Julio
Martes 1 de julio
Jupajj taqe uka lugaranakaruw saräna, suma luräwinak lurasa, tʼaqesiyatäpki ukanakar qollasa (Hech. 10:38).
Jesusajj Awkipatwa sinttʼasirïñsa jupjam amuyañsa yateqäna, ukaw arsutapansa luratapansa uñjasïna, milagronakapansa ukaw uñjasirakïna (Juan 14:9). ¿Kunsa Jesusan milagronakapat yateqsna? Jesusampi Awkipampejj walpun munasipjjestu. Jesusajj aka oraqenkkäna ukhajja, jaqenakar wal munasitapwa uñachtʼayäna, ukatwa jaqenakan llakinakap apaqañatakejj chʼamapampejj milagronak luräna. Mä kutejja, pä juykhunakaw yanap mayiñatakejj jachʼat artʼapjjäna (Mat. 20:30-34). Jesusajj “jupanakat wal sinteqtʼasïna”, jupanakasti uñj-jjapjjarakïnwa sasaw Bibliajj qhanañchi. Griego arun “wal sinteqtʼasïna” siski uka arojja, mayninakat wal llaktʼasiña, chuymatpach sinttʼasiña sañ muni. Ukham sinttʼasirïtapaw qhawqsa jaqenakar munasi uk uñachtʼayi, sinttʼasirïtapatwa manqʼat awtjatanakarojj manqʼayäna, lepra usuni mä jaqerus qolläna (Mat. 15:32; Mar. 1:41). Ukhamajj ‘wali sinttʼasiri’ Jehová Diosas Yoqapas wal munasistu, jiwasar tʼaqesir uñjasas wal llakisipjjaraki, janiw ukat payachasktanti (Luc. 1:78; 1 Ped. 5:7). Kunanakatï jaqenakar jan waltʼayki ukanakjja, jupanakajj wal chhaqtayañ munapjje. w23.04 pág. 3 párrs. 4, 5
Miércoles 2 de julio
Jehová Diosar munasirinaka, kunatï jan walïki ukjja uñisipjjam. Diosajj jupat jan jitheqtapki ukanakan jakañ vidanakapjja imaskiwa, juparakiw jan wali jaqenakan amparanakapatjja jupanakar salvi (Sal. 97:10).
Supayan apnaqat aka jan wali pachanjja, wali uñtʼat jan wali amuyunakamp jan apayasiñatakejj jiwasaw wal chʼamachasiñasa. Ukhamajj ¿kunsa amuyus jarkʼaqañatakis suma amuyunakamp phoqantañatakis lurañasa? Biblia liyiñasawa, Bibliat yatjjatañasawa, tantachäwinakarus predicacionarus sarañasawa. ‘Nayajj janiw munkäti jumanakajj jan aguantirjamäpkta ukat jukʼampi yantʼatäpjjañamjja’ sasaw Diosajj sarakistu (1 Cor. 10:12, 13). Chʼama tukuña aka qhepa urunakan Diosat jan jitheqtañatakejj nayrat sipans jukʼampiw Diosar orasiñasa. Jehová Diosajj ‘jupa nayraqatan chuymas jistʼarañaswa’ muni (Sal. 62:8). Ukhamajj jupar chuymatpach orasiñatakejj sapüruw tiempo apstʼasiñama. Taqe kunanaktï lurki ukanakat Diosar jachʼañchañamawa, yuspärañamarakiwa. Predicañatakisa, jan walinakar saykatañatakisa, yantʼanakar saykatañatakisa, jan ajjsarañatak yanaptʼita sasaw Diosar orasiñamaraki. Janipun kunasa ni khitisa Jehová Diosar sapa kuti orasiñat jarkʼistpanti. w23.05 pág. 7 párrs. 17, 18
Jueves 3 de julio
Mayninakajj kunjamäsipkisa ukjja amuyapjjapuniñäni, maynit maynikam chʼamañchtʼasipjjañäni (Heb. 10:24, 25).
¿Kunatsa tantachäwinakar sartanjja? Taqe kunat sipansa Jehová Diosar jachʼañchiriw sartanjja (Sal. 26:12; 111:1). Tantachäwinakanwa aka jan wali tiemponakan maynit maynikam chʼamañchtʼasiraktanjja (1 Tes. 5:11). Tantachäwinakan comentarionak arstʼañajj ukanak phoqañatakiw yanaptʼistu. Ukampis aka razonanakatwa jiwasatak arstʼañajj chʼamäspa: ajjsarañatwa comentarionak jan arstʼjjsnati jan ukajj walja kutiw ampar loqtsna, ukampis janiw taqe horasan arstʼayapkistaspati. ¿Ukanakamp jan aynachtʼañatakejj kunas yanaptʼistaspa? Apóstol Pablojj ‘maynit maynikam chʼamañchtʼasiñajj’ kunja wakiskirisa ukwa qhanstayäna. Qhawqsa Diosar confiytan uk mä qhawqha arunakamp arstʼasajj mayninakar chʼamañchtʼsnawa, uk amtañaw jan ajjsaras ampar loqtañatakejj yanaptʼistani. Walja comentarionak jan arstʼañ puedkañäni ukhajja, mayninakan comentarionakap istʼasajj kusisitakïñäniwa (1 Ped. 3:8). w23.04 pág. 20 párrs. 1-3
Viernes 4 de julio
Jerusalenar makatpan, Jehová Diosan utapsa mayamp saytʼaypan (Esd. 1:3).
Babilonia markan 70 maranak katuntatäjjapjje uka judionakajj Israel oraqepar kuttʼjjapjjaspawa sasaw reyejj yatiyäna (Esd. 1:2-4). Cheqas Jehová Diosakiw uk phoqasiñapatakejj yanaptʼaspäna. ¿Kunatsa? Kuna laykutejj babilonionakajj presot apapkäna ukanakarojj janiw antutirïpkänti (Is. 14:4, 17). Ukampis Babilonia markajj atipjatänwa, machaq reyisti judionakajj markapar kuttʼjjapjjaspawa sasaw yatiyarakïna. Ukhamajj Babiloniat mistjjapjjaniti jan ukajj ukanch quedasipjjani uk taqpach judionakaw amtapjjañapäna, jukʼampis familia pʼeqtʼirinakaw uk amtapjjañapäna. Ukampis yaqhepatakejj janiw uka amtar puriñajj faciläkpachänti. Yaqhepajj wali jaya viajiñatakisa, wali chʼama tukuñ thaki sarañatakis wali jilïrëjjapjjänwa. Niyakejjay judionakat jilapartejj Babilonia markan nasipjjchïnjja, uka markakwa uñtʼapjjäna. Jupanakatakejj Israel markajj nayra awkinakapan oraqepakïnwa. Maysa toqetjja, amuyatajj yaqhep judionakajj Babilonian wali qamirëjjapjjänwa jan ukajj wali utjirinëjjapjjänwa. Ukhamajj suma utanakapa negocionakap jaytañajj inas jan faciläkchïnti, jan uñtʼat oraqen jakañas inas chʼamakirakïchïna. w23.05 pág. 14 párrs. 1, 2
Sábado 5 de julio
Wakichtʼatäpjjam (Mat. 24:44).
