li jteklume xkuxet noʼox yoʼonton+ laj yakʼik li spatanike, jech-o laj yakʼik jaʼ to ti kʼuxi noj li kaxae.*

11 Kʼalal chilik li jlevietik ti ep xa li takʼine, chichʼbeik batel ajvalil li kaxae. Jaʼ yuʼun, li yajsekretario ajvalile xchiʼuk li yajkoltaobba bankilal palee chokobtasik li kaxae,+ mi laje chbat sutesik. Jech tspasik jujun kʼakʼal, jaʼ yuʼun ep la stsobik li takʼine. 12 Li ajvalil xchiʼuk li Jeoiadae jaʼ xa chbat yakʼbeik li buchʼutik sbainojik skʼelel li abtelal ta sna Jeovae, vaʼun jaʼ xa chbat stojik ek li jtuchʼtonetike* xchiʼuk li buchʼutik oy kʼusi lek xtojobik spasel sventa xchaʼmeltsanbeik li sna Jeovae.+ Tstojik xtok li buchʼutik chabtelanik tsatsal takʼin xchiʼuk kovre sventa xchaʼmeltsanbeik li sna Jeovae. 13 Li buchʼutik sbainojik skʼelel li abtelale jech lik spasik, vaʼun ti kʼu sjalil la skʼelik li abtelale lek bat yuʼunik li xchaʼmeltsanbel sna melel Diose, lek tajek laj yiktaik jech kʼuchaʼal toʼox oye. 14 Kʼalal naka noʼox tsuts yuʼunike, laj yichʼbeik talel ajvalil xchiʼuk Jeoiada li skomenal* takʼine, vaʼun la stunesik sventa xichʼ pasel li kʼusitik chtun ta sna Jeovae, la stunesik sventa xichʼ pasel li kʼusitik chtun ta yabtelike xchiʼuk kʼalal chakʼik matanale, la stunesik sventa spasik kopaetik xchiʼuk yan kʼusitik ti ta oro xchiʼuk ta plata la spasike.+ Jech-o laj yakʼik chikʼbil matanal+ ta sna Jeova ti kʼu sjalil kuxul li Jeoiadae.

15 Li Jeoiadae mol xa cham xchiʼuk la skʼupin xkuxlejal ti jayib jabil kuxie; 130 jabil yichʼoj kʼalal chame. 16 Te la smukik ta Steklumal David ti bu mukajtik li ajvaliletike,+ yuʼun lek kʼusitik la spas ta Israel,+ lek tun ta stojolal Dios xchiʼuk la xchabibe li snae.

17 Kʼalal chamem xa ox li Jeoiadae, li bankilaletik ta Judae bat skʼelik li ajvalile xchiʼuk la snijan sbaik ta stojolal, vaʼun li ajvalile la xchʼun li kʼusi albate. 18 La stenik komel li sna Jeova ti jaʼ Sdios smoltotakike, jaʼ lik tunikuk ta stojolal li chʼul posteetike* xchiʼuk li santoetike, jaʼ yuʼun li Diose tsan skʼakʼal yoʼonton ta stojolal Juda xchiʼuk Jerusalen ta skoj li smulike. 19 Sventa sutik tal ta stojolal Jeovae, ep ta velta takbatik tal j-alkʼopetik sventa jechuk-o xpʼijubtasatik,* pe muʼyuk la xchikintaik.+

20 Li Sakarias ti jaʼ xnichʼon pale Jeoiadae+ lik ventainatuk* yuʼun li s-espiritu Diose, vaʼun li Sakariase te la svaʼan sba ta akʼol, jaʼ ta olon kom li krixchanoetike, xi laj yale: «Xi chal li melel Diose: ‹¿Kʼu yuʼun muʼyuk chachʼunbeik li smantaltak Jeovae? ¡Muʼyuk me lek kʼusi chataik ti jech chapasike! Ta skoj ti la aviktaik li Jeovae, chiktaoxuk ek›».+ 21 La snop tsmilik,+ vaʼun te la smilik ta ton ta yamakʼil* sna Jeova,+ yuʼun jech laj yal mantal li ajvalile. 22 Li ajvalil Jeoase muʼyuk la svules ta sjol li tukʼil kʼanelal akʼbat ta ilel yuʼun li Jeoiada ti jaʼ stot li Sakariase, yuʼun li Jeoase la smilbe li xnichʼone, xi laj yal Sakarias kʼalal chcham xa oxe: «Te akʼo skʼel Jeova xchiʼuk jaʼ tspakbot sutel».+

23 Li ta slikebaltik jabile,* li soltaroetik ta Siriae muy stsakik ta kʼop li Jeoase, vaʼun och ta skʼobik li Juda xchiʼuk Jerusalene.+ La smilik skotol li bankilaletik ta jteklume,+ laje la stakbeik batel ajvalil ta Damasko skotol li kʼusi la staik ta pojele. 24 Akʼo mi toj jutebik li soltaroetik ta Siria ti tal tsakvanikuk ta kʼope, akʼbat stsalik yuʼun Jeova epal soltaroetik,+ yuʼun li jteklume la skomtsanik li Jeova ti jaʼ Sdios smoltotakike; jech laj yakʼbeik* kastigo li Jeoase. 25 Kʼalal sutik batel li yajkontratake (yuʼun tsots yayijem laj yiktaik),* jaʼ xa nopbat skʼoplal yuʼun yajtuneltak ti chmilat ta skoj ti la smalbe xchʼichʼel li xnichʼnabtak* pale Jeoiadae.+ Te ta stem* la smilik.+ Te la smukik ta Steklumal David,+ pe mu teuk la smukik li ta smukinal ajvaliletike.+

26 Li buchʼutik milvanike+ jaʼik Sabad yol Simeat ti jaʼ j-ammon antse xchiʼuk Jeosabad yol Simrit ti jaʼ jmoab antse. 27 Li xnichʼnabtak Jeoase, li kʼusitik laj yichʼ alel chkʼot ta stojolale+ xchiʼuk ti laj yichʼ chaʼmeltsanel* li sna melel Diose+ te tsʼibabil skʼoplal skotol li ta slivroal kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun ajvaliletike. Laje, jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Amasias sbie.

25 25 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Amasiase, 29 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene. Li smeʼe Jeoadan sbi, te likem ta Jerusalen.+ 2 Li Amasiase jaʼ la spas-o li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeovae, jaʼ noʼoxe mu ta sjunuluk yoʼonton. 3 Kʼalal la stsak lek yabtel ta ajvalile, la smil li yajtuneltak ti jaʼ la smilik li ajvalil ti jaʼ stote.+ 4 Pe muʼyuk la smilbe li xnichʼnabike, yuʼun jech la spas jech kʼuchaʼal chal li Mantale, ti te tsʼibabil ta slivro Moises ti bu xi laj yal li Jeovae: «Li totiletike mu xuʼ xchamik ta skoj smul xnichʼnabik, jech ek li nichʼnabiletike mu xuʼ xchamik ta skoj smul stotik. Ta skoj smul stukik ta xchamik».+

5 Li Amasiase la stsob li Judae xchiʼuk ta jujuchop utsʼ alalil la xchol ti jaʼ ventainbilik yuʼun li bankilaletik ti sbainojik jmil ta voʼe xchiʼuk li bankilaletik ti sbainojik sien ta voʼe, jech la spas ta sjunul Juda xchiʼuk Benjamin.+ La stsakbe sbi li buchʼutik 20 o ti mas ta 20 jabil yichʼojike,+ laj yakʼ venta ti oy 300 mil soltaroetik ti lek xtojobik* ta paskʼope, lek xtojobik stunesel li lansa xchiʼuk li mukʼta eskudoe.* 6 Jech xtok, la stoj 100 mil soltaroetik ta Israel ti lek xtojobik ta paskʼope, sien talento* plata laj yakʼ. 7 Pe xi tal albatuk yuʼun jun yajtunel melel Diose: «Ajvalil, mu xavikʼ batel li soltaroetik yuʼun Israele, yuʼun muʼyuk te Jeova ta stojolalik,+ mi jaʼuk ta stojolal junuk j-efrainetik. 8 Jaʼ lek atuk xabat xchiʼuk tsotsuk avoʼonton ta paskʼop. Li melel Diose oy sjuʼel sventa skoltaot.+ Yuʼun mi mu atukuk labate, muʼyuk tskoltaot mi la stsalot li avajkontratake». 9 Li Amasiase xi laj yalbe li yajtunel melel Diose: «¿Kʼusi chkut li sien talento laj kakʼbe soltaroetik ta Israel une?». Xi takʼbat yuʼun li yajtunel melel Diose: «Li Jeovae xuʼ yuʼun mas to ep chakʼbot xkʼexol».+ 10 Jaʼ yuʼun, li Amasiase la stak sutel li soltaroetik ti ta Efrain to likemik tale, la stak sutel ta snaik. Pe ilinik tajek ta stojolal li Judae, kapem xa tajek sut batel ta snaik.

11 Li Amasiase la spas ta tsots yoʼonton, laj yikʼ batel ta stenlejaltik Atsʼam+ li yajsoltarotak stuke, jech la smil lajunmil viniketik ta Seir.+ 12 Li viniketik ta Judae kuxul la stsakik batel lajunmil ta voʼ. Laj yikʼik muyel ta tayal chʼen sventa te sjipik yalel, jech toj jlilijel kʼot li sbekʼtalike. 13 Li soltaroetik ti takatik sutel yuʼun Amasias kʼalal albatik ti mu xuʼ xbat xchiʼinik ta paskʼope+ lik stsakik ta kʼop li jteklumetik ta Judae, te likik ta Samaria+ kʼalal to ta Bet-Oron.+ Oxmil krixchanoetik la smilik komel xchiʼuk ep tajek kʼusitik la spojik batel.

14 Kʼalal sut xa ox talel ta smilel j-edometik li Amasiase, laj yichʼbe lokʼel sdiostak li viniketik ta Seire, jaʼ xa la svaʼan ta sdiostak,+ lik snijan sba ta stojolal xchiʼuk lik yakʼbe matanal ti xtomet muyel xchʼailal* yuʼune. 15 Li Jeovae ilin tajek ta stojolal li Amasiase, jaʼ yuʼun la stakbe batel jun j-alkʼop, xi albate: «¿Kʼu yuʼun ti jaʼ chbat atsʼakli li sdiosik ti muʼyuk bu vuʼ yuʼunik skoltael lokʼel ta akʼob li steklumalike?».+ 16 Kʼalal yakal to chkʼopoje, xi albat yuʼun li ajvalile: «¿Mi yuʼun voʼot laj avichʼ vaʼanel ta yajtojobtasvanej li ajvalile?+ ¡Tsʼijlan xa!+ ¿Mi yuʼun chakʼan milel?». La xchʼun li j-alkʼope, pe xi to laj yale: «Jnaʼoj ti snopoj xa onoʼox Dios chakʼbot avokol ta skoj ti jech la apase xchiʼuk ta skoj ti mu xachʼun li kʼusi chkale».+

17 Kʼalal laj xa ox sjakʼbe li yajtojobtasvanejtake, li ajvalil Amasias ta Judae la stakbe batel aʼyej li Jeoas ti jaʼ xnichʼon Jeoakase xchiʼuk ti jaʼ smom li Jeu ti jaʼ ajvalil ta Israele. Xi laj yalbe batele: «Laʼ jtsak jbatik ta kʼop».*+ 18 Li ajvalil Jeoas ta Israele xi laj yalbe batel li ajvalil Amasias ta Judae: «Li chʼix ta Libanoe xi la stakbe batel mantal li sedro teʼ ta Libanoe: ‹Akʼbo yikʼ jkerem li atsebe›. Pe jaʼo te echʼ jkot teʼtikal chonbolom li ta Libanoe, echʼ xpechʼ ta tekʼel li chʼixe. 19 Xi chavale: ‹¡Kʼelavil! Laj xa jtsal li Edome›,+ jaʼ yuʼun chatoy aba, yuʼun chakʼan ichʼel ta mukʼ. Pe te noʼox koman ta ana.* ¿Kʼu yuʼun jecheʼ chtal asaʼ avokol ti jech noʼox chtal avakʼ aba ta tsalel xchiʼuk li Judae?».

20 Pe muʼyuk la xchʼun li Amasiase,+ yuʼun jech laj yakʼ kʼotuk ta pasel Dios sventa stsalatik yuʼun li yajkontrae,+ yuʼun jaʼ la stsʼakliik li diosetik yuʼun Edome.+ 21 Jaʼ yuʼun, li ajvalil Jeoas ta Israele muy batel, te la stsak sbaik ta kʼop ta Bet-Semes+ ta yosilal Juda xchiʼuk li ajvalil Amasias ta Judae. 22 Li Israele la stsal li Judae, jaʼ yuʼun li soltaroetik ta Judae ta jujuntal jatav batel ta snaik.* 23 Li ajvalil Jeoas ta Israele te och ta skʼob ta Bet-Semes li ajvalil Amasias ta Judae. Li Amasiase jaʼ xnichʼon Jeoas xchiʼuk jaʼ smom li Jeoakase.* Laje, laj yikʼ batel ta Jerusalen xchiʼuk la sjam jun be li ta smuroal Jerusalene, te chlik ta ochebal ti Efrain+ sbie kʼalal to ta ochebal ti Eskina+ sbie. Chanib sien xukʼubil* sjamlej. 24 La stsob batel skotol li oroe, li platae xchiʼuk skotol li kʼusitik te oy ta sna melel Dios xchiʼuk* li Obed-Edome. La stsob batel xtok li kʼusitik te oy ta yavil kʼulejal ta sna* ajvalile.+ Jech xtok, oy buchʼutik la xchuk batel, laje sut batel ta Samaria.

25 Li Amasias+ xnichʼon Jeoas ti jaʼ ajvalil ta Judae kuxi to batel 15 jabil kʼalal chamem xa ox li Jeoas+ xnichʼon Jeoakas ti jaʼ ajvalil ta Israele.+ 26 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Amasiase, ta slikeb kʼalal to ta slajebe, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Juda xchiʼuk ta Israele? 27 Kʼalal namaj ta stojolal Jeova li Amasiase, lik nopbatuk skʼoplal ti te chmilat+ ta Jerusalene, jaʼ yuʼun jatav batel ta Lakis. Pe la stakik batel jayvoʼ viniketik ta Lakis sventa xbat saʼik, vaʼun te la smilik. 28 La xkuchik sutel ta Jerusalen, la skajanik batel ta kareta ti jochbil ta kaʼetike, te la smukik ta jteklum Juda ti bu mukajtik li smoltotake.

