Tyina Ova Isilayeli Ankho Venda Kovilwa Opo Omokonda Yatyi Onthue Hono Tuhaila?
“MOVILUA Viavali Viouye Auho efualali limwe lio nazista liapopilile Onombangi Mba Siovaa okuti: “Inkha kamuluisa o França no Inglaterra matumuipaa!” Namphila omafualali o nazista vakuluminyine Onombangi Mba Siovaa okulipaka movilwa, mahi nii vala ovakuatate vetu kavetavelele. Ei ongeleka ongwa yovanthu ankho vakola omutima! Ongeleka ei, ilekesa umwe nawa oñgeni Onombangi Mba Siovaa vatala ovilwa. Onthue katulipake movilwa viouye uno. Naapa umwe vetupopila okuti inkha katulipake-mo mavetuipaa onthue nii katutavela.
Mahi, haveho veliti Ovakilisitau valinga otyipuka otyo. Ovanyingi vapopia okuti, ovakilisitau vena okuyakulila otyilongo tyavo. Iya atee umwe vapondola okupopia okuti: ‘Ova Isilayeli navo ankho ovanthu va Huku mahi ankho venda kovilwa, opo omokonda yatyi ovanthu va Huku hono vahaila kovilwa?’ Oñgeni ove una okumbulula epulo olio? Onthue tuesukisa okunoñgonoka okuti Ova Isilayeli velikalela novanthu va Huku hono. Matutale ovipuka vitano vityilekesa umwe nawa.
1. KOHALE OVANTHU VA HUKU ANKHO OVOTYILONGO TYIKE VALA
Kohale, ovanthu votyilongo tyike vala Ova Isilayeli, Huku wevekoyele vakale ovanthu vae. Iya atee umwe evepopila okuti: “Onwe movanthu vange velikalela pokati kovanthu aveho.” (Êx. 19:5) Huku tupu evepopila apa ankho vena okukala. Naina tyina Huku akuatesako Ova Isilayeli okukaluisa ovanthu votyilongo otyikuavo ankho kavakalwa nokuipaa ava vafenda navo Huku.a
Hono, ovaumbili va Siovaa vatunda ‘movilongo aviho nomihoko aviho no movanthu aveho.’ (Ehol. 7:9) Inkha ovanthu va Huku vaya kovilwa opo ngotyo mavakalwisa nokuipaa ava vafenda navo Siovaa.
2. SIOVAA ANKHO UPOPILA OVA ISILAYELI OPO VENDE KOVILWA
Kohale, Siovaa ankho oe upopia onalupi iya omokonda yatyi Ova Isilayeli ankho mavaendela kovilwa. Mongeleka Siovaa wapopilile Ova Isilayeli opo vakahanyeko Ova Kananeya mokonda ankho vafenda ono huku mbo matutu, valinga omaundalelapo, valinga ovilikutila ovana. Siovaa wapopilile Ova Isilayeli okuti vena okuhanya ovipuka ovio motyilongo mavakakala. (Lev. 18:24, 25) Etyi Ova Isilayeli pahe veli-ale Motyilongo Tyalaelwe Siovaa ankho uveyeka vende kovilwa opo veliyakulile konondyale mbavo. (2 Sam. 5:17-25) Mahi Siovaa ankho kayeke Ova Isilayeli vende vala kovilwa tyina ovo vala mwene velihinda. Iya atee umwe tyina ankho valinga ngotyo vaipaelwa-po umwe. — Núm. 14:41-45; 2 Crô. 35:20-24.
Hono, Siovaa kapopila ovanthu opo valwe. Ovanthu hono valwa mokonda vala yovipuka mwene vahanda ha mokonda-ko yovipuka Huku ahanda. Vamwe valwa mokonda vahanda okuyawisa kovilongo viavo, vahanda okukala nonombongo ononyingi, vahanda ñgeno evi vapopia ovo vitavelwa. Iya pahe vana vokuti valwa opo vahanye-ko onondyale mba Huku nokuyakulila enyina liae nefendelo liae, okuti Huku utavela ovilwa ovo? Etyi onthue twii okuti Siovaa makayakulila ovanthu vae tyina emeya okuhanyako onondyale mbae mo Alumagedom. (Ehol. 16:14, 16) Movilwa ovio ovafendi va Huku havoko mavakalwa mahi ono andyu mbae mbo keulu. — Ehol. 19:11-15.
3. OVA ISILAYELI ANKHO KAVAIPA VANA VENA EKOLELO MU HUKU
Okuti vana vokuenda movilwa vahupisa vana vokuna ekolelo mu Siovaa ngetyi Ova Isilayeli vahupisile Laambe nombunga yae?
Kohale, Ova Isilayeli ankho kavaipaa vana vena ekolelo mu Huku, ankho vaipa vala vana Huku apopia okuti vena umwe okuipawa. Tutalei onongeleka onombali. Namphila Siovaa apopile Ova Isilayeli okuti vena okuhanyako o Selikoo mahi kavaipaele Laambe nombunga yae mokonda ankho vena ekolelo mu Huku. (Jos. 2:9-16; 6:16, 17) Konyima, Ova Isilayeli avahahanye-ko elongo aliho liova Gibionita mokonda valekesa okuti vena ekolelo mu Huku. — Jos. 9:3-9, 17-19.
