ʼAua Naʼa ʼi Ai He Meʼa ʼe Ina Taʼofi Takotou Maʼu Te Kololia

1, 2. (1) Kotea ʼae ʼe fakaʼuhiga ki ai te kupu Fakahepeleo ʼae neʼe fakaliliu ko te “kololia”? (2) Ko te ʼu fehuʼi fea ʼae ka tali anai ki ai te alatike ʼaeni?

KA KOTOU logo ki te kupu “kololia,” kotea ʼae ʼe kotou manatu ki ai? ʼE kotou manatu koa ki te ʼu meʼa taulekaleka ʼae neʼe fakatupu e te ʼAtua? (Pes. 19:2) Pe ʼe kotou manatu koutou ki te kololia pea mo te fakamaʼuhigaʼi ʼae ʼe foaki kia natou ʼae ʼe maʼu koloa, pe ʼe ko natou ʼae ʼe popoto, pe ʼe ko natou ʼae neʼe natou fai he meʼa fakaofoofo? ʼI te Tohi-Tapu, ko te kupu Fakahepeleo ʼae neʼe fakaliliu ko te “kololia” ʼe fakaʼuhiga ki he mamafa ʼo he meʼa. ʼI te temi muʼa neʼe faʼu te ʼu piesi paʼaga ʼaki te siliva pea mo te ʼaulo. Pea ʼe fakalogo te maʼuhiga ʼo te foʼi piesi ki tona mamafa. Koia ʼae ʼe fakaʼuhiga ai te kupu “kololia” ki he meʼa ʼe maʼuhiga ʼaupito pe ʼe fakaofoofo.

² ʼI te agamahani, ʼe fakamaʼuhigaʼi e te hahaʼi ia natou ʼae ʼe maʼu tuʼulaga pe ʼe ko natou ʼae ʼe logologona. Kaʼe kotea ʼae ʼe fakamaʼuhigaʼi e Sehova moka ina foaki tona kololia ki he tahi? ʼE ui ia Taaga Lea 22:4: “Ko te fua o te fakamalalo pea mo te mataku [kia Sehova], ko te mau koloa, mo te kololia pea mo te mauli.” Pea neʼe tohi fenei e te tisipulo ko Sakopo: “Koutou fakamalalo ia mua o te Aliki, pea e ina hiki anai koutou ki oluga.” (Sakp. 4:10) Ko te kololia fea ʼae ʼe foaki mai e Sehova kia tatou? Kotea ʼae ʼe feala ke ina taʼofi te foaki mai ʼo tona kololia? Pea ʼe tou tokoni feafeaʼi ki ʼihi ke natou maʼu te kololia ʼaia?

3-5. ʼE foaki feafeaʼi mai e Sehova ia tona kololia?

³ Neʼe iloʼi e te tagata faipesalemo te loto ʼae ʼo te ʼAtua ke ina foaki tona kololia kia ia. (Lau ia Pesalemo 73:23, 24.) ʼE foaki feafeaʼi e Sehova ia tona kololia ki te hahaʼi fakalogo? ʼAki tana foaki ia tona ʼofa mo tana tapuakina kia natou ʼi te ʼu aluʼaga kehekehe. Ohage la, ʼe tokoni kia natou ke natou mahino ki tona finegalo, pea mo fakafealagia ke natou felogoʼi mo ia.—1 Ko. 2:7; Sakp. 4:8.

⁴ ʼE ina toe foaki mai tona kololia ʼaki tana fakafealagia mai ke tou olo ʼo fakamafola te logo lelei. (2 Ko. 4:1, 7) ʼI te temi ʼae ʼe tou fakavikiviki ai kia Sehova ʼi te gaue faifakamafola, ʼe tou maʼu ai te kololia ʼo te ʼAtua pea mo tou foaki te fealagia ʼaia ki ni ʼihi atu. Pea ʼe fakapapau fenei mai ia Sehova: “E au hiki anai ki oluga ia ia ae e fakaapaapa anai kia au.” (1 Sam. 2:30) ʼE hikihiki e Sehova tana kau faifakamafola ʼaki tana foaki age honatou higoa ʼe mata lelei, ko te ha ʼaia ʼo tana leleiʼia ia natou. Pea ʼe toe fai e te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼo te kokelekasio he ʼu palalau ʼe lelei ʼo ʼuhiga mo natou.—Taag. 11:16; 22:1.