26 Vaʼun, skotol li krixchanoetik ta Judae laj yikʼik tal li Usias+ ti 16 jabil yichʼoje, jaʼ la stikʼik ta ajvalil sventa xkʼot ta xkʼexol li stot ti jaʼ li Amasiase.+ 2 Li Usiase la xchaʼvaʼan li Elote,+ vaʼun laj yakʼbe sutel Juda kʼalal batem xa ox xkux xchiʼuk smoltotak li ajvalile.*+ 3 Li Usiase+ yichʼoj 16 jabil kʼalal och ta ajvalile, 52 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene. Li smeʼe Jekolias sbi, te likem ta Jerusalen.+ 4 Li Usiase jaʼ la spas-o li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeova jech kʼuchaʼal la spas li Amasias ti jaʼ stote.+ 5 Ti kʼu sjalil kuxul li Sakariase, jaʼ la stsʼakli-o li Diose, jaʼ chanubtasat yuʼun Sakarias ta xiʼtael* li melel Diose. Ti kʼu sjalil la stsʼakli li Jeovae, ep kʼusitik akʼbat yuʼun li melel Diose.+

6 Lokʼ stsak ta kʼop li jfilisteaetike+ xchiʼuk la sjines ochel li smuroal Gate,+ li smuroal Jabnee+ xchiʼuk li smuroal Asdode. Laje, te la svaʼan jteklumetik ta yosilal Asdod+ xchiʼuk ta yosil jfilisteaetik. 7 Li melel Diose jech-o la skolta sventa xbat stsak ta kʼop li jfilisteaetike xchiʼuk li j-arabiaetik+ ti te nakalik ta Gurbaale xchiʼuk sventa stsak ta kʼop li jmeunimetike. 8 Li j-ammonetike+ lik stojbeik patan li Usiase. Ta skoj ti la stsak tajek lek yipe, jech ta kʼunkʼun puk batel skʼoplal kʼalal to ta Ejipto. 9 Jech xtok, la svaʼan tayal kʼelob osil+ li ta Jerusalene, te la svaʼan li ta ochebal ti Eskina+ sbie, li ta ochebal ti Stenlejaltik+ sbie xchiʼuk li ta Yikobtak Muroe, lek tsotsik la svaʼan. 10 Jech xtok, la svaʼan tayal kʼelob osiletik+ ta takixokol balumil xchiʼuk la sjokʼ* posoetik (yuʼun toj ep xchonbolom); jech la spas xtok li ta Sefelae xchiʼuk li ta stenlejaltike. Li ta vitstikaltik xchiʼuk ta Karmeloe oy sviniktak ti chabtelanik osile xchiʼuk oy yajtsʼun-uvatak, yuʼun skʼanoj tajek li abtel ta osiltike.

11 Li Usiase epaj yajsoltarotak xtok ti lek chapalik sventa paskʼope. Lek chapanbilik ti ta jujuvokʼ chbatik ta paskʼope. Jaʼ chapatik xchiʼuk jaʼ tsakbat sbiik+ yuʼun li Jeiel ti jaʼ sekretarioe+ xchiʼuk li Maaseya ti yichʼoj yabtele, jaʼ ventainbilik yuʼun li Ananias ti jaʼ jun bankilal yaj-abtel ajvalile. 12 Li joliletik ta jujuchop utsʼ alalil ti jaʼ sventainojik li soltaroetik ti lek xuʼ yuʼunik paskʼope jaʼik 2,600 ta voʼ. 13 Sventainojik 307,500 ta voʼ soltaroetik ti lek chapal xchiʼuk yabtejebike, ti lek chapalik sventa paskʼope. Li soltaroetik ti lek xuʼ yuʼunike jaʼ tskoltaik li ajvalil kʼalal chbat stsak ta kʼop li yajkontratake.+ 14 Li Usiase laj yakʼbe lek s-eskudoik* li yajsoltarotake, laj yakʼbe lek slansaik,+ skaskoik, smak sbekʼtalik,*+ s-arkoik xchiʼuk stanal xjimichʼik.+ 15 Maʼuk noʼox, yuʼun te la spas makinaetik sventa pasob kʼop li ta Jerusalene, jaʼ la spasik li injenieroetike: te laj yakʼik ta sba li tayal kʼelob osiletike+ xchiʼuk ta sba li chikin muroetike, xuʼ stʼilesik batel flechaetik xchiʼuk mukʼta tonetik. Ta skoj ti la stsak lek yip xchiʼuk ti ep buchʼutik koltaate, ta buyuk noʼox puk batel skʼoplal.

16 Pe kʼalal la stsak lek yipe, lik stoy sba ti jaʼ noʼox la sta-o svokole, yuʼun muʼyuk tukʼ xakʼ sba ta stojolal li Jeova ti jaʼ Sdiose, yuʼun och xchikʼ pom li ta skajleb matanal sventa xchikʼobil pom ta yut stemplo Jeovae.+ 17 Li pale Asariase tijil och batel ta anil xchiʼuk 80 ta voʼ yajpaletak Jeova ti lek tsots yoʼontonike. 18 Xi tsots lik yalbeik mantal li Usiase: «¡Usias, maʼuk ta aventa xchikʼbel pom li Jeovae!+ Jaʼ noʼox xuʼ x-och xchikʼik pom li paleetike, yuʼun jaʼik snitilulal Aaron+ ti chʼultajesbilike. Lokʼan batel li ta chʼulnae, yuʼun muʼyuk tukʼ laj avakʼ aba, maʼuk xa jech chichʼot ta mukʼ Jeova Dios ti jech chapase».

19 Pe li Usiase ilin tajek+ kʼalal te stsakoj yav akʼal sventa xchikʼobil pome; kʼalal jaʼo ch-ilin tajek ta stojolal li paleetike, lokʼ lepra*+ ta stiba kʼalal jaʼo te oyik li paleetik ta sna Jeova ta stsʼel li skajleb matanal sventa xchikʼobil pome. 20 Kʼalal joyijik li bankilal pale Asarias xchiʼuk li yan paleetike, ¡laj yilik ti tsots xa tsakbil ta lepra ta stibae! Jaʼ yuʼun, la slokʼesik batel ta anil, anil xa lokʼ batel li stuk eke, yuʼun yayijesat xa yuʼun li Jeovae.

21 Li ajvalil Usiase jech-o ip ta lepra+ jaʼ to ti kʼuxi chame; jech oxal parte xa bu naki, yuʼun mu xa x-akʼe ochuk li ta sna Jeovae. Li xnichʼon ti Jotan sbie jaʼ lik sventain li sna* ajvalile xchiʼuk jaʼ lik xchapan li jnaklejetik ta jteklume.+

22 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Usiase, ta slikeb kʼalal to ta slajebe, jaʼ la stsʼiba komel li j-alkʼop Isaias+ xnichʼon Amose. 23 Vaʼun, li Usiase bat xkux xchiʼuk li smoltotake xchiʼuk te la smukik ti bu mukajtik li smoltotake, pe te la smukik ta jun mukinal ta stsʼel ti bu mukajtik li ajvaliletike, yuʼun xi laj yalike: «Tsakbil ta lepra». Laje, jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti jaʼ li Jotane.+

27 Li Jotane+ yichʼoj 25 jabil kʼalal och ta ajvalile, 16 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene. Li smeʼe Jerusa sbi, jaʼ stseb li Sadoke.+ 2 Li Jotane jaʼ la spas-o li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeova jech kʼuchaʼal la spas li Usias ti jaʼ stote,+ jaʼ noʼoxe muʼyuk x-och ta stemplo Jeova.+ Pe li jteklume jech-o la spasik li kʼusi chopole. 3 Li Jotane jaʼ la spas li tiʼ na ta akʼol ta sna Jeovae,+ ep kʼusitik la svaʼan ta sba li smuroal Ofele.+ 4 La svaʼan jteklumetik+ xtok li ta vitstikaltik yuʼun Judae,+ ep kʼusitik la svaʼan ti joyajtik ta muroe+ xchiʼuk la svaʼan tayal kʼelob osiletik+ ta teʼtik. 5 La stsak ta kʼop li ajvalil yuʼun j-ammonetike,+ jech ta kʼunkʼun la stsal; jaʼ yuʼun li vaʼ jabile, li j-ammonetike laj yakʼbeik sien talento* plata, lajunmil koro* trigo xchiʼuk lajunmil ta pʼis sevada. Li j-ammonetike jech yepal la stojik li ta xchibal jabil xchiʼuk li ta yoxibale.+ 6 Jech la stsak batel yip li Jotane, yuʼun jpʼel ta yoʼonton chanav li ta sbetak Jeova Dios yuʼune.

7 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Jotane, ti kʼutik yelan la spas kʼope, skotol li kʼusitik la spase, te tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israel xchiʼuk ta Judae.+ 8 Li Jotane yichʼoj 25 jabil kʼalal och ta ajvalile, 16 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene.+ 9 Vaʼun, li Jotane bat xkux xchiʼuk li smoltotake, te la smukik ta Steklumal David.+ Laje, jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Akas sbie.+

28 Yichʼoj 20 jabil kʼalal och ta ajvalil li Akase,+ 16 jabil ajvalilaj ta Jerusalen. Muʼyuk la spas li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeovae, mu jechuk la spas jech kʼuchaʼal li David ti jaʼ smoltote.+ 2 Kʼajomal jaʼ la xchanbe stalelal li ajvaliletik ta Israele,+ jech xtok, la spasbe slokʼoltak Baal ta unijesbil takʼin.+ 3 Laj yakʼ matanal xtok ti xtomet muyel xchʼailal* li ta stenlejaltik Inone* xchiʼuk la xchikʼ ta kʼokʼ li xnichʼnabtake,+ ibal sba* kʼusitik la spas jech kʼuchaʼal li jyanlumetik+ ti nutsatik lokʼel yuʼun Jeova ta sat li j-israeletike. 4 Jech xtok, jech-o laj yakʼ chikʼbil matanal li ta tayal kʼopojebaletike*+ xchiʼuk te la xchikʼ matanal ti xtomet muyel xchʼailal* yuʼune xchiʼuk te la xchikʼ li ta bikʼtal vitsetik xchiʼuk ta yolon teʼetik ti lek pimik yanale.+

5 Jaʼ yuʼun, li Jeova Dios yuʼune akʼat ta skʼob li ajvalil ta Siriae,+ jech tsalatik xchiʼuk ep chukatik batel ta Damasko.+ Akʼat ta skʼob li ajvalil ta Israel xtoke, solel ep lajik ta milel. 6 Yuʼun li Peka+ xnichʼon Remaliase ta jun noʼox kʼakʼal la smil 120 mil viniketik ta Juda ti lek tsots yoʼontonike, yuʼun laj yiktaik li Jeova Dios yuʼun smoltotakike.+ 7 Jech xtok, li Sikri ti jaʼ jun j-efrain vinik ti lek xuʼ yuʼun paskʼope la smilbe li xnichʼon ajvalil Maaseyae xchiʼuk li Asrikam ti jaʼ oy ta sba li spasob mantal* ajvalile, la smil xtok li Elkana ti kʼotem ta itsʼinal ajvalile. 8 Li j-israeletik eke la xchukik batel 200 mil ti jaʼik xchiʼiltakike, jaʼik antsetik, keremetik xchiʼuk tsebetik; ep kʼusitik la spojik batel xtok ti laj yichʼik batel ta Samariae.+

9 Oy jun yaj-alkʼop Jeova ti Oded sbie. Lokʼ snup ta be li soltaroetik ti te chbatik ta Samariae, xi laj yalbe yaʼiike: «¡Kʼelavilik! Ti jech laj yakʼboxuk ta akʼobike,+ jaʼ ta skoj ti ilin ta stojolal Juda li Jeova Dios yuʼun amoltotakike, vaʼun kʼot kʼalal to vinajel li skapemal ajolik kʼalal la amilik li achiʼiltakike. 10 Avie, anopoj xa chatikʼik ta avajtunelik+ li jnaklejetik ta Juda xchiʼuk ta Jerusalene, pe ¿mi mu xavakʼik venta ti oy amulik ta stojolal li Jeova Dios avuʼunik eke? 11 Chʼunik li kʼusi chkale, koltaik batel li buchʼutik la achukik talel ti jaʼ achiʼiltakike, yuʼun tsanem tajek skʼakʼal yoʼonton ta atojolalik li Jeovae».

12 Jaʼ yuʼun, oy jlom bankilaletik ta Efrain ti jaʼik li Asarias xnichʼon Jeoanan, Berekias xnichʼon Mesilemot, Jeiskias xnichʼon Salum xchiʼuk li Amasa xnichʼon Adlaie tsots la stsakik ta kʼop li soltaroetik ti ayik ta paskʼope, 13 xi laj yalbe yaʼiike: «Mu liʼuk xavikʼik tal li buchʼutik la achukik tale, yuʼun ta jta jmultik avuʼunik ta stojolal Jeova, jaʼ noʼox chavakʼbeik xchiʼil li jmultike xchiʼuk li kʼusi chopol ta jpastike, yuʼun toj ep xa onoʼox li kʼusi chopol ta jpastike, jaʼ yuʼun tsanem tajek skʼakʼal oʼontonal ta stojolal li Israele». 14 Jaʼ yuʼun, li soltaroetik ti lek chapal xchiʼuk yabtejebike laj yakʼbeik ta skʼob bankilaletik xchiʼuk ta skʼob sjunul tsobobbail li buchʼutik la xchukik tale xchiʼuk li kʼusitik la spojik tale.+ 15 Vaʼun, li viniketik ti tʼujbilik xa onoʼoxe laj yikʼik batel li jchukeletike, vaʼun li buchʼutik tʼanalike jaʼ laj yakʼbeik slap li kʼuʼil pokʼiletik ti la spojik tale. Laj yakʼbe skʼuʼ spokʼik, xonobik, juteb sveʼelik, juteb yaʼalik xchiʼuk aseite sventa xjax ta sbekʼtalik. Jaʼ la skajanik batel ta vuroetik li buchʼutik kʼunike sventa xikʼik batel ta Jeriko ti bu oy li xchiʼiltakike, jaʼ li jteklum ti bu tsʼunajtik xane. Laje, sutik talel ta Samaria.

16 Li vaʼ kʼakʼale, li ajvalil Akase la skʼanbe koltael li ajvaliletik ta Asiriae.+ 17 Li j-edometike la stsakik ta kʼop yan velta li Judae, och ta skʼobik xchiʼuk oy buchʼutik la xchukik batel. 18 Li jfilisteaetik+ eke la stsakik ta kʼop li jteklumetik ta Sefela+ xchiʼuk ta Negueb li ta yosilal Judae, och ta skʼobik li Bet-Semes,+ Ayalon,+ Guederot xchiʼuk Soko xchiʼuk li bikʼtal lumetik ti te noʼox nopajtike,* Timna+ xchiʼuk li bikʼtal lumetik ti te noʼox nopajtike, Guimso xchiʼuk li bikʼtal lumetik ti te noʼox nopajtike; jaʼ te komik ta naklej. 19 Li Jeovae laj yakʼ ta kʼexlal Juda ta skoj li ajvalil Akas ta Israele, yuʼun kolem noʼox yuʼun li Juda sventa spasik li kʼusi xal yoʼontonike, mi jsetʼuk* xa tukʼ laj yakʼ sbaik ta stojolal Jeova.

