Hool die von daut Diestre wajch un bliew em Licht

1-2. (a) En waut vonne Loag wia Paulus, aus hee dän Breef aun de Efeesa schreef, un wuarom schreef hee dän? (b) Waut vonne Froagen woa wie ons unjastonen?

AUS de Apostel Paulus en Room en een Hus faust wia, wull hee siene Gloowesbreeda Moot moaken. Wäajen hee doa nich selfst hangonen kunn, schreef hee dee Breew. Eent von siene Breew schreef hee aun de Efeesa rom daut Joa 60 ooda 61 n.Chr. (Efs. 1:1; 4:1).

² Meist tieen Joa ea wia Paulus fa eene jewesse Tiet en Efesus jewast un haud doa de goode Norecht jeprädicht un jelieet (Apj. 19:1, 8-10; 20:20-21). Hee leewd siene Breeda sea un wull dee halpen, daut dee Jehowa tru bleewen. Oba wuarom schreef hee de jesaulwde Christen dan von daut Diestre un daut Licht? Un waut kjennen aule Christen doavon lieren? Well wie ons de Auntwuaten fa dise Froagen unjastonen.

VON DAUT DIESTRE NO DAUT LICHT

3. Waut vonne Wieed brukt Paulus en sienen Breef aun de Efeesa?

³ Paulus schreef to de Christen en Efesus: “Ieescht läwd jie uk em diestren, oba nu haft Gott en junt Licht oppdachen loten” (Efs. 5:8). Paulus brukt hia de Wieed diesta un Licht toom daut vejlikjen, woo sea dise Christen sikj jeendat hauden. Well wie mol seenen, wuarom Paulus säd, daut de Christen en Efesus “em diestren” läwden.

4. Opp waut vonne Wajch wieren de Efeesa em Diestren?

⁴ Faulscha Gloowen. Ea de Efeesa, to dee Paulus schreef, de Woarheit kjanen lieeden un Christen worden, hauden dee veschiedne Iedeeen, waut von dän faulschen Gloowen häakjeemen, un jleewden aun Hakjsarie. En de Staut Efesus wia de bekaunda Tempel von Artemis. De Menschen to jane Tiet talden dän fa eent von de säwen butajeweenelje Sachen, waut de Menschen jemoakt hauden. De Menschen jinjen no disen Tempel toom Aufjetta deenen. Soone, waut kjliene, nojemoakte Tempelkjes un Aufgottkjes vekoften, muaken väl Jelt (Apj. 19:23-27). De Menschen doa en Efesus wieren uk doafäa bekaunt, daut see Hakjsarie dreewen (Apj. 19:19).

5. Opp waut vonne Wajch wieren de Efeesa noch em diestren?

⁵ Onmoralischet Läwen. De Menschen en Efesus fieeden een sea onmoralischet Läwen un hauden een sinteljet, schomplooset Benämen. En soone Jebieda, wua dee waut väaspälden, un uk opp Fasten räden dee emma äwa Schwienschet (Efs. 5:3). Väle von de Efeesa wieren “stomp jeworden jäajen aules” (Efs. 4:17-19). Ea dee de Woarheit kjanen lieeden, wisten dee nich, waut Rajcht un Orrajcht wia. Doawäajen hauden de Efeesa nich een schlajchtet Jewessen un dochten uk nich, daut see wudden Jehowa Räakjenschoft aufjäwen motten. Doawäajen säd Paulus äwa dee: “Met äare Jedanken jriepen see em diestren rom un haben kjeenen Aundeel aun daut Läwen von Gott.”

6. Wuarom kunn Paulus nu sajen, daut de Efeesa “em Licht” wieren?

⁶ Oba nich aule Efeesa bleewen em Diestren. Paulus schreef to dee: “Nu haft Gott en junt Licht oppdachen loten” (Efs. 5:8). Nu läwden see no Gott sien Wuat, waut soo wia aus een Licht, waut äant dän Stich bedacht (Psa. 119:105). Dise Efeesa deeden nuscht mea, waut met dän faulschen Gloowen to doonen haud, un fieeden uk nich mea een onmoralischet Läwen. Dee strenjden sikj aun, Jehowa “emma änelja to woaren”, un deeden äa bastet, om Jehowa to deenen un am to jefaulen (Efs. 5:1).