⁵ Kotea te ka haʼu ʼo natou ʼae ʼe natou fakalogo kia Sehova? ʼE fakapapau fenei mai ʼi te Tohi-Tapu: “E ina hiki anai ia koe o tupu ke ke mau te fenua; e ke sio anai e motuhi te kau agakovi.” (Pes. 37:34) ʼE maʼu e te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua ia te ʼamanaki ʼae ki te maʼuli heʼe gata.—Pes. 37:29.

“E MOLE AU TALI TOKU KOLOLIA MAI TE U TAGATA”

6, 7. He ko ʼe koa neʼe mole tui te tokolahi ki te ʼuhiga Mesia ʼo Sesu?

⁶ ʼE feala koa ke taʼofi e he meʼa ia tatatou maʼu te kololia ʼo te ʼAtua? ʼEi. Ohage la, ko tatatou fakamaʼuhigaʼi fau te ʼu manatu ʼa natou ʼae ʼe mole lelei tanatou felogoʼi mo Sehova. Neʼe hoko te meʼa ʼaia ki ʼihi kau takitaki ʼi te temi ʼo Sesu. Neʼe tohi fenei e te apositolo ko Soane ʼo ʼuhiga mo natou, neʼe natou tui kia Sesu “kae nee mole natou fakaha ia koteuhi ko te kau faliseo, naa kapu natou mai te sinakoka. Koteuhi nee lahi age tanatou ofa ki te kololia o te tagata i te kololia o te Atua.” (Soa. 12:42, 43) Neʼe lelei age ia ki te kau takitaki ʼaia ke mole natou fakamaʼuhigaʼi fau ia te manatu ʼa te kau Faliseo.

⁷ Neʼe fakamahino e Sesu ia te tupuʼaga ʼae ʼo tanatou tui gataʼa ki tona ʼuhiga Mesia. (Lau ia Soane 5:39-44.) Neʼe talitali te kau Iselaele lolotoga ni sekulo ki te haʼu ʼa te Mesia. ʼI te temi ʼae neʼe kamata faifakamafola ai ia Sesu, neʼe mahino ʼihi ki te kua vave haʼu ʼa te Mesia ʼaki te lea fakapolofeta ʼa Taniela. ʼI te ʼu mahina ki muʼa atu, neʼe ui e ʼihi ʼe ko Soane-Patita ia te Mesia. (Luka 3:15) Kaʼe ʼi te temi ʼae neʼe haʼu ai te Mesia, neʼe mole tui pe la ia te kau faiako ʼo te Tohi-Tapu kia ia. Kotea tona tupuʼaga? Neʼe fakaha e Sesu ia tona tupuʼaga ʼaki tana fehuʼi age ʼae kia natou: “E feala feafeai anai takotou tui, koutou ae e kotou tali tokotou kololia maia koutou, pea e mole kotou kumi te kololia e hau mai te Atua toko tahi?”

8, 9. ʼE feala ke liliu feafeaʼi ia te kololia ʼae ʼe haʼu mai te tagata ʼo maʼuhiga age ʼi te kololia ʼae ʼe haʼu mai ia Sehova? Fakaʼaogaʼi te faʼifaʼitaki ʼo te malama.