20 Ta tsʼakale, tsakat ta kʼop yuʼun li ajvalil Tilgat-Pilneser+ ta Asiriae, muʼyuk xkoltaat, kʼajomal noʼox akʼbat svokol.+ 21 Yuʼun li Akase laj yichʼ lokʼel li kʼusitik te oy ta sna Jeovae, li kʼusitik te oy ta sna* ajvalile+ xchiʼuk ta sna li bankilal j-abteletike, jaʼ laj yakʼbe ta smoton li ajvalil ta Asiriae; pe muʼyuk kʼusi stu ti jech la spase. 22 Manchuk mi oy svokol li ajvalil Akase, mas to muʼyuk tukʼ laj yakʼ sba ta stojolal li Jeovae. 23 Jaʼ lik yakʼbe milbil matanal li diosetik yuʼun jdamaskoetike+ manchuk mi jaʼ tsalat yuʼun,+ vaʼun xi laj yale: «Chkoltaat yuʼun sdiosik li ajvaliletik ta Siriae, chkakʼbe milbil matanal ek sventa skoltaikun».+ Pe taje jaʼ noʼox la smak-o* yakan li ajvalil xchiʼuk li Israele. 24 Li Akase la stsob li kʼusitik te chtun ta sna li melel Diose; laje bikʼitik la slilin li kʼusitik te chtun ta sna li melel Diose,+ la smakbe stiʼtak sna li Jeovae+ xchiʼuk ta buyuk noʼox la spas skajleb matanaletik ti jaʼ yuʼun stuke, jech la spas ta sjunul Jerusalen. 25 Ta skotol li jteklumetik ta Judae, te la spas tayal kʼopojebaletik sventa te xchikʼbe smoton li jecheʼ diosetik+ ti xtomet muyel xchʼailale,* jaʼ yuʼun chopol laj yaʼi sba yuʼun li Jeova Dios yuʼun smoltotake.

26 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejale, skotol li kʼusitik la spas ta slikeb kʼalal to ta slajebe, te tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Juda xchiʼuk ta Israele.+ 27 Vaʼun, li Akase bat xkux xchiʼuk li smoltotake xchiʼuk te la smukik ta jteklum Jerusalen, yuʼun muʼyuk te la smukik ta smukinal li ajvaliletik ta Israele.+ Laje, jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Esekias sbie.

29 Li Esekiase+ yichʼoj 25 jabil kʼalal och ta ajvalile, 29 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene. Li smeʼe Abias sbi, jaʼ stseb li Sakariase.+ 2 Li Esekiase jaʼ la spas-o li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeova+ jech kʼuchaʼal la spas li David ti jaʼ smoltote.+ 3 Li ta sba jabil yochel ta ajvalile, li ta sba ue, la sjambe li stiʼtak sna Jeovae xchiʼuk la xchaʼmeltsan.+ 4 Vaʼun, te la stsob ta kaye* li paleetik xchiʼuk jlevietike ti te xkom ta slokʼeb kʼakʼale. 5 Xi laj yalanbee: «Chikintabeikun, jlevietik. Chʼultajeso abaik+ xchiʼuk chʼultajesik li sna Jeova Dios yuʼun amoltotakike, lokʼesik ta chʼulna xtok li kʼusitik ibal sbae.*+ 6 Yuʼun li jtot jmeʼtike muʼyuk tukʼ xakʼ sbaik xchiʼuk jaʼ la spasik li kʼusi chopol chil ta sat li Jeova Dios kuʼuntike.+ La stenik komel xchiʼuk la svalopatinik komel,+ jech xtok, la skʼejpʼun* lokʼel satik ta stojolal li axibalna yuʼun Jeovae. 7 La smakbeik stiʼtak li ochebale+ xchiʼuk la stupʼik li kantiletike.+ Muʼyuk xa la xchikʼik pom+ xchiʼuk muʼyuk xa laj yakʼbeik chikʼbil matanal+ li Sdios Israel ti bu chʼule. 8 Jaʼ yuʼun, li Jeovae ilin ta stojolal li Juda xchiʼuk Jerusalene,+ jech oxal li kʼusitik laj yakʼ kʼotuk ta stojolalike chiʼik-o li krixchanoetike, labal chilik xchiʼuk chpiobajik-o* jech kʼuchaʼal chavil ta asat atukik avie.+ 9 Laj yichʼik milel ta espada li jmoltotaktike,+ vaʼun batik ta chukel li kol jnichʼontike xchiʼuk li kajniltike.+ 10 Avie, oy ta koʼonton ta jpas trato xchiʼuk li Jeova Dios yuʼun Israele+ sventa xnamaj ta jtojolaltik li skʼakʼal yoʼontone. 11 Kuni nichʼnabtak, maʼuk xa yorail ta jkuxtik, yuʼun li Jeovae laj xa stʼujoxuk yoʼ te xavaʼiik ta yeloval sventa xatunik ta stojolal+ xchiʼuk sventa xachikʼbeik smoton ti xtomet noʼox muyel xchʼailale».*+

12 Vaʼun, likik ta abtel li jlevietike: li ta jkoatetike+ jaʼik Maat xnichʼon Amasai xchiʼuk Joel xnichʼon Asarias; li ta jmerarietike+ jaʼik Kis xnichʼon Abdi xchiʼuk Asarias xnichʼon Jealelel; li ta jguersonetike+ jaʼik Joa xnichʼon Sima xchiʼuk Eden xnichʼon Joa; 13 li ta xnichʼnabtak Elisafane jaʼik Simri xchiʼuk Jeuel; li ta xnichʼnabtak Asafe+ jaʼik Sakarias xchiʼuk Matanias; 14 li ta xnichʼnabtak Emane+ jaʼik Jeiel xchiʼuk Simei; li ta xnichʼnabtak Jedutune+ jaʼik Semaya xchiʼuk Usiel. 15 La stsob li yermanotakike xchiʼuk la xchʼultajes sbaik, laje tal xchʼubabeik li sna Jeova+ jech kʼuchaʼal laj yal ajvalil ti jaʼ ta smantal Jeovae. 16 Li paleetike och xchʼubabeik li sna Jeovae, la sjipik lokʼel li kʼusitik ibal sba la staik ta sna Jeovae, te laj yakʼik ta yamakʼil*+ stemplo Jeova. Laje, jaʼ xa laj yichʼik lokʼel li jlevietike, te bat yakʼik ta stenlejaltik Sedron.+ 17 Jaʼ yuʼun, li ta sba kʼakʼal ta sba ue lik xchʼultajesik li temploe. Li ta xvaxakibal kʼakʼal yuʼun li sba ue, te kʼotik li ta yochebal sna Jeovae.+ Vaxakib kʼakʼal la xchʼultajesik li sna Jeovae, vaʼun tsuts yuʼunik li ta 16 yuʼun li sba ue.

18 Kʼalal tsuts yuʼunike bat skʼelik li ajvalil Esekiase, xi laj yalbeike: «Laj xa jchʼubakutik li sna Jeovae, li skajleb chikʼbil matanale+ xchiʼuk skotol li kʼusitik te chtune+ xchiʼuk li mexa ti bu chichʼ akʼel li latsbil pane*+ xchiʼuk skotol li kʼusitik te chtune. 19 Laj xa jchapankutik xchiʼuk laj xa jchʼultajeskutik+ skotol li kʼusitik la slokʼes li Akas ti muʼyuk tukʼ echʼ+ ta ajvalile, te xa oy ta yeloval skajleb smoton Jeova».

20 Sob lik li ajvalil Esekiase xchiʼuk la stsob li bankilaletik ta jteklume, vaʼun muyik batel ta sna Jeova. 21 Yikʼojik batel vukot tot vakax, vukot tot chij, vukot chʼiom tot chij xchiʼuk vukot tot tentsun ti jaʼ chkʼot ta matanal sventa smul li ajvalil xchiʼuk yutsʼ yalal xchiʼuk ti bu tspas mantale, sventa smul li Judae+ xchiʼuk ti bu chʼule. Jaʼ yuʼun, laj yalbe li paleetik ti jaʼ snitilulal Aaron ti akʼo te xakʼik ta matanal li ta skajleb smoton Jeovae. 22 Li paleetike la smilik li vakaxetike+ xchiʼuk te la svijbeik xchʼichʼel li ta skajleb matanale;+ laje la smilik li tot chijetike xchiʼuk te la svijbeik xchʼichʼel li ta skajleb matanale; la smilik li chʼiom tot chijetike xchiʼuk te la svijbeik xchʼichʼel li ta skajleb matanale. 23 Laje, laj yikʼik tal ta stojolal ajvalil xchiʼuk tsobobbail li tot tentsunetik ti chichʼ akʼel sventa mulile, vaʼun laj yakʼ skʼobik ta sba. 24 Li paleetike la smilik li tot tentsunetike. Li xchʼichʼele laj yakʼik ta matanal sventa mulil li ta sba skajleb matanale sventa staik perton sjunul li jteklum Israele, yuʼun jech laj yal ajvalil ti jaʼ sventa skotol Israel li chikʼbil matanal xchiʼuk li matanal sventa mulile.

25 Kʼalal jaʼo jech tspasike, laj yalbe jlevietik ti te akʼo svaʼan sbaik ta sna Jeova xchiʼuk simbaloik,* stijobiltak son ti oy yakʼiltake xchiʼuk s-arpaik,+ yuʼun jech laj yal mantal li David+ xchiʼuk Gad+ ti oy kʼusi ch-akʼbat yil ti nopem xaʼi chalbe ajvalile xchiʼuk jech laj yal mantal li j-alkʼop Natane.+ Yuʼun jech laj yal mantal Jeova ta stojolal li j-alkʼopetik yuʼune. 26 Jaʼ yuʼun, li jlevietike te vaʼalik xchiʼuk te stsakojik li stijobiltak son Davide, yan li paleetike jaʼ stsakojik li okʼesetike.+

27 Vaʼun, li Esekiase laj yal mantal ti akʼo yakʼik ta skajleb matanal li chikʼbil matanale.+ Kʼalal lik yakʼik li chikʼbil matanale, lik skʼejintaik li Jeovae xchiʼuk lik stij li yokʼesike, jaʼ to chlik stij yokʼesik kʼalal mi lik xa ox stijik li stijobiltak son ajvalil David ta Israele. 28 Kʼalal jaʼo chkʼejinik xchiʼuk kʼalal jaʼo tsjupan li yokʼesike, la snijan sbaik sjunul li tsobobbaile —jaʼ to laj yoʼontonik kʼalal laj yakʼik skotol li chikʼbil matanale—. 29 Kʼalal naka noʼox laj yoʼontonik ta yakʼel li matanale, la skejan spatan sbaik li ajvalil xchiʼuk skotol li buchʼutik te xchiʼukane. 30 Li ajvalil Esekias xchiʼuk li bankilaletike laj yalbeik jlevietik ti akʼo skʼupil kʼoptaik li Jeovae, ti jaʼ akʼo skʼupil kʼoptaik-o li salmoetik yuʼun David+ xchiʼuk Asaf+ ti oy kʼusi ch-akʼbat yile. Jaʼ yuʼun, xkuxet tajek yoʼontonik lik skʼupil kʼoptaik xchiʼuk la skejan spatan sbaik.

31 Xi laj yal li Esekiase: «Avie, voʼoxuk ti vokʼbiloxuk yuʼun* Jeovae, laʼik xchiʼuk ichʼik tal milbil matanal xchiʼuk matanal sventa stojel ta vokol li ta sna Jeovae». Jech oxal, sjunul li tsobobbaile laj yichʼik tal li milbil matanale xchiʼuk li matanal sventa stojel ta vokole. Oy buchʼutik lokʼ ta yoʼontonik yichʼel tal chikʼbil matanal xtok.+ 32 Ti kʼu yepal li chikʼbil matanal laj yakʼik li tsobobbaile jaʼ 70 ta kot vakax, sien ta kot tot chij xchiʼuk chib sien ta kot chʼiom tot chij. Skotol taje jaʼ la xchikʼbeik ta smoton Jeova.+ 33 Sventa li chʼul matanale jaʼ vakib sien ta kot vakax xchiʼuk oxmil ta kot chij. 34 Pe muʼyuk ep paleetik sventa xchobeik snukulil li kʼusi chichʼ akʼel ta chikʼbil matanale, jaʼ yuʼun jaʼ koltavanik li yermanotakik ti jaʼik jlevietik+ jaʼ to ti kʼuxi tsuts yuʼunik yakʼel li matanale xchiʼuk jaʼ to ti kʼalal laj xa ox xchʼultajes sbaik li paleetike,+ yuʼun li jlevietike jaʼ mas yakʼoj ta yoʼontonik* ti chchʼultajes sbaike, jaʼ mu jechuk li paleetike. 35 Jech xtok, oy ep chikʼbil matanal,+ xepuʼal matanal sventa jun oʼontonal+ xchiʼuk ep matanal vino ti chichʼ akʼel xchiʼuk li chikʼbil matanale.+ Jaʼ jech chaʼlik* li abtelal ta sna Jeovae. 36 Jaʼ yuʼun, li Esekias xchiʼuk sjunul li jteklume xkuxet tajek yoʼontonik ta skoj ti la skolta steklumal+ li melel Diose, yuʼun ta junchib noʼox kʼakʼal kʼot ta pasel skotol taje.

