Alli shonquyoq këtaqa: parlënintsikwan y rurënintsikwanmi rikätsikuntsik

NOQANTSIKPAQ wakinkuna yarpachakuyaptin y alli tratamashqaqa alläpam agradecikuntsik. Tsëqa, ¿imatataq noqantsikpis rurashwan wakinkunata tsënö tratanapaq?

Bibliachö alli shonquyoq kë palabraqa wakinkunapaq shonqupita patsë yarpachakïmi, tsëtaqa rikätsikuntsik parlënintsikwan y rurënintsikkunawanmi. Y alli shonquyoq këqa manam respetakoq y alli tratakoq këllatsu. Sinöqa, kuyakoq kë y imanö sientikuyanqanta entiendïmi. Jinamampis, alli shonquyoq këqa santu espïritupa wayïninmi, y Diosta sirweqkunaqa tsëtam rikätsikunantsik (Gäl. 5:22, 23). Jehoväwan Jesus alli shonquyoq kayanqanta imanö rikätsikuyanqanta, y noqantsikpis tsënölla ruranapaq kaqta, rikärishun.

JEHOVÄQA PÏ MËTAM ALLI TRATAN

Alli shonquyoq kanqantsiktaqa, alli nuna karninmi rikätsikuntsik. a Jehoväqa llapan nunakunatam alli shonquyoq kanqanta rikätsin, tsëmi Bibliaqa kënö nin: “Porqui pëqa mana agradecikoqkunata y alläpa mana alli nunakunatam ankupan” (Lüc. 6:35). Awmi, Jehoväqa “mana alli nunakunapaq y alli nunakunapaqmi intinta yarqatsimun” (Mat. 5:45). Y Diosman mana creeqkunapis, kamanqankunapitaqa provechayanmi y kushishqam tsëkunapita kayan.

Adantawan Ëvata Jehovä imanö tratanqanta rikärishun. Jutsallakurirllam Adanwan Ëvaqa cuerpunkunata tsapäyänampaq “hïgus plantapa höjanta” utilizäyarqan. Peru Jehoväqa musyarqanmi Eden huertapita yarqurirqa röpata wanayänampaq kaqta, porqui patsa maldecishqa kaptinmi kasha plantakuna winar qallëkurqan. Tsëmi röpata wanayanqanta rikarnin, “animalkunapa qarampita largu röpankuna rurëkur qorqan” (Gen. 3:7, 17, 18, 21).

‘Mana agradecikoqkunata y alläpa mana alli nunakunata’ alli tratarpis, Jehoväqa sirweqninkunatam mas alliqa tratan. Profëta Zacarïas kawanqan witsanmi, juk angelqa Jerusalenchö templuta manana altsëkäyaqta rikarnin alläpa yarpachakurqan. Tsëmi Diosqa “shumaq y animakoq palabrakunawan” parlapärirqan (Zac. 1:12, 13). Jina tsënöllam profëta Elïastapis yanaparqan. Juk kutim Elïasqa alläpa llakishqa y desanimädu sientikurqan, tsëmi manana kawëta munanqanta Jehoväta nirqan. Peru Diosqa Elïas imanö sientikunqanta cuentaman churarninmi juk angelta mandarqan animanampaq. Jina japallanlla mana këkanqantam nirqan. Jehovä tsënö yanapanqanmi Elïastaqa yanaparqan cargunta cumplir sïguinampaq (1 Rey. 19:1-18). Peru pitaq rikätsikurqan Jehovänö alli tratakoq kanqanta.

JESUS RURANQANNÖ RURASHUN

Kë patsachö Diospita yachatsikunqan witsanqa, Jesustaqa reqiyarqan kuyakoq y alli tratakoq kanqampitam. Pëqa manam pitapis llutaqa trataqtsu. Tsëmi imanö sientikuyanqanta cuentaman churarnin kënö nirqan: “Noqaman shayämï llapëki afanakoq kaqkuna y nitipakashqa këkaqkuna, y noqam jamaratsiyashqëki”. Jina kënömi nirqan: “Porqui yügüqa manam nanatsikuntsu” (Mat. 11:28-30). Tsëmi nunakunaqa Jesusta qatiräyaq. Jina ankuparninmi nunakunata mikïnin qorqan, qeshyëkaqkunata kachakätsirqan y teytampita ‘imëkata yachatsirqan’ (Mar. 6:34; Mat. 14:14; 15:32-38).