Diosan Arupajj jukʼamp aguantañataki, sinttʼasirïñataki, munasirïñatakiw chʼamañchistu. Lucas 21:19 textojj akham siwa: “Aguantapjjatam laykojj vidams salvasipjjätawa” sasa. Colosenses 3:12 textojj akhamwa ewjjtʼistu: “Chuymatpach sinttʼasiñampi [...] isthapisipjjam” sasa. 1 Tesalonicenses 4:9, 10 textojj akham sarakiwa: “Jumanakarojj Diosaw maynit maynikam munasiñ yatichasipktamjja. […] Ukampis jilatanaka, jukʼamp munasipjjañamatakiw chʼamañchtʼanipjjsma” sasa. Khitinakatï aguantasipkäna, sinttʼasirïpkäna, munasirïpkäna ukanakaruw uka arunakajj qellqasïna. Ukampis ukhamäñatakejj chʼamachasisipkakiñapänwa. Jiwasarojj uk lurañaw waktʼarakistu. ¿Kunas ukatak yanaptʼistani? Kunsa nayrïr cristianonakajj lurapjjäna, jachʼa tʼaqesiñ tiempotak wakichtʼatäñatakejj kunjamsa jupanakat yateqassna ukanakatwa amuykiptʼañasa. Ukhamtï lurañänejja, jachʼa tʼaqesiñ tiempojj qalltani ukhajja, aguantañ yatjjañäniwa. w23.07 pág. 2 párr. 4; pág. 3 párr. 8
Domingo 6 de julio
Mä thakiw utjani, Santo Thaki (Is. 35:8).
Uka thakiw Jehová Diosar mä paraisonjam adorañatakejj yanaptʼistu. Jutïrinjja, Reinon bendicionanakapat disfrutañatakiw yanaptʼarakistani. Ukatwa ajllitanakasa ‘yaqha ovejanakas’ uka thakinkaskakiñasa (Juan 10:16). 1919 marat aksarojja, millón millón chachanakampi, warminakampi, wawanakampiw Jachʼa Babiloniat mistunipjje, mä arunjja oraqpachankir taqe falso religionanakatwa mistunipjje, ukhamatwa uka santo thakinjam sarnaqañ qalltapjjaraki. Kunapachatï judionakajj Babilonia markat kuttʼanjjapjjäna ukhajja, Jehová Diosajj kunatï jupanakar jan waltʼaykaspa ukanak thakit apsurapïnwa (Is. 57:14). ¿Jichha tiempon utjki uka ‘Santo Thakimpejj’ ukhamarakt jupajj luri? Jïsa, ukhamwa luri. 1919 marat walja maranak nayrajja, Jehová Diosajj jupar taqe chuyma munasir chachanakampiw uka thak qʼomachayañ qalltäna (Is. 40:3). Jupanakajj wal uka thakin trabajipjjäna, mä arunjja Diosatakiw trabajipjjäna, ukhamat suma chuymani walja jaqenakajj Jachʼa Babiloniat mistusajj mä paraisonjam jakasktan ukar mantanipjjañapataki, Jehová Diosarukiw ukan adorasjjaraki. w23.05 pág. 16 párrs. 8, 9
Lunes 7 de julio
Jehová Diosarojj kusisit servipjjam. Jupa nayraqatarojj kusisiñat arnaqasis mantapjjam (Sal. 100:2).
Jehová Diosajj chuymasat jupar kusisit serviñaswa muni (2 Cor. 9:7). Janitï Diosar jukʼamp serviñatak ganasajj utjkchistu ukhajja, ¿kunatsa jukʼamp serviñatak chʼamachasiñasa? Apóstol Pablot amuytʼañäni. Jupajj akham sänwa: “Cuerpojarojj cheqañchtwa, mä esclavorjamaw apnaqarakta” sasa (1 Cor. 9:25-27, nota). Pablojj janis lurañpun munkchïnjja, kuntï Jehová Diosajj lurañap munkäna uk lurañatakejj chʼamachasïnwa. ¿Jehová Diosajj Pablon luratap uñjasajj kusisïnti? Jïsa, kusisïnwa. Wal chʼamachasitapatsa bendisirakïnwa (2 Tim. 4:7, 8). Janis chuymatpach lurañ munkstan ukhasa, Jehová Diosajj mä amtas phoqañatak chʼamachasitas uñjasajj wal kusisiraki. ¿Kunatsa jupajj wal kusisi? Mä kun lurañ amtktan ukajj janis gustkchistojja, jupar munasitasatwa lurtanjja. Jehová Diosajj Pablor bendisïnwa (Sal. 126:5). Jiwasatï chʼamachasiñäni ukhajj bendisirakistaniwa. Kunjamsa Jehová Diosajj chʼamachasitasar bendisi uk uñjasajja, inas kuntï lurañ amtktan uk taqe chuym lurañ munjjchiñäni. w23.05 pág. 29 párrs. 9, 10
Martes 8 de julio
Jehová Diosan urupajj jutaniwa (1 Tes. 5:2).