30 Li Esekiase laj yalbe batel mantal sjunul Israel+ xchiʼuk Juda, la stsʼibabe batel karta xtok li Efrain xchiʼuk Manases+ sventa xbatik ta sna Jeova ta Jerusalen yoʼ spasik li Kʼin Koltael sventa li Jeova Dios yuʼun Israele.+ 2 Pe li ajvalile, li bankilaletik yuʼune xchiʼuk sjunul li tsobobbail ta Jerusalene la snopik ti jaʼ to tspasik ta xchibal u li Kʼin Koltaele,+ 3 yuʼun muʼyuk vuʼ yuʼunik spasel kʼalal jaʼo yoraile,+ yuʼun jayvoʼ noʼox paleetik xchʼultajesoj sbaik+ xchiʼuk muʼyuk la stsob sbaik li krixchanoetik ta Jerusalene. 4 Lek laj yaʼi ajvalil xchiʼuk sjunul tsobobbail li kʼusi kʼot ta nopele. 5 Vaʼun, kʼot ta nopel yuʼunik ti tstakik batel aʼyej ta sjunul Israel ti chlik ta Beer-Seba kʼalal to ta Dan+ sventa xtal spasik Kʼin Koltael ta Jerusalen sventa li Jeova Dios yuʼun Israele, yuʼun muʼyuk bu jmoj tsobol tspasik kʼuchaʼal tsʼibabile.+

6 Vaʼun, li j-almantaletike* ta smantal ajvalil batik ta sjunul Israel xchiʼuk Juda, yichʼojik batel li kartaetik yuʼun ajvalil xchiʼuk li bankilaletik yuʼune, xi chalik batele: «Steklumal Israel, sutanik ta stojolal li Jeova Dios yuʼun Abraan, Isaak xchiʼuk Israele sventa sut tal ta atojolalik voʼoxuk ti lakolik komel ta skʼob li ajvaliletik ta Asiriae.+ 7 Mu jechuk xapasik kʼuchaʼal li amoltotakik xchiʼuk li achiʼiltakik ti muʼyuk tukʼ laj yakʼ sbaik ta stojolal li Jeova Dios yuʼun smoltotakike, jech oxal li kʼusitik laj yakʼ kʼotuk ta stojolalike chiʼik-o li krixchanoetik jech kʼuchaʼal chavil ta asat atukik avie.+ 8 Jaʼ yuʼun, li avie mu xapas ta tsots avoʼontonik jech kʼuchaʼal la spasik li amoltotakike.+ Akʼo abaik ta ventainel yuʼun li Jeovae, laʼik li ta xchʼulna+ ti xchʼultajesoj sbatel osile xchiʼuk tunanik ta stojolal li Jeova Dios avuʼunike sventa xnamaj ta atojolalik li skʼakʼal yoʼonton ti tsanem tajeke.+ 9 Yuʼun mi la sutik tal ta stojolal li Jeovae, li achiʼiltakike xchiʼuk li anichʼnabike chkʼuxubinatik yuʼun li buchʼutik chukatik batele+ xchiʼuk xuʼ to sutik tal li ta avosilalike,+ yuʼun li Jeova Dios avuʼunike oy slekil yoʼonton xchiʼuk oy xkʼuxul yoʼonton,+ mu teuk-o tsnamajes sat ta atojolalik mi la sutik tal ta stojolale».+

10 Jaʼ yuʼun, li j-almantaletike* batik ta jujun jteklum ta sjunul yosilal Efrain xchiʼuk Manases,+ kʼotik kʼalal to ta Sabulon, pe labanatik xchiʼuk naʼleatik yuʼun li krixchanoetike.+ 11 Pe oy buchʼutik ta Aser, ta Manases xchiʼuk ta Sabulon ti la sbikʼtajes sbaike, vaʼun talik ta Jerusalen.+ 12 Li melel Diose la skolta li Judae sventa jmoj xchʼunbeik smantal li ajvalile xchiʼuk li bankilaletike, yuʼun jech yaloj mantal li Jeovae.

13 Ep la stsob sbaik ta Jerusalen ta xchibal u+ sventa spasik li Skʼinal Pan ti Muʼyuk Slevaduraile;*+ solel ep tajek la stsob sbaik. 14 Lik slokʼesik li skajlebtak matanal ti te oy ta Jerusalene+ xchiʼuk li skajlebtak matanal sventa xchikʼobil pome,+ te bat sjipik ta stenlejaltik Sedron. 15 Vaʼun, li ta 14 ta xchibal ue la smilik li matanal sventa Kʼin Koltaele. Kʼexavik tajek li paleetik xchiʼuk li jlevietike, jaʼ yuʼun la xchʼultajes sbaik xchiʼuk laj yichʼik tal chikʼbil matanaletik ta sna Jeova. 16 La stsak yabtelik ta jujun jech onoʼox kʼuchaʼal yaloj ta Smantal Moises ti jaʼ yajtunel melel Diose; vaʼun li paleetike lik svijik li chʼichʼ+ ti tal akʼbatikuk yuʼun li jlevietike. 17 Ep buchʼutik ta tsobobbail ti muʼyuk xchʼultajesoj sbaike, jaʼ yuʼun li jlevietike jaʼ oy ta sbaik ta smilel li matanal sventa Kʼin Koltael yoʼ stabeik sbalil li buchʼutik muʼyuk sakubtasoj sbaike+ sventa xichʼik chʼultajesel ta stojolal Jeova. 18 Yuʼun ep buchʼutik muʼyuk sakubtasoj sbaik, mas to li buchʼutik likemik ta Efrain, ta Manases,+ ta Isakar xchiʼuk ta Sabulone, akʼo mi jech, veʼik li ta Kʼin Koltaele manchuk mi tsʼibabil ti mu stakʼ jech spasike. Pe li Esekiase xi la spas orasion ta stojolalike: «Li Jeova ti toj lek yoʼontone+ akʼo xkʼuxubin 19 skotol li buchʼu xchapanoj yoʼonton ta saʼel li melel Dios+ Jeova ti jaʼ Sdios smoltotakike akʼo mi muʼyuk sakubtasoj sbaik jech kʼuchaʼal chal li mantale».+ 20 Li Jeovae laj yaʼibe skʼop li Esekiase, vaʼun laj yakʼ ta perton* li jteklume.

21 Jaʼ yuʼun, li j-israeletik ti te oyik ta Jerusalene vukub kʼakʼal xkuxet tajek yoʼonton+ la spasik li Skʼinal Pan ti Muʼyuk Slevaduraile.+ Li jlevietik xchiʼuk li paleetik eke la skʼupil kʼoptaik jujun kʼakʼal li Jeovae, solel tsots la stijik stijobiltak sonik sventa skʼupil kʼoptaik Jeova.+ 22 Li Esekiase la xchiʼin ta loʼil xchiʼuk la spatbe yoʼonton skotol li jlevietik ti lek pʼij tspas yabtelik ta stojolal Jeovae. Vukub kʼakʼal veʼik li ta kʼine,+ chakʼik milbil matanaletik sventa jun oʼontonal+ xchiʼuk tstojbeik ta vokol li Jeova Dios yuʼun smoltotakike.

23 Sjunul li tsobobbaile kʼot ta nopel yuʼunik ti tspasik to vukub kʼakʼal mas li kʼine, jaʼ yuʼun xkuxet yoʼonton la spasik yan vukub kʼakʼal li kʼine.+ 24 Li ajvalil Esekias ta Judae la skolta sba sventa xakʼbe tsobobbail jmil ta kot tot vakax xchiʼuk vukmil ta kot chij;+ li bankilaletik eke laj yakʼbeik tsobobbail jmil ta kot tot vakax xchiʼuk lajunmil ta kot chij; jech xtok, ep tajek paleetik la xchʼultajes sbaik.+ 25 Sjunul li tsobobbail yuʼun Judae, li paleetike, li jlevietike, sjunul li tsobobbail ti likem tal ta Israele+ xchiʼuk li jyanlumetik+ ti likemik tal ta yosilal Israel xchiʼuk ti te nakalik ta Judae xkuxet tajek yoʼontonik. 26 Xkuxet tajek yoʼontonik li ta Jerusalene, yuʼun ti kʼuxi echʼ ta ajvalil li Salomon xnichʼon David ti jaʼ ajvalil ta Israele muʼyuk-o jech spasojik li ta Jerusalene.+ 27 Ta tsʼakale, li paleetik ti jaʼ jlevietike vaʼiik sventa xakʼbeik bendision li jteklume;+ vaʼun chikintabatik yuʼun li Diose, li s-orasionike kʼot kʼalal to ti bu chʼul ti jaʼ te nakale, jaʼ xkaltik, li ta vinajele.

31 Kʼalal naka noʼox laj yoʼontonike, lokʼ batel skotol li j-israeletik ti te oyike sventa xbatik ta jteklumetik yuʼun Juda; vaʼun la slilinik skotol li chʼul vaʼanbil tonetike+ xchiʼuk la xtuchʼik li chʼul posteetike,*+ laje la slilinik li tayal kʼopojebaletike*+ xchiʼuk li skajlebtak matanal+ ta sjunul Juda xchiʼuk ta Benjamine. Jech la spasik xtok li ta Efrain xchiʼuk ta Manasese,+ la slilinik komel ta j-echʼel. Kʼalal laj yoʼontonike, sutik batel ta steklumalik xchiʼuk ta snaik ta jujuntal li j-israeletike.

2 Li Esekiase lik yakʼbe yabtel li paleetik xchiʼuk jlevietik ti kʼu yelan chʼakbilik ta jujuvokʼe,+ jaʼ ti kʼu yelan yabtelik+ ta jujuvokʼe+ sventa xakʼik chikʼbil matanal xchiʼuk milbil matanal sventa jun oʼontonal, sventa x-abtejik, sventa stojik ta vokol xchiʼuk sventa skʼupil kʼoptaik Dios li ta jujun stiʼtak yamakʼ* Jeovae.+ 3 Li kʼusitik oy yuʼun li ajvalil eke laj yichʼ akʼel ta chikʼbil matanal,+ ta matanal ta jujun sob xchiʼuk ta jujun mal kʼakʼal,+ ta chikʼbil matanal ta jujun savado,+ ta jujun achʼ luna*+ xchiʼuk ta jujun kʼinetik,+ jech laj yichʼ pasel jech kʼuchaʼal tsʼibabil ta Smantal Jeovae.

4 Jech xtok, laj yalbe mantal li jnaklejetik ta Jerusalen ti akʼo yakʼbeik paleetik xchiʼuk jlevietik li kʼusi oy sderecho chichʼike+ sventa jechuk tajek x-abtejik* kʼuchaʼal chal li smantal Jeovae. 5 Kʼalal lokʼ li mantale, ta ora noʼox ep laj yichʼik talel sba sat stsʼunobik li j-israeletike, achʼ vino, aseite,+ pom xchiʼuk skotol li kʼusi chlokʼ ta yosilike;+ ep tajek laj yichʼik talel li jun ta lajlajuneb ta skotol li kʼusitik oy yuʼunike.+ 6 Li krixchanoetik ta Israel xchiʼuk ta Juda ti te nakalik ta jteklumetik ta Judae laj yichʼik tal jun ta lajlajuneb ek li xvakaxike, li xchijike xchiʼuk laj yakʼik jun ta lajlajuneb li chʼul matanaletik+ ti chichʼ chʼultajesbel li Jeova Dios yuʼunike. Kʼalal laj yichʼik tale, ep ta tsop la sbusanik. 7 Li ta yoxibal ue,+ lik yakʼik ta jujutsop li kʼusitik laj yichʼik tale; vaʼun li ta svukubal ue+ tsuts yuʼunik. 8 Tal skʼelik Esekias xchiʼuk bankilaletik ti kʼu yepal te tsopajtike, vaʼun lik skʼupil kʼoptaik li Jeovae xchiʼuk laj yakʼbeik bendision li steklumal Israele.

9 Li Esekiase la sjakʼbe paleetik xchiʼuk jlevietik kʼu yuʼun toj ep li matanal te tsopajtike. 10 Xi la stakʼ li bankilal pale Asarias ti te oy ta sna Sadoke: «Li matanal chichʼik talel ta sna Jeovae+ lek xveʼik-o xchiʼuk ep to chkomenaj,* yuʼun toj ep yakʼojbe bendision steklumal li Jeovae, jaʼ yuʼun ep to sovrail li kʼusitik laj yichʼik tale».+

11 Jech oxal, li Esekiase laj yal mantal ti akʼo spasbeik snailtak*+ li ta sna Jeovae, jaʼ yuʼun jech la spasik. 12 Jech-o laj yichʼik talel li matanale, li jun ta lajlajunebe*+ xchiʼuk li chʼul matanaletike; jaʼ laj yakʼbeik sbain li Konanias ti jaʼ jlevi vinike xchiʼuk li Simei ti jaʼ xchiʼil ta vokʼele. 13 Li Jeiel, Asasias, Naat, Asael, Jerimot, Josabad, Eliel, Ismakias, Maat xchiʼuk Benayae jaʼ laj yichʼik tʼujel sventa skoltaik li Konanias xchiʼuk li xchiʼil ta vokʼel ti jaʼ li Simeie, yuʼun jech laj yal mantal li ajvalil Esekiase. Li Asariase jaʼ sbainojbe li sna melel Diose. 14 Li Kore ti jaʼ xnichʼon Imna, ti jaʼ jun jlevi vinik ti chchabi li tiʼ na ta slokʼeb kʼakʼale,+ jaʼ oy ta sba li matanal ti lokʼ ta yoʼontonik+ yakʼbel li melel Diose, jaʼ oy ta sba xchʼakel xtok li matanal chichʼ akʼbel Jeovae+ xchiʼuk li kʼusitik toj chʼule.+ 15 Jaʼ tsbeiltas li Eden, Miniamin, Jesua, Semaya, Amarias xchiʼuk Sekanias ti te oyik li ta jteklumetik yuʼun paleetik+ ti tukʼ snaʼ x-abtejike, skotolik taje jaʼ oy ta sbaik ti parejouk spukbeik li kʼusi chichʼik li yermanotakik ta jujuvokʼe,+ ta bikʼit ta mukʼ. 16 Pe parte-o li kʼusitik la spukbeik li keremetik ti oxib o ti mas ta oxib sjabilalik ti te tsakbil sbiik ek ti bu lek xcholet tsakbil sbiik ti jujun kʼakʼal chtal tunikuk ta sna Jeovae xchiʼuk ti jaʼ tspasik li kʼusitik oy ta sbaik ti bu jvokʼukal oyike.

17 Ti kʼu yelan lek xcholet laj yichʼ tsakbel sbiik li paleetike jaʼ ta jujuchop yutsʼ yalalik,+ jaʼ jech laj yichʼ tsakbel sbiik ek li jlevietik ti 20 o ti mas ta 20 sjabilalike,+ jaʼ ti kʼu yelan staoj yabtelik ta jujuchope.+ 18 Ti kʼu yelan lek xcholet tsakbil sbiike te tsakal skʼoplal li ololetike, li yajniltakike, li skeremtakike xchiʼuk li stsebetakike, jaʼ ti kʼu yepal oyik ta jujuvokʼe, yuʼun muʼyuk xikʼubtas sbaik ta skoj ti chʼul li kʼusitik tspasike, yuʼun lek tukʼ tspas li yabtelike, 19 jaʼ jech laj yichʼ tsakbel sbiik ek li snitilulal Aaron ti jaʼik paleetik ti te nakalik li ta spat steklumalik ti lek yaxaltike.+ Li ta jujun jteklume vaʼanbilik viniketik ti jaʼ chchʼakbeik sveʼel skotol li viniketik ti jaʼik paleetike xchiʼuk skotol li buchʼutik te tsakal sbiik ta snitilulal li jlevietike.

20 Jaʼ jech la spas ta sjunul Juda li Esekiase, jaʼ la spas-o li kʼusi lek xchiʼuk li kʼusi tukʼe xchiʼuk tukʼ-o laj yakʼ sba ta stojolal li Jeova Dios yuʼune. 21 Skotol li kʼusitik la spas sventa saʼ li Dios yuʼune, jech kʼuchaʼal li abtelal ta sna melel Diose+ o ta sventa xchʼunel li Mantale xchiʼuk skotol li kʼusitik chakʼ ta chanel li Diose ta sjunul yoʼonton la spas, lek bat ta pasel yuʼun.