⁸ Kapau ʼe tou fakatatau te kololia ki he malama, pea ʼe faigafua anai tatatou mahino ki te feala ʼae ʼo te kololia ʼae ʼe haʼu mai te tagata ke liliu ʼo maʼuhiga age ʼi te kololia ʼae ʼe haʼu mai te ʼAtua. ʼE fonu te ʼatulaulau ko te malama. Neʼe lagi kotou manatuʼi he temi neʼe kotou mamata ai ki te lagi ʼi he afiafi ʼe lau lelei pea neʼe kotou sio ai ki te ʼu fetuʼu ʼe lau ʼi afe. Neʼe lagi lave kia koutou ia te matalelei ʼo te ʼu fetuʼu ʼaia. (1 Ko. 15:40, 41) Kaʼe ʼi ʼihi kolo, ʼi te lahi fau ʼo te ʼu hila ʼe mole feala ke kita sio ki te ʼu fetuʼu. Kotea tona tupuʼaga? ʼE tupu koa ko te malohi fau pe ʼe ko te matalelei age ʼo te ʼu hila ʼo te ʼu ala, mo te ʼu malaʼe faigaoʼi, pea mo te ʼu fale laufata ʼi te malama ʼo te ʼu fetuʼu? Kailoa ia. ʼE tupu pe ia ko tatatou ovi fau ki te ʼu hila ʼaia ʼo faigataʼa ai tatatou sio ki te ʼu fetuʼu. Koia ke feala hatatou sio ki te ʼu fetuʼu, ʼe ʼaoga anai ke tou olo ki he koga meʼa ʼe mamaʼo mo te malama ʼo te ʼu hila ʼo te kolo.

⁹ ʼO toe feia pe, ko te kololia ʼae ʼe haʼu mai te tagata ʼe feala ke ina fakaliliu te kololia ʼae ʼe haʼu mai ia Sehova ke mole kei maʼuhiga kia tatou. Tokolahi ʼe mole natou tali te logo lelei ʼuhi ko tanatou tuʼania ʼae naʼa mole leleiʼia natou e ʼonatou kaumeʼa pea mo ʼonatou famili. Maʼia pe la mo te ʼu kaugana ʼa Sehova ʼe feala ke natou tuʼania fau te manatu ʼa te hahaʼi. Ohage la, ʼe feala ke hinoʼi he telituale ki he tehina tupulaga ʼe mole ina iloʼi ai he tahi. Pea tahi, tokolahi ʼi ai ʼe mole natou iloʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. ʼE mataku anai koa ʼi te faifakamafola ʼi te koga meʼa ʼaia? Ko te tahi faʼifaʼitaki ʼe ko he tahi ʼe ina fia hikihiki tana gaue kia Sehova, kaʼe ʼe fakahuahuaʼi e ʼihi ʼana fakatuʼutuʼu. ʼE mulimuli anai koa kia natou ʼaia ʼae neʼe feala pe hanatou fakamaʼuhigaʼi mo natou ia te gaue ʼae kia Sehova? Pe ʼe ko he tahi neʼe ina fai he agahala mamafa. ʼE ina fufu anai tana agahala ʼuhi ko tana mole loto ke toʼo ʼona maʼua ʼi te kokelekasio pe ʼe ke mole lotovaivai ai tona famili mo ʼona kaumeʼa? ʼE ina kole tokoni anai ki te kau tagata ʼafeā mo kapau ʼe maʼuhiga ʼaupito kia ia tana felogoʼi ʼae mo Sehova.—Lau ia Sakopo 5:14-16.

10. (1) Kotea ʼae ʼe feala ke hoko mo kapau ʼe tou tokagaʼi fau te manatu ʼa ʼihi ʼo ʼuhiga mo tatou? (2) Kapau ʼe tou fiamalalo, kotea ʼae ʼe feala ke tou tui papau ki ai?

¹⁰ ʼE lagi feala pe ke kotou lolotoga faiga ke kotou liliu ko he Kilisitiano lelei kaʼe ʼe faitokoni tuʼumaʼu atu he tehina. ʼE feala pe ke kotou tali te tokoni ʼaia ʼo lelei kia koutou. Pe ʼe feala pe ke mole kotou tokagaʼi ia te tokoni ʼaia heʼe mole kotou fia to ki lalo, pe ʼe kotou tokaga fau ki tokotou mata gafua pe ʼe kotou kumi he ʼu takuʼaki ke kotou fai te meʼa ʼae ʼe kotou loto ki ai. Kotou fakakaukau ʼe kotou lolotoga fakahoko he fakatuʼutuʼu gaue mo he ʼu tehina pea mo he ʼu tuagaʼane. ʼE kotou hoha anai koa pe ko ai ʼae ka vikiʼi ʼo ʼuhiga mo ʼakotou puleʼaki lelei pea mo takotou faʼa kataki ʼi te gaue? Kapau ʼe kotou kau ʼi he aluʼaga ʼo te ʼu aluʼaga ʼaia, pea ʼe tonu ke kotou manatuʼi “ko ia ae e fiamalalo e ina mau te kololia.”—Taag. 29:23.