Jehová Diosan urupan jan salvasirinakajj ikir jaqenakar uñtasitäpjjewa sasaw Pablojj qhanañchäna. Maynejj ikiski ukhajja, jupa jakʼan kun pasaskatapsa tiempon pasaskatapsa janiw amuykiti, janirakiw kunanakatï pasaski ukan importantëtapsa amuykiti, janiw kun lurañs puedkarakiti. Jichhürunakan ukhamarakiw Diosar serviñan pasaski, jilaparte jaqenakajj ikisipkiwa (Rom. 11:8). Kunanakas ‘qhepa urunakan’ jakaskatas uñachtʼayi uk janiw amuyapkiti, jachʼa tʼaqesiñ tiempon jakʼankataps janirakiw amuyapkiti (2 Ped. 3:3, 4). Ukampis jan ikjañasatak ewjjtʼkistu ukjja, jiwasajj sapürutjamaw wali importantet uñjtanjja (1 Tes. 5:6). ¿Kunatsa tranquilokïñasa, jan may may amuyirïñas wakisiraki? Kuna laykutejj facilakiw politicar mitisjjsna, kunanakatï aka mundon pasaski ukanakampis apayasjjsna. Jehová Diosan urupan jakʼachasisinkipanjja, jukʼampiw ukanakar mitisiñasatakejj waytʼapjjestani. Ukampis kunjamsa ukanakar saykatañäni ukat janiw llakisiñasäkiti, Jehová Diosan espíritu santopaw tranquilokïñatakisa, jan may may amuyañatakisa, suma amtanakar puriñatakis yanaptʼistani (Luc. 12:11, 12). w23.06 pág. 10 párrs. 6, 7
Miércoles 9 de julio
Taqe Kunjjar Munañani Jehová Dios Tata, nayat amtasikimaya, mirä amp suma, chʼam churakitaya (Juec. 16:28).
Sansón chachat parlir istʼkta ukhajj ¿kuns amtasta? Inas wali chʼamani jaqëtapat amtasta. Cheqas wali chʼaman jaqënwa, ukampis pantjasitapat jan walinakanwa uñjasirakïna. Ukhamäkchïnsa, kunjamsa Sansonajj jakäwipan Diosar confiyatap uñachtʼayäna ukaw Jehová Diosatak jukʼamp importantënjja, Sansonat yateqañasatakejj Bibliaruw sarnaqäwip qellqayäna. Jehová Diosajj Israel markapar yanaptʼañatakejj musparkañanakwa Sansonarojj lurayäna. Sansonajj jiwjjäna uka walja patak maranak qhepatjja, Sansonan sutip Diosar taqe chuyma confiyir jaqenakamp chik qellqañapatakiw Jehová Diosajj apóstol Pablor amuytʼayäna (Heb. 11:32-34). Sansonajj sinti jan walinakan uñjaskasas Jehová Diosarupuniw confiyäna. Ukatwa kunjamsa sarnaqäwipajj chʼamañchtʼistu, kuna suma yatichäwinaksa sarnaqäwipat yateqsna uk yatjjatañasa. w23.09 pág. 2 párrs. 1, 2
Jueves 10 de julio
Taqe llakinakamjja Diosaru oracionan yatiyapjjam (Filip. 4:6).
Kunjamas jikjjatastan uk Jehová Diosar sapa kuti yatiyañaw aguantañatak yanaptʼistani (1 Tes. 5:17). Inas jichhajj sinti jan walin jan uñjaskstati. Ukampis coleratäkta, jan kamachirjamäkta, jan ukajj aynachtʼatäkta ukhajj ¿kunsa lurta? ¿Jehová Diosan yanaptʼap thaqtati? Jumatï sapürus utjki uka jan walinakar saykatañatak Jehová Diosar thaqapunïta ukhajja, jutïrin jukʼamp jan walinakajj utjkani ukarojj saykatarakïtawa. Kunapachasa ukat kunjamsa yanaptʼätam uk Diosajj yatiwa, janirakiw ukat payachasktati (Sal. 27:1, 3). Jichhatï jan walinakan aguantañänejja, jachʼa tʼaqesiñ tiempon aguantarakiñäniwa (Rom. 5:3). ¿Kunatsa ukham sistanjja? Walja jilat kullakanakaw “mä yantʼan aguantasajj yaqha yantʼar saykatañatakejj jukʼamp chʼamanïtwa” sasin sapjje. Jehová Diosan yanaptʼapamp aguantasajja, qhawqsa Diosajj jupanakar yanaptʼañ muni ukarojj jukʼampiw confiyapjje. Uka confianzampiw jutïr yantʼar saykatapjjaraki (Sant. 1:2-4). w23.07 pág. 3 párrs. 7, 8
Viernes 11 de julio
Kuntï jumajj maykista ukjja nayajj istʼämawa (Gén. 19:21).
Jehová Diosajj humilde chuymani sinttʼasiri ukhamawa, ukatwa jupajj amuytʼiriwa sistanjja. Sodoma markankir jan wali jaqenakar tukjañampïskäna ukhaw humilde chuymanïtap Diosajj uñachtʼayäna. Jupajj angelanakapampiw qollunak toqer escapañapatak Lot serviripar yatiyäna. Ukampis Lot chachajj uka qollunakar escapañ ajjsarayasïnwa. Ukatwa Zóar sat mä jiskʼa markar familiapamp escapjjañatak ruwtʼasïna, Diosajj uka mark tukjañsa amtkchïnjja, ukaruw jupajj escapañ munäna. Jehová Diosajj kuntï siskäna ukarjampun phoqañapatakiw Lot chachar mayispäna, ukampis janiw uk lurkänti. Zóar markar janis tukjañapäjjchïnjja, Lot chachan mayitaparjamaw luräna (Gén. 19:18-22). Walja patak maranak qhepatjja, Nínive markan jakirinakarojj sinttʼasirïtapwa Jehová Diosajj uñachtʼayarakïna. Nínive markas ukan jakirinakas jan walinak lurapjjatap laykojj tʼunjatäniwa sasin yatiyañapatakiw Jonás profetar khitäna. Ukampis ninivitanakan arrepentisipjjatapatjja, Jehová Diosajj jupanakat sinttʼasïnwa, markpacharuw perdonarakïna (Jon. 3:1, 10; 4:10, 11). w23.07 pág. 21 párr. 5
Sábado 12 de julio
Pachpa ikiñapanwa Jehoás reyirojj jiwayapjjäna, ukampis janiw reyinakan sepulturapar imtʼapkänti (2 Crón. 24:25).