32 Kʼalal lek tukʼ bat ta pasel+ yuʼun Esekias skotol taje, li ajvalil Senakerib ta Asiriae tal stsak ta kʼop li Judae. La setu skotol li jteklumetik ti oy lek smuroale, yuʼun jpʼel ta yoʼonton tskʼan tsjinesan ochel sventa x-och ta skʼob.+

2 Kʼalal laj yakʼ venta Esekias ti tal stsak ta kʼop Jerusalen li Senakeribe, 3 kʼot ta nopel yuʼun ti tstakijes li sat voʼetik* te oy ta spat jteklume,+ pe baʼyel la sjakʼbe li bankilaletik yuʼune xchiʼuk li yajsoltarotake, vaʼun lek laj yaʼiik. 4 Ep krixchanoetik la stsob sba, la stakijesik li sat voʼetike* xchiʼuk li yok ukʼum ti te ch-echʼ batel ta osile, yuʼun xi laj yalike: «¿Kʼu yuʼun ti jun noʼox yoʼonton liʼ chvul sta yaʼalik li ajvaliletik ta Asiriae?».

5 La xchaʼvaʼan xtok li muroetik ti lomemik toʼoxe xchiʼuk la spas tayal kʼelob osiletik li ta sbae, pe laj to svaʼan yan muro ta spat. La xchaʼmeltsan li Tsopajtik ton*+ ti te oy ta Steklumal Davide, la spas epal abtejebaletik sventa paskʼop xchiʼuk eskudoetik.* 6 Laje, la svaʼan bankilal soltaroetik li ta jteklume xchiʼuk te la stsob li ta chʼivit* ta yochebal jteklume. Xi la spatbe yoʼontonike: 7 «Tsotsuk avoʼontonik xchiʼuk mu xachibajik. Mu xaxiʼik xchiʼuk mu xnik avoʼontonik yuʼun li ajvalil ta Asiria+ xchiʼuk li epal krixchanoetik te xchiʼuke, yuʼun jaʼ mas ep li buchʼutik liʼ jchiʼuktike, jaʼ mu sta li buchʼutik te xchiʼukike.+ 8 Li buchʼu chkoltaate ta bekʼet noʼox,* pe li voʼotike liʼ xchiʼinojutik li Jeova Dios kuʼuntik sventa skoltautike, jaʼ tspas kʼop sventa skoltautik».+ Li jteklume tsatsub-o yoʼonton li kʼusi laj yal li ajvalil Esekias ta Judae.+

9 Ta tsʼakal kʼalal jaʼo te oy ta Lakis+ li ajvalil Senakerib ta Asiria xchiʼuk li epal soltaroetik yuʼune, la stak batel ta Jerusalen yajtuneltak sventa xi xbat yalbeik li ajvalil Esekias ta Juda xchiʼuk skotol li judaetik ti te oyik ta Jerusalene:+

10 «Xi chal li ajvalil Senakerib ta Asiriae: ‹¿Kʼusi apatoj-o avoʼontonik ti jun noʼox avoʼontonik te oyoxuk ta Jerusalen ti kʼalal joyobtabile?+ 11 ¿Mi mu xavakʼik venta ti yakal tsloʼlaoxuk li Esekias sventa xachamik ta viʼnal xchiʼuk ta takitiʼil kʼalal xi chalboxuke: «Li Jeova Dios kuʼuntike jaʼ tspojutik ta skʼob li ajvalil ta Asiriae»?+ 12 ¿Mi mu jaʼuk stuk Esekias la slokʼes li tayal kʼopojebaletik*+ sventa Sdiose xchiʼuk li skajlebtak smotone+ xchiʼuk ti xi laj yalbe li Juda xchiʼuk Jerusalene: «Jun xa noʼox skajleb matanal skʼan xakejan abaik ta stojolal xchiʼuk jaʼ noʼox te skʼan xachikʼik matanal ti xtomet muyel xchʼailale»?*+ 13 ¿Mi mu xanaʼik kʼusi la jpasbekutik xchiʼuk jmoltotakutik skotol li jteklumetik ta jujun lume?+ ¿Mi poj yuʼunik lokʼel ta jkʼobkutik steklumalik li diosetik yuʼun jyanlumetike?+ 14 Li jmoltotake la slajesbeik skʼoplal epal jyanlumetik, pe mi junuk sdiosik koltaatik lokʼel ta jkʼob. Vaʼun ¿mi jaʼ xa chapat avoʼontonik ti tspojoxuk lokʼel ta jkʼob li Adiosik eke?+ 15 ¡Mu me sloʼlaoxuk xchiʼuk mu me xchʼayoxuk ta be li Esekiase!+ Mu xavakʼ xchʼunel avoʼontonik ta stojolal, yuʼun muʼyuk junuk sdios jteklum o ajvalil ti poj lokʼel yuʼun ta jkʼob li steklumale mi jaʼuk ta skʼob li jmoltotake. ¡Buuk xa li Adiosike, mu xuʼ yuʼun spojoxuk lokʼel ta jkʼob!›».+

16 Li yajtuneltake ep to kʼusitik chopol laj yalik ta stojolal li Jeova ti jaʼ melel Diose xchiʼuk ta stojolal li Esekias ti jaʼ yajtunele. 17 La stsʼiba kartaetik+ xtok sventa xchopol kʼopta xchiʼuk sventa saʼ ta kʼop li Jeova Dios yuʼun Israele,+ xi la stsʼiba batele: «Jech kʼuchaʼal muʼyuk xpoj lokʼel yuʼun ta jkʼob steklumalik+ li yan diosetike, jaʼ jech mu xuʼ yuʼun spoj lokʼel ta jkʼob steklumal li Sdios Esekias eke». 18 Solel tsotsik xa la skʼoponik komel li jnaklejetik ta Jerusalen ti te oyik ta sba muroe, ta skʼop judaetik kʼopojik sventa x-och xiʼel ta yoʼontonik xchiʼuk sventa xnikik ta xiʼel yoʼ x-och ta skʼobik li jteklume.+ 19 Jaʼ jech la xchopol kʼoptaik li Dios ta Jerusalen jech kʼuchaʼal la xchopol kʼoptaik li diosetik ta yantik lum ti yabtel noʼox skʼob jun krixchanoe. 20 Pe li ajvalil Esekias xchiʼuk li j-alkʼop Isaias+ xnichʼon Amose jech-o la spasik orasion xchiʼuk xvokoletik muyel ta vinajel sventa skʼanik koltael.+

21 Li Jeovae la stak tal jun anjel sventa smil ta j-echʼel skotol li soltaroetik ti lek xuʼ yuʼunik paskʼope,+ li jnitvanejetike xchiʼuk li bankilaletik ti bu spasoj skarpana li ajvalil ta Asiriae. Jaʼ yuʼun, ta kʼexlal xa sut batel ta slumal li ajvalile. Ta tsʼakale, och ta sna* sdios, vaʼun te milat ta espada yuʼun jayvoʼuk xnichʼnab.+ 22 Jaʼ jech koltaatik lokʼel yuʼun Jeova li Esekias xchiʼuk li jnaklejetik ta Jerusalen ta skʼob li ajvalil Senakerib ta Asiria xchiʼuk ta skʼob li yantik ti tal tsakatikuk ta kʼope, muʼyuk xa xtal tsakatikuk ta kʼop yuʼun li yajkontratakik te oy ta sjoylejalike. 23 Laj yichʼbeik talel matanal li Jeova te ta Jerusalene xchiʼuk oy kʼusitik kʼupilik sba laj yichʼbeik talel ek li ajvalil Esekias ta Judae,+ jaʼ yuʼun li ajvalile tsakbil lek ta mukʼ kʼot ta yantik jteklumetik.

24 Li vaʼ kʼakʼale, ipaj li Esekiase xchiʼuk jutuk xa mu cham. Pe la skʼopon li Jeovae,+ vaʼun takʼbat li s-orasione xchiʼuk akʼbat ta ilel skʼelobil juʼelal.+ 25 Pe li Esekiase muʼyuk sbalil laj yil ti kʼuxubinate, yuʼun lik stoy sba. Vaʼun, chopol xa ilat xchiʼuk chopol xa ilat li Juda xchiʼuk li Jerusalen eke. 26 Pe laj yikta stoyobbail li Esekiase,+ yuʼun la sbikʼtajes sba, jech la spasik ek li jnaklejetik ta Jerusalene. Jech muʼyuk xa xtal skʼakʼal yoʼonton Jeova ta stojolalik ti kʼu sjalil kuxul li Esekiase.+

27 Li Esekiase pas ta jkʼulej xchiʼuk laj yichʼ ichʼel ta mukʼ;+ la spasbe skʼejobiltak*+ plata, oro, kʼupil sba tonetik, muil aseite, eskudoetik* xchiʼuk skotol li kʼusitik kʼupil sbae. 28 La spasbe skʼejobil* li sat tsʼunobiletik yuʼune, li achʼ vinoe xchiʼuk li aseitee. La spasbe sveʼeb li jeltos chonbolometike xchiʼuk li chijetike. 29 Laj yuʼunin jteklumetik xtok, ayan ep xchonbolomtak, xchijtak xchiʼuk xvakaxtak, yuʼun toj ep tajek kʼusitik akʼbat yuʼun li Diose. 30 Jaʼ Esekias la smakbe yok li voʼ+ ta Guione,+ te tukʼ la skʼejpʼunbe* yalel yok ta Steklumal David+ ta stukʼil smaleb kʼakʼal. Li Esekiase lek bat ta pasel yuʼun skotol. 31 Pe kʼalal laj yichʼik takel batel li yajkʼopojeltak bankilaletik ti te oyik ta Babilonia yoʼ xbat sjakʼik li skʼelobil juʼelal+ kʼot ta pasel ta jteklume,+ li melel Diose laj yikta stuk li Esekiase sventa xakʼ ta preva,+ yuʼun tskʼan tsnaʼ skotol li kʼusi oy ta yoʼontone.+

32 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Esekiase, ti kʼutik yelan laj yakʼ ta ilel tukʼil kʼanelale,+ te tsakal ti bu tsʼibabil li kʼusitik akʼbat yil j-alkʼop Isaias+ xnichʼon Amose, li ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Juda xchiʼuk ta Israele.+ 33 Vaʼun, li Esekiase bat xkux xchiʼuk li smoltotake, te la smukik ta sbelel ti bu chmuy batel ta smukinal li xnichʼnabtak Davide;+ skotol li jnaklejetik ta Juda xchiʼuk ta Jerusalene laj yichʼik ta mukʼ kʼalal chame. Laje, jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Manases sbie.

33 12 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Manasese,+ 55 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene.+

2 Li Manasese jaʼ la spas li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae, jaʼ la spas-o li kʼusitik ibal sba* tspasik li jyanlumetik ti nutsatik lokʼel yuʼun Jeova ta sat li jteklum Israele.+ 3 La xchaʼvaʼan li tayal kʼopojebaletik* ti laj toʼox sjines+ li stot ti jaʼ li Esekiase, jech xtok, la svaʼanbe skajlebtak smoton li Baaletike xchiʼuk la spas chʼul posteetik.* La snijan sba xchiʼuk tun ta stojolal li soltaroetik ta vinajele.+ 4 Jech xtok, te la svaʼan skajlebtak matanal sventa jecheʼ diosetik li ta sna Jeovae+ akʼo mi xi yaloj li Jeovae: «Te chkom-o jbi sbatel osil li ta Jerusalene».+ 5 La svaʼan skajlebtak matanal sventa li soltaroetik ta vinajele, te laj yakʼ ta xchaʼjotal yamakʼil* sna Jeova.+ 6 Maʼuk noʼox, yuʼun te la xchikʼ ta kʼokʼ xnichʼnabtak+ li ta stenlejaltik Inone;+ la spas majia+ xchiʼuk la xchan tʼunol,*+ la xchan akʼchamel, la svaʼan j-espiritistaetik xchiʼuk jtʼunoletik. Ep tajek kʼusitik chopol la spas ta sat Jeova ti chopol laj yaʼi-o sba yuʼune.

7 Te laj yakʼ ta sna melel Dios+ li lokʼol la spase akʼo mi xi albilik yuʼun Dios li David xchiʼuk li Salomon ti jaʼ xnichʼone: «Li na liʼe xchiʼuk li ta Jerusalen ti la jtʼuj lokʼel ta skotol li snitilulal Israele te chkakʼ-o sbatel osil li jbie.+ 8 Mi chchʼunik skotol kʼusi laj kalbe li Israele, skotol li kʼusi chal Mantale xchiʼuk li kʼusitik chapanbil ti albatik yuʼun Moisese, muʼyuk ta jnutsik lokʼel yan velta li ta balumil ti laj kakʼbeik li smoltotakike». 9 Li Manasese jech-o la spas sventa xchʼay ta be li Juda xchiʼuk li jnaklejetik ta Jerusalene, jaʼ yuʼun mas to chopol kʼusi la spasik kʼuchaʼal li jyanlumetik ti lajesatik yuʼun Jeova ta stojolal li j-israeletike.+

10 Li Jeovae jech-o laj yalbe mantal li Manases xchiʼuk li steklumale, pe muʼyuk la xchikintaik.+ 11 Jaʼ yuʼun, li Jeovae la stak talel bankilal soltaroetik yuʼun ajvalil ta Asiria sventa xtal kontrainatikuk, la stsakik batel li Manasese, la xojbeik xotxot takʼin* xchiʼuk la xchukik batel ta chaʼlik kadena ti pasbil ta kovree, vaʼun laj yikʼik batel ta Babilonia. 12 Kʼalal jaʼo oy svokole, solel xvokolet ta stojolal li Jeova Dios yuʼune xchiʼuk jech-o la sbikʼtajes sba ta stojolal li Dios yuʼun smoltotake. 13 Jech-o la spas orasion, vaʼun li Diose kʼuxubaj ta yoʼonton xchiʼuk la xchikintabe li kʼusi xvokolet tskʼane, jaʼ yuʼun la xchaʼakʼbe yabtel ta ajvalil+ li ta Jerusalene. Li Manasese jaʼ to te laj yakʼ venta ti jaʼ melel Dios li Jeovae.+

14 Ta tsʼakale, la svaʼan yan muro ta spat li Steklumal Davide,+ te la svaʼan ta stukʼil smaleb kʼakʼal yuʼun Guion+ ti te xkom ta stenlejaltike,* li muroe kʼot kʼalal to ta ochebal ti Choy sbie,+ te echʼ ta sjoylejal Ofel,+ toyol tajek la spas. Jech xtok, la svaʼan bankilal soltaroetik ta skotol jteklumetik yuʼun Juda ti joyajtik ta muroe. 15 Laje, la slokʼes li jecheʼ diosetik yuʼun jyanlumetike xchiʼuk li lokʼol ti te oy ta sna Jeovae,+ la slokʼes xtok li skajlebtak matanal te spasoj li ta vits ti bu oy sna Jeovae+ xchiʼuk li ta Jerusalene, laj yal mantal ti akʼo bat sjipik ta spat li jteklume. 16 La xchapan xtok li skajleb smoton Jeovae,+ vaʼun te lik yakʼ milbil matanal sventa jun oʼontonal+ xchiʼuk milbil matanal sventa stojel ta vokol.+ Laj yalbe Juda ti akʼo xtunik ta stojolal li Jeova Dios yuʼun Israele. 17 Akʼo mi jech, li jteklume te to chakʼik milbil matanal li ta tayal kʼopojebaletike, pe jaʼ noʼoxe jaʼ sventa li Jeova Dios yuʼunike.