11. ʼE tonu ke feafeaʼi tatatou aga moka vikiʼi tatou? Pea kotea tona tupuʼaga?

¹¹ ʼE tonu ke tokakaga te kau tagata ʼafeā pea mo te ʼu tehina ʼae ʼe gaue kinakina ke lahi ʼonatou maʼua ʼi te kokelekasio naʼa natou fia “kumi te kololia ae e hau mai te tagata.” (1 Tes. 2:6; 1 Tim. 3:1) ʼE tonu ke feafeaʼi te aga ʼa he tehina moka vikiʼi ia ia ki he meʼa neʼe ina fai? ʼE mahino ia, ʼe mole ina fakatuʼu anai hona fakatata ohage ko tona fai e te Hau ko Saulo. (1 Sam. 15:12) Kaʼe, ʼe ina fakamoʼoni anai koa neʼe lava te faʼahi ʼaia pea mo te ʼu meʼa ʼae ka ina fai anai ʼuhi pe ko te tapuakina mo te tokoni ʼa Sehova? (1 Pet. 4:11) ʼE tou iloʼi ʼaki te faʼahiga manatu ʼae ʼe tou maʼu moka vikiʼi tatou pe ko te faʼahiga kololia fea ʼae ʼe tou loto moʼoni ki ai.—Taag. 27:21.

“E KOTOU FIA FAKAHOKO TE U HOLI O TAKOTOU TAMAI”

12. He ko ʼe koa neʼe fakafisi ʼihi Sutea ki te akonaki ʼa Sesu?

¹² ʼE toe feala foki ke taʼofi e ʼotatou holi kovi tatatou maʼu ia te kololia ʼae ʼe haʼu mai te ʼAtua. ʼE feala ke mole tou tali te moʼoni ʼuhi ko te ʼu holi ʼaia. (Lau ia Soane 8:43-47.) Ohage la, neʼe ui e Sesu neʼe fakafisi ʼihi Sutea ki tana akonaki ʼuhi ko tanatou fia fakahoko te ʼu holi ʼo tanatou tamai, ia Satana.

13, 14. (1) Kotea ʼae neʼe ui e te hahaʼi fekumi ʼo ʼuhiga mo totatou ʼuto pea mo te palalau? (2) ʼE tou filifili feafeaʼi ia ia ʼae ka tou fakalogo anai?

¹³ ʼI ʼihi temi ʼe tou fakalogo pe ia te meʼa ʼae ʼe tou fia fakalogo. (2 Pet. 3:5) Neʼe faʼu e Sehova totatou ʼuto ʼaki te fealagia fakaofoofo ʼae ke mole tou tokagaʼi ʼihi logoaʼa. Kotou tuʼu muʼa ʼo fakalogo te ʼu meʼa ʼae ʼe kotou logo ki ai. ʼE kotou tokagaʼi neʼe mole kotou logoʼi ʼihi logoaʼa ia natou. Heʼe kotea tona tupuʼaga? Logola ʼe feala ke logo tokotou ʼuto ki te ʼu logoaʼa kehekehe, kaʼe ʼe tokoni atu ke kotou tokagaʼi he meʼa pe ʼe tahi. ʼE kinakina te ʼuto ʼi te temi ʼae ʼe tou fakalogo ai te palalau ʼa he tokolua. Neʼe maʼu e te hahaʼi fekumi ʼe feala pe ia ke tou tokaga ki he palalau ʼa he tokotahi. Ko tona fakaʼuhiga, ka palalau mai he tokolua ʼi te moʼi temi pe ʼe tahi pea ʼe tonu ia ke tou filifili pe ko ai ʼae ka tou fakalogo ia naua. Pea ʼe tou filifili pe anai ia ia ʼae ʼe tou fia fakalogo. Neʼe fia fai e te kau Sutea ʼo te temi ʼo Sesu ia te ʼu holi ʼo tanatou tamai ia Satana, koia ʼae neʼe natou filifili ai ke mole natou fakalogo ia Sesu.