¿Kunsa Jehoás reyin sarnaqäwipajj yatichistu? Jupajj jan manqhakam saphintiri qoqar uñtasitänwa, Jehoiadá jachʼa jilïr sacerdoten yanaptʼapampikiw suma saytʼatäskäna. Jehoiadá sacerdotejj jiwjjäna ukhajja, apostatanakaw uñstjjäna, Jehoás reyejj qʼal aynachtʼjjarakïna. Kunatï Jehoás reyirojj paskäna ukat akwa yateqsna: janiw jilat kullakanakasana familiaranakasan Jehová Diosar ajjsartʼapjjatap laykukisa ni jiwasar yanaptʼapjjatap laykukis Jehová Diosar ajjsartʼañasäkiti. Jehová Diosamp jukʼamp sum apasiskakiñatakejja, Bibliat yatjjatañasawa, Biblia liyktan ukat lupʼiñasawa, sapa kutiw orasiñasaraki, ukaw Jehová Diosar jukʼamp munasiñatakisa respetomp uñjañatakis yanaptʼistani (Jer. 17:7, 8; Col. 2:6, 7). Jehová Diosajj janiw kunanaktï jan lurirjamäktan ukanak lurañas maykistuti. Kuntï Jehová Diosajj lurañas munki ukajja, Eclesiastés 12:13 textonwa qhanañchasi, ukan akham siwa: “Cheqpach Diosar ajjsaram, mandamientonakapsa phoqarakim, kuna laykutejj taqe ukanakwa jaqejj lurañapa” sasa. Jehová Diosar ajjsartʼañäni ukhajja, kuna jan walinakarus saykatañäniwa, Jehová Diosamp sum apasitas janirakiw kunas jan waltʼaykaniti. w23.06 págs. 18, 19 párrs. 17-19
Domingo 13 de julio
Taqe kunsa machaqatwa nayajj luraskta (Apoc. 21:5).
Diosajj churki uka garantiajj akham sasaw qallti: “Tronon qontʼatäkäna uka Diosajj akham sänwa” sasa (Apoc. 21:5a). ¿Kunatsa uka arunakajj wali wakiskirejja? Kuna laykutejj Apocalipsis libron Jehová Diosajj kimsa kutiw parli, versículo 5 ukankir arunakaw mayïrejja. Ukhamajj Jehová Dios pachpaw uka garantía churi, janiw mä chʼamani angelasa ni Jesusas uk churkiti. Niyakejjay Jehová Diosajj ‘jan kʼarisir Diosächejja’, ukjjar jutki uka arunakar jukʼamp confiyañatakiw yanaptʼistu (Tito 1:2). Ukhamajj Apocalipsis 21:5, 6 texton siski ukarojj taqe chuymaw confiyañasa. Ukjjarusti, Diosajj akham sänwa: “Taqe kunsa machaqatwa nayajj luraskta” sasa. Cheqas ukham sasinjja kuna cambionakatï jutïrin utjkani ukatwa Diosajj parlaski. Niyakejjay uka promesajj phoqasipunchinejja, niyas uka cambionak lurkaspa ukhamwa jupajj parli (Is. 46:10). w23.11 pág. 3 párrs. 7, 8
Lunes 14 de julio
Pedrosti anqar mistusaw chuymas kawkstʼat walpun jachäna (Mat. 26:75).
Pedrojj pantjasitanakapampi jan aynachtʼañatakejj chʼamachasiskakiñapänwa. Ukanakat mä qhawqha uñjañäni. Biblian profecianakaparjamajj tʼaqesiyapjjetaniwa, jiwayapjjarakitaniwa sasin Jesusajj qhanañchkäna ukhajja, Pedrojj jupar toqenoqänwa (Mar. 8:31-33). Walja kutirakiw Pedrosa mayni apostolonakas khitis jilïrejja uka toqet jiskhisipjjäna (Mar. 9:33, 34). Janïr Jesusar jiwayapkäna uka arumajja, Pedrojj coleramp atipayasisaw mä chachan jiñchup thoqoqayäna (Juan 18:10). Uka pachpa arumarakiw ajjsaratap laykojj Jesús amigopar kimsa kut jan uñtʼir tuküna (Mar. 14:66-72). Ukatsti chuymas kawkstʼataw wal jacharakïna. Pedrojj wali aynachtʼatäkäna ukhajj janiw Jesusajj jupar apanukkänti. Jiwatat jaktjjäna ukhajja, qhawqsa jupar munasïna uk sañapatakiw mä oportunidad churäna. Ovejanakapar humilde chuymampi awatiñapatakiw Pedror invittʼäna (Juan 21:15-17). Pedrojj taqe chuymaw iyaw sarakïna. Ukatwa Pentecostés urojj Jerusalén markankäna, espíritu santomp nayrïr kutin ajllitäpkäna ukanakat maynïrirakïnwa. w23.09 págs. 21, 22 párrs. 6, 7
Martes 15 de julio
Jiskʼa ovejanakajar awatirapita (Juan 21:16).
Apóstol Pedrojj akham sasaw mayni ancianonakar säna: “Diosan congregacionaparojj sum awatipjjam” sasa (1 Ped. 5:1-4). Cheqas ancianonakajj jilat kullakanakar munasipjjatapsa, jupanakar awatiñ munapjjataps yattanwa. Ukampis inas awisajj wali ocupatäpjjatapatsa jan ukajj qaritäpjjatapats uka lurañanakamp jan phoqerjamäpjjatap amuyasipjjchi. Jumatï ukham amuyassta ukhajj ¿kunsa lurasma? Kunjamsa jikjjatasta uk Jehová Diosar yatiyam. Pedrojj akham sänwa: “Maynitejj [...] mayninakar yanaptʼchejja, Diosajj churki uka chʼamampis yanaptʼkaspa ukham yanaptʼpan” sasa (1 Ped. 4:11). Inas jilat kullakanakajj kunanakatï akapachan jan askichañjamäki uka jan walinakan uñjasipjjchi. Ukampis amtapunim, jichhasa machaq mundonsa, jumat sipans Jesucristo ‘jilïr awatiriw’ jukʼampinak luraspa. Ancianonakajj jilat kullakanakapar munasipjjaspa, awatipjjaspa, “congregacionatakejj yateqaskayäp[jjaspa]” ukwa Jehová Diosajj muni. w23.09 págs. 29, 30 párrs. 13, 14
Miércoles 16 de julio
Jehová Diosajj yatiwa, yatiñan jaqenakan amuyunakapajj inamayakïtapa (1 Cor. 3:20).