18 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Manasese, ti kʼu yelan la spas orasion ta stojolal li Dios yuʼune xchiʼuk li kʼusitik albat yuʼun li j-alkʼopetik* ta sbi li Jeova Dios yuʼun Israele te tsakal ti bu tsʼibabil li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israele. 19 Li s-orasione+ xchiʼuk ti kʼu yelan takʼbat kʼalal la skʼan vokole, skotol li mulil la spase xchiʼuk ti muʼyuk tukʼ laj yakʼ sbae,+ ti butik la svaʼan tayal kʼopojebaletik, chʼul posteetik*+ xchiʼuk lokʼoletik kʼalal skʼan toʼox sbikʼtajes sbae, te tsakal ti bu tsʼibabil li kʼusitik laj yalik li viniketik ti oy kʼusi ch-akʼbat yilik ti nopem xaʼi ch-albate. 20 Vaʼun, li Manasese bat xkux xchiʼuk li smoltotake, te la smukik ta stsʼel sna; laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Amon+ sbie.

21 22 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Amone,+ chib jabil ajvalilaj ta Jerusalen.+ 22 Li Amone jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeova jech kʼuchaʼal la spas li Manases ti jaʼ stote;+ jaʼ laj yakʼbe chikʼbil matanal li lokʼoletik spasoj stote+ xchiʼuk jaʼ tun-o ta stojolal. 23 Pe muʼyuk la sbikʼtajes sba ta stojolal Jeova+ jech kʼuchaʼal la sbikʼtajes sba li Manases ti jaʼ stote;+ li Amone jaʼ noʼox laj yakʼbe xchiʼil li smule. 24 Ta tsʼakale, li Amone nopbat skʼoplal ti chmilat+ yuʼun li yajtuneltake, vaʼun te laj yichʼ milel ta sna stuk. 25 Pe li jnaklejetik ta lume la smilik skotol li buchʼutik la smilik li ajvalil Amone,+ jaʼ la stikʼik ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Josias+ sbie.

34 Vaxakib jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Josiase,+ 31 jabil ajvalilaj li ta Jerusalene.+ 2 Jaʼ la spas li kʼusi tukʼ chil ta sat Jeovae xchiʼuk jaʼ la xchanbe-o stalelal li David ti jaʼ smoltote, muʼyuk kʼejpʼuj* ta batsʼikʼob o ta tsʼetkʼob.*

3 Kʼalal xvaxakibal xa ox jabil yochel ta ajvalile xchiʼuk kʼalal kerem toʼox tajeke, lik tunuk ta stojolal li Sdios David ti jaʼ smoltote;+ kʼalal 12 jabil xa ox yochel ta ajvalile, lik slokʼes ta Juda xchiʼuk ta Jerusalen+ li tayal kʼopojebaletike,*+ li chʼul posteetike,* li lokʼoletike+ xchiʼuk li lokʼoletik pasbil ta unijesbil takʼine. 4 Jech xtok, te skʼeloj kʼalal la slilinik li skajlebtak smoton Baaletike xchiʼuk la slilin li skajlebtak pom ti te oy ta sbae. La slilin xtok li chʼul posteetike,* li lokʼoletike xchiʼuk li lokʼoletik pasbil ta unijesbil takʼine, solel pukuk* xa laj yikta. Li spukukale te la stani ta sba smukinalik li buchʼutik chchikʼbeik toʼox smotone.+ 5 Li sbakil paleetike te la xchikʼ ta sba li skajlebtak matanal+ ti jaʼ toʼox te chtunike. Jaʼ jech la xchʼuba li Juda xchiʼuk Jerusalene.

6 Li ta jteklumetik ta Manases, Efrain,+ Simeon kʼalal to ta Neftalie xchiʼuk li ta jteklumetik ta sjoylejal ti jinemike 7 la sjines li skajlebtak matanale, la slilin li chʼul posteetike* xchiʼuk li lokʼoletik spasojike,+ pukuk* xa laj yikta; jech xtok la slilin li skajlebtak pom ti te oy ta sjunul yosilal Israele,+ kʼalal laj yoʼontone, sut batel ta Jerusalen.

8 Kʼalal 18 jabil xa ox yochel ta ajvalile, kʼalal laj xa ox xchʼuba li jteklum xchiʼuk li temploe,* la stak batel Safan+ ti jaʼ xnichʼon Asaliase, Maaseya ti jaʼ bankilal ta jteklume xchiʼuk li Joa xnichʼon Joakas ti jaʼ yabtel tstsʼiba skotol li kʼusitik chkʼot ta pasele sventa xchaʼmeltsanbeik li sna Jeova Dios yuʼune.+ 9 Batik bu oy li Ilkias ti jaʼ mero bankilal palee, jaʼ laj yakʼbeik li takʼin ti te chichʼ akʼel ta sna Dios ti jaʼ la stsobik li jlevietik ti jaʼ jchabitiʼnaetik kʼalal chichʼik talel li jteklumetik ta Manases, ta Efrain xchiʼuk li yan jteklumetik ta Israele,+ ta Juda, ta Benjamin xchiʼuk li jnaklejetik ta Jerusalene. 10 Vaʼun, jaʼ xa bat yakʼbeik li buchʼutik vaʼanbilik skʼelel li abtelal ta sna Jeovae. Li buchʼutik te ch-abtejik ta sna Jeovae jaʼ xa la stunesik sventa smeltsanik-o ti butik sokeme. 11 Jaʼ laj yakʼbeik li buchʼutik oy kʼusitik lek xtojobik spasele xchiʼuk li jvaʼanej naetike sventa smanik-o tonetik ti lek tuchʼbile* xchiʼuk teʼetik sventa xkʼot ta yik na xchiʼuk ta stsʼamteʼaltak li naetik ti te noʼox skʼeloj li ajvaliletik ta Juda ti kʼalal laj jinuke.+

12 Toj lek la spas yabtel li viniketike.+ Jaʼ ichʼatik ta venta yuʼun li jlevietik ti jaʼik Jaat xchiʼuk Abdias ti jaʼik jmerarietike,+ Sakarias xchiʼuk Mesulam ti jaʼik jkoatetike,+ taje jaʼ tunik ta jkʼelvanejetik yuʼunik. Li yan jlevietik ti lek chanemik ta stijel sone+ 13 jaʼ sbainojik li buchʼutik chkuchik ikatsile xchiʼuk skotol li buchʼutik ti kʼusiuk noʼox abtelal tspasike; jlom jlevietik xtoke chtunik ta sekretario, ta bankilal j-abteletik xchiʼuk ta jchabitiʼnaetik.+

14 Kʼalal jaʼo te tstsobik li takʼin ti te chakʼik ta sna Jeovae,+ li pale Ilkiase te la sta li slivroal Smantal Jeova+ ti akʼbat* li Moisese.+ 15 Li Ilkiase xi laj yalbe li Safan ti jaʼ sekretarioe: «Te la jta ta sna Jeova li slivroal Mantale». Jaʼ yuʼun, li Ilkiase laj yakʼbe Safan li livroe. 16 Vaʼun, li Safane laj yichʼbe batel ajvalil li livroe xchiʼuk xi kʼot yalbee: «Li avajtuneltake yakal tspasik skotol li kʼusi albatike. 17 Laj xa slokʼesik li takʼin ti te oy ta sna Jeovae xchiʼuk laj xa yakʼbeik ta skʼob li viniketik ti vaʼanbilik ta skʼelel li abtelale xchiʼuk ta skʼob li buchʼutik ch-abtejike». 18 Li Safan ti jaʼ sekretarioe xi to laj yalbe li ajvalile: «Oy jlik livro ti laj yakʼbun li pale Ilkiase».+ Vaʼun, li Safane te lik skʼelbe li ajvalile.+

19 Kʼalal naka noʼox laj yaʼi ajvalil li kʼusi tsʼibabil ta Mantale, la sliʼ ta jatel li skʼuʼ spokʼe.+ 20 Vaʼun, xi laj yalbe mantal li Ilkias, li Aikam+ xnichʼon Safan, li Abdon xnichʼon Mikeas, li Safan ti jaʼ sekretarioe xchiʼuk li Asaya ti jaʼ yajtunel li ajvalile: 21 «Batanik, bat jakʼbeik li Jeovae, bat kʼanik vokol ta jtojolal, ta stojolal li buchʼutik te to komemik ta Israel xchiʼuk ta Judae sventa jnaʼtik mi oy kʼusi chkʼot ta jtojolaltik ta skoj li kʼusi tsʼibabil ta livroe; yuʼun toj tsots li skʼakʼal yoʼonton Jeova chtal ta jtojolaltik ta skoj ti muʼyuk la xchʼunik jmoltotaktik li kʼusitik yaloj Jeova ti te tsʼibabil li ta livroe».+

22 Jaʼ yuʼun, li Ilkiase jmoj batik xchiʼuk li buchʼutik takbilik batel yuʼun li ajvalile sventa xbat skʼelik li meʼ j-alkʼop Uldae+ ti jaʼ yajnil li Salum ti jaʼ oy ta sba chchabi li skʼejobil* kʼuʼil pokʼile. Li Salume jaʼ xnichʼon Tikva xchiʼuk jaʼ smom Aras. Li Uldae te nakal li ta Xchibal Barrio yuʼun Jerusalene; vaʼun te bat skʼoponik.+ 23 Xi albatike: «Xi chal li Jeova ti jaʼ Sdios Israele: ‹Xi xavalbeik li vinik ti la stakoxuk talel ta jtojolale: 24 «Xi chal li Jeovae: ‹Chkakʼ taluk vokolil li ta jteklum liʼe xchiʼuk ta stojolal li jnaklejetike,+ chkʼot ta pasel skotol li chopol kʼoptael ti te tsʼibabil ta livro+ ti la skʼelbeik li ajvalil ta Judae. 25 Ta skoj ti laj yiktaikune+ xchiʼuk ti yakal chchikʼbeik smoton yan diosetik ti xtomet muyel xchʼailal* sventa chopoluk xkaʼi jba yuʼunik+ ta skoj li kʼusitik tspasike, tstsan skʼakʼal koʼonton ta stojolal li jteklum liʼe xchiʼuk muʼyuk ta xtupʼ-o›».+ 26 Pe xi xavalbeik li ajvalil ta Juda ti la stakoxuk tal sventa sjakʼbe li Jeovae: «Xi chal li Jeova ti jaʼ Sdios Israel ta sventa li kʼusi laj avaʼie:+ 27 ‹Ta skoj ti la akʼunibtas avoʼontone xchiʼuk ti la abikʼtajes aba ta stojolal Dios kʼalal laj avaʼi kʼusi chkʼot ta stojolal kuʼun li jteklum liʼe xchiʼuk li jnaklejetike, ta skoj ti la abikʼtajes aba ta jtojolale, ti la aliʼ ta jatel akʼuʼ apokʼ xchiʼuk ti laj avokʼita aba ta jsate, laj xa kaʼi li akʼop eke+ —xi li Jeovae—. 28 Jaʼ yuʼun, chkikʼot batel ti bu oy li amoltotake* xchiʼuk jun avoʼonton chabat ta amukinal. Muʼyuk chavil skotol li vokolil chkakʼ taluk ta stojolal li jteklum liʼe xchiʼuk ta stojolal li jnaklejetike›»›».+

Laje, bat yalbeik ajvalil li kʼusi albatike. 29 Jaʼ yuʼun, li ajvalile la stak mantal sventa stsobik skotol li moletik ta Juda xchiʼuk ta Jerusalene.+ 30 Ta tsʼakale, li ajvalile muy batel ta sna Jeova xchiʼuk skotol li viniketik ta Judae, muyik batel skotol li jnaklejetik ta Jerusalene, li paleetike xchiʼuk li jlevietike, bat sjunul li jteklume, ta bikʼit ta mukʼ. Li ajvalile la skʼel skotol li kʼusi tsʼibabil ta slivroal trato ti laj yichʼ tael ta sna Jeovae,+ te la xchikinta skotolik. 31 Li ajvalile te la svaʼan sba ti bu onoʼox chvaʼie, vaʼun la spas jun trato*+ xchiʼuk Jeova ti te tsakal skʼoplal li stuke xchiʼuk li jteklume, li trato la spase jaʼ ti ta sjunul yoʼonton xchiʼuk ta sjunul xkuxlejal*+ tstsʼakli li Jeovae, ti chchʼunbe li smantaltake xchiʼuk li tojobtaseletik yuʼune, ti tspas li kʼusi chal li trato te tsʼibabil ta livroe.+ 32 La stijbe yoʼonton skotol li buchʼutik te oyik ta Jerusalen xchiʼuk ta Benjamin ti akʼo xchʼunike. Li jnaklejetik ta Jerusalene lik spasik jech kʼuchaʼal chal li strato Diose, li Sdios smoltotakike.+ 33 Vaʼun, li Josiase la slokʼes li kʼusitik ibal sba* ti te oy ta sjunul yosil li j-israeletike, laj yal mantal ti jaʼ akʼo tunikuk ta stojolal li Jeova Dios yuʼunik skotol li buchʼutik te oyik ta Israele.+ Ti kʼu sjalil kuxul li Josiase, muʼyuk laj yikta sbaik ta stsʼakliel li Jeova Dios yuʼun smoltotakike.

35 Li Josiase la spas Kʼin Koltael+ sventa Jeova li ta Jerusalene. Vaʼun, li ta 14 yuʼun li sba ue,+ la smilik li matanal sventa Kʼin Koltaele.+ 2 Laj yalbe paleetik ti akʼo spas li kʼusi sbainojike xchiʼuk la stijbe yoʼontonik sventa spas li yabtelik te ta sna Jeovae.+ 3 Xi laj yalbe li jlevietik ti jaʼ chchanubtasik skotol Israele+ xchiʼuk ti chʼul kʼotemik ta stojolal li Jeovae: «Li chʼul Kaxae te xavakʼik li ta na svaʼanoj Salomon xnichʼon David ti jaʼ ajvalil ta Israele;+ mu xa persauk xakuch ta anekebik,+ avie tunanik ta stojolal li Jeova Dios avuʼunike xchiʼuk ta stojolal li steklumal ti jaʼ li Israele. 4 Ta jujuchop avutsʼ avalal xavakʼ abaik, jaʼ ti kʼu yelan chʼakbiloxuk ta jujuvokʼe. Jech xapasik jech kʼuchaʼal la stsʼiba li ajvalil David+ ta Israel xchiʼuk li Salomon ti jaʼ xnichʼone.+ 5 Ta jujuvokʼ xavakʼ abaik ti bu chʼule, jvokʼ xavakʼ abaik li ta jujuchop yutsʼ yalal achiʼiltakik ti jaʼik li jteklume,* skʼan oyuk jvokʼ jlevietik li ta jujuchop utsʼ alalile. 6 Milik li matanal sventa Kʼin Koltaele+ xchiʼuk chʼultajeso abaik, chapanik li kʼusi chtun yuʼun avermanotakike sventa xkʼot ta pasel avuʼunik li kʼusi yaloj Jeova ta stojolal Moisese».