7. Waut hab wie met de Christen en Efesus äwareen?

⁷ Krakjt soo es daut uk met ons. Ea wie de Woarheit kjanen lieeden, haud wie eenen faulschen Gloowen un muaken uk bie Heljedoag met, waut faulsch wieren, ooda fieeden een onmoralischet Läwen. Oba aus wie ieescht lieeden, waut Jehowa fa Rajcht un Orrajcht talt, deed wie ons endren. Wie fungen aun, soon Läwen to fieren, aus Jehowa von ons haben well. Doaderch hab wie väl Säajnungen jekjräajen (Jes. 48:17). Oba dauts nich emma leicht, von daut Diestre wajchtobliewen, wua wie rutjegonen sent, un “aus soone Kjinja [läwen], dee daut Licht haben”. Woo kjenn wie daut doonen?

Image digitally reproduced with the permission of the Papyrology Collection, Graduate Library, University of Michigan, P.Mich.inv. 6238. Licensed under CC by 3.0

BLIEW VON DAUT DIESTRE WAJCH

8. Von waut musten de Efeesa no Efeesa 5:3-5 no wajchbliewen?

⁸ Läs Efeesa 5:3-5. De Christen en Efesus musten wieda von soone Sachen wajchbliewen, waut Jehowa nich jleicht, daut see nich wudden wada een onmoralischet Läwen fieren. Doa wia nich bloos Huararie met en, oba uk von Schwienschet räden. Paulus säd to de Efeesa, see musten sikj von soone Sachen wajchhoolen, daut see kunnen “Aundeel aun Christus un aun Gott sien Rikj” haben.

9. Wuarom sell wie von aules wajchbliewen, waut ons bat doa brinjen kaun, Huararie to begonen?

⁹ Wie motten uk wieda kjamfen, om nich “onfruchtboare Woakjen, dee von em diestren komen”, to doonen (Efs. 5:11). Daut haft sikj emma wada utjewäsen, daut et fa wäm leichta es, waut Schlajchtet to doonen, wan dee sikj Schwienschet aunkjikjt, aunhorcht ooda doaräwa rät (1. Mo. 3:6; Jak. 1:14-15). En een Launt worden väle, waut Jehowa siene Zeijen wieren, äwa Internet, aulsoo Social Media, Frind un schreewen sikj. Ieeschtlich räden dee doa bloos von jeistelje Sachen. Oba soo bie sacht fungen dee uk aun, von Sachen to räden, waut sikj nich jehieeden. Dee fungen biejlikj aun, von Sex to räden. Väle von dee säden lota, daut dit äant bat doa brocht, Huararie to begonen.

10. Woo prooft de Soton ons to veleiden? (Efeesa 5:6).

¹⁰ Dän Soton siene Welt prooft ons to veleiden. Dee well, daut wie denkjen sellen, daut met dee Sachen, waut Jehowa fa Huararie ooda Orrein talt, nuscht orrajcht es (2. Pet. 2:19). Daut wundat ons nuscht! De Soton haft de Menschen noch emma prooft derchenaunda to brinjen, daut dee nich seenen sellen, waut Rajcht un Orrajcht es (Jes. 5:20; 2. Kor. 4:4). Doawäajen woaren en väl Films, em Tellewizhen un opp Websieden soone Iedeeen fa goot jetalt, waut jäajen Jehowa siene Jesazen sent! De Soton prooft, ons to veleiden, daut wie denkjen sellen, daut met soone orreine Sachen un Jewanheiten nuscht orrajcht es un daut dee ons nich schoden ooda mau rajcht scheen gonen kjennen (läs Efeesa 5:6).