¹⁴ ʼE ui mai ʼi te Tohi-Tapu, ʼi hona aluʼaga fakata ʼe faiga tuʼumaʼu te “poto” pea mo te “vale” ke tou fakalogo ia naua. (Taag. 9:1-5, 13-17) ʼE tonu leva ke tou filifili pe ko ai ʼae ʼe tou fia fakalogo. Pea ʼe tou filifili pe anai ia ia ʼae ʼe tou fia fakafiafiaʼi. Kapau ko tatou ko he ʼu ovi ʼa Sesu, pea ʼe tou fakalogo mo mulimuli anai ia te ia. (Soa. 10:16, 27) Neʼe ui e Sesu ʼo ʼuhiga mo tana kau tisipulo ʼe natou “kau ki te mooni.” (Soa. 18:37) “E mole natou iloi te leo o te kau matapule.” (Soa. 10:5) Koia ko natou ʼae ʼe mulimuli ia Sesu ʼi te agavaivai ʼe natou maʼu anai te kololia ʼae ʼe haʼu mai te ʼAtua.—Taag. 3:13, 16; 8:1, 18.

“KO TOKOTOU KOLOLIA NATOU”

15. He ko ʼe koa neʼe ui e Paulo ko ʼona mamahi neʼe ko te kololia ʼo te kau Efeso?

¹⁵ ʼE feafeaʼi hatatou tokoni ki ʼihi ke natou tali te kololia ʼae ʼe haʼu mai te ʼAtua? ʼAki tatatou faʼa kataki. Neʼe tohi fenei e Paulo ki te kokelekasio ʼo Efeso: “Koia e au kole ai kia koutou ke aua naa kotou lotovaivai uhi ko te u mamahi e au tali o uhiga mo koutou: ko tokotou kololia natou.” (Efe. 3:13) He ko ʼe koa neʼe ui e Paulo ko ʼona mamahi neʼe ko te kololia ʼo te kau Efeso? Koteʼuhi ʼaki te hoko atu ʼo tana tauhi ʼona tehina logola te ʼu fihifihia, neʼe fakaha ai e Paulo ia te faʼahi ʼae ʼe tonu ke maʼuhiga ki he Kilisitiano. Kapau neʼe lotovaivai ia Paulo ʼuhi ko te ʼu mamahi ʼae neʼe tau mo ia, pea neʼe feala pe ke manatu ʼona tehina neʼe mole maʼuhiga kia ia tanatou felogoʼi mo Sehova, mo tanatou minisitelio pea mo tanatou ʼamanaki. Kaʼe ʼaki tana faʼa kataki, neʼe fakaha ai e Paulo ki ʼona tehina ko te liliu ʼae ko he tisipulo ʼa Kilisito ʼe ʼaoga ki ai ni sakilifisio.

16. Kotea ʼae neʼe hoko kia Paulo ʼi Lisitia?

¹⁶ Kotou fakakaukauʼi age muʼa ia te lotomalohi ʼae neʼe maʼu e te ʼu tehina ʼi tanatou sio ki te faʼa fai mo te faʼa kataki ʼa Paulo. ʼE ui fenei ia Gaue 14:19, 20 ʼo ʼuhiga mo te aluʼaga neʼe hoko kia Paulo ʼi te kolo ko Lisitia: “Pea nee kaku age leva mai Atiokia mo Ikonia he kau Sutea ae nee natou fakalotokovii leva te hahai; pea, i te osi o tanatou taumakai Paulo, nee natou toho leva ia ki te tua kolo, koteuhi nee natou ui kua mate ia. Kae nee takatakai leva Paulo e te kau tisipulo, pea nee tuu ake leva ia ki oluga, o toe ulu ki te kolo. I te aho ake, nee alu leva ia ki Telepe mo Palenapa.” ʼE mahino ia, neʼe faigataʼa ʼaupito kia Paulo tana alu lalo ia kilometa ʼe 100 ʼi te ʼaho ake pe ʼae ʼo tona taumakaʼi ke mate.