7 Li Josiase la skolta sba sventa xakʼbe chonbolometik li jteklume, laj yakʼ chʼiom tot chijetik xchiʼuk chʼiom tot tentsunetik sventa smilik li ta Kʼin Koltaele, jaʼ sventa skotol li buchʼutik te oyike. Ta skotole laj yakʼ 30 mil ta kot xchiʼuk laj yakʼ oxmil vakax. Taje jaʼ xchonbolom stuk li ajvalile.+ 8 Li bankilaletik yuʼun eke lokʼ ta yoʼontonik yakʼbel matanal li jteklume, li paleetike xchiʼuk li jlevietike. Li Ilkias,+ Sakarias xchiʼuk Jeiel ti jaʼik jnitvanejetik ta sna melel Diose laj yakʼbeik paleetik 2,600 ta kot chonbolom sventa li Kʼin Koltaele xchiʼuk oxib sien ta kot vakax. 9 Li Konanias xchiʼuk li xchiʼiltak ta vokʼel ti jaʼik Semaya xchiʼuk Netanele xchiʼuk li yantik ti jaʼik li Asabias, Jeiel xchiʼuk Josabad ti jaʼik bankilaletik yuʼun jlevietike laj yakʼbeik ta matanal jlevietik voʼmil ta kot chonbolom sventa li Kʼin Koltaele xchiʼuk voʼob sien ta kot vakax.

10 Kʼalal chapal xa ox yuʼunik li kʼusitik chtune, te batik ti bu skʼan x-abtejik li paleetike xchiʼuk li jlevietik ti ta jujuvokʼ oyike+ jech kʼuchaʼal laj yal mantal li ajvalile. 11 Lik smilik li chonbolometik sventa Kʼin Koltaele,+ li paleetike jaʼ tsvijik li chʼichʼ ti jaʼ ch-akʼbatik yuʼun li jlevietike.+ Jaʼ chchobeik tal snukulil chonbolom+ li jlevietike. 12 Laje, la xchapanik li chikʼbil matanal sventa xchʼakbeik li jteklum ti ta jujuchop yutsʼ yalal oyike sventa xichʼ akʼbel ta smoton Jeova jech kʼuchaʼal tsʼibabil ta slivro Moisese; jaʼ jech la spasik xtok ta sventa li vakaxetike. 13 La staʼajesik* ta kʼokʼ li matanal sventa Kʼin Koltael jech onoʼox kʼuchaʼal nopem xaʼiike;+ li chʼul matanale la slakanik ta pʼin, ta pulpul pʼin xchiʼuk ta xalten, kʼalal naka noʼox taʼaje laj yichʼbeik batel li jteklume. 14 Ta tsʼakale, la xchapanik li kʼusitik chtun yuʼunik xchiʼuk li paleetike, yuʼun li paleetik ti jaʼik snitilulal Aarone yakalik-o yakʼel li chikʼbil matanale xchiʼuk li xepuʼal matanale jaʼ to ti kʼalal och akʼobale, jaʼ yuʼun li jlevietike jaʼ la xchapanik li kʼusitik chtun yuʼunik xchiʼuk li paleetik ti jaʼik snitilulal Aarone.

15 Li jkʼejimoletik ti jaʼik xnichʼnabtak Asafe+ jun yoʼonton te oyik ti bu albilik yuʼun David,+ Asaf,+ Eman xchiʼuk li Jedutun+ ti oy kʼusi ch-akʼbat yil ti nopem xaʼi chalbe li ajvalile; li jchabitiʼnaetike te oyik-o li ta jujun ochebale.+ Mu persauk xiktaik komel li yabtelike, yuʼun li yermanotakik ti jaʼik jlevietike jaʼ chchapanbatik li kʼusitik chtun yuʼunike. 16 Li vaʼ kʼakʼale, tsuts yuʼunik xchapanel skotol li kʼusitik kʼanbatik yuʼun Jeova sventa spasik li Kʼin Koltaele+ xchiʼuk sventa xakʼik ta skajleb smoton Jeova li chikʼbil matanal jech kʼuchaʼal laj yal mantal li ajvalil Josiase.+

17 Li j-israeletik ti te tsobolik li vaʼ kʼakʼale la spasik li Kʼin Koltaele xchiʼuk li Skʼinal Pan ti Muʼyuk Slevadurail* ti vukub kʼakʼal chjalije.+ 18 Sba to velta jech yelan la spasik Kʼin Koltael ta Israel li vaʼ kʼakʼale, yuʼun jaʼ toʼox jech la spasik kʼalal kuxul toʼox li j-alkʼop Samuele; mi jaʼuk sta jech yelan la spasik Kʼin Koltael li yantik ajvalil ta Israel jech kʼuchaʼal la spasik li Josias,+ li paleetik, li jlevietik xchiʼuk sjunul Juda xchiʼuk Israel ti te tsobolike xchiʼuk li jnaklejetik ta Jerusalene. 19 Li Kʼin Koltael taje jaʼo la spasik kʼalal 18 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Josiase.

20 Ta tsʼakale, kʼalal xchaʼmeltsanoj xa ox templo* li Josiase, li ajvalil Neko+ ta Ejiptoe te bat tsakvanuk ta kʼop ta Karkemis ti te xkom ta stsʼel Eufratese. Pe li Josiase bat stsak ta kʼop.+ 21 Jaʼ yuʼun, xi takbat tal mantale: «¿Kʼu yuʼun chtal atikʼ aba, ajvalil ta Juda? Maʼuk tal jtsakot ta kʼop, yan-o buchʼu tal jtsak ta kʼop, laj yalbun Dios ti akʼo jsuj jbae. Sventa mu xata avokole, mu xatsak ta kʼop li Diose, yuʼun liʼ xchiʼukune; mi mu xachʼune, chakʼbot avokol». 22 Pe muʼyuk xchʼun li Josiase, kʼajomal la sjelta skʼuʼ spokʼ+ sventa xbat stsak ta kʼop, muʼyuk la xchikinta li kʼusi laj yal li Nekoe akʼo mi jech yaloj li Diose. Jaʼ yuʼun, te bat stsak ta kʼop ta stenlejaltik Meguido.+

23 Pe li ajvalil Josiase yayijesat yuʼun li jtʼilesej flechaetike, jaʼ yuʼun xi laj yalbe li yajtuneltake: «Ikʼikun lokʼel, yuʼun toj tsots la syayijesikun chkaʼi». 24 Li yajtuneltake la slokʼesik li ta karetae, te la stikʼik ta xchaʼkotal skareta sventa paskʼop yoʼ xikʼik talel ta Jerusalen. Jaʼ jech cham xchiʼuk te laj yichʼ mukel ta smukinal smoltotak.+ Sjunul li Juda xchiʼuk Jerusalene jal laj yat yoʼontonik ta stojolal li Josiase. 25 Li Jeremiase+ ta at-oʼonton kʼejin ta stojolal li Josiase. Li antsetik+ xchiʼuk viniketik ti jaʼik jkʼejimoletike jech-o la skʼejintaik son sventa at-oʼonton ta stojolal Josias kʼalal to avie; kʼot ta nopel yuʼunik ti jech-o tskʼejintaik ta Israele xchiʼuk te tsakal ti bu tsʼibabil li sonetik sventa at-oʼontone.

26 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Josiase, ti kʼutik yelan laj yakʼ ta ilel tukʼil kʼanelale, ti la xchʼun li kʼusitik te tsʼibabil ta Smantal Jeovae 27 xchiʼuk li kʼusitik la spas ta slikeb kʼalal to ta slajebe te tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israel xchiʼuk ta Judae.+

36 Vaʼun, li krixchanoetik ta jteklume laj yikʼik tal li Jeoakas+ ti jaʼ xnichʼon Josiase, jaʼ la svaʼanik ta ajvalil ta Jerusalen ta xkʼexol li stote.+ 2 Li Jeoakase 23 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalile, oxib u ajvalilaj ta Jerusalen. 3 Pe li ajvalil ta Ejiptoe la slokʼes ta ajvalil te ta Jerusalen, vaʼun la skʼanbe multa li jteklume, sien talento* plata xchiʼuk jun talento oro.+ 4 Li ajvalil Neko+ ta Ejiptoe jaʼ la stikʼ ta ajvalil ta Juda xchiʼuk ta Jerusalen li Eliakim ti jaʼ sbankil li Jeoakase, pe Jeoiakim xa laj yakʼbe sbi; yan li Jeoakas ti jaʼ yitsʼin li Eliakime laj yikʼ batel ta Ejipto.+

5 25 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Jeoiakime,+ 11 jabil ajvalilaj ta Jerusalen. Jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeova Dios yuʼune.+ 6 Muy tsakatuk ta kʼop yuʼun li ajvalil Nabukodonosor+ ta Babiloniae, chukat batel ta chaʼlik kadena ti pasbil ta kovree, jech ikʼat batel ta Babilonia.+ 7 Li Nabukodonosore laj yichʼ batel ta Babilonia li kʼusitik te chtun ta sna Jeovae, te kʼot yakʼ ta spasob mantal ta Babilonia.+ 8 Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Jeoiakime, li kʼusitik ibal sba* la spase xchiʼuk li kʼusitik chopol tabat ta stojolale, te tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Israel xchiʼuk ta Judae; laje jaʼ och ta xkʼexol ta ajvalil li xnichʼon ti Joakin sbie.+

9 18 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Joakine,+ oxib u xchiʼuk lajuneb kʼakʼal ajvalilaj ta Jerusalen; jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeovae.+ 10 Li ta slikebal jabile,* li ajvalil Nabukodonosore laj yal mantal ti akʼo yikʼik tal ta Babiloniae+ xchiʼuk ti akʼo yichʼik tal li kʼusitik ep sbalil te ta sna Jeovae.+ Li ajvalil ta Babiloniae jaʼ la stikʼ ta ajvalil ta Juda xchiʼuk ta Jerusalen li Sedekias ti jaʼ xchiʼil ta vokʼel stot li Joakine.+

11 Li Sedekiase+ 21 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalile, 11 jabil ajvalilaj ta Jerusalen.+ 12 Jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeova Dios yuʼune. Muʼyuk la sbikʼtajes sba ta stojolal li j-alkʼop Jeremias+ ti ta smantal Jeova kʼopoje. 13 Jech xtok, la stoy sba ta stojolal li ajvalil Nabukodonosore+ akʼo mi jaʼ ta smantal kʼalal laj yakʼ ye ta stojolal Dios li Sedekiase, bol* la spas sba, tsots yoʼonton xchiʼuk mu skʼan sut ta stojolal li Jeova Dios yuʼun Israele. 14 Skotol li paleetik ti jaʼ chbeiltasvanike xchiʼuk li jteklume muʼyuk tukʼ laj yakʼ sbaik, jaʼ la spasik li kʼusi ibal sba tspas li jyanlumetike xchiʼuk laj yikʼubtasik li sna Jeova+ ti xchʼultajesoj te ta Jerusalene.

15 Li Jeova Dios yuʼun smoltotakike ep ta velta takbatik tal j-almantaletik sventa x-albatik mantal, ep ta velta pʼijubtasatik, yuʼun toj kʼux ta yoʼonton li steklumale xchiʼuk ti bu nakale. 16 Pe jech-o la slabanbeik li yaj-almantaltak melel Diose,+ la spʼajik li mantaletik albatike+ xchiʼuk la slabanbeik li yaj-alkʼoptake,+ echʼ ta mas li xchopolilike jaʼ to ti kʼuxi tsan skʼakʼal yoʼonton Jeova ta stojolal li steklumale,+ mu xa stakʼik poxtael.

17 Jaʼ yuʼun, li Diose la stakbe batel ajvalil yuʼun jkaldeaetik+ sventa xbat tsakatikuk ta kʼop, vaʼun te ta chʼulna+ la smil ta espada+ li kerem viniketike; solel muʼyuk kʼuxubaj ta yoʼonton li kerem viniketike, li tojol tsebetike, li buchʼutik oy xa sjabilalike mi jaʼuk li buchʼutik kʼunike.+ Li Diose laj yakʼbe ta skʼob skotol.+ 18 Laj yichʼ batel ta Babilonia+ skotol li kʼusitik te chtun ta sna melel Diose, ta bikʼit ta mukʼ laj yichʼ batel, laj yichʼ batel li kʼulejal te oy ta sna Jeovae xchiʼuk li kʼulejal te oy ta sna ajvalile xchiʼuk ta sna li bankilaletik yuʼune. 19 La xchikʼbe li sna melel Diose,+ la sjinesbe li smuroal Jerusalene,+ la xchikʼ ta kʼokʼ li tsatsal tayal kʼelob osiletike xchiʼuk la slilin komel skotol li kʼusitik ep sbalile.+ 20 Li buchʼutik muʼyuk xlajik ta milel ta espadae+ la xchuk batel ta Babilonia, kʼotik ta yajtuneltak+ xchiʼuk ta yajtuneltak xnichʼnabtak, jaʼ to kolik kʼalal och ta pasmantal li ajvalil ta Persiae.+ 21 Taje jaʼ sventa xkʼot ta pasel li kʼusi yaloj Jeova ta stojolal li Jeremiase,+ jaʼ to kolik kʼalal tsʼaki ti kʼu sjalil chchabi savado li balumile.+ Li balumile la xchabi savado ti kʼu sjalil xokol kome, jaʼ to kʼalal tsʼaki 70 jabile.+

22 Li ta baʼyel jabil yochel ta ajvalil ta Persia li Siroe,+ tijbat yoʼonton yuʼun Jeova sventa oy kʼusi xakʼ ta aʼiel ta sjunul ti bu kʼalal sventainoje xchiʼuk laj yakʼ ta tsʼibael.+ Taje jaʼ sventa xkʼot ta pasel li kʼusi yaloj Jeova ta stojolal Jeremiase.+ Li kʼusi laj yakʼ ta aʼiel li ajvalile jaʼ liʼe: 23 «Liʼe jaʼ jech chal li ajvalil Siro ta Persiae: ‹Li Jeova ti jaʼ Dios ta vinajele yakʼoj jventain skotol li ajvaliletik ta balumile+ xchiʼuk jaʼ yakʼoj jbain sventa jvaʼanbe jpʼejuk sna ta Jerusalen ti te oy ta yosilal Judae.+ Buchʼuuk noʼox avuʼunik ti jaʼoxuk li steklumal ti chtunik ta stojolale akʼo te chiʼinatuk yuʼun li Jeova Dios yuʼune xchiʼuk akʼo muyuk batel›».+

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.

O «jaʼ te tsjakʼbeik li Diose».

O «lum».

Literal «kʼuxi chi-och chilokʼ ta yeloval li jteklum liʼe».

Literal «epuk kʼakʼal».

O «jkajlejetik ta kaʼ yuʼun».

O «jkajlejetik ta kaʼ yuʼun».

O jaʼ van skʼoplal «Li skaʼtak Salomone ta Ejipto xchiʼuk ta Koe chlik talel; li jpʼolmajeletik yuʼun ajvalile te chbat smanik ta Koe», jaʼ van skʼoplal li Silisiae.