Janiw jaqen amuyunakapar confiyañasäkiti. Jiwasatï akapachankir jaqenakjam amuyjjsna ukhajja, Jehová Diosat jitheqtsnawa, janirakiw leyinakaps phoqksnati (1 Cor. 3:19). Jilapartejja, “aka mundonkir jaqenakan yatiñapajj” kuntï lurañ munktan ukanak lurañasatakiw chʼamañchistu. Kunas Pérgamo ukat Tiatira congregacionanakan pasäna uk amuytʼañäni. Yaqhep cristianonakajja, jupanak taypin jakapkäna uka qʼañu jucha luriri, idolonakar adoriri jaqenakampiw apayasjjapjjäna. Jesusasti uka pä congregacionanakarojj qʼañu jucha luririnakar ukhamak uñchʼukipjjatapat qhan ewjjtʼäna (Apoc. 2:14, 20). Jichhürunakanjja ukhamarakiw jaqenakajj jupanakjam amuyañasatak chʼamañchapjjestaspa. Inas yaqhep familiaranakasa jan ukajj uñtʼatanakas chuymasan munktan ukanak lurañataki, Jehová Diosan leyinakap pʼakintañasatak waytʼapjjchistaspa. Inas jupanakajj kunanaktï munktan ukanakamp apayasiñajj walikïskiwa, Biblian leyinakapas pasatäjjewa sasin sapjjchistani. Awisanakajja, inas Jehová Diosajj churkistu uka instruccionanakajj janis qhanäkaspa ukham amuyjjsna. Inas ‘kunatï qellqatäki ukarjam’ lurañat sipans yaqhanakak lurañ munjjsna (1 Cor. 4:6). w23.07 pág. 16 párrs. 10, 11
Jueves 17 de julio
Cheqpach amigojja taqe tiempon munasiriwa, mä cheqpach amigojja jan walinakajj utjki ukhajj mä jilar uñtasitawa (Prov. 17:17).
Jesusan taykapa María sat tawaqojj wal llakispachäna. Jupajj jan casaratäkasinwa usuriptañapäna. Kunjamas wawa uywañajj uk janiw yatkänti, ukhampachas Mesiasäñapäkäna uka wawaruw uywañapäna. Janirakiw kunapachas mä chachamp ikthapkänti, ukhamajj ¿kunjamsa casarasiñatak parlatäkäna uka Josearojj usurïtap qhanañchaspäna? (Luc. 1:26-33). ¿Kunjamatsa Mariajj chʼam katoqäna? Jupajj yaqhanakampiw yanaptʼayasïna. Kunjamsa Jehová Diosajj churkäna uka lurañamp phoqani uk yatiñatakejja, Mariajj Gabriel angelaruw jisktʼasïna (Luc. 1:34). Qhepatjja, ‘qollunak toqenkir’ mä markaruw wali jay viajïna, ukhamat Elisabet sat mä familiarapar visitañataki. Elisabetajj Mariar felicittʼänwa, Diosan espíritu santopamp yanaptʼatajj Marian wawapjjat mä chʼamañchtʼkir profecía arsurakïna (Luc. 1:39-45). Mariasti Jehová Diosajj “wali chʼamani amparapampiw taqe kuns luri” sasaw sarakïna (Luc. 1:46-51). Jehová Diosajj Gabriel angelampi Elisabetampiw Mariar chʼam churäna. w23.10 págs. 14, 15 párrs. 10-12
Viernes 18 de julio
Juparakiw Dios Awkipatakejj reyinakaru sacerdotenakaru tukuyistu (Apoc. 1:6).
Espíritu santomp ajllit 144.000 cristianonakaw utji, jupanakajj wali sum Jehová Diosamp apasipjje. Jesusamp chikaw alajjpachan sacerdotenakat servipjjani (Apoc. 14:1). Aka oraqenkasipki ukhaw Diosajj espíritu santopamp jupanakar ajlli, wawanakapjams katoqaraki. Tabernaculonkir Santo lugarajja, kunja sumas Diosamp apasipjje ukwa uñachtʼayi (Rom. 8:15-17). Tabernaculonkir Santísimo lugarajja, kawkjantï Jehová Diosajj jakki uka alajjpachamp sasiwa. Santompi Santisimomp jaljki uka “cortinajj” Jesusan jañchi cuerpopamp sasiwa. Jañchi cuerpopajja, Diosan templopan Jachʼa Jilïr Sacerdotjam alajjpachar mantañatwa jarkʼäna. Jañchi cuerpop jaqenak layku sacrificiot loqtasisajja, Jesusajj taqe ajllit cristianonakatakiw alajjpachan jakapjjañapatak mä thaki jistʼaräna. Alajjpachar sarañatakejja, ajllitanakajj jañchini chʼakhani cuerponakap jaytjjapjjañaparakiwa (Heb. 10:19, 20; 1 Cor. 15:50). w23.10 pág. 28 párr. 13
Sábado 19 de julio
Gedeonat parlañatakejj tiempow faltitaspa (Heb. 11:32).
Gedeonajj Efraín tribunkir chachanakajj jupa toqe arusipjjäna ukhajja, janiw jankʼak coleraskänti (Juec. 8:1-3). Antisas humilde chuymampiw jupanakar istʼäna, wali munasiñampiw pacienciayäna. Yatiñani ancianonakajj Gedeonjamäpjjarakiwa. Jupanak toqe parlapjje ukhajja, wali atencionampiw istʼi, llampʼu chuymampiw jaysaraki (Sant. 3:13). Ukham lurasajj congregacionan sumankañ utjañapatakiw yanaptʼapjje. Madianitanakar atipjatapat Gedeonar jachʼañchapjjäna ukhajja, jupajj Jehová Diosar jachʼañchapjjañapatakiw markar yanaptʼarakïna (Juec. 8:22, 23). ¿Kunjamsa ancianonakajj Gedeonat yateqasipjjatap uñachtʼayapjjaspa? Mä luräw sum phoqasajj Jehová Diosarupuniw jachʼañchapjjañapa (1 Cor. 4:6, 7). Mä ancianorutï sum yatichatapat felicittʼapjjchi ukhajja, kuntï yatichki ukajj Diosan Arupat jutatapwa qhanstayaspa, kunanaktï Diosan markapajj yatichkistu ukanakat taqen yateqataswa qhanstayarakispa. Awisajja, kunjamsa yatichasipki ukajj Jehová Diosarut jachʼañchi jan ukajj jupanak pachparuch jachʼañchi ukwa ancianonakajj jisktʼasipjjañapa. w23.06 pág. 4 párrs. 7, 8
Domingo 20 de julio
Nayan amuyunakajajj janiw jumanakan amuyunakjjamäkiti (Is. 55:8).