17, 18. (1) Neʼe lagi iloʼi feafeaʼi e Timoteo ia te mamahi ʼae neʼe tau mo Paulo ʼi Lisitia? (2) Neʼe tokoni feafeaʼi te faʼa kataki ʼa Paulo kia Timoteo?

¹⁷ Neʼe nofo ai koa Timoteo ʼi te temi ʼae neʼe taumakaʼi ai Paulo? ʼE mole tou iloʼi papau heʼe mole talanoa ki ai te tohi ʼo Gaue. Kaʼe neʼe iloʼi e Timoteo te ʼu meʼa ʼae neʼe hoko. Kotou tokagaʼi te meʼa ʼaeni neʼe tohi e Paulo ʼi tana lua tohi kia Timoteo: “Kae kia koe, nee ke mulii totonu taku akonaki, taku aga, . . . te u mea fuli ae nee hoko kia au i Atiokia [tona kapu mai te kolo], mo Ikonia [tona tukimakaʼi], mo Lisitia [tona taumakaʼi], mo te u fakataga ae nee au tali. Kae nee haofaki au e te Aliki i te u mea fuli aia.”—2 Tim. 3:10, 11; Gaue 13:50; 14:5, 19.

¹⁸ Neʼe iloʼi e Timoteo neʼe katakiʼi e Paulo ia te ʼu aluʼaga faigataʼa fuli ʼaia. Neʼe lahi te ʼu ako neʼe maʼu e te tupulaga ko Timoteo mai ia Paulo. ʼI te toe ʼaʼahi e Paulo ia te kokelakasio ʼo Lisitia, neʼe ina maʼu atu ia Timoteo kua liliu ko he Kilisitiano ʼe fakapotopoto ʼi te faʼahi fakalaumalie, pea neʼe “fakamooni lelei kia ia te u tehina i Lisitia mo Ikonia.” (Gaue 16:1, 2) Ki muli age, neʼe feala leva ke foaki kia ia he tahi ʼu maʼua ʼe lahi age.—Filp. 2:19, 20; 1 Tim. 1:3.

19. ʼE feala ke tokoni feafeaʼi tatatou faʼa kataki ki ʼihi?

¹⁹ Kapau ʼe tou haga fai te finegalo ʼo te ʼAtua, pea ʼe tokoni anai ki te kau tupulaga ke natou liliu ko he ʼu kaugana ʼe maʼuhiga ʼaupito ʼa te ʼAtua. ʼE sioʼi tatou e te kau tupulaga mo natou ako mai tatatou faʼahiga palalau ʼae ʼi te minisitelio kaʼe tafitō tatatou aga ʼae ʼi te ʼu aluʼaga faigataʼa ʼo totatou maʼuli. Neʼe ui e Paulo neʼe lahi te ʼu meʼa neʼe ina katakiʼi ke feala ke maʼu e ʼihi ia te maʼuli heʼe gata.—2 Tim. 2:10.

20. He ko ʼe koa ʼe tonu ke tou haga kumi te kololia ʼae ʼe haʼu mai te ʼAtua?

²⁰ ʼE lahi te ʼu tupuʼaga lelei ke tou haga ai ʼo “kumi te kololia [ʼae] e hau mai te Atua toko tahi.” (Soa. 5:44; 7:18) ʼE foaki e Sehova ia te maʼuli heʼe gata kia natou ʼae “e natou kumi te kololia.” (Lau ia Loma 2:6, 7.) Pea tahi, ʼe feala ke tokoni tatatou faʼa kataki ki ʼihi ke natou taupau te tui pea ke natou maʼu ia te maʼuli heʼe gata. Koia, ʼaua naʼa tou tuku he meʼa ke ina taʼofi tatatou maʼu ia te kololia ʼae ʼe foaki e te ʼAtua.