11. Woo wiest Angela äare Erfoarunk, daut et wichtich es, dän Rot en Efeesa 5:7 notokomen? (See uk daut Bilt.)

¹¹ De Soton well, daut wie met soone toop sent, waut ons daut schwoa moaken, ons aun Jehowa siene Jesazen to hoolen. Doawäajen schreef de Apostel Paulus to de Efeesa: “Habt nuscht met soone Menschen to doonen”; aulsoo soone, waut Sachen doonen, waut Jehowa fa Orrajcht talt (Efs. 5:7). Wie motten soogoa dolla oppaussen aus de Efeesa ieeschtemma, wiels vondoag dän Dach kjenn wie nich bloos perseenlich met soone Menschen toop sennen, oba uk äwa Social Media. Angela,a waut en Asien wont, wort en, woo jefäadlich Social Media sennen kaun. See sajcht: “Soo bie sacht haft daut mien denkjen jeendat. Bie mie kjeem daut soo wiet, daut mie daut nich mea baudad, met soone Frind to sennen, waut nuscht om de biblische Gruntsauzen romjeewen. Met de Tiet funk ekj aun to denkjen, daut doa nuscht met orrajcht wia, soon Läwen to fieren, waut Jehowa nich jleicht.” Oba eenje leeftolje Eltestasch holpen Angela, sikj to endren. See sajcht: “Ekj jäw mie nu met jeistelje Sachen auf un nich met Social Media.”

12. Waut woat ons halpen, ons emma aun daut to hoolen, waut Jehowa fa Rajcht un Orrajcht talt?

¹² Wie motten jäajen daut denkjen von dise Welt kjamfen, daut met Huararie nuscht orrajcht es. Wie weeten neiw, daut et orrajcht es (Efs. 4:19-20). Oba wie sellen doawäajen äwa dise Froagen nodenkjen: “Strenj ekj mie werkjlich aun, daut ekj met Oabeitspoatna, Schoolpoatna un aundre, waut om Jehowa siene Jesazen nuscht romjäwen, nuscht to doonen hab? Sie ekj äwanäment un recht ekj mie emma no daut, waut Jehowa fa Rajcht un Orrajcht talt, mau rajcht wan aundre sajen, daut ekj ieejenkoppich sie un nich niee Iedeeen aunnäm?” Soo aus 2. Timotäus 2:20-22 wiest, mott wie uk oppaussen, wäm wie aus Frind haben enne Vesaumlunk. Wie sellen doaraun denkjen, daut veleicht nich aule ons halpen woaren, em Deenst fa Jehowa tru to bliewen.

LÄFT “AUS SOONE KJINJA, DEE DAUT LICHT HABEN”

13. Waut bediet daut, “aus soone Kjinja [to läwen], dee daut Licht haben”? (Efeesa 5:7-9).

¹³ Paulus rod de Christen en Efesus too, nich bloos von daut Diestre wajchtobliewen, oba hee säd: “Dan läft nu uk aus soone Kjinja, dee daut Licht haben” (läs Efeesa 5:7-9). Waut bediet daut krakjt? Eefach jesajcht, emma aus een woara Christ to läwen. Daut kjenn wie biejlikj doaderch, daut wie räajelmässich de Bibel läsen un dee met onse Bieekja toop studieren. Un daut es besonda wichtich, daut wie sea oppmoakjsom sennen, waut Jesus Christus ons fa een Biespel jeef un waut hee lieed, dee “daut Licht von de Welt” wia (Joh. 8:12; Spr. 6:23).

14. Met waut kaun de heilja Jeist ons halpen?

¹⁴ Wie brucken uk de Help von Gott sienen heiljen Jeist, daut wie wieda soo läwen kjennen “aus soone Kjinja, dee daut Licht haben”. Wuarom? Wiels daut es nich leicht, rein to bliewen en eene Welt, waut voll Huararie es (1. Tes. 4:3-5, 7-8). De heilja Jeist kaun ons uk halpen, nich soo to denkjen aus de Menschen enne Welt, waut de Sachen nich soo seenen, aus Jehowa deit. De heilja Jeist kaun ons uk halpen, “goodet, [un] Jerajchtichkjeit” verendach to brinjen (Efs. 5:9).