Kuntï Jehová Diosar mayisktan uk jan katoqkañäni ukhajja, akhamwa jisktʼassna: “Kuntï maykta ukajj ¿walikïskiti?”. Niya jilapartejja, kunatï jiwasatak walïki ukarjamaw mayistanjja. Ukampis kuntï mayktan ukajj janiw jutïrin yanaptʼjjestaspati. Kunjamsa mä jan walin askichasiñap muntan uka toqet inas Jehová Diosar mayisiskstan, ukampis inas uka jan walejj pienskayätan ukat sipans jukʼamp sum askichaschispa. Yaqhep mayisitanakasajj janiw Jehová Diosan munañaparjamäkaspati (1 Juan 5:14). Mä awk taykat amuytʼañäni, jupanakajj wawapan Diosar jan jaytañapatakiw orasipjje. Ukham mayisipjjatapajj walikjamäkchisa, Jehová Diosajj jupar servipjjañapatakejj janiw khitirus obligkiti. Taqenis amtasat adorsna ukwa Diosajj muni, wawanakasan uk lurapjjañapwa munaraki (Deut. 10:12, 13; 30:19, 20). Ukhamajj ¿kunsa awk taykanakajj Diosar mayisipjjaspa? Wawapan chuymapar purtʼañatakiw yanaptʼa mayisipjjaspa, ukhamat wawapajj Jehová Diosar munasiñapataki, amigopäñ munañapataki (Prov. 22:6; Efes. 6:4). w23.11 pág. 21 párr. 5; pág. 23 párr. 12
Lunes 21 de julio
Maynit maynikam chuymachtʼasisipkakim (1 Tes. 4:18).
¿Kunatsa mayninakar chuymachtʼasaw munasiñ uñachtʼaytanjja sasin sistanjja? Apóstol Pablojj griego arut “chuymachaña” siskäna ukajja, maynejj jan waltʼäwinakan uñjaski ukhajj jupar chuymachtʼañatak ladopan saytʼatäña sañ muni sasaw Bibliat parlir mä qellqatajj qhanañchi. Ukhamajj tʼaqesiskir mä jilatar chuymachtʼtan ukhajja, wiñay jakañar apki uka thakinjam saraskakiñapatakiw yanaptʼtanjja. Sapa kuti jilat kullakanakasar chuymachtʼtan ukhajja, jupanakar munasitaswa uñachtʼaytanjja (2 Cor. 7:6, 7, 13). Maynit sinttʼasiñampi chuymachtʼañampejj mayakïpjjewa. ¿Kunatsa ukham sistanjja? Maynejj tʼaqesiskir mä jaqet sinttʼaski ukhajja, chuymachtʼañwa muni, jupar yanaptʼañatakis mä kuns lurarakiwa. Nayraqatjja, maynit sinttʼastanwa, ukatsti ukaw chuymachtʼañatakejj yanaptʼistu. Jehová Diosampejj ukhamarakiwa. Jehová Diosajj jaqenakat sinttʼasisaw jupanakar chuymachtʼi sasaw apóstol Pablojj qhanañchäna. Jehová Diosaw “wali munasiñampi khuyaptʼayasiri Awkejja, taqe kunan chuymachtʼasiri Diosarakiwa” sasaw sarakïna (2 Cor. 1:3). w23.11 págs. 9, 10 párrs. 8-10
Martes 22 de julio
Tʼaqesiñanakan uñjasisas kusisipjjañäni (Rom. 5:3).
Taqpach cristianonakajj jan walinakan uñjasiñas yattanwa. Kuntï apóstol Pablojj Tesalonicankir cristianonakar siskäna uk amuytʼañäni, jupajj akham sänwa: “Jumanakampïsipkayäta ukhajja, tʼaqesiñanakan uñjasiñäni sasajj janïräkipanwa sapjjayäsma. Kunjamtï jumanakajj yatipktajja ukhamapuniw pasäna” sasa (1 Tes. 3:4). Corintonkirinakarojj akham sasaw qellqarakïna: “Kuna problemanakantï nanakajj uñjasipkayäta [...] ukanak yatipjjañamwa munapjjta. [...] Inas jiwjjchiñäni sasaw sapjjarakiyäta” sasa (2 Cor. 1:8; 11:23-27). Jichhürunakanjja, cristianonakajj kunayman jan waltʼäwinakanwa uñjasiraktanjja (2 Tim. 3:12). Jesusar confiyaña, jupar arkañ qalltkayäta ukhajj inas amigonakamas familiaranakamas jan wal lurapjjchiyätam. ¿Taqe kunan honradötamat trabajoman jan walinakan uñjasirïtati? (Heb. 13:18). ¿Kuntï suytʼaskta uka toqet mayninakar predicatamat gobiernon jan waltʼayat uñjasirïtati? Kuna jan walinakanjjay uñjasstan, Pablojj ukanakat kusisiñasawa sasaw sistu. w23.12 págs. 10, 11 párrs. 9, 10
Miércoles 23 de julio
Jumanakajj sinti jan walinakwa nayatak apanipjjtajja (Gén. 34:30).
Jacobojj walja jan walinakanwa uñjasïna. Simeón ukat Leví yoqanakapajj familiaparus Jehová Diosan sutiparus mä phenqʼa uñjayapjjäna. Raquel sat munat esposapas payïr wawap ususkasaw jiwjjäna. Walja maranak manqʼat pistʼañ utjatapatjja, Jacobojj wali jilïrëjjäna ukhaw Egipto markan jakañatak sarjjäna (Gén. 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28). Taqe uka jan walinakansa uñjaskchïnjja, Jacobojj Jehová Diosarus arsutaparus confiyaskakïnwa. Ukatwa Jehová Diosajj jupat wal kusisitap qhanañchäna. Jupan yanaptʼapampejj Jacobojj walja utjirinëjjänwa. Ukatjja, José yoqajajj jiwatäjjpachawa sasins amuykchïnjja, walja maranak qhepat jupamp jikisisajj walpun Diosar yuspärpachäna. Jacobojj Jehová Diosamp suma amigöpjjatap laykuw taqe uka jan walinak aguantäna (Gén. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30). Jiwasatï Jehová Diosamp suma amigöñäni ukhajja, mä akatjamat jan walinakan uñjaskañäni ukanak aguantarakiñäniwa. w23.04 pág. 15 párrs. 6, 7
Jueves 24 de julio
Jehová Diosaw Awatirijajja. Janiw kunas faltkitaniti (Sal. 23:1).