O «tstakbeik batel».

O «pasob mantal».

O «xkuchik ikatsil».

O «tsbojik».

O «pasob mantal».

Jaʼ xkaltik, pan ti akʼbil ta stojolal Diose.

O «achʼ u».

O «xchʼayilal».

Taje jaʼ stsotsil chij o stsotsil yan chonbolometik.

Li jun koroe jaʼ 220 litro. Kʼelo Apendise B14.

Li jun batoe jaʼ 22 litro. Kʼelo Apendise B14.

Taje jaʼ stsotsil chij o stsotsil yan chonbolometik.

O «xkuchik ikatsil».

O «tsbojik».

Li batsʼi jun xukʼubile jaʼ 44.5 sentimetro snatil, pe li yantike tsnopik ti kʼalal «spʼisol ta baʼyel» xie, jaʼ la skʼoplal jun xukʼubil ti mas nate ti 51.8 sentimetro snatile. Kʼelo Apendise B14.

Junantik tsʼibetik ta voʼnee chal «120», pe oy yan tsʼibetik xchiʼuk junantik Vivliae chal «20 xukʼubil».

O «spakʼ mukʼta nae; skʼal mukʼta nae; xchʼut mukʼta nae».

O «spakʼtake; skʼaltake; xchʼutake».

Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.

Li jun sikloe jaʼ 11.4 gramo yalal. Kʼelo Apendise B14.

O «spakʼ nae; skʼal nae; xchʼut nae».

O «spakʼ nae; skʼal nae; xchʼut nae».

Jaʼ xkaltik, skʼelojik ochel ti bu Chʼule.

Taje jaʼ stsotsil chij o stsotsil yan chonbolometik.

O «stsʼisbe».

Jaʼ jtos sat teʼ ti lek tsoj skoloral ti xkoʼolajtik kʼuchaʼal mantsanae.

O «ta sur».

O «surtokʼob». O «ta norte».

Jaʼ skʼan xal ‹akʼo svaʼan lek›. Jaʼ xkaltik, li Jeovae.

Jaʼ van skʼan xal ‹ta tsatsal ipalil›.

Te van 7.4 sentimetro sjamlej. Kʼelo Apendise B14.

Li jun batoe jaʼ 22 litro. Kʼelo Apendise B14.

O «surtokʼob».

O «surtokʼob».

O «surtokʼob».

O «tiʼ na». Kʼelo Glosario, amakʼ.

Jaʼ jtos sat teʼ ti lek tsoj skoloral ti xkoʼolajtik kʼuchaʼal mantsanae.

O «karetaetik sventa yavil voʼe».

Literal «li kuarto ta yutil to tajeke».

Jaʼ xkaltik, li Skʼinal Axibalnaetike.

O «skeoval».

Literal «li kuarto ta yutil to tajeke».

Li jpʼel kʼop ta ebreoe jaʼ chalbe skʼoplal stijobil son ti pasbil ta takʼine xchiʼuk ti set-sete, ti xchakʼluj to kʼalal tsnupʼ sbae.

Li jpʼel kʼop ta ebreoe jaʼ chalbe skʼoplal stijobil son ti pasbil ta takʼine xchiʼuk ti set-sete, ti xchakʼluj to kʼalal tsnupʼ sbae.

Literal «laj xa yakʼ kʼotuk ta pasel ta skʼob stuk».

O «tiʼ na». Kʼelo Glosario, amakʼ.

Li jun xukʼubile jaʼ 44.5 sentimetro snatil. Kʼelo Apendise B14.

O «mi albat oy kʼusi chopol chkʼot ta stojolale». Jaʼ xkaltik, ti jamal chichʼ alel ti oy kʼusi chopol chkʼot ta pasel ti jaʼ stojobil smul chkʼot mi mu meleluk li kʼusi jamal laj yale o mi muʼyuk la stsak ta mukʼ li kʼusi jamal laj yale.

Literal «tukʼ».

O «laj avakʼbe svokole».

O «spukulal; sparte».

O «pʼilixetike».

O «ti chaʼiik akʼoplale».

Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.

Li ta ebreo kʼope jaʼ nefex. Kʼelo Glosario, nefex.

Literal «mu me xapʼajbe sat».

O «jmoj stojbeik». Jaʼ van skʼoplal li jlevietike.

O «tiʼ na». Kʼelo Glosario, amakʼ.

O «yochebal Amat».

Kʼelo Glosario, beoʼtik ta stenlejaltik.

Jaʼo kʼalal echʼem xa ox li kʼine o li ta skʼakʼalil 15.

O «spasob mantal».

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

O «spasob mantal».

Literal «xnichʼnabtak Israel».

O «xchaʼvaʼan».

O «tsnakʼik».

O «snakʼobil».

O «achʼ ue».

Kʼelo Glosario, levadura.

O «Nakʼobbailetik ti te noʼox kʼuk sjalil chtune».

O «snakʼobil».

O «lek la xchapan li Salomone; lek tsuts yuʼun li Salomone».

Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.

O «li kʼusitik mukul skʼoplale».

O «te xcholetik kʼotel».

Literal «ti toj mukul».

O «avaloje».

O «jutebuk».

Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.

O «spasob mantal».

O jaʼ van skʼoplal «laj to yakʼbe smoton ti koʼol jech yepal».

O «makobbail».

Li jun sikloe jaʼ 11.4 gramo yalal. Kʼelo Apendise B14.

Kʼox makobbail ti jaʼ mas tstunesik li j-akʼflechaetike.

Kʼalal chalbe skʼoplal jun mina li ta Tsʼibetik ta Ebreo Kʼope, jaʼ 570 gramo yalal. Kʼelo Apendise B14.

Literal «chtal skʼelbeik sat».

O «jkajlejetik ta kaʼ yuʼun».

Jaʼ xkaltik, li Eufratese.

O «viniketik ti oy xa sjabilalik».

O «viniketik ti oy xa sjabilalike».

O «viniketik ti oy xa sjabilalike».

Literal «skarpanaik».

Literal «tʼujbilik».

O «la xchaʼvaʼan».

O «makobbailik».

Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

O «spuk batel».

O «spasob mantal».

O «makobbailetik».

O «makobbailetike».

Literal «j-anilajeletike».

O «makobbailetike».

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

Literal «tʼujbilik».

Literal «tʼujbilik».

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

Literal «chtal yakʼ ta nojesel skʼob ta».

O «xchʼayilal».

Jaʼ xkaltik, pan ti akʼbil ta stojolal Diose.

O «smuk».

Literal «tʼujbilik».

Literal «la saʼ yikobik».

O «ta sjoylejale».

O «kʼusitik laj yal».

Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.

Kʼelo Glosario, chʼul poste.

Literal «chaʼkʼol stiʼ».

O «makobbailik».

Kʼox makobbail ti jaʼ mas tstunesik li j-akʼflechaetike.

Literal «jtsakoj kikobkutik».

Literal «Ep kʼakʼal».

Literal «mu junuk yoʼonton li buchʼu chlokʼe xchiʼuk li buchʼu ch-oche».

Kʼelo Glosario, ibal sba.

Li ta ebreo kʼope jaʼ nefex. Kʼelo Glosario, nefex.

Literal «ta meʼ ajvalil».

Kʼelo Glosario, chʼul poste.

Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.

O «la xchaʼvaʼan».

O «sventa mu x-ochik xchiʼuk sventa mu xlokʼik li ta osil».

O «spasob mantal».

O «snakʼobiltak».

O «xchaʼvaʼanel».

O «xchaʼvaʼan-o».

Literal «la asaʼ avikob».

Literal «muʼyuk la asaʼ avikob».

Literal «ta snail latsʼob teʼ». Kʼelo Glosario, latsʼob teʼ.

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.

Kʼelo Glosario, chʼul poste.

O «tsnakʼik».

O «smakobbailike».

Literal «spasik trato sventa nupunel».

O «stijbe yoʼonton».

O «axujik-o».

O «surtokʼobe».

O «xnopbat kʼop».

O «snopik kʼop; x-epal kʼopojik».

O «chamuk».

O «stsʼepʼunbe».

Jaʼ jtos makobbail tstunesik kʼalal chbatik ta paskʼope.

O «spasob mantal».

Kʼelo Glosario, chʼul poste.

O «jpʼel ta avoʼonton».

Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.

O «mu snaʼ stsak michʼob kʼabal».

O «te xchiʼinoj li kʼusitik leke».

O jaʼ van skʼoplal «jmeunetik».

Yaʼeluke, jaʼ skʼoplal li nab Muertoe.

Kʼelo Glosario, ayuno.

O «stiʼe». Kʼelo Glosario, amakʼ.

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

O «spukulal; sparte».

O «ta jpukulalkutike; jparteinkutike».

O «beoʼtik ta stenlejaltik».

O «xkuch avuʼunik».

Literal «laj yakʼbeik bendision».

Jaʼ skʼan xal ‹bendision›.

O «xvochet».

O «xkʼejev; stsʼepʼuj».

Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.

Kʼelo Glosario, ajvalilal.

Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.

O «spasob mantal».

Okosias sbi xtok.

Literal «stseb».

Li ta junantik voʼne tsʼibetik ta ebreo kʼope jaʼ «Asarias».

O «yuʼun ip».

Literal «skerem».

Literal «xtuchʼ lokʼel».

O «smukoj».

O «smuk».

O «mukul».

O «spasob mantal».

O «stiʼ». Kʼelo Glosario, amakʼ.

Literal «kʼalal chlokʼ ch-och».

Kʼox makobbail ti jaʼ mas tstunesik li j-akʼflechaetike.

O «nakʼal».

O «surtokʼob».

Xuʼ van jaʼ skʼan xal ti la syebeik ta sba sjol li balbalvun sventa teuk ta sjol ti skʼan xchʼun li Mantale

O «chakʼik senyail sventa».

O «spasob mantal».

O «stemplo».

Kʼelo Glosario, ibal sba.

O «spasob mantal».

O jaʼ van skʼoplal «jaʼ to ti kʼuxi laj yakʼ skotolike».

O «jbojtonetike».

O «skomelal».

Kʼelo Glosario, chʼul poste.

O «x-albatik tsots mantal».

Literal «pixatuk».

O «stiʼ». Kʼelo Glosario, amakʼ.

Literal «Kʼalal joyij tal jabile».

Jaʼ xkaltik, li jsiriaetike.

O «ip tajek laj yiktaik».

O «xnichʼon». Ti ep chalbe skʼoplale, jaʼ van ta skoj ti toj jun yutsile.

O «svayeb».

Literal «akʼbel slikeb».

Literal «tʼujbilik».

O «makobbaile».

Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.

O «xchʼayilal».

O «Laʼ jkʼelbe jba jsatik».

O «apasob mantal».

Literal «skarpanaik».

Okosias sbi xtok.

Te van 178 metro sjamlej. Kʼelo Apendise B14.

O «ti jaʼ sventainoj».

O «spasob mantal».

Jaʼ xkaltik, li Amasias ti jaʼ stote.

Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.

O «la sjom», xuʼ van ton la sjom.

O «smakobbailik».

Jaʼ jtos makobbail tstunesik kʼalal chbatik ta paskʼope.

Kʼelo Glosario, lepra.

O «spasob mantal».

Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.

Li jun koroe jaʼ 220 litro. Kʼelo Apendise B14.

O «xchʼayilal».

Kʼelo Glosario, Jeena.

Kʼelo Glosario, ibal sba.

Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.

O «xchʼayilal».

Literal «sna».

O «ta sjoylejale».

O «jutebuk».

O «spasob mantal».

O «stʼabes-o».

O «xchʼayilale».

O «chʼivit; ti bu oy ep krixchanoetik».

Kʼelo Glosario, ibal sba.

O «stsʼepʼun».

O «chlabanvanik-o; chuxubajik-o».

O «xchʼayilale».

O «stiʼ». Kʼelo Glosario, amakʼ.

Jaʼ xkaltik, pan ti akʼbil ta stojolal Diose.

Li jpʼel kʼop ta ebreoe jaʼ chalbe skʼoplal stijobil son ti pasbil ta takʼine xchiʼuk ti set-sete, ti xchakʼluj to kʼalal tsnupʼ sbae.

Literal «ti anojesoj akʼobik sventa».

Literal «tukʼ yoʼontonik».

O «chapaj».

Literal «j-anilajeletike».

Literal «j-anilajeletike».

Kʼelo Glosario, levadura.

Literal «la xpoxta».

Kʼelo Glosario, chʼul poste.

Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.

Literal «skarpanatak». Kʼelo Glosario, amakʼ.

O «achʼ u».

O «jpʼeluk ta yoʼonton spasik».

O «chkomelaj».

O «spasik veʼebaletik».

O «li diesmoe».

O «nioʼetik».

O «nioʼetike».

Li ta ebreo kʼope jaʼ Milo. Li jpʼel kʼop taje jaʼ skʼan xal ‹nojesbil›.

O «makobbailetik».

O «kaye; ti bu oy ep krixchanoetik».

O «ta yip noʼox krixchano».

Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.

O «xchʼayilale».

O «stemplo».

O «snakʼobiltak».

O «makobbailetik».

O «snakʼobil».

O «stsʼepʼunbe».

Kʼelo Glosario, ibal sba.

Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.

Kʼelo Glosario, chʼul poste.

O «stiʼ». Kʼelo Glosario, amakʼ.

Jaʼ li buchʼu tskʼan tsnabe skʼoplal li kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakal ti tsaʼ koltael ta stojolal pukujetike.

O jaʼ van skʼoplal «te la stsakik ta japchʼen».

O «beoʼtik ta stenlejaltike».

O «li buchʼutik oy kʼusi ch-akʼbat yilik».

Kʼelo Glosario, chʼul poste.

O «kʼejev; tsʼepʼuj».

O «surtokʼob».

Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.

Kʼelo Glosario, chʼul poste.

Kʼelo Glosario, chʼul poste.

O «lum».

Kʼelo Glosario, chʼul poste.

O «lum».

Literal «nae».

O «bojbile».

Literal «ti akʼbat ta skʼob».

O «snakʼobil».

O «xchʼayilal».

Taje jaʼ jun nichimal loʼil ti jaʼ chalbe skʼoplal kʼalal oy buchʼu chchame.

O «laj yachʼubtas li trato».

Li ta ebreo kʼope jaʼ nefex. Kʼelo Glosario, nefex.

O «santoetik». Kʼelo Glosario, ibal sba.

Literal «xnichʼnabtak li jteklume».

O jaʼ van skʼoplal «La svoik».

Kʼelo Glosario, levadura.

Literal «na».

Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Apendise B14.

Kʼelo Glosario, ibal sba.

Jaʼ van skʼoplal ta primavera.

Literal «teʼtsinan snukʼ».

    Vunetik ta tsotsil (2001-2025)
    Lokʼan
    Ochan
    • Tsotsil
    • Tako batel
    • Ti kʼu yelan chak'ane
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ti kʼutik yelan xuʼ xichʼ tunesele
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Ochan
    Tako batel