Jesusqa alleqmi wakinkunata entiendeq, y ocupädu këkarnimpis kuyëllapam pëman witeq kaqkunata tratarqan (Lüc. 9:10, 11). Juk kutim, chunka ishkë watapana yawar ëwëwan qeshyaq warmi, kachakärinampaq kaqta pensar Jesuspa röpanta yatëkurqan. Peru tsëta rurayänantaqa Leyqa manam permiteqtsu (Lev. 15:25-28). Jesusqa manam tsëta ruranqampita piñaparqantsu. Tsëpa rantinqa ankuparninmi tsë warmita kënö nirqan: “¡Hïja! Markäkïnikim kachakäratsishurqunki. Yamë ëwakï, y sufritsikoq qeshyëkipita kachakë” (Mar. 5:25-34). Tsënömi Jesusqa alläpa llakipäkoq kanqanta rikätsikurqan.

ALLI SHONQUYOQ KANQANTSIKTAQA RURËNINTSIKWANMI RIKÄTSIKUNANTSIK

Kë ejemplukunam alleq cläru rikätsimantsik alli shonquyoq kanqantsikta rurënintsikkunawan rikätsikunantsikpaq kaqta. Rurënintsikchö rikätsikunantsik alläpa precisanqanta entienditsikurmi, Jesusqa Samariapita nunapaq igualatsikïta willakurqan. Samaritänukuna y Judïukunaqa alläpam chikinakuyaq. Peru Jesus willakunqanchöqa rikätsikun Samariapita juk nuna, maqar ushashqa Judïu nunata alläpa ankupar yanapanqanta. Jina herïdankunatam jampirqan, juk posädaman aparqan y posäda rikaqta cuidanampaq pagarqan. Jina masta gastaptimpis kutirnin paganampaqmi nirqan (Lüc. 10:29-37).

Awmi, alli shonquyoq këtaqa manam rurënintsikllawantsu rikätsikuntsik, sinöqa shumaq y animakoq parlënintsikwampis rikätsikuntsikmi. Y Bibliam kënö nin: “Shonquchö alläpa yarpachakïqa nunatam alläpa sufritsin, peru alli palabrakunaqa kushiratsinmi” nishpa (Prov. 12:25). Alli shonquyoq y alli kanqantsikqa yanapamäshun wakinkunata shumaq parlaparnin yanapanapaqmi. Jina pëkunapaq yarpachakunqantsiktam rikäyanqa. Tsëmi yanapanqa vïdankunachö ima problëmakunapapis pasarnin alli tsarakuyänampaq (Prov. 16:24).

IMËPIS ALLI SHONQUYOQ KASHUN

Diosqa ruramarquntsik “kikin niraqtam”, tsëmi imëpis alli shonquyoq këta puëdintsik (Gen. 1:27). Bibliachö këkaq ejemplukunata rikärishun. Röma markaman apostol Pabluta prësu apayaptinmi Juliu jutiyoq soldädu cuidarnin ëwarqan. Kë soldäduqa Pabluta allipam tratarqan y Sidon markachö, amïgunkunata watukaq ëwananta y pëkuna atiendiyänantam permitirqan (Hëch. 27:3). Tiempu pasariptinnam, Pablu ëwanqan barcuqa hundikärirqan, tsëmi Malta nishqan islachö nunakunaqa Pabluta y pëwan këkaq nunakunata ankuparnin shumaq tratayarqan. Y qoñökuyänampaqmi ninata senditsiyarqan (tsaritsiyarqan). Tsënömi puëdiyanqanmannö yanapayarqan (Hëch. 28:1, 2). Tsënö rurayanqanqa allim karqan, Porqui ima alli rurëpitapis alli shonquyoq këqa masmi precisan.

Jehoväta kushitsita munarqa, llapan ruranqantsikkunachömi alli shonquyoq kanqantsikta imëpis rikätsikunantsik. Peru höraqa itsa yachatsikunantsikta michäkuyaptin, mantsallïshu karnin o kikintsikllaman yarparashqam, fäciltsu kanqa wakinkunapaq allita rurë. Tsënö sientikurninqa santu espïritu yanapamänata jaqishun y Jehovänö alli shonquyoq këta procurashun (1 Cor. 2:12).