Hono, tyina ovanthu valwa kavahupisa vana vokuna ekolelo mu Huku iya atee pamwe novanthu vana vehe mafualali navo vaipaelua-po.
4. TYINA OVA ISILAYELI ANKHO VENDA KOVILUA VALINGA VALA ETYI HUKU EVEPOPILA
Kohale, Siovaa ankho upopila Ova Isilayeli etyi vena okulinga movilwa. Mongeleka, pamwe Siovaa ankho upopila Ova Isilayeli okuti tyina mukalwisa epundaumbo nkhele “popie navo nombembwa.” (Deut. 20:10) Siovaa tupu ankho upopila Ova Isilayeli okuti vena okukala tyasukuka molutu nokukala ovanthu vonondunge. (Deut. 23:9-14) Omafualali ovilongo ovikuavo ankho tyina amafindi epundaumbo limwe, ovakai vatyo valala navo kononkhono, mahi Siovaa ailika otyipuka otyo Kova Isilayeli. Atee umwe wevepopila okuti tyina umwe amapande omukai wo mepundaumbo limwe vafinda ankho una vala okukala omukai wae tyina pamalambe ohanyi ike. — Deut. 21:10-13.
Hono, ovilongo ovinyingi viapakako umwe ovitumino ovinyingi vipopia etyi tyahapondola okulingwa movilwa. Ovitumino ovio viapakuako pala okuyakulila ovanthu mahi hapeho ovitumino ovio vilandulwa umwe.
5. SIOVAA ANKHO ULUILAKO OVANTHU VAE
Okuti Huku hono ukuatesako ovanthu movilwa ngetyi akuatesileko Ova Isilayeli okuhanya epundaumbo lio Selikoo?
Kohale, Siovaa ankho uluilako Ova Isilayeli iya atee umwe pamwe ankho vafinda onondyale mbavo monkhalelo imwe ihuvisa. Nkhele soka katutu, oñgeni Siovaa akuatesileko Ova Isilayeli okufinda Ova Selikoo? Siovaa wevepopilile okuti “tyina muamaulula onkhu imwe onene yovita otyimatu matyitokopo,” iya ngatyo umwe tyivekuatesako okuvefinda epundaumbo. (Jos. 6:20) Oñgeni Siovaa akuatesileko Ova Isilayeli okufinda Ova Amoo? “Siovaa alokesa ongandavila imwe onene . . . Ongandavila oyo yaipale vali ovanthu ovanyingi tyipona ava Ova Isilayeli vapaele nomutunga.” — Jos. 10:6-11.
Hono, Siovaa kakuatesako ovanthu movilwa. Ouhamba wae utuminwa na Sesusi, “kaulingi onthele youye uno.” (Suau 18:36) Mahi Satanasi oe ukahi nokuhongiliya ovatumini aveho vouye uno. Ovilwa vikahi nokumoneka mouye uno vityilekesa umwe nawa. — Luka 4:5, 6; 1 Suau 5:19.
OVAKILISITAU VOTYOTYILI VAOVOLA OKUKALA NOMBEMBWA NA VAKUAVO
Ngetyi tuelilongesa, onthue tuelikalela unene nova Isilayeli. Mahi ovipuka tuelilongesa apa havioko vala viehetutuala movilwa, pena vali ovipuka ovikuavo. Mongeleka, Siovaa wapopile okuti kononthiki mbahulililako ovanthu vae “kamavakalongeswa vali okulwa” nii okuenda movilwa. (Isa. 2:2-4) Tupu Sesusi wapopia okuti ovalanduli vae “kavalingi onthele youye,” tyilekesa okuti kavelipake movilwa viouye uno. — Suau 15:19.
Tupu Sesusi wetupopila otyipuka otyikuavo tuna okulityilika. Wapopia okuti tuna okulityilika okukala no nonyengo nonkhongo mokonda ovipuka ovio, ovio vituala ovanthu kokulwa. (Mat. 5:21, 22) Apopi vali okuti ovalanduli vae vena okukala “ovana mbembwa” nokuhumba onondyale mbavo. — Mat. 5:9, 44.
Oñgeni mewaneno matuendela movipuka evi tuelilongesa? Tyipondola hamwe katusoko-ale okuenda kovilwa, mahi pamwe momutima wetu muna ovipuka vipondola okueta onondyaya nomaliyapauko mewaneno. Tuna okulinga ononkhono mbokulipola ovipuka ovio momutima wetu. — Tia. 4:1, 11.
Onthue katulipake movilwa ngovanthu vomouye mahi tuovola okukala nombembwa navakuetu nokuvehumba. (Suau 13:34, 35) Naina tutualeiko okuhelipake movilwa atee Huku eya okuvihanya-ko pala apeho. — Sal. 46:9.
a Pamwe Ova Isilayeli ankho valwe poyavo, mahi Huku ankho kahambukilwa ovilwa ovio. (1 Reis 12:24) Mahi tyina pamwe omuhoko umwe wamalingi etyi tyapenga unene Siovaa ankho utavela umwe vakaluise omuhoko oo. — Juíz. 20:3-35; 2 Crô. 13:3-18; 25:14-22; 28:1-8.