Salmo 23 capitulonjja, qhawqsa Jehová Diosajj jupar munasïna, munasiñamp uñjarakïna uk jan payachasisaw Davidajj säna. Ukanjja Jehová Diosaw Awatirijajja sasaw säna, kunjamsa jupamp apasïna uks sarakïnwa. Niyakejjay Diosajj jupar irpaskchïnjja, Davidajj segurow jikjjatasïna. Taqe kunanwa jupamp yanaptʼayasirakïna. Kunjamsa Jehová Diosajj munasiñamp sapür uñjañapäna uks yatirakïnwa. Diosar ukham confiyañapatakejj kunas Davidar yanaptʼäna uk jichhajj uñjarakiñäni. Niyakejjay Jehová Diosajj kunanaktï necesitkäna taqe ukanak churchïnjja, Jehová Diosaw sum uñjaskitani sasaw Davidajj amuyäna. Jehová Diosan amigopätapsa jupat kusisitapsa, Davidajj yatirakïnwa. Ukatwa Davidajj “kunasay pasaskpan kunanaktï necesitkta ukanak janiw Diosajj faltaykitaniti” sasin confiyäna. Taqe llakinakajat sipansa, Jehová Diosan munasiñapaw jukʼamp jachʼajja sasaw confiyarakïna, ukaw kusisita chuymas chuyma jikjjatasiñatakejj yanaptʼäna (Sal. 16:11). w24.01 págs. 28, 29 párrs. 12, 13
Viernes 25 de julio
Nayajj sapürupuniw jumanakampïskta, akapachajj tukuskani ukapachkama (Mat. 28:20).
Segunda Guerra Mundialajj tukuyjjäna ukhat jichhakamajja, Jehová Diosan servirinakapajj librekiw walja lugaranakan predicasipki. Walja jaqenakaw Jehová Diosar uñtʼasipki, oraqpachanwa Diosan servirinakapajj predicasipkaraki. Jichha tiempon ukhamarakiw Cuerpo Gobernantejj Cristomp irpayasi. Churapki uka instruccionanakajj kunjamtï Jehová Diosas Jesusas amuyapki ukarjamäñapatakiw chʼamachasipjje. Uka instruccionanakjja, circuito jilatanak toqe ancianonak toqew congregacionanakar puriyapjje. Uka ajllit ancianonakasa congregacionankir ancianonakas Criston ‘kupi amparapankapjjewa’ (Apoc. 2:1). Niyakejjay jupanakajj pantjasirïpjjchejja, kunjamtï Moisesasa, Josué chachasa, apostolonakas pantjasipkäna ukhamarakiw awisajj pantjasipjje (Núm. 20:12; Jos. 9:14, 15; Rom. 3:23). Ukampis kunjamsa Jesusajj suma phoqeri esclavorusa ancianonakarus wali sum irpaski uk yattanwa, jupanakarojj irpaskakiniwa. Ukhamasti, kunjamsa Jesusajj uka jilatanak toqe irpistu ukar confiyañatakejj walja razonanakaw utjistu. w24.02 págs. 23, 24 párrs. 13, 14
Sábado 26 de julio
Diosan munat wawanakapjamajj jupat yateqasipjjam (Efes. 5:1).
Jehová Diosat munasiñampiw parlañasa, yuspärañasarakiwa, ukhamatwa jupar jachʼañchsna. Prediktan ukhajja, jaqenakajj Jehová Diosar jakʼachasiñ munapjjaspa, jiwasjam jupar munasipjjaspa ukwa muntanjja (Sant. 4:8). Jehová Diosajj kunja munasirisa, cheqapar uñjirisa, yatiñanisa, chʼamanisa uk Bibliampi jaqenakar parlañajj wal gustistu. Maysa toqetjja, Jehová Diosar jachʼañchañatakisa, kusisiyañatakis jupat yateqasiñatakiw chʼamachasiñasaraki. Ukham lurtan ukhajja, jaqenakajj inas mayninakat sipan mayjätas amuyapjjchini, kunatsa ukhamätan ukats jisktʼasipjjarakchini (Mat. 5:14-16). Sapüru luräwinakasamp phoqkasajj inas kunatsa ukhamätan uka toqet jaqenakar parlsna. Ukatjja suma chuyman jaqenakajj Diosar jakʼachasiñwa munapjjani. Ukhamanak lurasin Jehová Diosar jachʼañchtan ukhajja, jupan chuymap wal kusisiytanjja (1 Tim. 2:3, 4). w24.02 pág. 10 párr. 7
Domingo 27 de julio
Cheqa yatichäwirjamaw chʼamañchtʼañapa, cheqañchañaparaki (Tito 1:9).
Cristiano jilatanakajj kunanaks sum lurañ yateqapjjañapawa. Ukanak lurañ yatiñaw congregacionan luräwinakamp sum phoqañatak yanaptʼätam, ukarakiw mä trabaj jikjjatañatakisa, trabajonïskakiñatakisa, gastomatakisa jan ukajj familiamar mantiniñatakis yanaptʼätam, mayninakampis sum apasirakïta. Amuytʼañataki, liyiñsa qellqañsa sum yateqañajj wal yanaptʼätam. Bibliarjamajja, Diosan Arupat sapür liytʼki, liytʼasajj lupʼiraki uka jaqejj kusisitawa, taqe kunas sumaruw sari (Sal. 1:1-3). Ukhamatwa Jehová Diosan amuyup uñtʼäta, ukaw sum amuytʼasiñatakisa, Bibliarjam kun lurañatakis yanaptʼätam (Prov. 1:3, 4). Jilat kullakanakajja, yatichiri Bibliarjam sum ewjjtʼasiri chachanakan yanaptʼapwa munapjje. Jumatï liyiñsa qellqañsa sum yatïta ukhajja, Diosar jukʼamp confiyañatak chʼamañchtʼkir discursonaksa comentarionaksa sum wakichtʼasïta. Maysa toqetjja, suma notanak qellqtʼasiñatakiw yanaptʼarakïtam, ukaw Diosar jukʼamp confiyañatakisa, jilat kullakanakar chʼamañchtʼañatakis yanaptʼätam. w23.12 págs. 26, 27 párrs. 9-11
Lunes 28 de julio
Khititï jumanakamp mayakïki ukajja, khititï aka mundompi mayakïki ukat sipansa jukʼamp chʼamaniwa (1 Juan 4:4).