Wakinkunata mas alli yanapanapaqqa, ¿imachötaq mas alliyänantsik? Tsëpaqqa kënömi tapukunantsik: “¿Imanö sientikuyanqanta cuentaman churëkurku parlapäyämanqanta wiyä? ¿Alkäbullaku këkä wakinkuna imata wanayanqanta? ¿Imëllaraqtaq mana familiäpaq o mana amïgüpaq allita rurarqö? Llapantsikmi puëdintsik wakinkuna imanö kayanqanta reqita y masqa congregacionchö cristiänu mayintsikkunatam. Tsënö rurarqa alkäbullam këkäshun imachö yanapanantsikpaq kaqta. Imanömi noqantsikta tratamänantsikta munantsik, tsënöllam noqantsikpis wakinkunata tratanantsik (Mat. 7:12). Jinamampis, yanapamänantsikpaq Jehoväta mañakushun, y kallpachakunqantsikpitaqa bendicimäshunmi (Lüc. 11:13).

¿IMANÖTAQ ALLI SHONQUYOQ KANQANTSIKQA WAKINKUNATA YANAPAN?

Apostol Pablum wakinkunapaq allita rurarqan, tsënöpam alli ejemplu kanqanta rikätsikurqan. Bibliam kënö nin: “Pëman llapan shamoq kaqkunatam kushishqa chaskeq” (Hëch. 28:30, 31). Pabluqa rasumpam wakinkunapaq yarpachakoq y tsëtaqa rikätsikurqan ruranqanwan y parlanqanwanmi. Tsëmi nunakunaqa pëwan alli sientikuyaq. Noqantsikpis alli portakushqaqa nunakuna Diospita yachakïta munariyanqa. Tsëmi pï mëtapis alli tratanantsik, tsënöpam Diospita yachatsikunqantsikta michäkoqkunatapis alli nuna tikrayänampaq yanapashun (Rom. 12:20). Itsa tiempuwanqa pëkunapis Bibliapita yachakïta munariyanman.

Mushoq Patsachöqa, mëtsikaq nunakunam kawariyämunqa, wakinqa itsa tsëchöraq alli tratayaptin alläpa kushishqa sientikuyanqa. Y alläpa agradecïdu karmi pëkunapis wakinta alli tratayanqan. Tsënö kuyakoq kaqkuna y alli tratakoqkunaqa mana wanushpam kawakuyanqa, peru mana allita ruraq kaqkunaqa ushakäyanqam (Sal. 37:9-11). Y Diospa gobiernunchöqa tranquïlu y segürunam kawakushun. Peru kanan tiempuqa, ¿imanötaq alli shonquyoq kanqantsik yanapamantsik?

ALLÄPAM PRECISAN ALLI SHONQUYOQ KANANTSIK

Bibliam nin alli tratakoqkuna y kuyakoqkunaqa, wakimpaq allita rurarqa kushishqa kayänampaq kaqta (Prov. 11:17). Tsënö nunakunawanqa wakimpis allim sientikuyan y pëkunanö këtam munayan. Jesusmi kënö nirqan: “Tupuyanqëki tupunawanmi kikikikunapaqpis tupuyämunqa” (Lüc. 6:38). Awmi, alli tratakoq nunakunaqa rasllam amïguyoq tikrariyan.

Ëfesuchö këkaq cristiänukunatam apostol Pablu kënö consejarqan: “Jukniki juknikikunapaq alli kayë, shonqupita patsë ankupänakuyë, y jukniki juknikikuna imëkapitapis perdonanakuyë” (Efes. 4:32). Congregacionchö cristiänukunaqa kushishqam sientikuyan, kikinkunapura imanö sientikuyanqanta cuentaman churarnin y yanapanakurnin kallpachakuyan. Y pëkunaqa manam wakinkunapaq burlakïpa y mana allipa parlayantsu. Sinöqa, alli parlëninkunawan wakinkunata animayänampaqmi kallpachakuyan (Prov. 12:18). Tsëta rurayaptinqa, congregacionchömi Diospa kaqchö mas kushishqa yanapakuyan.

Yachakunqantsiknöpis, alli shonquyoq këtaqa rikätsikuntsik parlënintsikwan y rurënintsikwanmi. Wakinkunapaq alli kaqta rurarninqa, Jehovänö kuyakoq y qarakoq kanqantsiktam rikätsikushun (Efes. 5:1). Jinamampis, cristiänu mayintsikkunatam Diosman mas markäkuyänampaq yanapashun, y Diospita yachakïta munayänampaqmi wakin nunakunatapis yanapashun. Tsëmi alli shonquyoq kanantsikpaq kallpachakunantsik, tsënöpa alli ejemplu kanantsikpaq.