15. Woo kjenn wie dän heiljen Jeist kjrieen? (Efeesa 5:19-20).

¹⁵ Om Gott sienen heiljen Jeist to kjrieen, mott wie doarom bäden. Jesus säd, Jehowa woat “dee dän heiljen Jeist jäwen, dee am doano froagen” (Luk. 11:13). Wan wie aus Christen Jehowa en de Toopkomes lowen, kjrie wie uk dän heiljen Jeist (läs Efeesa 5:19-20). Gott sien heilja Jeist woat ons halpen, soon Läwen to fieren, waut am jefelt.

16. Waut woat ons halpen, goode Entscheidungen to moaken? (Efeesa 5:10, 17).

¹⁶ Wan wie eene wichtje Entscheidunk moaken wellen, mott wie rutfinjen, “waut de Har von [ons] . . . velangt”, un dan doano entscheiden (läs Efeesa 5:10, 17). Wan wie no biblische Gruntsauzen sieekjen, waut fa onse Loag paussen, dan recht wie ons en Werkjlichkjeit doano, woo Gott äwa de Sach denkjt. Un wan wie de Gruntsauzen dan nokomen, woa wie secha bätre Entscheidungen moaken.

17. Waut es doa met en, onse Tiet goot to brucken? (Efeesa 5:15-16). (See uk daut Bilt.)

¹⁷ Paulus rod de Efeesa too, äare Tiet goot to brucken (läs Efeesa 5:15-16). Ons groota Jäajna de Soton well, daut wie met de Sachen enne Welt soo drock sent, daut wie nich mea Tiet haben, Jehowa to deenen (1. Joh. 5:19). Daut wudd fa eenen Christ nich sea schwoa sennen, no Jelt ooda no eene dia betolde Oabeit hinjaraun to sennen un sikj goot utlieren to loten, enne Städ no Jeläajenheiten to sieekjen, mea fa Jehowa to doonen. Wan dee daut soo deit, dan wiest daut, daut dee aunjefongen haft, soo to denkjen aus soone Menschen, waut Jehowa nich deenen. Met dee Sachen es secha nuscht orrajcht, oba dee sellen kjeenmol daut Wichtichste en ons Läwen sennen. Wie wellen soo läwen “aus soone Kjinja, dee daut Licht haben”. Doatoo mott wie “de Tiet ut[nutzen]”; daut bediet, doano kjikjen, waut werkjlich wichtich es.

18. Waut deed Donald, daut hee siene Tiet bäta brucken kunn?

¹⁸ Sieekj no Jeläajenheiten, mea em Deenst fa Jehowa to doonen. Dauts krakjt daut, waut Donald deed, waut en Sied-Afrika wont. Hee sajcht: “Ekj docht äwa mien Läwen no un bäd Jehowa sea doarom, mea em Deenst to doonen. Ekj bäd uk om soone Oabeit, wuaderch ekj dan mea Tiet fa dän Deenst haud. Met Jehowa siene Help funk ekj dan soone Oabeit. Dan fungen ekj un miene Fru met dän Voltietdeenst aun.”

19. Woo kjenn wie wieda soo läwen “aus soone Kjinja, dee daut Licht haben”?

¹⁹ Paulus sien Breef aun de Christen en Efesus woat dee secha sea jeholpen haben, Jehowa tru to bliewen. Un dise Aunwiesunk, waut von Jehowa kjemt, kaun ons uk sea halpen. Soo aus wie bat nu jelieet haben, kaun ons daut uk sea halpen, goode Frind un Tietvedrief uttowälen. Daut kaun ons uk bat doa brinjen, daut wie räajelmässich de Bibel studieren, soo daut daut Licht von de Woarheit onsen Stich wieda en aules bedachen kaun. Dit wiest ons uk, woo wichtich de heilja Jeist es, waut ons halpt, goode Ieejenschoften verendach to brinjen. Dit notokomen, waut Paulus schreef, woat ons uk halpen, goode Entscheidungen to moaken, waut dolla soo sent, aus Jehowa denkjt. Wan wie aul dit doonen, woa wie kjennen von daut Diestre en dise Welt wajchbliewen un wieda em Licht waundlen!