Ajjsarayasïta ukhajja, kunsa Jehová Diosajj jutïrin lurani uk lupʼim. Supayajj janiw utj-jjaniti. 2014 maran apaskäna uka asamblea regionalanjja, jutïrin jakasiñajj kunjamänisa uka toqet mä demostracionaw uñjasïna. Ukanjja, mä jilataw familiapampïskäna, 2 Timoteo 3:1-5 textotï Paraison jakasiñat parlir profeciäspäna ukhajj kamsaspänsa uka toqetwa parläna, jupajj akham sänwa: “Machaq oraqen suma tiemponakaw utjani. Jaqenakajj akhamäpjjaniwa: maynit maynikam munasirinaka, cheqa yatichäwinak munirinaka, humilde chuymaninaka, Diosar jachʼañchirinaka, awkiparus taykaparus istʼirinaka, yuspärasirinaka, jaqe masipar jan jaytanukurinaka, familiapar munasirinaka, acuerdor mantañ munirinaka, mayninakat sum parlirinaka, munañapamp jan apnaqayasirinaka, suma jaqenaka, kunatï walïki ukar munasirinaka, confiykañ jaqenaka, amuytʼirinaka, jan jachʼañchasiñ munirinaka, pachpa munañapak thaqerinakat sipansa Diosar munasirinaka, Dios chuyma jaqenaka ukhamäpjjaniwa. Jupanakat janipun jitheqtamti” sasa. ¿Machaq mundon jakasiñajj kunjamänisa uka toqet familiasampi jan ukajj jilat kullakanakasamp parlapuntanti? w24.01 pág. 6 párrs. 13, 14
Martes 29 de julio
Nayajj wal jumat kusista (Luc. 3:22).
“Jehová Diosajj markapampejj wali kusisitawa”, ¡uk yatiñajj wali kusiskañawa! (Sal. 149:4). Ukampis yaqhepajj desanimasipjjaspawa, akham sasaw amuyapjjarakispa: “Jehová Diosajj markapampejj wali kusisitawa, ukampis ¿nayat kusisitäpachati?” sasa. Diosan nayra servirinakapatjja, waljaniw awisajj Diosajj jupanakat kusisitäpachati janicha uka toqet payachasipjjäna (1 Sam. 1:6-10; Job 29:2, 4; Sal. 51:11). Bibliarjamajja, pantjasir jaqëkstansa Diosajj jiwasat kusisispawa. Ukatakejj Jesucristor confiyataswa uñachtʼayañasa, bautisasiñasarakiwa (Juan 3:16). Ukhamatwa juchanakasat arrepentisitassa Diosan munañap lurañatak mä promesa luratassa mayninakar uñachtʼaytanjja (Hech. 2:38; 3:19). Jehová Diosan amigopäñatak ukanak lurtan ukhajja, jupajj wal kusisi. Diosar jakäwis katuyasitasamp phoqañatak wal chʼamachastan ukhajja, jupajj jiwasat wal kusisi, amigosäjjarakiwa (Sal. 25:14). w24.03 pág. 26 párrs. 1, 2
Miércoles 30 de julio
Kunanaktï nanakajj uñjapkta, istʼapkarakta ukanakat parlañ janiw amuktʼapkiristti (Hech. 4:20).
Marka apnaqerinakajj jan jukʼamp predicañasatak mayipjjestani ukhajja, Jesusan discipulonakapat yateqasisajj predicaskakiñasawa. Ukham lurañatakejj Jehová Diosaw yanaptʼitani sasaw taqe chuyma confiyañasa, yatiñampi jan ajjsartʼas predicañatakejj juparuw orasiraksna. Jan waltʼäwinakar saykatañatak Jehová Diosar yanap mayisiñajj wali wakiskiriwa. Jiwasanakat waljanejja, mä familiarasana jan ukajj mä amigosan jiwatapata, arknaqat uñjasitasata, usutätasata, llakitätasata jan ukajj familiasan jan walin uñjasipjjatapatwa tʼaqesisktanjja. Pandemianakasa guerranakasa jukʼamp jan walinakanwa uñjasiyarakistu. Ukatwa Jehová Diosarojj kunjamas chuymaman jikjjatasta taqe ukanak yatiyañama, kunjamtï mä suma amigorojj yatiykasma ukhamwa yatiyañama. Jehová Diosajj yanaptʼapunïtamwa, janiw ukat payachasiñamäkiti (Sal. 37:3, 5). Cheqas jan walinak aguantañatakejj oración luraskakiñaw yanaptʼistani (Rom. 12:12). Jehová Diosajj kuna jan walinakantï servirinakapajj uñjasipki taqe ukanakwa yati, ‘yanap mayiñatak artʼasitanakaparojj istʼarakiwa’ (Sal. 145:18, 19). w23.05 págs. 5, 6 párrs. 12-15
Jueves 31 de julio
Luratanakamajj Tatitutak walïskiti janicha ukjja amuyapjjapunim (Efes. 5:10).
Wali wakiskir amtanakar puriñatakejja, ‘kun lurapjjañassa Jehová Diosajj muni’ ukwa amuytʼañasa, ukarjamaw lurañasaraki (Efes. 5:17). Jiwasar mä toqet yanaptʼañapatak Biblian wiñay yatichäwinakap thaqktan ukhajja, kunsa Jehová Diosajj uka toqet amuyi uk thaqataswa uñachtʼaytanjja. Biblian wiñay yatichäwinakaparjam lurasajja, suma amtanakaruw puriñäni. Supayajj aka mundon lurañanakapamp wali ocupatäsna, Diosar serviñatak jan tiemponïksna ukwa muni (1 Juan 5:19). Diosar kunaymanit serviñat sipansa, qollqeru, estudiañaru jan ukajj trabajor chuym uchañajj facilakïspawa. Jiwasatï ukanakak lurjjsna ukhajja, aka mundon amuyunakapamp apayasiskataswa uñachtʼayaspa. Cheqas ukanak lurañajj janiw kuna jan walïkisa, ukampis janiw ukanakakejj jakäwisan nayrankañapäkiti. w24.03 pág. 24 párrs. 16, 17